장음표시 사용
301쪽
se litisit. Mementote aulcm ct vestris civibus momorato, Ii sorsitan ) obliti essent, mea in illos et populi
Romani bencsicia. Ego enim, non antiqua res est, ante paucos anHos cum Vos, Aedui, humiles et cor
elusos in oppidis, agris fortunisque omnibus amissis, per vim Obsidos aliis ac stipendia pendentes, vestris sinitimis ) ludibrium accepissem, non modo stipendio atquo obsidibus liberavi, sed supra omnis acvi'ὶ in moriam gloriosos ) seci ita, ut ex misera et ' mis rabili fortuna invidiosos toti Galli ac reddiderim. Ite. iii quam, inci ci horum, quae vobis dixi'), memores thumanis etiam in robus nihil est ponitus side nobi talius'). Illi autem, quibus esset imis praecordiis affixa
perfidia'), abiere illico ct verborum et rerum omnium et tanti ducis immemor . Itaque statim, ut Noviodunum attigerunt, ubi Caesar Aeduorum fidei credens obsides cx omni Gallia et frumentum et pecuniam δ' rei publicae et sua et cXercitus magna ex parte impedimenta deposuerat equorumque ) numerum ingeniem in usus belli ex Italia atque Hispania deductorum, comperto, quod Litavitus ab Aeduis cum honore si sceptus esset et magistratuum ac senatus occursu ' ),
misitque do amicitia publice ad Vcrcingetorigem legati, et sibi tempus audendi aliquid advenisse 'ὶ rati nee conlcnti praeda, nisi cruenta crudelitate respersa esset oppidi cullodibus ot Romanis negotiatoribus ad unum caelis, quaecunque ibi roperta sunt, tanquam bello vel hereditato quaesita aequis tutor so portionibus divi Ierunt praeter obsides, quos ad magi liratus ab illis li-21bertati =ὶ reddendos deduxerunt. Oppidum Vero ipsum
13 tempus sibi 14) cod. evenisse 15ὶ eod. libertate14 memento Lem. mementote 2) portan
3ὶ inter hoc et requens eod. Indi vers. doeinerent dum habet. 4ὶ supra Omnium
302쪽
non sat validum extimantes, no quando Romanis utile esse posset, sanimis linmissis exurunt ), is mcnti parto navibus ), quantum paucis horis licuit,
aquis ) aut q) sammis iniecta, ne quid penitus Romanis tanto ex oppido ) supcresset. Νcquo his contenti duo illi egregii Caesaris amici colligere omni cx parte pracsidia, quibus Caesari oblisterent'), ripas suminis
la φὶ corrumpere aut asportare, ut eum, si non aliter, saltem samo ropellerent M , quam in spem ') valde eos Liger amnis erigebat liquefactis auctus nivibus, ut vadari nusquam Posse crederetur. Caesar ita haec ') seri eta audiens, credo, cognoscere coeperit 'in sc clementiorem esse non, quam sibi, sed quam rei publicae D expediret. Nihil tamen animo deiectus, sed perfidiam in auctores Vertere cogitans q) celorandum statuit, ut, si seri posset, cum hostibus utite congrederetur, quam
corum copiae ex Omni Galliarum angulo convenirent, quae anto rctroque innumerabiles et immensae erant.
Cogitabat aut Ligerim. facto raptim Ponto transire. Ad quem cum ') dio noctuque nunquam intermissis itineribus pervcnisset, melius sibi, quam Putabat, a cidit. Expeditissimi quidam equitum suorum vadum rain sumine roperore ), altum quidem ac difficile, sed pro quali talo temporis opportunum. Ita tuo, quod persa o ct fecerat et facturus erat, transversis in sumine equis maioribus, qui undarum primum im-
Lem. manibus perperam Tetinuit. 4 annecta - L. aDecta. G.
