장음표시 사용
691쪽
Petrus de- veri tatis amorem, & fidem exhortatur.& vocat. Pe Di dii A- trus etiam cum causam discipulorum Christi, qui re variisque linguis loquentibus, 46 ebile ς brietati insimulabantur, defendendam susciperet, talis. Velletque conuincere non vini essicacia, sed Spiritus Actor. t . sancti ardentissima gratia , & virtute inflammatos esse loquutos. Ab alta narratione exorsus Script ris Prophetarum demonstrat, lepus iam instare, quo Digdie ' Prophetae pr dixerant fore, ut in nouissimis bai pauiu, diebus effunderetur spiritus Domini, super omnem valde ele carnem,&essent homines loquuturi variis lin uis. santes. . Cum vero apud imperitam plebem erat, secus suile rictor, i .i loquutum, depraehendet sane, qui facias eius concio-0Π nes in Actis Apostolorum relatas pcrcurrerit. Paulus
etiam stans in medio Ariopagi, multb sublinitas ataque elegantius dixit, quam cum esset Corinthii & Achatae, vel Ephcs, quamuis utrobique strenue & di ligenti sit me ne otium Christi egerit, & curauerit. Asseri Io Item Ioannes,cum diuinitatem Christi contra E hi ' .ai nixa ,eiu que Sternitatem assereret, quam alta Ru i
uniuersa illa hist eo ut i L ria Luangelica, praesertim primum illud caput fu
bionitas. Euangelii, cuius tanta est maiestas, & sublimitas, vea. ioan. i. diuinum plane requirat ingenium: non enim qi iocNon ad uis promiscue ad sui in uestigationem, nec in inlligen mittit scri ciam admittit, sed eos tantum, quos diuina illustraptur Ω- uerit gratia & praeparauerit humilitas. ,
ui,su h Him ad sanctissimam illam foeminam eleththid id, ct me Tet scripturus, Vel ad Gaium, non ita excelsa
sed tantu iliis meditanda tractauit Quin eorum captui sese at illumina- temperans, ut in charitate di in fana doctrina perui ros diuina stant, nec ut ipsam suis cordibus reuulsam patiantur.
, . Idem obseruatum inueniet, in plerisque aliis d
Gixei hae quicunque in ipsis paulo exercitatior duplieem fuerit. Hinc factum est. vi Graeci Patres, Pantheniis. docendi Heraclas, Origenes, Clemens, Tripho. Dionysius, A-a-xipasin. natolius, dc alij quamplui imi viri, ut pietate,sic co
692쪽
nitione caelestis Philosophiae conspicui ab Apostoliceruditi, in prima illa & frequentissima Claristiani
nominis schola Alexandrina , instituerint,imi taliates Christum dc Apostolos, hanc, quam assignauimus, duplicem docendi rationem, in Christiana E clesia deberi obseruari,ut aliter docti,secus verb sim plices erudiantur. Illis ut inseruiat scholae,&templa, his vero templa de scholae: illi ut percipiant solidioris verbi Dei cibos, quos digestos ac manis, his simplicioribus, quos tanquam paruul in Christo nutriendos suscipiant,administrent. Latini verb, qui semper virtutis aemulandae cupidissimi fuerunt, placuit illa ratio docendi, tradente forsan illam consuetudi nem Petro Romae, vel Athanaso Treueris, clim illieconditione exulis ageret. Et ita ab Apostolorum in de aetate ubicunque Ecclesias aliquot erectas fuisse legimus, mox sese exerit vestigium aliquod alicuius scholae vel lectionis, in usum cic beneficium presbyterorum institutae, praeter communem dc ordinariam
verbi Dei declamationem, cuius fructus, in Universam multitudinem extendebatur. Et haec ratio docendi, ut opportuna de apprime necessaria, ita summa cum religione ad nostra usque tempora fuit Obseruata. Habet enim Ecclesia Catholica viros, tu pi tate, tum etiam eruditione insignes, qui non tantum in scholis, dogmata nostrae fidei neruose apud eruditos confirmant, bc scripturis corroborant, Verii apud xudes & indociles tanta venustate prudentia, spiritu atque amore&facilitate, verbum crucis proclamant, ut disertis suis declamationibus animos vel maxim S duros excitent, commoueant, urant,assiciant,& in dimi Minum amorem rutant. His de causis omnes qui
ad hoc vitae genus adspirant,sapieter ει grauiter pr nunclauit Paulus, bonum opus ipsos desiderare. Et xursiis: Omnes qui in eo rectedc sincere versantur, ab homnibus deberi amari, atque summo haberi in preatio. Dixit enim Paulus ad Timothaeum : Uiepi
. scopatum desiderat,bonum nus dcsidcrat. Et ad i. ad Ti. eundem
693쪽
hUm instituto nostro primario non congruat altera illa ratio docendi. quam scholasticam
eundem scribens dixit: Qui bene praesunt presbyteri duplici honore digni sunt.
