장음표시 사용
761쪽
sunt verbi Dei, CHRISTUS legisperito qui ipsi
sola Ze insidias parauerat, respondens, hanc controuersiam nuda fi- de necessitate operum declaratam atque iudicatam
des no rus nobis reliquit, quando reserente Luca, decimo, illitu Eri. ' sciscitanti quid illi esset faciendum, ut vitam conse-Lue. 14. queretur aeternam, ad legem ipsum remisit. non ad solam fidem, quae si aeternae vitae consequendae sola
sufficeret, non dixisset Christus: In lege quid scripui est Z quomodo legis 3 Diliges Dominum Deum tutu
ex toto corde tuo, & tota anima tua, & ex omnibus Viribus tuis, dc ex omni mente tua , & proximum
tuum sicut teipsum. Approbans C H RI ST VS eius responsum dixit: Recte respondisti, hoc fac & viue Prosecto nunqua falsum responsum CHRISTUS illi nec alteri dedisset rogatus de re omnium maxima di quae inter sacramenta nostrae religionis principem habet locum, qualis est illa, in qua de med ijs prom Tendae Vitae aeternae agebatur. Fuit Plenne in veteri le ge, perpetuoque in Iudaeorum synago is proclam' Satur iternam vitam fore comparandam obedienti legis, minime vero sela fide in Christum venturum. Nam primo, Deuteronomi j quarto legimus Deum populo Israelitico ita dixisse: Et nunc Israel audi pr'cepta mea,& iudicia quae ego doceo te, v t faciens ea V Dς-t. II. uas. Et capite quinto inquit Moyses: Custodite igitur di facite e quae praecepit Dominus Deus nobis, non declinabitis neque ad dexteram, neque ad sinistram, sed per viam quam praecepit Dominus Deus vestet, ambulabitis ut vivatis & bene sit vobis. Levitici decumo octauo Custodi te leges meas atque iudicia, q- facies homo vivet in ei ego Domin . Et Deuterono quinto,ex mandato Dei dixit Moyses filiis Israelitu cis: Honora patrem tuum, occ. ut longo tempore ν
uas. No est temporalis sid spiritualis illa promisso, liqui non esset veritas in promissionibus diuinis. Siquidem Abel de alijs qua in plurimis filij is, qui summ3
cum pietate ac reuerentia patres coluerunt suos, diu
762쪽
Guli & immorigeris, maxime Neaemias nono,test vir vitam populis Israeliticis promissam,si mandata Neaem. 'seruarent. Ipsi vero sinquit) superbe egerunt, & non audierat mandata tua,& in iudiciis tuis peccauerunt, quae faciet homo, dc uiuet in eis. Ezech. vigesimo dicit
Deum dedisse mandata suo populo, in quorum obseruatione Vitam collocauerat.Sunt & alia quam pluruma testimonia,quae conuincut in mandatorum Dei Obseruatione, vitam Christianorii consistere, non in
sola fide. Sed ne quisquam sit, qui carnis sequutus sententiam,quod Iudaei faciebant, dicat,putet,aut af. firmet promissiones illas vitq aeternae consequenda temporales & carnales fuisse,ad Paulum, ipsum remittentes,dicimus quod lex spiritualis est,id est,spiritua-Ies requirit obseruatores atque intellectores. Paulus i tem ad Galatas tertio, non de vita temporali oc ca nati,sed de vita spirituali animae locum illum Levitici decimo octauo: Hoc fac& viues, interpretatur. Millies reperiemus in libris sacris veteris tetamenti V ces has, Custodite mandata mea,facite mea ps cepta Obedite meis praecepti seruate meas iustificationes. Item & alias voces,liis respondetes faciemus.custodiernus,obseruabimus,atque alias voces eis respondetes.
Quae omnes testantur in synago is olim non fidem solam in Christum futurum, sed legem etiam ad vitaxonsequenda necessariam ess e,scribas, Pharis s ac reliquos omnes Moy laicos praedicatores & sanctos Vi- probat xos Iudaeis proclamasse. In primitiua etiam ecclesia multis at concionatores Christi quales erant Apostoli,ac reli gumetis
aut discipuli ita instituebant eos, qui ad fidem Chri obserua
i conuertebantur,Vt simul atque nouitatem vitae meditabantur, mox percunctarentur a suis euangeli- Dei ad sa-zantibus: d faciemus3Multb frequentior erat illis tute ne interrogatio , Quid faciemus , quam quid crede- cessariam mus. TestanturIoc esse verum voces illorum,qui no sola gaudito Petri diuino de CHRISTO praeconio, po tentia verbi crucis concitati, c5puncti corde dixerunt had Petrum S ad reliquus Apostolos. Quid faciemus.
