장음표시 사용
251쪽
sui Romanique famam nominis attollebat. Quem cum venissct in Treucros, voluntas copii IIlienum iterum transeundi. Duplex huc φὶ animum urgebat causa, et quod in hostibus auxilia, licet scra, transmiserant, oi no liosti allori Ambiorigi auxiliari possent aut ad se profugum receptare. Pontem ergo pari celeritato parique militum servore et paulo supra cum Iocum, ubi primum lacerat, reficit ') et in Treveris ot ad pontom firmissimo praesidio dimisso reliquum is 12 ducit exercitum. Transgr sum in Ubii q), gens Go mana ' , per legatos adeunt exponuntque, ex quo se in polollatem Romanorum dodcrint, ncquo auxilia Treveris aut' ullis hostibus populi Romani 'in misisso neque ulla in re fidem fregi sin in. Orant, ne commune odium Germanorum innocentiam suam premat; si plus obsidum potat, paratos esse. Caesar rerum veritate discussa comperit, non ab cis missa cis Bl, num, sed a Suovis, auxilia. Excusatione igitur Ul, 13orum λὶ admissa in Suevos accingitur. Nec ita multo
post ab iisdem Ubiis εὶ cognoscit Suevos bellum
parare et late sparsis edictis omnes suos ad arma contrahere. Ita tuo, ne quid si temere agat, apto ottulo loco castra comannuit spumentariaequo rei curamo ibet; Ubios ') iubet pecora omnia camΡis abducere, si sorio barbaros coactos inedia, cuius impatieutissimum gemis est, ad '' iniquum certamen posset i ducere; praeeipit insuper, ut summo studio actus et1ὶ eod. qnem caesarem post nonnulla. Caesar autem hoc loco
ait: na commini odio Germano rum, innocentes pro noeenιῶ poenaa peridiant. G. atque hoe supplemento usu est Lem. 13 eod. Va unte Core
Z cod. Romana 83 in potestate re
252쪽
eonflia hostium explorent eumque do sngulis crebris nunciis certiorem suciant. Illi obnixo iussa peragunt paucos quo post dies nunciant Suevos suis omnibus ac si torum viribus in intremo sinium consedisso ad silvam maximam, quae illos a Cheruscis ), vicina
pectaro. Id pergratum Caesari, bcllorum cupidissimo, 11 fuerat, sicut illud postea γ permolestum, quod eis- dom7ὶ nunciantibus Suevos se in silvas intimas rec pisse cognovit. Ut enim proelium exoptabat, sic ta dium formidabat et iacturam temporis ac perpleXam horrebat indaginem, saepe exportus, quam disiicito esset hollos silvis incognitis venari. Nco cessavit tamen; sed id frustra fuit. Ac, ne pluribus agam, quam oportet, non do hoc tantum, sod do primo quoquo
gans ae succincta Flori Movitas huic so Ioeo inserat historiae, te, o lector, non solum patiente, sed plaudente. Archanis' , inquit, holicin quaesi vit etiam φ) 15 silvis; sed in saltus ac paludes genus omne diffugeratitantum pavoris incussit intra ripam subito Romana vis. Noe semel Rhenus ), et φ) itorum quoquo et quidem' ponto facto penetratus cst; sed maior aliquanto trepidatio. Quippe cum Rhenum suum ') sic ponte ') quasi iugo captum viderent, fuga rursus in silvas et pali des; sed, quod acerbissimum Caesari fuit, non fuere, qui ) vincerentur. Haec, ut legis, ad literam Flori 16 sunt, quibus innuit D primum Rheni transitum non ponte factum esse, sed navibus. Imo vero hoc
8 eod. fuga in silvas 9 Apud Florum legitur Nire nita. G. Id recepit Lem.
