장음표시 사용
711쪽
Alexandrum aerarium. I. ad Τimothaeum primo. in ducit aperte nominatum. Docuit Paulus suum disci pulum Timoth. I. s. Peccantes coram omnibus esse a guendos, ut& caetexi timorem habeant. Idem etiam, eundem informans inquit. 2. Timolia . . Plaedica Ver bum, insta opportune, importune argue Obsecra, in
ΦdTit. 1. mni patientia & doctrina. Sed Ec Titum cum pro Personae varietate aliter atque aliter illi docendum
admoneret, ubi multa, quae docti inani omnium ordinum homines concernunt esset praeffatu' tandem cocludit. Haec loquere & exhortare & argue cum Omni imperio, nemo te contemnat. cap. 2. Verum semper.
est obseruandum illud consilium Pauli, quo Titum in hoc, qu aedicendi instructum esse voluit, quando
psum capite secundo exhortabatur mansuetudinem. in increpationibus retinendam, tum circa principes. tum etiam circa potestates ac reliquos uniueris a-ilio subdi tos ossicii commonefaciendos. Ne si seum M sneth riore correptione suerint auditores exacerbati,existi increpa di ment concio natores in ipsos imperium affectare, ita PrinciPe , ut religionis praetextu tyrannide opprimere ipsos V ore corre ' Qpinionem Yti perniciosam ac falsam Co'riide hia rinthiorum cordibus Obstirpatam prorsus esse vole cerbati kl bat Paulus. Cum a. epistolae' ad Corinthios capit. i. dLciscantur. xit: Non quia dominamur fidei vestrae, sed adiutore of i. sumus gaudij vestri. Erit operaepretium praedicatori, si obseruet in epistolis Pauli, quata benignitate, quam. paterno affectu delinquetes atque peccantes Apost lis arguat. Nunc filiolos vocat, filioli mei, quos item parturio, donec formetur Christus in vobis. Ad Gala.
4d Ga . . O. Alias se in vis et ibi Iesu Christi ipsos Philippenses amare ic statur. Ad Philipp. i. Os nostrum inquit patet ad vos o Corinthi j.&cor nostrum dilatatum est. a. i. Cor. 6. Corint. c. Alibi infirmatur cum infirmis, uritur cum scandalizatis Quis infriaratur inquit. a. Corinth. Ii.)& ego non infirmor: Qitis scandalizatur & ego non rori Res est fane obsciuatione dignissima aduertere quanta industria & artificio conetur Paulus vacit
712쪽
iantes in fide confirmare, reuocare iuerssis, distantes trahere, infirmis animii adiicere, a Michos ac tristes lFtos reddere, ignorantes docere, terrere obsti natos, consternatos erigere,ac tandem omnes adiuuare.
mnia singulari profecto dexteritate facta comperiet, qui vel tantillum iudicij his doctrinis contemplandis intenderit. Exhortatur quosdam, paulo post eosdem paulus inrogat atque Obsecrat. 2. Corinth. io. Omnibus tande natur oea
omnia fit, ut omnes salvos faciat. Discedet profectbs tuos s strenue institutus in hoc genere dicendi concio nator, . qui serio animum ad lectionem Pauli cona posuerit..i cum in tertium caelum fuerit euectus, illicque Christum suae doctrinae formatorem habuerit, inde reuersus admirada selicitate sacrum illud obivit m nus. Adeo ut nemo sit, quem magis sibi imitandum declamatores verbi Dei debeant praeponere, quam
hunc sacrum Apostolum. Ostendimus sussicie ter satis, ut arbitror quo pacto
liceat concionatori, authoritate diuina suffultus protervos atque duros animos aspera comminatione, vitiorumque exprobratione, tanto acerbius insectari,
quanto Verbo Dei magis rebelles fuerint . simul e Infirmi iam exscripturis euicimus, quomodo reliquos alios Pecca- infirmos peccatores ad poenitentiam, Vitiorumque detestationem sit inducturus, nempe benignitate, di speciosis sacrarum scripturarum exbortationibus nitentia.'Propositis . Placuit mihi semper sententia illa Chrysestomi, quae mirandum in modum alteram nostri instituti partem confirmat. Nihil enim ii quit, ita consert ad hoc, ut qui aiidit, persuadeatur ad recipiendum, quae dicuntur, atque si cognoscat, quod cum magna dilectione dicantur. Verum non In eomen minoris ponderis est etiam futura sententia Ambro- ta. epist si j apud omnes, qui sacram hanc sanctionem ad mi ad Spli s. nistrant,quam illa prima. Nihil etiam ait Ambro. in βςxm cerdote tam periculosum apud Deum, tam turpe a-
