장음표시 사용
881쪽
andietium titilles, & quasi prorites ad concipiendam
quandam , aut peccandi nouam cupiditatem, aut ex peccato nuper admissio voluptatem. Inuenias qui
mirifice. delectantur ubi lepide vitia ea describi ait diunt,quibus sese addictos norunt. Iam de obiurgatio
. X. Egent plastraque peccata seueriore increpatiota Noti: ne, in primis illa, quae apertissime pugnant cum deca lago, quae multiplicem praebent ostendiculorum maiateriam, quibus quamplurimi cuiuscunque ordinis ho mines implicantur, quae denique credibile est sine a
cri medicamine, & quod dicitur sine ustione aut se ctione haud posse tolli. XI. Nunquam tamen in tota hac actione, sic is, qui seruandi
dicit,excandescet, Ut modestiae oblitus, aut magis lim docet mominum quorundam, quam vitiorum odio rapi exi stimetur. Vidimus aliquando quos lana, voce, vultu,
oculis, totius denique corporis habitu finde se ipsos o uiui
deformantes. Deinde agrestibus vociferationibus implentes omnia, tandem & discedentes prae animi ina potentia de suggestu , aut certe inam cinores eorum omnium, quae paulo ante dixerant, non valentes ad institutum regredi. Metuebant videlicet, ne a poplixa
aut simili malo illi euestigio corriperentur. A tqui annon hoc erat maiori quodammodo insania aliorum insaniam velle castigaret ' et XI I. Est dc haec prudentia concio natori oppidb necessiaria de quibus da viiij spoterit apertius cra iliusque disserere, ubi veluti inuehitur in homicida aut ebrio aperiddasum, recte explicabit atque describet lius crudeli sint et quitatem, & huius turpitudinem , de quibusdam ve ro nullo pacto pluribus verbis aget sed cum graui de testatione atque horrore ea veluti extremis digitis tantum perstringet, non demonstrans, quomodo per- , ficiantur. In quo3enere sunt fere omnia peccata stu pris, libidinibusque cognata, procuratio sterilitati vel abortus, usus fuci quo mulieres sibi formam contatiliant. Ite arici standulcatae quibus Venali iij merca
882쪽
tore'; adulterant Hierces, addunt his colorem, potiadus caeteraque propς infin x' ri re a Haec sane exponere consultu non est, ne quae uuaesvitia extirpare,eade ipse multorum qui antea prorsus ignari fuerant animis primus inseras, distineamus Iunc hominum genera,Vt in quos Draecipue obiurgationum iacula & fulmina rustum sit frequetius emitatere,perspicuum euad x' ia . . I -XΙΙ I. QMmadmodum nullum hominum ordine solutum a cupiditatibus, liberum a delictis esse comstat,ita concionator, quorum uis sine exceptione hominum flagitia acculare ne quicquam pigrabitur. Quo pertinet quod Apostolus tam ad Timothaeum, quam ad Titum scribens,prouide ad notat, quo se pacto in exhortando obiurgandoque erga cuiuscumque conditionis homines gerent. prior.Timot. qui
Quinetiam idem praecepit generaliter, eos qui petacant coram omnibus argui, ut & caeteri timorem habeant. Est etiam uniuerte accipiendum quod diu ante ad Ezechielem prophetam ca. 3.) Deus ipse dixerat. Si non monueris impium, neq; locutus fueris ad dehor tandum eum a via sua impia, Vt Viuar,sanguine eius de manu tua requiram. md si monueris eum, tum animam tuam liberasti. Ergo quod dicere volui,iudi cabit doctor populi, omnes ex aequo auditores eodem hac quidem in parte habendos loco,ac nullum in eis existere,qui manum ecclesiasticae ferulae subdere non XIIII. Interea autem discrimen aliquod in obiur iiςxQςm gadis personis habitum a sanctis doctoribus apparet,i0ςς ,00 Prophetae tum crebrius, tum acrius suos oratione i diu Vixi' iudaeo quibus cognitio voluntatis diuinae h6I bertim illuxerat,qua Gentiles in ignorationis prosunium. da voragine demerses. Deinde Paulus Apostolus duarius obiurgat Galatas, quam Corinthios, vel ullos lios. Item Titum admonet ut Cretenses seueriter rΡ
darguat. Atque hinc quidem, quasi a criminum ia
883쪽
nsorum modo, Verum etiam ingeniorum& locorum habendam censerent rationem. Praeterea Prophetas.
