Georgii Acanthii Kelhaimanni Partitiones in M.T. Ciceronis de Rhetorica libros quatuor ad C. Herennium, uniuersam ferè huius rei artem complectentes, nunc primùm, & scriptae, & in lucem editae

81쪽

PARTI TIONVM confiteantur, de eo argu mini coepti num facere Actum esse. nam id matura augeri oportet: aut id augere, quod conu nit doceri ut si quis quem arguat hom nem occidisse, oe antequam satis idoneis argumentationes attuli it, augeat peccatum, O dicat, nihil indignius esse, quam

hominem occidere. non enim uiris india

ritur. DE VITIOSA cOΜ-plexione. complexio uitiosa est, quae non ut qui rimum di clum est, primum complectitur: γ quae non breuiter

concluditur: quae non ex on eratione certum,

conflans aliquid relinquit, ut intelligatur, quid propositum in argumentatione sit. deinde quid ratione, quid con-frmatione,quid tota argumentatione demonstratumst. DE CONFUTATIONE. sed in hic parte, quae ad faciendum fidem pertinet, quemadmodum nostra confirmare, eas efficere non perturbare posimus, edisingressa: entat om ita concludendis , ut efficiatur, quod sit consequens ijs, quae sumentur ad quanque rem confirmandam, satis expositum uidetur. equitur,ut de una reliqua parte contentionis dicendum sit, in qua argu earundo aduca sariorum confise mutio diluitur,aut infirmatur,aut clauatur. Atqui eb eodem fonte argumentorum, ac elocutionis fluere nccesse est tam ibitioncm G coi firmat is consitationis id

82쪽

LIBER is tri, Dia in supra dictis saepe ostendimus propter ria quod

hvi ex laris aliqvires confritiari posit, isdem possit ex locis infirmari, nicti quod conjuntio plures in D endendo,

transferenta,es 3 excusando crimine baletflexus,G affctus inquanto mitiores. Quare inuentionem, argumentorum expositionem ex sitis quae ante praecepta sunt, hanc quoque in partem orationis transferri oportet. V runtamen, ut quaedam praeceptio detur huius quos puditi xponemus modos confutationis, eos breuiter, quos

qui obseruabunt, scilius ea quae contra dicentur, diluere aut infirmare poterunt. MODI CONFUTATIONI s. Omnis consutatio quatuor modis fieri potest. r. Si aut ex ijs, quae sumpta unt, non conceditur quod unis,aut plura.

gaur esse eiusmodi. Aut quod comparabile putant,s sim Ie ostenditur. Aut iudicatum alium in partem traducitur,aut omnino iudicium improbatur. Aut quod signum esse aduersurij dis xerint,se eiusmodi negatur 4be. Aut si complexio , aut una , aut ex utras parte reprehenditur. Aut si enumeratio Ara ostenditur.

Aut sit simplex conclusio si i aliquid

continere demon oratur.

tur, aliquid,

non conc

ditur.

83쪽

εα PARTITIONVMi t. Aut bis concessis,conclusis confici ex bis negarur Num aliud conficiatur,aliud dicatur.

iasi quis dicat se proficturis esse ad exer

cit in , Cr contra exin quis uelit hac amgaemcnstitione uti: Si uenisses ad exercitum, a tribunis militaribus uisus esses: non es autem uisse ab his, non es igitur proficitus ad exercitum. Hic cum concesseris propositionem, oe assumptionent, i conclusio est infirmita aliud enim, quam

cogebatur,illarum est. Neambigui aliquod pro certo mihi cedamus, si pecunia indigetis, cuniam non habetis: oesipecuniam non habetis, pauperes esse. indligetis aut pec nissimcreaturae lenim nise ita esse operam non daretis : pauperes igitur estis.

Ne obliviscatur, quid in propositione positum sit. Saepe autem oblitum putant,l quid concesseris, idcirco id, quod non

conficitur,quasi conficiatur,in coclusione infertur ut, Si ad istu haereditas ueniebat, uerisimile est ab illo esse necatu. Deinde hoc approbat plurimis uerbis, post assu--ut, Ad illum aute haereritas ueniebat: deinde infertur, ille igitur occidit. Sed id ex in quae sumpserant, non conjicitur. Quare obstruare diligenter oportet, γ, quid si matur,et quid ex his conficiatur.