713쪽
Lit . re.Siquidem scriptum est, Et loquebar de testimoniis
tuis,in conspectu regum,& non confundebar. Psalm. I, 8. Et Ezechielis tertio. Fili hominis speculatorem dedi te,domui Israel,& audies de ore meo verbum, det annuciabis eis ex me Si dicente me ad impium: Morte morieris, non annunclaueris,neque locutus fueris Vt auertatur a via sua impia, & vivat. Ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem autem eius de manu requiram. Vehementer etiam hanc eandem Caesarius commendat Caesarius episeopu, episcopus Arelaten. Nomilia octaua, cuius haec sunt Arelaten. veib. .: Quotiescunque fratres charissimi, tam pro Y h. l. s. 1 ia quam pro mea salute, mihi necesse est , aliqua dura vel aspera proicare,considerantes periculum mei debetis hoc aequanimiter ac patienter accipere, quia praedicatio aspera aegrotis mcdi lamenta prouidet,s Dis ornamenta componit. Non enim leue est, quod per Prophetam spiritus sanctus sacerdotibus Domini cominatur. Si inquit)non annunclaueris iniquo in quitatem suam, sanguinem eius de manu tua reqvivam. Quando vero debeat potentistima arma militiae iv. ae acutissima, concio nator in peccatores vibrare,dc uanta vchementia & industria, ne dum prodesse stu et, magis idcrudescant vitia, rerum ciuilium notu ia,& prudentia humana ipsum docebit. Semper ta- nen meminerit se animarum negotium agere. Requiritur etiam in doctore euangelico
REquirimus etiam indoctore euangelico vitae
probitatem, quando nihil prodest ecclesiam Dei aedificare sernaone, si malis moribus quod extructum est diruitur. vita proba veluti sigillum est, quo sana doctrina apud auditores confirmatur. Non sum eius sententiae, ut existimem alios non esse admittendos,ad sacram hanc proclamadi funalonem. nisi eos, qui eximijs virtutibus conspicui extiterinti cum certE--ο omnes esse rectatores. Ver
714쪽
euperem eos, qui honorificentissim m hanc prouinciam in ecclesia sustinent sui ossicii admonere. QOdeam vitae rationem postillat,quae nec doctrinae detra hat, nec auditoribus scandali ullam praestat occasi nem,cuius causa deterreantur ab virtutis studio au ditores. Solet enim mirandum in modum puritas vitae in concionatore auditores allicere , ipsosque in eam inclinare sententiam, quam ecclesiastes deci mando auditoribus sequendam amplectendamque Proponit. Econtra Vero extenuat improba & ini vitae 3bi- qua Vitae ratio, doctrinae virtutem ae dignitatem. x confir-
Idcirco Apostolus multa diligentissime praescripsit, quales epilcopos seu presbyteros, itemque diaconos
cum tota domo sua esse eporteat,&quibuS Virtutibus to exte- exornatos, & a quibus VH ijs cupiat immunes, quan- uuat.
do scribens ad suum discipulum Timothaeum in prima epistola capite tertio, dixit. Oportet enim episco- t. ad Tim. Pum irrepraehensibilem esse, unius Uxoris virum, 3. Docet
brium, prudentem, ornatum, pudicum, hospitalem, qu lis de doctorem, non Vinolentum, non percus rem, sed mo φdestum, non litiginsum, non cupidum, dc caelaetiam docuit Titum discipulum suum, in hac causa scruandum,cui dixit,capite primo. Oportet enim episcopum sine crimine esse, sicut Dei dispensatorent, non sitferbum,non iracundum, non Vinolentum, noPercussorem, non turpis lucri cupidum, sed hospitalem,benignum,prudelem, sobriuna, iust vim,sanctuin, continentem,am piceient caneum, qui secundum do--e3s.ctrinam est fidelem sermonem,ut potena sit e horta- naiore, 'ii in doctrina sana,& eos, qui contradicunt argucrc. admitti mitis illud addendum, ubi non datur proiius ta- ponunties omnique ex parte beatos habere concionatores, Ra Proci quales Opiamus, at ferre amplectique eos debemus, quorum doctrina sana est, nullaque h. aeresum vel im
Parum opistio um se abie insecta, probabat Paulus ad Philippens s. i. Christum praedicari cum dicebat. Quidam quidem & propter inuidiam & contentionem,
qaidam autem hyrreter bonam 'oluntat in Cimi
715쪽
