장음표시 사용
901쪽
νHmsi remedium. secudum remediu. Iethro monuit Moysen.
esse posita remedia. Alterum est, ut quisquis ad comcionandi functionem aggreditur , statim proponat sibi excellentem aliquem ecclesiasticum doctorem, cuius nomen celebre sit, quique cum gratia res sacras narret, in omnibus quoad fieri potest, imitandum αsequendum. Fere namq; ita fit, quod in alio omnes censent gratiosum, id in te quoq;, si tamen dextre & nauiter resera sperare audebis commendatum, acceptumq; fore. in ad imitationem aemulationemque adhibet dili gentiam, fieri non potest,quin aliquas tadem eius,ci ius similis esse adsectat,virtutes assequatur. Et semper Vnum aliquem vel plures,etiam in propinquo, imit tione dignissimos inuehiel, qui modo non fuerit arurogas & iniquus alieni artificii existimator. A lterum est, ut concionator bonum aliquem vitum iudicio recto incorruptoque roget,quo dignetur aliquando priuatim commonefacere, ubi quippiam in dicente animaduerterit, quod aures vel oculos auditorum os.fendit,quodque emendatione egere opinabitur. Ipsi quidem nos in propriisviiijs notandis talpa magisci sumus, ut taceam quod nonnulli etiam ubi peccant stulte sibi placent ac blandiu tur. At vero alius quispia permulta, qui nos fugiunt, obseruat,& vituperatione digna prudenter decernit. Multi autem in tempore errata sua corrigerent, si a fuco & fallacia abhorrens contingeret ipsis monitor. Quod cum ita sit, tantum abest, ut qui sapit concio nator, moleste sit laturus,se ab aliquo ciuiliter amanterque repraehendi, ut etiam gratias agere repr. ehesori debeat, tanquam uni e pavicis vero integroque amico, cupienti existimationi timsius ac d ignitati quam optime consultum Magnus ille M'yses gubernatorum ecclesiae iubar dc columen, passus est se de rebus grauissimis admoneri a socero suo lethro, libenterque amplexus est ac persecit fatu bre huius consit tum, quid ni igitur di tibi grata actu cunda sit boni & arauis viii, te exanimo diligentiM priuata repraehensio Stultus execratur castigationcm
902쪽
patris sui, inquit sapiens Salomon, qui autem obseruuat correcti 5em,cautus redditur. Iterum .QB occidit correctionem, morietur:Prouerb. s. Veru de toto hoc prouecti priuatarum admonitionum negotio, qui plura auet cognoscere,attente legat eruditam Homiliam Chry.sostomi de serendis repraehensionib', & de conuersio ne D. Pauli A postoli, cuius priori parte ingentes agit gratias,quod quidam significauerant exorὸioru prolixitatem,qua plurimum ipse utebatur, auditoribus displicere ac improbari. Nunc de postremo,id est.studio concordiae alendae
confirmandaeq; operaeprectum est dicamus, multis sane modis ecclenarum concordia & tranquillitas per ipsos concionatores rescinditur,e quibus quando omnes enumerare,nimis quam longum & molestum so ret, nos aliquas tantum,quonia res ita postulat, recensebimus. Itaque saepenumero concionatores quidam
praesertim iuuenes,siues ut Apostolus loquitur)neo phyti,ijdemque falsa eximiae eruditionis aut sanctimoniae opinione inflati,conspiciuntur ad captanda multitudinis gratiam,ad aucupandam inanem gloriam, atq; ad adducendos collegas in odium & contemptu dicere ac facere omnia. Quales in Hoc vero ubi resciscunt collegae, mox & ipsi no im
pigre laborant emcere, quo pares, aut superiores ha- coeloi in beantur, adeoque quiduis potius Videntur circulnipe tores.cturi de periclitaturi, quam ut gloriam pridem Virtute sua partam, sinant obscurari, aut quouis pacto palmam sibi in certamine praeripi. En igitur statim atq; in primo aditu quaedam infausta distidiorum sparsa
semina Quidam peregrinas atque insolentes phrases siue locutionum formulas in templa introducunt, quo imperiti eos credant res nouas & sublimes proferre in medium,atque docere, quas alij antea nunquam didicerunt vel intellexerunt,cum tamen nihil scitu vel ad miratione dignum exhibeant. Quamobrem dc hic, tam collegae, quam populus, mussitare atque obmurmurare aliquid incjpiunt. Nonnunquam vi
903쪽
Patiuntur sida cocionatores se doceri a
loquacibν quibusdamulierib. Σxorta serael disse,
deas, qui non verbis modo, sed re quoque ipsa asym n istis vehementer dissident, cum videlicet nouas de
religionis dogmatibus opiniones conantur auditoria animis inserere, vel certe alia quaedam non minus noxia comminisculatur, quod genus est, cum in ecclesiasticis ritibus moli utur quaedam sine causa in noua
Te,cum reuelationes nescio quas iactitant,cum vati ἀnari atque futura praedicere se pollicentur.& simili αNam his technis tanquam fascinis atq; incanta me iis,quidam ad sui admirationem incautos alliciunt.
