장음표시 사용
141쪽
dragesimalia, quibus, dum sacra Liturgia peragebatur, altaris conspectus Quadragesimae tempore prohibebatur. Verum, ut recte animadvertit P. C tetanus M. CAPYCIUS in erudita Diatriba de vetino aIrarit pallio p. 3s.,
vix hujusmodi Quadragesimalia pallia tam pretiosi operia suisse aliquis sibi
CiRCULARES epistolae, seu Encyelieae, quae a synodo vel papa
seribuntur ad totam Ecclesiam, & hae etiam voeantur eatholieae. De his prolixam dissertationem BENCINIUS edidit.
ticus, de a C ENCIO Camerario in ord. Rom. XII. cap. 39. S. 6 . Rotaporobretica dicitur, lapis marmoreus or eularis est, in pavimento Basilicae raticanae positus, designabatque situm seu locum, in quo functiones quaedam a Pontifice peragebantur . Exstant hodieque hujusmodi lapides porphyretici non modo in ipsa ratisana Basilica, sed & in aliis urbis Eeeles is . Confer TURRIGIUM de eryptir nrisan. cap. 8. & egregium, si quando prodierit , Franei sei CANCELLERII de novae ae veteria Basilieae raritatae S ererariis syntagma , ubi praeter antiquos Rituales libros insignem de rota pomphyreitea GR MALDI locum recitat. Vide infra PavIMEN Tu M. CIRCUMClSIO Domini. Ineunte septimo saeculo, Gotbo- Hispani Talendis Ianuarii novum annum eum 1ejunio incipiebant. coneil. Tolet. μ η. XI. Ae S. ISIDORUS de ine. lib. I. e. no. & ad vesperam Missam Circumcisionis celebrabant. Orat. Gotb. pag. 46. Idem mos in Gallia servabatur. contu. TuroneV. II. ean. 17. Sed ante mortem S. ISIDORI, quae anno
DCXXXVI. eontigit, Κalendis Januarii solemnitas Cireum et fionis celebrari coepit, S. ISIDORUS Ret man. eap. I x. quae eirea medium hujus septimi saeeuli legibus ' sigothoram inter praeeipuas sestivitates, quibus etiam
forum vacabat, relata est, cod. 'Misigoth. l. 1. r. I. I. II. O lib. I a. tit. q. l. s. ante quam Epocham dissicile erit invenire hujus solemnitatis certum aliquod testimonium. Nam Concilium Turonense a. can. II. aperte Kalendas Ianuarii de testorum numero excipit , & statuta Ecclesiae Ru emensis apud LABBE concilior. Tom. V. eol. ros. quae SON NATIO Episcopo, ei qui ann. DCXXV. Concilio Rhemensi praefuit, tribuuntur, opus sunt recentioris aevi, ut animadvertit P. LONGUEUAL, eruditus Historiae Eeelesiastieae Gallicanae Scriptor. Hist. Ecel. Gall. m. III. I. s. p. ys. Ex Hi pania brevi in Galliam, inde in Germaniam festivitas Circumeisionis propagata est, ut probant statuta S. BONIFACII Germaniae Apostoli & Martyris, Spicii. DΑ- CHER. T. IX. p. 66. quibus praescribitur, ut Circumcisio Domini Kalend.
Ianuarii observetur immunis ab omni opere servili: dc antea Missale Gali . Gothiskm , Saeramentarium Bobiens , & Lectionarius Luxoviensis Kal. Ianaarii celebrant Circumcisionem Domini. Libri antiquiores Liturgi ei, & Martyrolcigia , vel Octavas Domini, ut Gelasianum Em. THOMASII,& Ambrosiaηum P AMELII, vel Cireumesonem Domini, ut Missale & Breviarium Morarabum, vel utrumque, ut pleraque Martyrologia, commemorant. Ceterum qui Circuincisionis mysterium distincte colunt, non pauca de Inearnatione, de Ia-Lntia Christi, de de octavis Nativitatis miscents ii vero, qui ob avarum Domini Diqili od by Cooste
142쪽
Domini diem eelebrant, Circumcisionem non praeterno itiunt, & In omnibus vetustioribus Liturgiis hac die aliqua invenire est, quibus Fidelium mentes contra profanos Paganorum ritus praemuniantur. CLAMOR pro tribtilatione inter Missurum solemnia. Quomodo fieret hieelamor, quique forent eJus ritus, docet MARTE NE Ioe. e. p. 369. ex Consuetudinibus Farsessibus hoc pacto . ,, Ad Missam principalem jam dicta Oratione Dominica, Ministri Ecelesiae eooperiant pavimentum ante al. tare ei licio, & desuper ponant Crucifixum, & Textum Evangeliorum, deis Corpora Sanctorum t & omnis Clerus in pavimento prostratus jaceat, ea- nendo Psalmum : Ut quid Dexx repulisti in finem sub silentio. Interim duo,, signacula percutiantur ab Ecclesiae custodibus , solusque Sacerdos stet ante, , Dominicum Corpus, & Sanguinem noviter consecratum , & ante praediis is fias Reliquias Sanctorum, & alta voce incipiant hunc clamorem dicerer se ostende nobis Domine oee. sequotur preces . Quo clamore facto , reporia ,, tentur Reliquiae suis locis, & dicat Saeerdos sub stentio Collectam i,, bera nox oec.
