장음표시 사용
51쪽
dis Quas. IV. De Divis, o Caus. Divin. Seientia
rum , quasi nondum sit, non es ibi , nisi .st , non es ibi fuit, cla erit e quia O quod fuit , iam non es , ω quod erit , nondhm est, sed quidquid ibi es , nonnisi es . Item Iib. a. quast. ad Simplicianum q. 1. Quid es enim s inquit J praseientia ,
nisi fetentia fusuro tim Quid autem futurum es Deo , qui omnia supergreditur Lempora y ut autem scias , eum ibi l qui de praesentia reali , & non solum objectiva, audi, quae sequuntur. Si
autem , sicut in ordine temporalium erea turarum , ita O apud Deum nondam
sum, qua futura sunt, sed ea pravenit Diendo a bis ergo ea sentit, uno quidem modo fecundum fur rorum prasciens iam , altero vero fecundum prasentium sciemriam . Praescientiam certe a Deo non excluderet S. Doctor , si existimaret, futura esse Deo prctentia obiecti ve tantum , & non realiter , quare etiam Iib. s. de Trinit. c. I 6. apud eum t inquit nee praterita transierunt ἱ ω D- rura jam facta sunt. UI. Idem sentit S. Gregorius Magnus . Etenim Iab. 4. morat. cap. x9.l Edit. Maurinae I ait et fuisse , veI D-
rurum esse , aternitas nora habet g eui niam Dam nee praeterita transeunt, nec , qu futura one , veniunt . Idem Iib. 26. e.
43. , & lib. 1 . cap. 32. a Quomodo s i quit J est prasciui , dum nulla , nsque futura sunt , praseiant in y Et stimur ,
qtita Deo futωrtim niMI es , ante cuiυν oculos praterita nulla furat , prasentia non trans ut , futura non venium rquippe quia omne, quod nobis fuit, cis erit , ira eius eo pectis praso es s tr omne , quod praesent es , scire potes poti as , quam praferre. At quod praesens tantum obiecti vh est, & physice futurum praesciri dicitur , & non sciri . Ergo S. Gregorias prvientiam asserit suturis apud Deum, non obiectivam tantum, sed & physicam. VII. Item sentiunt S. Bernardus ferm. 8o. in cantiea , ubi immensitatia ternitatem comparans: Dea s inquit Iomnia continet , Er quaeqne suis ordinat locis nunquam con em/ locorum. Tempora sub ea transeunt, no- ei r futura non expectat , praterita non recogitat , praefentra non experitur caduca scilicet, & fluxa , qualia nos in . Sanctus Anselmus tradi. de eoneord. prςscientiae Dei cm lib. arb. c. s. quema mo iam inquit in prasem tempus eontinet omnem Ioeum , ω qua in quolibet Deo fiant e ita Heνno pνasenti simiai clauditur omne tempus , cis qua sunt in quolibet tempore . habet enim aternitas suum AmuI , in quo sunt omnia , qua simul sunt loco , vel tempore , Θ qua sunt diversis in lo/is, Ur temporibus . Et inserius . Non dico , aliquid nunquam esse in tempoνι , quod semper es tu Meruitate ; sed
tanti m in aliquo tempore novi esse. Non enim diea , actionem meam erasina minuIIo tempore esse , sed hodie tantum nego eam esse , θωa tamen sempor es in aternitate. Et quando negamus , fuisse, vel furiarum esse νbi aliquid , quod ratia tempore fuiι , aut erit , non asserimus , id , quod fuit , o tur erit , nullo modo ibi esse et sed lausum praterito , vel δει ura modo disimus ibi non esse , quod ibi indesinenter ea , suo prasenti modo. verba valde notanda sunt.
. III. . Probatur ex D. Thoma.
ei aliter ex D. Thoma oste dere , ut obstruatur os aliquibus dicentibus , S. Dociorem nobis esse conistrarium. Legatur ergo I. bac L. parto g. I 4. ar. I . , ubi habet. 2Eternitas t ia simul exsens ambit toιum tempus . . . de omnia , qua Dor in tempore , sunt Deo ab aterno prasentia ; non solum ea ratione. , quἄ habet rationes rerum apud
se prasentes t praesentia nimirum objectiva , qua sunt in Ideis Divinis sed
quia ejus intia itus fertur ab aterno super omnia , prout sunt in sua praesentialitate. Unde manissum es, quia cau- tingentia infallibiliter a Deo cognosciamtur , an quantum subduntur di Dino conspectui secundum suam prasentialitaιem . 2
52쪽
amen sunt futura eontingentia suis eam sit proximis comparata. Qusnam quae is est ista praesentialitas, qua sutura su duntur divino conspectui, ratione cuius Deus ea intuetur , & respectu Dei futura non sunt , nisi praesentialitas plusquam obiectiva In Deo non cadit praseratum , ω futurum : sed quidquid
est in eo , es totum in prasenti aterm talis . Nee prateritum , vel futurum meo verbum significatur , ns per respectum ad nos s ait qu. I. de pol. art. s. ad 1. IX. Item quaest. 1. de Verit. Rrt. II.