Nihil vero tam absurdum obtrudi potest, quod non ab aliquibus benigne & cum applausu excipiatur. Et
auditis rebus nouis, multo celerrime seinditur in cet tum studia in contraria vulgus. Q am concionatores patefaciunt aures, vide insulsitatem, ineptis delatoribus, qui gaudent renunciare ecquid alius conci nator,ecquid hic aut ille ciuis de ipus atque ipserum concionibus vel moribus usquam dixerit, atque interea multa illi affingunt nemini unquicovitata, n5
pauca candide dicta in deteriore detorquen i interpretanturque partem . Hac igitur occasione rursus de suggesto audiuntur multa, multo cum fastidio dicta, sto machosae inuectiones, dc si qiue his amariora. Quos. da med dementiae prolapsos aliquando audiuimus. qui ex leuissimis homuncionibus, & loquacibus mi lierculis disterent, stibique praescribi paterentur, qui de rebus, & quomodo sermones in ecclesia haberi porteret. Ergo dc hic errorum, ac proinde & discept tionum subministrata est multiplex materia. In lumma, his atque similibus modis neque enim plures liabet attingere perlicitur, ut si plures in eadem ciuita M sint ecclesiarum ministri, ij atrociter secum in uice
certent ac rixentur, magno sane, non tantum dom
sticorum, sed etiam exterorum cum offendiculo. Si verb non sunt ulli alij ccclesiarum ministri,ac reliqui ordines Reipublicae, ac populus uniuersus odiosas lites di simultates suscipiunt. Iactis autem senaci dissensionum mpdicis iundamentis, istatione consequi potest ne-
904쪽
test nemo, quantopere malum gliscat, dcquam late ei te est mox pervagetur. Subito namque erumpunt alicum medera de noui fraudium architecti, quibus ludus est, etiam simplices & minime malos homines inter se committere, dissid i orum ignibus subii ere pabulum, & quod
dicitur oleum camino addere. Paulatim verbitur logius,atque labascunt sensim, quae ad aedificationem s*nt in ecclesia constituta, pessundatur doctrina religionis, ac nisi sapienter occurratur, ecclesia tota tandem exscinditur. Tot igitur ac tanta mala quando ex minimis pullulant diuensionum principijs,atque Omnia quidem uni temerario concio natori feruntur accepta,animaduertitis proculdubio viri optimi quicunque ad excellentem docendi populi functionem piὸ exhorestis evecti, omnibus viribus esse vobis laborandum latur eo eluctandumque, ut pacem atque concordiam studio QOnatorε se colatis ac foueatis,crebr & alta mente cogitantes, si secus feceritisi omnes protinus seditiosis vocib. Vbi-rue exclamaturos, vos humanae societati grauissimaare damna, vos communem adferre mortalibus petaniciem, a vobis quos maxime decebat medelam quia bustiis inaps adhibere, infinita mala in miserorum ciuium capita redundare. Igitur prouidebit unusquicque concio nator quam accuratissime, ne sui ipsius ca-Ptus amore, ipse se excaecet ac seducat. Rutis non mortalia pei ora cogis philautia ες honoris insana cupiditas: Extrem. ς impudentiae est sese Thrasonis in morem immodi ch ostentare, stultissimum inani gloriae fidere. mundo student placere, Christi serui eo non possunt. aliud longe est quaerere gloriam Chri- isti, aliud suam ipsius gloriam venari . Deinde λογο- ωνιας, & κω οφ ωτιάς id est, pugn- Fugere da