CLAMASTERII , seu clamacterii, quorum meminit liber Pont scalis
Tom. III. p. F., tintinnabula erant argentea e coronis argenteis ornatus caussa pendentia. CANGIUS bullas interpretatur, vel alios ornatus e lychnis pendentes, atque legendum putat cremasterios. CLARIFICARE Responsum, prae einere, inchoare responsorium . In bdomadarius Melodiae primum elarificet reooUum et reliqua vero Responsoria a juni vibus ad priores derivare debent. MARTE NE lib. II. de Ont. Monacb. ritib.
CLASSICUM, plurium Campanarum pulsatio. In ML Rituali Tur nensi apud MARTE NEt Illis chorum intrantibus sonant classicum eampanarum chori. Hue spectat clascum tubularum, cujus meminit BERNARDUS Ordin. cluniae. P. I. eap. 67., nempe pulsatio plurium tabularum, seu majoris illius ligni , quo in Paraice ve ad ossicium divinum signum datur. CLAVES S. PETRI, Claves aureae instar illarum , ' quibus Conseia so S. PETRI elaudebatur, effctae cum limatura eatenarum ejusdem Principis Apostolorum in illis inclusa, quas Romaηi Pontifices ad Reges, & Principes pro ingenti munere mittere consueverant. Hujusmodi CLAVES ad CAROLUM Martellum GREGORIUS III., atque ad CAROLUM M. misit LEO III. Vide etiam GREGORIUM VII. lib. VI. ep. .,& GREGOR. Turon. lib. I. de mirac. eap. 28. Alia dabit Cl. MON SACRATUS de catenis S. PETRI S. 6. Cur autem Romani Pontifices Claves potissimum mittere eoa sueveriat, facile intelliget quicumque norit, Claves praecipuum illorum, Ri manaeque Ecclesiae insigne fuisse in Clavium B. PETRO a Christo traditarum memoriam. Consule Illustris. GARAM PIUM in Carfagnanae sigillum p. io 7. seqq. Ceterum JoΗ. quoque Hierosolymit. Patriarcha ad CAROLUM M. claves misit Locorum Sanctorum, ut tradunt Annales Francorum, de Monachus Engolimensis apud CENNIUM Tom. II. cod. carol. p. I x. CLAVIGER dicitur S PETRUS , quia Regni Caelorum claves Christus Dominus ei iret didst, & ligandi, solvendique amplissimam potestatem, quae in ejusdem PETRI succetaribus, nempe Asmanis Pontificibus manet. Tom. I. L Quam.
143쪽
Quamobrem s. THEODORUs stadira LEONEM III. Regni Oeliram euingerum appellat lib. I. epist. o lib. II. ep. ra. & PASCHALEM I. cla--s chriisi adeepisse seribit ab eodem chriRo per Apostolaram Antissitem , in per eos , successore praecesseruat, ae Romanam Ecclesiam esse primariam se cem, in qua christus posuit Claves fidei. Vide ARCHI LAvus. CLERICAE LITTERAE a D. CYPRIANO vocantur ep. ἔκ rimet.