253쪽
scriptum invenies: Iam Caesar ultro Mosellam' , qui ' amnis ost Treverorum, navali ponto transgreditur ipsumque Rhenum. Sed is, qui praesens orat, dumhdcc forent, utrumque transitum stabili ponto deseribit; quem in hac narratione secutus sum. Procedo 17 autem. Videns ergo Caesar rem temporis indigam Iongequo dissicilem, praccipue prae frumcnti inopia, quod eo tempore Germanis agriculit ac studium non
erat: magna pars Vonatu et latrocinio utebantur, quorum altero ), sit modo facultas, libenter nunc etiam
ecplo rursus in Galliam Iiatuit revorti' in, sed ut metu sui reditus barbarorum impctum frenaret , non pontem fregit, ut prius, nisi ab ea Parie, qua Germaniam coutingebat. Illa quidem parte extrema in dextram δὲ Rheni ripam desinente ducentorum pedum spauo T scissa et D turri lignea superimposita et multimodis eircumvallata munitionibus duodecim cohortes ad tut Iam pontis imposuit et Vulcatium Tullum cis ' praeposuit, cui ) et pontis ot cohortium curam dedit 1SIpse vero adversus Ambiorigem proficiscens per A duennam silvam, maximam omnium Galliarum, quae inter Troveros Nerviosque yὶ et Remos quingentis et eo amplius passuum milibus in longum, ita cnim proditum a scriptoribus rerum est η, in lutum vero unius aut circiter aestivae lucis itinero, quod ego ipso sum emensus, extenditur, Lucium Basilium ' cum toto praeire iubet inuitatu et cavcxo, ne ignos in castris
1 non hoo - cod. haec non 2ὶ eod. imuit 3ὶ in Ollellam - cod. in Ilos- rellam - L. in) Mosellam. G. Ego vulgatae lectionis indicio praepoll-tionem delevi. 4ὶ Oma
254쪽
sori sinat, ne quod indicium sui adventus detur ), neultrepitus aut tumultus incedentium audiat , si sorto velocitate vel silentio prosecret ad iniquissimum homi noni opprimendum: quod pone succcssit. Nam Ba-19
git β), cumque indiciis comperisset haud ' procul Ambiorigem inter silvas comitatum paucissimis equitibus se tenero, improvisus ac subito supervenit 7 ita, ut currus equosque' et arma eius et omne bellicum instrumentum Romani equites ante, quam ab eo vid rentur, arriperent; dequia) ipso actum erat, nisi quidam ' o luis loci angulitas paululum defendis- .sent, et ') ipso interim unius manu ') inermis equo impositus et postico nemorosae domus cmissus per sil-
Varum devia et calles abditos crupisset. Sic utram- eo quo in partem erga unum homi ncm una hora vim suam oXercuit fortuna, ut incautus opprimeretur, ΟΡ- pressus evaderet. Nec satis scio, quis nocentium un- .
quam tam indignus evaserit; nisi quod supplicii genus suit tam vicinae mortis metus, qui, ut mihi quidem videtur, ipsa peior est morte. Et quid scimus, an sibi fuisset utilius ad manus q) irati licet Caesaris '
perventro 3 Nam, ut crat in haustae clementias, constenti ηὶ crimen et oranti forsitan ') Veniam non negasset. Nunc per silvas transrhenanas vagus semper ac profugus perpetuis vitam egit in latebris, conscien-1 detne adventus 2 cod. perficeret 33 propere 43 Videtur ex Caesarct reponendum : supraqua omnium Opinionem. G. Reposuit Lem. lino necessitate. Scriptor hyperbolo usus est. M peragat - L. peragit. G. 6 cod. haut ante corr. N pervenit - F. superemis. G. Non assensus est Lem.
B De quo 10ὶ quidem 11ὶ locis P. quidam a Dia
255쪽
21 bus. Illud plano odiosum, quod de rege nefario
vindictae occasio data est: et ipse latitans atque iuvisus et inultum scelus tu finem fuit. Ceterum quo diae manibus Romanorum vix evasit, ut diximus, vita retenta contentus spe proiecta suis, quos a torgo liquerat, Per nuncios fugiens mandavit . ut, qua posset, sibi quisquo consideret. Qui per diversu effusi multum- quo vexati'ὶ pars so paludibus condiderunt'), Pars in alienas mauus non suo . suis miseriis inciderunt. 22 Cathovoltus ' vero, qui secum') super Eburones pari regnarat imperio eiusque ' conlilium secutus Romanis sese bellis immiscuerat, quonam res VeniSset, intelligens, iam grandaevus ot laboris impatiens noc
fugere valens neo pugnare ausus BIarum auctoris a
