장음표시 사용
611쪽
te scriptorum de diuinis osti ciue faeien
alias quoquo pacto assii untur: praeterea lcmpore sa mis, tempores estis grassantis,belli, caeterarumq; puta blicarum calamitatum. De dispensatione vero usu Sacramentorum De schola, ac doctrina catecheseos. De baptismo omnibus η; adiunctis. De traditionibus diuinis.& vitandis offendiculis in usu rerum mediarum. . . Declavibus, seu de potestate ligandi atque soluendi. De vera poenitentia: tum de poenitentia priuata di publica,ex institutione Ecclesiae. De disciplina Ecclesiastica,atq; etiam excommu nicatione, quae se habet velut remedium extremum- De Eucharistia,&que tam in ministi antibus,qua in suscipientibus conlideranda . . , De praeparatione ad mortem. Admonitiones seu conciones funebres. . Breuiter, sicut ad obeundas multas actiones societa ti credentium necessiarias, oportet ministium ecclesiet quouis tempore instructum esse,& paratum: ita mul 'ti ac diuersi sunt libri,quib. singuis actiones tradun tur: atque in aliis quidem elepantius dc syncerius in a iijs vero ineptius frigidiusq;. Tanta igitur cum sit ho rum libellorum varietas, etiam atq; etiam prouidendum tibi est,quid singuli promittant, quid abun quoq; expectare debeas: maxime vero, quid tibi sp ciatim de singulis esse usui queat, pro genere sanctio nis & actionum,quas aggredi, vel de quillarecte iudi care desideras. autem praestantiores in hoc genere scriptores quis nactus fuerit,ed certius subsidiu est habiturus, undE veras recipiendasque de quibuscunq; negotiis ecclesiasticis sententias, quoties Op'erit,edi cat. Secundo loco,adijcimus uniuersim tum demum non mediocri cu fructu, omnes huius ordinis libros te perlecturum cum ante omnia dispicies quousque
singula quae in iisdem dicuntur, subnixa sint funda mento sacrarum literarum: deinde, si quae ei usmodi
612쪽
occurrunt. de quibus nihil expressum in libris sa pta, exactis, nec diuinis traditionibus, nec sacris concilijsin minanda uenitur,expendes diligeter, an cum legit, charitatis, qua iubemur, hinc gloriam Dei, inde aedificationem di comoditatem proximi quaerere, ac pro virili pro mouere, Perotannia congruant: Po rem b, quo modo secclesiarum, apud quas versari contingit, institutis lana sint accomodata, vel accommodari in posterum
tempus opportune queant. In has tri b.capi tibiis quis quisoculos,men tenaci; defixerit, non modo quae ad e5moda retinendam bonam ordinationem, ubi dudum fue ta, vetaciat coseruata,verum etia quq ad introducendam,ubi comodanautiab fuit ante usurpata, aut sensim est collapsa,c5-
ducunt:poterit ex optimis quibusq; libris optima se
ligere ac notare: postea vero cum res postulabit, ad Wsum transferet. Fieri aut no potest, quinquae fructuo Quae seu
is sunt in ecclesiis constituta ad aliquem S. scripturae ctuosE in locum reserri apte queant,cuius quidem loci autori ςipiij tate illa & fulciantur,& voluntati diuinae norepum
narecoprobentur. Eit nanq; S. scriptura tanquam lo- india ad
cuples quaedam cella penuaria, in qua aliae plurimae aliques. res ad salutem nostram necessariae, tum ctiam omnia scripturae Pr cipua capita doctrins de gubernatione ecclesiastilos in re- ,reposita,quin etiam si non diffuse, sed tamen suc cinii aperteq; exposita iκ ueniuntur. Quamobrem necesse est,non tam scriptores horum libiorum,dea' ia est tan bus nunc nobis est sermo,qua lectores ipsos, ad S. scri quam lo-rturam, veluti ad album in scopo praefixumpcrpG cupies Ptub collimare. dam cella
In lege Mosaica copiosh destris tu fuerat omne os ' ficium sacer olum & Levitarum.& quicquid ad guia 'bernationem ecclesiasticam diuina sapientia requiri indicaui rat: non tamen teperare sibi pharis i & sini' des potueiunt quin numerosis & molestis superuacaneisq; traditionibus, religionem ac templum contaminarent.Tandem vero omnibus illis pariter,qu impe quae tamen temporanea esse debebant, abrogatis,
an nouo testimcnt cuni alii Apostoli ec Euagelisis
613쪽
tum D. Paulus apertissime enarra uni ossicia Episco