edit. illae, quae a Ciero seribi solent, sede vaeante. CLERICI. ISI DOR. ιib. VII. Origin. cap. 12. Greeraliin autem cieries nuηeupantur omnex, qui in Ecessa chνini deseruiuat 3 quorum gradus er nomina
haec Dxιr Oniarius, Psalmi a , Lector oe. Antiquius id nomen est . quam Protestantes, & severiores aliqui Critici contendant, ex ipsisque Apostoli- eis Actibus ductum. Vide NAZZOCHlUM in Kal. 2 eap. Tam. r. p. Clerici PARVULI , sors tan sola prima tonsura initiatir PURICELLUS
mφη m. Basil. Ambros p. 428. refert Testamentum TADELBERTI eonfectum a. MLIlI. pro Ambrosano Monasterio , ubi inter alia habeturi Magistro sch Iarum sex deηarios: ani Lectori qxatuor: alteri similiter i ei veνo , qui eanta psalmellum, denarior duos: aliis Parvulis cleruit eamantibus in choro paηem , invisam seeundum eo uetudiηem festivitatum . In Veneta ditione Clerici Min res communi vocabulo Zethi nuncupantur; non quasi fani . sapienter, ut conjicit GALLICCIOLLIUS Isagog. Litura. p. 12 . , sed veluti Ministri , ac Diaconi, ex pervulgata syllabae Dia in Za commutatione ι unde in veteri Christiano lapide gaeonus pro Diaconus. Alicubi ii quoquου qui tonsuratiquum non sint, ex condicto tamen ad Missam ministrane, Clerieorum nomine donantur. Vide Miaisteriales. cleritur sequiore aevo vir litteratus a diebat, etsi saerae militiae adscriptus non erat. Vide infra Larcus. Cieriei PAUPEREs voeabantur , qui seria U. in Coena Domini pro se etendo mandato vocati fuerant. Consuetud. S. GERMANI: Hebdomadarius Mi e matutinalis ibit relebratum ad altare sanctae crueis , quam Missam uηαιαm Ministris in Vineentiano mηasterio cantabant Pauperer clerici. CLINICI, Careehumeni qui salutis aeternae olHentu Baptismum in ultimam aegritudinem differebant a dicti etiam contemptus caussa& lecticarii . caηοη. XII. 2 meaesariens conellit ann. CCCXIV. illum a Sacerdotio exeludit, qui aegrotus sirerit illuminatur , idest baptizatus, eo quia per acediam , & salutis animae suae neglectum in id temporis baptismum distulerit. CORNELIUS quoque Papa ann. CCLV. in epist. ad FABlUM Antiochenum, relata ab EUSEBIO lib. s. hist. Mel. cap. 33., diserte adserit , NOVATIANUM non potuisse consecrari Episcopum, quia non licet baptietatos in lecto adsumere in Clerum. Praeterea Concilium Parisi se ann. DCCCXXIX. Gη. 8. vetuit, ne in aegritudine baptizati in clerum coo.ptentur.
CLOCC Α, barbara vox, quae ad eam panis denotandas octavo saeculo primum audiri coepit. Ea utitur S. BONIFACIUS Metuatinas ep. s. Scribitur etiam Glona in vita S. STURMII Abb. Fuldensis, de cloetam in vita S. LI BAE Abbatissae. COCHLEAR. Graeei antiquitus non cochlearia, sed forcipes aureas Gr. Mig.- ad tangendam reverentiae eausa Eucharistiam adhibebant.
144쪽
ν Hine dictaam Dreipem S. ΥΗxoPHANES nominat ep. 3. Nune λαβις Grae-t cis est cochlear, quo ad Communionem fidelibus porrigendam utuntur. ν Apud Latinos cochlear quoque a Sacerdotibus adhibitum ad aquam in ea- Iiee ponendam doeet ordinarium BursDIdense apud MARTENE Iib. 1. e. q. viaeοηπι miniRυηs panem super pateηam , vinum in ealice misceat Abbar per se , er far mixtura cum parvo coehleari in omni Missa: & infra r Preia a s ter fumpro parvo eochleari paullulum aquae similiter i undat. 4 COCLERIUM , aut CLOCHERIUM , Turris eampanaria. Vide FAL-i CONIS chronieon ad ann. 11 2.5 COEMETERIUM Mi 3 τήριον, latine dormitorium, a κοιμάω dormi ἰl, Coemeteria sunt dormitoria mortuorum s qui ab Eeelesia ideo cor misη ter v a cantur, quia exeitandi, & resurrecturi non dubitantur. Coemeteria dc scria buntur a S. HIERONYMO in Ezech. cap. 4. & a PRUDENTIO in hymno, de S. HIPPOLYTO M. V. CATACuMBAE.u COENA Eucharistiam designat I. cor. XI. ro. , quod tamen nonnuui ex
e nostris Theologis, ut GENEBRARDUS, SANCTES i US, & VASQUEE
negant. Patres di illud usurpant, sed plerumque aliquia addunt . Sic dia ei tur a TERTULL. lib. de Dectae. Coeηa Dominii ab El. Glo Noviomeηβι homo Io. coena Domiηι, a S. CHRYSOST MO ho m. de JOB,& ABRAHAM a coexa Dominicarum carηium , di hom. 1 . di 16. I. ad Cor. coena massica . ii Feria V. in Coena Domini magni hujus mysterii institutio ab Ecelena rei, colitur. Hine ante medium qui niti saeculi denominabatur NataIis calicis , ut ex Calendario apud BoLLAND. Tom. VII. Junii pag. i 8. habemus. Rationem reddit S. EL GlUS Nooismensis aut alius, ejus sub nomine Bi- M. Patr. Glon. T. VII. editns hom. X. de coena Domini, ubi haee habet tvocatur enim haee dies coera Domini, votatar Natalis calicis, o merito , quia hae die