장음표시 사용
31쪽
Qu0d genus peccandi vitandum est etiam in rebus urbanis. Sunt enitia, qui, qu0d sentiunt, etiam Si optimum Sit,iamen invidia metu non audent dicere. XXV. Omnino qui reipublicae praesuturi sunt, duo Platonis
praecepta teneant unum, ut utilitatem civium Sic tueantur, ut quaecumque agunt, ad eam reserant, obliti commod0runt Suorum alterum, ut t0tum corpus reipublicae curent, ne, duna partem aliquem tuentur, reliquas deserant. Ut en inilutela', sic procuratio reipublicae ad eorum utilitate ut, qui commiSSi Sunt, non ad 0rum, quibus commiSSa, gerenda est. Qui autem parti civium conSulunt, partem negligunt, rem perniciosissimam in civitatem inducunt, sediti0nem atque diScordiam Dex quo evenit, ut alii populares', alii studi0si optimi cui iisque videantur, pauci uni VerSorum. Huic apud Athenienses magnae discordideri in n0stra republica n0n solum editiones, sed pestifera etiam bella civilia : quae gravis et sortis civis, et in republica dignus principatu fugiet, atque oderit, tradetque S t0tum reipublicae, neque pes aut 0tentiam c0nsectabitur t0 tamque eam Sic tuebitur, ut 0mnibus consulat. Nec vero criminibus salsis in odium aut invidiam quemquam V0cabit; omnin0que ita justitiae h0nestatique adhaereScet, ut, dum ea conServet, quamvis graviter offendat μ, 0rtemque oppetat 90lius, quam deserat illa, quae dixi. Miserrima omnino est ambiti0, honorumque contentio; de qua praeclare apud eumdem est Platonem Similiter sacere eos, qui inter se contenderent, uter positis rempublicam administraret, ut si nautae certarent, qui eorum potissimum gubernare Idemque praecipit, ut eos adveri filela La tu tolle est eliose uamvis graviter olfendat. eminem ment gratuite. Quamvis Se rapporte unique a Populares Partisans, amis ment a straviter quantum tisdu euple graviter; vel gravissime). Ossen- Opes nuι Ῥοιentiam. Ex a est regi par ut et non paropibus oritur potentia. quamviε.
DE OFFICIIS II R. I. 43sarios existimemus, qui arma c0ntra erant; 0n eos, qui suo judici tueri rempublicam velint qualis sui inter P. Africanum et Q. Metellum sine acerbitate dissensio. Nec vero audiendi, qui graviter irascendum inimicis putabunt, idque magnanimi, et lariis viri, esse censebunt. Nihil enim laudabilius, nihil magno et praeclaro viro dignius placabilitate atque clementia. In liberiS Vero p0pulis, et in ju-riS aequabilitate, exercenda etiam est facilitas, et altitudo
animi', quae dicitur me, si irascamur aut intempeStive accedentibus, aut impudenter rogantibus, in m0r0Sitatem inutilem et odi0Sam incidamus. Et tamen ita pr0banda est manSuetudo atque clementia, ut adhibeatur, reipublicae cauSu, Severitas, Sine qua adminiSirari civitas non p0test. Omnis autem et animadversio, et caStigatio, contumelia Vacare debet, neque intrius, qui punitur aliquem, aut verbis castigat, sed ad reipublicae utilitatem referri. Cavendum est etiam ne maj0r pinna, quam culpa Sit, et ne iisdem de causis alii plectantur, alii ne appellentur quidem. Prohibenda autem maxime est ira in puniendo munquam enim, iratus qui accedet ad poenam, mediocritalem illam tenebit, quae est inter nimium et paruma quae placet Peripateticis Detrecte placet, mod ne laudarent iracundiam, et dicerenti P. Istieanum et Q. Metellum L seconii Asrica in et Me tellus e Macedonique Valise- Naxime IV, c. 2, et 2)cite leur dissentiment et leursiuites politi ques comme des exemples de moderation. altitudo animi. QueiqueSuns tradui seni: Cetari de ren- ferme en sol, D et citent Ciceroni ui-mhme altitudo animi, in cupiendis incommodis et aae iam injuriis orat pari. . Rienne 'Oppos a ce que ron diselout ussi bien Cette elevationil'a me qui nous et au- deSSusiles injure S. Punitur est ici verbe deponent. Cicero l'emplo te luelque- suis aius i. Voy. Pro Milone , 5, edit. Caboche. Modo ne laudarent Mais iis ne de vi alent a latre 'unua utre par Peloge de la colore. Telle est lariore de imparsali, que laudarent munire e salt
eo mine accompli, et que modone 'exprime qu'un regret tan
lait sera it considere commem'e-
32쪽
usi M. T. CICEROMSutiliter a natura datam. Illa vero omnibus in rebus repudianda est; plandumque, ut ii, qui praesunt reipublicae, legum similes sint, ude ad puniendum n0n iracundia, sed aequi tale ducuntur. XXVI. Atque etiam in rebus prosperis, et ad 0luntatem n0stram uentibus, superbiam magnopere, Glidium, ar-r0gantiamque sugiamus. Nam ut adversas res, Sic Secundas imm0derate erre levitatis est praeclaraque est aequabilitas in omni ita, et idem semper vultus, eademque frons, ut
de Socrate, itemque de C. Laelio accepimus Philippum
quidem Macedonum regem, rebus gestis et gloria Superatum a silio, facilitate et humanitate video superi0rem suisse. Itaque alter semper magnus, alter Saepe turpis simus ut recte praecipere Videantur, qui m0nent, ut, quant Superiore Sumus, tanto nos geramus Submissilis. Panaetius; quidem Africanum, audit0rem et familiarem suum, S0litum ait dicere, ut equ08, propter crebra contentiones praeli0rum sero citate exsultantes, domitoribus tradere s0leant, ut iis lacilioribus possint uti sic h0mines secundis rebus est renatos, Sit,ique praesidentes, tanquam in
gyrum rationis et doctrin e duci oportere, ut perspicerent rerum humanarum imbecillitatum, varietatemque ortuli P. Atque etiam in secundissimis rebus maxime est utendum c0nsilio amicorum, isque major etiam, quam anth, tribuentia auctori lasci iisdemque temporibus cavendum St, ne assentat0ribus patefaciamus aures, nec adulari n0ssinam usu in quo salii facile est. Tales enim nos esse putamus, ut jure laudemur. Ex quo nascuntur innumerabilia
peccata, quum homines inflati opinionibus'. turpiter irri
Philippum. Philippe, roide Macedo ine, et perera 'Alexandre te Grand. Panoetius Sur Panetius, Dy. plus aut, c. 2.