Tune s inquit j cognoscitur in futurum
es, quando inter eunitionem cognosceu sis , ω rei eventum inciens tur ordo pνs terita ad futurum: hie autem ordo non potest inveniri inter cognitionem divinam , Θ quamcumque rem contingentem , sed semper ordo ditiina cognitionis ad rem qua meumque ea, sicut ordo pra- fenιir ad praesens. Quod explicat exemplo. In tantum ex transeuntibus successive per aliquam viam non omnes
simul nostro intuitui sunt praesentes, quia aliquos una visione, & uno tempore . & alios alia visi cme , & alio tempore intuemur: si autem visio to να simuI posset eκinere , simul praesent 1
nes simul prasentialiter transirent. Unde eon visio divina felemia aternitate mensuretur , qua es tota simul, ct tamen totum tempus inerudit, nee alleui parti temporis Les , sequitur, ut quidquid in tempore geritur , non ut fui νum , set ut prasent videat e hoe enim ,
quod a Deo visum est , futurum es reia Ileri , etii fuceedit in tempore , sed ipsidi Dina v oni , qua no, in tempore is , sed extra tempur est, non esi fururum , sed praesens. Ita ergo nox videmur futurum , ut futurum , quia vi oni nostra futurum est , eam ipsa tempore mens retur feae divina visoni , que es extνa rempus , fuιurum non est. Stetit oe alia Ier videt transeuu es illa , qui es in ordine transeuntium , qwr non videt, nisi
illos, quι ante ipsam sunt: ct aliter ille ,
qui extra ordinem transeuntium eGet ,
gur omnes ιranseuntes simul inspiceret
ωe. Hoc eodem exemplo utitur S. D.
X. Eκ praelaudatis D. Thom. Uem his aperte evincitur, mentem ei feta
se , qu bd sutura Deo sint praesentia, non solum obiectiva, sed etiam praesentia reali. Primo, quia dicit, it 1 esse Deo prςsentia, ut non sint illi sutura , praesentia autem, quae tollit, ali- qtaid esse suturum , non est purd obiectiva, sed realis, nam praesentia obiectiva optim E componitur cum esse futurum. Secundo, quia in tantum sutura dicit esse Deo praesentia , quia ejus cognitio mensuratur aeternitate, quia Deus est extra omne tempus , supergreditur omnia tempora; sed prς- sentia , quae ab aeternitate pensatur ,
non eii Objectiva , sed realis; ergo &c. Tertio, quia illa prςsentia , quam statuit D. Thomas in futuris respectu Dei, est talis , ut sundet scientiam visionis, seu intuitivain de illis; sed praesentia requilita ad cognitionem intuitiva
est realis, & phy sica; ergo &c. marto ,
exemplum , quo utitur , id probat: Nam transeuntes per aliquam viam non pollunt fieri obiective praesentes et , qui extra ordinem transeuntium positus, omnes simul videret, nis ei quoque essent simul praesentes physich; quare D. Thom. loquitur quidem de praesentia obiectiva, sed , cum Io- quatur de praesentia objectiva serviente cognitioni intuitivae , & qua a Deo videntur, non jam ut sutura, sed ut praesentia , fit , ut loquatur de praesentia objectiva sun data in praesentia reali , & physica ratione aeternitatis.
XI. Hoc aperth expressit r. p. quoi. I . art. 3. , ubi ait , Deum cognoscere sutura in se ipsis, non vero in suis causis , quia Deut videt omnia in sua aterni ate , qua eum sit simplex , ιαι tempori ales , ipsumque eo me ludis. Et
ideo unus Dei intuitus fertur in Omnia , qua aguntur per totum tempus , sicut in praesentia , cs' videt omnia , pro ut in seipsit sum . Et x. contra a. c. 66. ris ms inquit J aeterni esse nunquam de, iat et eurlibeι ι empori , vel instanti t. 1 aporis
53쪽
prasentialiter ades arernitas. Cujur Gxemplum utrumque in eiretiti ea vid re . Punctum enim inter eireumferentiar
signarum , es indivisibile sit , non tamen euilibet puncto alii fecundkm situm
eoex sit simul, ordo enim situr eontinuia talem eircumferent ιa Deit . Centrum vero , quod ea extra cireumferentiam ,
ad quodlibet punctum in circumferentia, signatum directὸ Oppositionem babet. Ωvidia uid igitur in quaeumque parte te, ris es , eoexistit aterno , quasi prasens eidem, etsi respectu alterius partis temporis it praseritum , vel futurum . AE terno autem non potes aliquid eoexissere , nisi toti , quia Decessionis durati
nem non habet. Quidquid gitur per i tum decursum temporis agitur , divinus intellectus in tota sua aternitate intus rue , quasiprasens ἰ nee tamen quod qua dam parte tempori agitur , femper fuit exsem . Videatur etiam 3. contrag. e. 1 sq. , opus . A- cap. 233. , in I .sent. aes. 38. qu. unie. ara. s. , ubi expresse ait,
cum Deus uno aterno intuitu omnia tempora videat, omnia contingentia in
temporibus diversis ab sterno prssentialiter videt , non tantum ut habentia
esse in cognitione sua . Et post aliqua,
Nee tantum vide' , harae rem respectu
praecedentis temporis esse futuram , ω respectu futuri prateritam , sed videt tia Iud tempus, in quo est praesens rem esse prssentem in hoc tempore ore. Qiiς aded clara sunt , ut caecutire dicendus sit, qui ea non videat. Videatur
quoque quari. 3. de verit. art. 3. ad i. , quod contra objicitur , ubi ait: apud
Deum non eurrent tempora , neque de
currunt , quia ipse sua aternitaιe, qua est tota simul , totum tempus ineludit ; D sie eodem modo cognostit praterita , pratentia , futura : Θ boe est , quod
di tur Eeeles. 13. Domino Deo nose nota sunt omnia , antequam crearentur .