Porum,presbyterorum,diaconorum, caeterorumque ministroruna, necnon ecclesias laudatissimh ordiri
runt. sed ecce quosdam libros superioribus seculis, de ijsdem rebus editos, si paululum accipiamus inna nus:quam multa,obsecro,in iis legemus quie etiam- num in quibusdam prouinciis apud Episcopos & pa storessiint in usu quae si vacaret attente examinare,. depribenderentur quam longissimhab eis abesse,quq Apostolus praescripsitὶNon necesse habemus de reno in multis agere verbis. Nam quomodo Episcopi Dpa flores passim munus docendi populum, coniblandi oppressis erisendi lapso corripiendi praefracto eviaminandi ministros,ordinando visitandi Ecclesias. indicendi annuas synodos , corrigendi quae luxata sunt,curam pauperum, inspectionem scholarum, a- liaque id genus a sereiiciant, interca autem persua. sum habeant,nec non persuadere aliis velint,se perii-- ciendo frigidas aliquot caeremonias bellEexequi qP sua i ii terethhaec inquam nemo ignorat, nisi qui, dui verum dissimulare quam fateri mauult, ignorare se fingit. Breuiter non abs re urgemus,quaecunq; de os ficio ministrorum Ecclesiae sunt literi mandata, ad trutinam verbi Dei,& ad leges chari tis appendi. Nam officia ministrorum ubi non recte discernuntur, ibi uniuersam Ecclesiae dissolui compagem necessuin est. . . Porro si quae prlterea ad recte iudicandum de his ice libris requiruntur, talia anhsunt,qualia in prae cedentibus sumus persecuti superest, nonnihil adi cramus de libris,in quibus declaratur ratio di ensen De iis li- di Sacramenta,tum ritus ac caeremonis Ecclesiis usi bris inqui latae. Sunt&hi percurrendi, maximE ab his qui aut
ἡ s, iis , is u cauent caeremoniarum omnium lc itimum si di te significationem, aut fulinior em Ecclesiasti
menta tra propediem adituri, student cor icere, quomo. doministerium omne grauiter & cum decoro ex
qui debeant. tant Liturgiae quaedam a Basilio &a
614쪽
THEOLOGICI LIB. IIII. s 3 Chrysestomoruis fallit titulus descriptae. Nonnulli
insuper caeremoniae in sacramentalibus, & quibus dam aliis actionibus Hurpari olim solitae, in commetariis Patrum & historijs Ecclesiasticis hinc inde resertitur. Plenissime eas prosequitur caelestis hierarchiae author Dionysius. Pertinent huc quoque libri hymianorum,&my steriorum,quos teste Hieronymo, cdidit Hilarius Pictauorum episcopus. Et si fides habenda est Gennadio, tales libros magno in precio habitos euulgauit Musaeus Massiliensis ecclesiae presbyter. Nec dubium est, quin unaquaeque Ecclesia proprios de tota ea re libros asseruarit, ministris permanus ac veluti successione haereditaria tradendos. Liquido id hinc constat,quod Honor ij primi aetate, id est, anno Christi 63 o. in concilio Toletano quarto Canone vigesimoquinto,sancitum legimus, Ut qua do presbyteri in parochi j sordinantur, libellum officialem a suo sacerdote accipiant, ut ad ecclesias si bi deputatas instructi succedant, ne per ignorantiam , etiam in ipsis diuinis sacramentis offendant: ita ut quando vel ad litanias, vel ad concilium Venerint, rationem episcopo reddant, quesiter susceptum ossicium celebrent vel baptizent. Verba, repetuntur distinctione. 18. Canone. Quando. Sunt etiam quidam conscripti intra annos trecen tos,&quidem, ut apparet, maiori diligentias vocant rationaliaci tui norum ossiciorum sed in quibus multi pii ει cordati non pauca desiderant. Extant Vero in quibusdam ecclesjs dudum reformatis utiliores, ta ad doctrinam Apostolicam venerandamque anti uitatem propius accedentes . Proinde in proban is,dijudicandisq; quibuscunq; huiusmodi libris, harum admonitionum, quas subiiciam, decet esse memorem. Principio caeremonias a Deo ipso priscripta quales sunt, quae propter excellentia mi κατ' ἀντον Sacramenta appellantur, decet sic proponi
exercerique quemadmodum simpliciter sunt ab initio diuinitus ordinatet, dc libris sacris comprξhensae. Si
Hilarius edidit. Presbyteri in libris de diuinis ossici-js bene ex
aliquot ad libros de diuinis ossi ei-j, con scriptos diiudicandos perutiles.