Insiati opinionibus. Enstes du
letitur, et in maximi Vei Santur erroribus. Sed haec quidem hactenuS .
Illud autem sic est judicandum, maximas geri res, et maximi animi ab iis, qui respublicas regant, qud earum administratio latissime pateat, ad plurimosque pertineat:
esse autem magni animi, et suisse mult0S etiam in Vita ti0su, qui aut investigarent', aut conarentur m3gna quaedam, Se- Seque Suarum rerum sinibus continerenta aut interjecti inter philosoph0s, et eos, qui rempublicam administrarent, delectarentur re sua familiari, non eam quidem omni ratio ite exaggerantes, neque excliidente ab ejus USu SU0S, potiuS-que et amicis impertientes, et reipublicae, si quando Sus esset. Quae primum bene parta Sit, nullo neque turpi quaeStu, neque odioso tum quam plurimis, modo dignis, se utilem praebeat; deinde augeatur ratione, diligentia,
parcim0nia; nec libidini potius luxuriaeque, quam libera
litati et benescentiae pateat. Haec praeSeripla Servantem licet magnifice, graviter, anim0Seque ViVere, atque etiam simpliciter Τ, deliter, vilaeque hominum amice. XXVII. Sequitur, ut de una reliqua parte honestatis dicendum Sit in qua verecundia, et quaSi quidam ornatus
Vitiae, temperantia, et m0deStia, omniSque sedati perturbationum animi, et rerum modus cernitur. Hoc l0e continetur id, quod dici latine dec0rum poteSt: graece enim πρέπου dicitur. Hujus vis ea est, ut ab h0nesto non queat Separari. Nam et quod decet, honestum est; et quod honestum eSt, decet. Qualis autem disserentia sit honesti et decori,
Sed hope quidem haetenu3. Cette formul elot a discussion
x phil0SopheS. Suarum rerum finibus eontinerent. Cest-a-dire se intra studiorum suorum nes eontinerent.
Iu interjeeli inter philosophos. I enant te milie entre es philosophes et les homines pubi.
33쪽
sacilius intelligi, quana explanari p0test. Quidquid est enim,
qu0d deceat, id luna appalet, quum antegreSS eSt honesias itaque non solum in hac parte h0nestalis, de qua hoc l0c disserendum est, Sed etiam in tribus Superi0ribus, quid deceat, apparet. Nam et rati0ne uti, atque oratione prudenter; et agere qu0d agas, conSiderate omnique in re quid sit veri videre, et tueri decet: 0utraque lalli, errare, labi, decipi tam dedecet, quam delirare, et menteeSse captum. Et justa omnia, decora sunt; injusta c0ntra uli urpia, Sic indecora. Similis est ratio sortitudinis quod elimi viriliter, animoque magia sit, id digni ut Viro, et dec0rum videtur quod contra, id ut turpe , Sic decorum. Quale pertinet' tiidem ad 0mnem h0nestatem hoc, quod dico, decorum; et ita pertinet, ut non recondita quadam rati0ne cernatur, Sed sit in pr0uitu. Est enim quiddam, idque intelligitur in limi virtute, quod deceat qu0d cogitati0 ne magis a Virtute p0lesl, quam re separari. Ut VenuStaSet pulchritudo corp0ris secerni non potest a valetudine: sic h0c, de quo l0quimur, decorum, totum illud quidem est cum Virtute c0nsuSum; sed mente et cogitati0ne distinguitur. Est autem ejus descriptis duplex: nam et generale qu0ddam dec0rum intelligimus, qu0d in omni h0nestate Vel Satur Pet aliud huic subjectum, qu0d pertinet ad singulas partes h0nestalis. Atque illud superius sic sere des uiri s0let Decorum id esse, quod consentaneum sit hominis excellentiae, in eo, in quo natura ejus a reliqui animantibus disserat. Quae autem pars subjecta generi' est, eam Sic desiuiunt, ut id decorum velint esse, quod ita naturae DBSentaneum it, ut in eo m0deratio, et temperantia appareat eum specie quadam liberali-.