763쪽
rogant quid credendum sit, se ebriefib -ςlς'ssum. Item Paulus quando equo disiectiobazui ad puluere inuolutus, tremendo quodam horrore conia dominii, diiu , Rudien. Vocem Christi expostulantis cum ipso Ndn- t Vog oxii, quare ipsum persequeretur, ignorantiam
demu, VRη xςnu i , quem ipse persequere , continuo quid se velit facere roga hut eius in gra-
Te. iiin dixit: Quid me vis credere3Praeterea non tam tum hominum testimoni verum & angelorum constabit in primitiua Ecclesia semper concionatorem, doctrinam operum tradidisse ij qui ad fidem Christi quem refert
reddidit,quod orati in memoriam in onspectu D E I, subdidit: Et nunc mitte viros in Io I n,&accerse Simonem quendam,qui cognomin apud Simonem quendam coriarrum,cuius est domus iuxta mare. hic dicet tibi quid te oporteat facere. Profectosi sola fides potuisset Cornelio ac caeteris omnibus sussicere, non dixisset Angelus, ipse dicet tiba, quid te oporteat facere, sedatae. i. 2 ς ψp0xx x ςxςdςre. Ioannem baptistam dum Interrogarent eum turbae,de ea doctrina,qua ipse iudicaret sequendam,non dixerunt: Quid credemusὶsed quid faciemus3 Publicani etiam crauersi venientes ad suum baptismum rogabant etiam, quid faciemus
onne, bap et : Niaciemu αnOοὶ no aut postulabant quid tista ones sit cicdendum. Verum cunctis dum prudentissimEvenietes respondet,&in catechismo instruit non solam fidem 'minenda se cliaritatem ampli clandam sectan nusque necessariamo:st mi arct Nam tui bis dixit: Qui habet duas tuni cariaci non habenti, & qui hat et eicas similiter faecat.Publicanos ita catechizat: Nihil amphita faciatis quam
764쪽
quam constitutum est vobis. Milites ver neminem cla d -Τ-
concutiatis, neque calumnia faciatis, & cotenti esto
te stipendi js vestris. Ioanes ipse baptista,&Christus cudiuinam suam exordirentur. praedicationem, non se
iam proponebant fidem,sed poenitentiam agite, clamabanti. Facite fructus dignos poenitentia dicebat Io, annes, non iactabat solam fidem. Quae si ipsa sola sus. siceret ad salutem, nunquam profecto Christus, Ap stoli Baptista,& alii Apostolorum filii, is in conci nibus tantam adhibuissent diligentiam, in charitate. . suisque operibus praedicandis. Ineptum plane fuisset neglecta primaria fidei solius doctrina. A lteram,ope
rum scilicet auditorum aurib. inculcare., erum quia sola fides perdit, saluat Vero ea, quam charitaS Drnat, atque animat. Ideb verus ecclesiae Catholicae conci nator, fidem proclamet operantem per dilectionem.
Obedientem se prestet Christo dicenti suis Apostolis:
Tuntes in mundum praedicate Euangeliu omni cre tur ,baptizantes eos, dc caetera.& docentes eos seruare
omnia quae dixi vobis. doctrina operum ex Christi sti cratismo pectore est deprompta,& ex illis moralibus fontibus, unde suauissimi aquarum scaturiebant nobilissimi sontes, profluxit: doctrina vero solius fidei, ex inferno emersir, dc si inde non,certE ex aliquo min iudiea. is.cido atque limoso poenii, ubi diabolus aliquis terre stris diu latuerat. Vtinam non ex pectoribus corruptatissimis,&deprauatissimis: ubrum manifestissimas di venenosissimas pestes abominabuntur, qui sinceri- de promatatis&veritatis cadidi ac religiosi fuerint amatores. nat doctri bus cosolandis inter tot ac tantas iniurias anima na fidei si xum illa satis erit persuasio & certa scietia,qubd Chri QP rusti doctrinas audiant, quando audiunt eas, quas R
inana docet ecclesia. bd conelo natores debeant seinpetita suas instia tuere Concio nes,ut legis & euangelij do orina conitent, Carui S in
765쪽
REsert Matthaeus,uti superius eiust testimonio
notum fecimus, Christum illud in primis suis Apostolis in mandatis dedisse, ut in mundum adatth io omnia quae ii Qu.; hi 'β di erat. At Vero non exprimit, quae sint illa, quae qu Chii. ipsos docuerat in omnes gentes euulganda,ac prae
