장음표시 사용
661쪽
- Empedocles autem non bene dixit hoc,aL Tex. 38. dens augmentum accidere. plantis , deorsiam Emea ridem cum radicantur, propterea quod terra cles.c fertur secundumnaturam, sursum aute pro rpterea quod ignis similiter. Neque enim sur- sim Ecdeorsum bene accipit.non enim ide sur' sum& deorsum omnibus,& ipsi uniueris,sed ut caput animalium,lic radices plantaru sunt: si congruit instrumeta dicere diuersa,& eadem operibus. Ad haec autem,quid est quod con Tex. αtinet quae in contraria feruntur, ignem, & te ram distrahentur enim,nisi aliquid erit prohi- hens.Si vero erit,hoc est anima,& causa augem
di,& aladi. Videtur autem quibusdam ignis
natura simpliciter causa nutritionis,& augmen . . tationis esse. etenim ipse videtur solus corporum,aut elementorum ali,& augmentari. undedi in plantis, & in animalibus putabit utique quis hune esse id ,quod operatur. Hic autem cocauia quidem quodammodo
est,non tamen simpliciter causa,sed magis ani- ma. ignis enim augmentum in infinitum abit, Quousq; fuerit combustibile .natura autem conis Manlium Omnium terminus est,& ratio magni- η μ' udinis,& augmenti.huic autem animae sunt,sed Vnon ignis,& rationis magis,quam materiae. ι aput Secundum .De virtutu vegetarina .Hι- vid. - . limemto Icilicet. Zim.
OVoniam autem eadem potentia animae est. ι Vegetativa, & generativa, de alimento necessarium est determinare primum sepax tur enim ab aliis potentiis opere hoc. i Videtur autem esic alimentum contrariuM igontrariinno omne Utem omni,sed quaecunq;
662쪽
contrariorum non sistum generationem ha- . . bent ex inuicon ,sed di augmentum. fiunt enim multa ex inuicem, sed non omniat ut sanum ex laborante. Videntur autem neq; illa eodem mo do adinvicem esse alimetum: sed aqua quidem in simplicibus igitur corporibus haec esIe videntur maxime, a Iiud quidem alimentum , a-
liud vero, quod alitur. Dubitationem autehabet. Dicunt enim hi quidε si te simili ali i-eut & augeri. Aliis autem icut diximus,ecotrario videtur,contrariu contrario , tanquam impassibile iit simile a simili .alimentu autena muis f rance ut rari,&'digeri:mutatio autem omnibus in con Tex. s. trarium,aurin medium. Adhuc autem alimentii patitur aliquid ab eo,quod alitur,2d nohoc ab alimento.ucut neq; faber a materia,sed ab illociaec. Faber aute mutatur solii in actu ex io.Vtrum aute sit alimentum,id quod ultimo aduenit,an id,quod primo ,halint disseremia. si' incocοἷς vero utraq;,sed:hoc quidem' indigestum, illud, ιδεοctum aute digestuni,vrroq; utiq; modo cotinger aliet mcococtu mentu diserecinquantum enim et indigessu,cia scisinum trariu eontrario alitur:inquamam aute dige stim,simile simili sore martisestu est quod dicunt quodammodo vatiq; & recte,& non recte. τρὰ Qu'nia autem nihil alitur non participana' vita, animatu Hiq, erit corpus quod alitur,inquantum animatu.quare & alimentum ad antis rex. 7. matu est,&non secundu accidens. Est aute
663쪽
quoq; laetiuum est,non eius,quod alitur,sed ta lis, quale id,quod alitur. iam enim xipsa sub- , stantia- generat aure nihil ipsiim seipsum, sed Nihilsi si Coniuuat. Quare huiusmom animar go at, sed. Principium potentia est talis, ut construet ha- siluat.bens ipsam,lecundum quod est huiusmodi.Αli- Tex.43. mentum autem praeparat ad operandum. unde priuatum alimento non potest esse. O- Τex. s. Diam aute sunt tria, quod alitur, & quo alitur, & alens: alens quidem est prima anima, quod vero alitur est habens hanc corpus, quo autem alitur,alimentum. Quoniam aute fine appellare omnia iustum est: finis autem est generare qua Ie ipsum: erit utiq; prima anima gmerativum tu lς ipsum. Eua ute id ,quo alitur,duplex: MN icut & quo gubernaturin manus, 3c temo. hoc quidem qum mouet& quod mouetur 'illud autem ' quod move solum. Omne aurem alime- Φ a Le iaetum necessarium est concoqui posse. operatur mouetur, autem concoctionem calidii. unde omne animatum habet calorem. Figura igitur alimerum uid sit.die tam es ,exactius item mani testa um posterius de ipso inpiopissis sermonibus.
