장음표시 사용
261쪽
35 Caesar ergo rediens et soriunae vim casuumque vari tatem ab experto ) sibi notissimam recognovit ) in eo maXime, et quod eo Praeter omnium γ opinionem ba haros adduxisset, et ) inde cos pcne iam voti compotes abstraxisset. Haec, ut communia, non admirans, unum non poterat non mirari, unde haec barbaris
consilii tanta mutatio, ut, qui ) in gratiam Roman xum ad populandos ' Eburonum sines et Ambiorigem
Persequendum Vonerant, ad oppugnanda Romana ca
mam rem socissent. Do reliquo, quod contra suum Praeceptum cohortes in praedam omissae castra deserui sent, legati inobedientiam leniter' arguit, ut qui et mitissimus natura et legati huius esset amantistimus, quod Ox familiaribus ad eum fratris φὶ epistolis eu 36 denter elicitur. Haec cum suis Caesar; at advorsus hostes iratior in omnes parios diffundit exercitum rubiguntur pecora, convectantur praedae, consumuntur frumenta, Exuruntur aedificia, omnia ') deniquo pe vallantur tantoquo impetu hinc indo discursum ost, ut Ambiorigem a se visum multi dicerent atque ad eum comprehendendum incredibili celeritate contenderint, omni labore peti dignum extimantes, quo immensani CaeIaria gratiam mererentur, Et canis in m xcm Ieporem captantis saepe ab essectu suae intcntio-
Ium ) arripuisse se croderent qὶ, dum illo interim nosquam tutus die noctuque latebras mutaret, nonnui quatuor comitibus, cum salutem suam pluribus 7
17, cod. pretibua - in m. Pluribus
262쪽
committere non auderet. Sic inultum semper Ambiorigi crimen fuit, quamvis fuga iugis et perpetuus pavor et latebrae Iongum supplicii genus esse potu rint ). Tandem Caelur fugitivum unum sequi ct dim-37 cito sibi vi dotis et inglorium φ) omnibus in circuitu vastatis in Remorum sines rediit. Ibi concilium') Galliae indixit et do coniuratione rebellium Senonum anto alios et Carnutum εὶ quaestionem habuit, de Acili neq) autem, principe coniurationis, Romano moro
male 'in conscii effugere; aqua et igni contuimacibus interdictum est. Sic compositis robus eis decem legiones ita partitus est, ut duae Treverorum, totidem Lingonum, RS aliae Senonum in finibus hi heruarent, provisisqua necessariis ad Italiaem est prosectus.
Caesar ut ex Gallia discessi, ecce novi undique motus, novae rebelliones; ubique conventus, ubique concilia ), non in urbibus modo ' in, sed in silvis loci squo abditis. Multos odium antiquum incitabat, multos pavor novus ) Acilionis ') morte concusserat: r casurum ') suum in eaput illius supplicium cogitabant ' . Accedebat commiseratio communis patriae oti potuerit
263쪽
CAPUT Xri indignatio gloriosae olim Galliae μγ, tune Romano iam
Iubditae et Romano ) imperio servientis ). Multaci 2 causae ad unum finem animos urgebant. Caesar ci salpinam in Galliam cum venisset, mox ad eum rumordo Clodii caedo perlatus est. Huno, amicum Caesaris, Milo, amicus Marci Ciceronis, occiderat, do quo
Eius rei causa magni Romae motus fuerant, nec una finibus Italis eontineri potuit Alpesque transcenderat Hinc rebellantibus occaso data erat historias novas in Caesarem 1ingendi. Dicebant vulgoque Ρercrebuerat urbanis detentum simultatibus non posse deinceps in provincias q) reverti. Tanto illi acrius instare, tanto alacrius Gallia omnis conspirare. Nihil e continge libus omissum; proces pollicitis' cumulantur, et qui se rebellionis in Romanos' ac Gallicae libertatis auctores profiteri ausi ossent, his ingentia praemia 3 proponuntur '). Illud primum maximumque delibo-
nibus segregetur. Id tamen haud diiscito iactu esso confirmant, quod nequo absente duce loco se mo-Vero audeant legiones, neque ad eas dux incomitatus accedere, modo ' sit aliquis, qui illius iter ' imp diat, nec unius hominis nomen lotus q) orbis exhorreat; postremo quisquis 'ὶ rem casus exceperit, satiussisse multo sub patriis armis mori, quam sui, ex terno iugo vivere, multoque tolerabilius hunc pracse
Recte non ob recutus eat Len . Contingstntia nostro runt, quae ad rem facere videantur. V. E. p. m r. sen.
