Ministrorvm Tigvrinae Ecclesiae, ad confvtationem D. Iacobi Andreae, pro defensione Brentiani testamenti aeditam, apologia

181쪽

quod ad coelum sydereum attinet, non reptagnamus eorum sententa aerita illud quoque renotiandum an melius transmutandum censent, iuκta illud, Ab initio domine tu terram fundasti Ec opera manuum tuarum coeli sunt . ipsi intatereunt i a Utem Permanes omnes Ut vesti/mentum veterascent, dc veliat pallium circum. Nolues eos, cis Utabiantiar, quae raratio creastio dicitur, Emittes spiruum tuum c creabu 33tur &renovabis facie terrae, Sed propterea noti conficitur, eadem dici de marisionibus beatoruanchelis, Has vij doctores ab his aspectabilibus

coelis distinEta sessi cori stati consens affirmat: multo mirius ero seqMitur non diam creatram

esse coelum hoc beatoria, uti Andreas Hrmae. . Si enim beatorum mansio, seu coelum in quolhabitabunt beati nondum est creatum, quomo do dicit dominus, In domo patris mei multarmarisiones fiunt Sunt, inqUit, non autem erunt vel adhuc creabuntur. Uomodo vel ovibus

adeκtra positis Reκ ille Filius hominis dicet.

Venite benedicti Patris mei, possidete regnUm, paratu vobis a iactis rida metis mundi Quod ii recte de coelo interpretatur Verba scriptiarae Brentius, quae octatas non Uidit, araris non auridulit, nec in cor hominis ascendit, Hae Praeparauit Deus iis qui ipsim diligunt Priori recte a Iacobo iseritia coelum adhuc creandom esse: quum haec praeparata dicat scriptiara, non auteῖ

182쪽

adhue paranda .Etsi vero non dissicile bis es.set ostendere, qua tam consolarionem ridelibus adimat Iacobus Andreae, hoe sis nouo dogma eoquod e Ninico scriptura loco male intelleAcie N Uere e narur, Ressirnu letiam indicare quaevitiam abii da hine consequantUr, attamen haec iudicio lectorum relinquereri: aliamus, Potiusquam ipsus eNemplo huiusmodi consequentiis D. Indreae a scori nectere Caeteriam qua Ubenael, c conue., ii 'R' jant cia aliis scrip s D. An reae, paucis indicabimus,ut videant moderata lectore eiam ira ties nos mendaci falso' accusat, sibi ipsi neqo oriam constare dicamus enim quod rei inin igiti a postula Hipsum potius totum eNme lda 1 ε calumniis condi tram esse Primurrisateriar Christiam eorporaliter in cinios ascen

22 η disse. inde venturis ad iudicium. Adhaec Chra

stum iuxta modum gloriosi corporis esse iri coelo, non quidem physico more loco circumscri tuum sed tamen proprietate substantiae, finitia. Addiicit etiam hoc loco Aogiastinum scriben item, satis essest credamus Christum esse in colo,rio natarem quaerendum esse,Vbi aut quomodo in coelis sit, α quid ibi faciat Indignatur nobis quod scripserimus eos negare coe Ium mari sionem beatorum ex tamen constanter assν- mat e celum, qMod beatorum maris est, non dia esse creatiam Orio modo g tur Christus coriora liter in coelos a cendit qui nondum sunt 'Poatera ne inde venire ad iudicandum, si demia sub

183쪽

otremum diem creabuntur.' Quomodo redeare possumus Christum esse in coelo Mod non dum ereatum est Nam nori puto ipsum dieera Christiam in eoelos ita ascendisse ut in syderum Orbibus degat B inde venturus sit. Et cum MPIieem astentionem faciat, nam corporalem re .is bilem.&aliam diuinam, qua hiam amitas iri nitatem person assompta b a filio Dei ad deκ eram ei ris collocata est uiae non possunt dies de illa peculiari ipsorum ast Crisione, siue eκaltatione humanae natiarae, Nam illa non est corpo

statis, neque corpus Christi ira hoc coelo ε haeascesione gloriosum aut definito modo circumscriptiam agnoscunt. Dicant ergo nobis quodnam sit illud coelum in quod Christus ascendie eorporaliter, in quo Pro more glorioso rom corporum degit, hoc non est coelum illud iri uti sunt beatoria mansiones aut sillud ipsum est. quomodo coelum n*ridum creatum affi marit.

