장음표시 사용
111쪽
ο --. pquem hoe loco sere exseripsimul. De hoe horrore reddἰt rationem TER. TVLLIANUS loe. eit. cap. v. inquiens .' Itaque Ceeantur Ahori, O Biothanati sub illo fidei argumento, quod credibile et idetur eas potissimum animarmim , injuriar facere , quar per vim , O injuriam saevus, ct immaturus finis extorsit, quasi ad vicem offensae Daemones operentar fab obteηtu earum. BIRETUM & BIRETA 1a femineo genere apud P. Λ MELIUM ON. m. XV. p. so. σ I ., Amictui , quo caput obnupti Saeerdotes ad ali re adcedebant , successit. Pileolus autem est , quo Eeelesiasti ei Viri lastae came laueti extra sacra utebantur, suturis in quatuor partes aequalibus, quae aliquantum elevatae quatuor Crucis angulos efformant. Hinc paullatim quatuor bi retorum cuspides apud Gallos, Hispaηον, & Germanos. Soli Presbyteri Itali unico angulo submisso tres ad honorem sanctissimae Trini, talis elevant, Crucis tamen forma retenta . BIRRUS, BlRR IM , brevius Clerieorum indumentum, ad modum tDcernae , quo brachia tantum & humeri tegebantur . Birro lineo in Africana Eeelesia utebantur simplices Clerici, serico autem Episcopi, quod de Morrneta dicitur. Eodem Birri genere apud nos utuntur Cardinales, & Episcopi. Concilium Gangrense can. I x. Siquis amictu Pallii longitudine, σ latia tudine dissuentis utitur , θ' eos, qui Birris c brevioribus a utuntur, de pisit, authema sit. Et in Actis Martyrii S. CYPRIANI: Exuit Birrum, inde t aleam , O sie in Linea expectavit Spiculatorem. BLATTA, Blattea, blatti, blattin, blattur, purpura, sive ornamentum purpureum. Saepe apud ANASTAS. Oeeurrit. GREGORIUS quoque Tur. lib. 2. hin. eap. 38. In Basilica S. MARTINI tunica blattea indutus est.
BoCULARE, BOCULARIS nobis boeeale. In Eeelesia B. MARIAE Virginis Monasterii centulansis circa A. D. DCCC. ister saera ministeria
colloeatur bocularis argenteur.
BOIAE viaeula sunt graviora, & lignea, quibus eoilum, & pedes nectebantur. Bojarum in Actis Martyrum , & Martyrologio non semel mentio iniicitur.
BOJUM pro peso, seu puto in ordinem Romanum IX. irrepsit pag. 9 .
Signifieat autem Ambonem. BRACHIALE, manicae eeratae, quas induebat Papa in Sabbatho Sancto, quando baptizabat, ne sacra Paramenta madefaceret. Hoe facto revertitur ad eamdem Ecclesiam , ibique exuit se pallio, O' induit brachialia cerata , or reis vertitur ad foηter , er baptinat tres pueror. Caeremon. CENCII Camerarii. BRANDEUM, velum, quod adplicabatur Sanctorum Reliquiis, & a Ponti flee Maximo pro dono ad Principes: mittebatur. S. GREGORI Usseribens CONSTANTINAE Augustae lib. s. epi'. 3 o. cognoscat autem domi. na, quia Romanis consuetudo non est, quod Saηctorum Reliquior dant, ut qui quam tangere praesumant de corpore , sed tantummodo in pyxide Brandeum miseritur, atque ad saeratissima corpora Saactorum ponitur. Vide DINU ARTII Diarium Eeelesiasticum Parisiense T. XII. pag. 18 . Significat etiam BRANDEUM altaris velum, supra quod celebrabatur. Et sic brandeam altaris , quo consecratum corput Domini lavolverat, dividebat. cbronte. SIGEBERTI . vi
112쪽
faces, aut taedae, quo sensu ea vox usurpatur a Petro A MELIO in ord. Rom. XV. p. 329. σ ysa. In ritibus autem Monachorum, & Eeclesiasti-
eis signifieare solent primam jejunii quadragesimalis hebdomadam, quod
hujus prima die sub Vesperum brandonibus accensis februare solerent. Hi ne Domistea in Brandonibus pro Dominica prima Quadragesimae . BREVIARIUM. Hoe Breviarii nomen adeo pervulgatum erat MN CROLOGI aevo, qui cirea Αn. MCLXXX. vivebat, ut non solum quum de Divino suorum temporum ossicio ageret , sed & de antiquis Ecelesiae libris eos Breviarios, quemadmodum & aos hodie solemus, appellet. Sicut in antiquis Breviariis ordinatum reperimus e. 28. In statutis Abbatum Pro- vinetae HarboneVis anno MCCXXII. promulgatis, sancitum est , ut Monaebi in Deris ordinibus connituti, in longo itinere profecturi, siae Breviario, vel alterio non mittaniar . Spicilegi. Tom. 6. Concilium Tolosaηum anno MCCXXIV. habitum can. x . Laicis usum sacrorum librorum interdicit , praeter Psalterium,& Breviarium: libros veteris Testamenti aut novi Laiei permittantur habere, nis forte Psalterium vel Breviarium pro divinis ossiciis.