rumnarum Ambiorigis caput multis imprecationibus ex ratus mortem sibi conscivit. Vicinae gentes hoc eventu regum territae per legatos pacem a Caesare Petierunt, quam eis It ac Iogo concessit, ut, si qui Eburouum ex fuga in illorum fines devenissent, ad socaptivos adducerent; se, si hoc sacerent, temperaturum ea ab osseulis est. His actis omum copias trifariam diu sit, neve eum curae aliae distraherent, impodi meuin omnia unum contulit in locum: Aduati ea ) oppido nomen, locus, ubi Titurius Sabinus et Arunculeius Cotta hibernaverant, unde, ut memoraVimus, impru-donter infeliciterque discesserant. Hic locus eligitur c quod aptus ad cetera, et, quod munitioncs anni ait rius adhuc integras habebat, ut labori militum pare retur. Legionem quartamdecimam praesidio dimittit, i
256쪽
CAPUT XV. 13 igioni praescit Quintum Tullium Ciceronem. Tum
populatum in Menapios tribus cum legionibus Labienum et Gaium Trebonium cum ' totidem in Aduaticis adiacentem regionem dirigit. Ipso eum totidem Mad' Arduennam et fluvium Scaldon ). qui Eburonum in sinibus Mosae illabitur, pergit, quod eo Ambiorigem, qui nondum Rhenum ira Ilerat, confugisse au- dichat. Digrediens j so ad diem septimum rediturum spondet; idem Iegati duo, quos mittebat, ut ' Ω-ciant, si liceat ), monet; Ciceroni praecipit, ut castrorum custodiae intentus nullum portis egredi sinat. Et tunc quidem acies hostium, quae timori posset, in circuitu nulla erat: sparsim so silvis ae paludibus continebant; quos persequi et latebris eruero operosum erat ac difficile. Nam, si simul exercitus duecretur, loca erant legionibusae signis impervia. sn autem spargeretur, crat paucis ab omni parte periculum, quod ) liostes mille ') locis incognitis delitebant '). Hinc magna duci orta erat ambi-25guitas, quid consilii eaperet. Tandem illud elegerat, ut potius aliquid de iustissiuna hostium ultione remitteret, quaru de utili militum cautela. No tamen ultionem ipsam negligeret, mittit q) edicta I per proximas
civitates, ut, qui lucrari cuperent, convenirent. Multos vetus odium, inter vicinos minime vigere solitum, neque pauciores cupiditas attraxit. Sio utilius fieri dux providentissimus extimabat, ut Gallorum opera 1 praefecit
13 nullae - L. autem. G. Oug. in m. veram Iectionem coniecit. Lem. nullo periculo
16 haeo novem om. - Hic aliqua deIunt, quae ex Caesare Ioppleri possunt. G. Lem. remiti.
q. cum aliquo detrimento militum noceretur: itaque pronunci de edi o Per etc. Temere.
257쪽
Galli diriperentur , quam periculo Romanorum, praesertim cum Iocorum nolitiam, quae Romanis d foret, Galli haberent. Simul Eburonum urbem ita
ctis hoc consequi fine suorum discrimino videbatur. 26 Iam dies ) septimus aderat, reditui Caesareo praefixus, nec ipso redierat nec legati. Accidit interca qὶ inop nus casus, quo suam seri una γ. potentiam ) in bellis praecipuam demonstraret. Iam praedae in partem omnes acciri trans Rhenum quoque fama vulgaverat. Mox Sicambri, gens Germana praedae avida, collectis duobus milibus equitum Rhenum navigio transeunt, Eburonicos p fines invadunt, praedam non tantum cum impunitate, sed etiam Romanorum cum gratia relaturi. Iam hominum pecudumque magnam Vim collegerant et urgonto lucri dulcedine procedebant, nec cundi nec praedandi finem sibi cupiditas faciebat. 27Sic euntes captivorum unus avertit φ)t Et quid, inquit, huic praedae laboriosae atque inopi tanto liuilio inhiatis, cum perveniendi ad summas opes tanto facilior breviorque sit via Z Trium spatium horarum Aduati eam μ) vos perducet. Ibi Romanus exercitus opes suas fortunasque reposuit. Ρorexiguum pracfidium loco est. Caesar longe abest. Hic in dies ipse ), ni respuitis φὶ, opulentos nullo saciet ) negotio. Praeceps h minum genus es consilii inops, ut 'γ sunt plane Pr ni 7ὶ omnes acquiescere consiliis, quae delectant, mutato repente proposito praedaque omni '), quam cep
8) ponam - L. bonam. G. Te mere obsecutus est Lem. 9 Eburones - L. Eburonum. G. - Epist. Variar. 26. p. 1007r Ciceronicam catonis Excuiati vem. Iin cod. advertit
17 plane proni sunt 18ὶ omniam - L. omni. G.