Quibus rebus eum i nstructum esse oporteat,qui in nus docendi in Ecclesia sulcipit. Caput II.
. . esse diximus, sitque animus cocionatorem ta tum,non doctorem inibrmare, illa praeterita, in sua que opportunitatem reiecta,alteram, quam Ecclesiasticam seu proclamatoriam appellauimus, explanan Quatuor dam poliendamque prosequemur. Quicunq; igitur reές xi hane proclamandiscinctione in Eccletia utiliter atq; ς' QR honorifice obire voluerit, quatuor in primis ipsum habere est necesse.Si modo fructuose, praeclarum d cendi munus,exequi voluerit,doctrina scilicet, m Doctrina rum probitatem, spiritum, dc Vocationem. Doctrina duelex, duplex est, altera rerum diuinarum, quam Theolo-t giam proprie nominant: Altera humanarii, in qui non tantum artes appellatas liberales, Sc Philosophi partes in scholis tradi solitas complectimur, item litia guas, verumetiam ciuilem disciplinam atq; iudiciude negotiis politicis. Utrao; autem doctrina,conci natori admodum est necessaria,illa quide ut dogma ta Christianae religionis, sinceriter inculcare. bonos in piis catholicisque opinionibus confirmare, malos di non recthsentientes confutare queat. Haec Vero vicum dexteritate dc gratia maiore omnia faciat, ne non omnis generis vitia, quae apud diuersorum o dinum homines, obtinuerint, in lucem protrahat, ac condemnet. QNntum laboret Ecclesia Catholica circa hanc partem, praesertim per uniuersam prouin- Lament --Beleticam,& rinnum Galliarum, non facile di
xerim. Nescio quo pacto res se habeant in Italia.
iliole, vel Cum essem in Belgica, diligenterque obseruarem. cu bum Dei cta quae ad religionem pertinerent, vidi praeclarissi proclama nium illud munus verbi Dei proclamandi panix - viris utinam non pueris aut iuuenibus tam indoctis, comminla
694쪽
dimissium, ut miserabiliter lamentatus sum sor tem, tum populi, tum etiam pastorum. Simul etiani sum deleuatus turpissimam quorundam episcopo rum ocitantiam atque conniventiam . bus non magis haec sunt curae, quam si ad ipsos hac de re an Peplorat xios esse, non spectaret,uel quasi haec res nullius esset
momenti, parumque animarum tum suae, tum etia 'suarum ovium interestet, num doctus 5c ineptus sit itari.' ε' concionator, num haereticus aut Catholicus, num vocatus aut i ngestus, num stir aut pastor. Cum hine
ruina Ecclesiaea unc haereses, hinc abusus, hinc nimia illa & ess enis in omnia vitia sequatur licentia. Sunt
aliquot pontifices in Belgica, qui propria voce: alii
vero,qui rebus maximis, summisque negoti js distra huntur, per alios viros doctos circumspectosque verbi Dei alimentum suis ovibus vel administrant, vel ut administretur conantur. Verum alii qui nec semel invita sacramentum administrarunt, vel se intuendum. suamque vocem audiendam ovibus suis ostenderunt. Quale sperant iudicium. Miror vehementer quod hiedum vivunt, ipsos horrenda aliqua formido diuini vultus in se commoti, de maxime succensi,ob sangui 'nem suum neglectum, neglectamq; animarum saluta item non corripiat. Niiquam profecto tam despera thres ecclesiae in Germania, nec in Angli agerentur, si huius rei, vel minima habita fuisset cura in tempo . Quo pacto iuuenis vix ingressus vigesimum annum, qui nec scholam aliqua, nisi priuatam alicuius Gram inalici visitauit, poterit intelligere, quae sana, quae Vero sit falsa doctrina,opportuna, vel importuna.