Hine intelligitur , id nominis ossiciis inditum sive quod vetus ossietum contractum fuerit , sive quod haec collectio si quaedam omnium precum epitome , quasi breve orariam . Conser quae de Breviariis disseruimus T. I. Biblioth. Rituat. p. ro . fem. olim Monaehi Breviarium appellabant osseium, quod iter faeientes extra Cliorum recitabant i e solis enim lectionibus of-fieii , quod in choro canebatur, eontractis, quasque secum portabant, illud conflatum erat. Hue spectat, quod a. rsos. apud RΑYNALDUM a. xo. e Sinis Joannes de MONTE CORVINO Franei stanus ad suum Viearium Generalem seribebat: 'Non habeo nisi Breviariam portatue cum. lectionibus brevibus , Misiale . BREVICULUM est breve seriptum, sive elogium, quocum desunm so- Iebant sepeliri , sive cui consepelietantur , ut posteri scire possent, quinam ibi essent sepuIlii ita legitur in novis lectionibus Breviarii de S. Ioanηe
GUALBERTO ix. Junii. In breviculo, eui consepeliri voluit, iust haee scribi di uo JOHANNES credo, oe eo teον fidem, quam sancti Apostoli
praedieaverunt, in sancti Patrer in quatuor conciliis confirmaverant. Concilia autem ista quatuor sunt Nyeaeatim , coηstantisopolitanum , Ephemum, & balincedoηeηρ quibus velut quatuor Evangeliis S. GREGORIUS Magnus hon rem haberi voluit.
BREVE, Responsorium, quod post singulas Nocturnorum Lectione aeantari soletr quo sensu oecurrit in BERNARDI Ordine .cluniacensi P. II.
BREVIS , qui & COMMEMORATORIUM, erat indiculus saerae suis pellectilis ad quampiam Ecelesiam pertinentis. Stephanus LARIMAEUS Episeopus in suppliei Libello , qui in synodo Romana III. ann. DXXXI. leoctus est, ait: Factus es autem BREVIS de sacris vasis, atque rebus Eceleia soleis: O aliqui ab Ecelesiacticorum sollieitudine oee. GREGORIUS III. Brevem vocat monumentum , quod ille posuit ad Basilicam S. PAULLI extra muros de oblatis ad Millam in ea Basilica offerendis. Haec porro is G x crλς
113쪽
erae supellectilis deseriptio sede Episcopali vaeante a Ciero eonfieiebatur, ae novo Episcopo creato, coram testibus, & aliquando Iudieibus adhibitis, contradebatur. Acta Proconsularia, quae lecta sunt A. D. CCCIII. in cir-texsi Coneilio, quae a S. ΛUGUSTINO eontra CRESCONIUM reeitantur,
Brevem voeant indieatum facrorum ornamentorum , O vasorum Ecclesiae.
BUBATA. In Missali Morarabum, ubi de lucerna in Sabbatho Sancto
benedicenda agitur, p. 2 s. vadant per bubata ad eborum. Bubata , B beta, & Boveta idem significant quod sornix, sive opus, atque aedifietum concameratum. Heic ergo Bubata est porticus Ecclesiae eoneamerata . BUCALE, vas, quo Minister aquam praebet Sacerdoti, quum abluendae sunt manus. Bacile eum Bucali pro abluendis manibus. Ponti fie. Rom. BUGIΑ , dicta etiam Seotula. Instrumentum ut plurimum argenteum pro sustinenda eandela accensa, & adhiberi solet aliquo Praelato saera
BULLAE PLUMBEAE. tilis utebantur Episcopi. Nam Conei lium ca-bilonense M. a. DCCCXIII. Can. I. ait: Litterar etiam habebat, in quibus sint nomina Episcopi , O civitatis plumbo impressa. octavae Synodi Acta ANASTASIUS memorat plumbea Bulla muηita. Abbatis quoque plumbea Bulla indieatur a MABILLONIO de re diplom. lib. II. eap. I s. num. 3. Celeberrimus Bullarum plumbearum usus est penes Romaηos Pontifices: hi tamen quousque inaugurati non sunt, ita Bulla plumbea utuntur, ut ab una tam tum parte , ubi sunt capita Apostolorum PETRI & PAULLI , imprimatur sab alia autem, ubi sunt litterae sui nominis, nihil extet. Primus inter summos Pontifices, quem Bullas Apostolorum imaginibus signasse constet , URBANUS II. suit. Nam quae hujusmodi plumbis insignita antiquorum Pontifieum diplomata a MACRO, & CATALANO T. I. in caer. S. R. E. p. 83. indicantur, graviore niti deberent auctoritate , quam Dominisi RAYNALDI testimonium haberi a quoquam possit. Hoc sigillum PAULLUSII. mutaverat; sed SIXTUS IV. antiquum revocavit. BURSA, theca , seu pera, ubi Corporale ponitur. Eius meminit CONRADUS Episcopus in Chronico Moguntino. Olim in libro Corporale
BUTICULA ANASTASIUS in Greg. IU. Item Murenam obtulit 3 trifilem daream , quae habet gemmas diversas albas adimero septuaginta trer, σbaticulas triginta tror. Genus quoddam gemmarum , aut lapidis esse GEORGIUS conjeeit, in orbicularem formam instar dolioli cujusdam elabora,
BUTICULARIUS , it bottigliere , meri dispensator .