258쪽
rant, recondita eodem ipso consultoro et duce Aduat cam brevi calle perventuut. Cicero, cui legionis loci- 28 que custodia commissa erat, totis septem diebus Ca sarei memor imperii suos omnes intra vallum sic t nuerat, ut nec militum nec calonum quidem quisquam castris esset egressus. Cogitans domum nequo Caelarem promisso venturum tempore, quem proceuislh maerat, insuper et suorum impulsus increpationibus'), qui illius obedientiam tam exactam desperationi atque obsidioni non absimilem') murmurabant ), non esse Denim timendi causam ullam propinquo Caesare, salvis
legionibus, integro equitatu victisque ubiquo hostibus ac dissipatis et prac timoro latitantibus D, parumpor et pracceptum ducis innoxerat et appeti ut ') militum
Dona laxaverat et quinquo cohortes in vicinas segetes frumentatum non tam miserat, quam ire Permiterat. Secuta erat ingens vis calonum et huiusco' generis
hominum. Sicambri ') interim cquis tunc eos expe- mctasset sed parero superioribus tutum est improvisi et tecti silvis ad castra perveniunt eaque non oppugnare, sed recta Via eodemque, quo Venerant, impetu ingredi in moliuntur; tantamque semidinem inopini hostis incursus totis eastris effuderat '), ut vix porino defenderentur, et frequentaro illa soliti mercatores, qui tum sorte 'ὶ portis excusserant, subita ro territi et oppresfi neo fugiendi nec se intra vallum reserendi spatium haberent. Semper quidem moestissimus vates timor omnia sibi trilita et periculosa fingebat: Quidam msulis copiis ac doletis ci imperatore pessumdato v nire barbaros ad reliquias consumendas, nunquam aliter hoc ausuros; alii infaustum Romanis legionibus
IO et Sicambri 3 increpat ionibus impulsus Ilin in eod. a in sine delatum est. 43 cod. adlimillem 12 intrare 5 numerabant1M insuderat
259쪽
c APUT XV. locum esse, ubi pacio ante logio altera legatique periorint; alii hostes intra vallum raso et capta iam castra voci rari, nemo ullam solitae virtutis imaginem aut actu sorti aut animosa voce praetenderer huc illuc sine ordine, sine ratione discurritur. Qua trepidationo Sicambri sui ducis dicto magisque fidei habere eooperant, nullum intus esse praesidium, sequo mutuo 31 incitantes eo acrius insultabant. Actum erat, ni vir unus isque aeger assuisset in , quem supra nominavi-
aegritudine, ut iam quinque diebus siue cibo ageret, et morbo simul et inedia iam vicinus morti. Sed gonerosum animum res nulla deicit . Is ut videt D deseri tutelam castroriun et de fuga, non de virtute, cogitari, Temquo in angusto positam nutare, et suae et publicae saluti metuens yὶ surgit a grabatulo' ira vires dante et acceptis ab obvio quodam armis gradu is mulo portam occupat castrorum seque semianimem hostibus obicit'. Sequuntur centuriones, viri 'in fortes,
aliquot hinc metu, hinc pudoro Exciti, hosque alii 32soquuntur: ita sensim pugna rostituitur. Ipse post Paululum audendi inceptor et dux Sextius
morbo additis vulneribus iam fatiscens suorum ) In nibus proelio subtractus in tabernaculo reponitur. Non tamen obmittitur resumpta desensio. Frument lores interea revertuntur, re conspecta terrili et, quid agant, nescit. Fortes q) etiam animos repentina concutiunti. Itaque ipsi quoque barbari adventu illorum
1 aut animo aut 2ὶ Puto magia magisque. G.
Natim magia. ci. Epist. rem lam. Iab. VII. ep. 17. p. 686: nusquam Prudentiae minus, nusquam Peri euli magis eat.
3 cod. adsuisset 4ὶ cod. Sextus 5ὶ nulla res deiecit 6 cod. viditri metuens talot 8ὶ grabaculo-tagrabatura.G.
260쪽
subito permoti et Iegiones reduces opinali substitero, mox recognita in paucitate, quos timuere, despiciunt atquo invadunt. Ibi et consilia diversa et res vario gesta ost ); pars incolumis Gany Trebonii cuiusdam ulterius ducatu ipsos per holics in castra penetravit, cumque') his equites et calones multi pari impetu in ' tutum evasero, pars egregie pugnans Periit; pars
eorum, qui in collem proximum coniugerunt, visa si comitum virtute per eorum vestigia in castra sollinans salva pervenit, pars praeventa et circumventa Proc
buit. Barbari desperantes caltra, ut crediderant, capita posio ad praedas, quas in silvis occultaverant 7ὶ, atque inde ad patriam sunt reversi. Neque tamen hostibus digressis abiit pavor sic affixus animis' , ut nocte, quae hunc casum in Reuta est, praemissus a Caesare Gaius' Volusinus φὶ cum ) equitatu adveniens et imperatorem cum exercitu adventaro nuncians fidem non
inveneriti sic omnibus ) persuasum erat deleto exe citu fugisso equites, neque omnino ') aliter barbaros calcia aggredi ausuros, ut dictum ); denique boni nihil penitus cogitare audebant in delerius inclinati animi. Mirum valde, undo ea consternalio in tam 34 sortes viros, nisi opinari libeat, cum omnia humana V inflabilia sint '), esse aliquas horas, quae constantes quoque animos sui oblitos emolliant ac perturbent. Nequo vero hic metus altissime radicatus ulla re alia exstirpari '' quivit, quam ipsius Caesaris cum exercitu redeuntis aspectu, in quo uno securitas ' habitabat.
4 eumque lI.ond. et L m. Cumque 5 et -- L. in. G. M vita - L. Misa. G. τὶ cod. occulerant 8ὶ animo