615쪽
quidem Deus, quae ipse semel constitui . non vult ab hbminibus corrigi vel immutari: atq; ea sola delecta itur cultus ratione,quam ipse designauit. Qua de re perspicue D. Augustinus de consensu Euangelistari, 'Caetemo lib. i. cap. 3. Reliquae porris caeremoniae de traditi tniae dc tra-nes humane, quas oportet omnes, vel aliquid utiliter diticines ' docere dc significare,vel ad boni ordinis in ecclesia humanx conseruationem dirigi,aequum est, tum paucae sint, ecpδ' ς tum faciles, idq; ne aut multitudine aut grauitate pondere fastidium pariant, atque a contemplatione
aliquid rerum spiritualium animos potius abducant, quam significa
ad eam adducant. D. Petrus Ach. I s. dicere non est vG ritus,tale iugum fuisse legi Mosaicae, in caeremoni js praesertim atq; obseruationibus, quale neque patres, litneque Apostoli ipsi portare potuerunt: ideoq, iniquE: i sacere,ac Deum reuera tentare,quicunque illud disci Lipulorum imponere ceruicibus conarent. Ad citius irmentem respiciens D. Augustinus,questus est. sua et i 'i. iam aetate sic oneratas suisse quasdam ecclesias fre- t. quentia ac difficultate caeremoniarum traditionum que,Vt Iudaeorum conditio propemodum tolerabi lior videretur,quod ad eam rem attinet, quam Chri- stianorum. Locus extat epistola .ii 9.ad Ianuarium. a remo. Ceteru nullo modo inter c remonias censebuntur, ' lniae cum quae aperth vel obliquEpugnant cui Dei verbo. Ouo
a s diligenter exploranda sunt omnia, quae in illis purnale adiacent, dc eo Vsque id uestigando x pergere oportet, dum nulla prorsus in parte, ac ne in specie quide verbo Dei veraeque pietati aduersari copeia riantur. N5 parua aut hic cautioneopus est. Incidiit namq; hic obseruationes, quas nullo modo credere verbo Dei improbari,sed simpliciter de earu rerii esse numero,quae medi i euadiaphorae, id est indifferen tes appellantur, quia videlicet verbo Dei neq; mandatae sunt, neque prohibiti,&possunt perinde recte fieri atque male,&tamen si quis perlustret,undi' deprehe- det vitiu aliquod lateter obrepsisse,obquod adlapho rae esse desinunt,& sine peccato usurpari amplius no
616쪽
eunt. Ac variis sane iriodis ritus inquinari contin ruit. Ex parte quidem illorum,qui instituunt, vel ob Caerenio seruari mandant, quando nimiiii lii sic eos commendant,quasi ad cultu Dei pertinentes : vel quando Ob--itidus strinoi conscientias volunt religione, urgentq; tan* nemur ad sal te necessarios: aequius laturi, siquis praeceptu a. Dei quam si traditionem ipsoru transgrediatur: vel Ea parrat quando exterius praetenditur pietas, intus occulitur sordidusquεstus,& turpe lucru: vel deniq; , quando nulla utilia ut necessaria de causa, sed tantu ,.Mα seu potius fastu permoti illos imperant.