cvut Primum. Sensum passionem Hia qηση potentia, asequando vero aetis esse e pati ' 'antem tum a similcrum vero di imEterminatis autem his dicamus mT.II. l communiter de omni sensu. Sen-l siis aurem in eo quod est moueri . . ' aliquid,&pati accidit,sicut dictum e st. videtur enim quaedam alta a-
664쪽
tio esse. Aiunt autem quidam & simile a similivis Mntr. hoc autem quomodo possibile sit, aur imis Zibis. ' possibile , dictum est in uniuersalibus sermoniis Tex.s x. agere,& pati. Habet autem dubitationem,propter quid sensuum ipsorum non. fit sensus:& quare sine iis,quae sunt extra non fio η' ciunt senium, inexistente igne ,& terra, & aliis 37- vel in elementis,quorum est sensus per se,autiecundupri .h-- ea,quae accidunt his. Manilestu igitur est quod
--7 - sensitiuum non est actu,sed potentia tantu. v de non sentitisicut combustile non comburitur ipsum per se sine cobustivo. combureret enim
seipsum,& nihil indigeret ignis actu existentis. η-s3 Quoniam aure sentire dicimus dupliciter: potentia enim &audiens,& videns audire,& videre dicimus,& si fuerit dormiens,& quod iam est operans:dupliciter utique dicetur &sensus,hic quidem ut potentia , ille vero ut actu. Similiter autem dc ipsum sentire ,&quod potentia exi- π.s . stit,& quod actu. Primum igitur tanquam sit idem pati, Si moueri,& agere dicimus. Elis. enim motus est astus quidam , imperfectus ta-omm p/--quemadmodum in aliis dictum est. Omniar uvio' ct autem patiuntur,&mouentur ab activo,& actum ης-r ab existente. Quapropter , est quidem ut a simili otiμε. ct patiantur: est autem ut a dissimili, sicut dixi- 'ν νηυ. mus. patitur enim quod dissimile est passum aura s 'U--simile est. Diuidendum autem est 3c de - 47-3- G potentia & actu.nunc enim simpliciter dicimus Geησώ. t. de ipsis.Est enim sic sciens aliquid,sicut si dica- σ3- ρο s- mus hominem seientem. quoniam homo scien Mit. text. tium est habentium scientiam. Est autem, ii
cui iam dicimus scientem habentem gramma, X.sse tieam. Vterque autem horum non eodem --
do potens est. sed illa quidem . quia genus hu - iusinodi
665쪽
iusmodi,& materia est:hic autem, quia volens potens est speculari, nisi aliquid prohibeat eorum,quae extrinsecus. 'lius autem iam spe- TeX.sc. Culans ,actu existens,& proprie sciens hanc literam A. Ambo igitur primi secundum potentiam scientes sunt. sed ille quidem per discipli- ,
nam alteratus,& saepe ex contrario mutatus habitu a hic autem ex eo, quod habet sensum , aut grammaticam,non agit autem,ad agendum,alio modo. Non est autem simplex neq; ip- Tex.s sum patii sed aliud quidem corruptio quaedam
a contrario aliud autem salus magis eius,quod est potentia,ab eo,quod est actu, & simili sic, ut - potentia se habet ad actum.Speculans enim fir, habens scientiam. quod quidem aut non est al- terari, in ipsum enim additio est, & in actvmi aut alterum genus alterationis est. Quo cir- Tex.s .ca non recte se habet dicere sapientem,cum sapit,alterari ,sicut nec aedificatorem, cum aedificat. In actum igitur ducens ex potentia existente secundum ipsum intelligere &sapere, non doctrinam,sed alteram habere denominatione tostu est. Ex potentia autem existente addisces,& accipiens scientiam ab actu existente & docente,aut neque pati dicedum,sicut dictum est. aut duos esse modos alterationis ,& eam , quae ad priuatiuas dispositiones mutatione :& eam,
quae ad habitus & naturam. Sensitivi auia Tex. '.'
