장음표시 사용
111쪽
nur , ut videret cre. ; Nec scivisse eerib peccatum Sodomorum: simi liter enim dicitur Gen. 18. v. 2I. Descendam , crvidebo , utrum elamorem , qui venit ad me , opere compleverint et an non est ita ,
ut fetam 3 Et nescisse, an aliquis iustus Sodomis esset, cum dicat ibi v. 16.
Si invenero Sodomis quinquaginta iustos in medio Civitatis, dimittam omni I
eo propter eos oee. ἱ Nec alia , quae pasism inscripturis sub dubitatione a Deo
Dicendum ergo est Primh, particulam fortὸ prolatam a Deo non signa ficare dubitationem Dei asserentis, sed
contingentiani eventus , & arbitrii libertatem . Ita Sanctus Hieronym. in rap. 16. Ieremis ad illa verba , Si forsitan audiant , Θ convertantur . ait et Verbum ambiguum forsitan messati Domini non potes convenire; sed nosro ο-quitur assctu , iat liberum hominis feris
vetur arbitrium 2 ne ex prascientia ejus ,
quasi necessitate , vel facere quid , veι
Secund5 . Uerbum forsitan saepe est Dei increpantis. Ita Saninis August. tract. 37. in Dan. n. 3. , ubi ad illa verba : Si enim me sciretis , Θ Paι rem metim forsitan sciretis : ait . Ille , qui omnia scit, quando dieit forsitan , non
diabitat , sed inerepat. Attende enim , quomodo inerepaιλὰ dieatur ipsum fomistan , quod videtur esse verbum dubitationis . Sed dubitationis verbum ea , quando dicisur ab homine , idia dubiarante , quia nesciente e chm veris dieiarum ὰ Deo verbum dubitationii , eam Deum nibia utique Iateat, illa dubitatione arguitur infidelitas, non opinaturdis, nitar . Et ita sumendam esse particulam fortὸ in loco citato eκ Gen. e. 3. dicit idem Augustinus lib. I. contra adversarium legir, ω prophet. c. I S. . Tertio . Particula ortὸ aliquando est particula expressiva , & confirmativa
de idem valet ac utique; & se sumi debet foriὸ usurpatum 1 Christo Matt. Is . forte, idest , utique pio secto mania dissent usque in bane diem . Ita exponit S. D: Chos . in dict. caput homil. 38. in arto. Ut docet D. Thom. 2. 2. qu.
x x. are. 6. ad 1. esto Deus semper c
gnoscat de conditionath, vel absolute
suturis , non solum eventum continis gentem , quem habent ex ordine cauissarum secundarum . sed etiam exitum ,
quem de facto habitu; i sunt in se ipsis e saepe tamen ea te velat solum se cundum esse quod habent in tausis suis. Talis autem suit revelatio facta Moysi Εκodi 4. , nimirum , quod , at lento ordine causarum secundarum , & vi signorum . suturum erat, ut si non primo . saltem secundo signo crederent ;quod si nec istis crederent, ad ulteri ra procederet, cum tamen Deus cer th sciret , nulli signo eos , quorum corda induraverat, crestituros. Et hoe dicendum est , alias cogeremur negare Deo certam cognitionem nedum coninditionatorum , quorum conditio numquam ponetur , sed eorum etiam , quaeso sita conditione transierunt in abs uta , qualis fuit Israelitarum fides,& incredulitas obstinata AEgyptiorum. XIX. Obiiciunt secundo. S. Auguis
stinum , qui lib. deprades. SS. eap. 24. exponens prςlaudatum textum Sapientiae e. 4. Raptus es, ne malitia mutaret intellectum eius et ait: dictum est se-eωndym perieuIa viis hujur , non secumdam prVeientiam Dei , qui hoe presciavit, quod futurum erat ἱ non quod futurum non erat. Et eodem lihroe. I 2.
dixerat : Unde talibus viris s idest Semipelagianis, contra quos agebat J in
mentem venerit, ut futura , quς non 'nt futura , puniantur , veI honore rur merita parvulo m. Item I. 2. contra duas epis. Pelagiam c. 7. Quomodo enim f inquit J priscivit ea fuιur . que illis in infantia moriιurir , qui preseientia ejus falli non potes , prUeivit potida non olura quod repetit
Iib. r. de anima , ω ejus origine r. xx.