XII.D Robo pri md si e . Deus videt
A sutura contingentia, & praeterita , quatenus prssentialiter adsunt,& coexistunt stet nitati : cui adsunt etiam omnia tempora simul, ut in ea ines usa , & eminenter praecontenta , taliter , ut Deus ea sic videns , intuiti vh adspiciat , ut eκ D. Thom constat; sed praesentia rerum , & temporum ratione aeternitatis conveniens, non est praesentia tantum intentionalis, & objectiva : & iniuitiva cognitio petit rem praesentem, non tantum
objecti vh , sed realiter, ac physice ἔ
ergo praesentia , quam habent sutura , dum cognoscuntur a Deo , non est solum intentionalis, sed realis, & phy-sca . Mai. supponitur ex D. Thom. Min. prob., quia sicut praesentia , quς convenit ratione cognitionis , est prς- sentia in esse eogniti , & obiectiva rita praesentia , quae convenit ratione aeternitatis , quae est duratio , debet esse praesentia propria rei , quae duratione mensuratur , & propterea rea
XIII. Confirm. Sicut divina scientia est infinita in eos 'ostendo , ii divina aeternitas infinita est in duratione : rursus sicut divina scientia invariabilis est , nec successionem ad mitistit , ita divina aeternitas tota simul est. & omnis divisibilitatis , ae successionis expers; sed quia divina scientia infinita , & sine successione est , omnia , quae successivh fluunt, obje- et ij E adsunt divinae scientiae, & ut ea sciat, non expectat, ut in se sint; ergo quia divina aeternitas tota simul
est , ac sii ccessionis expers , Omnia , uae successive eveniunt , ei simul aerunt, praesentia aeternitati propria , nec , ut ea actu mensuret , expectabit, ut in se ipsis snt. Consequemia probatur. Ideo primum , quia cognitio fit , non secundum quod coxn scens
54쪽
seens est in re cognita , sed secundum quod res cognita in cognoscente est ,
id edque res cognita in cognoscente est secundum modum cognoscentis , &propterea etsi res cognitae successi nem admittant in se ipsis , si tamenta
hanc non admittat cognoscens , erunt
res cognitae ab illo sine ulla successione, & simul; atqui omnia tempora, Be quae in tempore successive labuntur ,
sunt in qternitate , tanquam in ea eminenter inelusa , & contenta: non enim dicitur, aeternitatem esse in rebus transeuntibus , sed res quovis lempore transeunteS cum suo tempore esse in aeternitates ergo erunt in aeter nitate secundum modum aeternitatis :& cium successionem non admittat, in illa erunt, eique aderunt, non successivst , sed simul.
ternitatein, & immensitatem : qua paritate utuntur contra nos Adversarii.
Etenim per immensitatem res non dicuntur esse in Deo , sed Deus in re-hus , eas conservando ; unde per immensitatem solum actu est in rebus iam
positis extra causas , de praesentibus , non vero in praeteritis , est futuris et ει sequitur immensitas, etsi infinita, modum, & conditionem rerum. Ast per aeternitatem Deus non dicitur esse in rebus, sed res in Deo, & in aeteranitate; unde arternitas modum rerum non attendit, sed potius res sequi debent modum aeternitatis et & cum in se successionem nota admittat , in ea
absque successione , & simul debent
tionem pro nostra sententia se . aemadmodi uti differentiae omnes durationis sunt prasens , pr eritum , & futu-νω- , ita disrentiae virtutis locativae, seu ubi cativae sunt ante , & retris , fum
mosum secundum locum; sed quia immenlitas est infinita in linea ubi cativa , actu replet , ac simul omnia loca , α Omnes locorum differentias , de
si aliquam non repleret, non esset in linea ubi cativa infinita ἰ ergo quia aeternitas est infinita in linea durativa, debet actu , 6e simul adesse , ac sibi prς-
sentes habere omnes differentias ter orum , & , si actu aliquam non haeret , actu non esset in linea durativa infinita. Ex his apparet alia ratio. Nam quare immensitas non se extenis dat actu ad loca sutura , ex eo est , quia praesens , praeteritum , & suturum
non sunt differentiae virtutis repletivς loci , sed virtutis durativae. Quare si inmensitas ex vi infinit iis suae lineae solum postulat , ut sit simul actu in
omnibus locis , quando actu eκ istunt . AEternitas autem ex vi infinitatis suclineae respicit praesens, praeteritum . ac suturum . tanquam diis remias proprias , unde omnibus ademe debet , omnesque habere simul praesentes. XVI. Nec valet dicere, infinitatem aeternitatis solum petere, ut quantum
