장음표시 사용
331쪽
3ii H. cΑRDANI via sanare posse non speramus, non audere
quod praeceptum Galeni est decimo Artis curatiuae , dum de tabificis loquitur, & dictum
Hippocratis: Extremis morbis extrema exquis te remedia optima sunt, intelligitur non solum de morbis extremis in magnitudine, sed in genere, cuiusmodi est hydrops. Qui enim utroque modo sunt extremi, sunt prorsus insanabiles.Sed haec non conueniunt, quia non sumus in vera ascite : adduximus tamen hoc exemptu Galeni, quia multa sunt quae nostro proposito conueniunt, velut soluere vel rem
quotidie, emplastrum ex sani halis, & potio illa ut ita dicam, benedicta : & ferre sitim, &non uti iuribus. Quartum medicamentum salutare,& periculo vacans.
RE cis E lactis caprini nigrarum caprarii uncias centum, lactis ficulnei pondus aurei dimidii, misceantur & tepefiant, ita ut lac co guletur celeritetainde accepta aqua, bulliant perpetuo despumando, donec perueniat ad x. inde silmantur auri 3it,agarici optimi mudi si rhabarbari electi 3 F.infundantur per noctem,inde ferueant cum Psianisi, & coletur ita,ut remaneant 3 vi. Vel parum plus,& hoc est medicamentum optimum non solum ad hydropem, sed etiam ad difficultate spirandi. Cui etiam conferunt reliqua supra scripta,etsi inueniretur lac camelarum, posset fieri medicamentum ex eo : imo ipsum lac solum suffi
332쪽
DE DIFFICvL sPIRANDi 313ceret. Medicamentum aliud ex Avicenna, &est mirabile : Accipe capram, & eam nutrias abrotono &timelea & abstrahio odorato, de soldanella & cichorio & asaro, & cassutha dcendi uia, & si homo utatur hoc lacte tantsim,& pane absque alio medicamento, sanabitur
dico ab ascite, quae est fundamentum tympanitis. Iuuat etiam distillare urinam caprarum per balneum mariae, & purgat maxime cum manna. Verumtamen quia lac est saluosum,& non oportet diu insistere in illo, sicut neque in clysteribus, quoniam ista magis conueniunt astiti, sicut etiam ea quae prouocant urinam. dicebat etiam Avicenna: Oportet ut in tympanitide evacuetur humor humidus,si pendet ex ea, & utamur aspersione atque incisone, sicut in ascite. Vtemur aute prouocatibus urinam,& refrigerantibus simul, quale
est istud. N. succi cicoreae purgati 3 ii, spicarnardi , g, erithrodani 3 i. leni gata dentur in
potu. Aliud melius. N. succi cassuthae purgati Lisi, trociscorum ad incipientem hydropi-nm Avicennae in antidotario. 3 si sumantur septem diebus continuis. Descripti lia medicamenti boni. RECIPE aquae vitae primo destillatae ex vino albo odorato libras ij.acari,casluthae,absinthi j viridium an 3 x. aloes epatici abluti cusucco rosarum g ij misce, & concluso vase optime sepelies per septem dies in fimo equi-
333쪽
3ι H. CARDANIno postmodum destillabis per balneum --.riae cum luto sapientiae,donec remaneat feces siccissimae: in hanc aquam immittantur se chari rosacei solutivi, quatum est quarta pars aquae, de concludatur vas optime, dc maneat per vigintiquatuor horas in balneo mariae te
pido, & capiat de hac y ij. singulo mane do