Subjecta generi Comine speei quadam liberali. Que larespece est conlenue dans le temperance se montre a Vec unges re certain ir de nublesse qui la rea Temperantia appareat eum e0m mande.
η DE OFFICIIS LIA I. TXXVIII. Haec ita intelligi possumus existimare ex eo decor , qu0 90ela sequuntur : de quo alio l0co plura dici s0lent. Sed tum servare illud poetas dicimuS, qu0d deceat, quum id, qu0d quaque persona dignum est, et sit, et dicitur. Ut sita acus aut uin0s ' diceret Odmi rint, dum metriunt βοῦ aut Natis Sepulcro ipse Si pa- rens hindecorum Videretur quod eos sui8Se justos accepimus. At Atreor dicente, plausus excitantur Dest enim digna personu oratio. Sed 90etae quid quemque deceat, ex persona judicabiuil. Nobis autem perS0nam imposuit ipsa natura, magna cum excellentia praestantiaque animantium reliquarum'. Quocirca poetae in magnu Varietate personarum, etiam vitiosi quid conveniat, et quid deceat, videbunt: nobis autem quum a natura conStantiae, moderati0niS tem perantiae, Verecundide parte datae sint; quumque eademia tura doceat 0n negligere, quemadmodum nos adversus
h0mines geramus : essicitur, ut et illud, quod ad omnem h0nestatem pertinet, dec0rum, quum late susum Sit, appareat; et hoc, qu0 spectatur in un0qu0que genere virtutis. Ut enim pulchritudo corpori aptu comp0Sili0ne membrorum movet oculos, et delectat h0e ipso, quod inter se om-
Si aeus au Minos. Eaque et Minos, si is de Iupiter, a me uxpar leur amour our u justice, furent e tablis p0ur juger es moris ii iis te enserS. Oderint, dum metuunt. Cest te ut de tyrans, Caligularavait fouvent acla bouelle clienter a prete a ibere :
cene et perei'Agamemnon e ila MenelaS.
Reliquarum. Ciceron ait animantes dia seminin quan iloppos te animati a Phona me. Vor te trail de Legibus I, 9
34쪽
nes parte cum quodam lepore consentiunt sic h0 dee0num, quod elucet in Vita, movet approbationem eorum, quibuscum vivitur, ordine, et constantia, et m0derati0nedictorum omnium, atque saet0rum. Adhibenda est igitur quaedam reverentia adverS J0mines, et optimi cujusque, et reliquorum. Nam negligere, quid de se quisque Sentiat, non solum arrogantis St, Sed etiam omnino dissoluit. Est autem qu0d disserui, iura0minum ratione habenda , inter justitiam, et Verecundiam. Justitide partes sunt, n0n violare homineM; Verecundiae,n0n olfendere cin quo maxini vis perspicitur dec0ri.
llis igitur expositis, quale sit id, qu0d decere dicimus,
Ossicium autem, quod ab eo ducitur, hanc primum habet
iam, ii e deducit ad convenientiam conservationemque naturae quam si sequemur ducem, nunquam aberrabimus; aSSequemurque et id quod acutum 5 et perspicax natura est;
et id, quod ad 0minum consociali 0nem accomm0datum; et id, quod vehemens atque sorte Sed maxima vis decori in hac inest parte, de qua disputamus. Neque enim S0lum corp0ris qui ad naturam pli sunt, sed multo etiam magis an inii motus probandi, qui teni ad naturam accommodati Sunt. Duplex eSi enim vis animorum, atque natura una pars in appetitu p0sita est, quae est ορ ιγ gi dece, quae h0minem huc et illuc rapit altera in ratione, quae d0cel, et explanat, quid faciendum fugiendumve sit. Ita sit, ut ratio praesit, appetituS Obtemperet. XXIX. Omnis autem actio vacare debet temeritate, et negligenti nec Vero agere quidquam, cujus non Ῥ0SSiti In hominum ratione haben
da, .-a-d in omni ratione vitin. Convenientiam c. -ci d. ad
id quod naturo con Penit. Is sequemurque e id, qu0d
bre de phrase se apporte a laprudente, te sec0ndacia justice,
causam probabilem reddere. Hale est enim sere des-cliptio ossicii. ssiciendum autem est, ut appetitu rationi obediant, eamque neque praecurrant, nec pr0pter pigritiam, aut ignaviam, deserant Sintque tranquilli, alque omni animi perturbatione careant. Ex quo elucebit omnis constantia, omnisque m0deratio. Nam qui appetitus longius evagantur, et tanquam evultanteS SiVe cupiendo, Sive sugiendo, non Satis a rati0ne retinentur, ii sine dubio sinem et modum transeunt. Relinquunt enim et abjiciunt obedientiam, nec rationi parent, cui sunt subjecti lege naturae a quibus n0n m0do animi perturbantur, Sed etiam corpora. Licet ora ipsa cernere iratorum, aut 0rum, qui aut libidine aliqua, aut metu, comm0ti Sunt, aut voluptate nimia gestiunt; qu0rum omnium VultuS, OceS,
Ex quibus illud intelligitur ut adissicii larinam ' rever
tamur , appetitus omne contrahend0s Sedandosque SSe, excitandamque animadversionem, et diligentiam, ut ne quid temere ac lartuito, ne0nsiderate, negligenterque agamus. Neque enim ita generati a natura Sumus, ut ad ludum, et jucum, lacti esse videamur : ad severitalem p0tilis, et ad quaedam studia graviora atque m 0ra. Lud aulei et
j0c ut illo quidem licet; sed sicut 0mno, et quietibus
ceteris, tum quum gravibus Seriisque rebus satisfecerimus. Ipsumque genus ocandi n0n pro susum, nec immodestum, sed ingenuum et acetum esse debet. Ut enim pueris non omnem ludendi licentiam damus, sed eam, quae
Deseriptio. e somma ire de tous es devotrs, e qui esembrasse et les resume, 0ura insi dire, t0US. Oreii formam Forma S'enten de image que presenteu objet Cest a re union detous es tralis solis tesqueis onpetit se representer te devotr en
Quietibus Rare a pluriel. V0y. Salluste, Catil. e. 5. Facetum. Quintillen, liv. Vt, . , explique lesens dumolfacetum et dit quil signi siem men-j0uemen thonnὐ te et de bonaout.