S. Augustino concinit S. Prosper epis. ad S. August. praefixa libro citato do Praedes in . SS., ubi de Semipelagianis ,
futura s inquit J qur non sint futurn ,
112쪽
que Damascenus Dialog. alυ. Manteh. n. 3. de Deo sic loquitur. λι enim praseiret , quod futurum non es 8 Nam si quem p/ccaturum praenosset , hunc non eondidisset , prascientia non ueret , sed
error. Sicut enim cognitio es rerum iIIarum , qua sunt, H ω praseientia earum es , qua eerto futura sunt ἔ Ergo isti praescientiam conditionatorum 1 Deo relegant. XX. Respondeo primo , absque iniuria assieri non possie , Sanctum Augustinum nesa isse Deo scientiain futuro
rum contingentium conditionatorum, cum lib. de eorrept. , Θ gratia c. 8. aper-th dicat, eam non nisi insanissitne posse negari. Respondeant inquit sipossent, eur illos Deus, e m Meliter , Grδιὸ . Pi rent , non tune de vita huius periculis rapuit, ne ma Iitia mutaret intellectum eoνum , cr ne fetio deeiperet animas eorum. Vtrum boe in potestate non habuit, an eorum mala futura ne-sei Dis y nempe nihil borum, nisiperve
Assimὸ , ω infanis dieitur. Fatetur ergo , non nisi perversissime, & insanissime dici , Deum nescire , qudd , si
iste diutius viveret, a malitia corrumperetur , & per talem praescienti an potuisse impedire , ne illa corruptio reipsa eveniret , istum prς mature rapiendo h vivis. Idem assierit S. Prosper respons. 8. ad
excerpta Genuensium . Cum aliqui tinquit pereunt , non dubitemus ipsoriam meritis deputari , qu a pereunt i quos utique posset Deus miserieorditer libera is νe , si vellat. Et e m aliqui liberantur , non audeamus definire , quod digni fusvint Iiberari , quor utique posset Deus iuste damnare , si vellat ... De Tyriit --
τὸ , ω Sidoniis quid aliud possumus dia
eere , quam non esse eis datum, ut ereia
derent , quos etiam eredituros fuisse, ipsa veritas dieit, si talia , qualia apud non eredentes facta sunt , virtutum Agna vid .nt ωe. Si ergo eos sub conditione sis norum fuisse credituros, Ueritas dixit , & verissime dixit ; erso sentit S. Prosper , Deum praescivisse,
. IV. ' t. 97& quidem eerib , eos sub talibus signis
XXI. Respondeo ergo secund5 ad id, quod opponitur, Divos Augustinum , & Pro Derum intelligendos en iuxta occasionem, & intentum , it quo verba illa protulerunt, nimirum, sese opponendi Massiliensibus Semipe. lagianis , afferentibus , homines puniri , aut praemiari propter bona, vel mala opera, ut conditionath praevisa futura, si diutius viverent , ex quibus movebatur Deus ad eos absolute vel praesciendos, id est praedestinandos , aut reprobandos, ac si merita , vel demerita conditionale sutura, essent absoluta merita , vel demerita. Beiad ergo dicunt , quod merita sic praevisa live absoluth , sive conditi Onate ante gratiam , de voluntatem Dei illam conserendi , non sunt sutura , & , si Deus ex tali praevisione moveretur ad praeis destinandos adultos , sive parvulos , praedestinaret, & praesciret merita non futura , & talis praescientia non esset scientia , sed error. Quid enim ea veiarias tinquit Sanctus Augustinus lib. de praedest. SS. c. p. quam prascisse Chriapum , qui, o quando , ω quibus Ioeis
in eum fuerant eredituri y sed utrum
praedicato sibi Chrso . se i j babituri essent fidem , an Deo donante sumtiari ,
ides , utrum tantummodo eos praescierit, an etiam praedestinaverit Deus , quare re , atque disperare tune t ep. I 1. q. a. n. 14. l necessarium non putavi.
Ex alio etiam motivo dicit S. D ctor , merita illa, Vel demerita no praesciri a Deo , ut sutura, nam sutura etant sub conditione , quia i men Deus decreverat , illa absoluth non tama, non erant amplius sutura , nec poterant , ut talia a Deo praesciri absoluti . Hic est sensus verborum D. Augustini. Non secundum praselen tiam Dei s absolutam J qui hoe prastiavit , quod futurum erat s id est praepa ravit J non quod futurum non erat: idest
quod ei mortem immaturam fuerat largiturur , ut tentationum subtraheretur
incerto , non qu)d peccaturuι esset, sui
113쪽
y8 Quas. VI. De Scient. futur. condit.
permansurus in tentatione non estet .
De praescientia igitur praeparatoria loquitur S. Doctor , & hanc negat Deo de conditionatis , quorum conditio non ponetur: unde S. Prosper respons8. citati : agnoscamus itaque s inquit J D-pienter , pieque fateamur , prascisse incommutabiliter Drωm , quibus esset daturus , ut crederent , aut quor daturus
esseι Illio suo , ut ex eis non perderet quemquam : ω si hae praseivit , bene-feia sua illum , quibus nos dignatur Iiaberare , praestasse : Θ bane esse prausinatronem Sanctorum , prascientiam fellicet, s' praeparationem gratia Dei, qua certissime laberantur.
Hoc eodem modo praescientiam sumsita & Damascenum , testantur eius postrema verba : sic o prescientia earum rerum est , qua certo futura sunt . XXII. Obiiciunt tertio. Deus plura in Scripturis vel per se , vel per Pr phetas praedixit, solitin per coniecturam, nempe ex dispositione causarum secundarum , ut per Esaiam Ezechi ς 3 . v. i. dispone s inquit J domui tua , quia morieris ita , ω non vives . Perlonam Ninivitis e. 3. v. 4. Adbue qua draginta dies , ω Ninive subvertetur equorum tamen neutrum evenit; ergo ex pr dictionibus non colligitur certitudo diving cognitionis. XXIII. Respondeo ex D. Τhom. .