nec sanetur. Purgat enim quotidie, de resta rat ventriculum ela iecur, de est suave valde,& boni odoris : dc aperit obstructiones omnium viscerum , sed oporteret facere saltem decem libras ex eiusmodi medicamento. Post haec deueniendum ad ea quae resoluunt statu, & ex suppositoriis est illud Auicennae, quod constat ruta, nitro & cumino, melle excepto. Emplastrum AleYandri ad hoc : N. aluminis, nitri, sulphuris vivi, thuris crassioris, resinae frixae asi j iij. picis aridae naualis,cerae nouae any vi.olei veteris 3 iiij. aceti quantum satis ad distatuenda medicamenta. Hoc ceratum di soluit flatum & omnes internas affectiones. Est etiam longe eo melius ceratum persarum
de lapidibus descriptione AEtij, sed dissicultet
conficitur. Frictio quoque ventris cum succo alii j dissoluit flatum:tamen nimis calefaxit, dcfoetida est, dc caput petit. Subscribenda sunt autem medicamenta ex 2Etio. Primum est ex cochleis cum cortice: quod quidem non soparatur,nis penitus absumpta aqua.Ex simplicibus sunt lathirys, tertium stercus caprinum,
334쪽
DE DIFFICUL. SPIRANDI. sis quartum est squam ma aeris. Haec tria tamen velut& cucumer agninus no multum in hoc
casu conuenire existimo. Tum quia ascilicis magis conueniunt, tum quia validiora quam pro morbi magnitudine & nobilitate personae. Ad tympanitem autem magis, quod constat ex pane cumino & pyretro, amaraco &struthio. Sunt qui admodum laudent stercus aquilae: ego scio efficax esse medicamentum: an tutum sit nescio,neque an ad unguem conueniat tympaniti. Quae vero ad tympanitiodem magis faciunt, sunt thus, dragachantum de libanotis cum melle. Sunt etiam potiones
quaedam temperata,velut ex carne cancroruexiccatorum. & iuncus odoratus, & lauer de
exterius,in rius autem exterius etiam alumen,& aquae calidae & smyrnium, de umbilici Veneris radix & solanum hortense Jc granum chidium. Compositio urinam ciens. N. seminis foeniculi, cardamomi radicis, ery ngij corticis, radicis capparis cuiusque 3 i,
stercoris columbini cochlearia duo, conterect confice cum aqua catapotia ciceris magnitudine, & quinque ex eis quotidie praebe. Potus hydropicis commodus, experimento c5- stans, qui tum per urinas tum per Ventrem c-Hacuat: caro i Θxxvi j,foeniculi j xiiis, alias uncias pro scrupulis anili Θxiii J,cumini lati Θ v,
335쪽
mei sexquiscrupulum, iridis siliquas tres,meN
lis sesquilibram, vini m vi. exhibe mensuram mediocrem ieiunis in insessu soli j balnei praecalefacta,est & suaue gustui. Alius potus ciens
urinam,ex cuius usu insignem virum tyme nite detentum seruatum vidimus, etiamsi ὶ multis medicis iam esset detritus: Ammoniaci thy miamatis sextantem, radicis herbae lon-chitidis sextantem, petroselini sexquiunciam, calami indici,cocti, cinamomi spicae nardi, piperis longi myrrhae stactes singulorum g i, seminis rutae quadratem,phir.3 iiij. styracis 3 iiij phylli quadrantem, mellis despumati quantusufficit.excipe melle, fabae AEgyptiae magnit dine, praebe cum calidae aquae cyatis tribus. Emplastrum nostrum,quo ego plures seruaui. RECis E foliorum rutae, ebuli an lib.iij. excipe succum, &cum corticibus araciorum contritis fiat emplastrum . Sacculus noster, quo aurificem quendam sanaui.