In quo haec erunt cons ideranda:

iii. Aut

84쪽

L I B E R I I si isti Aut si penus ipsum argumentatis .ini sum ostenditur. si aut in is inium erit. Ais in ipso uitum erit,si omnino totum M urm erils commune, A vi gures ivuesi remoturas muti desinitio, si controuersu in perlicuum, inon con se

constans, si aduersum. Unon ad liquodinstituitur,accomπαγ- dabitur: quod hora Eiquo in uitio reperi turisι plura pollicitas pauciora nonstrabit, aut si cum totum discrit oriendere, de parte aliqua loquatur: ut, Mulierumgenus uuarum sinam Eriphse auro uiri Eam uendidit. Auts non i quod accusabitur,demtat: ut si quis, Em ambitivi accusotrur, manu se friem esse defindet,ut Amphion apud Euripidem. Aut si

res ex hominis uitio ustuperabitur: aut si quis cum aliquem uolet laudare, de fialiaue eius, non uirtute dicat. Aut A quis rem cum rei comparabit, ut alteram ρ non putet laudare, nisi alterum inruperurit: uulsi alterum is laudet, ire alterius non faciat mentionem. Aut si, . . cim de certa re queretur, de communi instituetur oratio. suu si ratio alicuius rei reddo tur*sa: ut pecunia bonum propterea quod ea maxime uitam bearim e ut, aut si inmma ut eadem, aut purum idonea. iii r. Aut si contra firmum argumenruionem, alia

bus dec fit:

85쪽

tioniblis traxime uersatur, cum aliquid,quod contra μου tur,equum aduorsaris colicedimMOd id quod nos defin dimus, necessariis esse demonseamus: aut cum id quod illi d sudant, utile 4beficamur: quod nos dicamws, d monaremuis esse honenuntiDE PER ORATIONE.

. Perorationes, quae apud Graecos επίλογα nominam

tur, post enim uincens praesidim in orationibus Libent, tripartitae fiunt: D E E N V M E R A Τ I O N E.

En eratis,quam ἀνωιapαλα- ρ Graeci uocant, est per quam colligimus, oe commonemus, quibus de rebus verba stoerimus breuiter,ut renovetur,non redintegretur oratio. ordine,quicquid erit actum, restremm ut aud torci memoriae mandauerit, ad id quod is c meminerit, reducat r. In qua curandum est,ne aut ab exordio, t a

narrarione repotatur orationis enumerario. Ficti enim,er dedita opera comparata oratio ut bitur esse, artifici significandi,aut ingenij uendiund uel memoriae ostentan- ldae causa. quapropter initium enumerationis si endrinest a diuisione. deinde ordine breuiter exponedae sunt res, quae tramis erunt in confirmatione er cor tatione. DE AMPLIFICATIONE. Amplificatio,quam mἱκσιμ Graec Cicero r de Inuent indignationcm uocat, est ros que por lociam commignem in ligationis auditorum causa sumitur. Loci autem com

munes

86쪽

munes ex decem praeceptis commodi lilitas antior ad utiget cruruniscuus. primus locus umitur ab toritate,cum commemor anus,quantae curae ea res Aerit dire immortalibia, t maioribus nomis,regibus,ciuitatis Gnationibusion ibus

supietu*simis senatui

secunduε locum est cum consideramus, silae res, dequibus criminamur, ad quos pertineant: utram ad omnes,

quod atrocomu est: an ad si periores,quod genus hi unt, a quibus autoritatis locus communis sumitur: uti ad pares, hoe est in eisdem partibus animi corporis pristior p stostan ad inferiores,qui omnibus his rebus antecelluntur. Tertius locus est, quo percunctimur, quid sit euent rum, si omnibu3,im concedatur: γ ea re neglem,o lendemus quid peris in au incommodrarum cosequatur. Quartus locus est,quo demonstitatur ἰ hviciis remissum, multos alacriores ad maleficia Iuturos, quos adhuc expc latio iudicil remoratur. Qisintus locus est,per quem ostendimus,si semesaliter iudicatum sit, nullam rem Hre, qVae incommodo mederi,cut errarum iudicium corrigere posit. Sextus locus est, Emonen Moe con illo ictum, O dicemus uoluntario Acinori nullam esse excusationem, sed imprudentiae lanara deprecationcm paratam. Septimus locus est, quo G d με icta in facinus, crudele,nefariun t annicum Ube. Oct ag locus est quo oncndimus,non uulgare, tacti gidare esse maleficium burcum,noris inusi tu ,quo maturius edi atrocius uindicandum sit.