de se est simul actu coexisteret omni bus differentiis temporum , si existerent, non tamen illis actu simul eoe-κistere , non ex desectu sui , sed ex desectu creaturarum, quae simul , Mab aeterno non sunt . Sicut arbor ad ripam fluminis plantata . non simul, sed succeisivE coexistit toti aquς fluenti , non desectu , & fluxu , aut mutatione sui, sed aquae , quae non simia arbori adest tota , sed succeisiud , ac
XVII. Nam contra est. Si enim aeternitas, quit duratio infinita, qua tum in se est amplectitur etiam durationem suturam , puta Anti-Christi . qu bd haec non sit actu in se praesens , impedire non potest , quω eam aeteris nitas acta non tangat, & claudat. Sicut , quia vis locativa immensitatis est infinita , & quantum ex se repletiva omnis loci , distantia unius loci at, alio , non impedit, quin omnibus simul adsit . Et si dabilis esset annus, qui simul habens sitas partes quantum ex se simul omnes dies complecti posset, nulla ciset in diehus illius ar nι repugnantia , quin in anni initia
55쪽
omnes smul existerent . Ergo cum aeternitas ex parte sui sit tota simul,& potens omnia complecti tempora , etsi non sint sutura simul , non repugnabit, quin illi omnia simul adsint. XVIII. Exemplum autem de arbore fixa in ripa fluvii nobis potius f vel . Ideo enim arbor illa non s mul, sed successive coexistit toti aquae fluenti per alveum , quia finita est . Caeterum si esset arbor infinitς magnitudinis, & extensionis , omnibus partibus aqui successive fluentibus simul eoexi fleret. Ergo cum aeternitas sit dur et io infinita . omnibus partibus temporis , esto successivE praetereuntibus , actu simul coexistet. Cumque implicet, unum esse alleri duratione pra
sens , quin & istud non sit illi praesens , quia praesentia unius alteri est relativa, & ideli mutua , & eum saturum , puta Anti-Christus in propria duratione verE existati si sternitas absterno actu adest durationi Anti-Christi, etiam duratio Anti-Christi, &i se Anti-Christus aderit , & eoexistet aeternitati . XIX. Probo secund3 , & magis explico , tum rationem praefatam , tum sensum nostri asserti . Riternitas est mensura infinita. indivis bilis, & t ta simul: qua infinita est , omnes duis rationes complecti debete qua indivisibilis , coexistit tota omnibus rebus successi vh praetereuntibus e non quidem totaliter, secundum omnem virtualem eius extensionein , & Omnes eius veluti sinus: sed quasi inadaequat E, &secundum continentiam correspondentem cuique durationi particulari . Unis de sicut ordo, & di itinctio partium corporis humani non impedit, qui aratim rationalis tota smul illis omnibus , & singulis , esto non secundum totam sui virtutem , coexistat .
Sicut ut cum D. Th. r. eontras. c. 66.
diximus distantia , quam habent puncta , Et lineae invicem in circumserentia , non tollit, quin centrum omniis bus illis adsit. Et sicut i ut ait D. Th.
ara. II. ad 3. plures successivet, transeuntes per viam , esto non sint sibi invicem simul prs sentes, sed unus suco cedat alteri , non impediunt tamen, quin ille, qui ab alta specula omnes simul intuetur, habeat omnes sibi simul praesentes. Ita nec successio , aut distantia in duratione rerum creata rum , quae diversis temporibus sunt, impediet , quin omnes simul aeternitati praesentes sint.
. U. Respondetur adversa opinionis fundamentiι.
XL erae Scripturae locis obiicere solent Adversarii , nemph solum Deum ab aeterno extitisse , & creatuis ras omnes suisse in tempore productas. Huiusmodi enim , di similes instantiς,eκ non intelligentia nostrae assertionis procedunt. Non enim , ut superius notavi , dicimus nos , sutura ab aeterno existere per anticipatam eorum productionem in aeternitate , distinctam ab ea, qua in tempore creata sunt e sed , quia aeternitas divina ratione suetinfinitatis actu continet omnes rerum creatarum durationes , it, , ut in ea non fit preteritum , & suturum, statotum praesens, ut fusus dicemus. Mitto etiam exempla , quae sumuntur ab immensitate divina, & ab aris re in ripa fluminis fixa, quibus Adin versarii uti solent contra nos . Ista enim ad rem non esse , & nobis p tius favere, β. praeed. Ostendimus. XXI. obiiciunt ergo primo auctoritatem S. Augustini lib. 11. de Civ. Dei cap. 1 s. dicentis, quod Γ Deus
subtrahat concursum suum , res no erunt, sient antequam fierent, non fuerunt et Sed ante, dies , Hernitate , no L. tempore. Et ferm. ra. de verbis Apon. nunc serm. 16. cap. 4. Eligit tamen s inquit J Ur habet elector , non in natura
sua , sed in prascientia Da. Et D. Isidori Iib. de summo bono cap. S. dicen
56쪽
sentia , non essent tempora , sed asernia a , quia non mutarentur , sed sarent.