35쪽
ab honestatis acti0nibus non sit aliena sic in ipso j0e0, aliquod probi ingenii lumen eluceat. Duplex omnino est jocandi genus Dunum, illiberale, petulans, agili0Sum, ObScaenum alterum, eleganS, Urbanum, ingeni0Sum, sacelum seu genere, n0n modo Plautus
n0ster' et Attic0rum antiqua comoedia', sed eliam phil s0phorum Socraticorum libri reserti sunt; multaque mul-t0rum acete dicta, ut ea, quae a sene Calone collecla Sunt, quae Vocant, Πορθεγμα τα β. Facilis est igitur distinctio ingenui, et illiberalis, joci. Alter est, si tempore sit, remiSS0 homine dignus alter, ne libero quidem, si rerum turpitudo adhibetur, aut verb0rum obscoenitas Ludendi etiam est quidam modus retinendus, ut ne nimis omnia prosun- damus, elatique Ioluptate in aliquam turpitudinem delabamur. Suppeditant autem et campus n0ster T, et Studia venandi ' honesta exempla ludendi. XXX. Sed pertinet ad omnem ossicii quaestionem, Semper inpr0 mi habere, quantum natura hominis pecudibus.
Plautus noster Plaute, con- tempora in d'Ennius, et qui mou-rut 484 ans v. d. est Punique representantque nouSayons
de la vie ille comedi latine Onj0uait encore se piὐces 500 ansa prδ sa mort Les critiques an ciens soni fori divises surcle merite de so genre de e0mique, teque est love par les uns et Se-vῆrement tam par les uires. Vor. HOR. Irt Poet. V. 270 et une apprsisti alio de laui par Marmoniel, dans redit de 'In
Iliteorum antiqua comoedia Ciceron sat furtout allusionat Aristophane. Socraticorum. Principale ment Platon et Xenophon. a sene Catone Caton, danssa vie illesse ax ait ait uti reeue ilde mot heureux ous eoi tred'Ipophthegines. Ἀπορθiγματα. Deri e de
Ludendi est oppos a Deandi ii aut arde certa inesmesures dans les divertisse menis ludus , comme dans la plui san
dDE OFFICII, LIB. I. Ireliquisque bellitis, antecedat. Illae nihil sentiunt, nisi voluptatem , ad eamque feruntur omni impetu hominis autem mens discendo alitur, et cogitando, semper aliquid aut anquirit, aut agit, videndique, et audiendi, delectatione ducitur. Quin etiam si quis est paullo ad voluptates propensior, modo ne sit ex pecudum genere sunt enim quidam h 0mines non re, sed n0mine PSed Si quis est paullo erectior, quamIis Voluptate capiatur, occultat, et diSSimulat, appetitum V0luptatis, propter verecundiam. Ex quo intelligitur, corp0ri Voluptatem non satis esse dignam hominis praestantia, eamque contemni et rejici oportere: in sit quispiam, qui aliquidui ibuat voluptati, diligenter ei tenendum esse ejus ruendae m0duin Itaque Vicit , euit que, corporis ad valetudinem reseratui', et ad Vires, n0n ad Voluptatem. Atque etiam, Si considerare volemus, quae sit in
natura hominis excellentia, et dignitas, intelligemus, quam sit turpe, disti uere luxuria, et delicate ac m0lliter vivere;
quamque h0nestum, parce, 0ntinenter, SeVere, 0brie. Intelligendum etiam est, duabus quasi nos a natura indutos esse personis quarum una communi est, ex eo, ubilomnes participes Sumus rati0nis, praestantiaeque ejus, qua antecellimus bestiis aqua in ne h0nestum, decorumque, trahitur, et ex qua ratio inveniendi ossicii exquiritur: altera autem, quae proprie singulis est tributa. Ut enim, in corporibus, magnae dissimilitudines sunt alios videmus, 'elocitate ad cursum, ali0s, viribus ad luctandum, Valere itemque in larmis aliis, dignitatem ineSS , aliis, Venustatem , sic in animis, exsistunt m 0re etiam varietates.