Raci PE stercoris caprini j iiij. erithrodani J i .cumini, iunci odorati ῖngulorum mi. salis nitri purgati J i s. spongiae minutim inciis L ij.omnia praeter spongiam terantur, &sacculo indita perpetuo super ventrem teneantur. V a 1 verb sanatus suerit ex humore, expedit fasciis puluere thuris & libanotidis inspersis vincire ventrem,atque rationem victus obseruare.Et per interualla accipere aromatieu
336쪽
nardinum autoxyacatham pastillum superius
descriptum, in quibus pro singula libra adsit J i R. pulueris germinum ebuli virentium, &in furno exiccatorum. Vbi tympanitidis cura successerit,ad difficultatem spirandi nos con-liertere decet,atque ea constat tribus auxiliis peculiaribus,ecclegmate,medicamentis, in unctionibus. Ecclegma simplex, sed perpetud continendum in ore, est oleum pistaciorum, quod tota nocte debet teneri in ore. Aliud fincilE.Zulapium ex capillo veneris,commisceatur croco,ita ut in singulis unctis zulapij 3 f. orietatis croci sic misceatur, ut discrimen nullum appareat. sunt & alia notissima ex scili pini nucleis,de caulibus,ex pulmone vulpis, sanum & expertum. Aliud. . REci PE sanguinis suilli recentis, carnis limaciarum an ibi. pulmones vulpium numero iij.carnium bubonis 3 viij. destillentur per
balneum mariae in vase vitreo,inde commixta aqua saccharo teneatur in ore, ut sensim descendat. Vtilis est etiam haec aqua, si ex ea bibatur 3 iij.cum 3 iij.sacchari & granis vij.croci.Ecclegma nostrum suauissimum.
RECIPE mellis virginei repurgati J iij. manae electς pinguis ac recentis j ij etulapi j de
capillo veneris 3 i. auri puri soli a numero xii. 'misce in mortario optimξ, & de hoc teneat in ore. Mel sic repurgatur. cape mel virgineu,&pone in vase vitreo: quando est liquidum,
337쪽
dc singulis tribus diebus partem spumosim &sordidam auferto. De medicamentis est aqua suprascripta hoc modo post quadragita dies, quibus utetur medicamento infrascripto) c piet alternis diebus J iij. cum 3 ij.laccharisim-
misces &puluerem hunc. R AC ip g sanguinis bubonis siccati, pubmonis vulpis sicci asi Θ i.croci grana v. terantur subtilissim ὁ,capiat cum dicta aqua tardam do cibum quinque horis .Medicamentum quadraginta dierum,cuius supra meminimus. RECipa aquae Padi fluminis jm xxx . coquantur donec redeant ad xv. in illis xv. la , quae imponantur cicerum rubeorum j vi. sinapis in linteolo ligatae 3 ij . permittantur per horas xxiiii in cubiculo calido, inde abiecta sinapi coquantur in eadem aqua, donec aqua redeat ferme ad ibi. post coletur exprimedociceres per linteum tamen spissum, & de hoc capiat ab 3 vi. v sq, ad viii .cum Bi .croci,continuando per dies xxxx. & nunquam interim exponat se frigori, nec comedat usque ad sex horas. Est manifestum , quod hoc decoctum satisfaciet ei pro duabus vicibus. Caueat etiane assumat illud ,dum sentit cruditate in ventriculo . Exterius applicanda sunt haec. N.butyri recentis ἶ ii. olei amygdalini tantundem, succi corticum aranciorum,qui prouenit expresso cortice leuiter & sne contusione grapa vii.misce, & inungatur dorsum dc pectus,
338쪽
de maxime inter quintam & septima costam, ubi pulmo tangit pectus. Aliud melius. Destilaletur butyrum per balneum mariae,& misce tur cum oleo amygdalarum ,&succo illo &δ i. a quae vitae septem coctionum, & inungatur ut supra. . . v d D si per haec auxilia non iuuaretur,de. ueni edum est ad exhibitione aquae thermaru, aut decocti ligni Indici, in quo obseruare oporteret ne assumat cortice in hac causa, quia difficultate spirandi facit: unde sequitur,qubdaqua no vino uti oportet. Quida tamen e collegis, vir clarissimus, dicit se obseruasse corticis usum etiam innoxium patientibus dissicultatem spirandi: quod si ita est malo enim illi credere qua mihi) & cortex & vinum posset
exhiberi. Dictum tamen est per alium collegam clarissimum, quod bonum est ab initio subsistere ab exhibitione vini,& videre an superfluo calore afficiatur a potu aquae. Mense ergo Maii, si alia non profecerint, sumat hoc decoctum ab initio mensis. ligni Indi bene olentis & acris gustus.& tenuiter derasi di i .cubebarum 3 v i, labruscar viridis ni i.infundatur lignum in aquae ibxv per viginti quatuor, inde coquantur ad consumptionem quartae partis: post addantur cubebae confractae & labrusca,& permittatur decoqui ad consumptionem alterius quartae partis, deinde coletur, & de hoc bibat 3 vi.