Adrhil .i. stum praedicant. Quidam ex charitate, scientes qu in iam in defensioneni euagelii positus sum. Quidam autem ex contentione Christum an nunciant, non sincere existimantes pressuram se suscitare vinculis m is Quid enim dum omni modo, siue per occasionem, siue per veritatem Climitus an nuncietur, dc in hoo
gaudeo sed dc gaudebo. Nemo sitate vitiis nascitur,magna est sempeu humana fragilitas,& yndique sempermiseros circunstant quasi domesticae quaedam furiae. ad peccandum asii due incitantes.Similitei calumniae morsus es lugere potest nemo. Ac nusquam non hoc Praesertim tempore) videas malignum vulgus, quid dico vulgustimo eos quoque,qui multum supra plebem tibi arrogant, eruditionis Vel ambitionis ergo. dentes acuere,ad obtrectandum viris bonis Dei verbi Catholicis ministris,etiam cum nullam nanciscantur causam, nisi eam, quam inuidia, vel dolor alterius licitatis ipsis administrat. Nouerunt maligni bonos viros, suasque desecatas actiones, magna apud viros graues onerare inuidia, de ingens odium ipsis coin re. sed sapiunt hi, ad quos molevoli,alios honestos vitiros deserunt,ob idque non ita temere aures eis pra bent,qubd si praebuerint, expectantes se aliquid uoni ab ipsis audituros, mox subobentes saniem atque pus quod euomunt,quibus existimationes bonorum do ctorum luc νiroru dehonestare piaesumiit,eos quamvis modeste dimittunt vel a se abigunt. Sciunt enita quod quemadmodum Apostolus quam grauiter de scripsit,qualem esse presbyterorum Vitam oporteat. tam etiam prouide & sapienter monuit, accus cio Noa est nem aduersus presbyterum, non esse adinittendam, admitten nisi sub duobus ac tribus testibu . i. Timo. s.Vtinam is *ςςRi viri graue qui de religione Catholica quam optimEs te,bν--na eri student, aduertoerent quorundam ho rei isi minum ingenium, prosessionem, quibus hoc vusub certis tium sere est innatum. s tanta dominandi, ambu si tionis,atque propriae existimationis procurandae i
vilit cupido.xxinterdum huius conssiquendae gratia inis
716쪽
miserabiliter doctorum virorum nomen alioqui bonestum, dc amabile falsis delationibus, aut criminationibus polluant,atque desorment. Sed quidὶ Mens boni rectique conscia conseruat patientiam. Est quod mirifice viros ita exulceratos consolari solet. Quodulsi malignique delatores poterunt famam his ma Detractooculis inspersam sordidare, mente verb minime. Pottarunt nomen Catholicum Catholicis viris eripere, mi nimE vero metem, neq; animii catholicis,qui ad mor te usq; amore constantissimu erga Romana catholi camq; ecclesiam sacras suas doctrinas diuina adiutieratia retinebunt,& vel morientes vehementer spiraunt. Praeterea sciunt Deum futurum Vltorem. Incredibilem alacritatem haec cogitatio doctorum viroruanimis pariet, cum intelligant Deum sua. caulas Vl- liuium ,iciscendas suscipere, earumci; aequitatem Veliniquita- tot est. tem perspectissimam habere, libenterq; sui suorumque laborum iustissimam habiturum rationem. Si modo iuxta consilium Pauli ita vitae actisies in stituant, ut nemini dent ullam offensionem, ne vi tu peretur ministerium eorum. Sed in omnibu se exhi- te, ne piaebeant,sicut Dei ministros, in multa patientia, in tribu beat alii, lationibu in necessitatibi' in angustijs, in plagis, in eccasonε carceribus, in seditio ibus, in laboribus, in vigilijs, in te icadali, veiuni js,in castitate, in scientia, in longanimitate, in sua Vitup. vitate, in spiritu sancto, in charitate non ficta, in ver ho veritatis, in virtute Dei, per arma ivstitiae a dextris sterium , a sinistris, per gloriam & ignobilitatem, per infa- α.Cor.ε. niam & bonam famam,ut seductores de veraςes, sic ut qui is noti,& cosniti. Qim omnia amplissima vitet ornamenta Dei ministris usque adeo necessaria sunt, ut Palus in i . Corinth. cap. .dicat: Sic nos existimet homo ut ministros Christa,& dispensatores mysteriorum Dei. Contendet igitur pius kcclesiastes ita se his clarissimis exornari virtutibus, ut si earum excellenialiam attingere non possit, saltem earum amore ac desiderio omnes percipiant ipsum teneri.