Erat in L. Crasso in L. Philippo L multus lepos; major esiam, magisque de industria in C. Caesare, Lucii
Voluptatem 'enien te de Bomo 655. Voy. Cim, Brutus plai Sir Sensueis. c. 40, et De Orat. II, 54. In L. Crasso. Crassus Lu In L. Philippo Vor inici, eius Licinius), sonsula ire et Brut. c. 7, et De Ora II
36쪽
bsilio'. At eisdem temporibus, in M. Scauro', et in M. Drms, adulescente, singularis Severitas in C. Laelii mulla
hilaritas in ejus familiari Scipione ambitio maj0r, vita
tristi0r. De Graeci autem, dulcem, et acetum, sestivique sermonis, atque in omni Oratione Simulatorem quem ευωυαβGraeci nominarunt, S0cratem accepimus contra Pythagoram et Periclem summam auctoritatem c0nsecut0S
sine ulla hilaritate Callidum Annibalem ex Poenorum;
ex nostris ducibus, Q. Maximum ' accepimus facile celare, lacere, dissimulare, insidiari, praecipere h0Stium consilia. In quo genere, Graeci hemistoclem i, et Pheraeum Iasonem ' ceteris antep0nunt in primisque versutum et callidum actum Sul0nis ' qui, quo et lutior ita ejus eSSet,
Cestis C. Cesar Strabon, doni Ciceron ante a grace, et qui figure comme interloeuteu dansi De Orat. II. In M. Scauro. Voy. Plus haut e. 22. Scaurus est Sou, ente ite par Ciceron, notam mentdans te Brutus, C. 29. In M. Druso Marcus Livius DpuSus orateur et jurisconsulte. Nomme tribui dia peti pie 'an 650 de Rome, i servit merueit leusemen te intersit du se natae Supplantant son collegiae Caius Gracchus dans a save uritu peia Ple Vor Brut. c. 28. In C. Loelio. VOS. plus haut, c. 26. Laelius est ian des interloeuteur du trait De Imicitia. Vov. Brut. c. 2 . Scipione. Le se e0 nil ei pi0n. Simulatorem, quem ει - ρωυα aim ait a se servi de e t0ur ingeni eux, qui te sit Sur nommer ironique. 7 Pythagoram. 0Υ. plitSh aut, c. I. Periclem Pericles que ongente politique et son eloquente et exerent a la uisSanee ou Vera inera thhnes, resida a Pe-poque la plus glorietas de Phisto ire de ceti ville. ΟΥ. Plui. , Ut de Peric es.
et plus aliquanto reipublicae prodesset, sinere Se Simulavit. Sunt his alii multum dispares, simplices, et aperti, qui nihil ex occulto, nihil de insidiis agendum putant, VeritatiScut 0res, fraudis inimici; itemque alii, qui quidvis perpetiantur, cuivis deserviant, dum, qu0d Velint, conSequantur: ut Sullam et M. Crassum videbamus. Quo in genere. versutissimum et patientissimum Lacedaemonium Lysandi una accepimus 40ntraque Callicratidam' qui praesectus classi pr0ximus p0st Lysandrum fuit. Itemque in Sermonibus, alium quem, quamvis praep0lens sit, essicere, ut unus de multis esse videatur: quod in Catules , et in patre,
et in silio itemque in Q. Mucio Mancia' vidimus. Audivi ex maj0ribus natu, 0 idem fuisse in P. Scipi0ne
NaSica' contraque, patrem ejus, illum, qui Τiberii Gracchic0natus perdit0s Vindicavit, nullam comitatem habuisse Serm0nis; ne Xen0eralem quidem, Severissimum philo-
Ut Sullo et M. Crassum. Cesti me me Crassus qui perit che Eles Parthes, et qui n' est pasmo in celΦbre par se immenSesricli esses inles devait en partiea Silla, qui parat se complai
sane es avec te biens de proseritS. Lysandrum Vor pluchaut,
In Publio Seipione Nasica Ily ut lusi eur Scipio Nasica te premier, P. Cornelius Scipion, Surnomm Nasica etait sil de Cnεus Scipio tu en Espagne;
blique L Second, P. Cornelius Scipio Nasica, urnomme Cor eulum a cause de a boni deson coeur, sui gendre de ScipionPAsricain. Le troisi si me, P. Cornelius Scipion Nasica Surnomme Serapi0n, Se sit remarque par Penergi de so caractῆre, et tua Tiberius GracchuS L quatri sime, P. Cornelius Scipion Nasica, connu dans Phisto ire fougle nom de Metellus Scipi0η, parce qu'il ut adopte a Q. Cecilius Metellus, sans galertes Vertus de se anesi tres, oua tependantu grand role dans tese Venement de so temps Cest de ceraernier qu i est ici ques
37쪽
Sophorum, ob eamque rem ipsam, magnum clarumque suisse. Innumerabiles aliae dissimilitudines sunt naturae morumque, minime tamen vituperandorum. XXXI. Admodum autem tenenda Sunt Sua cuique, non vitiosa, sed tamen pr0pria, quo facilius decorum illud, qu0 quaerimus, retineatur. Sic enim est faciendum, ut
contra universam naturam nihil contendamusu ea tamenr0RSerVata, pr0priam naturam Sequamur ut etiam si sint alia graviora atque meliora, tamen nos Studia nostrae naturae regula meliamur. Neque enim attinet naturae repugnare, nec quidquam Sequi, qu0d assequi n0n queas. Ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, ideo, quia nihil decet invita Minerva', ut aiunt, id est, adversante et repugnante natur i.