Paeto, si populus apud quem est dicturus, aliqua iopinione laborat, poterit eius falsitatem enucleare, enucleatum vero confutare, & veram legitimamq; doctrina illi errori aduersantem, ex si ripturis perspieue dc dilucide eruere, dc illam amplectendam popu- , Io proponere minimZ quidem. Digressus sum a pro Q. , posito instituto, ut rem animaduersione dignissiainam oculis piorum intuendam obiicerem, qui rei
695쪽
dignitate, calamitatisque exulceratae ecclesiae acetim dolore tacti,auribus eorum, qui tam grauissimo malo mederi possunt, quoniam per opportunitatem itacuerit haec quae utinam non usque adeo essent vera)inserant ut tandem ad praestitutam materiam nostra recurrat oratio. modo namque aduersus usuras, inultosque iniquos contractus, aut etiam prauas aut inueteratas consuetudines vulgo receptas sermonem prudenter instituet,qui negotiorum ciuilium non ha αἰαχα. het aliquantam cognitionem. Isaias capit. 22. impr
bans vana consilia, quibus impii tempore belli magis Deo n tebantur,ec multis aliis locis,quibus varia peccata redarguit, satis decl. irat se rerum ciuilium non fui Te ignarii, quin tam exactu in illis futilia versatum, quasi is ipse priuatis illis negotiis exerceat dis diuintentus fuisset. Quod palam testatur exhortatoria illa Ia. s. 1eprehensio, quam cap. g. scrip t. am reliquit mercato ribus sui temporis olim iaci ana. Qii bus ita cosuluisse Iegimus. Dissolue cogi tationes impietatis, solue fasciaculos deprimentes. Dimitte eos qui confracti sunt, liberos, Oc omne onus disrumpe, quae & alia quam pli Tima id genus. qitibus pallina sua vaticinia inspersa videntur, nunquam dixisset, nisi imposturas, vitiaque detestanda, quibus illius seculi stiteratores laborabat, di Pauperes opprimebant, explorata haberet. Sciebat Propheta Dei,eos Syngraphorum cumuloλ siue char. tarum fasciculos, in quibus foenorum calumniae conatinebantur, quibus etiam pauperes multo'. erri alieno indies opprimebant, ipsos in suis scrinijs habere. Vitia haec utique pernitiosa legique Dei,& charitati maxi me ad uel santia, ita detestatus est, ut vivide satis eo rum authores acri sua redargutione perstringat. Qu*Heriit J- multa insuper vides apud Ieremiam, Ezechidem, Danielem, caeterosque Domini prophetas, quae non obia,tau ' arguut,fuisse eos multarum rerum ciuilium di ligentes obseruatores, atque sapientes aestimatores
Idem vero de seirso testatur Christus in plerisque pMraboliv
696쪽
babolis qualis illa de dispensatore iniquo. Lucae. 6.de Lue. 36 'talentis. Matth. 2 s. atque in multis integris concionL Mart.2s.bus. Ex sacra quoque hi A t. atque ex epistolis Pau li. intelligi facile potest Paulum Apoll. etiana legum .