Ex parte vero eorum,qui obseruant vitium, contra se
hunt ritus: quando, qui inculpat, fieri poterant, non obseruantur ea reuerentia,eumq; ad finem, ad quem
debebant, sed contemptim seruili metu si igide:&pro more magis, quam pro dignitate, ut nihil aliud essi ciantur,qua inania &propemodum ridicula specta-xula: quando praeterea cum superstitione, aut impra stultaue opinione adiuncta. Postremo per sese & suapthnatura tedduntur no ociae vitandae ci caeremoniae, si sint nimis multae per Perseae turbataeque, ii nimium operosae ac dissiciles: si nihil suaptρ nadoceant, nihil aedificent:& neq; ad bonum ordinem neque ad decorum conducant: ad haec, si verbo Dei aperis vel oblique repugnent,atq; aliquid superstitio nis Iudaicae aut Ethnicq immixtum cotineant. Quae quidem vitia nominatim exscripturis redarguere, si . temporis pateretur anaustia dissicilEnon esset. Qui
bulcunque autem modis Hue iam enumerati ritu ca- no usu
i iis, confingat caeremonias ac ritus infici, nemo quos pandae. vel ex parte vitiatos compererit,quantumlibet magiis conantendentur praeconi is, praesum et approbare: inultd autem minus significationem ullam dabit, puelit exercere. Quem namq; Deus dignatus est ea ve ritatis cognitione, qua prae caeteris potest c remoniatum cernere ac discernere corruptelas, nunquam sanE
est illud facturus nisi conscientia molestEadmodum 1eluctante , dc nisi iidem suam ipse sua temeritate
617쪽
euertere sit paratus. Quicquid non sit ex fide, tram. Indiae quillaque conicientia, peccatum est, inquit Apost iis Ecclς- lus Rom. 1 . Neminem offendere deber, quod in diauersis ecclesiis diuerse caeremoniae in usu habentu Gihonii ne Exe iniim maxima in hoc genere semper fuit ecclesia mine iur libertas e libertate illa spirituali profluens qua hare de- Christus dilectae sponse ecclesiae sua morte vingic
benti uit. Praeterea non conueniunt quaevis, quibusvis imi cis: quippe alia in populosa ciuitate, alia in angusto z oppidulo aut obscuro vico fieri&possunt. dc deventi 3 Ad haec quaedam alicubi retinentur, quia videlicet nullum ibi vi tium accessit:alibi vero eaedem propter obortum vitium sunt abolitae. Nouas insupes intro , duci postulat subinde ipsa temporis ratio. Denique . nullae unquam ab hominibus eum ad finem sunt co ditae,ut perpetuae immutabilesq; maneant. Quae oml nia cum sic se habent disti militudinem caeremonia rum in ecclesijs Dei animaduertens, mirari desin matq; quicquid fieri hinc inde vides,bonam in partem, interpretaberis. Caeremoniae adiuuant animos ad vitam aeter- nam promerendam,non tamen promerentur. Hanc tamen solum conseri legis obedientia ex charitate praestita In genere autem de ritibus uniuersis consulatur Augustinus epistola. s.ad Marcellinum. 86. ad Cas lanum, iῖ. aciis. ad Ianuarium. Plura de libris ri tuum ac caeremoniarum in praesenti adnotare nihil
Dixi quod ni fallor,satis est, quas ob causas candidatis Theologiae euoluendi sint libri, quibus contianentur ecclesiarum phrases,quiq; ad gubernationem Ecclesiasticam instituunt: tum quo iudicio, di quatiata cautione qubin his unusquisque cum fructu vetasetur,opus sit.Fateor quidem, apponi quaedam magis illustria potuissenti sed nobis studium fuit ea tam
tum congerere,quae cum primis necessaria existunt,
atque corum,qui primi aggrediuntur hoc genus ii
618쪽
bromni legere,captui conueniunt. Non dubito quin aequi iudices declaraturi sint, me promptae voluntatis adiuuanda studia adolescentium,significationeni dedisse minime obscuram. In bonis autem di dissicilibus rebus, etiam volutas laudem meretur. Qui porro nostras secuti moniti nes periculum aliquantum in lectione huiusmodi lihrorum facient,haud dubie experientur paulatim se
mea opera nomediocriter adiutos: progredientes ve rb ulterius diutiusque perseuerantes,sua ipsi industria pleraq; animaduertent.necnodepr hendet,quae a nobis,qui viam tantu patefacere rudioribus voluimus,
sunt praetermissa. Estq; id horum libroru,de quibus disserimus ingeniu,eum,qui semel alacri animo ingressus fuelit ipsi quasi manu appr hesa feliciter de