XXII. Respondeo. De meme Divi Augustini dubitari non possie , qui
nobiscum sentiat, superius vidimus . Cum ergo dicit, creaturas non sui se in aeternitate, antequam fierent , Ω- Ium vult, non suisse eo modo , quo sunt , postquam cum tempore produinctae sunt, ut colligitur ex intento S. Dinctoris: non autem , quAd non fuerint in aeternitate, ut intra ambitum aeternitatis contentae, & ut terminus ab aeternitate connotatus; de quo infra. Similiter ad id , quod additur , nolo, D. Augustinum non dicere: Deus
bet elector , non in eorum natur I
sed: non in natura sua: Quod idem. est ae dicere: Deus non habet electos apud se per identitatem , sicut habet suas divinas persectiones, sed eos habet in praescientia sua ; At cum ex Augustini doctrina superius laudata praeicientiae Dei nihil ut suturum, sed omnia praesentia adsint, sequitur , electos quoque in aeternitate Deo praesentes esse. Sanctus autem Isidorus solum vult, quod tempora non sint Deo prς sentia aequate, alias non essent tempora et cum quo bene stat, quod sint prs sentia aeternitati inadaequat E , tanquam in inensura super eκeedente , & in sinu suo omnia complectente . Unde e. α haec docuerat et Omnia tempora pra- edit dira a aternitas, nec in Deo pra laeritum , prastor , θ' futurum aliquid creditur: sed omnia prasentia in eo diaeMutur , quia aternitate sua etincta eom. Fectitur .
XXIII. obi ieiunt secundo. Si sutura suiment ab aeterno physice praesentia in aeternitate, modo , & ab a temo sui Tent , & ement physice com Nistentia aeternitati; sed Anti-Christus . gr. non est modo . nec suit ab iterno physice coexistens aeternitati ; ergo Non est εte. Min. pro, primo . Nihil potest alteri , nec Deo coexistere , nisi quando existit in se , quia unu I
eoexistere aIteri, est linum existere squando alterum a sed Anti-Christus ,
nec ab aeterno, nec mod4 existit in .se ἱ ergo &e. Secundo , Anti-Christus non est existens , quandocumque existit aeternitas; ergo non fuit ab aeteris no coexistens&c. Anti videtur certum et nam modo existit aeterritas, & modi non existit Anti-Christus. Conseq. ve ro prob. Nam coexistere aeternitati est existere contrapolite ad ςternitatem ,& extra aeterniratem , & seorsim ab illa. Tertio, si Anti-Christus coexisteret ternitati , existeret ab aeterno equia idem videtur existere in sternitate , coexistere ς ternitati , ae existere ab oerno; sed Anti-Christum ab uteris no existere , est contra fidem ; ergo&e. Quatto , si Anti-Christus citet insternitate, eique coexisteret, deberete se in ea productus, vel in ea existens a se, eum nihil habete possit existe tiam , nisi , vel illam habeat a seis, vel sibi ab alio, creatione. aut productione communicatam ; sed Anti-Christus nec existit in aeternitate a se , nec existentia sibi communicata, ut est de fide; ergo &c.
XXIV. Respondeo , dist. mai. , m d/ sumto pro nune sternitatis inad quale , conc. mai., sumto pro nunc γternitatis ad uath , nego mai. πια modo sunt sutura , mod4 coexistunt iternitati , ly modo sumto, non pronunc tempori 1, & propriae durationis , sed pro nunc ςternitatis, non adςqua id sumto, quatenus continet omnes di serentias temporis , sed pro nunc ina-dmuald, prout continet differentiam , in qua eκtitura sunt. Sunt enim in Nernitate , non ut in mensura squali, sed superiore , S super eκcedente ;unde nune in illa sunt , sed non pro omni nune. Eo ser modo , quo in maprei Mundi unit m existunt , & ei coexistunt Omnes , & singulae orbis Provinciae , & Regna, fluviorum decursus dic. et quia tamen tota mappa est mensura excedens quamlibet, licEt quaelibet actu in mappa contineatur , non tamen in ea est ad vate sumta,
57쪽
S pro omni parte & sita, sed prositu sibi conveniente. Ita futura I nune aeternitatis sunt actu , non pro omni , sed pro sua duratione iaΗine ad primam probat. min. dic maiorem esse veram, quando unum coegistit alteri , ut mensurae aequali : non ver, , si illi , vel in illo coeκistat, ut in mensura superexcedente et tunc enim non requiritur, ut mensuratum eκ istat in se, sed quod mensura illa superior extendatur actu , Meontineat durationem , in quae meu-suratum existet in se. Ad secundam similiter respondeo , negando consequentiam. Nam esto Anti-Christus non existat in se , quanis documque existit aeternitas, existit tamen in aeternitate , quandocumque existit aeternitas . Licet enim coex iis stens alteri, ut correlativum aequale, petat existere in se , quandocumque alterum existit et coexistens tamen alteri , ut superexcedenti, hoc non petit: sed satis est, ut existat in aliqua duratione, quae de facto , & aetu clauis datur in mensura superiori. Sicut, ut aliqua Provincia existat in mappa- , sum cit, ut existat in aliqua parte actu descripta in mappa , esto non existat ubicumque eκistit mappa ωΑ1 tertiam, nego maj. Supponit enim , Anti-Christum existere in t teris nitate , eique coexistere ads quate sumistae ; quod nos negamus . Sicut enims daretur una dies, quae haberet omisnes suas partes simul , verum esset quod hora prandii essiet coexistens diei ;1ed quia non et set coexistens diei adς- quate . sed quatenus extenditur ad horam , qua prandere solemus, non es set verum . quod hora prandii ab initio diei essiet. Iti m casu. Ad quutas nedo in j. , ut enim Anti-Christus existat in aeternitate, eiqisa coexistat modo explicato , non sequitur , eum ab aeterno vel existere a se , vel habui ile existentiam ab aliquo libi communicatam , sed sat est, quod eius productio , & exiitenti M. , quae sutura est in tempore , actu ab
aeterno sit clausa in aeternitate , illique praesens . XXV. Pro huius intelligentia adverto, res esse prs sentes aeternitati .