Apostolos dc Christum scholae concio natoriae principem videmus, ut frequentissime ita grauissime, impetere sacerdotes impios, doctore scribas, phariceo talsorum dogmatum authores solere,atque ob id praecia
pue quod externam & sucatam iustitiam ostentam . tes, internam ac Veram prorsus sepultam vellet, quod item legi diuinae traditiones anteponerent humanas, paxi libertate prophetae saepenumerd corruptos iudices pauperum contra ius fasque oppressores proscindunt. Hac autem forsitan de causa virosque,
id est, hinc sacerdotes, inde iudices ita aggrediuntur, quod ex duobus hisce hominum generibus incolumi as ciuitatis uniuersae pendet,quando ab his cito deri- ' .uantur Vitia in omnem populum, rursusque his in ordinem redactis, procliue est reliquos omnes subditos ad legum obseruantiam reuocare. Quid multat Colligere ex his possumus, quo qui turpius lapsi sunt, aut i genijs sunt praefractioribus,aut suis viiijs plus docent quam caeteri,eo studiosius atque seuerius illos esse cox inrigendos. XV. In magistratuum au ri taxandis vitiis, iudicio opus est singulari. Qijdam potentes patiuntur se Iudicio
a quibusdam corripit non a quibusvis, quidam vero prorsus nullum monitorem admittiat. D. Ambrosius 4 , 'fretus causae quam agebat bonitate, intrepide reprae- magisti . hendit imperatorem I beodosium, atq; tantus prin- tuum. ceps tanti doctoris repraehensionem, licet acerbam de publicam, tulit aequanimiter, Tripartitae histo. libr. v. icapit. 3 o. ex Theodoreti libr. 1. Anabrosio nimirum satis superque perspectae erat imperatoris egregia indoles atque animus aequitatis amantissimus. Theodosius vicillim exploratam habebat Ambrosi j sapientia& integritatem. Et certe ubi concionator ipse vita est omni ex parte inculpata, magistratus vero iustitiam ex animo colit, ibi feliciter cadent salutares ministri
884쪽
obiurgare impium regem Herode,is vero, quod testatur Euangelista Ioannem reuerebatur ac metuebat. Christus Lucar. 13 Herodem oblique pupugit.VulPem cum appellans. o Y VNathan quasi stratagemate quodam usus videtur, 'quando arguere volens regem Dauidem parabolam repente excogitauit de duobus viris, altero diuite,al tero paupere, a. Samuel. ra. Nec nouum est a prophetis alias in arduis inuolutisque negotiis parabolas
Proponi, Vt Iesa .s. Iere. 2 .dcc. Breuiter ,redarguendos
esse in loco,in tempore magistratus quoties a iustitiqua mite exorbitarunt, manifestum est, sta qua cautione atque prouision feri id contingat, nemo certis Tegulis demonstrare potest,sed necesse est unusquisq; Pro sua prudentia, partim ex prophetarum & Christi
sermonibus, partim ex negotiorum genere, causis, citcunstantiis, ipse ratiocinetur ac colligat. Nec Vero
sat scio qui faelum sit, quod in Apostolorum conci nibus non deprehendimus, quicquam duriuscule di Oum aduersiis ullos magistratus, sed potius occurrui plura,quibus subditi admonentur ad morem gerenian t eausas prauis. Suspicor autem inhibi GV 4 rei causas reddi posse: Alteram quod omnes pas quas Apo xcxum publicai uin gubernatores ad illud tempus soli nitul erant ethnici & increduli, idcoque in ecclesiae ciera scripserat tem nondum coapti,in hanc velo lana sibi ius esse: Apostoli intelligebant.Siquidem eos qui foris erant. musistiti 'xςlinqRςb-nt Deo tui candos. I. Corint. s. Alte tui. Iam qua cum doctrina euangelii passim male audi
xet, a permultis vero traduceretur, etia vi seditiosedc
ad Respublicas labefactandas spectans, iudicabanti tempestauit Apostoli, illos seueriore obiurgatione pri uatorum vitiorum irritare, quos sentiebant ira peratos, statim omnibus laboraturos viribus,ad euanoelii ursum impediendum. Vt non addam, quod ioxie
' 'postolia piritu sancto edocti praeuidere poteran M in principibus eius seculi corrigendis quos Deus nondum dignabatur vocare picuin dc operam screta inroa.Sed op ione longius cxcurrit cratio. ν
885쪽
XVI. Certe modestius aliquando agendum cum Modesti, iis,qui publico funguntur munere,atque in dignitate reprehensunt constituti,apparet Apostolum insinuasse, ubi ad Timothaeum ait.Seniore ne tauius obiurges, sed ad hortare ut patrem. I. Tim. s. Ac licet quidem magno feruore causam religionis atque ecclesiae agere, licet inti. etiam urgere ecclesiasticae disciplinae seueritatem, sed
tamen tota haec res moderamine certo eget. ci
