장음표시 사용
701쪽
Ili . re.Siquidem scriptum est, Et loquebar de testimonii,
tuis, in conspectu regum,& non confundebar. Psalm. I, 8. Et Ezechielis tertio. Fili hominis speculatorem dedi te,domui Israel,& audies de ore meo verbum, det annuciabis eis ex me Si dicente me ad impium: Mo te morieris, non an nunclaueris,neque locutus fueris.. t auertatur a via sua impia, & vivat. Ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem autem eius de manu requiram. Vehementer etiam hanc eandem CaesarIuε commendat Caesarius. episeopu, episcopus Arelaten. Nomilia octaua, cuius haec sunt Arelaten. VeibM. Notiescunque fratres charissimi, tam pro V h. l. s. scia quam pro mea salute, mihi necessie est , aliqua dura vel aspera predicare,conliderantes periculum meri, debetis hoc aequanimiter ac patienter accipere, quia praedicatio aspera aegrotis mcdieamenta prouidelis xiis ornamenta componit. Non enim leue est, quod
per Prophetam spiritus sanctus sacerdotibus Domini
cominatur. Si inquit non annunclaueris iniquo in quitatem suam, sanguinem eius de manu tua requI-xam. Quando Vero debeat potenti stima arma militiae suae acutissima, concionator in peccatores Vibrare, de quanta vchementia &industria, ne dum prodessesti det, magis iocrudescant vitia, rerum ciuilium notL ia,& prudentia humana ipsum docebit. Semper i a nen meminerit se animarum negotium agere.
Requiritur etiam in doctore euangelico vitae probitas. Cap. IlI.
REquirimus etiam indoctore euangelico vitae
probitatem, quando nihil prodest ecclesiam Dei aedificare sermone, si malis moribus quod, extructum est diruitur.vita proba veluti sigillum est,
quo sana doctrina apud auditores confirmatur. Non Mim eius sententiae, Ut existimem alios non esse admittendos,ad sacram hanc proclana adi functionem. nisi eos, qui eximiis virtutibus conspicui extiterint.
702쪽
euperem eos, qui honorificentissimam hanc prouinciam in ecclesia sustinent sui ossicii admonere. Quod
eam vitae rationem postulat,quae nec doctrinae dor irat, nec auditoribus scandali ullam praestat occasio mem,cuius causa deterreantur ab virtutis studio a ditores. Solet enim mirandum in modum puritas vitae in concionatore auditores assicere , ipsosque incam inclinare sententiam, quam eccl)astes decla mando auditoribus sequendam amplectendamque Proponit. Econtra Vero extenuat improba & ini Vitae δbi- qua Vitae ratio, doctrinae virtutem ae dignitatem. xa confir-
Idcirco Apostolus multa diligentissime praescripssit, quales episcopos seu presbyteros, itemque diaconos cum tota domo sua esse eporteat,&quibus virtuti s εά
exornatos, dc a quibus viiijs cupiat Immunes, quan- nuar.
do scribens ad suum discipulum Timothaeum in prima epistola capite tertio,dixit. Oportet enim episco- r. ad Tim. Pum irrepraehensibilem esse, unius uxoris Virum,so 3. Docet brium, prudentem, ornatum, pudicum, hospitalem, dη doctorem, non Vinolentum, non percust rem, sed mo, n il l lGl osum, non cupidum, de cart. Idem
etiam docuit Titum discipulum suum, in hae causa 'obseruandum,cui dixit,capite primo. Oportet enim episcopum sine crimine esse, sicut Dei dispensatorena, non furerbum,non iracundum, non Vinolentum, no rcussorem, non turpis lucri cupidum, sed hospit lem,benignum,prudelem, brium, iust vim,sanctum,
continentem,am piceientcineum, qui secundum do- - .ctrinam est fidelem sermonem,ut potens sit exhortati in doctrina sana,& eos, qui contradicunt argucrc. admitti Quamuis illud addendum, ubi non datur proi sus ta posiun Ies omnique ex parte beatos habere concionatores, Ploci qualcs Opiamus, at serre amplectique eos debemus, quorum doctrina sana ea, nullaque haeresum vel im
Parum opitiioum scabie insecta, probabat Paulus ad Philippenses. i. Christum praedic. ari cum diccbat. Quidam quidem & propter inuidiam & conteiitioncna, qtidam autem di fruter bonam cluntatam Cni ia
703쪽
Adrhil .i. stum praedicant. Quidam ex charitate, scientes quodniamin defensionem euagelii positus sum. Quidam