τὶ eod. oppoxito 83 obstarents cum transitum - L. eum transitu. G. 10 frumentaque omnia II, eod. replerent addita inter p et I a m. s. a
16 eogitatis - F. cogitana. G. 17ὶ eod. int. vers. a m. s. habet.
18ὶ reperiere 19ὶ eod. persaepe quod Dissiliaco by Corale
303쪽
178 CAPUT XVIII. potum sustinerent, salvum quidom licet usque ad
immeros madefactum tradi it exercitum. Et quoniam ὶ praeter omnium opinionem ac spem venerat, solo hostibus stupefactis') aspectu ingentem vim frumenti ac pecoris late es rufi adeptus egentes rerum omnium legiones dispersu inter eos Terum copia re-24 creavit. Dum haec ab imperatore tam celeriter quam felicitor gererentur, legatas vir sortissimus Labienus in perplexitatibus multis erat. Profectus nempe cum quatuor legionibus Lucolium 'ὶ Parisiorum, quac in insula Sequanae in sita erat, ubi nunc ost' totius transalpinae Galliae samosior civitas sundata Parisius, magna ibi multitudine ) liollium exceptus et nequi quam lentato transitu repulsus erat. Sed nocturno indo silentio digressus Mesodunum ') venit, oppidum tunc Senonum, et navibus inveulis in flumine introgressus ac peno Vacuum nactus locum, quod pars maxima accolarum Lucetiam ad bellum iussa perreX Tat, sine contradictione aut ulla' repugnantia 'ὶ eum 25 cepit. Inde super amnem resecto ponto copias transesert atque illis torrestre lico agentibus ipse secundo fluminis alveo Lucetiam repetit. Quo praecognito h stes oppillum incenderunt pontosque oppidi, quorum alter dextram ripam circumsui amnis, laevam alter attingebat, resciderunt )ὶ. Ibi vero non Ρarisiorum solae, sed finitimarum omnes gentium copiae constiterant, praeposito omnibus Camulogono quo
16) Aurelium - F. Camuti gens cognomine Auleres. Sic Caesar. G. - Aulercum Voss. ad Caes. VII, 57. Oud. inr. - Camulogeno. quem cognomine Auler- cum, alibi Aurelium invenio. Lem.
304쪽
CAPUT XVIII. 179nio. Hic vir senio gravis, sed rei bellicae ) peritissimus habebatur, propter quod hunc laborem consensu omnium coactus extrema in aetate susceperat. Sic sera robus habentibus rumores varii iactabantur: Caesarem
mum frumcnti inopia ultima compuIsum in provinciam Romanam cis Rhodanum concessisse, Aeduos rebellasso, Galliam omnem in motu osse. Quibus rebus Labienus ipso permotus non pugnare decreverat idquo unum animo VOIvebat, qualiter Ageduicum I id oppido nomen erat) unde discesserat j, atque ubi praesidio imposito impedimenta dimistrat, salvas reduceret legiones. Interim tamen et Bellonati', inter Gallos 27samosi, motibus tantis accesserant et rebelliono Aedii xum exciti odium diu celatum aperuerant iam suo aperti hostem in armis erant. Itaquo hinc ) Parisiis, indo Bellonalis' et varia belli molo pressus et ci eumventus consilium mutavit φὶ eX lempore statuitquo fortunam proelii tentare; et nocturna tempostato horrida adiutus exploratoribus hostium nil tale cogitanti bus intersectis tota nocte tumultu vario et trepidatione multiplici fugam simulans ciuia sollicitos ac suspensos hostes usque ad lucem tenuisset, subito constitit et instructa acie magnifico suos adhortatus δη est illud inprimis obsecrans, ut et suae pristinae atque expertao totiens virtutis ac Caesaris meminissent eumque sibi sangerent praesentem, quo duce tot tam claras vi
ctorias habuissent; siquidem ' illius auspiciis otiamnunc pugnari et vel solam sui memoriam fiduciam suis, terrorem hostibus allaturam. His dictis signum ra
5 diseusserat Lem. discesserat R Bellova ἔD om. - Αdde hine. G. B) Bellovacia
305쪽
pugnao dedit. Pugnatum est magnis hinc inde animis usquc adeo, ut Galli primo impetu una ) Iuorum parto propulsa, ceteri yὶ tamen quamquam mullis vulneribus afflicti nequc vultus averterint' nequo pedem loco moverint ). Et cum septima legio clam immissa a tergo illos invaderet, terga quidem hostium vidit, sed minimo sugientium. Caesi omnes et ipso quoquo Camuloginus, sitorum usquo in sinem hortator egr gius, nullo boni ducis ossieto praetermisso; sed ita sibi statutum erat, ut vel decrepitus in proelio moreretur si . Pars hostium, quac praesidio castris relicta erat, audito proclio accurrit', sed et haec tu Romanos incidens victorum impctum non tulit eandem
que 'ὶ cum suis sortem habuit, nisi quod illi sero omnos in proclio, ex his plurimi'; in fuga periere.