2. qu. 174. art. I. , Ac quest. ra. de verit.
rt. I . , quod triplex est prophetia , Comminationis , Praedestinationis , &Praescietitiae . Futωrum enim est in divina eognitione dupliciter . Uno modo , prout es in fis eausa r eis sie aeeipitur Prophetia comminationis , qua non semper impletur; sed per eam prauuntiatur Mis/o ea a ad euectum , qui quandoque aliis superυeuientibur impeditur . mio modo e noseit Deus aliqua in se ipsit , vel xt senda a Deo ι cr horum est prophetia pradesinationis ... UeI ut flenda per liberum arbitrium hominis ; D Hes prophetia prascientia , qua potes esse
bonarum , coer malorum . quod Mon contingit de prophetia pradestinationii , qus est bonorum tautum . Ita D. Thomas . Quamquam autem sepe aliter meonit ac prophetia comminationis prς- nunciatum est , adhuc tamen haec cerista , & non pure coniecturalis est; non enim praenunciat, quid in re su evenisturum , sed quid in ordine, & praeparatione causarum sit. It1 S. D. 2.1. q. x r. ara. 6. ad 1. his verbis. Quand que vero ruberisa revelatio es impressa similitudo divina prUeiemst , pro ut scia Dei eognosciι ordinem eausarum ad effectus . Et tunc quandoque aliter evenit , quam prophetetur. Nee tamen Propbetia
subes falsum , nam sensus Prophetiς es , quod i eriorum causarum diis tio , Ave naturalium , sive humanorum actuum, hoe habet, ut taliν effectus eveniat. Et Deundam hoe inultigitur verbum Isaia
38. Morieris , & non vi vestides disepositio corporis tui ad mortem ordinatuν .
Et quod dicitur Iona 3. Adhuc quadraginta dies, & Ninive subvertetur: ais
des hoe merita ejus exigunt , ut subveristatur . Ne autem secundum causarum
ordinem effmus eveniret , impedivit Ezechiae oratio, & fletus ,& Ninivitarum resipiscentia. XXIV. Objiciunt quarto. Futura contingentia de conditione, sive contingente , sive disparata , non habent determinatam veritatem , vel falsi tatem : nam veritas conditionalis in illatione consistiti sed in praedictis conditio non habet infallibilem illatio.
nem eventus; ergo &c. Quod magis urgetur. Propositio com ditionata de futuro contingente , vel
iacit sensum , quod ita esset, esto Deus non decrevisset , vel praescindit 1 decreto , vel decretum includit, & lub- intelligit. Si primum , vel secundum ἐest omnino salsa , & impossibilis, & , ut diximus , a Deo cognoscitur per
scientiam necessariam quia cum eventus debeat eme effectus Dei , nequit poni , nec cognosci, eius voluntate exclusa, vel praecis . Si vero tertium; est quidem vera , sed necessaria r quod enim , supposito decreto de eventu , eventus sequatur, veritas necessaria est, non contingens. X XU.
114쪽
XXV. Respondeo , disting. mi., non lubet insallibilem illationem ex sua . natura , & praedicatis intrinsecis , ut
ista . si SoI Iuret, dies est, conc. min. , ex aliquo extrinseco determinante , ut ea polita eventus sequatur, nego min. Fateor , veritatem conditionalis tu bona illatione landari haec tamen non debet semper oriri ex praedicatis intrinsecis , sed aliquando ex aliqua suppositione. Sicut autem in Mediistarum opinione . haec oritur ex suppositione eventus sub illa conditione suturi, ita per nos, ut dicemus , oritur ex suppositione divini decreti statuentis, ut posita illa conditione, quamvis non
connexa ex sua natura, ponatur even
Ad id , quod urgetur , respondeo, propositionem conditionalem habere . veritatem, supposito decreto, importato non quidem expressE, & ex parte conditionis , seu subintellecto ex parte obiecti, & effectus. Ut enim supra diximus, decretum Dei potest poni , vel ex parte conditionis , ut si dicas , si Deus decreverit, hoe fore sub talieonditione , hoe erit , & se propositio est de dicto , 8e necessario vera , sicut ista , s Deus Divit, boe futurum ess is , hoe erit , & in sententia Mediistarum
ista , si Deui bominem voeatione eongrua voeaυerit , infallibiliter eonsentiet. P
test etiam poni decretum , & subintelligi ex pat te effectus sub illa conditione ponendi , ut si dicas , si Driimidissent opera Cbrisi , pernitentiam age rent , Deo volente , γ dante poenitentiam , dc sic propositio est de re, &poenitentia manet contingens: eontingens enim est , quod , illis videntibus opera Christi , Deus velit dare illis
poenitentiam, cum possit velle non dare , sicut voluit non dare Bethsaiditis ,& sic etiam poenitentia absoluth manet contingens. Ita autem esse, docet D. Prosper respons. 8. laudata ad excerpta Genuens his verbis. De Turiis vero, Er Sidoniis , quid aliud polyumus direre , quam non esse eis datum , ut ereis derent , quos etiam eredituros fui se - ,
ipsa verat ar dicit cre. Et infra . Sed etiam Corozain , Θ Belbfaida potuisse eonverti , Θ fideles ex infidelibus fieri ,
si hoe in eis Dominus voluisset operari.