ruia hoc ipso, quod Deus ab aeterno
ecrevit eas producere pro determinata temporis duratione , manserunt clausae intra ambitum divinς aeternitatis, id edque illi prsentes , cum ςterilitati nihil sit praetetitum , aut suturum is rituentes, inquam, non tanquam terminus divina actione actu immutatus m& productus , sed con notatus et Ideoque sicut decretum , & actio divina sunt actu prssentia aeternitati, ita determini ab illis connotati . Unde ex hac praesentia nihil reale ponitur ex parte creaturarum , quod sit extra Deum: sed aeternitas, caelus characteriatica proprietas est, ut omnibus, ire quacumque duratione existentibiis, absterno actu adsit, omniaque in se habeat sine succelsione sibi prςsentia- ω quamvis cum successione sutura , ex omnia simul intellectui divino prςse tat eo modo , quo in illa sunt-Quia verb ς ternitas , esto indivisibi lis, omnibus tamen durarionibus ςquiis valens est, ideo esto omnia simul prς- habeat, non tamen omnia praehabet, ut simul sutura , sed singula singulis
durationibus , quibus eorum existentia decreta est. mare sinus ςternitatis valli ssiinus , elio realiter unus . virtualiter tamen multiplex est .. Et
ideo Augustinus in psalm. so. loquens de sterilitate: Ibi I inquit unus dieres , ω multi dies sunι . Et in psaIm. Sy. Simul inquit Iunt illi omnes dies ,
ideo satiant se non enim Decedenιibus ceduns . ubi non e 1 aliquid , quod non veniendo nondum sit, Θ veniendo iam non sit . Omnes j ut sunt , quia unus es , qui fiat , iis non transit et ipsa ea
XXVI. Tert id obiiciunt. Nihil potest existere in duratione aliena, nisi prius existat in duratione propria ι sed rex creatae ab vierno non exiliunt in duratione propria I ergo non possunt ab aeterno istere in sternitate,
58쪽
tit in duratione aliena. Maior prob. xes antequam existat in duratione proopria nihil est, sed quod nihil est, non
potest existere in duratione aliena ;ergo δέ c. Confirm. primb. Prius est rem menis surari mensura propria, &intrinseca, quam mensura aliena, & extrinseca. Confirm. secundo. Prius est aliquid existere in se , quam in alio extrinse-co. Minus etiam extrinsecus est locus locato, qu m aeternitas creaturς ; sed corpus in se intrinsece non existens , non potest extrinsece ambiri a loco , di in eo adlu existere ἰ ergo a pari. Confirm. teri id. Si res existeret ab aeterno in aeternitate , existeret per
propriam eκ istentiam ; sed hoc repugnat e nam si existeret per propriam existentiam, iam esset producta ; ergo
Sc. Maior probatur et mam rem non
eκistere per propriam existentiam est absoluth non existere ; ergo est non existere, nec in se , nec in alio. N XUII. Respondetur , dist. mai., nisi prius existat in duratione propria absolute ut in re posita , nego maiorem , alias duratio propria esset
squalis aeternitati . & haec non esset amplius mensura superexcedens e Induratione propria , ut connotata , &contenta in mensura superiori , cone.