Romanarum ec actionum forensium fuisse utcunque peritum. Ergo operaeprecium omnino est doctores e clesiasticos non tantum diuinas, verum etiam huma nas res, inque his politicas etiam aliquo modo calle Te,ac tantum quidem calleant, quan rum ad consulendum gregi sibi concredito, maximeque ad prohibe
da omnis generis viti. a, erit necessarium: Comperiete . quidem hanc rerum ciuilium cognitionem concionatoribus, qui palabundos, atque vagos hominum ani- lia cocio mos suis doctrinis resormare intenderint, apprime se natori n. per necessiariam fuisse, qui uniuersam scripturam fa GaIs tum veterem, tum noua attentione aliqua peta
Quid enim ciuilius aut modestilis unquam tracta vi potuit, quam id, quod a. Reg duodecimo capite a i LNathan factum legimus. Qui cum Deo iubente, ut 'Dauid execrandi homicidi j Uriae, ob thoralem so clam eidem furto ereptatia redargueret, Obsequentem sese praestaret, non irruit id ipsum regem, queni Christum Domini esse sciebat. Nec aut contumeliose ipsum lacessere praesumpsiit, ne elui iter acerbitate exprobra tion is plus regium exulceraret & amice, animum, quam grauita id criminis ipsi nudata, in ob adultenitaret ad poenitentiam. Non enim ipsum adulte '' hQmm,latronem, raptorem aut homicidam: quamuis mi diu. esset, proclamauit. Neque ipsum crucem meritum, rimo indignabundo pronunciauit. Sed quid Θ Egre gia similitudine, pulcherrimoque paradigmate, enatarato diuitis de pauperis, aequissimam sui ipsius condemnationem singulari dexteritate ab ipso eo torsit. ipsumque ut in se iustissimam pronunciaret sentem etiam,effecit. industria ita regis animus suit conii notus, ut regalibus insigni is abiectis, maiestatisque
697쪽
sus, lachrymis per genas copiose decurrentibus. faeco indutus, peccatum suum cognoscens miserabiliter se peccasse lamentaretur. Quod si alia ratione ipsunet fuisset aggressus, irritasset ibrsitan peccatorem, tantum abest, ut ad poenitentiam eius emolliret praecor dia. Idem obseruabit in reliquis omnium propheta rum concionibus, qui diligenter huius rei exempla, , quaesierit. 3. Regum vigesimo capite, legimus alium quedam virum de T ijs prophetarum percussum, vuLneribusque imperante Domino facie deformata, regi A chas sese obuiu in ob tulisse. Cumque rex transic
Discat hic concio nator, ita suas redargutiones sor Nemi ni mare, ut auditores plane percipiant, se non velle inura bladiatur banitate cuiusquam dignitatem, aut officium, pers conciona nam ue osmendere, nec vindictae se esse auidum, aut . 'x, sed duel alicui, livoris in aliquem scintillas pectore r ii Ei ' conditas gerere. Sed tam esse omnium salutis aman darguat, tem, ut Vitia, quae hanc impediunt aperta insectatio ciuiliter ne persequatur. Non tamen volumus ipsiam ulla ra vani m. tione ad alicuius personae quantumuis magna sit, magnaeque dignitatis vitia conniuere,cum ea sit sui ossi cij maiestas atque excellentia, ut libertate Christiana authdritate Christi staffultus, cuius partes . agit, in administratione illius honorificetissimae functionis c iusuis crimina arguere ac repraehendere possit ac de Agit con- beat. Aded ut cum nemo sit,qui concio natoris sententiam omni cum pietate non debeat suscipere, atque Christi. ad mirari, nullus etiam sit, quem ipse in hac causa de beat reuereri, aut dignitatem ceu potentiam extime scere. Vt autem id cum fluctu faciati omni offensione sublata, maxime requiritur illa ciuiliuba rerum, qua diximus cognitio. Quae nisi dono Dei, felicitateque naturae sit coinparata,& rcrum anteactarum aliquanta experientia persecta, coni j ciet se concionator in varia dc apertissima discrimina. Sic debet vitia corrige re, ut dum maxime ipsa detestari videtur, tunc chari.
talia in personas accensum sese ostendat.