si, doeuit canda. Verum Lucas Vltimo capite,nos certiores red
Aposto - didit, quae illa fuerint madata, quae Christus ipse suos o pdicλ- docuit discipulos. Nam expressa verba sunt Christi Aue. Vii. di Ἀ- Siς oportebat Christum pati, & resurgere a mortuis tertia die,& praedicare in nomine eius poenitentiam & remissionem peccatorum in omnes gentes, incipientibus ab Hierosolyma: Vos aute estis testes. Dicit hic Christus praedicandam poenitentiam, id est fide in Christum, sacramentaque poenitetiae, de alias poenitetiae partes, quas Christus ipsos docuerat: Que sit vera poenitentia, lex nobis manifestat. Remaesionem peccatorum, animarumque iustificationem. Euangelium sacramentis nobis parari an nunciat. IesC5stat lea lex iubet quae sunt ad salutem necessaria Euangelium ge&eua- demonstrat unde sit nobis expinada virtus legis im
nil ὸ plend. . Idcircis Catholicus ecclesiastes legem & Euatici nee4E--d salutem necessarium semper ex Christi in
Yth. stitutione,& mandato, praeconio constanti debet proua. 4s. clamare. Facitque Christo iniuriam concionator illvi qui negat, vel tacet legem ad falutem non pertinere.
Cum prophetas Christum, Apostolosque ita docuisse, is, , popul β in hac causa informasse, manifeste eae
ea. scriptuta Vniuersa constet. Isaias cap. 18.suis auditori bus legalem proclamauit concionem,quando accepit in mandatis. Clama ne cesses,annuncia populo meo scelera eorum. Sed is idem mox Euangelium eisiem manifessauit auditoribus, quando capite nono dixit Puer natus est nobis,& filius datus est nobis. Item baptista Lucae. s. a lege suam instituit primam eonacionem. Genimina dixit) viperarum, quis docuit vos sigere ab ira ventura Z Facite fluctus dignos
766쪽
Euangelii suavitate an nunciata est moderatus, quam. xlo extento sacro digito, sacratis sinu ostendens atque caelestem agnum dixit auditoribus perterrefactis &commotis. Ecce agnus Dei, qui tollit peccata mundi. Ioannis primo. Nec fuit dissimilis Christi praedicatio ab istis superioribus. Nam auspicaturus suam admirandam ninctionem proclamandi, Voluntatem p tris,dixit: Poenitentiam agite,appropinquat enim regnum caelorum. Et illud Matthaei undecimo. Vae tibi Chorosim Vet tibi Capharnaum, & c tera.Verum ectemplo seueritatem huius rigorosi acerbique sermo nis diuina & inaudita benignitate mitigauit, siquidem generis humani misertus, ut qui viscera miseri cordiae in sacratissimo virginis utero induerat: dixit: Venite ad me omnes, qui laboratis & onerati estis. Matthaei undecimo. Imitabitur concionatur Catho licus hos viros, prophetam scilicet, & Apostolum,&Christum, qui prophetarum , Apostolorumque de concionatorum , diuinus est magister . Dicimus singulariter legem esse praedicandam atque euangelium , non tamen inde quis inseret, euangelium
aliquid est. diuersum a lege , illud tantum est di criminis, quod lex praecepta continet, & praeceptorum exigit obseruationem, non tamen consert Vita
res ipsis praeceptis seruandis, nec indicat unde sint nobis expetendae. Euangelium vero nihil diuersum ab ipsa lege praecipit. Sed ipsam legem multo eui dentius interpretatur & dilucidius eius virtutem manifestat, & in quo eiusdem legis perfectio com sistat planum facit. Adeo non est diuersum euange lium a lege, qubd Iacobus eum dicat legem esse perse ctae libertatis. Verum in hoc differt euangelium ale ge,qubd per ipsum nobis annunciatur Christa in liuemudum venisse peccatores salvos facere. Et ut nos de manu, id est de potestate inimicorum nostrorum liberaret. Annunciatur etiam nobis per Euangelium, subd Christus natus & incarnatus, traditus ut pro
pter delicta rςlancient propter iustificatio
767쪽
nem nostram. Annunciat etiam nobis euangelium
Doeet qd quod iustificati ex fide, pacem habem' ad D inum,
