장음표시 사용
101쪽
98 Dialogus inter de icta Consolatione suspicionem,scripsi id mihi
certum non esse. Si ipse aliunde exploratum habes,profer testimonia: sn minus, non debes profecto tantum confidere istius Consolationis auctoriatate,ni se prius eam esse Ciceronis omnibuspersuadeat . S i G. Neque haec exempla Ciceronis esse , probare necesse habeo: nam etiam Ciceronis esse,
sine eiusmodi probatione hic liber potest: forte laborem probanda omnibas Consolationis suse cepero , frustra suscepero. Et vim tu re compesta, statim, picut de Socrate inquit apud Platonem Clitipho, tamquam aliquis e ninbina.Tragica D eus exclamabis, Euo ruitis Cauete,ne hanc Ciceronis esse credatis. hoc est inepti opus imitatoris, ad cunnum nati. RICC. Si permittis, diacam te rursus nugari. profecto se Ciceronis ese
me huiusmodi probatione hic liber potest,tibi potest, ct paucis quibusdam, quos tua auctoritate corrupisti,non mibi, alijs tam mtillis. Ouam usis autem existimem istud opus non se Ciceronis,sed parum apti imitatoris , atq; eius,qui propter ignorationem artis incurrat saepe in sermonis obscaenitatem, non tamen me existimo, ut dicis, tamquam aliquem ὸ machina Tragica deum, quo parii indigent tua satis infirmae accusationes Ved quemadmodu fabula Tragicae ad extremum Deo,
lius lib.a Ostoriarum, Tragιιι enim poeta ηquit
102쪽
Cicero lib. I. de natura Deorum, cum explicare argumenti exitu non possunt, confugiunt ad Deu sic, si uolueo is omnes res per pleras, inuolutas, quae contra inum librum a feruntur, non meas, quas appellare soles,n uos, crepundia,sed aliorum multorum,qui mecum sentium, uides te uere tamquam aliquem h machina Tragica deum esse oportet , SI G, Meminit,inquis, Caepionis, Lepidi, σ C, tM,de quibus se dubitare Cicero significauit, cum Atticum consuluit. Esto, quid mirum edubitauitine incognita, i mauit,perstecta; conses luit, cum haerebat,scripsit,cum exploratum bab bat. R 1 CC. An uero id tibi declarauit aliquis , quase ὸ machinas Tragica deus ρ tantum ne credisini imitatori,ut omnia,quae ipse narrauit,pro ce
tisimis habeas ἐ SIG. Aperuit id mihi ipsemet Cicero, qui eodem tempore, cum scriberet libros definib.L.Tubulum,de quo pariter haesitans ad Att. retulit, in secundo reposuit. R Ic C. Non est parratio de L. bulo nam libri de finib.nemini suspecti sunt n quibus exemplum ipsius Tubul capto prius consilio ab Att. positum esse hic uero eam pud plerosq. ulpicionem habet,ut,nisi appareat aluis auctoritatib. ea exempla fuisse a Cicerone ce Iebrata, non tam facile ob unam inius imitationis auctoritatem id credi debeat. Fieri enim potent,
ut uersutus imitator ea uoluerit recensere ,ut ob rerum, quae alibi non inuenirentur , nouitatem
facilius lectores falleret. Sic. Si incertus est hic G a liber,
103쪽
