장음표시 사용
351쪽
tate sanguinem appllicando extra e directo,&estiaspis orientalis valde viridis cum sanguineis guttis magnus: de si nesciatur locus, applicetur super iecur in sanguine venarum super dextrum hyppocondrium, in arteriali super cordis apicem inter quintam & sextam costam,ascendendo ab ultima spuria. SupER locum ex proprietate agit stercus asininum, ego tame addo acetum: & sic siccuillud: & melius, quod Maio colligitur. Item herba sicula,quae hi xxiiii.horis consolidat:&est quasi similis anetho.
T E R T i v s est sistens a proprietate intus,& est lachrymacerasti, item cortex oui tritus. φ A R Τ V s modus est cum eschara,& est ut super venam candenti ferro eschara: exciatetur,& est potens valde sed oportet ut vena vel arteria non sit multum profunda. v I N T v s modus est ut extra venae paiates iungantur. hoc autem fit duobus modis, subito,& cum tempore. subitδ fit tribus modis,cum digito comprimendo,& vocatur bucelatio,donec sanguis cogatur.secundo ligam do arteriam vel venam iam a carne liberata. tertio fit incidendo venam pertransuersum. dicebat Galenus: Concidit caro, & comprimit os venae,& ita sistitur.dico etiam quod in bucelatione fit compressio loco eius cum
puluinis paruis constringendo. Sed consoludatio, quae fit cum tempore, fit cum auxiliis,
352쪽
quae insta dicam. S E x T v s modus est, ut istud fiat intus a cipiendo: & hoc fit cum conglutinationibus.& in hoc genere sunt lachrymae omnes ferme, & thus & gario phylli incogniti. pro his viribus & symphilum & mucilagines omneς,& gelatina & cibi glutinosi, ut caseus recens, pedes porcellorum, litia.
S EDTillius modus cst eorum,quae exterius applicata, interiora ulcera consolidant,
re haec parum faciunt: si tamen aliquid iuuat, est exemplum ex symphito & luto armeno. OCTA vvs modus est implendo aliena materia : & ita facimus exemplum ex gipso& glutine piscium, & non est melius. No Nus fit implendo sanguine ipso omnia quς refrigerat actu potestateve, vel cogut. Igitur primo aqua frigida assidue superimposta, bolus armenus orientalis, lemnia terra, aqua plantaginis: apud Galenum haematites non ille vulgaris, sed optimus, & herba ca- maecissos vocata vinca prouinca materno se mone, acalia,hypocistis,citini, portulaca, polygonium. Eadem vero inseruiunt intus exhibita,vel e directo loci apposita,sed cum modico aceto,ut virtus in profundum possit penetrare, & ita patet decimus & undecimus
Duo D Eci Mus fit cum his quae carne generant,& est auxilium Galeni, primo cum
353쪽
3 H. C A R D A N Ithure, aloe,& pilis leporis.consolidant de satico cola,unde illi nomen inditum. strenue qumque lachryma abietis, item mastix. eadem urdixi, etiam consolidant venas in pueris, & a terias quandoque, aut generant aneurysma. Omnium praesentaneum auxilum auferens ad hoc. N. lachrymae abietis, Z.i. masticis, sarco-colae,thuris an la f. aloes epatici 3 viii. destiblentur per cineres calidos, oleum ita ut non uratur. Aliud f. hypericonis cum herba L vi. fructuum balsamina j iiii. terbentinae clarae,
id est,iachrymae laricis nam fermὸ idem potest cum abietina tb i. croci j i. Priophyli
rum s i 6. misce cum iu vi. olei veteris:& maneat in sole per xl. dies caniculares, vase bene conclusio:& ut fit antiquius, oleum eo redditur melius. Eadem haec sumpta intus sanant, de apposita extra in directo aliai : quid faciunt: unde patet decimus tertius δc decimusquartus mo- dus. Ex his licet complicare
354쪽
Ro declaratione huius morbi sciendum est , quod elephantia sis, i pra, scabies, impetigo, pruritus, leuce, & alphos quae est vitiligo,
ferme eiusdem, sunt generis, differuntque tu magnitudine, tum propriis quibusdam disterentiis & magnitudine, praesertim clephantia- sis differt a caeteris adeo ut si carcinoma uniuersale: omnes tamen hi morbi conueniunt in quibusdam in membro affecto: quia in omnibus cutis afficitur,& quod sunt laedi de conragios, licet aliqui parum,aliqui vehementer,& sunt omnes cronici & endemii, propagati- . turque a maioribus in descendentes ,& ideo vocantur haereditarii. Elephantia sis autem est
morbus,qui nunquam curatur:hic autem morbus non est elephantia sis,sed est lepra Graecorum: quod facile dignoscitur,quia cum sit profundus differt a scabie & alpho seu vitiligine: differt etiam a leuce, quae est albaras Avicennae,quoniam non est cum de foedatione cutis alba,imo potius tendit ad robedinem. disi rietiam a pruritu, quoniam ibi non est permit. Γ - Ziiii
355쪽
xatio ulla in cute, quantum ad substantiar c lorem,aut formam: sed ab impetigine,de qu maior est dubitatio, quia impetigo est parua lepra. ergo cum hic morbus sit difficilis,debet appellari lepra & non impetigo. conueniunt isti affectus, quia ambo sunt cum pruritu pro- fundi,serpunt, sparguntur circum circa, fiunt ex humoribus adustis:sed disserui in hoc pro