mysticum pascha Domiηus eum discipulis suis celebrans , Sacramenta corporis , σ Sarguinis sui illis , atque illos nobis tradidit , er ipse celebrationis initium feeit. In aliqo bus locis olim hae die J iunium Quadragesimale sol. vebant solemnitatis caussa , & in aliis, quia feria quincta omnino non jejunabant. ATTO mererileη3. Ophylar. cap. o. S. AUGUSTINUS epes. LIV. ad JANUARIUM. Prisciliaηinae in contemptum Dominieae Passionis nocimodo hae die solve bini Jejunium Quadragesimae , sed Missas de sui florum celebrabant. Hoe Concilium Bracearesse Can. 26. repre stit statuens: squis feria Paschali , quae est co a Domini, hora lephima , p/β Ἐοηam Iejunks in Ecclesia Missas non tenet , sed secuηώm fctam PriIcilliani si stivitatem Diei , ab hora remtia , per Misar defunctorum , soluto jejunio , coiit , aηathema sit. Ad hune abusum ex Hispania penitus exterminandum in Codiee Canonum Ecclesiae Got Hispanae lib. XI . Tit. XIX. nonnulla leguntur Conei liorum decreta. Jam vero ex S. ISIDORO OF lib. I. eop. x . hae die eonficiebatur tinctum chrisma, Episcopus pedes subditorum suorum laus bat, altaria , vasa saera , Templorum pavimenta , & parietes lavabantur. Ostia Baptisterii ex deereto Concilii XVII. Toletalli eaa. a. aperiebantur, Missa quoque post Nonam, in qua fideles omnes communicabant, celebrebatur. 6d de his, aliisque
145쪽
uitur r hine coenobiarcha, qui praeest se viventibus.
vide Veterem diDiplinam Monassicam p. 1 1. O sis. γ vas erat imo lando subtilissimis soraminibus pertusum, per quod vinum pro Saerificio in ea licem infundebatur. Multa ex veterum monumentis de colo, & eoiatorio aris
genteo, di aureo, seu deaurato tibi suggeret C ANGIUS , de B LANCHINIUS TOm. M. ANASTASII p. x79. Instat acerrae efformatum fuisse, ac Don quoque , seu Sion appellatum fuisse docent gesta HVGONIS Epi se cenomaunsit a. MCXLII. defuncti eap. 1 7. Aliud dedit vasculum gemmulis undiaque septum vitentibus , acerrae exprimena similitudiaem , si non ab inferiori eapite modice falcato, unci speciem retineret. Per hoe forat. fultilissime vinum quandoque funditur in cali. , ne pili, sive quae immunda aer movet agitabi-ι is valeant admisceri. Syoa antiquorum voraυit docta discretio , σ a subdiacono festive geritur pro manipulo. In vulgato item ordine Romano legimus t A cbifubdiaconus quippe, ut Evangeliam ab omnibus clericis deosculatum , Dper arurare deposuerit, accipiet calicem ab acolytho, .arebiliaeOno apporteι vin m percolum, quod in sinistra manu Romanus ordo carebisubdiaeonum auricaelari digito ferre jubet, purgandum. Quos utique vas in id opus ex aliqua metallo forma-tMm , in medio sui plurima quasi aeus foramina, ad exeolandum vinum ostendio et illud ArcbiIubdiaconur per totum Misiae incium in βη istra manu , illo quo praediximus digito, anulo suspensum portaturus est. Instar cochlearis quoque aliquando erat hujusmodi colatorium s aliquando instar scutellae, ut ex BONA GEORGlUS tradit. Adhibebantur interdum hujasmodi eo latoria, ut aqua ipsa melius purgaretur, & aptior esset ad sacrificium. In Constitutionibus S. NILHFLMl Abbatis Hirsaugiensis lib. II. cap. sq. Diacoxus aec Via sola aquam calici per eam is ηdit.
COLLATIO vespertina dieinis ieiunii. Fuit ea primis Christianae Ee
etesiae saeculis ignota. Nono autem saeculo Monachis indultum fuit , ut in je uniis non Regularibus modo, sed etiam Ecclesiasticis ante Complet rium potum sumere possent. Haec prima collatiunculae vespertinae origo. Sequentibus De eulis paullatim potui aliquid cibi additum fuit . Vide historiam jejunii a Benedictino DE L' IS LE conscriptam lib. IV. eap. I. Hoc Ia men notandum XV. saeculo ita collationis usum obtinuisse , ut ne arctiori quidem vitae studiosissimi quique ab ea abstinerent; ejusmodi fuit B HELENA Augustiniensis a. MCCCCLVIII demortua, ut ex ML ejus vita GARAM PIUS Praesul numquam mihi sine laude nominandus docet in vita B CLARAE Arimisensit pag. 197. Collationis nomen huic resectiunculae inditum fuit. COLLECTA saepe sumitur pro hominum multitudine in unum congregata, ut in Capitul. CAROLI M. lib. I. e. 74. o' lib. s. cap. 1s . di verius pro conventu fidelium . Hinc TERTULLIAN. lib. de fuga in persequut. sed quomodo COLLIGEMUS Quomodo Dominica solemnia telebrabimus f Postremo si colligere interdiu non potes, habes noctem. HIERONYMUS quoque in Epitaph. PALILLAE: post allel a cantatum, quo signo vocabantur ad collectam . PACHOMIUS Abb. Reg. cap. 17. In die Dominica, in collecta , in qua est osserenda oblatio.