prima quidem mutatio fit a generante. cum autem generatum est, habet iam licut scientiam, Ec ipsum sentire. Mod autem secundum actum . est,similiter dicitur atque speculari. Differt autem,quia huiusmudi activa operationis extra sunt,ut sibile,& audibile.similiter autem Sc reli- '
666쪽
Sensua larium quidem secundum actum sensus , dum aeta autem uniuersalium . haec autem in ipsa quod a. est singula- modo sunt anima. Vnde intelligere in ipso est,riumsten- cum Vult,sentire aute non est in ipsis. necessariuria aut m est enim este sensibile. Similiter aurem & hoc sevrumsaltu habet in si sentiis sensibilium , & propter eandecausam,quia sensibilia singularium sunt,& exteriorum. Sed de his qitide exactius manifesta- ὰ re nasi erurdc rursus occasio. Nunc aute ta- . . '' ' tum sit definitum, quod ,cum non simplex sit id, quod potentia dicitur,sed aliud quidem,ut si di Canius pueru posse militare, aliud autem ut in Τex.62. aetate existerem,sic habet sensitivum. Desini. κ .niam aurem innominata estapsbru disserentia. sensitiun determinatu est autem de his quod alia,& qu modo alia,necesse est ipso pati, & alterari, tan-vida eontr. quam propriis nominibus uti. sensitiuu au em Z s. potetia est tale, luale iam actu sensibile,sicut di-ctum est.Patitur igitur, non simile existens, passum autem assimilatum est,& est,quale illud.
vero ber acerrimoper se autem o alia Impria.
DIcendii autem secundia unumquemq; sensum,& de sensibilibus primo.Dicitur auaest 2nsibile tripliciter: quqru duo quidem dicimus per se sentiri,unu autem secvnon accidens. Duorum aute, aliud quidem propriu est uniuscuiusq; lanius, aliud autem comune omnium. Dico autem propriu quidem,quod non contingit alio sensu sentiri, & circa quod non contingit decipi: ut visus coloris , & auditus soni, &gustus saporis. tactus autem plures habet di
667쪽
decipitui ouod color sit, neq; quod sonus, sed quia ilicoloratu aut ubi, aut quid sonans, aut ubi.rilia igiturdiciintur propria uniuscuiusq;.
Communia autem,motus, ouies, numerus, Tex. 4. figura , magnitudo. huiusmoui enim nullius sunt propria , sed communia omnibus. etenim& tactu motus aliquis sensibilis,& visu. Perse igitur sensibilia sunt haec. Secundum acci Tox. s. qclens autem dicitur sensibile,ut si album sit maris filius.secundu accides enim laoc sentit, quoniam accidit albo hoc,quod sentita quapropter nihil patitur,secundu quod huiusmodi est, a sen. sibili. Sensibilium autem secundum se, proprie sensibilia sunt propria,& ea,ad quet nata est substantia uniuscuiuique sensus. ζcaput Tertiam. De persγιmine lumine.
CVius igitur est visius, hoc est visibile. Visi- Tex.μ.
bile autem est, εc color, & quod oratione quidem est diuere;innominatum autem existit. manifestum autem erit procedentibus maxa-
me. Visibile enim est color.hic autE est id,quod in eo, quod secundum se visibile est. secundumst autem , non ratione, sed quoniam i n seipso habet causam ut sit visibile. omnis enim Tex.Q. color motiuus est eius,quod est secundu actum perspicui.& hoc est ipsius natura. Vnde non est visibilia sine lumine,sed omnis cuiusq; color inlumine risibilis .Ex quo de lumine primo dice dum quid est.Est igitur aliquid perspicuum. Tex.se. '- Perspicuu aurem dico, quod est quidem visibile,non aute secundu se vili bile t umpliciter dic.,sed propter externu colorem Huiu isodi
668쪽
autem est aer,& aqua, & multa solidorum. non enim secundum quod aqua, neque secundum quod a ir,perspicuum est,sed biliniam est natura eadem in his utrisq;,& in perpetuo illo,quod X.is. sursum est,corpore. Lumen autem eli actus huius perspicui, secudum quδd est perspicuum. Potentia autem,in quo hoc inest,& tenebrae.Lumen autem ut color est Derspicui, cum est actui perspicuum ab igne,aut huiusmodi quale quod sursum corpus. etenim huic aliquid inest , unii,& idem. Quid igitur perspicuum, quid lumedictum est,qubd nev ignis eshneq; omnino corpus, neque defluxus corioris vllius esset enim utiq; aliquod eorpus,& sic)sed ignis,aut huhisemodi alicuius prisentia in perspicuo.neqi enim possibile est duo corpora in eodem simul esse. x. 7 videtur autem lumen contrarium esse tenebris sunt autε tenebrae priuatio huiusmodi habitus a perspicuo: quare palam quod & huius praesentia lumen est. Et non recte Empedocles, aut si ovis alius sic dixit,qubd seratur lumen
extengatur inter terram, & continens,nos. auia lateat. Hoc enim est, & praeter eam , quae in ratione veritatem. & praeter ea , quae videntur. in paruo enim spatio lateret nos: Uriete autemi ci occidens latere agna quidem multum pe- . Tex, ri titio est. Est autem coloris quidem suscepti. Jusepriuώ uum,quod sine colore:soni autem, quod sine sososim est A no.Sine colore autem diaphanum,& invisibile, ne coaras- aut quod vix videtur,quae videtur, quod tenem aut quod brosum est. huiusmodi autem perspicuum qui nosono. dem est, sed non cum est a perιpicuum., siacum potentia. cadcm enim natura quandocuequidem tenebrae,quandoqi autem lumen est..