ca probatur quibusdam acrimonia Chrysosto. incre- Lpatoria Homilia, I9.To. 6. inscripta, aduersus Eutropium,de qua Homilia histo. tripart. lib. Io .cap. Φ.SLmile iudicium multi tulerunt,de Homilia,qua idem propter Eudoxam Angustam,quam insensam atque . inlidias sibi struentem 1enserat, vituperationcm e posuit mulierum. Tripartitae historiae lib. Io.cap. 13. Item de alia aduersus eandem,cuius initium. Rursus Herodias insanit, rursusque turbatur, denubsaltat, denuo caput Ioannis in disco concupiscit accipere. α
XVII. Quomodocunq; autem sermo ad repraeberi dendos superiores paretur, sedulb cavebimus, ne quid temere effundamus, ex quo improbi homines seditiose aliquid dicedi vel agendi arripere queat occasione. Ita ostendicula velle tollere, ut maiora inde offenditacula nascantur, incogitantis,ac demetis esse hominis videtur. Ac debet reuera omnis reprethensio ecclesiastica,ad emendationem, non ad tumultum,ad aedictucationem, non ad destructionem tendere.
X VIII. Et si vero quotiescunque ordines vlli ho
minum perstringuntur, temperare a nominibus ex-pala sedipediat, tamen ubi de ijs sermo est,qui uniuersae muL tiosos lia. titudini exitium adserunt,quales in primis sunt secta cet publiarum authores,& palam seditiosi, tum horum nomi nomi na proferre,ut per nas suis depingere coloribus, liciatum est.Sic namque Paulus Aposto. z.ad Tim. 3. Hymenaeum & Philetu haereticos nominat, Vitaxiq; i bet.Item eiusdem epist. cap. ε. Alexandrum sebrum Eee 4 ae arium.
886쪽
aerarium. Ac ne quis causetur, in epistola ad unum pri. vatim scripta istud fieri, intuere Iesaiam cap. 22. P lam concionantem aduersus Sebuam praesectum pre
X IX. Ne pigeat eadem crimina sepius& in diuer- , ,. ' concionibus taxar ac tandiu quidem, quoad em tionem ii XA N*nnunquam etiam qui praeest ecclesiae sapi
dianda. enter cominatur se illos, qui nullo declarat argumen Ninarili to se nuncium velle vitiis remittere, exclusurum, i cet 'bui xta institutionem Christi a sacra Domini mensa, hoe crimina sunt xi.nem. ecclesiae tantum non uniuerta dedecus. adferunt,atque tale creduntur remedium, vel medi camen flagitare. Quod Chrysostomum magno facere animo Videmus. Tomo. s. Homilia. 26.& 28. Vbi comtra eos disseritiqui temere iura resessueuerunt. Petere li- XXL Nec hoc satis,admoncbit etiam concionatorcet cocio Christianu magistratum,ut ad coerceda vitia adm
i quidem perfacilh hie essi a se,. u. ς lex si luem l quam mulctam iis,qui verbum Dei,at
' que ecclesia siccas obiurgationes aspernantur vel der
dent,irrogando. Quid autem proficiat apud degene ris animi bc sordidos homines doctor Euagelicus,qua
tumuis strenue proponcs utilia,corrigens noxia,sim i gistratus non agnoscit sua quoque intercsse,ut opitule tur & subueniat i Nunquam prosecto ibi Respub Christiano digna nomine erigetur, ubi quantum e truunt doctores ecclesiastici,dies noctesque in vitia oeclamando, tantum ruitus demoliuntur magistra ius politici, nunqiram poenas yllas de reis sumendo. no i edebeteeele XXII. Sed in omni vitioru repr hensione maximosastes sib, pere est necessariti, ut minister verbi studiose doceat. - ,π - , Vno quoque peccata, cipeta' adu ar Qi luctudo queant, Chrysost. Tomo. . Hom.ue. 1cite monitratiquo vitari pacto iuramentorum pra- cqnsuetissior t. Mech. dum cri3 .malos carpat
887쪽
pastores eadem opera demonstrat quodnam sit boni
pastoris ossicium.' X XIII. Illud pene praeterieram, omni asperae ac vehementi obiurgationi,aliquod consolationis tem peramentum admiscebitur,ac praecipue quidem pro- ponenda posita iis qui resipiscunt certa spe misericordiae,quam est conscisDeus omnibus suppliciter exposcentibus & in toto latio de corde poenitentibus solet clementer exhibere. Mox qua ς est medicis corporum simplicibus medicamentis purgantibus, quando acredine sua ventriculum aliasue corporis infestant partes, adijcere nonnulla vim ill
xum refrenantia, quin etiam omnibus Valde amaris ,
ne palatum offendatur, dulcia permiscere. Hoc igitur consilium videmus placuisse etiam Prophetis medicis animarum, quibus quasi perpetua
est, increpationibus consolationes,& comminationi bus attexere promissiones. Cur autem ita fieri congruat, ratio haec est,erit concionator in hoc omni ci ra intentus, Ut non ad dolorem modo siue contritio nem quam Vocant, Verum etiam ad fidem dc charit tem adducat peccante4.
