장음표시 사용
341쪽
dolorem, cuius descriptio est. 31. capitelli la ij,calcis vivae B g,cinetis roboris Liij. His contritis superfundatur aqua,& post horam educatur,& statim superpon tur alteri calci uiuae & cineribus, & rursus e cipiatur : pdst superponatur tertio alteri calcivivae & cineribus, quibus addatur chalcanthi contriti Jisi, & post horam tollatur: ultimo
superponatur tantundem calcis vivat cineris& chalcanthi, & addantur aeruginis in puluerem redacti post horam excipe aquam, α eam coge lento igne, de proiiciatur super lapidem marmoreum, & ita cogetur & conseruetur in vase vitreo in loco sicco . Modus operandi talis est. Accipe ceratum diaquilonsimplex, & extende super corium rotundum,& in medio eius fac foramen rotundum quantitate grani miiij Indici, seu melegae & superpone ceratum loco:deinde madefacito ἡ directo foraminis cum saliua: deinde superponito escharoticum,& sulier escharoticum superponatur ceratum aliud diaquilon simplex, & ligetur locus, & nullo modo moueatur . nam in motu magnum est detrimentum, & maius
periculum. Melius aute fit cum ferro: & ideo dicebat Rinaldus de Villanoua in parabolis: meticulosos latummodo conuenit uti medicinis. Qu' ad locum dicebat idem ibidem, quae sunt educenda per escarotica medicameta inter musculum &musculum prope locii,
342쪽
DE DIFFICUL. SPIRANDI. 323εe prope venam magnam: quae a loco ipso derivetur facto sinu, sunt educenda. Ex quo p ter, quod tres conditiones debet habere talis sinus, quod sit inter musculum & musculum. ne laedatur motus: & ut melius materia colli
gatur, quod sit e directo loci patientis, iuxta doctrinam Galeni κατα ἰbὶν, & hoc est meliusquam prope:quod sit prope vas magnum, veniens ό loco . Addo duas alias conditiones, quod non sit nimis profundum,ne transeat in ulcus chironiu,& ne sit in loco obnoxio motui , ne ex quacuuque causa proritetur a motu. Fiat ergo sub genu per quatuor digitos in parte domestica,si nolit equitare:in sylvestri, si velit.Vtrum vero propε an procul, dico n5 in hoc casu tantum,sed in omnibus aliis, quia de hoc auxilio nullibi tractauimus,nisi hic, ut faciamus perfectam doctrinam) quod statu dus est sinus prope locum affectum,si materia sit pauca & proculisi sit multa, dummodo tamen in medio non sit membrum principale, 'super quod vas illud transeat quod derivetur ad locum. De utilitate dicebat Rinaldus loco supradicto, materia quae no potest deduci per
naturales locos vilis medicinae instrumentis, .prope locum per sinus est educenda. Et est sumptum ab Avicenna quarta quarti, ubi agit de ulceribus. tura expellit inquit) ad vicera res duum superquorum,quae in morbis generantur.Et ita patet, quantum in utilitatis in
343쪽
hoc casii sontes afferre possint. Custodia ve. xo talis esse debet excidente eschara, quod fit plerunque iuxta septimam diem: imponatur cicer cum acie infra,& ligetur ita quod perforet sensim carnem sine dolore tamen, quod contingit propter corruptionem eius:ubi usto caro perforata fuerit, quod contingit post unam diem, plerunque imponatur sphaerula
ex carra alba,& ligetur sic,ut comprimat carnem sine dolore tamen,interponendo lanam aut cotum inter vinculum & sphaerula. Qubdsi locus inflammetur, inungatur iugurca oleo rosiaceo omphacino. Sin autem consolidetur
nobis inuitis, fiat puluis ille descriptus in libris de Subtilitate,ad carnem nartu, & in collo vesicae exedendam, & imponatur sub pila: quia longe melius est praecipitato, a quo omnino cauendum est, quia offendit respiratione.Et haec de tertia intentione & auxilio fontium generaliter dicta sint. DEvENIENDO modo ad proprium casum, periculum est ne ex fontibus ulcera praue euadant, non solum iuxta dicta Avicennae, sed etiam Hipp. & ne materia uniuersim ad locum coquar, & crura inflentur. Sed tamens purgato & siccato bene corpore haec fiant, nullum imminet periculum . Tandem si nec per ista curetur morbus facta missione sanguinis,&iam sublata tympanite, & praepurgato diligentissime corpore cum medicamen
344쪽
DE DIFFICUL. SPIRANDI. 32stis etia validis, Utpote cum catapotiis aggregativis, vel melius cum hiera, quae excipit colocynthidam: dico autem hieram Galent f ctam cum additione colocynthidae,vel melius cum fiequenti expurgatione medicamentorusuperius descriptorum in tempore autumni, vel alio vere sequenti, adhibeat quartum genus curationis, quod exustione constat. Cuius cum locuplex mentio fiat apud AEtium,& apud i psum solum, placuit, ne ut dici solet, b
ne dicta vertendo malE ut rem faceret suam, ascribere ipsius authoris propria verba, quae sunt:Iuxta medium commissuret clauicularum
utrinque una crusta inuratur,cum cautione tamen,admotis manibus,distenta cute, ne aspota arteria obledatur . Deinde aliae duae paruariuxta carotidas colli arterias,instigendae paul lum sub mento utrinque una,incumbentis cutis tantum perustione facta. Infligendae autem adhuc aliae duae sub mamillas inter tertiam ac quartam costam, rursumque aliae duae retro sum versus inter quintam ac sextam costam. In medio etiam pectore unam inurere oportet, & iuxta principium ossis pectoris, quod a capitis gladii similitudine Xiphoides Graecis
appellatur : supra os ipsius ventris unam Gmili modo,& adhuc alias duas inter octauam& nonam costam utrinque unam.Tres etiam retro inuredae sunt crustae: una iuxta medium dorsi, teliquae duae ab utraque vertebrarum
345쪽
326 Η. C A R D A N I parte,paululum infra mediam crustam . Omnes autem infra collum inustas, mediocriter latas esse conuenit, neque valde in superficiecosistentes, neque rursus nimium profundas. Vlcera autem crustarum satis multo tempore fluida permittere oportet.