prie, qudd impetigo fit ex serosis admixtis
crasiis,lepra ex crassis admistis serosis, & haec omnia colliguntur a Paulo. Egineta in initio quarti libri a primo cap. usque ad s.Fiunt ergo hi duo morbi quoniam in horum alterum necesse est ut cedat affectus hic) ex materia crassa dc melacholica,& serosa, exustis cutem inuadentibus,ac profundius se immergentibus, tum sese in ambitum spargentibus cum pruritu. assitius aute libro xiii. cap. I 34. dicit quod lepra fit ex tenaciore ac crassiore ac magis aistro humore. & est magis aspera ad contactu,& pruritum inducit,& non penetrat, nisi cute& squaminas magnas gignit: & ideo potest
vocari scabies maior. nam nisi hoc signo ab ea differt,& licet circa hoc multae essent dubita tiones: qui tamen non librum intendimus coponere, sed consilium conscribere, ideo properamus ad curam: tum eo magis, quod 'mnes autores in hoc concordant, quod iste motbus est finabilis,& quod auxilia quae uni conueniunt ex his affectibus, conueniunt omni-
356쪽
PRO LEPRAM PATIEN. 337hus.Et constat,quod talis morbus, ut dictum est,est elephantiasis minor. sed est una regula generalis, quὁd quaecunque curant maiorem morbum, curant & minorem, si sint ad umguem unius generis , velut quae curant comitialem,curant etiam incubum:ergo quae curat elephantiasim, curabunt multo magis hanc lepram.& hunc morbum ess e puto,de quo Moses agit in Leuitico,ubi videtur distinguere lepram.quae est elephantiasis Arabum, a scabie& lepra Graecorum tribus signis, mutatione pilorum,& quod caro sit depressior, & quod
morbus indies augeatur, tuc enim est elepham tiasis. & si unum horum signorum deficiar, tunc maxime attenditur incrementum & diminutio morbi, & quod caro ipsa viva appareat seu detegatur . ibi etiam facit duo genera leprae,corrodens, & non corrodens. & locus ille vere est difficillimus, in uniuersum tamen ietiam post curationem vult eradi pilos, & lauari vestes: & nemini dubium est, quod ubi
morbus sit culaneus,mundicies multum commodi affert. Scriptum est etiam in Deutero- Cap. 23 nomio: Curatote in morbo lepra, diligenterque Operam date,ut eis quibus vos Levitae s cerdotes ex meo praecepto instruet, pareatis. IGITvR ut ad rem deueniam,cum omnis cura constet ex dignotione morbi, sed lon-gὸ magis ex dignotione causarum, Oportet
causam scire ipsius leprae . cum ergo causa sit
357쪽
33s H. CARDANI humor crassus, & lentus, & melancholicus, item serosius exustus: sciendum est, quod si se. rosus sit atque abundet,tunc est cum pruritu maiore: sin autem materia crassa solum sit, pruritus minimus aderit, sed dolor, & sanies& foeditas maior: quicunque etiam morbus fuerit cum pruritu, facilius soluitur: ubi exibguus sit, aut nullus difficillime.& haec est causa,quod hic morbus non potuit ad hanc diem
usque curari. Nam cum non negetur magno pruritu materia est crassa,lenta & multa,tum quia a primordio vitae, anno scilicet ferme quarto eum coepit inuadere: tertiam causam esse oportet vel prauitatem humoris,vel vati de fixam qualitatem in membro, generante vel recipiente, vel utrunque omitto nunc regimen prauum aut aerem non aptum curationi. Q v ΑΕ autem suadent curatione fieri posse, sunt genus morbi: quod ut dixi,per se sanabile est. nam sola elephantiasis in hoc genere insanabilis est : deinde quia est iuuenis, annum agens vigesimum primum vel circa,& est terminus incrementi secundum longi tudinem: deinde quia est pinguis,& sati bonae
temperaturae,est etiam tempus vernum: & tiam quoniam non sunt te niata auxilia magnifica & praeclara usque nunc, neque omnia neque praecipua: & quoniam quaedam inuenta sunt nostris temporibus, quae a propriciar
358쪽
PRO L E PUA M D'A τ 1 E N 3 agunt & erant ignota antiquis, velut quae illi nuntur arteriis. his sex causis videtur omnino morbus esse sanabilis: quae tamen ostendunt
difficultatem, sunt prolixitas ipsius morbi. Nam videtur iam decem & septem anni ex acti, ex quo laborat hoc morbo: dc etia quia, ut dixi,caret pruritu, de quia serpit 3c est profundus, propter quod volunt etiam leucen eo se insanabilem:& quia curatus fuit diligenter,& non potuit sanari, licet non cum validioribus auxiliis, ut dixi. non enim omnia tentata sunt validissima auxilia , sed quaedam
solum: concludo tandem, quod Deo dante, sanabitur seruatis seruandis maxima cum diligentia , tamen & longo tempore: de licet re uertatur, tamen iis de auxiliis occurrendo poterit ex toto sanari:& ita quod fieri non poterit in una vice, fiet in pluribus. D E causa patet, quod sunt duo membre: Unum, quod generat Sc mittit, δί est iecur: alterum,quod recipit,& est cutis. Est etiam tria plex cura vera, quae sanat morbum,& quae sua
cata est tegens illum, & quae mitigat ipsum.