Omnino si quidquam est decorum, nihil est profecto
magis, quam aequabilita universae vitae, tum singularum acti0num quam e0nSerVare n0 90SSis, Si aliorum naturam imitans, omittas tuam. Ut enim Sermone eo debemus
uli, qui n0tus est n0bis, ne, ut quidam, graeca verba inculcantes, jure optim irrideamur Sic in actiones, omnemque vitam nullam diScrepantiam conserre debemus. Atque haec disserentia naturarum tantam habet vim, ut n0nnunquam mortem Sibi ipse c0nsciscere alius debeat, alius, in eadem causa, non debeat. Num enim alia in causa
M. Cato suit, alia ceteri, qui se in Africa Caesari tra
i Infisa Minerva, ut aiunt. Horat. Irt. Poet. v. 585. Tu
nihil invita dices faciesve Mi
opinio developpee dans te Phedon, que lisait Caton avant demourir; mais it ' cherchaitque immortalite de ame. M. Cato Caton 'Utique, qui 'elait refugi en Afrique ave les debris de Parme vatneue a Pharsale, se donna Iamori,
D OFFICIIS LIB. I. 55diderunt Atqui ceteris sorsitan vitio datum esset, si se interemissent, propterea quod leni0 eorum ita , et mores fuerant lacili0rex Cat0ui quum incredibilem tribuisset natura gravitatem, eamque ipse perpetua colistantiar0boravisset, Semperque in Prop0Sit SuSceptoque c0nsilio permansisset, moriendum potius, quam tyranni Vultus adspiciendus suit. Quam mulla passus est lysses in illo errore diuturno riuum et mulieribus si Circe et Calypso mulieres appellandae sunt inserviret, et in omni Serm0ne, omnibus astabilem et jucundum esse se velleti Domi ver etiam 40ntumelias serv0rum ancillarumque pertulit, ut ad id aliquando, qu0d cupiebat , Veniret. At Ajax'. quo animo traditur, millie oppetere mortem, quam illa perpeti, maluiSSet. Quae contemplantes expendere oportebit, quid quisque habeat sui eaque m0derari, nec Velle experiri, quam e aliena deceant id enim maxime quemque decet, qu0 est cujusque maxime suum. Suum quisque igitur n0Scat ingenium, acremque se, et bonorum, et vitiorum Su0rum judicem praebeat ne Scenici plus quam n08, videantur habere prudentide. Illi enim n0n optimas, sed sibi acc0mm0datiSSi-
ans Surcle mers avant de revoirsa patrie. 2 Errore diuturno.-Si minus erra3set, notus minus esset Ulysses Ovid.
Cire et Calypso Circe, famevSe magici enne etait silled Solei et de Persa, Ceurd' etes, o de Colchide Calypso sita itille de Pocean, vivant les
et II. 255 sqq, Domi vero etiam. LlγSse resta longiemps inconnu dans Son propre palais, et ne depouilla Son costume de mendiant quel ors tu'il ut tu te amant de Penelope, a se mme.
son rival et les principaux chela; puis it se percu de sonipῆe.
38쪽
mas subulas eligunt. Qui voce steli Sunt, pig0n0s , Medumque' qui gestu, Melanippam Clytaemnestram ci Semper Rupilius', quem ego memini, Antiopam si non
saepe Es0pus Aiacem Largo histrio hoc videbit in scenun0n videbit sapiens vir in vita Ad quas igitur res aptissimi erimus, in iis potissimum elab0rabimus. Sin ali
quando necessitas nos ad ea detruserit, quae n0siri ingenii n0n erunt omnis adhibenda erit cura, meditatio' diligentia, ut ea, si Π0n decore, at quam minime indec0re, sacere possimus nec tam est enitendum, ut 0na, quiae n0bis data n0n Sint, assequamur, quum ut Vitia sugiamus. XXXII. Ac duabus iis pers0nis, quas supra dixi, tertia adjungitur, quam casu aliqui ' aut tempus, imponit quarta etiam, quam n0bismet ipsi, judici inn0Siro, acc0mm0damus. 5am regna, imperia, n0bilitates, h0nores, divitiae, opes eaque, quae sunt hi contraria, in casu sita, temporibus gubernantur; ipsi autem gerere quam et Onam velimus, n0stra V0luntate pr0sciscitur itaque se, alii ad philoso
Epigonos Les Epigones, trage die 'Accius, imite de celleu'Εuxipi de Les spigones etaienties en sanis de sep ehes qui assiegprent Thδbes, et e vj et de a pie e etait a se conde guerre de Thδbes. edum Medus, tragedie de
Paluvius Medus tali sis de Iason et de Medee, et donna, dil-on, o nona aux sides. Melanippam Tragedi ei 'Ac- eius Melanippe, rei ne de Amarones doni Hercule devait apporter late in ture a urysthee. Clytoemnestram. Trage died'Aecius Clytemnestre, semined'Agamemnon , te sit tuer a sonretour de Troie, 0ur epous ersgisthe, et perit elle-πἴ me solastes eo up d'Oreste, sor sis. Rupilius Rupilius, eleur celebre. Intiopam Antiope, sille de Nycteus, o de Thsibes, ut de Iupiter, Zethus et Amphion. Trage die attribue a Pacuvius.7 Esopus, ac tela celebre. V0y. 0r. II, u. I, V. 82 Quoe gravis Esπu3, quin doctus Roscius egit. Ijacem Mur, trage die 'Ennius, i de Livius Andronicus. Meditatio. Se di des exere iees par tesquel un athlete,
par exemple, Se prepare auxi uites serieus es et solennelles.