in quod Christus astendit, B in quo glorioso suo corpore degit Vere gitii r nihil nisi mera Praestigia sunt. Quoties jactant se sinplicti historiam ascensionis ab Euangelistis tracina cre dere, ita enim Yulgus hominiam decipi iam ne nouas absurda eorum figmerita deprehendatre detenetUr. Corporanti mea inquit hiritualia erunt, ita Aneorpiaque alia ratio erit coeli in quo haec erunt, quam ih. baecelorum qui iam exeati Mur: B scotion in eia 'iniudiligimus quid sit corpus spirituale, ita etiam corata 'μ'

184쪽

s poris huius dc celorum proprietates ignorav ximus e Mare credamus, Augustinus ait Chri tis sinum esse in coelis neque quaeramus bie quo

, modo illic sit aut quid agat. QVis credat tantiam docterem omngenium pon deest, an discoptandi Eatione te rhyrcers . virium fui Iec tali crederet vel nunquam nos illi responsuros vel si id faceremus, neminem sol re in suo theatro qui responsionem nostram loesturus esset ' Quae enim quae est lita iras arsuae menti consecutior Corpora notira erunt spirio tu alia, ergo non erunt in coelo creato, sed alia e rit noui coeli ratio, quod scilicet spirituale erit. An vero coelum DO Uum increat Um erit, in quo post resurrectionem degent corpora nostrae QAod si per coelos creatos intelligit aerem , aut solis Clunae aliorumq; syderiam orbes, scit Dos non de his loqui, cum beatorum mansionem in coelis esse dicimus qui tamen omnibus his superiores sint. Angeli sunt Uritus, B tamen sunt in coelo, no quidem eo modo quo corpora quae loco circurrisscribuntur,sed proprietate substanotiae ita definiuntur ut cum aliciabi sunt,ubi curi

que fuerint, alibi non sint. Si igi mr spiritus ipsi

sunt in hoc coelo, quomodo corpora spiritualia non possunt in eo esse, sed alio nouo B spiritualli coelo opus habebut Nescimus ait, qualia sint futura corpora spiritualia : At scimus corpora moliramon minari Hadri spiritualem lubitant a. sed fore nihilominus corpira, quare non erunt in coelo

185쪽

in eoelo in ciccumscripta, imo Augiastinus, cui aetris verba supra posuimus aperte asserit ea neces sario in corporali loco e Te. Et si corpora eriant

spiritualia non tamen sequitur eorum marisio aeries non eme corporeas anima nostra spiritua-llis est substantia dctamen corpore contanetur. Nescimus quale sit coelum in quo eriant, sed nupro 'terea coelum hoc nondum creatu est, qMod

i Pse hinc probare conatur Credendum est Au α -- gustino Christume Te in coelo, at Augustinus lloquitur de coelo beatoriam quod cum D. Andreas non diam creatam e Te perhibeat quomoαdo credam Chri itum in coelo esse quod non idum κistit Addit postea nos dupliciter u Christo post No cui

i. in Christomascentionem eius in alio mundo elle Drimum alio mundo quemadmodum humana natura Una persona ire.

est cum diuinitate, ubi nulla loci d temporis a tio habetur. Decis enim eκtra tempti se in ominibus locis est. Atque hoc modo Christo omis Dia eNtra tempus dolo cum praesentia sunt 8 ipse vicissim omnibus rebus praesens est. Hanc sitam sententia Lutheriailctoritate tu etiar, AURPrius scripturae testimoni: munire debia erat. Deus quidem κtra tem prasi ubique eit Jed non inde sequitur humanam naturam Atra tempus Scin omnibus locis substantialiter praesentem eme, etiamsi unita fuerit diuinae natiarae: alioqui si propter unionem debet X tra lociam statui, ut ubique praecius siti, debet etiam extra