29 Cum hac magna victoria Labienus ad D Ageduicum redit, indo ad Caesarem cum incolumi proscctus cxe citu. Νcc minus ideo Gallorum populi coniurant. Adduis quis credath auctoribus legali undiquo destinantur. Si qui autem visi orant ad consensum Ionti, Novioduni inventi erant omnium sere obsides populorum, quos ibidem Caesar, ut diximus, sub Aedii xum fido reliquerat, hiquo eorum in potestate orant omnes; horum ergo suppliciis haesitantes terrebant et nunc Precando, nunc minando suam in ' sententiam trahebant '). Mittunt denique ad ipsum Vercingetor gem legatos, petunt, ut Aeduum accedat ibique dorationibus belli consilium incatur.' Ρarct illo haud δε gravatim et illorum desectione luctus et belli cupidusta gerendi. Cumque si eo Perventum esset, petero il-1 eod. hinc inde animis magnis 2ὶ eod. yma Sin cod. certi
12 actoritatibus - F. aut ribus. G.
306쪽
lia ut cis advorsus amicum suum Caesarem belli administratio crederetur, quam ultro Oblatam etsi non
recusare debuerunt. Id cnimvero cum negatum T
Plissimo tunc Aeduorum oppido, conciliumq) Galli ac totius instituitur, ad quod populi omnes convenere'
los quidem duos uinicitia coiitinuit Romanorum, hos tortios Iocorum distantia ut suus labor, quom patiu-bantur ' eo tempore ab incursibus Germanorum, quac res toto illos bello medios tenuit, ut tu noutram partem inclinarent. In eo sane 'concilio ) commista 31 quaestiouc sul Iragiis consensu omnium populorum Vercingetorix belli dux dueernitur. Cuius decreti pudore simul ac Inoororo consternati Acdui et o spe improba deiecti tum primum Et Caesarem cogno Icere φλ) coopc-xuui ct fortunam suam, non tamen ab lucepto resilire ausi hiue Caesaris, itinc Gallorum nactu. Tum priavium quoquo tumidi adolescentes Eporedorix et Viridotuarus indignantcs agnoscere potuerunt, quanto osset Iionestius sub Caeluro, tali viro ct de cis ita vi xito, quam sub Vercingetorige adversus Caesarem militare. Ipso autem pridem factus, niluc resectus, quod-32 quo ost sortius, contentioue reformatus imperator Verciugotorix q) suo iam do statu certior 7ὶ agit iniucuncta sidentius odicitque ouauibus, ut equitum cortum numerum conficiant, obtemperatumque illico cst. Quin-
4 controversisto Bibracto - eoae libracte Lem. Bibracte 6ὶ conlilium Lem. concilium T convenire Lem. convenere 8 Romanoa - F. Rhemos. G.
premebantur. G. Lem. quem Patiebantur
13 cognoicere caelarem 14ὶ eod. Eporidorix 15ὶ F. consensiona. G. Lem.