L. XV. ep. I. p. 946: nihil vnquam de contingentibus intermisi- quo ciceronia libros uuilecunque conquirerem.
10ὶ eod. praeponuntur II sors - F. forsan. G. rorio
264쪽
tem vitam brevem et caducam, quam antiquam gloriam et avitam ) perdero libertatem. His ac simili-4bus consiliis agitatis Carnutes sola ingenti negotio duces osserunt, et quoniam j silvestribus in locis, ubi haec fiebant, copia obsidum non fit neo' acciri queant, quin res in apertum exeat, quam religiosissimo se vicissim sacramento obligant, no quis Gallus belli 7ὶ duces metu aut spo aut quacunque causa deserat. Sic firmatis rebus multis cum laudibus ingentes gratiae Carnutibus actao sunt, atque ita diemum quali maiore ') parto negotii consecta ad sua quisque digreditur. Dies adorat claro praefixa facinori. Carnutes, tantae rei duces, perditissimis sibi ducibus comparatis Genabim*ὶ oppidum invadunt civesquo Romanos ibi negotiantes et prorsus incautos, nominatim Gaium Q Sussiun1Uὶ, illic a Caesare rei frumcutariae praes elum, honestum virum Romanumque equitem obtruncant ac bona omnium' δ) tanquam bello parta diripiunt. Illico rei fama dissunditur, ut sunt Galli rumorum Sserendorum ante alios Iludiosi, ut, cum scilicet haeo caedes atque ista direptio ortu solis factae essent, sorto ideo, ut eum lucis initio belli priucipium conveni-i Tet q), ante primam noctis prorimae vigiliam rei no- lilia ad Alvernos per centum sexaginta milia pasIuum pervenisset '. Ibi vero laudatores at tuo improbat res, ut variae sunt hominum sententiae, res invenit. Erat tunc Alvernis illo, ut Flori verbo utar, corpore,
3ὶ Caruntes - L. CiarnuteS, et lic in sequentibus corrige. G. Vitἰum non amplius notabo. In cod. Rutem nonnumdiam est Cumis ,
15 haee quatuordecim Om. cod. dirrectio IS eoni eniUeι Lem., non iu- seliciter Iacutium transiliens.
265쪽
xoro composito, Vcrcingetorix quidam ' , potentissimus ac lactiosissimus adolescens, olim filius Cebali' , qui principatum omnis Galliae cum teneret, ad πο-6gnum aspirans a populo fuerat interemptus. Hic, ut orat et potentiae ingentis et ardentis ingenii, clientolis amicitiisque collectis, quod vult, facile persuadet. Arma omnes capiunt atque ad bella se pracparant. Erat illi patruus Gobacio ε), Vir provectioris aetatis et consilii senioris, et Iicut hunc stulti iuvenes, sic senes providi illum' sequebantur. Quibus ergo iuvenile consilium non placebat, quique stultam et inutilem hanc so tunas Experientiam iudicabant, Vorcingetorigem ab incepto prohibent, reluctantem Gergovia' oppido et perturbant' . Loco ille mutato animuin non muta vit, quin etiam multo enixius ' urgebat inceptum; et, sicut sero accidit, ut male agentes comitatiores sint semper , inopes perditique omnes, quorum innumerabilis turba est, ad hunc talem ducem con
redit ') patruumque et reliquos, a quibus pulsus erat. pessit et crosconio vano favore multitudinis, quod optasse pater morte emerat, reX dicitur. Iamquo insaniae auctoritato addita legatos per divorsa transmittites reverentius auditur et Promptius exauditur, lantumque brovi prosecerat ' , ut secum Senones, Parisii, Pictones ' , Cadurci, Turones, Aulerci 'ὶ, Lemoni-1ὶ eod. qtias etiam 23 cod. Vercingetoris 3 quidem - L. quidam. G. 4 L. ex Caesare Celtilli. G. 5 Goboeio - in Caolare IcH-hitur Gabanitio. G. - Gobanitio
s illum providin eod. Vercengetorem 8ὶ L. Gergoria, et sic in sequentibus scribendum. G. 9 F. pr urbant. G. 10 eod. in ipsius 11ὶ comitationes - F. matia mim/ior . G. comitatiores Lem. 12ὶ Om. 13ὶ immutabilis - Pnto innumerabilis. G. 14 cod. Gergoniae
266쪽
nimiter coniurarent. Nequo id satis: omnium consensu regnum ci atque imperium desertur. Sic ea tem-8pellato Gallorum animi et consilia volvebantur, sic Romani nominis odium alto animis iussiderat ' , ut, quisquis se illis opponore ausus esset, regno dignissi-
GaIliae, contraque Romanos belli dux non orat ) n quo consulit, ut solebat, sed obsidos, sed arma, sed milites imperat et paretur, imperiumque ipsum sev xitato terribilo efficit. Gravioris noxae reos flammis exurit, tormentis excruciat; leviora' ausos offusis Doculis aut auribus resectis' vitae linquit'; ad lud brium φ), ad exemplum. Iam polens atque horre dus et natura ferox et regio tumidus fastigio Lust rio ') Cadurco, audacissimo Viro, cum Parte exercitus in *ὶ Ruthenos misso petit ipse Bituriges. Illi ad-s ventu subito permoti ab amicis Romanorum Aeduis auxilium per legatos petunt 'ὶ. Aedui rem ad legatos Caesaris reiciunt ' eorumque consilio equitum illis ac peditum dirigunt auxilia. Qui cum ad Ligerimamnem '), Aeduorum tunc et Biturigum imperii lim tom pervenissent, aliquot ibi 'ὶ dierum mora exacta redierunt, hanc causam reditus praetendentes, quoniam, Ii transissent, hinc ab Alvernis, hinc a Bituriagibus 'ὶ opprimendi essent: id enim ambabus gentibus fuisso propositum. Au id sano tali metu πο-rint '), an fraude, no dicam hodie, sed tum quoquo
3ὶ liabetur - L. AMeretur. G. 4ὶ Alvernae Lem. Arvernia. 5 erat - L. Oras. G. - erat, deleta non, Lem.