186쪽

tempus poni, ut sit aeterna. Et hane ipsoru eori secutionem dudum consutaiximus, product etiam Augustini testimonio, qui negat consevi

queris esse, ut quod in Deo et tubiq; sit ubi Deitas est. Ad haec si uni personalis efficit ut humana Christi natura sit eκtra tempus S in omni bus locis Itidea quomodo se ab ristonitaria

Errcire tueri possint, neque enim vere Christus aetate proncit,c diu erris temporibus atq; locis ea feeit c nostrae salutis causa pertulit quae de illo nobis tradidit euangelica historia si subinstititia humanitatis suae eκtra tempus cx locum fuit. Quomodo ero nos in alio mundo eodem modo sumus t nam si personalis unio h*c convitulit Christo, nos autem sumus non persona liviter Deo, niti,quo modo eretra tempus B locum sumus de Dicat rte se non loqrai de substantia. quod corpora nostra, aut etiam Christi corpus, et cmpore ε loco non definiantur, sed se loqui de Praeseritia qua humanitati Christi omnia sunt Praesentia, ita, conscia si diuinorum operum re conformi ipsius voluntate omnia fiant atq; hoc modo Christo omnia prisentia sint, ε nos quoque cum Christo simus, ac rursus Perana astrophen Christus omnibus rebus praesens esse Somnia gubernare etiam secundum humanistatem dicatur. Verum de hac praeeritia non ea inter nos eo trouersia etsi enim humanitati pro Pter lumen diuinitatis in verbo cui unita est. Omnia sunt praesemia, sic ut cuncta cernatat ira

187쪽

Deo sunt gilli sunt praesentia, rion tamen pro lpterea ipsa humanitas si rigulis rebus stati antialiter praesens est,ccim nihilominus maneat finita natura: similiter gubernationis munus,quod scilicet humana natura non modo conscia est diuinorum operum, sed etiam consormi voluntate omnia gubernat, non e tacit ut humanitas o

trinibus rebus substantialiter praesens sit. Narrivi Cyrillus docet, ghibernat Christias omnia nolcarnis prasieritia iecscseitatis virtute, qua adest trion ut Deus verbum tacitum , sed Ut verbum qinearnatum in in escio S aduersarios con strouersia est de realia substantiali atque corporali carnis ε sanguinis Christi pra sentia, qua carnem Christi pari ita praesentem iaciunt cor

iungunt atque alligant. Ut Una cum Pane Cora

pus Christi verum d substantiale manu minioliri porrigi, ε ore sumi, etiam ab impijs assio merit. clare ideadia quam de substantialicue

corporadi pr*sentia D. Andreas loquitur,nobis non aduersatur,rieque Lutheri sententiam quatruendam suscepit probat sed potius sucusa citre oculos vulgi perstringit, qui aliam praesen tiam credari Eceandem a D. Andrea probari Putant, cu ipse de longe alia presentia loquatur. Qiaoniam vero D.Andreas Lutheri auctoritatem nobis opponit, nos Zuinglii verba ad ij. ciem iis, qui biis Luthero quem hoc loco laudat aduersiarius,respondit. Cum enim is Zuinglio bieci et non modo Christum in coelis fui in

188쪽

tum temporis cum in terris Versaretur, erram

etiam Apostolos, d omnes credentes in Christum, cum adhuc interris mortales sunt, cum ipso in coelis esse, ille ad hunc modia respondit: Si Lutheros Christum cum in terris ageret e modo in coelis qlioque corporaliter sciisse dicit quo nos etiamnum hodie in coelis scimus, qQ id quaeso contentiones 3 lites serit e Sic enim nonici hac modo sententiaciam illo conueniem ras. versi etia in ipso dispiatationis nostrs capite omni disceptatione sublata unanimi co sensu idem docebimias, hoc nimirram modo Nos iam nuccorpore, animaac mente in coelis sumus. Nec enim prato Lutherum in ea esse sententia , ut in coelis esse Cosmographice dic tum Velit eo nimirum sensia , Uo omnia corpora coelis compremhenta iratur in Dei videlicet scientia, cognitio anc electioris prouidentia, cc. Interim tam erii Dca corse ora nequa sciam riaturaliter vel essentati aliter in coelis scirit. Simili modo ficii usquoqrie Unc temporis in coelosuit, cum adhuc interris Viveret, tantoque magis, quod ipse Una cta