annuci et pei, Iesum Christum, per gratiam istam. Item annus cu*gςitu, ciatur nobis per Euangelium,quod Christus moriens vicerit peccatum & mortem,diabolum & infernum,
Sqii bd ipse sortior armatum sortem vicerit, spolia erepta disti puerit & abstulerit arma,in quibus confi- Noti. debat. Annunciat etia quod aduocatu habemus apud patrem Dominum nostrum Iesum Christum. Et quod nostra multum interest. Evangelium ostendit nobis, quibus med ijs simus consequuturi iustificati nem, nempe fide, charitate,atque spe,& timore,dem5strat etiam Euagelium quis illa virtutes diuinas no- . bis elargi ri posset, sci licet Deus. Cuius meritis, non nostris, sed C H RIS T I, per quem, non per legem, nec per naturam, sed per spiritum fandium,qui charitatis diffusor est in cordibus nostris . Hic spiritus sanctissimus operatur intus in nobis diuinas illas virtutes, dc plerasque alias, quarum diuina excellentique potestate D E VM placamus, & ipsum nobis alioqui offensum, atque indignatum, reconciliatis
reddimus. Repurgantur corda, lauantus conscientiae,& anim. ae sacratissimi sanguinis Christi participes fiunt. Evangelium etiam nobis ostendit. quod in septem secramentis Ecclesiae Catholicae sanguinis CHRISTI precium,dignitatem, ac meritum nobis
communicatur, ita Vinqn tantum intus anima tota inde emergat splendida, verum caro dc ipsa anima sanctificata remaneant. Annunciat etiam Euang lium, unde sit nobis petenda virtus ad bene meri torteque operandum, nempe a D E O. Et quia iam stris meritis solis suam gratiam nec promereri, nec
consequi possumus; illud etiam Euangelium nosod monet C H R IS T s, cuius si intercedant merita, dignitas,& intercessio,facile id quod optamus nobis poterimus comparare , Vires scilicet ad bene beateque vivendum , quibus mandata seruemus
de internam vitam promereamur . Renunciat
768쪽
etiam nobis Euangelium, reseratum caelum ijs, qui suorum operum interposita ratione sanguine meri tisque Christi decorata , cuius altissima inaestima biliq; virtute merita nostra ornantur, atq; tanta retributione digna sunt eo, Venerint ingressuri. in . a a Lex vero, nihil tale ostendit. Eius ossicium sollim
est, praeceptorum nos admonere. Semper enim clamat: Serua mandata. Non concupisces. z. Lex pecca- α
tum demonstrat,dicente Paulo. Nam peccatum non Ad Rom. cognoscebam, nisi lex diceret. Non cocupisces. 3. Lex 7. etiam iram operatur. . Ostedit omnes esse obnoxios 3
aeternae maledictioni, qui legis praecepta transgre 'diuntur. Maledictus omnis clamat lex qui non per manserit in omnibus, quae scripta sunt in libro legis δ7 huius. s. Lex auget&aggravat peccatum dicente Pau in Io ad Roma nos. V bi non est lex, non est praeua rica ,
tio. 6. Lex etiam tantum fuit pedagogus noster ad Christum 7. Lex omnis conclusit sub peccato, & omnes tenebat opprestas & condemna tos, Paulus ad Ga latas tertio: Prius enim, quam veniret fides, sub lege Ad G i 3- custodiebamur conclusi, id est, pressi dc condemnati, si peccatis vitam commacularemus. 8. Erat lex quasi murus, qui nos tenebat suis comminationibus, suo ti more, atq; poenis, peccatis nostris praestitutis omnes conclusos,& peccatis deprestas ne peccaremus. 9. Lex 'propter transgressionem posita est. Ad Galatas. 3. S :. μ' ' ad Romanos s. inquit Paulus, quod fuit posita vel ,
data propter transgressiones, id est,no est data Vt que . quam iustificet, hoc nec lex poterat ante Christum, neque ob eam gratiam fuit data. Verum, ut inquit 'Chrysostomus de Hieronymus ob tras ressiones co 'crcendas. Consuetudine, & peccatorum impietate Quare lex lex naturalis in hominibus illius saeculi ferhiam e sit data. rat extincta, ac quasi deleta, unde quam plurima comittebantur peccata, quae quamuis essent grauidi
ma ob consuetudinem non talia reputabantur. Deus autem, ut huic malo tam graui opportuno remedio
occurreret,electo populo, legem dedit, propter trans.