nius novissimus Societ. Scriptor , qui Anonymus nuncupari solet . Scientia conditionata plures arguit impersectiones; ergo in Deo non datur. Antec. probat primo. Particula se est notae compositionis, nempe condi tionati eum conditione r imh & discursus, idem enim est dicere, si Sot laeet, dies es , ac dicere, Sol lueet , ergo dies est. Se- eundo , dicit suspensionem , haesitationem , & otiositatem. Suspensionenia, uia nihil videt determinatum , imbngit, ut si esset, quod revera noria est . Otiositatem etiam , cum enim habeat Deus scientiam absolutam de eis xistentia , vel non existentia conditionis , de conditionati, otiose se gereret, sicut qui videret Solem lucentem, Sediem , otiosE diceret, si Sol lueet, dieres. Tandem cum Deus non cognoscat
illa sutura conditionata in se ipsis , quia in se ipsis nihil sunt, neque i
aeternitate , cum nunquam futura sint,
videt ea in suis causis ; sed de effectibus , ut in suis causis sunt, haberi nequit cognitio, nisi conjecturalis;
ergo &c. XXVII. Primd retorqueo argu mentum . Si enim ex scientia conditionatorum certa, quam nos admittimus , sequuntur impersectiones in Deo. multo maiores sequentur ex scientia , seu cognitione solum coniecturali , suam ipse admittere debet , cum ex ista sequatur ulterius incertitudo. Ad do. Hae impersectiones , quas ipse fingit, sequuntur etiam ex scientia detonditionatis nec effariis; hanc autem quis Catholicus Deo denegabit pXXVIII. Secundo respondeo dire. Od, ex scientia conditionatorum non sequi in divina tognitione , neque compositionem , neque discursum , sed quod uno indivis bili obtutu cognoscat ea, quae a nobi enuntiati vh , composti- 've , & discursiud cognoscuntur , seu
115쪽
i oo Quadi. VI. De Selent. futur. condit.
quia cognoscat enuntiabilia , non in nuntiabiliter , discursva , non discuris sive . tu docet D. Thoin. hac qua 1. 14.
Neque est suspensa, aut haesitans , quia cognoscit eventum determinath futurum sub conditione; quod si non cognoscit existentiam conditionis , hocided est , quia pro tuo signo nondum est cognoscibilis , quia pro eo figno nihil de ea statuit.
Neque est otiosa e pro eo enim fi-gno nondum habet scientiam de existentia absoluta conditionis , quia nondum concipitur , eam statuisse; cognoscit tamen , qudd si poneretur, sequeretur eventus , quia sic decreto suo conditio nato statuit, ut dicemus. Tandem non sequitur , cognitionem illam esse tantum conjecturalem , quia videt emetiis , non in causis sitis contingentibus , nudo sumtis , & in seipsis , sed ut decreto suae voluntatis subsunt , ex quo determinantur ad ponendum effect lini sub hypothesi, quod xistat conditio. Sed iam de isto deorsis , de quo apud nos , & Mediistas
acerrime controvertitur, agendum est.
An circa contingentia conditionata sint admittenda in Deo decreta absoluta quidem ex parte subiecti , sed conditionata ex parte objecti
AD sternendam viam iis , quae irris
s stilis dicturi sumus , praemittendum hoc dubiam est . Si mnim circa sutura conditio nata dant arin Deo decreta actu , & subiectrue in eo existentia , quibus statuat, ea potius sutura , posita conditione, quam se non futura, iam scientia, qua illa sutura novit, ut pole fundata in decreto de eorum conditionata futurition , erit libera , non media inter liberam ,& necessariam . I. Notandum ergo est , triplex deo cretorum genus possedistingui in Deo. Primum absolutum tam ex parte su jecti , quam ex parte objecti , quo Deus absoluth, de absque ulla conditiove ex parte obiecti statuit, aliquid facere , vel per se ipsum , vel per causam creatam , quod his verbis exprimitur et Volo producere mundum e Volo Anti-Christum esse tali tempore. Et hujusmodi decreta in Deo dari , fatenis tur omnes; cum hisce decretis plenae snt Sacrae Paginae I tum etiam , quia videmus, multa absolute , & independenter ab omni conditione fieri ; ergo vel dicendum est , haec fieri praeter Dei voluntatem , vel in Deo dari voluntatem , seu decretum absolutum tam ex parte subiecti, quam ex partu Obiecti , quo voluit ea fieri .