Dei filio persona est: adhuc tame non ipse Christias corpore suo naturaliter dc ementialiter ici coelis erat. Quid vero hoc contra nos pugnare Potest Non aliud certe, quam mellitum illud Pharmactam est, quo simplicium quorundam labia obliniantur Agedam ergo si haec Luthe/ries sententia, sacile equidem ingratiam ciam

illo redire dc ipsi a Seruire poterimus. Christi

corpus

189쪽

eorpus inc na esse eo modo, quo rorpora novi qistra iam nunc in coelis sunt non inuiti aerioscia Mmus fatemur iri Dei nimirum cognitione εμ sessione&pr quidelia. Qui enim iri coena Chri costiam non agnoscit, ipsi non confidit, in ipsum non omnem animi sui fiduciam collocat de ip- se denique non plenissime ε infallibiliter ceris εtus est quod veram humani generis infirmita tem alliar purit,d hac nostros morbos ct in si ruemitatem sustulerit omnem, nos veros Dei filios . . E coelestium bonorum haeredes constituerit: caqui inqt arri)hse non certo agnoscit, nec etiam cadignas agit gratias, is iudicium sibi manducat. . . Ad hunc ergo modum ipsum in coena praeserim atem habemus: ut vero ipsum naturaliter,emei, ει tialiter L corporaliter habeamus, tamen imae cpossibile quam ut ipsum Lunae corpus in Pas 4ropside aliqua nobis praesens sit, eo quod hanc ιε suis radijs illuminet. Et periculum equide est eis ne qui se citra omnem animilia sitatiotiem ipδιι sum iri coena corporaliter adesse credere iacti . atarit ingentes thesauros animo concipere quiae adem, Mos ramen rei PQ propius inspecta, nec ectheia raros nec carbones esse depraehendant. . u. . Secundo ait Christum corpore suo esse in coelesti esTritia, statu,natura,aut Vita in eine in

himmelischen ip sien quae non sit similis praeae

senti vitae. Hic uero eminem arbitror adeo delirare, qui pretianti viret suturam vita me coelestia gaudia similia esse dicat: sed num ideo see

190쪽

eluitur, Corpora in hae vita sunt in loen, ergo in altera non erunt in loco Si ita argu mutari licet, dicam, Corpora nostra hic fiant rinua, ergo illi e erunt infinita, Hic iam corpora, ergo illic erunt spiritus. Si alicuius infrmiratis si corru/ Prioriis mentio fiat arcte ita argumentari lieet. v si dica statum corporum in praeserit vitaeta se Ut sint cadia ea mortalia crassiarac stupida, quaeque difficulter moueantur, sed aliam sese conditionem suturae vitaritum enim re immortalia lucida &agilia corpora. Sedit his qua ad substantiam corporis pertinerit non ita licet argumentari docent enim nos sacrailiterae cor Pora etiam gloriosa humani corporis subsanaaiales proprietates seruare, β hine recte conficit Augustici necem esse vicia sint vera corpora,

sint in loco: Sc alibi ut diκ Iacobus Andreae: scribit orpus Christi gloriosum definitiue in

loco ein Oitendat igitur nobis illum loca se a1llud ubi secet uim beatorum nonduestriae ac ad inlima Respondet deinde ad scripturae testimonia 22.4btii quin i 3 ostendimus celam locum nominari. hic ita intelligenda esse atque eum scribitur sare ut 8 ed.im isa bibamus in regno coelorum. Porro cum fiet iratarum loeutiona hostes sinerio ari adaersa dij adeo, nacen dominiri alliatro admittere velint,quem tamen usitatus

mos loquendi de sacramentis, S illorum analogia, t F re fidei nolle ratio euigit, qui fit quod