BUTTO Iampadis genus instar dolioli efformatae. MACRI ejus ectypon reddunt. ANASTASIUS ia LEONE III. In veηerabili mοηasteris
arili SABAE feeit Buteonem argenteum cum eanistro suo . Item in LEONEIV. Obtulit in Basilica B. PETRI Butionem de argento purissimo eum gabat his argenteis pendeatibus tu eatenulis septem. BUXA, Buxis, Buxula, arcae, seu capsae, aut pyxides, in quibilo sanEtorum Reliquiae ponuntur. In buxula lignea recoxdita fueruηt. Ita vita
114쪽
s. MAURI Abbatis r cum vero absides O altaria ornata fuerisν Iiηteaminibus palleir, eapsis, o diversis Reliquiarum crueibur, o Thilacteriis, buxis quoqae O pixiditas, Oe. Consuetud. Germaniae apud MARTENE t. s. e. II. Buam rvero apud cit. MARTE NE in Ononiast leo, dyptichum , seu tabellam scriptoriam significat.
CABISCOLA idem quod Musseola, Caput Seholae Cantorum
C ABUCA, CABUTA. Vedi CAMEuTA. CAEREMONIAE, Ritus, mores. Voeem Eeesesia a Romaηis mutua- ea est. Hi nimirum, quum, urbe a Gallis capta, Vestales Virgines simulacra Deorum hostibus erepta transtulissent in oppidum caere, ubi benigno hospitio, & multo honore ae reverentia a Caeritibus susceptae suerunt , do nec a Gallis Urbs per camillum liberata fuit s in hujus benefleti memoriam omnem divinum cultum, & quem potissimum a Caeritibus adceperant, Caeremonias vocarunt. Vide T. II. Biblioth. Mitiai. MALDONAT LIM . CAEREMONIALE, liber eaeremonias continens, uti est apud GRAMCos Archierarisam, apud LATINOS liber Caeremoniarum S. R. E. , & Caeremoniale Episcoporum. Vide Bibliothecam Rituatim T. I. p. 1σι. σ 17 F. seqq.
CAEREMONIARUM MAGISTER quod olim munus in Romaηa Eeclesia Archidiaeoni erat, non Subdiaconorum, qui in caeremoniis dirigendis Archidiaconi tantummodo adjutores erant pluribus designatur nominibus, Admoηitoris, Memorialis, Rememoratorii. Duos esse debere ad imitam tionem Capellani Papalis Caeremoniarum Magistros , alterum ab Episcopo , alterum a Capitulo eligendum, decrevit Beneventana ana. MDXCIX. Synodus Provincialis. CALAMAUCUS . Vide CAMILAUCIUM.
CALAMUS , qui & pugillaris , eaηηapipa , simia , virgula, eaηnοIo , seu ean dela appellatur, ad hauriendum Christi Sanguinem. Inter donaria, quae TEUBALDUS ann. DCCCCII. Melesiae S. VALENTINI obtulit,
legimus calicem argenteum exaaratum eum CALAMO, sua patera. In statutis antiquis Carthasianorum o Ornamrata aurea , vel argentea , praeter calicem s calamum, quo Savvit Domini fumitur, non habemas.