est conditionatum tuin obiectivE, seu ex parte obiecti, tum subiectivE, seu ex parte subjecti , hoe est , quod non
existit actu in Deo , existet tamenta , seu existeret, si ponatur, vel poneretur aliqua conditio , quod explicatur his verbis et si Petrus oraverit , decerinnam , illi conee eνe , quae postulaverit et seu : si Paulus iret ad eoncionem , vellem ipsum laudare et quo non designatur actualis emcax volitio eum laudandi , sed potius eam me habiturum , supposito , quhd eat ad concionem . Et hae esunt decreta , quae Patres Societatis admittunt in Deo cirea sutura conditionata, non quae actu si ut , sed quassent, si cte. Sicut enim , inquiunt , uturum conditionatum est illud , quod non erit, scd erit, fi ponatur fre., ii ad illud requiritur decretum , non quod sit, sed quod actu elset , si poneretur , vel quod erit , si ponatur illa conditio. III. Tertium decretorum genus dicitur absolutum ex parte subiecti, &conditionarum ex parte obiecti, quod actu quidem existit , de re tamen ponenda non absolute , sed sub aliqua
116쪽
eonditione, seu quo Deus absoluth statuit aliquid laturum, si talis, vel talis conditio ponatur , quod sic explicari potest e riu care Pereo , qua possu-
Iaverit, si oraveris : vel: volo ipsi dare gratiam . si audiat concionem. Dicitur
autem hoc decretum subjectivd absolutum , quia actu existit in Deo . ad differentiam decreti subjective conditionati , quod actu non existit , sed ex iseret, ficte. Dicitur quoque conditionatum objective , quia res decretata non erit, nisi conditio praefixa ponatur , ad differentiam decreti absoluti objectivE , quo res decreta independenter ab omni conditione erit. De hoc praesens est quaestio , an in Deo revera detur circa sutura conditionata Contingentia r . II. AElfertis a maliva.
tu ita conditionata dantur in Deo decreta ab Iuta ex parte subie- iste , & conditionata ea parte objecti. Ita omnes discipuli S. Thomae, Sc Ueriores Scoti stat. Prob. primo. Quia, ut vidimus , tota rerum contingentium futuritio pendet a decreto, de voluntate Dei; ergo, scut non potest ali-ruid esse absolute futurum, ni si Deus ecreverit , illud absolute futurum. esse : ita nequit aliquid esse futurum
sub conditione per se non connexa ,
nisi Deus decreverit , illud sub tali
conditione eventurum. Unde enim sub tali conditione indifferente ad eveniatum, vel non eventum, eveniret potius , quam non eveniret, nisi esset , qui talem eonditionem ad eventum ordinaret
ximus, & dicemus, pro priori ad decretum Dei nihil est determinate su-ttarum, sed quidquid est, contingens
est ad esse, vel non esse; ergo ablato divino decreto, non magis sutura esset conversio mea sub conditione auditionis concionis , qu m non sutura, quia concio secundum se nullam dicit connexionem cum existentia meae conis versionis . Quot enim audiebant conisciones Chri sit , quorum tamen pauci convertebantur , & eredebant in ipsum , i md plures, Si sapientiores avertebantur ab ipso Qui ergo , audito Christo , converteban ur , hoc ideberat , quia decreverat Deus , ut , si Christum audirent , converterentur .
crae Scriptiliae locis. quibus Deus revelavit , se multa facturum . si talis , vel talis conditio poneretur, quae tamen conditio non erat implenda r ut Genes I 8. quod deleturus non emet Sodomam , li in ea quinquaginta , vel triginta , vel viginti, vel decem Iusti fuissent e qudd Rex Ioas expugnaturus effet Syros , si quinqui Es, aut sexies, aut septies terram iactu lo Rex ipse percussi met 4. Ret. r3.: qudd Sa lomoni servaturus effet Regnum , sitam Salomon , qtiam eius posteri mandata divina servarent 3. Reg. o. e & a lia eiusmodi ; ergo adorat in Deci Uoluntas talia promissa implendi. si dictae conditiones implerentur . Conseq. probatur prim6. Deus enim potuisset absolute, etiam positis Iussis , Sod mam non salvare e stante percu sione terrae iaculo saeta sexies . aut septies, Ioas , ad Syriae devastationem non conctirrere e posita etiam observantia mandatorum , Regnum Salomoni , leposteris non servare ergo, ne plomisisiones illae salsitati exponantur , & mi
nus veraces reputentur. , dicendum is
est , haec Dei nn certo promista , quia
iam apud se certo stat ileiat, on Ilia illa , ei si contingentia . determinate sutura, si appositae conditiones implere
Secundd probatur conseq. Quando talia , & sin ilia promin ciabat Deus conditionath sutura , ve I eius voluntas erat determinata ad ea implenda, apositis conditionibus , vel non 8 Si primum.habemus intentum; quia illa
117쪽
i or cura. m. De Scient. futuri condit.