autem ex contentione Christum an nunciant, non sincere existimantes pressuram se suscitare vinculis me. is Quid enim dum omni modo, siue per occasionem. siue per veritatem Cliristus an nuncietur, & in hoc
gaudeo sed gaudebo. Nemo line vitiis nascitur,magna est senapcr humana fragilitas,& yndique seinpermiseros circunstant cluasi domesticae quaedam furiata ad peccandum asii due incitantes. Similiter calumniae morsiis essbgere potest nemo. Ac nusquam non hoc Praesertim tempore) videas malignum vulgus, quid dico vulgusZimd eos quoque, qui multum supra pi hem tibi arrogant, eruditionis Vel ambitionis ergo. dentes acuere,ad obtrectandum viris bonis Dei verbi Catholicis ministri etiam cum nullam nanciscantur. causam, nis eam, quam inuidia, vel dolor alterius se licitatis ipsis administrat. Nouerunt maligni bonos viros, suasque deiecatas actiones, magna apud viros graues onerare inuidia,&ingens odium ipsis consi re. sed sapiunt hi, aci quos molevoli,alios honesto vi
ros deserunt,ob idque non ita temere aures eis praeritant,qubd si praebuerint, expectantes se aliquid boni ab ipsis audituros, mox subobentes saniena atque pus
quod euomunt, quibus existimationes bonorum doctorum qu iroru dehonestare praesumulieos quana vis modeste dimittunt vel a se abigunt. Sciunt eniti
. quod quemadmodum Apostolus quam grauiter de
scripsit,qualem esse presbyterorum Vitam oporteat. tam etiam provide & sapienter monuit, accus timNMaen nem aduerius presbyterum, non esse admittendam. tribus testibus. I. Timo. s.Vtinam
io aduer religione Catholica quam optimis,pit,by sς' per mereri student, aduerterent quorundam ho tetu nisi minum ingenium, & professionem, quibus hoc vi.
sub certis tium fere est innatum. Qtios tanta dominandi, ambia milibus. tionis,atque propriae existimationis procuranda: i
704쪽
miserabiliter doctorum virorum nomen alioqui limnestum,& amabile falsis delationibus, aut criminationibus polluant,atque deforment. Sed quidὶ Mens boni rectique conscia conseruat patientiam. Est quod mirifice viros ita exulceratos consolari solet. dialsi malignique delatores poterunt famam his ma- Detractooculis inspersam sordidare, mente vero minime. Pote ' o runt nomen Catholicum Catholicis viris eripere, minimE Vero metem, neq; animii catholicti, qui ad mor te usq; amore conrantistimu erga Romana catholi camque ecclesiam sacras suas doctrinas diuina adiutieratia retinebunt,& vel morientes vehementer spiraunt. Praeterea sciunt Deum futurum Vltorem. Incredibilem alacritatem haec cogitatio doctorum viroruanimis pariet, clim intelligant Deum suas causas vi
ciscendas fulcipere, earumq; aequitatem vel iniquita- tot est.
tem perspectissimam habere, libenterque sui suorumque
laborum iustissimam habiturum rationem. Si modo iuxta consilium Pauli ita vitae acticies in stituant, ut nemini dent ullam offensionem, ne vi tu peretur ministerium eorum. Sed in omnibus se exhi Mant,sicut Dei ministros, in multa patientia, in tribu beat , si ,
lationibu in necessitatibus, in angustijs, in plagis, in occasonε carceribus, in seditio ibus, in laboribus, in vigilijs, in te sca dati, veiuni js,in castitate, in scientia, in longanimitate, in sua Vitupovitate, in spiritu sancto, in charitate non ficta, in ver se veritatis, in virtute Dei, per arma ivstitiae a dextris di a sinistris, per gloriam & ignobilitatem, per inta iniam & bonam famam,ut seductores & veraces, si ut qui i noti,& cogniti. Qim omnia amplissima vitqornamenta Dei ministris usque adeo necessaria sunt, yt Palus in i . Corinth.cap. .dicat: Sic nos existimet sonio ut ministros Christi,& dispensatores mysteriorum Dei. Contendet igitur pius kcclesiastes ita se his clarissimis exornari virtutibus, ut si earum excellenia iam attingere non possit, saltem earum amore ac desiderio omnes percipiant ipsum teneri. ι
705쪽
t Tertio loco diximiis concionatori necessarium esse Spiria
Concionatores Euangelici non sum literae mi