ducunt longius: dc sicut sitas comoditates, ita incommoda quoq; sua, si quq permixta insunt, ultro como- strant. Adde quod, qui priusqua ad hos accedit libros iex lectione sacroru Bibliorum, ite locoru comuniti Theologiae,sacultate consecutus est recte iudicandide Christianae religionis dogmatib. minime videtur grauioribus admonitioni b. indigere. itaq; his, quae a nobis hucusq; prolata in medium sunt honesti adolescentes contenti crunt. Optimὶ Optime verb, si quid iudicare possut,de tota repub. de Chri- Christiana mererentur ecclesia u in praesules,adde & stiana ret. principes, si de ordinatione ecclesiarii inter se aman ter & placide comunicantes,viros aliquot bonos tu. viri mςxς xta ac doctos in quos suspicio de superstitiosa vene ratione.vel de contemptu humanaru traditionsi no officii, Godit,deligerent,quib. negotium daretur, omnia,qui etesiasti- ad pubernationem ecclesiasticam sunt cognitu neces eis in una saria, contrahendi in unum opus, & quidem hoc or- OP difici ut primo dignissimoq; loco constituerentur optima quaeq;,ex sacris libris Canonicis deprompta: se cunda ex diuersis historijs Ecclesiasticis:terti' exco- , ciliis tam uniuersalib.quam prouincialib. necnon ex , responsis pontificum,& magni nominis, probataein
619쪽
4 fidei Theologorum: qu. arto, ex sanctorum patrum, commentarijs:quinto,ex varii libris,qui de officio episcoporum, presbyterorum,diaconorum, aliorumq; ministrorum, item de ritibus&caeremoniis inscripti . sunt. Dubium nemini esse potest ex tali opere no modo Theolo, i ae studiosos priuatim, sed omnes quoq;. ecclesias publice uber imos fructus percepturas. Contemptum ministerii ecclesiastici,&miserabilem rui- nam ecclcsiarum, quam hoc tempore. maximo cu animi dolore pastina in Europa conspicimus, haud scio an ulli rei iustius possumus impu)tare, qua ministrorum ista ignorantium,&discere negligentum, laedae inscitiae conitincte cudetestanda ignauia. Quocirca consultissimum etiam fore ut publicarii scholarum moderatores, pro suo ossicio diligenter dccrebrb pia iuuentutem adhortarentur,ad harum rerum cognitionem in tempore comparandam:quinetiam viam. qua id commodissim E perfici posset. interdum commonsti aient. Vna hac ratione, non modica. credito mihi, pericula ab ecclesiis hoc tempore arcerentur,ataque etiam prohiberentur in posterum.
Admonitio generalis, de sanctorum&ill - strium scriptorum. prssertim veterunt. ' commentarijs accuratu legendis.
Omnium scriptoruelucubrationes, ad
Distulimus in hunc usque locum,adiicerealiqua
delegendis sanctorum patrum, dc quoruncu-q; illustrium hominum, seu veterum, seu recen tiorum comentariis,non t accipere eos in manus
non liceat nisi post lecta omnia genera librorum,de quibus hactenus diximus:sed quod,quae in praeceden
bus sunt exposita,magno usui ad eosdem circunspectius Disendos de rectius intelligendos esse queunc Namsi aequis lancib libet illustri u Theologorum liptor ronco,irhςpraimur eo: diere fac cotroue
620쪽
ssa ad tres ordines,de quibus sermo huc usque est ha bitus, referri. A ut enim enarrant eximii scriptores sacras literas aut explanant locos communes, siue plu res simul, siue quosdam separatim, idque dum aut sana dogmata copiose astruunt,aut egregie confutant haereticorum ac philosophorum dogmata falsa: aut denique scribunt aliqua ad institutionem& aedificationem ecclesiarum conducibilia, quando nimirum docent ac admonent ecclesiarum ministros, concilia dant de variis negoti js &quaestionibus incidentibus, excitant tardos ac pusillanimes, cosolantur afflictos,
verum usum demonstrant sacramentorum, eos, qui peccarunt,conantur in rectam poenitudinis viam reducere, quae ad disciplinam di bonum ordinem in e clesia iaciunt, luculenter aperiunt. Itaque primum huiusmodi commentariorum genus,aci primum ori dinem librorum, de quibus ante diximus, sacrae Videlicet scripturae pertinere quis no videtὶ Secundum locum habebit in ordine secundo, quem destinauimus locis communibus. Tertium genus, illis annu. 31nerabitur, qui tradunt ecchesiarum phrases. Et si cui vacuerit, nil Ilo negotio quorumcunque patrum scri pta, si modo plura sint, Sc tanta varietate distincta, intres ordi nes illo pacto digeret. Quamuis quosdam comentarios iure possi quis mixtos constituere, quandoquidem si penumero eruditi,cum sacros libros Canonicos interpretantur, si ad prophetae vel Apost ii alicuius verba opportune fieri non posse sentiunt, non sunt contenti scriptoris mentem simpliciter perire, sed adiiciunt insuper pleniorem alicuius I ci com munis explicationem: a qua descendunt, monad demonstrandunt, si quid ecclesiasticae ordinatim 'Micongruere arbitrantur. Ergo manifestum fit, ad intelligendos sanctorum Patrurn commentarios, in in quibus magna est doctrinae omnis generis copia, &mirabilis varietas, plurimum momenti adferre ea, quae supra sunt de legendis trihus librorum Rei exi- gredie
bus per nos e Posita. Qxis autem plura huc usq; adno duniarim 4 rudimus