Nonus locus confiat ex peccatorum comparatione,

87쪽

M PARTIT LIB II qui amsacrum Ddoe: quod propter egestit astera

aere . propter intemperantem superium lat. Decimus locus est, per quem omnis,quae in negotio ge- rendo actasunt, quae, rem consequi solent, exponemissa iter, ' crimino sic diligenterint agi res,o geri ne gotium uideatur rerum consequentium enu meratione. DE COMMISERATIONE. Coministratis,4ὶ oratio auditora in i miserico Aura chptans hanc breuem esse oportet,nihil enim lucraria citias iurescit. Varium fortunarum commutationem dic

mus.

Ostendemus,in quibus commod7s Aimus,qui. bus, in incommodis sonus comparatione. mae nobis utura sint,nisi causam obtinu

rimus numerabimus oriendemus supplicabimus, O nos iis eorum, quorumnu ericordiam captabimus, poterit subi ciemus. Quid nostris parentibus liberis,caeteris no

rues, erimus: simul ostendemus,illarium . nos solicituosine γ taberi non non is incommodis dolere. De dementis,hum αte, misericordia no- Dru,qui in alios usi sum aperiemus. Nossemper, triuinii fuisse ostiamus. 3Nostra instu, aut fortunam conqueremur. . Animum nostrum fortem, patientem incoimmodorum ostendet Iuturum.

uebitur

88쪽

D OMNEM iudici dem cras quemadmodum conueniret in titioncm rerim accommodori, satis expl: catu marbitror tu libris superioribus. sequitur, ut eurini rationem rerum inuensend rum se equamur, quae pertinent ad causas deliberatiuu demonstrativas, id quod in hunc librum transsulimus, ut omnis inueniendi praeceptio ad finem rectissime pe duceretur. Reliquae quatuor partes erant artificij. De tribus partibus in hoc etiam libro praecepta dabimus, d, si, itione, pronunciat ne, oe memoria. De elocutione ero, quia Fura dicenda uidebantur, dein ps in quarto libro Acemus. DE INVENTIONE causae deliber

Deliberatio genim est causarum eci κ μ nocant quod ex suasione constato dissuasione.

Sunt

89쪽

r. In omni

i I. Demberationes

partim

Sunt autem deliberationum , diuisiones duae. Aut de duobM quaeritrur,utri potis Mendum sit: ut, curthago tollenduino resinquenti tu utiar. Aut de pluribus, quid pothoitu β ciendumst, confideratur: uis Annibal consi ei uni ex Idicta Carthaginem a

cercitum, an in italia remaneat , an d mum redeat: an in Aegrerum prost- ε, occupet Alexandrium. Id autem quod in consultationem cadit, una in re non uersatur habet enim d Hiberatio comparationem, nec vitrum melius, sed quid

tu optimum Actu,qu eris . Ipse propter se confuleindae fumi: si desis et senarus, captiuos ab honoως

resinat,an non.

Propiis aliquam extraneum causam ueniunt in deliberationem O consultatio. nem: ut si deliberet senatus, bello lentico soluatne legibus Scipioneni,Mewm liceat ante tempuε consulem fieri. Et propter se sunt deliberandae, σmagis propter extraneum causam v niunt in consultationem , ut s deliberet senatus, bero stolicos in ciuitatem det,

annotia

90쪽

rationuna. Rci inditura Diet deliberationem,onmis oratio ad. ipsum rem erit accommoda md in ut tota uorbetur circa natura i sius

rei, propter quam fit deliberatio: ut cum de captivis consultatur,htilene sit redimi,

Extranea causa conficiet deliberati nem, in his ea ipsa erit causa adaugenda, aut deprimenda. Exempli est dae Scipione, in quo agi natur extranea causa a legum autoritate, quae in consultatione poliri, liberationem facit. ex ea ipsa causa rationem augeri oportcbit, hoc modo: Amicum ex consulatu tu minem esse, iiii confligendum sibi G decertandum clim ne putet praeter Scipioncm e contrario : Tantam rem ex uoluntate senatus adolesccnti non esse committendam. Et propter se, G propter extraneam causam Giberctiones fiunt, ex utroque argumenta sumentur. DE F I N.E c O N s WL T irionum, de qua uia eum traetari

conueniar.

- Omnem rationem eorum, qui sententiam dicent, hoc est, qui dictione aut suadebunt, aut dissuadisunt, finem sibi conue vel utilitatem proponere, ad quem totius ora tionis ratio constratur in conflio dando lententia, dicen-- I,