CALENDARIUM nomen Ethni eum est a Kalendis derivatum, quo primo mensis die Pontifex vocato populo serias illius mensis adnunciabat. Hinc nobis libellus est, in quo Feriae in honorem Dei , vel Sanctorum peranηi circulum dispositae percensentur. Fosior id genus librorum TERTUL- LIANUS appellat in lita de coνοηa militis; feriale epistola S. HIERONYMO adscripta, & vetustiori Ecclesiae oeeidentalis Martyrologio praefixa. Alii Epbemerides vocant, Matrietilam Sanctorum, atque ubi Evangeliorum , atque Epistolarum initia, ac ficis in ejiusmodi eodieibus exhibentur, capitularia,& comites. Hinc Missalibus libris, ae Breviariis praefigi ab antiquis remporibus eonsuevere. Habent non solum Latini, sed etiam Graeci hujuscemodi Calendaria. Vide nostram Bibliothecam Ritualem Tom. I. p. 88. De
115쪽
Calendariis porro praesertIm Tatiati Iueuleater agit Cl. Comes Fritirlius ALTHAN Us in dissi de calendariis. Calendarium quoque dicimus, quod alii ordinarium, & ordinem divini ossieti celebrandi appellant 1 libellum sei- licet, in quo quae singulis diebus offeta recitanda sint, eorumque ritus, Episcoporum iussu adnotantur. CALIGAE, tibialia, quae Episeopi solemniter GIebraturi adhibent
IVO carnot. Serm. s. de significatio . sacerdot. indumentorum e .antequam induisantur sandaIia , vestiuntur ealigis lassisis, vel Ilaeis usque ad genua protensis , ibi bene eonstrictis. Vide CAMPAGUs . CALIX variis est appellatus nominibus. Vas Dominisum dieitur ab relatensi Concilio can. XIII. S. ATHANASIUs . M. I. emtr. Arrian. voacat poeulum meum. S. AMBROSIUS quoque poeuum m=ssicum , vasa Sacramentorum de osse. lib. II. eap. 18. Denique SYNESIUS is eata si mr. stica vasa . Calices tres in Missa selemni Rom. Pone. adhibiti sunt, dum Laicis sub utraque specie Communio data est. Ia ordine enim Romano a
Iacobo Cardinali CAIETANO digesto adnotatur, ut in die Natalis Domini, ac die Paschatis pro Cominu nione pareatur tres Caliser magni, Allux pro consecratione, alius eum quo Papa bibit villum, alius pro Commualeaηtibus.
Calix, in quo Consecratio fiebat, in ore. Rcar. III., dicitur calix Dactur, O sacrum vas 3 qui vero Communieantibus inserviebat , calix major , cr scyphus , frequentius autem calix misisserialis. Erant & Calices Uertorii, qui CANGlo ii videntur esse, in quos amulae, scilicet vini oblationes in ampullis , phialis positae , a Diaeonis re suadebantur. Hos me diocres appellat UDA LRICUS Iib. III. e. rh. In privatis diebus ad Missum
matutinalem, quia cuncti ostierunt, euret hebdomadarius . oerisarii, seu Thesaurarii adjator, ut inter calices medioerer ad hoe solum factor, O ister ampullarcum vino, habeat quinque totidem patenar eum boniis at inde fratres eat accipiant eum offertoriis oblaturi. Calices misisterialer erant ex auro& argento , ut ex multis libri Pontifiealis loeis fit manifestum . Ex omni autem materie invenias eonflatos eatiees, in quibus sacra mysteria confieiebantur. Lignei antiquissimi fuisse videntur. De his Concilium Triburiense sub FORMOSO can. 18. nsa , quibus sacrosancta roscia tur steria, ealices sunt, oe parenae, de quibus interrogatus BONIFACIUS Martyr , o Episcopus
si liceret in vasculis ligneis Saeramenta eo cere, respondit e uuondam Sacerdorer aurei ligneis ealicibus utebantur ι ηνης econtra lignei Sacerdotes aureis eallia cibus ut1ηtur. HONORIUS etiam in Gemma animae lib. I. c. 89. ait : Apo-
soli σ eorum fuces,rer in ligneis ealicibus relebraverunt. Vitrei Calices ligneis antiquitate pares sunt. Solebat autem in illis pingi Pastor , seu Christus sub Pastoris speete . Exstant ea de re disertissima TERTULLIANI
testimonia . Lib. de Pudicit. e. 7. alit Procedant picturae calicum vestro m .s vel in illis perlucebit interpretario pecadis illius oee. , de cap. 1 o. Si forte patrocinabitur Pastor, quem in calice depingis. Et post pauca et At ego Hur Pastoris seripturas hauris, qui non potest frangi. Vitreos calices memorat S.