liber,tu efficini. Ricc. Hoc nimirum est, de quo tantopere conquereris, etiam si navos, ct crepundia nominesi s. Ac ab eo quidem secabbones,ut ne te ere quidem studio paullo intentiore uolue ris . Neq.enim ,si animum attendisses, C. Cottam filium , pro Rutilia matre exemplum forti tudinis linuersu plane totius rei ordine protulisses. RI cc. Hoc ipsum etiam in tuis orationib. mihi obiecisti.sed non restondi,quia dignum responsione no arbitrabar. Nunc, quoniam me rursus lactis ys, restondeo, cum enumeraui illa exempla,non dix se me exempla fortitudinis,ut tu plus nimio interpretaris , sed simpliciter exempla, in quibJuit
mors C. Cottae, qoam Rutilia mater aequo animo tulit.nec me valde errasse ex imo, cum mater, Alius ita inter se referantur, ut una persona nominata, etiam altera intelligi possi. Hoscine tu navos, haeccine crepundia intueris , ct totum corpus negligis 8 S i c. Exemplum Rutiliae Seneca ab hoc libro in suum transalit iisdem prope uer bis.ex quo apparet hnnc librum esse Ciceronis. R i c. Nunc dicis ijsdem prope uerbis.In orationi bus tuis simpliciter dixihi, iisdem uerbis.Revoco enim tibi in memoriam hic tuum dictum, Repetere volo,ne disientientium aures fortasse prsteruo let , Senecam in sua Consolatione Rutiliae factum ij dem uerbis , quibBic , prodidisse. Cum autem
ostenderim non esse eadem uerba,nunc tu te emenuans dicis, prope iisdem. Sic. Tu festinitia ne-
104쪽
gas ρ quid potest magis e R i c. Non nego se similia, sed eadem. Addo,fieri posse, ut o Seneca dCicerone, hoc exemplum acceperit, etiam si id ex uerbis Senecae non appareat, oe bic imitator a Se neca sumpseris,quemadmodum etiam alia.Verim mile enim est,priusquam istam conficeret imitationem, eum inter ceteros Senecam legis , qui ea dem rem traftat . SI G. Ego autem dico Senecam non aliunde, quam 2 Cicerone simere potuisse.
minem ante Ciceronem de Rutilia litteris prodia
disse, quia ipse consulto Attico eam primus inusigauit.R I C. Hoc fateor. SIG.Mq. post eum. R I C. Hoc nego S i G. titia, ut inquit Pedianus aucto res rerum non perinde in domo. familijs uminarum, nisi illustrium, ac uirorum nomina tradiderunt. haec autem illustris non fuit , ut qua Cia ceroni incognita fuerit. R i C. Tuasi vero post commemorationem eius habitam a Cicerone in Consolatione odium ipsus redditum non sit ita illu-sre,ct clarum,ut ab alijsscriptorib.ante Senecam celebrari non potuerit.Sed acceperit Seneca asolo Cicerone.ergo iste imitatoro est uere imitator,ut probaui, non potuit accipere a Seneca ἐ SIG.Dicis, te uerisimilia sequi, ulterius,quo prcgredia. ris,non babere. ego idem dico. R i CC. Immo aliud significas, cum me reprehendis,quasi tithbaua ter,ac timide agentem; quasi tu ce cari seuerautius agendum quemadmodum tu facis . Sed uide,
105쪽
xo a Dialogus inter an de Ma Consolatione merito id facere poscS 1 C.Dubitare te dicis: ct tamen uictoriam testerare adiungis. R I C. Haec inter se non repugnant. S 1 c.Nihil virmare te addis: θ tamen asseueranter omnib.aduersaris. R I C.Hoc nempe solebant facere illi, qui nihil virmabant, ut probabiliter aduersarentur illis, qui omnia asseuerabant. S I G. Neque unquam uehementius resistis, quam cum te cedere fingis. Ric Camere cedo: sedfortasse cum meis tantum nauis, ct crepundi' uideor resistere. S I G. Verum, quoniam de reb satis dictum ent, ad uerba distulationem iam conferamus.