717쪽
ro 'MANDIs, LIB. Leontingere, qua peccatorum remissionem, sc anima rum instificationem consequamur, qua etiam legem observemus, quae omnia operatur in nobis spiritus sanetiis, is enim erit verus minister spiritus, Jc Euangelii, dicitur minister Euangeli j, quia in illa sacra Euam et ij historia continentur haec omnia facta per Chri
Illos ministros idoneos faciebat Moyses. institu banturque in schola illa Hierosolrmitana, quae, ut hiastoria Apostolorum refert capite lecundo, suit illa ritate florentissima,&b omnium nationum hominibus resertissima Erant inquit Lucas in Hierusalem habi tantes Iudaei viri religiosi, ex omni natione quae sub ε ' eaelo est. In illa schola se informatu fuisse Paulus. ii ad Galatas testatu nobis reliquiti Proficieba inquit)in Iudaismo supra multo. coetaneos meos in genere meo, 'abudatius aemulator existens paternara mearu tradi--sehcitionii. Hos vero ministros spiritus,docet Spiritus Lan la Hier ctus. Apostolos docuit totum triennium, tantu enim solymis. temporis cum Christo suerunt, in quo varijs sermonibus nuceorum priuata causa instituti alias etiam in ubi insor alijs doctrinis, quas aliorum gratia Christus prosa se Paumabat semper erudiebantur, priuatimque fuit doctus Euangelista Ioannes, quando pectori inclinatus recu buit. Iacob. Petrusque& Ioan . in transfiguratione in Apostoli monte Thabor. Verii plenissime acifectissime fuerili oes Apostoli eruditi, ec de sacramentis redemptionis
reneris humani plenissime insorinaei. in ipso sacro 'U''die Petecostes, tunc enim pro sita capacitate acceperiit
amplissima illa spiritus sancti dona,quae Esaiae cap. i I. relata continentur,Spiritus scilicet Domini, Spiritus sapientiae dc intellectus, spiritus consili j & fortitudi D6naspi nis, spiritus scientiae & pietatis, dc repleti fuerunt spia ritus se a ritu timoris Domini. Paulus qui tunc temporis gregi cti. Domini nondum erat cooptatus: Notum inquit ad Gala 1. vobis facio fratres Eua naelium quod euangelizatum est a me,quia non est Londum hominem,
que enim ego ab usaeuuς illud,neque didici,
718쪽
sed per reuelationem Domini nostri Iesu Christi. Et X, , , a Corint. Ι a. dicit se scire hominem , qui fuit raptus
fuit paul, usque ad tertium caelum, qui etiam vidit arcana ver
interitu ba, quae non Iicet homini loqui, fuit idem Paulo
caelu&ibi quem Deus ita raptum in tertiti ra Usque evexit cataplevissi- lum, illicci; ipsum docuit arcana illa sacramenta n strae si dei, quae tanta cum gloria ab Hierusalem pet circuitum 1sque ad Illyricum pioclamauit. Proinde in illa secunda, quam ad Corinthios scripsit epistola capite tertio, Deo optimo maximas agit gratias, qui se atque alios coapostolos per Christum idoneos se cit ministros novi testamenti non literae, sed spiritus. Iitera enim occidit, spiritus aute vivificat, dicit Pau. lus, Deum optimii ipsium atque alios Apostolos id
neos ministros noui testamenti creasse, ut innuat non carnem, neque externam mundi sapientiam Athenis.
nec in scholis Hierosolymitanis, nec alibi ipsos ad hoc norificentissimam illam Christi prouinciam admi nistrandam informasse, nec exaliasse,sed diuina soli
us Dei virtute ad sacram illam administratione obe undam fuisse euectos. Aequum enim erat ut qui spiritus futuri erant in inistri,quique res spirituales ad po trulos orbis erat delaturi, ab ipso maximo de principat spiri tu erudirentur. Non ab spiritu carnis aut mir di, qui cum sit animalis, non percipit ea, quae sunt spic nesona ritus Quemadmodum igitur Apostolis atque torib, ne- prophetis, 't i i cri testantur libri, sint necessaria gra cessaria. tia. 6c virtus spiritus sancti, qua sincere, atque fideliter spixi crucis populis an nunciarent : pari modo de concionatolibus nostri temporis donum eiusdem spiritus sancti est in primis necessarium,cuius Virtute a que potentia freti, strenuh diuini verbi semina, hominum,cordibus iniiciant, ob idque dicimus spiritu ni concio natoribus necessarium esse,quia sicuti enitiinem O hominum nouit, quae sunt hominis , nisi spi ritus homini qui in ipso est, ita quae Dei sunt, nemo nouit, nisi spi ritus Dei,& cui Voluerit is reuelare.