voluntas, utpote libera , erat aliquod decretum liberum it & eum res Molita non esset ponenda absolute , sed dependenter ab aliqua conditione , non erat decretum prorsus absolutum, sed conditionatum eκ parte obiecti . Secundum vero dici nequit. Tuin quia , si non erat in Deo voluntas determinata implendi, quae promittebat, positis conditionibus, quomodo sincera,
de verax fuisset illa promissio , sicut quomodo sincera esset promissio illius , qui diceret , si pugnaveris, dabo tibi
equum , quum non haberet voluntatem
implendi , posita conditione λ Tum etiam , si voluntas divina actu non esset determinata ad ea ponenda sub conditione , quomodo poterat res enunciata, & promissa esse determinath ponenda sub illa conditione , cum voluntas divina , a qua eius determinatio dependet, esset indeterminata
Igitur, si non potest stare promisso verax, & sincera absque animo , & voluntate adimplendi, absoluth quidem , si promissio sit absoluta, & conis ditionate , si promissio sit ex parte rei promissae condi I torrata : si insuper nequit aliquid esse sue absoluth , sive, sub conditione suturum, quin intelligatur dependentia a voluntate Dei , a quo omnia pendent; non video, quomodo salvari possit, quod aliqua snt contingenter sutura sub tali conditione inconnexa , quin stipponatur , a Deo sie suisse statutum ; nec Christus
Matth. 26. v. s3. adeo fidenter dixisset Petro et An putas , quia non possum νogare Patrem meum, Θ eκhibebis mi
hi modo plus am duoderim legiones Angeiar m nisi certus sui irat , Patrem suum decrevisse , eas illi exhibere , si ipsum rogasset. VII. Dicunt Adversarii , qu bd sicut sui urum sub conditione non ponenda de laeto non est , sed esset , β e. , ita non requirit decretum in Deo, quod actu sit, sed quod esset ,sicte. Esto autem divinis decretis repugnet futuritio absoluta , non tamen conditionata.
Ut liaec responso confutetur sit 6. III. an pro priori ad Leretum subiectisὸ in
Deo ex sens post Deus futura ron ditionata eretis cognoscere VIII. π, Ico . Negare necessitatem deis
Ira creti actu in Deo existenti. circa sutura conditionata est Deo ne .gare cognitionem certam iliorum . Hac assertione radicitus evellitur scientia media , de qua in sequentibus . Et probatur . Negare necessitatem decreti subiecti vh actu in Deo existentis circa futura conditionata est negare , ea cer to esse , adhuc posita conditione , sutura I ergo est negare , ea certo a Deo
cognosci, ut conditionath sutura. Αnteced. probatur. Negata causa dantelaturitionem , negatur effectus ex ea procedens; sed , negato decreto actu ,& subjective in Deo existente circa sutura conditionata , negatur causa suturitionis; ergo negatur, ea esse con ditionale sutura. Min. superius su se ostendtinus, & ite tum, ut D. Thomae
doctrinam i quidquid obstrepatur in
contrarium) proponimus : nam I. p q. 6. a. . ad 3. illud l inquit J quia nunc es , ex eo futurum fuit, antequam Uset , quia in ea a Da eraι , ut fieret .
UNDE SUBLATA CAUSA NON ESSET FUTURUM ILLUD FIERI. SOLA AUTEM CAUSA PRIMA EST
AETERNA . Und. εκ hoe non sequitur , quoι eu , qua sunt , semper fuerit verum ,
ea esse μι tira. NISI QUATENUS IN
CAUSA SEMPITERNA FUIT , UT ESSENT FUTURA , QUAE QUIDEM CAUSA SOLUS DEUS LST .
Ubi observo, D. Thomam ibi respondere argumento tonanti Ostendere , aliquam veritatem creatam esse aeterinnam, eo quod ab aeterno fuit verum , res , quae modo sunt , esse futuras .
Cui , iuxta doctrinam in corpore illius articuli statutam , nempe qudd
veritat in sola Deo asseruitatem babet ,
respondet , futura vera non eo , nisi quatenus in causa sempiserna fuit , Mi
118쪽
pe Deo . non est futurum illiad fieri. Qua doctrina evertitur tota Molini starum docti ina. Nam D. Thom. non diis stinguens inter futurum absolutulnis,& conditionatum dicit prim b , qu bd
futura , ex quo semper, & ab aeterno sint sutura , debent habere causam , quae ab aeterno sit : quibus excludit causam, quae erit, vel quae esset. Se cundo , quod haec causa non alia est, quam ipse Deus , agens nimirum per voluntatem, utpote liberum , quibus statuit Deum esse causam laturitionis per decretum . Τertio , quM futurum
non habet veritatem in se , sed solum in Deo, seu in divino intellectu , quo
excludit veritatem obiectivam ex eve tu , quam contrarii confingunt. Tandem dicit, qudd sublati causa, nempe Deo, non esset suturum illud fieri; quo statuit, futurum non esse propriori ad decretum divinae eausae, &consequenter nec posse pro priori adit Iam, ut futurum cognosci. Mibus tota nostra doctrina statuitur, & contraria evertitur .
IX. Probo secundb, non suficere ad veritatem suturi condi tonati decretum , quod esset, si . Primo se . Esto defuturo conditionato veri ficetur modo,qubd erit , vel esset existens ,si: non tamen verificatur , quod erit , vel esset
futurum, si; sed modo, i md ab aeterno est futurum . si : sicut esto de suturo absoluto veri ficetur , quod erit existens , non tamen verilicatur , quod
erit futurum , sed ab aeterno est , &suit is urum ; ergo licEt decretum , quod eset, sciret lassiciens ad dandam
ac lualem existentiam , non tamen ad dandam actualem futuritionem etiam conditionatam . Consequent. probo ex
principiis Adversariorum. Sicut ad es- sectum , qui modo non est, sed erit,
vel esset, non requiritur causa , quaesit, sed quae esset : ita ad effectum , qui mod4 est , dari debet causa , non quae erit, vel eget, sed quς modo sit;
ergo cum suturum conditionatum mo-
d b, i md ab aeterno sit futurum , debet modθ , i md ab aeterno esse causa ejus suturitionis ; sicut futurum absolutum esto modo non sit actu existens , quia tamen est actu futurum , petit actu habere causam suae suturitionis. Tune sic. Sed sutura non sunt futura , nisi quatenus ει causa sempiterna suit, ut essent sutura, quς qui dem causa solus Deus est , ut ait D.