nistri tantum, perinde atque olim erant Scribae ac reliqui Iudaeorum praedicatores,Pharitat scia les licet, atque scribae&sacerdotes Mosaici. Ilieni in mi erant mi-nistri dicuntur legis aestiterae, quia suis concionibusnistri ve- tantum ostendebant, quae erant facienda atque obser πιι, ις' uanda,quae erant legis praecepta, & quanta animad-Gidd. uersione plectebantur legis transgressores. Hoc tam ceant mi tum praeitabant sacerdotes illi legales, qui rempub nistri Eua licam Iudaeorum in lege Domini instruebant. Atqui gelii ministri Euangelici quales sunt concionatores Ecclesiae, non sunt ministri literae,sed spiritus, dicunturque . ministri spiritu quia non tantum quae sunt facienda atque obseruanda docent. Verum ostendunt unde nobis sunt expetendae vires legis praeceptis custodiendisessicaces. Ministri igitur legis docebant literam legis occidentem. Evangelij vero ministri docent spiritum
vivificantem, legem & animos. Hac ratione ergo excellunt concionatores Euangelij, scribas illos, phari stosque ac sacerdotes. Siquidem illi interpretabantur solam literam, hi vero proclamant spiritum, quo lex custodiebatur, tractauit hoc Augustinus eleganter satis libro a. cap. .cotra aduersarium legis & prophetarum. Costat igitur hinc duplices esse concionatores quosdam scilicet literae, alios vero spiritus, & gratiae. Uicunque ergo in lege Moysi fuerit bene instituturi intellexeritque qus sunt praecepta decalogi, caeremonialia,& iudicialia, quae etiam poenae praestituantur . eis. qui illa transgresii fuerint, docuerit populum haeetest spiri Dmnia teruanda non amore iustitiae, sed sor tuitis est. midine p*nae, is erit verus ministcr literae. Qui ve ro intelle erit legem spiritualem esse,id est, spirituatales suos obseruatores facere, non tantum corporalem obseruationem requirere, eamque non lis nostris
viribus , sed spiritus sancti virtute a nobis adimpleri
Posse,i tu itque per Christu nobis virtutena illam
706쪽
eontingere, qua peccatorum remissionem,tc anima xum instificationem consequamur, qua etiam legem observemus, quae omnia operatur in nobis spiritussa rimis, is enim erit verus minister spiritus, & Euangelii. dicitur minister Euangeli j, quia in illa sacra Euam elii hist orta continentur haec omnia facta per Chri nam, in beneficium animarum. Illos miniitros idoneos faciebat Moysen institumbanturque in schola illa Hierosolrmitana, quae, ut hiastoria Apostoloriana refert capite lecundo, suit illa ritate florentissima, dc omnium nation uni hominibus resertissima Erant inquit Lucas in Hierusalem habi tantes Iudaei viri religiosi, ex omni natione quae subeaelo est. In illa schola se informatu fuisse Paulus. Lad Galatas testatu nobis reliquiti Proficiebas inquit in Iu
daisino supra multos coetaneos meos in genere meo, AFostri,' abudati is aemulator existens paternarii mearu tradi- tum 1eholionii. Hos vero ministros spiritus, docet Spiritus fana la Hiet eius. A postolos docuit totum triennium, tantu enim solymis. temporis cum Christo fuerunt, in quo varijs sermonibus nuceorum priuata causa institutis, alias etiam in Vbi in foealiis doctrinis, quas aliorum gratia Christus procla mabat semper erudiebantur, priuatimque fuit doctus Euangelista Ioannes, quando pectori inclinatus recu buit. Iacob. Petrusque re Ioan . in transfiguratione in Apostoli monte Thabor.Verii plenissime acriactissime fuerinoes Apostoli eruditi, ec de sacramentis redemptionis reneris humani plenissime informati, in ipso sacro die Petecostes, tunc enim pro sua capacitate acceperiit amplissima illa spiritus sancti dona,quae Esaiae cap. i I. relata continentur,Spiritus scilicet Domini, Spiritus sapientiae de intellectus, spiritus consilii & fortitudL D a spu xiis, spiritus scientiae& pietatis, dc repleti fuerunt spi ritus su ritu timoris Domini. Paulus qui tunc temporis gregi cti. Domini nondum erat cooptatus: Notum inquit ad Gala i. vobis facio fratres Euangelium quod euangelizatum est a me, quia non est secundum hominem,
que enim ego ab bo; ας illucaeque didici,
707쪽