HAEc igitur de morbis principalioribus,
quae etiam aliis annexis magna ex parte conueniunt: quia tamen adest tumor in cruribus,
qui, ut dictum est,posset vehementius augeri,& ubi ad superiora contraheretur, afferre periculum vitae, ideo etiam de illo aliqua dicere conuenit. Et manifestum est, quod debet reponi in capitulo hyposarcae,non ardematis: quia cura ei conuenit hypo sarcae principalius qua aedematis,igitur debet reponi in capite hypo- sarcae. Nam cum hyposarcae cura sit fermὲ ea quae ascitis,ut Avicenna refert,aedematis autevt astringentibus & repellentibus utamur, ut docet in tertia quarti, & cum vinculis & cum spongiis ex aceto vel lixivio impositis,& cum
aqua caulis dc ciceribus &nostra aetate utuntur caliga ex corio canis,& multum conferre solet:quae nihilominus,ut dixi, hic non conueniunt. Conueniunt tamen confirmantia membrum,velut lotio ex vino nigro, in quo lib notis,saluta, betonica. sal & sulphur incocta sint. Sicut e diuerso non c5ueniunt quaedam, quae soli hypotarcae sunt propria, ut cucurbitulae, quae aquam extrahere solent. nam cum
346쪽
membrum sit imbecille,plus trahitur materiae ad locum,quam possit euacuari ex tali sectioneiideo in talibus fit error peiorpriore. Ideo ego cum curarem cauponem quendam ex hypos arca,abstipui ab hoc auxilio, quavis Eth. Ex auxilio autem AEth licet ab initio videam tur leuari omnes, tandem perii ite vidi:& si impus esset, declararem causam huius, ideo non conuenit nisi robusta adhuc parte . Est igitur medicamentum hoc.81.fructuum iuniperi maioris, quae planta est cedro similis, & fructus aequalis fructui cupressi 3 ii.aquae E iii coquatur donec redeant ad la i. & fiet aqua illa rubens,de qua capiat Jiii.cum 3 iii. fructuum iuniperi minoris,& conuenit in aliis dispositionibus dictis Trouocetur quoq; sudor, & se tes & aqua ligni, etiam huic dispositioni valude auxiliabuntur, exterius autem applicetur hoc. Recipe foliorum lilii in clibano siccat rum, thuris, styracis siccae,absinthii,calami aromatici,spicae nardi, musci adnascentis coniserae arbori, & est herba minuta odorata valde, singulorum qi.fiat caliga E spongia, & superfuso hoc puluere superalligetur, & iuvabit multum .Haec existimo satisfactura, & si recte observenturn ac ad unguem,Deo dante, spero sanitatem recuperatum,saltem magna ex par te. Sed si dereliquerit vel minima ex parte. sciat quid Galenus dicat du de tabe agit: & si quae clara minus v idebutur aut absoluta sunt,
347쪽
328 H. C A R D ΑιN Imedicus cum sit peritus & expertus supplebit. Talibus enim, ut inquit Galenus, mutita eorum arbitrio sunt relinqueda. Atque haec forma est consili mediocris . nam magnum cou struximus in causa Pontificis Amulthonis:parui autem hoc erit exemplum.
PRO FLUXU SANGUI-nis coercendo.