Thom. laudatus; ergo causa, cur mo
do sint conditionale sutura, est Deus, in quo ut in causa sempiterna fuit , ut essent, si poneretur conditio. X. Confirmo. Sicut possibile nunc non est existens , est tamen nune , Mab aeterno possibile esse , ita suturum nunc non est , est tamen nunc, & ab aeterno suturum esse; sed possibile, ut sit possibile, petit omnipotentiam, quς actu sit tanquam causa suae possibilitatis; ergo sui urum, ut sit futurum, petit actu causam sempiternam , in qua sit, ut sit futurus. X. Urgeo magis dicta . Esto suturum conditionatum sit illud , quod non est , sed esset, si, attamen dari debet nunc determinativum . quo potius esset, si, quam non sit ; sed hoc deter- miliativum non poteti esse ipsa conditio , quia haec supponitur coluingenia
ter connexa cum eventu , nec potest esse causa creata contingens, quia hse
est contingens , & docet D. Thonias
in I. dis. 38. qu. I. art. I. ad 2. , quddfuturum eontingens non est determinat puerum, antequam fiat , quia non hawet eausam determinatam i loquitur de ocausa creata & hae qu. 14. art. 13. ait et quicumque eunoθει essectum contingentem in eausa sua tantωm , non habet de eo , nisi conjecturalem eo nitronem. Neque in causa creata sub decreto, quod esset, vel sub lat i auxilio. Tum quia non potest haberi denominatio . & determinativum nunc ab eo, quod nunc non est , sed esset. Tuin
quia decretum illud , vel esset eκ sua
natura ericis ad eventum , sicut &auκilia ecte citer inserentia eventum ,
vel illud , & is a esserit indifferentia,
119쪽
quam certi, noverat , imb decreverat non esse ponendam , esse otiosas, imprudentes , aut ridiculas ; ita nec tiosa sunt , aut ridicula illa decreta, sine qqibus illae promissiones subsistere non poterant, ut supelius ostendi
Ad primam igitur probationem ne go , illa decreta fore otiosa . Licet e nim non sortiantur effectum. . quantum ad positionem rei decretatae sub conia ditione , conducunt tamen , ut Deus cerib cognoscat veritatem , aut falsitatem propositionum contingentium conditionalium, ut probatum est; haec autem cognitio valde conducit in Deo ad univeru gubernationem : ad sapientem enim provisorem pertinet praescire , quid laturum sit in hac , vel illa rerum combinatione. mare decreta de futuris in Sacra Scriptura revelatis certE ad aliquem finem conducunt, vel ad manifestandam divin. providentiae gubernationem, vel divinae inisericordiae propensionem , vel benignitatis affectuin . Ad secundam , conc. antec. , nego consequentiam , & su positum , quod talia lint decreta , quae , nobis admittuntur. Sunt enim de conditione quidem absoluth non futura, sed non absolute impossibili , qualia sunt eata , quae objicit arguens ; sicut eκ eo , quod Deus certo cognoscat , & efficaciter decreverit, alium mundum non producere , non sequitur, alium mundum
per hoc esse absoluth impoIsibilem , sed
Ad tertiam dico. Talia decreta in
nobis sorid essent nugatoria et non tamen semper, maxime accedente rationabili ea usa . Quare si aliquis desideret pati apud Tureas martyrium sub conditione, quod eat ad illos , & eκ rationahili motivo habeat animum non eundi ad illos, talis voluntas est prorsus laudabilis. Verum dato, quod in nobis esset otiosa , & nugatoria talis
voluntas, non tamen in Deo. Nam etsi careat eventu sub conditione volito , habet tamen alios fines , prς ser-
tim ut Deus cerid cognoscat veritates conditionatas , & ut interrogatus dotali suturo possit certo , d veraciter respondere , illud eventurum sub tali conditione, Vel non eventurum e quod non posset Deus sine tali decreto, ut ostensum est. Sicut enim utilem prς- dicant Adversarii suam scientiam meis diam , quia per eam dirigitur Deus, ne erranti , & csco modo sormet sua decreta s ita utilia , imo necessaria potiori iure censemus decreta subiective absoluta , & obiecti vh conditio nata , ut certo & sine periculo erroris cognoscit futura conditionata, & in casu , iit cognosceret, & certo pronunciaret Tyriorum conversionem suturam sub conditione praedicationis Christi, quum
sine tali decreto cognoscere, nec asse rere cerid potuisset, quamvis ex causi, sibi notis Christus apud Tyrios prς-
XVI. Secundd obiiciunt. Si in Deo admittitur decretum subiecti vh absolutum , & objectivd conditionatum cirisca unum , vel alterum conditiona tum , admitti debet circa omnes comis binationes , non solum revelatas ita. Scripturis, sed circa omnes etiam posis
sibiles sub conditionibus etiam dispa
ratis : si enim tale decretum non reis pugnat Deo circa aliqua , nec repugnabit circa omnia ; sed hoc videtur ridiculum et quis enim concipere posiset sine risu in Deo hoc decretum , Volo Tuream eonverat , si musca volet rImperatorem fallare . R Papa dormiet y XVII. Quaero ab Advers)riis, an Deus per suam scientiam mediam cognoscat quodcumque futurum sub quacumque combinatione etiam possibili , etiam disparata . & an certh ea cognoscat Si respondeant , certd nor . cognoscere omnia , sed solum ea , quae revelavi te dicam ego , cur non omnia p&s non omnia , ulterius dicam, nec dari in Deo decreta circa omnia sub quacumque conditione possibili, & disparata . Si respondeant , Deum per iascientiam mediam certo cognosceret omnia conditionata , ut determinateo futu-
120쪽
io 6 Quaest. VI. De Scient. futur. condit.