HIERON. ep. 4. ad Runie. , ubi loquens de EXUPERIO Tolosano Episeopo ixihil, inquit, illo distur, qui corpus Domini in caninro vimineo, oe Sanguinem portat in vitro. Calicis quoque vitrei fracti, & S. LAURENTII meritis
116쪽
ritis in elux Basiliea reparatI Mediolani meminit GREGOR. Turon. Iib. I. de Gloria Mar rum e. 46. Hujus simile miraeulum refert S. GREG. M. lib. I. Dialog. c. 7. , ubi scribit, S. DONATUM E piseopum Aretinum Be Martyrem, fractum a Paganis ealicem vitreum , quo ipse utebatur in saerificio Missae, oratione sua reparasse. Notae autem MABILLONIUS, usum Calicis vitrei, lieet a Concilio Tribariensi A. R. DCCCXCU. abrogatus sui iaset, perseverasse usque ad saeculum XI., quo HENRlCUS Germaniae Rex RICHARDO ViraduaeU S. VITONI Abbati ea licem unum de Oschiso, &alium eostallinum donasse dieitur: monet autem Uir doctus , calices etiam ex sapphiro, vitreo appelIatos, ut patet ex charta quincta PatrisiacieU apud PERARDUM, in qua HECCARDUs comes ROTARDoeuidam legat ealicem vitreum de sapphiro. Cornet ea lices in usu fuere, quorum unum a et orete. ris in Missae saerifieio adhibitum Thomas BARTHOLINUS lib. de medietna Danorum apud se suisse scribit. Eos vetuit Concilium calabutense in Anglia ann. DCCXXXVII. eap. 7. Calices item lapideos, seu marmoreos in Missa adhibitos fuisse eolligitur ex Vita S. THEODORI Arehimandritae apud SURIUM ax. Aprilim. narrat enim GEORGIUS Presbyter ejus scriptor, quod quum Monasterium ab ipso aedifieatum argentea supellectili eareret, & --sa tantum marmorea in mysteriis adhiberentur, misit THEODORUS Arehidiaconum suum ad regiam ei vitatem, ut argenteum vas ad sacrorum mysteriorum usum compararet. Ex lapide quoque Onyehino elaboratos legimus ealiees: in synodo enim Duriaeensi edita a CELLOTIo p. q. c. s. inter erimina HINC MARI Lauduηensis Episcopi hoe numeratur, quod calicemovcbinam auro & gemmis ornatum ab Eeelesia sustularit. Sanctus quoqueBERNEUCARD IS Episeopus Hilideseimensio, ut ex ejus Vita , inter alios calices, unum ex lapide Ovebino , Ee alterum eostallinum Ecelesiae suae dedit. VICTOR quoque III. cassinensi Monasterio duos calicex Oηycbiaos donavit, ut ex LEONE ORie n. in sine lib. r. chron. Casη. Ovebiso lapidi similis est Sardonis, ex qua gemma SUGERI Us Abbas se altaris officiis e lieem comparasse ait in lib. de Genis fuit, quum Regnum administraret . REGINo ex Concilio Remensi deere tum recenset, ut calix Domini cum pa-εeηa, si non ex auro, omnimodir ex argento fiat Si quis autem tam pauperrimus est , saltim vel Ianneam ealicem habeate de aere autem , aut ex auria calco non fiat ealis 3 quia ob vini virtutem aeruginem parit , quae vomitum promeat. Nullus autem in ligneo eallae praesumat caηtare . Synodus Remen
sis, is qua vitrei ealitas usus interdieitur, ea esse a BARON Io putatur quae Durcortori Remorum sub CAROLO M. eelebrata est. Verum vel anti. quissimis temporibus argentea praesertim, aureaque vasa ad sacrificii usum
adserebantur. Notum est illud, quod de IULIANO Apostata I HEODORETUS narrat. Impius enim JULIANUS saera vasa Eeclesiae Antiochenae fisco vindicans , in publicum aerarium inferri praecepit r quorum vasorum FELIX Comes sacrarum largitionum , quum Christianus esset. magη centiam
eo pleatus CONSTANTINUS enim, or CONSTANTI Us ambitiose fabrιeari
ea jusserant et ecce, inquit, quibus vasis MARIAE Filis miηistratur. Semper igitur Episeopi vata ex auro de argento ad Divinum Sacrificium procurarunt
priscis etiam saeculis. Adde ex celebri charta Cornutiana a. CCCCLXXI.