Cest aliis que line appelle les
exerci es militat res, meditatio campestris. Panegyr. I. 10 οy. Meth. at de Burn. ,
nole da 3 29 . DE OFFICIIS LIB. I. 5
phiam alii ad ius civile, alii ad eloquentiam, applicant ip
sarumque virtutum in alia alius maxul excellere. Qu0rum Vero patres, aut maj0res, aliqua gloria praestiterunt, ii student plerumque eodem in genere laudis excellere; ut Q. Mucius, P. filius'. in jure civili Paulli filius Africanus- in re militari. Quidam autem ad eas laudes, quas a patribus acceperunt, addunt aliquam Suam ut hic idem lat. canus el0quentia cumulavit bellicam gloriam. Quod idem fecit imotheus, Cononis filius , qui, quum belli laude n0u inferior suisset, quam pater, ad eam laudem doctrina et ingenii gl0riam adjecit. Fit autem interdum, ut nonnulli,
omissa imitatione majorum, Suum quoddam institulumc0nsequantur maximeque in eo plerumque elaborant ii, qui magna sibi proponunt, obscuris orti majoribus. Haec igitur omnia, quum quaerimus quid deceat complecti animo et c0gilasione debemus. In primis autem constituendum St, qu0S 0S, et quales esse velimus, et in quo genere Vitae quae deliberati est omnium dissicissima. Ineunte enim adolescentia, quum eSt
maxima imbecillitas consilii, tum id sibi quisque genus
aetatis degendae constituit, qu0 maxime adamavit. Itaque ante implicatur aliquo certo genere, cursuque Vi Vendi, quam potuit, qu0d optimum esset, judicare. Nam quod Herculem Prodicium dicunt, ut est apud Xenophontem,
Q. Mucius, P. filius. Q. Mucius, ista jurisconsulte Publius Mucius Scevola, marcha surcle traces de Son pere.
Paulli filius Africanus. Lesecondolaicain, sit de Pauls mile etait passe par adoptiondans lauam ille Cornelia Ciceron parte de son eloquente dansi Brutus c. 2 , 54, etc. et dans le De Orat. III, 7.
Timotheus, Cononis filius. Timothee. general et irate ur
net. I ep. Vie de Timothee, edit.
Herculem Prodicium. UΗereule de Prodicus. Prodicus, celebre sophiste de Plle de Chio,
39쪽
quum primum pubesceret quod tempus a natura ad deligendum, quam quisque viam vivendi Sit ingressurus, datum est , exisse in solitudinem, atque ibi sedentem, diu Secum, multumque, dubituSse, quum duas cerneret vias, unam V0luptatis, alteram Virtutis, utram ingredi melius esset 0 Herculi, Jovis satu edito, potuit Glasse contingere nobis n0n item, qui imitamur, quos cuique Visum est, atque ad eorum Studia, institutaque impellimur. Plerumque autem parentum praeceptis imbuti dii eorum con-Suetudinem, moremque deducimur. Alii multitudinis judicio seruntur; quaeque majori parti pulcherrima videntur, ea maxime X0plant: 0nnulli tamen, sive felicitate quadam, Sive bonitate naturae, Sive parentum disciplina, rectam vitae secuti Sunt viam. XXXIII. Illud autem maxime rarum genu eSt eorum,
qui aut excellentis ingenii magnitudine, aut praeclara eruditione, atque doctrina, aut utraque re, ornati, patium etiam deliberandi habuerunt, quem potiMimum Vitae ursum sequi vellent in qua deliberali 0ne, ad suam cujusque
naturam c0n Silium Si omne revocandum. Nam quum in omnibuS, quae aguntur, ex eo, quo m0d quisque natus est,
ut supra dictum est, quid deceat exquirimus tum in tota vita constituenda, multo est ei rei cura major adhibenda, ut constare in perpetuitate vitae possimus nobismet ipsis, nec in ullo ossicio claudicare. Ad hanc autem rationem'. quoniam maximam vim natura habet, Drtuna proximam utriusque omnino habendarallo est in deligendo genere vitae; sed naturae magis: multo enim et si mior est, et conStantior : ut sortuna n0nnunquam, ipsa m0rtalis, cum imm0rtali natura pugnare videatur. Qui igitur ad naturae suae n0n vitiosae
reproduit ette ingeni euge fictio stitue a ille ur a Prodieius Cic. aue. I duliv. II de se v moires Epist famil. V. I.
Xenophontius que Cicero sub Dans et examen, dans e thoix. DE OFFICIIS LIB. I. Uc
oenus consilium vivendi omne contulerit, is constantiam teneat id enim maxime decet nisi lari se intellexerit errasse in deligendo genere vitae. Qu0d si acciderit potest
autem accidere , facienda morum institutorumque mulatio est. Eam mutationem, si tempora adjuvabunt, aclituS,c0mm0diusque faciemus; sin minus, sensim erit pedeten- timque acienda ut amicitias, quae minus delectent, et minus probentur, magis decere censent sapiente SenSi dissuere, quam repente praecidere . Commutato autem genere vitae, omni ratione curandum est, ut id b0n consilio secisse videamur.