sutura sub quacumque combinatione,poisibili, de disparata : inseram; ergo
circa omnia habet decretum de eorum
futuritione sub quacumque conditi ne . quia sublato isto decreto nec essent futura , nec possent ut talia a Deo certo cognosci. Igitur XVIII. Respondeo prim6, negandoma j. r quia sicut necesse non eii, ut
Deus cognoscat omnes combinationes
possibiles sub conditionibus etiam dic
paratis , ut determinath futuras, sed solum eas, quae conducunt de facto ad finem aliquem praesentis Providentiae, ita necesse non est , ponere in Deo decreta circa omnia conditionata, sed solum ci rea ea , quς nobis sunt revelata , vel quae in praesenti providentia
eonducere possunt ad aliquem eius finem. Persecta namque providentia Dei rationabiliter nobis suadet , quod Deus decreverit , & sciat ea omnia , quae
quovis inodo connecti possint cum creaturis ii se productis in ordine ad finem ab ipso prς fixum . Non tamen, ut inde rationabiliter judicemus , qu bd Deus disposuerit circa omnes combiis nationes possibiles circa res mere ponsibiles, & eas ut certo sutura S c Ogn verit : quum horum cognitio nihil se viat Providentiae suae , & ad nullum ejus finem conducere possit . Et hoc
indicat S. Thomas in r. 4s. 47. qu. I. art. t. ad 4. dicens. Deus nihil potes facere , quod non esseι ab re votitum . si feret tamen in potestate sua multa sunt , qua modo nec volita fiant , nee bona sunt, quia non funι, nec unquam
XIX. Si tamen eontendant, Deum praescire determinath omnino quscumque sutura conditionata etiam circa poisibilia , cogentur , admittere in Deo decreta cirea omnia , quia , ut probatum est , determinata suturitio rei contingentis , sive absoluta, sive conditio nata a decreto Dei dependet. Neque hoc est ridiculum , sicut ridiculum non est, quod ea omnia noverit sub quacumque combinaiione , eliam
disparata . id enim magis disparatum est , quam percussio Syriae eum
percussione terrae facul O , & tamen
Deus decreverat, quod ii Ioas sexies , aut septies terram Iaculo percuisisset, Syriam devastasset. Ut supra dixi ex
od si dicas, tales combinationes esse infinitas , nec sub certa intenti ne agentis posse cadere. Respondebo, non posse cadere sub certa intentione agentis decernentis ea omnia simul in re ponenda , bene tamen , si decernat, omnia ponere solum divisive: de sicut unico actu omnia quaecumque sub quibuscumque combinationibus novit, iliunico actu ea omnia decrevit. Utra
que responsio probabilis est . Unico
Verbo. vel Deus ab aeterno de omni inbus conditionatis sub quacumque combinatione decrevit, vel non . Si decrevit ; omnia sunt determinath futura
sub illis conditionibus. Si vel non decrevit , vel decrevit oppositum ; sunt
determinate non futura. XX. Tertib obiiciunt . Omne deisere tum divinae voluntatis infert . &causal aliquam realem , & physicam mutationem in re volita ; sed decreta
conditionata , quorum conditio nunquam ponetur, nullam possunt inferre in re volita mutationem deseciuconditionis, quae nunquam ponctur ἐergo illa non dantur. Argumentum , quod magnificatur 1 P. Vasquo, nihil valet, etiam apud Contrarios. Nam ipsi dicunt, Deum
habere decretum generale concurrenis
di cum voluntate ad omnes adlus liberos eius , concursu generali, & in-
dii serenti , si ipsa voluerit influere et
quod decretum habet Deus etiam re spectu voluntatis, quae non est operatura , & consequenter in qua nulla sequetur mutatio physica. Reseondeo igitur , Oudd decretum Dei, si sit absolui uin, ciebet inducere in re volita mulationem realem physicam absolutam . Si vero sit solum conditionatu in , non debet inducere mutationem realem absolute, sed solum sub conditione ; idest , sulficit ,