146쪽
Interdum firmitur pro eleemosynis, quae intra Missarum solemnia in dicebantur: I. cor. IS. JUSTIN. ποι. 1. TERTULL. apol. e. ss. CYPRIAN. ep. 6o. ad JANUAR. Praeeipue vero adcipitur pro brevi oratione, quam saeerdos salutato populo reeitat. De Collectarum conclusionibus vide BONAM lib. a. eap. s.
Tandem ipsum Sacrum significat. AUGUST. ia Brevi. Gllati eum Donatist. in collat. tertiae diei et confitebaηtur, se eoilectam, Dominicum egisse. COLLECTANEUM: Codex, in quo Collectae continentur. Prior, quando viderit competere , mittat sacerdotem cum collectaneo , est' sola. Vide Biblisb. nostrae uiuat. Hol. I. pag. los.
COLLECTARIUS , ille, eujus erat populum cogere ad functiones lais
eras. Lib. Quam cister. ωρ. 8 r. Significat etiam librum, ex quo collectae sunt reeitandae. V. BERNARDI ordinem Cliniacensem P. I. cap. 14. COLLECTIo, brevis illa lectio e saerix litteris sumpta , quae in singulis offieiis reeitatur. Item oratio Missae, ut in Missalibus Golico, & Galli-eaxo r collectio post nomina , collectis ad paeem , collectis pon Euebariuiam . COLLIGERE absolute, idem est quod collectas, & synaxes facere. TERTULLIANUS in lib. de fuga in persequar. statim initio capiti I . Sed quomodo COLLIGEMUS, iηquis e quomodo Dominica solemnia celebrabimus pΛdi M ZZΟCΗlUM in Kal. Neap. T. I. p. 2I8. COLO BIUM, tunica sine manicis, qua Sacerdotes ante translatas in
usum saerum casulas induebantur. Manicas addiderunt Romaηι, quod brachrorum nuditas displieeret, vocaruntque Dalmaticas manicatas. Has postea Diaconis reliquerunt. Martyres olim sepelliebantur aut eum Dalmatica,
aut cum Colobio purpurato. Vide librum Poatifiealem in S. EUTYCHIΛ-NO T. I. p. 6 I, COLOR e colores , quibus eommuniter utitur Ecelesia tum in saerifi-eio Missae, tum in aliis functionibus saeris, sunt quinque , scilicet Albus, Rubeus, Viridis, violaeeus, & Niger. Albus adhiiatur in omnibux Festis Domini Nostri JESU Christi, di in Festis B. V. MARIAE, Confessorum Pontificum ,& non Pontisteum, Virginum , & Viduarum: in Domini eis a Pascha usque ad Pentecosten,& in festo S. JOHANNIS BAPTISTAE, &Evangelistae , & in Octavis supradictorum dierum. color rubeus in Festis Pentecostes, & per octavam usque ad Sabbatum, in Festis Apostolorum, dc Martyrum, & eorum octavis, & ia octava Ia
color viridis in Dominicis post Epiphaniam usque ad Septuagesimam,
M a prima post Trinitatem usque ad Adventum .color violaeeus in Quadragesima, in Adventu, in Festo Innocentium, in benedictione Candelarum, in Proeessione S. MARCI, & Rogationum, inferiis quatuor Temporum, in Missis votivis, tamen secundum ritum. color niger in Parasceve, in Missis Desunctorum, & eorum Exequiis. Praeter hos colores alium reperi, nempe fuscum apud MARTE NE de
antiquis Manachorum ritibus lib. s. eap. ro. n. 2. Diebus Dominicis , O privatis ad majorem Missam Sacerdos eafula titatur fuseba. De consuetud. Quam dra g.