117쪽
calleem argenteum maiorem I. ealices argeηreos minores II. Alia exempla GEORGIUS suppeditabit disquisition. de Deri minist. eap. 3. Vide OFFERT
CALYBITA . Sicut SIMEON Stylita a columna; super quam stabat, ita IOHANNES cabbita a καλύβη tugurium , quod inhabitabat,
CAMBUTTA, & CAMBΟ0Α. cambuttam Ieges in testamento S.'REMIGII , di in Sacramentario Gregoriaηo MENARDI, Cambottam apud V alaffidum STRABONEM in Vita S. GALLI Abb. HONORIO enimvero in Gemma, & BONAE idem sunt quod baculus Pastoralis; sed potius quam baculus, videntur SALAE haec fuisse vel ipsius retortus apex , vel ejus or- lnatus. Certe in gestis GAUFREDI cenoman. Epist. legimus cambucam aris genteam eum baculo Pastorali s & in visitatione thesaurariae aedis S. PAULLI Lοηdin. ann. MCCXCV. oecurrit baeular erusim RICHARDI Epila. eum Cambuca eorηea. Verum quum in pervetusto Codice, qui Vitam S. AMANDI Trajectensis Episcopi continet, apud EIηonam servato MABILLONIUS Episcoporum imagines, qui una manu pedum pastorale gestant, alia baculum recurvum, eumque breviorem, quo se ipsos inter orandum sustentabant, se vidisse testificetur de Lituet. Gallie. p. 31., facile adducor , ut eredam SAUFREDI, & RICHARDI eambueas non baculi Pastoralis ornatum , sed alterius generis baculos, quibus inter orandum Clerici incumbebant , fuisse. CAMEL ALICIUM, quod & calamauetim dieitur. ANASTASIUS in CONSTANTINO Papa de hoc integumento capitis meminit his verbis: pastolicus Pontifex eum Came laueto, ut solitus est Romae procedere, a palatio egressus est. PAPIAS illud his verbis definit: 'Pileum, Calamaucum ,
ex hysio rotundum , quasi obaera , caput tegens Sacerdotale, in oeeipitio vitta constrictum, hoe Graeci, θ' nostri tiaram vocant. Verum nonnulli volunt, ea melaucium aliud non esse a pileo illo, quo utuntur Romani Pontifices, de vuIgo Camauro appellant.
CAMBAGI. Vide CAM AGI . CAMERA , testudo, seu sornix ipsa pars superior: item tectum ldevexum , & recurvum , a serma testudinis, quasi camerae , idest eurvae , lut inquit SERVIUS in III. Georgicorum: cameris hirtae sub eornibus aures. lCamera etiam dicitur integra pars aedificii, parietes scilicet ipsi eum sornice. S. GREGORI Us Turon. lib. I. de Gloria Martyrum loquens de in ventione Corporum Ss. GERVASII, & PROTASII a S. AMBROSIO facta Mediolani haec habet i Quando gloriosa eorpora translasa in Ecclesiam fuerunt , dum in honorem ipsorum Martyrum Missarum solemnia celebrarextur , eecidisse e camera tabulam unam, quae illisa capitibus Martyrum , rivum Saηguinis elicue vir. In Vitis Pontifieum Rom. de Basilicarum variarum Cameris fit frequens mentio, & xi. April. Breviarium Rom. refert de S. LEONE M., quod in tribus Basilieis PETRI, PAULLI, & constaηtiniana Cameras extrurixit, quae sunt Sacraria, sive Sacella Basilicis adjuncta. CAMERARIUS a Camera, vox est recens inventa. Archidiaeoni enim S. R. E. ossicio GREGORII VII. Papae temporibus extincto, in ejus locum lsuccest
118쪽
laeeessi Camerariusi qui, quod pecuniarum Ecelesiastiearum, quae in Cacmeris eonservabantur, curam gereret, ita appellatus est.
CAMISIA, CANISUS, CAMIXUS, CAMIS ILE, CAMISIUM, idem
quod Alba. A MALARIUS i. v. e. 18. Postea camisiam induimus , quam Albam meamus. Et ISIDORUS lib. I s. origis. e. U. Potiris est ιunica Sa-eerdotalis Iinea, eorpori aditricta , usque ad peder descendens , haee vulgo Camisia meatur. Camisiae porro nomen a Liturgicis Scriptoribus albae donatum sensim deflexit in vernaculam linguam , levi mutatione facta I nam ab iis camice hodie etiam appellaturr de quo Octavius FERRARIUS in Originibus linguae Italicae . In testamento quoque GUALAE S. R. E. Presbyteri Cardinalis ann. D. MCCXXVII. traditur, is reliquisse Eeelesiae sancti PETRI Majoris de Urbe unum apparatum de suis , scilicet plaηetam , dalmati- eam , tunicam de Tameto rubes eum camice, amictu , stola , in manipulo. Capsae quoque, & opercula Evangeliorum, & Missa lium librorum, interdum ex quadam similitudine appellatas novimus. Sie RICULFLIS HeleneVis Episcopus, ut in ejus Testamento ann. DCCCCXV. legitur, reliquit Eeelesiae suae camisas ad Textum, O Missalem quatuor, unum cum auro pur