R I A esse constat com sideranda circa sanguinem fluentem imis modice coercendum: locus, causa, auxilium.
circa locum duo, vel eX qua parte, ut ex Omilibus instrumentis.
fluit a carne, quod raro contingit: vel venis, qui maior est: vel ab arteriis, & est difficillimus , & tunc succedit ratione compositionis in alteriis dc venis, Ut sint paruae vel magna & ita sunt iam quinque modi. SED ex instrumentis etiam est, quod locus vel subiicitur oculis, vel tactui, & non cutis,id est,quod manus potest attingere, vel non potest:vel est valde profundus locus. e. emplum eius qui videtur loci, dum e vulnere fluit:
348쪽
, fluit: exemplum dum pertingimus manu, ut in haemorroidibus & fluxu sanguinis narium: exemplum cum non pertingit,ut si ex ventruculo,iecore:exemplum Valde profundi, viiiij pulmone &renibus,ut Galeni utar exemplis.
sunt igitur ducti quatuor in quinque iam viginti modi.C1RCA causam illa est vel apertio oris
Venae, vel erosio, ut in ulceribus t vel diuisio venae. Haec vero duplex, aut tota diuisa, & est incisio:vel pars, ut plerumque est, & vocatur sectio. Sed uterque horum modorum,& etiaerosio fit a causa exteriore vel interna, ut iam sint septem modi,erosio scilicet violenta,& a causa interna, & ita de incisione & diuisione, ut sint sex modi deinde apertio, dc erui septemodi. duo qui sunt a causia interna diuiduntur in tria, vel a multitudine, vel a malitia humoris, vel a motu seu caliditate. SED cum erosio contineat malitiam ,erut
duplicati modi a sectione δί incisione latum: qui cum essent quatuor,fiunt octo,additis igitur tribus fiunt H. hos igitur si duxeris in ro, fient modi omnes quibus profluere potest sanguis a corpore 22o. Ex his sunt in carne seu ex venulis 6 .hi sunt faciliores. Inter hos tamen difficiliores sunt Ii. qui si ut in profundo Iocet, & ex his insanabiles, prope modii unus qui ab erosione interna: ex 33. reliqui difficiles omnes qui ab erosione,& sunt sex.igitur
349쪽
in carne difficillimus, unus profundus cumerosione,inde alis sex ex erosione no in profundo loco:& decem in profundo loco, non ex erosione. His proportione respondent,sed deteriores q.in venis paruis:adeo ut unus sit
propemoduin insanabilis, sex alij difficiles,
sed non cum tanto periculo: reliqui decem cum magno etia periculo, reliqui 17. faciles. S u C C E D v N T his 44 . ab arteriis paruis longe deteriores,& respondent primis, adeo
ut primus sit pen E insanabils,sex alii non cum paruo periculo difficiles etiam, alii decem cumaximo periculo difficiles , pdst qui sunt ex
venis magnis 4 . Vnus est absque cura, item et . qui fit in membro non subiecto tactui,item alius omnes:is cum imminenti morte, reliqui 27. cum maximo periculo, & vix sanari poLsunt. Modi tamen q. qui oculis subiiciuntur, facile sanantur'n comparatione ad reliquos,
post alii quibus saltem specillo auxilia admouere licet. Modi vero q . arteriar diuise magnae 3;. sunt mortales, id est, qui non sunt extra: ex 3. lethaliores, & praesentem magis afferunt mortem, qui in locis iuxta cor vel spinam dorsi,& ita patet ratio praedicendi, item curandi,qua: difficilliores morbi auxiliis validioribus curati debent.
INTENTIO NEs duae curatiuae sunt g nerales,auertere influente finguinem,& pro
hibere fluentem: & in omnibus his prauup-
350쪽
timus secundum directum inter iecur & loculaesum si remotus fit vel si locus laesus sit propinquus iecori ultra iecur : ita quod semper
vel iecur vel locus unde diuertimus, sint in medio nunquam locus ex quo fluit sanguis.
nam tunc plus attraheret,ex duobus vero modis in loco remoto, ubi sanguis fluat diuersio fiat iuxta iecur: si aut e propinquo,vltra iecur.& haec etia c5uenit si a remotis fluat, ita quod si suat a remotis,primb debemus incipere vltra iecur , deinde inter iecur & locum laesiim in propinquo cum loco iecoris. si autem fluat ex loco propinquo iecori,fiat retractio ex loco ultra iecur.
Q ς δ o si sanguis ex arteria suat, idem in
corde obseruetur quod in venis: de iecore di- .Ximus,& semper ex latere patientis loci. Sed prohibitio sit tribus modis, vel cum his quae a proprietate agunt, vel locum implendo, vel partes diuulsas iungendo. Quae implent vel aliena materia implent, vel sanguine ipso, vel carne vel eschara.Ergo in uniuersum sunt sex modi, horum quatuor trifariam adhiberi possunt. nam escharotica solum super locum ad .hibetur,vel igitur intus, vel extra,supra locutri vel ε directo loci fiunt i . modi auxiliorum. Quaedam autem habent intentiones plures simul agam tamen de singulis seorsum. PRIΜv s modus est sistentium a propite-