AsyIRMA Ti , elocutionem Consolationis tibi uehementer esse siecta;
eamq. magnifaciendam esse docuini Socratis dicto, qui cum homine quendam decoram, eleganti forma colicuum,omnibusq. corporis ornamentispraeditum diutius tacentem intueretur: Loqueris, inquit,ut te uideam: signi cans ex ipsa potissmum locutione homines esse consederandos. conquestus praeterea es, quod iris Tragoediis excitatis contenderis,nec te, nec 3 alios,
106쪽
alios,qui elocutionem huius libri minime Ciceronianam esse putarunt, uerum putasse; ac gratulatus sim huic maxime saeculo superbum istud aurium ne, an animi tui iudicium , qui pauca quaedauerba fastidias,teq. temeritatis accusauerim, qui falsum crimen temere simulaueris. Equidem de quaerenda, atque obseruanda dignitate, atque et gantia dictionis tibi uehementer assentior. dictum uero illud Socratis quorsum pertineat,haud facile animo assequor. ille enim ex sermone adolescentis certum prudentiae specimen elicere studuit: tu de oratorio ornatu , atque adeo de ipsius orationis , ut ais,munditia disseris. Ricc. Non es dubium,
quin elocutio prudens indicet animum prudente, o elegans elegantem omnino elocutio indicat hominem, , qualis is sit,ostendi qui apparet quidepotissmum ex ratione ,sed ratio apparere non potes nise ex oratione. S i G. Duas in primis, ut ubdeo,res tibi a me obiectas esse expostulas,superbia aurium, simulationis temeritatem. R I CC. mo uero etiam superbiam animi. S i G. Cum Cicero in oratore Aurium iudicium superbissimum,
ad Herennium, Aurium sensum fastidiosessimum esse tradiderit, tu id propriae lignominia loco acciapies; quod omnibus a natura hominis . est tributum,ipse praecipue recusabis,ac communem humana naturae condicionem tu poti mum aspernab ris ' Vide, ne,dum te uerecundum esse defendis, omnem illam,quam aucuparis, modestiae commora
107쪽
dationem hac una exponialatisne corrumpas.
R1CC. Si Cicero in Oratore Aurium iudicium superbi um, tuus ille Cicero ad Herennium faues enim sis simulatisscriptoribus) Aurium sensum fastidiosissimum esse tradiderunt,cum communiter sensum notauerint,nemini iniuriam fee
runt : tu uero, cum communem notam minime re
spexeris,sed mespectans siuperbientes huius seculi homine; irriseris, ac non solum aurium, uerum etiam animi superbum iudicium reprehenderis pcui putas te persuadere posse, abs te nullam mihi iniuriam odiam esse nonne significasti, arrogas, insolens, imperihum, non ferendum iudicium p
Non igitur humana natura conditionem, ego potissimum,quasi bestia sim,aspernor:sed humanam
iniuriam animaduerto: nec aliud magis doleo, quam quod dissimulare manifestiam iniuriam ustis. Vide igitur tu,ne, dum superbiam tuam defendis,eam tibi uindicare, humanae modeniae nespraetergredi uidearis. Si G. Illud uero alterum te prorsas sene ratione moleste tulisse uideo,quod dia xi , oblatum huic Icriptori negle tae Latinitatis , atque elegantiae crimen graue esse, se uerum esset, multo grauius, si temere semulatum, quia respondens,lcmerarium te simulatorem esse negasti Ego enim ὀrimen temere semulatum uocaui fortuito , ac sine longa,ut saepe sit , animi meditatione conflatum , atque,ut dixit Cicero, temere est titum .RI CC. Ego uero probus cum ratione id moleste tuli;
108쪽
tuli; eoque maiorem habeo causiam tecum exposulandi,quod me adeo temerarium esse arbitraris, ut mibi persuadere posses, qui temere simula temerarium limulatorem non esse. Sed, qui menti,ut poetae loquuntur,calor incidit,nolo nunc sequi,quocunque posset ducere. o. Tantum abest,ut,quod alienum erat, Tragoedias, quas objcis, excitau rim,ut ne honestum quidem, quem mihi interdum
res concedebat,rbum captauerim. RI CC. Et latratum , ct Tragoediarum excitationem tu prior