CAMPANA . Si de majoribus loquamur, non ante laeeulum sextum earum usus fuit. Prima Campanae mentio apud MABILLONIUM occur. xit in Vita S. COLUMBAE primi Abbatis mensis in Britannia, qui ann. MXCIX. occubuit. Sequentibus saeculis, praesertim octavo & nono late ver omnes Ecclesias Campanarum usus diffusus est. ANASTASIUS in Vita LEONIS IV. Fecit in Ecelesa S. ANDREAE eampanile, er posuit campanam eum malleo aereo, eruce exaurata. Errant qui vel SABINIANO, vel HIERONYMO , vel PAULLINO Nolano illarum inventionem tribuunt. Ad Orientalem Eeelesiam primum saeeulo IX. Campanae delatae sunt , quum URSUS Venetiarum Dux duodecim mirificae artis Campanas MICHAELI Imp. dono misit; hie vero eas in turri ad S. SOPHIAM extructa colloeavit. Vide
campana eleemoθηae s campana grossior . Utriusque eampanae fit mentio in Consuetudinibus S. GERMANI ex MARTENE. Post lectionem Matutinorum coηveηtus debet habere duplices Mappas Pon Campanam eleemosynae, debet pulsari grosor campana propter Nonam . Heic campanae grassiorit nomi ne Campana major desgnatur ; nomine autem campanae eleemosynae Intelligi potest signum pro resectione datum, seu pro caritate , vel pro paupetribus ad dandam illis eleemosynam eonvocandis. Vide SIGNu M. De Campanarum benedictione vide supra BAPTISMus CAMPANA Ru M. CAMPANULA. In publieis Cleri Romaηι supplicationibus, in quibus papiliones deseruntur, campanula praeferri solet. Vide PAPILIONEs. Pulsatur eum primis eam panu Ia , ubi post Consecrationem elevatur Hostia , & Calix , ut sie mentes fidelium ad orationes exeitentur, ut ait GUIL LELMUS Parisiensis Episeopus in Decreto apud BONAM lib. II. cap. II. Exstat MΑYERO teste p. sis. in Thesauro claramallensi Calix S. MALACHIAE Hibernorum Primatis, ex cujus labio aliquot pendent campanulae squibus ad Calicis motum sonantibus adstantes orare, & Sancta adorare mo
119쪽
nerentur. Immo saeeulo XI. BERENGARIANA E haereseos oeeasione coe pisse mos videtur, de quo Ivo ep. I x. , ut eampana major ad elevationem pulsetur pro excitando ad oratioaem populo extra Ecclesiam posito. Vide MAL DONATUM T. III. Bibliotb. Ritual. p. I o. De Campanula, quae, dum ad aegrotos Eucharistia defertur, pulsari consuevit, vide ita se a IN putin
CAMPAGUS. Vide COMPACM . CANNA DELLA. Vide CALAMUs. CANALIS, CANALIUM, via publica in ei vitate Coinantiη ., quae ad Imperiale Pallatium ducebat, etiam graece κασαλιον appellata. Quod ita demum compleri pinet, si unusquisque nostrum , qui in canali est constitutus oee. conesI. Sardicen. can. f., ubi prohibeatur Episcopi ad ambitiosam aulae frequentationem ad cedere:
CANCELLARIUS. Is, inquit PAN VINIUS, qui Romanum Politiscena
in chartis Eeelesiasti eis juvabat, & Orientis, Occidentisque Synodicis consultationibus sui D. HIERONYMUS in epistola ad AGER LICHIAM de mono-gamia tradit respondebat. Quem antiqui Scribam a Libellis, ab epistolis , epistolarum magistrum c nostro tempore Secretarium vocant a Cancellarius in Ecclesia Romana appellabatur. Quam vocem a Flavio VOPISCO in CARI NI Vita primum usurpatam fuisse observavi: Unum , inquit , ex cancellariis fuit Urbi praefectum fecit. Hi quum a secretis, & libellis Principum essent , scribendis quoque ae eustodiendis publicis rebus vacabant, & a cancellis, in tra quos demandata sibi munera obeuntes permanebant, appellationem habuere . Quam rem ia epistolis CASSIODORUS subinde explieat. Omnium igitur Scribarum , Notariorum , & Scriniariorum S. R. E. princeps Cancellarius vocabatur: quod munus diu in Ecclesia amplissimum fuit, Se nonnisi summae auctoritatis Presbyteris, di saepissime Episcopis concedi solitum . Adi praeter C IAM PINIUM in lib. de S. E. Viceeaneellariis Card. THOMASI LIM W Hr. Oper. Versos edit. p. 28. Vide BIBLIOTHECAM Us . CANCELLI, repagula quaedam, quae chorum, & altare circumdant , ut Teclesiastici a reliquis separentur. Dicuntur quoque Balauctra . CEN-,CIUS autem Ritas Mocat. Erant & cancelli ad tumulos Sanctorum . Vide NABILLONIUM de Liti M. Gallic. p. 77.