147쪽
dram ex lib. is suetud. S. BENIGNIt Consuetud. qui ue- er. σοῦ in Paralae ver Sacerdos indutus e uia fusea ferres sinistra missalam libram , Praeibter cum Diacono induri Planetis fusis: Ex ML Divionensi: Sacerdos in- datas casutis fusca. Non idem tamen eolorum genus servatum fuisse in Nonasteri Is antiqui- . tus, patet ex cit. NARTENE. Nam calore rubro in prima Misia Nativit. Domini vestiti erant Sacerdotes, di Ministri corboen. & Parisien. S. GERMANI Monaster. colore rubro, seu purpureo in festo purifieatIonis B. MARIAE in Ca delatum benedictione vestiebantur duo Sacerdotes . De hinc duo Sacerdotes purpureis induti Planetis. Casulis quoque purpureis induebatur Abbas casnensis in Missa solemni Dominicae Palmarum: de ex Coa suetud. S. BENIGNI Divionem Ad Missam Saeerdos auratis utitur vestimeatis, o casula rubea aurata. Ad Vesperas quoque eiusdem diei Abbas solemniter illas decantans , Cappa rubea erat indutus, ex Consuetud. Dion anis r & ex illis S. GERMANI a Piatis, qui eantabat Vesperas, habebat Cappam de Pallio albo. Lauduneafer Monaebi is Paramentis rubeis seria quintia in Coena Domini cantabant. canam rubeam quoque in Monasterio S. GERMANI induebat, qui Vesperas cantabar iaSabbato ante Dominieam in Albis , & in ipsa etiam Domini ea. In Ecclesia eadem in Anniversario DAGOBERTI Regis i missa debet ab Abbate e lebrari ad Mallus Altare, cum Diaco o, . Subdiacono indutis Tunica, Dal
Albas Casulas cor secer indu bant in prima Dominica Adventus, Metiam San Germaηossi Saeerdos habeηs Osaiam aIbam. Ad Vesperas seriae quartae majoris hebdomadae Abbas cantabat tu pallio albo. Nigro colore seu nigris casulis aquam benedicebant in Dominieis cas-neafer, illisque induebantur in Dominica prima Adventus. In nigris Planetis ad Misiam proeedunt. Idem servabant in festo Ianoeentiumr ad Migam Di eοηus O Subdiaeonus is astris plaηens iacedaηt: quod di praescribitur in D mintea Septuagesimae , in die Cinerum , & in diebus Rogationum . De his coloribus selecta quaedam quaere apud GEORGlUM de Lituet. Rom. Fοηtis. lib. II. eapp. s. ω seqq. Hanc quidem colorum varietatem Protcstantes irrident; sed eos SAZA in BONAM apte refellit. COLUM. V. COLATORIUM. COLUMBA. Saepius eolumbae argenteae & aureae in vetustis Eeelesiae monumentis oecurrunt: Eae autem, ut MABILLONI Us notavit l. I. de aituet. Galile. eap. 4 , ad triplicem usum institutae fuerunt, scilicet ad figuram, seu mysterium, ad ornatum, in ad repositoriam e pro ornatu, & misteri in Baptisteriis , & in quibusdam altaribus eoiloeabantur ι passim vero usus earum erat ad Euebarimam continendam. Vide RO, EYD. in Not. ad
PAULLlNΙ ep. X u. p. 789. COLYMBETHRA est , qua in Baptisterio aqua baptigato supersula permeatus, di aquaeductus in inferiorem locum, quem vocant piscinam, se cedit. COMA BREVIS . Ea erat olim totius Ecclesiae oecidentalis eoasuetudo. ut
148쪽
Deflua caesarier eompescitar ad brever eapillor ιEe manefit huius moris vestigia in uero ritu, quo fiunt Clerici. Episeopns enim quos eooptat, iis ea pillorum cincinnos hinc inde delibat, quae prima Tonsura nominatur, & Tonsi olim ejus gradus elerici. olim enim revera tondebamur, nee postea integrum erat comam alere. Inde Conei lii IV.
Chartaginensis cau. XLIV. Oricus nee eomam autriat, nee barbam radat.
si RMONDUS ad Si N. lib. m. v. 1 . Vide BAR A. Toresu A. COMES, Liber Comitis. Charta cornatiana Evangelia ἔκ, Apostolum ἐ alterium , σ comitem. Ad quem loeum obiter MABILLONIVS adnotavit, ex hae denominatione Libri comitis vetustissimum nomen designarii quod si HIERONYMUM Auctorem non habet, aequalem tamen habet, aut sup- parem. Plerique enim Scriptores Liturgiei hune librum comitis ΗIER NYMO adseripsere, quod jampridem monuit Iaeuar PAMELI Us in Prole. gomenis ad seeundum Liturgieorum Latinorum volumen. Est autem Liber C mitis, liber eontinens seriem lectionum , atque epistolarum , quae in Missarum celebratione loeum habent. Consule nostram Bibliothecam Ritualem
COMMEMORATIO OMNIUM DEFUNCTORUM. Vide Daruvcrr COMMEMORATIO S PAULLI so. Junii a licet pridie hujus diei ,
tam PETRI, quam PAULLI acta sit solemnis celebritas, tamen hae potissimum die solius PAULLI Commemorationem fieri debere ex Sancti GREGORlI institutione d et Mi CROLOGUS cap. 41. , cujus rei caussam pro dit hymnus xx. PRUDENTII de ss. PETRO & PAULLo Apostolis, sub finem consuevisse nimirum Romaaum Pontificem uno eodemque die Pontificias functiones in utraque Basilica exereeret quum autem hoe .propter nimiam
locorum inter se distantiam, non sine gravi, atque intolerabili labore persei posse videretur, confiillius Wisum est sequenti die in Basiliea s. PAULLI saera peragere, uberiusque persolvere, quod pridie ea de eaussa ibidem loei fuisset omissum .