mihi obiecissi his tuis uerbis ; Euae cum ita sint,
quid est,quod huic commentario tam acritea' oblatren ac latas propterea Tragoedias excitentZ uomodo autem tu Tragoedias excitaueris, facile esti cognoscere, cum ex alijs locis, ubi Ciceronem loquentem induxisti,tum ex eo; Desinite mibi maledicere, ,quae mea sunt, mihi detrabere, oec. uod uero risum commemoras, desine quaeso eum commemorare,ne in animum reuoces, quam res sit ridicula, res tam ridiculas defendere. Si G. Versi haec,ut ex animis nostris, sic ex sermone nojiro remoueamus . R I C C. Vt facies, faciam, ct tuis prorsus uestigijs insitam . Sic. Pcrge igitur, , quae habes de uitiu huius elocutionis, profer. R 1 CC. Num tu librum illum Ciceronis esse tiabi persuadere poteris,in quo uerba multa non Cia ceroniana legantur Z SIG. Euae tu tandem uerba non Ciceroniana uocas Z RICC. Euae in aliis lubris Cicero non adhibuit. Sic. At nullus tam pu
109쪽
yllus liber est Ciceronis, qui non aliquot uocibus textus sit alibi ab ipso non usurpatis. RICC. Haudquaquam haec mihi incognita sunt . illo uno offendor,quod in ceteris libris pauca uerba, in hoc noudico omnium breuissimo, ut tu me loquentem facis,fed paruulo opere, tantulo libello multa te gantur. S I G. Age uero, nonne breuior est multo Cato, quam Consolatio λ certe: est enim dimidio minor: at multo plura sunt in eo noua, quam in hac. R I CC. Hoc aperte nego.Nam se spectentur non illa sola,ad quae meam obiectionem refrinxis sed ct illa, quae simpliciter appellaui minus
Ciceroniana, quorum etiam quaedam in Catalogo tuo omisisti , dixi enim non solum Indecens non esse Ciceronianum sed etiam Indecentius, ct illum obscoenum litterarum concursum tam saepe,
id es novies usurpatum minus propria, ct minus Latina, quae multo minus Ciceroniana cesenda sunt, non solum, quae in primo iudicio meo enumeravi sed etiam,quae in siecundo, ad quae multa quoque alia addi possunt : profecto eorum longe maior numerus comperietur,quam eorum, quae alibi non usurpata in Catone obseruast. Sed conferamus, se placet , numerum. S I G. In Catone ea sunt; Suspicor me commoueri: accusant adeptam: deplorare querelas: agere orationem: studiorum agitatio: funale: magisteria: rorantia pocula: r figeratio: desideratio: similes ut:insomnia,et cru- distas: diritas: occatum:.occatio:herb6cens: genuculatus:
110쪽
pastinationes: consitiones: iustiones: succidia:π-peti: decedit assueti: coacescere: recoquere: pe actio aetatis. Nonne hac singularia in multo bre uiori libro multo plura conspiciuntur, quam qua tu in ampliori notasi e ct tamen nemo eis umquase ostensius est,ut eum propterea tamquam parum Ciceronianum abiecerit. RICC. Nemo osse
sus est,quia nunquam fuit is liber ita occultatus, utpostea sint in lucem productus me ullo testa nis,unde ex tenebris emersieri quis inuenerit, ubi tamdiu occultatus fuerit, ct aliarum huiusmodi rerum,quae libri nuper inuenti fidem faciunt:ν admodum se productus est,nonsene magna mutitorum suspicione. Illa uera tam multa, qua tu affers,possunt aliquanti per diminui. Nam cur non est Ciceroniane dictum in prooemio ζ 'Suspicor iisdem rebus te, quibus me ipsum, interdum grauius
commoueri. uod uerbum no redolet Ciceronemenonne ubi legitur, Euibus me ipsum,subintelligi potes aliud uerbum,quam Suspicor,ut uideo, sentio, semilia λ Vbi uero legifthsenectutem ut adipiscantur,omnes optant eandem accusant adepta;
legendum est adepti. Euod etiam uir in litteris praestanti us , ct antiquae lectionis obseruantissmus Aldus Mannuccius his uerbis a mat; Sic
legendum ex duodecim meis libris . In Graeco κτησαμενοι. Deplorare querelas est cum ploratu exprimere , ubi non magnam admodum uideo n