267쪽
dubium fuit. Tamen hinc Aeduorum secuta desectio, hinc, quod statim reversis auxiliis Aeduorum se ΑΙ- vernis Bituriges adiunxere, rem suspectam faciunt.10 Caesar haec audiens et urbanis motibus ΡomposiMagni virtute compositis nou se tunc amplius Italicio necessariam ratus in Galliam redit. Ingens illum excocebat cura, qualiter suis sese iungeret. Nam sive ipse'
ad illos proficisci') vellet, non sui tulo fieri posse
cogitabat, ut in tanta rebellione regionum omnium inter eos etiam, qui amici credebantur, cum Pau-
eis securus ) incedereti tam modicum fidei undique q) videbat; sive ad se illos ovoearo mallet, haesitabat, no itinere in ipso superventu hostium so a II sento'), quod nolebat, Pugnare cogerentur. Has inter curas Lutherius Cadurcus a Vercingetorige ') missus Ruthenos Alvernis attraxerat nec mandatum tinplesse contentus alias quoque urbes acceptis obsidibus in P testatem rodegerat ot rebus prosperis evectus φὶ in Narbonensem ὶ provinciam properabat. Caesar confilium holtis intelligens praecurrit φὶ et praeventos metu animos confirmans praesidia opportunis locis per οὐ trema provinciae hostibus obiecta distribuit et parte supplement i nuper ex Italia adducti in Helinos ὶ pra Ist missa subsequitur. IIclini ' ab Alvornis Cevenna morate asperrimo ac nivosissimo distinguimlux, quo se Alverni quasi muro valido circumseptos arbitraba tur ε), ea maxime ηὶ parte anni, qua non dicam
exercitui, sed no 'a viatori quidem permeabilis fuisse
23 hoc 3ὶ ille 41 profitiiset ad illos
3 cod. abessente 8ὶ eod. Lucherius 9ὶ Vercingethorige - Cod. Vercingetoru
eat Lem. V. Invect. L. II. p. 1094t ob hoc conscientiae fiducia evectus victricem capiti lauream imRosuit. 11ὶ Nerbotiensem - L. Aarbonensem. G.
16ὶ arbitrantur 17 maxima 1M cod. Om.
268쪽
unquam diceretur. Et erant ab ea parte eo tempore plano tuli, si cum alio res fuisset. At Caesar, quem γnulla res morari posset aut defeetere, nive altitudiatiis in pedum sex dimota et itinere per adversum i
sinos inexpectatus aggrcssitur. Iuvat aliter hanc rem 13 ipsam Flori verbis exponere. Per inVios, inquit, ad id tempus montium tumulos, Per tutactas vias et nives expedita manu emersus occupat Galliam. Mox vero, ut Alverniam attigit, equitatu in omnes partes γ.elluso tantum subiti terroris incusserat, ut tropidi omnos Vercingctorigem ad serendam opem patriae suiscoesiliis laboranti nunciis ac precibo excitarent; quibus motus in patriam redibat. Caesar interim dimisso 14 in Alvernis Bruto adolescente cum parte copiarum iussoque h) sine intermissiono agros hostium popuIuri ipsono suspicantibus quidem'ὶ suis, quam celerrime potest, Viennam ' proficiscitur; inde equitatu, quem il-I praemiserat, accepto per Aeduos pergit in Lingones, tanta ubique Velocitate, ut non tantum hostes pavore, sed amicos stuporo perfunderet: sic inopinantibus adorat. Illic duao legiones in hibernis erant. Illis eductis octo reliquas hinc inde dispersas evocat priusque, quam liοIles, quo ivisset aut quid ageret ' in, nossent, omnem eXercitum congregavit atque, ut T res idem ait, ex distantibus hibernis castra contraxit et ante in media Gallia fuit, quam ab ultima timer lur. Vercingetorix audito Caesaris digressu retro in 15
IJ eod. eoque 2ὶ ut quem a 3 multitudinis - F. in anse dinem. G. 4ὶ adversum per iugiam itinere 5ὶ multilo - L. mutio. G.