mai. Ad hoc autem susticit, quod aliquando sit existens in propria duratione , & quod pro eadem duratione sit reale . Ex hoc enim, quod existentia sit aliquando in propria duratione extitura , iam aeterni lati , cui omnis duratio est pinsens , coexistit. XXVIII. Ad primam confrm. diisto, maiorem posse admitti, loquendo
de mensura extranea squali , Non veri, de mensura extranea superexeedenis te, qualis est aeternitas . Cum enim hare in suo snu actu simul contineat, dimensuret omnes mensuras, &durationes inferiores, sus aliquando sunt , ut res hae mensura extrinseca actu mensuretur , satis est , ut aliquando mensura intrinseca, & propria mensu
XXIX. Ad seeundam eonfirm. recpondeo similiter, esse quidem necesse,prilis existere in se exercite , quam existere n alio squali, at non in alio
superexcedente, & actu omnem quaminicumque durationem ambiente et ut eis
nim existat in isto , sat est , ut prius
concipiatur determinatum ad aliquando existendum . Neque si inite est de loco. Locus enim , etsi sit primum Iocans, puta Coelum , & proinde superexcedens , non potest extrinsece ambire aliquod corpus, nisi hoc in aliquo loco inseriori intrinsech st locatum equia ex una parte finitus est , ae limitatus , ex alia verb non nisi ea- , qui in se intrinsece prs sentia sunt, locare potest a quia, ut dictum est, dinserenti et Ioci non sunt prateritum , prs senr , & futurum , sed furshm , deoras km , distans , remotum oee. At steris nitas ex una parte infinita est, ex alia vero ejus differentis sunt prasent . pr reritum, de futurum . Quare sicut omnia corpora, sive sursum , sive deorsum , sive distantia , sive indistaritia actu continentur , & sunt loco communi pri sentia , it, omnia sue prs sentia,
sive sutura , sive praeterita , actu debent contineri , mensurari ab ς ternitate mensura infinita , & ambiente, Omnia, quς quocumque tempore sunt. XXX. Ad tertiam dico, rem ab terno in aeternitate existentem , ex iis
stere ibi propria existentia , non ut eis xercith ab aeterno habita in se , & in propria duratione e sed ut exercita resia pectu aesernitatis , non ut producta , sed ut connotata suo tempore habenis da: hoc enim ipso , quM aliquando futura sit , aeternitas ae u illam ambit . & iacit sibi actu praesentem. Cum verd illa existentia ponetur in esse , incipiet esse in aeternitate , non solum ut con notata, sed ut producta, & ut
exercita , non solum modo permanen-xi, & immobili in ςternitate , sed &in propria mensura , modo transeunte, & fluente. XXXI. Sed dices. Ergo aeternitas aliter respicit rei exissentiam , dum F x de s
59쪽
44 ΘιU. m. De Divis, di Caus. Dilam. Sesentis
de facto est . aliter antequam sit, neminpe , ut productam , dum in propria dural ioi e est , ut eonnotatam , & ut Producendain , antequam fit; ergo dum est , eam respicit, ut priae sentem , &dinn non est , ut suturam . Respondetur, omissa prima conseq. , dist. consequens, ut suturam respectu propriae durationis , concis conseq. , respecta aeternitatis , nego cons . Sicut enim divini scientia quia infinita , ac invariabilis est, cognoscit rem praesentem ut praesentem , quando in
se praesens fit, quam tamen toto tempore antecedente cognoverat ut sui ram , de quam cognovit ut praesentem ,
modi cognoscit ut praeteri tam , quia iam transiit, tota variatione, & su
cessime se tenente ex parte rerum ζcum tamen omnes sive praeteritae , stive suturae, semper invariabiliter pr sentes obiective fuerint divinae sciemtiae; Ita divina aeternitas, ρος non minias infinita in ratione durationis, fixa , & immobilis est , continet suo mnu , & ambit praesentia ut praesentia,
futura ut futura, praeterita ut praetorita , quando in se praesemia, vel sutura sunt, vel pta terita , tota variatione , & successione se tenente mparte rerum , quae in seipfis eontinuo fluxu decurrunt et elan tamen omnes sive praeteritς , sive sui me , semper invariabiliter et pbysich, praesentes sint :& lices ab aeterno nullam dicant relationem praesenti οῦ, de subiectionis admi Mu, quian solum dieent, eum extra Deum in se praesentes erunt ut taetra praeveniat ar D ectio tyla tamen relatro praesentiae , & subiecti 'nis , quaim dicent , duari in sua duratione erum , est si mal eum duratione ab aetervo aeternitati praesens.