16ὶ eod. Vercingetoris 17ὶ eortior de statu
307쪽
decim milia equitum sitisso satis convenit: peditatu sano non alio, quam quem habuisset, opus esse pro- sessus est, qui octuaginta milium orat; non so tamon proelii sortunam totis his copiis ) experturum neque rem iussae commissurum aciei Vercingetorix aiebat ηὶ, sed, quoniam' abundaret equitatu, Romanos pabvio exclusurum atque ila viros, armis invictos, inedia ac fame Victurum. Neque arcere hostem a frumentis tantum, sed frumenta ipsa corrumpere suis') portu sorat γ, sicq) privatis temporalibus incommodis per-33petuam publicam 7 libertatem quaeri dictitans. Et erat tumultuarius imperator ordinariis curis in lentissimus, quasi legitimus ') bene moratao cuiuspiam rei
publieae') suffragiis fid impcrium ascendisset φ). Intoralia quidem Allobrogibus φρὶ bellum, quod cum Romanis sentiro cos opinabatur, iudicat Τ ) unaque sum bello animos eorum secrctioribus nunciis ac promissistentat ingentibus, principes pecunia δ), civitatem imperio provinciae, ut, quod una non possit, alicra consequatur via δ'). Hoc advorsus Allobrogas ) bellum Aeduis committit, qui congressi multis suorum obtruncalis amicitiam Romanam utilem fuisso lauserimi, 31 sub qua dudum honorali quietiquo vixerant. Caesar intoroa in Sequanos proficiscitur; cuius iter Vercing torix q) fugam ratus ad consilium suos evocat 7 ct fugere quidem hostes ait ac Gallicis finibus abiro. Id in praesens talis h) osso, ut Galli sua antiqua in libe tata remaneant: in suturum minime. Nam quis dubi-
vavit et interpunctionem correxit. ) eod. Om.
prancipes pecunia. G. 14) alter consequatur viam L. altera consequastir Nia. G.
308쪽
tot maiore illos nisu atquo impetu roversuros Τ Ο currendum profugis igitur, ut vel sugero nequeant vel amisIis impedimentis nudi et inglorii fugiant exemploque alios simili terroant ab iueopto. Consensum Mest magnis Potius animis, quam consiliis, et religiosi simum iusiurandum moro gentis interponitur, ne cui equitum ad silios, ad parcntes, ad coniugem sit rediatus, qui non Romanam aciem penetrasset. Tres acies Gallorum cquitum suere: totidem his Romanas Caesar opposuit, tribusque simul ost certatum locis. Quo certamine tu submittendis auxiliis, ubicunquo suos vigeri senserat, Romani ducis diligentia ingens fuit. Germanorum quoquo equitum, quos o transrhcnanis
aliquot nobilissimis Aeduorum, qui hostium in acto Contra eum suerant, Vercingetorix D, qui in q) illa nubo peditum seorsum liabat, cum eisdem Puguae exitum praeviduus abscossit, ductis lacum, quos ducero Iicuit, ceteris sequi iussis γ), Aloxiamque') oppidum, quod non longe abcrat, gradu sestiuanto so coutulit'ὶ, caltra prae portis oppidi mutatus. Caesar impedimou-tis tuto loco positis abolinici reliquo consecutus exercitu ultimam semper aci cm carpendo sic inter eundum deconi φὶ milibus hostium obtruncatis Aloxiam cum vovissct ad vcsperam, nocte illa substitit. Ubi illuxit, arquamvis altissimo sita in collo et duobus propo cincta δὶ sumiuibus pono incxpugnabilis appareret, suos tamen cunctis dissicultatibus afluctos exhortatus vallo illam atque obsidionc circumdat, cuius ambitus XI. milia
tus Caesar etc. - nec aliter distinctum est in cod. - F. sa con ιuliι, castra pro Forata oppim metatus. Caesar. G. IR Caesar ponit tribus milli-bua, quod magis veris uille videtur. G. Lem. docem m. 11ὶ cuncta - L. cinc a. G.