769쪽
io gressiones vitandas atque coercendas. io. Nihil enim ad perfectum adduxi t lex, fuit vero introdumo me-ii lioris spei, per quam proximamus ad Deum. I i. Lex Ad Gal. 3. vitam pr stare non potuit. Si enim data esset lex,quq posset vivificate, vete ex lege esset iustitia: Ad Gala
Rom. 7. dc magno impeuo mandat homini,quanto tempore vivit,ad Romanos septimo. i 3. Lex neminem iustifiAd G i cabat, Paulus ad Galatas secundo. Non iustificatur homo ex operibus legis.Si per lege iustitia, ergo Christus gratis mortuus eis Ibidem: QHa ex omnibus legis non iustifidatur homo. Ad Romanos 3. diacat, lex illa per Moysen data, quamuis sancta, iusta de bona,&mandatu sani tu,&iustu &bonia, neminem tamen antequam Christus veniret, iustificare pote-- .. . Iat,nec iustificabat. Non ob suam aliquam culpam,
tib ε ita Vitium, nec ob aliquem eius desectum, sed culpariebatur & vitio hominum, qui illam non obseruabant. Non lex, sed vi tamen poterant illam obseruare, quia ipsi soli sibitio prudZ sufficere arbitrabantur. Iudaei, suis viribus existima eti*c xni bant. sine Christo se posset illam seruare, cum nihil
λςη p 4 praestare possent. Ob id dicit Paulus illam fuisci istum-C H R IS T V M, homines se ex
perirentur in idoneos& i nsum cietes, viribus que de stitutos legi seruandae, ex prophetisque &ex ipsa lege intelligerent Christum futurum,atque subministra turum ipsis vires ad seruandam legem, ipsam tanto ardentius exoptabant, quanto infirmiores se in dies legi obseruandae depraehendebant, parabant se Chri sto venturo, quem lex ipsis an nunciabat, suscipien do. Ideo Paulus vocat legem paedagogum ad Chri .stum, atque inutilem, quae aliquid ad persectum de
ducat, tenet lex omnes conclusos in carcere, Ut Om
nes alioqui superbos,humiles reddat, &Vnicuique se suamque infirmitatem, imbecillitatem, & inopiam oculis intuendam subi jciat, & ad Christum, qui est nostra fortitudo, virtus & refugium, dc adiutor in tribulationibus,quae inuenerunt nos nimis,remittat ec
770쪽
ad ipsum quaerendum anxios nos faciat. Christus ta Chris uemen sua morte,suo sanguine legi virtutem tribuit tu virtutem stificandi,&homini b .vires legi implendae,cuius ina pletione iustificatores euaderet. A bunde fatis Sc per spicue arbitror me legis & euangelii discrime osten dissiciostendi aut illa discrimina,quae cocionatori videbantur necessaria, caeteri vero scripturarum lacra tum periti, alia depraehendent discrimina grauiora praesertim si Augustinum euoluant. Gaudeant hi
suis inuentis, nos vero concionatores iuuare prose
Est etiam aduertendum omnibus concionatori b. quod anteChristi aduentum,quando lex legisq; seueritas omnium dominabatur. Ilii, qui legis teneban. gest j. tur limitibus conclusi ac cincti,habebant cor lapideudurum, indocile,ac plane Deo rebelle, dc diuinis madatis suscipiendis prorsus ineptum. Nec ipsa lex tam sufficiens erat, ut duri item illorum cordium tolleret,
aut in suavitatem conuerteret.
Non poterat lex rebellionem illoru cordium in o bedientiam commutare, nec hebetudinem in docilitate. Quia no fuerat in hoc data, nec eius hoc erat officium, nec eo usque extendebatur sua potentia. Et qua-uis nihil prorsus eorum,quae diximus lex praestare potuerit, deficiebat in hoc etiam, quod sicuti ostendebat aperte pecca tum,non ita ostendebat,unde nobis comparaturi essemus eam virtutem, cuius subsidio muniti illas cordis ad salutem necessarias resormationes obtinere possemus, qui b. peccatum , quod leat demonstrabat tollere,vel vitare possemus. QDd graue nobis detrimetum pariebat. Aut verbeuangeliii, quamuis ipsum etiam pei se solum consideratiim litera sit occidens, quae sine spiritu nihil prorsus cssicere possit, in hoc tamen lege longo praestat interuallo, quod nobis manifestam dat notitiam,vnde nobis sit expectanda virtus, potentia, dc potestas illa, qu corda lapidea, dura, & vetera siue rebellia commutet in corda carnea, id est, suauia, docilia , tractabilia, XX a atque