dignitate, calamitatisque exulceratae ecclesiae acerbo dolore tacti,auribus eorum, qui tam grauissimo malo mederi possunt, quoniam per opportunitatem lucuerit haec quae utinam non usque adeo essent vera inferant ut tandem ad praestitutam materiam nostra recurrat oratio. modo namque aduersus usuras, multosque iniquos contractus, aut etiam prauas aut inueteratas consuetudines vulgo receptas sermonem
Irudenter instituet,qui negotiorum ciuilium non haei aliquantam cognitionem. Isaias capit. 22. improbans vana consilia, quibus impii tempore belli magis Deo nitebantur,& multis aliis locis,quibus varia peccata redarguit, satis decl. irat se rerum ciuilium non fuisse ignarii, quin tam exactu in illis fuisse versatum, quasi is ipse priuatis illis negotijs exercendis diu in tentus fuisset. Quod palam testatur exhortatoria illa Ieprchensio, quam cap. s. scrip t. am reliquit mercat ribus sui temporis olim faciam. Quibus ita cosuluisse Ieoimus. Dis lue cogitationes impietatis, solue fasciaculos deprimentes. Dimitte eos,qui confracti sunt, ii beros, dc omne onus disrumpet quae& alia quam plurima id genus. quibus passim sua vaticinia inspersa videntur, nunquam dixisset, nisi imposturas, vitiaque detestanda, quibus illius seculi feneratores laborabat, ec Pauperes opprimebant, explorata haberet. Sciebat Propheta Dei, eos Syngraphorum cumulos, siue char tarum fasciculos, in quibus foenorum calumniae conia tinebantur,quibus etiam pauperes multo aerei alieno indies opprimebant, ipsos in suis scriniis habere. Vitia haec utique pernitiosa legique Dei,& charitati maxi me aduersantia, ita detestatus est, ut vivide satis eo rum authores acta sua redargutione perstringat. QOFuerat δ- multa insuper vides apud Ieremiam, Ezechielem, Daia
nielem, caeterosque Domini prophetas, quae non ob scurξ arguut,fuisse eos multarum rerum ciuilium diligentes obseruatores, atque sapientes aestimatores
Idem vero de seipso testatur Christus in plerisque pMraboli
708쪽
ibolis, qualis illa de dispensatore iniquo. Lucar. i 6. de Luc. r. . talentis. Matth. 2 s. atq're in multis integris concionL Matt.2s.bus. Ex sacra quoque his . Act. atque ex epistolis Pau li intelligi facile potest Paulum Apoll. etiam legurii Romanarum dc actionum forensium fuisse utcunque 'peritu in .Ergo operaeprecium omnino est doctores ec clesiasticos non tantum diuinas, verum etiam huma nas res, inque his politica, etiam aliquo modo calle Te, ac tantum quidem calleant, quantum ad consulendum gregi sibi concredito, maximeque ad prohibe
da omnis generis vitia, erit necessarium : Comperiet in . quidem hanc rerum ciuilium cognitionem concionatoribus, qui palabundos, atque vagos hominum ani lin eoe mos suis doctrjnis reserinare intenderint, apprime se na tori daper necessariam millia, qui uniuersam scripturam fa cralytum Veterem, tum noua attentione aliqua per
Quid enim ciuilius aut modestitis vri quam tracta ri potuit , quam id, quod a. Reg duodecimo capite a Nathan factum legimus. Qui cum Deo iubente. Vtφ'Rςτ' Dauid execrandi homicidi j Uriae, ob thoralem ciam eidem furto ereptain redargueret, obsequentem sese praestaret, non irruit id ipsum regeti, queni Rephedit Christum Domini esse sciebat. Nec 'inciuiliter aut contumeliose ipsum lacessere praesumpsit , acerbitate ex robrationis plus regium exulceraret&anii , animum, quam grauitate criminis ipsi nudata, in ob adulteuitaret ad poenitentiam. Non enim ipsum adulte rim horiam,latronem, raptorem aut homicidam quamuis kn dia. esset,proclamauit. Neque ipsum crucem mei itum, nimo indignabundo pronunciauit. Sed quid Θ Egre gia similitudine pulcherrimoque paradigmate, enatarato d: uitis & pauperis, aequissimam sui ipsius condemnationem singulari dexteritate ab ipse extorsit. ipsumque ut in se iustissimam pronunciaret sentemtiam, effecit. Pra industria ita regis animus suit coniinotus, It regalibus insigni is abiectis, maiestatisque Diio relicto , hum cubam ; cinere capite insper- - Rr a falli.