Verborum, Vocum inanitates, nouas phrases canς pGbet eccle,
ius di angue,qui docent populum fugient, memores siastes no ι se huius rei iam olim ab ipso Apostolo admonitos. l. uix xς Tim. o. Ad haesia falsorum dogmatum assertioequa. z h' 'topere non ecclesiastici modo doctores, Verum etiam
quicunque nostrae religionis sacris sunt initiati, aru 'horrcra
905쪽
horrere debeant, sacrorum librorum authores nuc Innume in inculcant. Sapientem porro eum non essera ori utut qui nimium credulus est,ac fidem habet delatoribus. mala ex innumera insuper oriri ex delatione incommoda,eti
delatione iam si tacuisset sapiens ille Solomon, tacuissent Pr phetae & A postoli attamen vel ex Gentilibus scriptoribus qui multa scite dicta de ea re prodiderunt, senosci queat. Praeterea leues abiectosci; homines, item mulierculas non esse, praesertim in negotijs ad ecclesia pertinentibus,audiendas,sua culci; mens seu recta ratio persuadet,quamuis pluribus sanh experimetis sumus hac tempestate id edocti, quam commodum est. Graviter his adijciam 3 Persuasissimum esse omnib*bo offendi i nis debet,eum qui perturbationem affert ecclesispr Deo cocto cipue autem qui sublatae pacis existit author, grauius D xox qui peccare, multoq; seuerius a Deo puniendii,qua qui fla, lib. Vulgo in Nime detestata, homicidiu, inqua.
tor. & gii iurium,adulterium, latrocinium vel aliud simile co ultera miserit. Quicunq; causam dissidii in ecclesia semel de Deo pu- derit perpetuo cogitabit de se & aduersum se dici omniendus. nia, quae aduersus falsos doctores, §arum fanati cos authores a prophetis & sanctisApostolis d icta,seriptaq; lNutur. Ne speret se ad caelestem Hierosolyma,
in qua sola pacis aeternae aeterna contingit visio, periuenturum,qui non vult intelligere, quam bonum &quam iucundum sit fratres in domo Dominuterrenet huius Hierosolymae cocordes cohabitare. Psal. 133 Sed finem faciam necesse est. Adeuertenda igitur omnia hoc genus pericula praesentissimum,efficacissimumq; remedium,atq; preseruans pharmacum est, Vt omnestam concionatore qua in auditores, ante lingulas eo
rciones,quanta fieri potest religione Deum patrem testem supplices invocent ac precentur, primum quo velit spiritu suo sanct o omnium communiter pedi ra purificaredc illustrare,deinde quo concionatoribus ipsis largiatur voluntatem & facultatem optima ac saluberrima, quaeque ingenue proponendi, quin e
906쪽
gem moderetur, ne indecorE quicquam designent. Postrem b, ut rurius omnium simul mentes, tum sta dio procurandae conseruandaeq; pacis, tum desiderio proficiendi in vera pietate imbuat, necnon in sancto proposito constantes reddat. Secundis proinde silccecsibus in docendo concio nator ille confidat se usurum cui ea,quae iam iamque a nobis dicta sunt, cordi erunt.
natorem quo pacto sit proclamaturus ad populum materiam praedestinationis: Est de sumptum ex a. lib. de bono perseuerantiae. Capit. 22. dignissimum obseruatione.