COMMEMORATIONES Feriatum, vel Sanctorum sunt, quae in offi-eio diei eurrentis faciendae sunt ad utrasque, vel saltem ad alterutras vesperas, nec non ad Laudes. Sunt autem aliae Communes, quae & Sof gia sanctorum dicuntur ι aliae speetates . Vide AZEUE DII Exercitatisses Li- turgiear XVIII. O XXXIX.
COMMEMORATORIUM. Vide B svrs. COMMENDATORIAE EPISTOLAE , qtne Clericis peregrinantibus dabantur a suo Episcopo. COMMENTARIENIIs. Erat Careerum eustos, qui in eommentariolo coniectos in earcerem seribere solitus erat. Vide BARON. in Martyrol. ad diem XXHI. Martii, ubi & alia Commentariensium genera percenset. COMMUNI CALEs, BULEN GERo sunt vasa aurea, vel argentea, quae communicaturis adponebantur. EULEN GERUM sequi videtur CANGIUS . De communiearlbar ANASTA 8IUS in LEONE III. Fecit vero Comis municales ex argento purissimo per singulas Ruisaer, qui praecederent per B
149쪽
ncter per maηβ colytiar m llum. XXIV. pens simul lib An sorte , is inquit CEORGIUS Tom. I. pag. cXIX. Tabellae sunt, velut mensulae , ,, quae olim Eucharistiam adcepturis supponebantur, quemadmodum hodie linteamina, qua de re BARONIUS ad ann. LVII. g. i s. ex ATHA-- NASIO, & Iob. CHRYSO STOMO id aliud tibi velit haec vox,
,, non bene dispicio. MACRIUS commuηuales putat esse vas, sive eali- ,, eem , in quo Sanguis Dominicus distribuebatur, at subinde sententiam
COMMUNICANTES, oratio est infra actionem, seu pars Canonis , eaque non Sanctorum communio, ut aliqui existimarunt, significatur 3 sed fidelium, ut Mi CROLOGUS sensit cap. ra. Suadent id verba, quae summis festivitatibus interponuntur hoc modo: communicantes, o diem saera tissimum telebrantes , de paullo post ἐν sed O memoνiam venerantes , ubi particula adversativa sed cum copula o diversitatem impoetat . Refertur igitur communieantes ad vocem praecedentem os rimat , vel osserunt, ut sensus sit: σμrimus inter nos communicantes in hoe kηitatis signo , quo nomine hostiae oblationem Tridentinum Cone ilium denotavit: Sess. XIII. cap. 8. 3 diemque ceri
lebrantes s sed O' praeterea memoriam veηerantes Oe.
COMMUNICATORIAE EPISTOLAE. Vide FORMATAE . COMMUNIO ECCLESIASTICA. Tot ejus genera erant, quot ordinum
gradus. Aliter finim inter se,& cum aliis Clerici minores, aliter Subdiae ni, Diaconi, Presbyteri, & Episcopi eommunicabant. Quum enim aliquis ob aliquod delictum ordinis sui munia exercere non posset, is Communione privari dicebatur, quia eum aliis in h s, quae sui ordinis erant, eo minmunicare vetitum erat. Si autem perpetua depositione a sui gradus hon re removebatur, omne jus Communionis Ecclesiasticae amittebat , & laicos inter relegatus, ipsorum tantum Communione fruebatur, idest extra Altaris septa Lateorum more. COMMUNIO LAICA erat ius foetetatis, & Communieationis eum reliqui, fidelibus in rebus tam Ecclesiasticis, quam ei vilibus, Laicorum more rex quo consequens erat, ut Clerici ad eam damnati, & aliquando a gradu dejecti, in ordinem plebis redigerentur: unde fit ut Communio laica , quae Laieis honor erat, Ecclesiasticis esset dedecus ι illis enim in poenam irrogabatur.