XXx L Quirib. Obiiciunt, varia
inconveniem Ia smi t ex nostra sente
tia Primm r , quod Anti-Christus sit,& non fit in a ternitate, sit vivus, iamortuus , fit stilia hi cum Adamo , si verum est, in aeternii te simul esse praeterit uiri , & statu um . Secundum , quod nulla res possit Latempore ex nihilo produci, edm su
ponatur iam in suo esse physice ab se
Tertium, qu H in aeternitate dentatur infinita actu praesentia, nempe c gitationes , quas Angeli elicient per totam ςternitatem . quae, eum infinitae sint in potentia , in aeternitate essent omnes simul praesentes. Quartu in , quod sutura pari modo sint Angelo praesentia , cum ςUui quod est mensura it Ilus , sit totum simul, sicut aeternitas. intum, quod tollatur libertas a bitrii creati .r cum enim actus Omnes Iiberi ab aeterno sint in aeternitate . cum omnibus circumstantiis , quas habebunt in tempore, non erit in pol st ite liberi arbitrii e. ponere, vel nota poclere, aut alia modo , quam ibi sint . XXXIII. Respondeo , haec omnia deduci ex prava nostrae sementiae m- telii gentia. Quare ad primum dicis , qu6d haec propositio AntLCMistus -- is .is ate uitate falsa absolii te est, quia ly . on iacit sensum, qui d nullo modo sit in aeternitate , cum tamen in ea sit , quatenus connotat , & continet tempus suturum , esto non quatenus eontinet praesens, & praeteritum . Sic in eadem aeternitate erat Anti-Christus vivus , pro ut continet tempus , quo erit in se eκistens erit quoque in e dem Anti-Christus moricius , si co notetur tempus , quo Anti-Christus e rit praeteritus. Simul etiam in aeternitate praesentes erunt Adamus , ω Anti-Christus, quia aeternitas indivisibilis actu coexillii tempori Adami ,& Anti-Christi et Adamus quidem, ut aeternitas tangit tempus, quo erat Α- damus: Anti-Christus vero , ut eadem aeternitas tangit tempus, quo init Anti-Christus sicque in eadem aeternitate secundum correspondentias ad diversa tempora , quae simul in ea sunt , pollant simul esse existentia , dc eius carentia , generatio ,& corruptio: nocitamen inter se , nec respectu ejusdenh, ratione diversae mes valentiς, sicut eidem centro secundum 1 vertas vixtu
60쪽
litates adsunt omnes lineae, quae in
circumferentia , & inter se distantes sunt. Quae omnia velut clavis sunt , qui nostrae sententiae intelligentia aperitur: quare in si in ilibus instantiis committitur sallacia, quam vocant aeis
Ideo non valet arguere, Aramum ,& Anti-Cliristum coexistere invicem , ex quo coexistant in tertio, nempe in aeternitate. Ualeret quidem, si coexisterent in aeternitate , vel adaequatE , vel secundum eandem aequivalentiam , non vero, si in ea coexistant i uti desecto est j solum in adaequate, & secundum diversam qui valentiam et Adamus enim est in aeternitate , ut cor respondet tempori praeterito, quo Adam fuit: Anti-Christus vero in eidem ς ternitate est , sed ut squi valet , &eontinet durationem illam suturam , in qua Anti-Christus erit. Sie, licdi
omnes lineae in eodem centro unitae sint, non sequitur, eas unitas , ac in-
distantes ella inter se in circumserentia , quia in eodem centro inadςqu te , non ad vate sunt. XXXIV. Ad secundum dico, existentiam rerum in aeternitate non tot
Iere, quin in tempore producantur eκ nihilo. Tum quia eκ istentia in aeternitate est omnino extrinseca rebus ,
quς non tollit, quin in se nihil sint.
nec in ea sunt ut actu productae, sed ut suo tempore producendς . Tum quia , cum res in se producitur , non producitur eκ esse , quod habet in sterni late, sed G non eme , quod habet in ea : quia sicut tempus, in quo habet esse , semoer in ςternitate est, ita in eadem semper est tempus , in uo habet non essie . Unde sicut in noro tempore verificatur , quia est productio rei ex non en, ita in ςterni
XX U. Ad tertium dico, quod sicut ii, e infinitae cogitationes Anael xum sunt per nos realiter praesentes aete inlinii , ita per Adversarios Omnes itinui sunt obiectivE praesentes divitiae cognitioni ; ergo si uoti est imconveniens , dari Infinitum in actu mdivina scientia , neque erit , dari in divina aeternitate: vel si non sunt infinitae in actu , etiamsi omnes sinu Isint in divina cognitione , nec erunt
infinitae in actu, etiamsi omnes simul
sint in aeternitate. Et Iure, nam sic sunt actu omnes simul , sive in divina scientia, sive in aeternitate, ut non desinant eta suturae , una post aliam in suis durationibus ; ergo sic omnes simul sunt , ut non desinant esse infinitae tantum in potentia, quamvis ex modo, quo continentur in Deo, simul adsint. XXXVI. Ad quartum nego sequelam Nam esto aevum sit totum simul subiective , cum non habeat partes successivas , & sit duratio perfectior tempore et non tamen simul eontinet hodie , & cras , & differentias temporis , cum sit duratio finita. Secuq est dis aeternitate , quae non solum est mensura persectior , sed & superior, i ii qua inferiores durationes debent con tineri , sicut earum esse in essentia diis
XXXVII. Ad quintum dico, idem inis
conveniens proferri posse contra scien-mm . Nam sicut actus omnes liberi ab aeterno sunt in aeternitate cum ominnibus circumstantiis : ita sunt in divina scientia sciti; ergo si non est in potestate liberi arbitrii ea ponere, vel
non ponere , aut alio modo , qu m in aeternitate sint, nec etiam erit &e. a
lio modo, quam in scientia sint. It que dico, qu5d actus sunt in aeternitate eo modo, quo ponendi erunt in tempore: sunt enim in aeternitate . , quatenus continente differentiam remis
poris , in qua erunt, & eo modo , quo erunt: quare si libere ponendi erunt, in aeternitate libere existent e & ad summum sequitur, ea insallibiliter sutura in tempore , scut sunt in aeternitate, sicut eo inodo in alii hi liter
runt in tempore , auo sunt in divina scientia ; ex quo insertur soliun nece istias aliqua ire sensu composito . Sc OIIsequens, quaeuon ossicit libertati, non