Vamuis ergo ita se habeat de praedestinatione
definita sententia voluntatis Dei, ut alij ex imfidelitate,accepta voluntate obediendi conuertantur ad fidem,vel perseueret in fide,caeteri vero, qui in peccatorum damnabilium delectatione remora tur,si ipsi praedestinati sunt, ideo nondum surrexe runt, quia nondum eos adiutorium gratiae misera tis erexit. Si qui enim nondum sunt Vocati, quos gra tia sua predestinauit eligendos accipient eandem gratiam, qua Hecti velint ei Ie& sint. Si qui autem obe diunt, sed in regnum eius & gloriam praedestinati nosunt, temporales sunt, nec usque in finem in eadem o bedientia permanebunt. Quamuis ergo haec vera sint, non tamen isto modo dicenda sunt audientibus mul tis, ut sermo ad ipsos etiam conuertatur, eisque dicantur illa istprum verba,quae vestris literis indidistis, quae superius interposui. Ita se habet de praedestinatione definita sententia voluntatis Dei, ut alii ex vobis de infidelitate,accepta obediendi voluntate venerint
ad finem. Quid opus est dici,alii ex vobis Z Si enim e clasiae Dei loquimur, si credetibua loquimur,cur alios
907쪽
eorum ad sidem venisse dicentes, caeteris facere iudicamur iniuriam, cum possimus congruentius dicere; ita se habet de praedestinatione definita sententia vo si luntatis Dei, ut ex infidelitate veneritis ad fidem acia ncepta voluntate obediendi, & accepta perseuerantii dmaneatis in side3Nec illud quod sequitur est omnino dicendum, id est, teri vero qui in peccarorum dele defatione remoramini, ideo nondum surrexistis, quit Inecdum vos adiutorium gratiae miseratis erexit, cum tbene & conuenienter dici possit & debeat. Si qui auteadhue in peccatorum damnabiliu delectatione remo rami ni,appraehedite saluberrimam disciplin 1. Q dtamen clim feceritis, nolite extolli quasi de operimis vestris,aut gloriari, quasi hoc no acceperitis. Deus est enim, qui operatur in vobis & velle & operari pro boana voluntate, & a Domino gressus vestri dirigunt
ut eius viam Velitis. De ipso autem cursu vestro bono
rectoque condiscite vos ad praedestinationem diuinae gratiae pertinere. Item quod sequitur & dicitur:Ve runtamen, si qui estis nondum vocati, quos gratia suapi destinauei it eligendos, accipietis eandem gratiani qua velitis&sitis electi, durius dicitur, quam dici potest si nos non quibustibet hominibus loqui,sed Chri sti ecclHiae cogitemus. Cur enim non potius ita diaeitur. Et si qui sunt nondum vocati, pro eis yi Vt, tur, oremus. Fortastis enim sic praedestinati sunt, ut nostris orationibus concedantur,& accipiant eandem gratiam,qua velint esse atque efficiantur elcchi. Deus
enim, qui omnia, quae praedestinauit, impleuit, id eo & pro inimicis fidei nos orare voluit, ut hinc in telligeremus,quod etiam ipse infidelibus donet ut credant. dc volentes ex nolentibus faciat. Iam vero quod
illis verbis connectitur, miror, si ullo modo potest in populo Christiano quisquam infirmus patienter audire, quum dicitur eis. Et si qui obeditis. si praedesti
nati estis reiiciendi, subtrahentur vobis obediendi viares,Vt obedire cessetis. Hoc enim dicere quid videtur
aliud esse, quani mal dicere, aut mali quodammo
908쪽
do prophetaret Sed si & de iis, qui non perseuerant ataliquid placet dicere, vel necesssie est,cur non potius ita saltem dicitur, ut paulo an se dictum est, primum, non de ipsis, qui in populo audiunt, hoc dicatur, inde aliis ad ipsori id est, ut non dicatur. Si qui obaudiatis si praedestinati estis rei jciendi, sed si qui obaudiui.& caetera per verbi personam tertiam dicantur, non per secundam. Res enim non optabilis, sed abomina
bilis dicitur, dc durissime atque odiosissime quasi in audientium fi ontem compellcndo colliditur, quando quis eis, quibus loquitur dicit. Et si qui estis, qui o be8itis, sit praedestinati estis rei jciendi, subtrahentur o bediendi vires ut obedire cessetis. Qid enim sentetiae deperit,si ita dicatur. Si qui aut obediunt, sed in regnii eius & gloriam praedestinati non sunt, teporales sunt. nec usque in finem in eadem obedientia permanebul
Nonne dc veritis eadem res & congruentius dicitur. ut non ipsis tantum malum tanquam optare Videa mur, sed de alijs referre, quod oderint nec ad se existi ment pertinere, sperando,orandoque meliora. Illo autemodo quo id dicendum putant eadem sententia eicdem pene verbis etiam de praescientia Dei, quam ce negare non possunt, pronunciari potest, ut dicatur.