309쪽
passuum tenebat, tribus ac viginti ) castollis in circuitu croctis praesidiis quo ad unumquodquo adhibitis maximeque nocturnis. Qui nis nondum peractis et Obsessis adhuc nonniliit audentibus equestro proelium alato usebem plana in valle conseritur. Ubi cum victoria Romanorum et multa hostium caedes cstat et quidam cxhostibus intra muros refugiendo castra desererent, priusquam fuga omnium nudarentur, claudi portas 38 Vercingetorix iubet. Anto quoque, quam ) vallum et munitioncs Caesarmo complerentur omnesquo Ρra cluderentur ad egressum vi ac, quod in castris atque in urbe'ὶ rerum omnium penuria ingens erat, a se equitatum omnem obsidioni gravem et inutilem abdicaro disposuit. Quibus tandem silcntio noctis ab untibus anxia atque sollicita cura imperat εὶ, ut urbes suas adcant ot pro se quisque suos hortetur, ut universos ferendis armis idoncos in bellum mitiant, neu se do libertato ot gloria Gallicana doque omnibus sic meritum inter manus hostium ludibrio deserendum putent, sed obsessis opem serro sestinent; opus es enim q) coleritate, quoniam omni parsimonia ) quantumlibet') cxacla paulo amplius, quam triginta') dic-bus, tolerari posset obsidio; properent ergo, Di φὶ segnitio impia octuaginta milia electorum hominum suorum perdita at tuo hostibus prodita pali possunt. 39 Sic admouitis et omissis equitibus ipse cum reliquis
intra urbem se recipiens ac pecus frumentumque omne ad se relatum parco nimium ac maligno dispertiens veri specioni praebcbat obsessi, non eruptione, non armis, sed Oxpectatione ac nunciis bellum gerens, auxilia undique postulans ct cxpectans. Causar ex Persu-
310쪽
et turres et machinas nec non frumenti et pabuli aberioris abundantiam ct quicquid in talibus humano ingenio cogitari potest, quo ton apparentibus') tan-
Obviaret, tanto studio maturabat, ut legero ea vel audire disseilo sit, quae sibi factu quoque cuncta iacilia victoriao appetitus et ' gloriao faciebat. At Gallo-έ0 Tum populi suo im reditu admoniti, quamq) in arcto ad Alexiam res cssent, concilio celebrato ct auditis principum sententiis nullo pacto negligendum sibi tantum Galliae periculum consuerunt, nequo lamen ' u quod obsessus potiorat imperator, cogoro in bellum omnes, qui possent arma' portare, no in infinitum cederet' , sed lingulis civitatibus certum numerum imponero φὶ decrovorunt. Longum est singula proso qui et, quamquam noliticio rerum aliquid μ) fortasse, non minus tam cu interdum taedii habiturum: quadraginta vel circiter nomina urbium sunt, hellatorumque ex his cquitum octo, poditum Vero ducenta quadraginta milia redacta comperio φ). Cum hac tanta mul-4ilitudinc Tocenti atquc integra decem Romanis iam viii condo sessis legionibus ipsis hostium in suibus docertandum erat. Et huco tanta armatorum μ') molos ho-1itum non alibi, quam in campis Ac tuorum uunc, Caesar, Aeduos cole ') praesectis quo Aeduis, Epored Oxige scilicet et q) Viridomaro 7 , addito Comion profugis
11J F. tiliti. G. - Lem. utile aliquid - notitiae genitivus est, nec quicquam addendum.12: reperio 133 eod. armatorum tanta 14) nune Caesar in Aeduos totis Ieratilia, - Videntur delenda haec
verba nune Ciae r in Aeduos ιο Drana M. G. - tune Caesaris in Aeduos tolerantia, Levi.