709쪽
siis, lachry mis per genas copiose decurrentibus. sacco indutus, peccatum suum cognoscens miserabiliter se Deccasse lamentaretur. Quod si alia ratione ipsunt fuisset aggressiis, irritasset ibrsitan peccatorem, ta tum abest, ut ad poenitentiam eius emolliret praecor dia. Idem obseruabit in reliquis omnium prophetarum concionibus, qui diligenter huius rei exemplu, quaesierit. 3. Regum vigesimo capite, lcgimus alium quedam virum de T ijs prophetarum percussum, Vulaneribusque imperante Domino facie deformata, rei Achas sese obuium obtulisse. Cumque rex transis
Discat hic concio nator, ita suas redargutiones se Nemini mare, ut auditores plane percipiant, se non velle inuria bladiatur banitate cuiusquam dignitatem, aut officium, pers nam ue, ost endere, nec vindictae se esse auidum, aut εέ,' E alicui' liuoris in aliquem scintillas pectore re aiiei te conditas gerere. Sed tam esse omnium salutis amam. tem, ut vitia, quae hanc impediunt aperta insectatio ne persequatur. Non tamen Volumus ipsum ulla ra tione ad alicuius personae quantumuis magna sit, magnaeque dignitatis vitia conniuere,cum ea si t sui ossi cij maiestas atque excellentia, ut libertate Christiana authdritate Christi sustultus, cuius partes agit, in ad ministratione illius honorificetissimae iunctionis cuia . iusuis crimina arguere ac repraehendere possit ac decioni in i Vt cum nemo sit,qui concio natoris sentenparte, tiam omni cum pietate non debeat suscipere, atque Chiisti admirari, nullus etiam sit, quem ipse in hac causa de beat reuereri, aut dignitatem ceu potentiam extinae scet e. V t autem id cum fructu faciat, omni offensione sublata maxime requiritur illa ciuili ubi rerum, qua diximus cognitio. Quae nisi dono Dei, felicitateque naturae sit comparata,& rerum anteactarum aliquanta experientia perfecta,coni jciet se concionator in varia dc apertissima discrimina. Sic debet vitia corrige re, ut dum maxime ipsa detestari videtur, tunc charia
tatu in persona. accensum sese ostendat. vertam
710쪽
Veri, mea moderatio emem per adhibenda, ut quan Nanη tumuis concionator inii eliatur in Vitia, quibus rem Publicam contaminatam . laborantemque viderit, pςς Personas nunquam prodat. Nisi persona sit publica' '
cuius actiones manifesta vitae improbitate sitnt centa si
minatae,&scandalum pessimumque exemplum reli- seidalazquis inserioris ordinis hominibus sordidis suis vitiis malu ex-Prae t. Tunc enim publice sunt vitia arguenda. Nec ςplum p- id priuata tantum authoritate affirmare videamur, bς x liis proseram in medium, Christum redemptorem, Omnium concionatorum magistrum qui phariseos, scri es, bas, atque legis sacerdotes publice repraehendcbat, pa- 'Iamque ipsis sita turpissima vitia acriter exprobrata .. Mintuenda oculis subi jciebat. Matthaeiis. Hypocritas COS Vocat, idem facit a a.dc a 3. in quo capitulo eosdem dicit sepulchra dealbata, serpentes, atque viperarum
genimina. Item Lucae i3. dc undecimo. Ioannis. g. le
gimus, eisdem Christum exprobrasse. Vos ex patre diabolo estis,& desideria patris vestri vultis facere.
Nec tantum Iudaeos suorum criminum, quae publica Matth. icerant palam insimulabat,atque conuincebat. Uerum Repaedit
ipsos suos Apostolos, dura increpatioecorripit. Nam Christus vetrum alijs discipulis udientibus, S athanam appet publiςς si lat Matthaei decimosexto. falsos prophetas lupos vo 'ΛΘ'ix
cat rapaces. Matthaei 7. Herodem vulpem. Matthaei M. nominat. Ioannes etiam Baptista non dubita iiii Voeati, publice Herodem arguere,ob fratris Uxorem raptam, Mat.it atque detentam. Non licet tibi,dicebat, habere Uxo-xem fratris tui. Mati. i . Paulus item publicum sores carium manifesta sententia scripto damnat, fidelitaque communione ipsi interdicta Sathanae in interi tum carnis, ut spiri tus saluus sit, ipsum tradidit. I. CO. r. Cor.s. . Omnino inquit auditur inter vos fornicatio,& t lis fornicatio, qualis nec inter gentes,ita Vt VXOrem Publi eum patris sui aliquis habeat, i c. Idem etiam Aposto. a. ad fornicato Timoth. primo. Phyletum Jc Hermogenem distin tore excocie nominat, ut qui ab sua doctrina, ad adulteratas o ' ii icat