CANDELA, CANDELAE. Ritus aeeendendi eandelas, aliaque lumina in Seclesiis, ab ipsis Apostolorum temporibus initium habuit ,& jam apud
Hebraeos vigebat, quibus in Templo Iucernae accensae erant, & aureum Candelabrum, quod Mediolano Pragam ad sportatum, & supra Sepulcrum 'S. Ioha η nil NE POMUCENI collocatum legi. Hune ritum culpabat VIGI- LANTIUS, dicensi Prope ritum Gentilium videmur sub praetexta uligionis intrρductum in Ecclesias , fole adhue fulgente moles eereorum accendi. VICI LANTIO autem respondet S. HIERONYMUS ostendens, eum ritum universalem in Eceles a fuisse, non ad fugandas tenebras quod VERTIS ex Catholicis, de Iouehimus HILDEBRANDUS inter hetero do vos in opere inscripto: Sacra publiea veteris Ecclesiae in eompcndium redacta, p. 2I., somniarunt , sed ad laetitiae signum demonstrandum. MICROLOGLIS cap. it. Jaxta Romanum Ordinem numiuam Missam absque lumine celebramus , non uti-qης
120쪽
ue ad depellendar tenebras, quam fit clara dkr, sed potius in typum illius ti minis , sine quo σ in meridie palpamus , sicut in nocte. Vide BENEDICTUM XIV. de sacros. Missae Saeris lib. r. cap. s. n. q. Nequς tamen candelac solum accenduntur in Missa ; sed & in aliis Ecclesiae functionibus juxta earum varietatem , ita ut, quae in una accendi solent, in alia interdicantur. sic v. g. in Ecclesia Romana ejus ritus utentibus Feria sexta in Parasceve ad Passionis eantum non adhibentur lumina, quae tamen in Ambrosiana jubentur aecendi. Candelas illuminare est illas aeeendere. In DUNSTANI concordia legitur: candela , quae more serpentis infixa est, ab illo aeeeηdatur. Dehine cereus ex illo illuminetur θηe ..... canor accipiat candelam suam illu-misaram in cannam ita ut summitas candelae, quae illumisiatur se. Conistra eandelas tutare est illas extinguere. Vetus ordinarium cassine e apud MARTENE de ant. Manaeb. vitib. libo III. eap. II. Iηilio primi psalmi sit custos paratus . . o' ubi audierit Antiphoηam, texens cannam in manu sua tutat Iampadam unam: in sine vero psalmi tutat aliam se ex ua a parte
In die purificationis B. V. benedicuntur eandelae s euius benedimonis ordo extat non solum in ordine Romano HITTORPII , & in veteri Missali donastico . Lateranensi , quod Cl. ANTONELLIUS illustravit, sed etiam in Missali Moetarabum . Ceterum in vulgato ALCUINO , in AMALARIO , ae v alafrido STRABONE nulla est mentio benedictionis eandelarum, de qua
etiam sisent sacramentaria Gelasianum, de Gregorianum: de Cereis tamen mentionem facit in festo Purificationis a Pontifice distributis ALC TINUS de Ecel. of cap. 7., R de cereis accensis , quos in υπαναντη, quod est Praesentatio Domini, accensos manibus portamur, AMALARIUS de Ecel. ine. lib. επ. I CANDELABRA , in quibus eandelae accensae ponuntur, ex aere, argento, auro antiquissimo ritu in Ecclesia semper fuerunt. Ea saepius AN Α-STASIUS memorat. CAROLUS M. obtulit Monasterio currofensi candelabra quatuor ex auro. In descriptione thesauri monasterii centulensis ann. D. DCCCXXXI. adnotantur candelabra ferrea ex arreato O auro parata, majora quiadecim , misera septem . s. ANSEGISUS contulit Fontanellensi Monasterio canislabra argentea tria hasentia solidos nonaginta 3 ides aflumquodque tνiginta. Vide CANGILIM . Amboni , qui in vetustissima Romanis S CLEMENTIS Basilica etiamnum extat ad Evangelium canendum, Candelabrum adhaeret lapideum operis tesselati.
C ANDELARIA, Festum Purificationis B. Virginis . GERSON de dia
CANERE ANTIPHONATIM. Vide supra ANTIPHONATIM CANERE. CANISTRA, vasa pro Eulogiis distribuendis. Indiculus JΟΗ ANNIS Epi se . vel EPIPHANII Presbyteri Thessalonuersis , quem circa A. D. DXX. misit de Thessalonieensium eriminibus: Si haeretici non sunt, inquit, quomodo
tanta Sacramenta e fecerunt, ut eanistra pleηa omnibus eretarent. ηe immineate
sicut disebant persequutioηe , communicare non possent e In Ecclesia vero Romana fuere eani ra ad alios usur,&ad ornatum Basiliearum . GREGORI Us II. Λ. D. DCCXVII. Ecclisiae B. AGΛTHAE Martyris canireta decem pens