nam ipse conqueritur maxime, qu bd morbus
ille ascendat ad collum & faciem, unde deturpat eum. Ergo cura ipsa qualiscunque sit, per rogimen victus,per topica vocata, & per medicamenta fit. Sed primum id videndum, post quain duo esse mebra in causa diximus, iecur generans de mittens:& cutim, quae Ucu
359쪽
pit. An igitur maius vitium erit in cute an in lacotet istud scire expedit, cum enim media camenta paria esse debeant viribus, ipsius vitio constat oportere nos scire quata pars pertineat ad iecur, quanta etiam ad cutem.
VIDE Mus enim in his morbis aliquando medicos frustra niti in mittendo sanguinem, in purgando corpus, in resimine ordinando,
quae omnia tandem parum aut nihil conseruidi in nihilum reducuntur.Adueniente autem aliquo qui cutem unguento illeuit, sanantur:& contra, aliquando accidit ut multis media camentis cutis illinatur , nec tamen senatui aeger, at purgato corpore & sola victus rati ne curantur. Rursus in aliquibus necessarium
est utrunque, oportet igitur scire quid maxi-mὸ sit in causi. Istud autem maxime & facillim E cognosceretur, si auxilia adhibita sciremus, & a quibus leuatus est morbus, & quae nihil prorsus cotulerunt. Clarum est autem, quod cum cutis, ut dicebat Galenus in libro
de Morbis,nullas pene habeat vires, non attrahendi, non expellendi, non retinendi,non
conquoquendi, id non contingere propriὶ vitio cutis,nisi quatenus ipsa est laesa,& ob la,sionem natura transmittit excrementa ad illa.
Quomodo ergo medicamenta, quae illinuntur , poterunt curare lepram, impetiginem, scabiemicvin licet restitutis viribus ipsa non possit repellere humorem noxium : licui ne-
360쪽
ΡRO LEPRAΜ PATIEN. 3 Ique infans sanatus ex morbo magno,non propter hoc poterit ferre pondera magna , quia non potest restitui ultra gradum proprij roboris 3&ideo stat dubitatio magna, an scilicet
materia quae ibi redundat, transmittatur ex x. lio loco corrupta:an sit alimetum cutis, quod corrumpatur & transeat in materiam coniunctanti Et videtur generaliter saltem,quod debeat esse materia, quae transmittitur: quia alimen tu no potest esse adeo copiosium,ut sufficiat subministrare materiam similibus morbis. Exaduerso non curarentur medicamentis exterioribus adeo facile . & etiam quia vix fieri posset, ut tanta copia humoris redundante, aliae partes intus non laborarent. & videtur ex his quae scripsit Galenus in tertio Methodi de ulceribus,qubd malus affectiis in carne subiecta& in cute, sit causa impedimenti sanationis & consolidationis in ulceribus. &ita dico de hoc morbo, in quo licet non appareat solutio continui manifesta, proculdubio tamen est occulta. Et etiam alia ratio persuadet, quia talis morbus serpit ad proxima, ergo fit vitio partis patientis potius quam is coris. Sunt& alia iudicia, puta contagium de facilitas sanationis,quae iudicant esse vitio cutis potius,quam iecoris.Concludo ergo quod hic morbus maximam partem causae habeat
in carne subiecta, & in cute: sed principium tamen & originem in iecore. & si quis mihi