698쪽
Verd mea moderatio est semper adhibenda, ut quana Nan
tumuis concionator inuehatur in Vitia, quibus rem cocio-
publicam contaminatam . laborantemque viderit, ' x0x pςς per nas nunquam prodat. Nisi persona sit publica, cuius actiones manifesta vitae improbitate sint cc nia o publieaminatae,&scandalum pessimumque exemplum reli- icadalii de quis inserioris ordinis hominibus sordidis suis vitiis malu ex- Praebeat. Tunc enim publice sunt vitia arguenda. Nec ς pium p- id priuata tantum authoritate assirmare videamur, bς x li is proferam in medium, Christum redemptorem, omnium concionatorum magistrum qui pharis eos, seri fbas, atque legis sacerdotes publice repraehendcbat, pa 'Iamque ipsis stra turpissima vitia acriter exprobrata tiintuenda oculis subiiciebat. Matthaei is. Hypocritas eos Vocat, idem facit a 2.& Σ3. in quo capi tuto eosdem dicit sepulchra dealbata, serpentes, atque viperarum
genimina. Item Lucae i3. dc undecimo. Ioannis. s. te
imus, eisdem Christum exprobraste. Uos ex patreiabolo estis, dc desideria patris vestri vultis facere.
Nec tantum Iudaeos suorum criminum, quae publica Matth. lcerant palam insimulabat,atque conuincebat. Uerum Repliedit
ipsbs tuos Apostolos, dura increpatioe corripit. Nam Ch iit vetrum alijs discipulis audientibu Sathanam appet pubii ςς si lat. Matthaei decimosexto. falsos prophetas lupos vo '
cat rapaces. Matthaei 7. Herodem vulpem. Matthaei M. nominat. Ioannes etiam Baptista non dubita iiii vocant. 'publice Herodem arguere,ob fratris Uxorem raptam, Mat.I L. atque detentam. Non licet tibi, dicebar, habere uxo-xem fratris tui. Mati. 14. Paulus item publicum sorni
carium manifesta sententias ripto damnat, fidelit que communione ipsi interdi Sathanae in interi
tum carnis, ut spiri tus saluus iit, ipsum tradidit. I. Co. r. Cor. s. . Omnino inquit auditur inter vos fornic. alio,& t lis fornicatio, qualis nec inter gentes, ita Vt Uxorem publieum patris sui aliquis habeat, Icc. Idem etiam Aposto. 2. ad fornicato Timoth. primo. Phyletum & Hermogeiacm distin tore excocte nominat, ut qui ab sua doctrina, ad adulteratas o Π micat
rinionea defecerant: Expresse etiam Hymenaeum dc Rr 3 Alexa
699쪽
Alexandrum aerarium. I. ad Timothaeum primo. in ducit aperte nominatum. Docuit Paulus suum disci Pulum Timoth. i. s. Peccantes coram omnibus esse a guendos, ut & caetexi timorem habeant. Idem etiam, eundem informans inquit. 2. Timoth. . Plaedica ver bum, insta opportune, importune argue.Obsecra, in
εd Tit. 1. mni patientia dc doctrina. Sed & Titum cum prope sonae varietate aliter atque aliter illi docendum forα admoneret, ubi multa, quae docti inam omnium ordinum homines concernunt esset praelatus, tandem cocludit. Haec loquere & exhortare & argue cum omni imperio, nemo te contemnat. cap. a. Verum semper.