COMMUNIO PEREGRINA quaenam fuerit, inter doctos viros non
eonvenit. Receptior tamen sententia est tune mulctatos fuisse Cleri eos Communione peregrina, quando in eo statu , & loco collocabantur, in quo poni solabant Cleri ei peregrini, idest, qui sine litteris commendat itiis, quo Formatas vocabant, nunc autem Dimissorιalet, peregrinabantur, benigne tamen excipiebantur, sumptibus Ecclesiae alebantur, Clericorum tam ea nullus cum illis, tamquam cum Clericis communicabat, nee ullus ordinis sui muneribus fungebatur. Hujus Communionis Peregrinae meminit Agathense Concit. Can. 2. coηtvmaribur clerieir, qui prioris gradus elati super hia , communionem fortass eontempserint, aut Ecelesiam frequentare, vel oscium suum implere neglexerint, Peregrina communio tribuatur, it aut quum eos poenia tentia correxerit, rescripti in matricula, gradum suum dignitatemque recipiant. COM
150쪽
COMMUNIO per Eulogias. Vide EOLOGIAE. COMMUNIO EUCHARISTICA, Hoe nomine ipsum, quo eonficitur Eueharistia , Saerifieium aliquando designatur , cum primis autem ejus usus . V. DAMASCEN. lib. IV. de De Orthod. cap. I . Ad ritus porro, qui ad Eucharistiae usum spectant, tribus modis apud Grientales Eucharistia distribui solet. Primo simpliciter, & magis ad antiquissimum morem Corpus Christi praebetur, & postea calix, ex quo qui communieat, bibit. Ita
communicant Sacerdos celebrans, & alter qui vocatur ministrans, seu, ut diHeunt Rituales nostri, Presbyter adsistens, Diaeonusque ministerio fungens et tum Episcopus si adsit, nee ipse celebret. Seeundus modus est, ut Corinpus Christi praebeatur a Sacerdote, Sanguis a Diacono , qui calicem tenet, atque ex eo guttam cochleari praebet Sacerdotibus , & aliis primi ordinis Eeelesiasticis. Tertius est Communio intincta, sei licet ex fractis majori bis Hostiae partibus plures particulae in eatieem immittuntur, quas cochlearisaero ad id tantum adhibito praebet Diaeonus s atque hac ratione secvadiordinis Eeelesiastieis & Laieis Communio distribuitur. od ad Occidentales pertinet, more antiquo Diaeonus Catieem populo Communieanti porrigeb t. S. CYPRIANUS de I f., S. AMBROS. lib. I. de inc. e. I. nec tantum Sanguinem, sed aliquando Corpus quoque Christi tradebant Diaeoni Communieantibus. JUSTINUS Apol. 1., Concilium
an rarium Can. 1. hune morem aperte indicat. Sed a Coneilio Nicaeno Can. 18. al. I S., Arelatensi II. Can. 23., de carthaginensi IV. Can. 38. vetitum suit, ne Diaconi aut Presbyteris traderent, aut aliis traderent, praesente Presbytero . Mansit tamen Diaconis jus tradendi Calicis saltem Romae , in Hispania, & in omni Oceidente . S. ISIDORUS de Uieiis lib. 2. cap. s. scribiti ipsis enim Sacerdotibus non licet a Me a Domini tollere caliaeem , nisi eis traditur sit a Diaeono. Romae , & in aliis quibusdam Ecclesiis Episeopi non ad altare , sed ad sedem Corpus Christi , de Sanguinem sumebant. Sumpto autem Corpore Domini, Archidiaconus Calicem deferebat ad Sedem Ponti flealem, Ze ante Pontificem manibus tenebat; e quo Ponti sex fistula, seu ealamo, aut pipa ex auro , vel argento Sanguinem sumebat. Ordo Romanus N. apud MABILLONIUM M . Ital. Tom. II. pag. 7s. 1 e autem Diaeonur tenens calieem, fBulam flet ante Episcopum visue dum ex Uuine, σ corpore cbristi, quantum voluerit, sumat. . Et HONORIUS A sunoduneηsis lib. I. e. 6s. ait: Diacoηus calicem teηet dum Papa sanguinem δε- mis. Haee, & nihil aliud innuunt ordines Romani ; primus ibid. pet. 14. quum ait: Et Pontifex confirmatur ab Archidiaeono. Tertius vero ibid. par distinctius quum ait, O ipse Pontifex confirmatur ab Archidiaeοηo de cavilice Sancto . Lege si vaeat Cl. GEORGIUM de Lituet. Rom. Pontis Tom disquisit. de sacro Misisterio eap. 18. edi Tom. III. eap. 18. pag. I 66. seq.Modum communieandi in Hispania Concilium Toletaηum IR Cas. 18. con stituit. Quod ad rem praesentem spectat, Episcopus ante Altare Sacerdotes 8c Diaconos communicabat, Clerum vero in Choro, extra Chorum in Senatorio, de Matroneo splendidiores Civium utriusque sexus; populum ve- m. I. M ro Preis