Sed quoniam paullo anth dicium est, imitandos esse ma-j0res primum illud exceptum sit, ne ilia sint imitanda: deinde, si natura non seret, ut quaedam imitari possit, ut superioris silius Africani inui litui Paullo natum adopta-xit, propter infirmitatem valetudinis, non tam potuit patrissimilis esse, quam ille fuerat sui. Si igitur n0n40terit, Sive causas desensitare, sive populum concionibus tenere L sive bella gerere illa tamen praestare debebit, quae erunt in ipsius potestate, justitiam, iidem, liberalitatem, modestiam, temperantiam qiud minus abi id, qu0d desit, requiratur. Optima autem hereditas a patribus traditur liberis, omnique patrimonio praestantior, gloria irtutis, rerumque gestarum cui dedecori esse, nefas et impium judicandum
XXXIV. Et quoniam ollicia non eadem dispat ibus pelatibus tribuuntur , aliaque sunt juvenum, alia eni0rum;
Oud repente prσcidere. Ciceron, dans te Traite de 'I- mitig c. 2 , exprime a me me pense en 'appuSant de Paulo- rite de Caton Tales amicitiae sun remissione usus eluendoe; et, ut Catonem dicere audivi, dissuendos magis, quum discindendae.
Le sit du premi e Africa in ne
ces de Son sire, adopta n sis de Paul smile, et emis 'adoption ut te destrueleur de Car
40쪽
aliquid etiam de hac distinctione dicendum est. Est igitur
ad0lescentis, majores natu vereri, exque iis deligere opti-m0 et probatissimos, quorum consili atque auctoritate nitatur ineuntis enim aetatis inscitia, enum e0nstituendae regenda prudentia est. Maxime autem ii Dcaelas a libidinibus arcenda est, exercendaque in labore, patientiaque, et animi, et corporis; ut e0rum et in bellicis, et in civilibus09sciis, vigeat industria. Atque etiam, quum relaxare anim0S. et dare se jucundi tali, volent, caveant in lemperantiam meminerint verecundiae : quod ei it facilius, si in ejusmodi quidem rebus majores natu volent intereSSe. Senibus autem lab0res corporis minuendi exercitationes animi etiam augendae viden lui' danda vero opera, te amic0s, et juventutem, et maxime rempublicam c0nsili ae prudentia, quam plurimium adjuvent. Nihil autem magis ea Vendum est Senectuli, quam ne langu0ri Se deSidiaeque, dedat. Luxuria vero, quum omni aetati turpis, tum Senectuti cedissima est: sin autem etiam libidinum intemperansi accesserit, duplex malum est quod et ipsa Senectus dedecus concipit, et lacit adolescentium impudenti0rem
Ac ne illud quidem alienum est, de magistratuum, de pri Vat0rum, de civium, de peregrinorum ossiciis dicere. Est igitur propitum munus magistratus, intelligere, Segerere perS0nam civitatis, debereque ejus dignitatem et decus Sustinere, Servare leges, jura describere L ea fidei suae
commiSSa meminisse Privatum autem oportet aeqii et pari eum civibus jure vivere, neque submissum, et abjectum, neque se esserentem tum in republica ea velle, quae tranquilla, et h0nesta sint talem enim solemus et sentire b0num
'uxuria. Mollesse, vi e molle conditions. et voluptueus a Iuri describere. i. -u- d. ac ne ritu quidem. 'au jus suum cuique tribuere vell-leur ient de parier des disserent ter au mainti ei de droit de ages, parte des differentes hac ura.
civem et dicere. Peregrini 1 autem, atque incolae, ossicium est, nihil praeter Suum neg0lium agere, nihil de alio anquirere, minimeque esse in aliena republica curiosum. Ita sere ossicia reperientur, quum quaeretur, quid deceat, et quid aptum Sit personis, temp0ribus, aetatibus. Nihil est autem, quod tam deceat, quam in omni re gerenda, consilioque
XXXV. Sed quoniam decorum illud in omnibus saetis, dictis, in corporis denique nr0 tu et statu cernitur, idque pusilum est in tribus rebus, Drmositate, ordine, ornatu ad actionem apto, dissicilibus ad eloquendum; sed salis erit intelligi in his autem iribus continetur cura etiam illa
ut probemur iis, quibuscum, apud quo Sque, VivamUS his qu0que de rebus pauca dicantur'. Principio, corpori nostri magnam natura ipsa videtur habuisse ali0nem, quae larmam nostram, reliquamques guram, in qua esset Species honesta, eam posuit in pr0mtu quae parte autem corporis, ad naturae necesSitalem datae, adspectum essent delarmem habiturae, atque turpem, ea c0nlexit, atque abdidit. Hanc natura tam diligentem fabricam imitata est hominum verecundia. Quast enim naturam cultavit, eadem omnes, qui Sana mente Sunt, removent ab oculis ipsique necessitati dant, operam ut quam occultiSSime, pareant quarumque partium corporis
usu sunt necessarii, ea neque parteS, neque earum USUS
suis nominibus appellant; quodque sacere turpe non est,m0do occulte, id dicere obscoenum est. Itaque nec actio rerum illarum aperta petulantiu vacat, nec orati0ni80bScae
Dicuntur. La proposition In promtu En vidense. principale est his quoque de re-