669쪽
χd λlum uniuscuiusq; propcius color. enim in lumine quidem non videntur, in tene bris autem faciunt sensum. ut quae ignea videnrur,& Iuceti Minnominata autem sunt haec uno nomine,ut fungus,cornu,capita piscisi,& spia-rnae,& oculi. sed nullius horti videtur proprius color. Propter quam autem causam haec videtur alia ratio. Nunc autem intantum mani-
' festum est,quia id quidem, quod in lumine videtur, color est: unde non videtur sine lumine. hoc enim erat ipsi colori esse, motivum esse secundum actum perspicui. actus aurem perspicui lume est.Signum autem huius manifestum.
si quis enim ponat id,quod habet colorem , super ipsum visum, non videbit. sed color quidemouet perspicuum, puta aerem et ab hoc autem continuo existente,mouetur senχrium.
- Non enim bene hoc diuit Democritus,opb natus si fieret vacuum quoae medium est, perin*ici utique exquisite, etiam si formica in coeloenet. Hoc enim impossibile est. patiente enim aliquid sensitivo, fit ipsum videre. ab ipὶ igitur,qui videtur,colore impossibile est:relinquitur igitur,qubda medio. quare necesse est aliquid esse medium. Vacuo autem facto, nedum exquisite, sed omnino nihil videbitur. Propter quam igitur causam colore necesse est in lumine videri,dietiam est. Ignis autem in Fuisqi videtur, & in tenebris, & in lumine.& hoc ex necessitate.perspicuu enim ab hoc perspicuum fit. Eadem autem ratio est,& de λno, c odore. nihil enim ipsorqm, tangens sensorium, facit ensiim.sed ab odore quietem,& χno medium
mouetur,ab hoc autem sensorium utrunq;.cum
autem super ipsum sevibrium aliquis apposue
670쪽
rit olens,aut sorinns , nullum sensim faciet. De tactu autem, & gustu sese quidem similiter habet, non autem videtur. propter quam autem x.76. causam posterius erit manifestum 4 Medium. aut sono quidem aer est, odori autem inno. minatum est. communis enim quaeda passio est in aere, & aqua est:vr perspicuum, colori, sic est habenti odorem quod in viri', his inest.Videtur enim & animalium .aquatica habere odoris sensum.sed homo,& pedibus ambulantiu quae cunq; respirant L non possunt odorare , non re.
Qirantia ausa aute & de his posterius dicetur; caput
x.77. autem primum de sono,& auditu de- . 1 terminemus. H aute duplex soruas alius enim actas quidam est, alius autem potentia. quaedam enim non habere sonum dicimus, ve Uongiam,ianamquNam autem habere, ut aes, di quaecunq; solida,& leuia sunt,quoniam ponsunt sonare.hoc autem est,inter ipsum & audi- Tex. 78. tum facere sonum actu. α Fit autem secunda actum sonus semper alicuius, ad aliquid, & in aliquo. percussio enim est, quae facit. Vetule Mimpossibile est,cum fit unum, fieri sonum .aliud
- erum est,quod verberat,&quod verberatur,quac N . Te sonas,ad aliquias ar.ictus autem notalit sine latione. Sicut autem diximus, non quorum.
: . libet ictos sonus est.nullum enim faciunt sonu
lanae, etsi percutian urised aes,3 quaecunq; Ie-nia,&socaua sunt. aes quidem, quonia lane em Concaua aurem reflexione faciunt multos ictus Postrimuinon potente exire,quod motu est. RAmplius