339쪽
mane: S: si potest sudare, sudet. Primis quinque diebus abstineat ab omni cibo, sed sit co-tentus pane leuissimo suprascripto & uuis passue:& si non potest ferre inediam per quinque
dies , ferat saltem per tres. Bibat etiam cum cibo de hac aqua usque ad triginta dies salte,
α nihil aliud nisi quod singulis tribus diebus aut quatuor bibat j v .vini flaui subdulcis odorati, & hoc si ventriculus videatur illi debilis,
vel vehementi desiderio vini teneatur: inte diu no bibat aqua,nec aliud. neque enim multum sitiet ob labruscam, nec se exponat aeri,
nisi traquillo, sereno, calido,& ante pradium, vel ante coenam . A qua deberet fieri singulo die:& ideo pro medietate tantia, vel ad summum alternis diebus. Post illos quinque dies, vel post tres, si non potuerit tolerare in mane hora duodecima comedat solum pane & pas sulas,ut dictu est: in vesperi autem hora xxij. edat per diem aut pullum,aut columbum stl-
uestrem iuuenem, aut duas aves paruas, quales sunt turdi, merulae,aut gallia aginem: aut gauiam auem, quam nos vocamus pavonculum cum uvis passis etiam . Antequam vero assiimat hoc decoctum, purgetur cum manna, &his quae superius dicta sunt . Et haec est opinio nostra de potu aquae ligni. Clarissimi collegae
addiderunt super haec in decocto absinthium, cichorium, asplenium, eupatorium, passulas: quae omnia cum fanthalis, quae a nobis com-
340쪽
DE DIFFICUL. SPIRANDI. 32Imemorata sunt, maxime conueniunt, ut nihil
melius: verum adeo ingratam reddent potioncivi vix eam perferre possit. Si tamen p rferet,erit admodum utilis: & ego eam maxime laudo. De aquis autem thermarum, quia tepus exhibendi longius abest,dicere supersedeo. Quod si nec ex his soluatur morbus, Vipo Da Fbissiste contumacissimus, fontes fiant sub genu in musto utroque crure . Fontes enim hi trahunt mate- tWriam ex prosundo, quamuis videantur ignoti pq fuisse antiquis: nec scio aliquem authore Graecum aut Latinum,aut Arabem,qui de hoc tractauerint.Propter hoc existimo opportunum esse, ut hoc loco hanc doctrinam breuissimo expediam. Omnis dolor fit circa mediocritatem, & non fit ex mediocritate, ut ex temperamento, id est,quod illud quod debet facere dolorem,oportet ut generet intemperiem &generet in mediocri tempore: quia si nimis celeriter aut tardε dolor non fit, aut valde exiguus, ergo si fiat escharoticum,quod celerrime operetur: vel tardissim ξ nullum faciet dolorem, aut valde exiguum. Et ideo describam duo genera escharoticorum, quorum unum operatur in vigintiquatuor horis, &nullum facit dolorem propter tarditatem. N. calcis vivat, saponis Gallici an partes aequales: misce & supponatur. Appello saponem Gallicum, saponem nigrum, seu tenersi, alterum propter celeritatem inimum assert