7ὶ ONI 8 Caesar interim dimissoquesne etc. octo vocabulis omlisa. - Nonnulla hic denint, quae eRCaesare suppleri possunt. G. Caesar interim iubet sine etc. Lem.
269쪽
transalpinos oppidum illorum, sub Helveticae victoriae tempus aedificatum a Caesare Aeduisque, contra ecli clum ὶ oppugnare disposuit oppido nomon Gorgo
piaculum simulquo Caesarcum opus ovcri cret. Caesaris
neglecta ) amici oppidi desenlio desectionem in laesorum et contemplum sibi, aut suscepta anni tempore adverso difficultatem rei frumentariae legionibus imponeret ' . Salius tandem') duxit ') pati omnia, quam contemni et contemptu suo alienare sibi animos ami 16 eorum. Itaque diniissis impedimentis ornuibus et duabus ad custodiam legionibus et provisa cam Aeduis, quam potuit, subvectione ') commeatuum, in Boios ducit. Erat viae medio Vellad unum Senonum 3 oppidum: illud, ne quid hostilo ') post terga dimit teret, aggredi confilium fuit. oppidani o bidui oppugnatione tolerata die tertio legalos ad Caesarem de pace ac deditione transmittunt; iussi arma et iumenta et obsides dare nihil recusarunt. Ne quid autem temporis amitteret q), G. Trebonio Iegato ad peragenda omnia dimisso ipso iter inceptum ' solita celeritate17 prosequitur. Genabum erat oppidum Carnutum, ubi Romatios negotiatorcs initio coniurationis occiderant. Id oppidum amnis praeterlabitur; ipsum in ripa situm xi pac alteri medio ponto iungitur 'l. Λd loci huius de usionem Carnutes auxilia ' conquirebant, eo
1 eontradietum eod. eontra editum - F. alaributum. G. Lem. vulgatam tanta carentem admisit. Contra odietum est Deus, uiam dira ι. V. Caes. Gall. 6.
270쪽
lamen lentius, quo diutius Veliadunt in crederent rem haesuram et simillimum veri esset morem impiger-ximi ducis ignorantibus. Huc ergo cum biduo Perv nisset, oppugnationem, quod dici illius sero erat, indicm proximum edicit. Quid scri velit, milites edocet veritusque, ne Genubenses noctu diffugerent, huic γrei excubit ricos duas armatas legiones adhibuit intentiasque animis atque' auribus pernoctare iussi. Atque, ut praesagierat, accidit: oppidani intempesta nocto per pontem taciti abibant. Cacsar eorum abitu per is exploratores cognito legiones, quae Paratae erant, muris admovet et portis subito offractis indefensum capit oppidum, captum diripit, direptum incondit, Praeda militibus concessa; simul exitus obserari omnes iubet mittitque, qui profugos praeveniant' ac 'ὶ sequantur. Itaque paucissimi evasere ' ; viarum et pontis ') angustiis capti omnes. Caesar hinc trans Ligerim ducto exercitu in Bituriges tendit. Quo cum venisset, Vercingetorix μγ, ubi id sensit, Gorgobinao obsidione derelicta contra eum pergit. Caesar interea is Noviodunum aggressus oppugnat; quem confestim oppidani per legatos orant, ne in eos praetor suum morem sacviat neve pro tam levi causa de sua celeritato aliquid ') intermittat, quae tot illi victorias peperisset, sed eis vitae dimissis feliciter progrediatur ad reliqua. Piae proces vidcbantur: sectitur itaquo et iis ' inua, equos obsidesque imperat. Et iam pars
M eod. obsecrari τὶ praenominant - L. Pra
1ὶ bellandam - eod. Volandini - Lem. ia bellando Hae sunt Corrupta. G. - Emendat Davit. ad Caes. VII, XI. Oud. mp. satiaeusa - Veliandini - νeri Da vilius reribendum vidit.
2ὶ viri - Lem. et simul illius viri esse morem impigerrimi ducis