Et si qui obeditis, si praestiti estis reijctedi,obedire cecsabitis. Nempe hoc verissimum est, ita san sed improbissimum, importunissimum, incongruentissimum, non falso eloquio,sed no salubriter valetudini huma nae infirmitatis apposito. Illuna etia modum quo utedum esse in pnaedestinationis praedicatione nos dixi anus. Loquenti ad populia non existimo siissicere debere, nisi hoc vel huiusmodi aliquid addativi dicat: Vos itaqι etiam ipsam obediendi peiscuerantiam a patreiuminum,a quo descedit omne datum opti inu, & o m ne donu persestu sperare debetis, & quotidianis orationibus poscere,atq; hoc faciedo confidere, non vos esse a praedestinatione populi eius alienos, quia etiatam hoc ut faciati isse largitur. Absit autem a vobis
909쪽
ideo desperare de vobis,quoniam spem vestram in thrai ij. habere iubemini, non in vobis. Maledictus enim mmnis homo,qui spem habet in homine. Et,Bonum est
confidere in Domino,quam cofidere in homine,quia beati omnes, qui confidunt in eum. Et hanc spem tenentes, seruite Domino in timore, & exul thte ei cum tremore. Qimniam de vita sterna, quam filiis promissionis promisit non medax Deus ante tempora a te na, nemo potest es se securus, nisi cum consummata fuerit ista vita, quae tentatio est super terram,sed se ciet nos perseuerare in se usq; in eius vitae finem, cui quotidie dicimus. Nos non inseras in tentatione. I FHatt.6. atque huiusmodi cum dicuntur siue paucis Christia nis, siue multitudini ecclesiae, cur metuimus sanct rum praedestinationem dc Veram Dei gratiam, id est. quae non secundum merita nostra datur, sicut ea fan cta scriptura praedicat, praedicare. An vero timendum est, ne tunc de se bonis desperet, quando spes eius ponenda demonstratur in Deo, non autem desperaret,si
eam in seipso seperbissimus& infelicissimus poneret. Atque utinam tardi corde & infirmi qui non possunt, vel nondum possunt scripturas, vel earum expositio nes intelligere, sic audirent vel non audirent in hac quaestione disputationes nostras,ut magis intuerentur orationes suas, quas semper habuit dc habebit ecclesia ab exordijs suis donec finiatur hoc secuta
910쪽
dein decreueram Allegoriarum: negotiu siletio prors' pr termittere. quod malim candida tu caelestis phi- losophi et occupari, in colligenda timi plici &natiua verboru sententia,qua α ' in excogitandis subtilibus allegorijs. Seo .uando animaduerto,ex allegoriaru cognitione hanc saltem reditura ad concio natoris Vtilitatem, mxbi in posterum tempus legent in alienis scriptis, vel audient in concionibus seu praelection'. quaedam allegorich exposita, poterunt de iis paulo rectius iudi care: libet de allegorijs, imb eadem occalione de peruulilata apud plurimor quadruplici scripturaru interpretatione nonnulla fusius repetere.Video autem Quosdam varia de hac adnotasse,sed ita, ut magis incertum lectorem dimittant, quam acceperant. Nos veris ea iseremus,quae perspicua existimamus, quξ' fidimus etiam aliquo Vsq; in reru di uinarum rei tia concionatorib.progressis no iniucunda lore. Ne o sane pollicemur absolutam deat lcgorijs comenta
donem, in qua nihil desiiderari, nihil addi queat,sed
Quale breuitas, qua in praesentiaru utimur,admittat. Sacram igitur scripturam, sicut fere quodcunque scripti genus,diuerta ratione ac vario sensu exponi, alienum a vcritate non est,sed quomoao, ec quam feliciter fieri id possit ac debeat, non omnes ex aequo cossiderant. Reicram igitur quςiundam de hoc negotio sententio.