est obseruandum illud consilium Pauli, quo Titumi n hoc, qu. aedicendi instructum esse voluit, quando
psum capite secundo exhortabatur mansuetudinem. . in increpationibus retinendam, tum circa principes. tum etiam circa potestates ac reliquos V niueris Glio subdi tofossicii commonefaciendos. Ne si seue M stuetὸ riore correptione fuerint auditores exacerbati,existi Increpa di ment concionatores in ipsos imperium assectare, ita Principe , vi religionis praetextu tyrannide opprimere ipsbs V ore coire Qpinionem Vti perniciosam ac falsam C r tioe exa bsti palam prorsus esse vole cerbiti kl bat Paulus. Cum et, epistolae ad Corinthios capit. i. diaciscantur. xit: Non quia dominamur fidei vestiae, sed adiutore a.Cor. r. sumus gaudij vestri. Erit operaepretium praedicatori, si obseruet in epistolis Pauli, qua tabenignitate, quam paterno affectu delinquetes atque peccantes Apost lis arguat. Nunc filiolos vocat, filioli mei, quos item parturio donec formetur Christus in vobis. Ad Gala.
4daa. . 4. Alias se in visi erib M Iesu Christi ipsos Philippenses
a male ic statur. Ad Philipp. i. Os nostrum inquit patet ad vor 5 Corinthij. 5: cor nostrum dilatatum est. a. Corint. 6. Alibi infirmatur cum infirmis, uritur cum scandalizatis Quis infirmatur inquit. a. Corinth. ii. & ego non infirmor: Qxus scandalizatur & ego non urori Res est sane obsciuatione dignissima aduertere
quanta industria & artificio conetur Paulus vacit
700쪽
tantes in fide confirmare, reuocare a verssis, distantes trahere,infirmis animii ad ij cere, afflictos ac tristestos reddere, ignorantes docere, terrere obsti natos, consternatos erigere,ac tandem omnes adiuuare. Quae
mnia singulari prosectb dexteritate facta comperiet. quivel tantillum iudici j liis doctrinis contemplandis lintenderit. Exhortatur quosdam, paulo pbst eosdem paulus ectrogat atque obsecrat. 2. Corinth. io. Omnibus tandF natur oea
omnia fit, ut omnes salvos faciat. Discedet profectbstrenue institutus in hoc genere dicendi concio nator, . qui serio animum ad lectionem Pauli composuerit.
Qui cum in tertium caelum fuerit euectus, illicque Christum suae doctrinae formatorem habuerit, inde reuersus admira da selicitate sacrum illud obivit m nus. Adebui nemo sit, quem magis sibi imitandum declamatores verbi Dei debeant praeponere, quam hunc sacrum Apostolum.
Ostendimus sussicieter satis, ut arbitror quo pacto
liceat concionatori, authoritate diuina suffultus protervos atque duros ani mos aspera comminatione, VLtiorumque exprobratione, tanto acerbius insectari,
quanto verbo Dei magis rebelles fuerint . simul et Infirmi iam exscripturis euicimus, quomodo reliquos alios e pecca- infirmos peccatores ad poenitentiam, vitiorumque x' ς'be idetestationem sit inducturus , nempe benignitate, M speciosis lacrarum scripturarum exhortationibus Propositis . Placuit mihi semper sententia illa Chrysestomi, quae mirandum in modum alteram nostri instituti partem confirmat. Nihil enim ii quit, ita consert ad hoc, ut qui audit, persuadeatur ad recipiendum, quae dicuntur, atque si cognostat, quod cum magna dilectione dicantur. Uerum non In comen minoris ponderis est etiam futura sententia Ambro- ta episto. sis apud omnes, qui sacram hanc sanctionem ad mi ad Eplinistrant,quam illa prima. Nihil etiam ait Ambro. in ςxm k- cerdote tam periculosum apud Deum, tam turpe a