Ob hae causam ex vetustissima dclaudati sit ma cGa
719쪽
Detudine in ecclesiam inductu est, ut ecclesiastes fions ius lacras auspicaretur conciones, quam spiritu Sian Doeerem postularet auxilium, qui mentibus eorum illap clesia conrus, veritates populis proclamandas, suggereret, men cio natorε que sua diuina gratia illustraret,&errare non per postul*rς mitteret. Id quod huc usque religiosissimὸ in nostris Ctiam obseruatur ecclesiijs& concionibus. Solus enim 'Spiritus Diactus in tradenda veritate magisterest, te
ne Christo. Io. in . t 6. & Paulo. i. Corinth. ab Christum ni . refert Ioannes, dixiste. Adhuc multa habeo vobis di piritus Cere, sed non potestis portare modo. Cum autem ve d nerit ille spiritus veritatis, docebit vos omnem verita tem. Ut autem spiritus sanctus concionatoris illaba 2r menti atque cordi,est,prilisquam dicat, orandum. anc or ionem usque adeo concio natoribus neces Uriameite intellexerunt patres illi primitiuae eccle ADtς si ut nunquam dicturi, suggestum conscederint, nec lacturi ad lectionem sese composuerint nec ad aliud
quod uis sacrum studium meditandum sese ornaue 'rint, quin oratio opus praeiret. Docet hoc luculenter Sancὲν in-
'hi xyioitomus in seritione quodam de patientia uocandus
colummatione huius seculi, ubi orationis iis excer citiis quae diximus, aptissimam formam scriptam re liquit. Cuius hic verba referre, non absurdum existi mauu cum ad sedendum inquit vel legendum, vel et Iam audiendum alium, te apparas, ora primum De um,dicensi omine Iesu Christe aperi oculos meos,de aures cordis inei, ut audiam eloquia tua, de intelli pam,& faciam voluntatem tuam, Domine,quia incola ego sum in terra, ne occultaueris a me madata, tua, Ied reuela oculos meos, &chnsiderabo mirabilia de lege tua In te enim speraui D E VS meus, ut tu cor meum illustres. Commendatur a Socrate Constanti nopolitano, tripartitae historiar, libro octavo, capite i nono. Pyterius orare ante perlectionem semper seli ius. Hieronymus expositurus locum Micheae,cap. I. an nunciare, optat se adiuuari ab spu
ritu rancto.Idem faciendum ti,qui docet populum in
720쪽
dem voce clara,aut signo externo, sed certissima dire ctione & suggestione rerum agendarum, in negoti quae animarum Catholicarum salutem concernebar, iustum est igitur, ut concio natores, qui praeclaram ii tam functionem in ecclesiis administrant, non rem re de se praesumentes, sibi soli fidentes, verbum ex' diantur, sed diuina implorata ope & gratia, cuius fa uore, quae maxime Optant, consequi possint. a.epist la Petri capite primo, legimus ipsum Petrum omni b fidelibus dixisse: Hoc primum intelligentes, quod mmnis prophetia scripturae propria interpretatione nofit. Non enim voluntate humana, allata est aliquam
do prophetia, sed spiritu sancto inspirati; locuti sitat
sancti Dei homines. Hic no vocat sanctus Petrus pro phetiam praedictionem rerum futurarum,sed legis &euangeli j interpretationem. Clim ergo constet doctrinam, quam tractandam sustepit concionator, non es se subiectam priuatis & proprijs hominum interpretationibus,eo quo res contineant, quae prorsus huma nae rationis captum excedant, sensus illarum peten d est,uel ab ipso authore, qui est Christus, vel ab il lis, qui eum sensum .a Christo acceperunt, qui esto stium prophetarum, dc Apostolorum, & omnium csi cionatorum euangelicorum, Apostoli vero deposue runt in ecςlesia doctrinam,quam a Christo acceperusinon tantum seripto, sed & verbo. Ideo prudenter factu est,ut dicturi in ecclesia, oratione diuinam Christi pulsarent mentem, qui spiritum suum mittere dignare tur,cuius virtute inspirati S instructi, gregem Domi ni,de Domini voluntate informent, & in eius obedietiam Sc amorem inducant. od autem inter orandum virginis sacratissimae intercessionem in medium proferamus, obtinuit hoc piorum dc sanctissimoruin virorum circumspectissi ma & vetustissima consideratio. Nam cum orandum ester, uti iam probauimus, visum est patribusDeum o ptimum multo facilius & propensius, nostris oratio
uibus adfuturum,si virgiyis sacratissimet intercederet Ss oratio,
Quid stilicet Petrus 8 prophetiam. De possi