X XIIII. Vbi tandem olfacit & experitur concio
nator sua fide ac diligentia,& opportunis importu- eui edationisq; obtestationibus,insectationib. clamorib. villicata ne a pera tionibu instigationibus nonullos emedari, eosdeali re,coi la- quo tepore idoneo, aut publich omnes in genere, aut quosdam etiam priuatim collaudabit, labitur, nec non perseuerandi in sancto proposito,quantum fieri dabitur,autor eis erit. Quod & Prophetas subinde fatactitasse comperimus,dum eorum praedicant foelicitatem,qui desciscontes a vitiorum castris ad signa p nitentiae se contulerunt. Atque essicitur quidein hoc pacto,ut non facile ad antealiae vitae sordes illi redi atat, nec de ipsis iactari queant prouerbia illa: Canis reucrsus ad suum ipsius vomitum,&sus lota leuersa
ad volutabrum coeni. 2. P. t. a.
XXV. Post haec omnia, si contigerit concionato
888쪽
iurgationes duras iustas tamen.
rem ob liberas ac dura sed tamen iustas, obiurgati nes incurrere in quorundam hominum offensionem atq; odium, at nequaquam propterea pusilli erit an mi, ac veluti consternatus cessabit ab opere, quin potius magis magisq; obdurabit, atq; modis perget Omnibus reluctari, qu6ue sit quod audire gestit. Freque. ter autem memoria repetat ad quam excelles munus obeundum sit, non ab hominibus,sed a Deo ipssi eum catus & prouectus, tum quata premia sint ab eodem agonothete Deo, omnibus qui strenue in stadio cur-xunt ac decertant, parata. Non dubium est, qui bena sibi conscius fuerit, sequantum debuit, tantum onuni studio, summa fide, dc ingenue praestitisIe, is sentiet sibi nunquam con lationem defuturam, atque spi-xitus sanctus probabiliter cotestabitur spiritui ipsius, quod Deum in tantis laboribus ac difficultatibus propitium habeat, quod due Deus non patietur ipsit impro aduersariorum efferata libidine opprimi, vel ulla alia ratione turpiter succumbere. Sed ipse praetere, concio nator multorum emolliet fragetque animos, atque ne ira in se inflammentur praevertet, si aliquo ties pro concione inculcauerit, sed quod faqt, omnino ex officio facere, hon licere sibi vel latum unguem declinare a linea vexitatis, quam ipse Dominus ci cum scripsit, se legatum ac nuntium esse summi Dei sic autem propheta Malachias minstros ecclesiartam angelos appellat itaque neque posse, nem velle aliud proferre, quam quod potens ille princeps in mandatis dedit, ad haec, quae dicit omnia nixa esse diuinis ora culis, atque armis inuictae veritatis fulta, sene qui quam rciormidare iudicia hominum piorum ac d ctorum, qui aequa lance ac paribus ponderibus in sani sint cognituri, & examinaturi, se inuitum quidem, & nunquam sine ingenti animi dolore descentadere ad graues criminum repraehensione & obiurgationes. Sed eo tune se pertrahi&cogi,quando ita po stulat publica necessitas,& communis ipsorum audi Wrum V talitas persuadet, se in primis facere Uaod fi
889쪽
di solent medici,qui non pro Volunt. ate aegrotatium, sed pro morborum natura, medicamenta alia acerbioxa, alia mitiora deligunt, admodum autem inciuileene, imb inhumanum, bene merentem contumelia afficere,aegrum illum plane indignum es se cui medicusserat opem,si hunc porrigentem, salutiferam quamuis subamaram potionem,putat lapidandum obruendumque conuitin postrem b, eum qui in pastorem nimarum persequentem iustam causam vult insulta
re, nihil aliud est, qua cum Deo ipso belligerari, atqui praedurum interea esse, quod Deus aliquando ad Sau Vςritas Ium dixit contra stimulum calces, ac posse quidem diuexari,Scaffligi ad tempus despicatum aliquem, tiaut om- mundoque inuisum homuncionem ministrum eccle nino delus at veritatem ipsam tauquam poste pessundari aut ri. deleri. His, inquam, dc similibus rationibus, partim sese ipse doctor populi muniet & confirmabit, & ad intrepide exequedum officium quasi subdet calcaria, partim praecauebit, ne ullos ob ea, quae in repraehende dis vitiis agit,sibi valde infensos experiatur. Quineta iam debent propinqui & familiares eos, qui peccato Prohibererum lue inquinati, pungente obiurgationum medicamine egent, candide & amice admonere, ut ne iusta, Vera, Vtilia,& necessaria proponeti succeseant. Quod que his maius est, magistratus ipsos prospicere, atque inferatur' enixe operam dare oportet, ne concionatores a quO- ecelesiae quam sanae doctrinae, aut salutarium repraehehsibum praedicato ergo odiose molestentur. Etenim non uno in loco iubet Apostolus eos , qui laborant in verbo & doctrina, in summo haberi pretio,omni honore affici,atque a hostili impetu prohiberi, ut sine metu apud nos a- gant, & cum gaudio & alacritate suo in munere ver
natur. l. Timoth. b. i. Corinthiorum i 6. Hcta. 13. sed satis sit. ,
Nos multas cautiones pro ut . ac par fuit in hunc lo cu congessimus,attamen plurcs Unusquisque asseque tur,tum ex diligenti negotiorum, quae incidunt periicrutatione, tum ex ipsa progressione concionandi...
890쪽
Exempla illustria huius generis concionum nore Exepta eo nulla subiiciemus. Iesais capite et g. grauiter inuehitura si tu um di ebrietatem, simulque poenas hoe rapi Cλp damnat opera hypocritarum . . V speciosa, atque exigit ab illis verae pietatis actiones.
Iete. a. a. Aduersus eosdem conci Onatur cap. ss. Ieremias cap. a. 3. . 3. 6. egregiam reliquit concionem,quae non abs
Hobat re eXempli loco proponatur, Vtpote in qua exprobrat rario tu in pastoribus inscitiam,omnibus communiter, neglectu scitia, ne- legis diuinae, commercium cum Gentibus,oppressim si ec aie- nem sanctorum prophetarum,seuitiam in pauperes...i ista μ' ciue' idololatria, periuria, adulteria, constuprata fori iudicia, dic. ob quq omnia atroces poenas commeritos docet necnon propediem infligendas, nisi vitam e mendent, comminatur. Eadem propemodum facit.
Cap. 7. s. 9. EZech. piteri. Versatur in repraehensione
contemptus verbi Dei crudelitatis in subditos. Cap. I 3.i . compellat falsos doctores&hypocritas Cap. 16 idololatria,& ingratitudo iudaeoru incessitur. Cap. 37. eleganti parabola carpit Zedechiae perfidiam. At cap. l9. zo. detegit flagitia principum & pr sectorum
unde dilabitur ad damnandum communem omniuimpietatem & idololatriam Cap. 22.2ι. eadem cauisCbtriaua agitur. Cap. a s. disicrit contra superbiam restis Ty ritiam de ri. Cap. 3 .cotra auaritiam &segnitiem sacerdotunc segnitiem IIosede, i. 2.3. . seimo digestus habetur aduersus plura cerdotu scelera, in primis autem idololatriam. Eiusdem argumenti sunt cap.ue o. 7.Breuiter, quot extant prophetae, tot habes in hoc artificio excellentes magistros. Item
sermones Christi plurimi tales sunt quibus repraehendit,cum multitudinis imperitae, tum etiam pharisiorum & scribam scelera. Vide Matth. c. l. I 2. 6, 2 l. 2 3.
Mar. a. s. i. Necdcsunt exempla in epistolis ad Gala. ci Corinth. Apud Chry stomu tomo S. Varil extant conciones aduersus detestandam peierandi consueti dinem,quarum aliq quidem integrae ad hunc unum finem sunt dicta vi et . dc 23. Aliae vero tantum ha- quaeda erus argumenti admixta capita, ut laomi