장음표시 사용
681쪽
utiq; sensus.ut si quis ponat corpus album su- ό r oculi ultimum. Quare & manifestum est, intus sit tangibilis sensiorium . sic enim υril accidet,quod quide in aliis.apposita enim
supersevibrium,non sentiunt.super carnem autem apposita sentit.quare medium tactivi caro.
Wangibiles igitur sum differenti. ae corporis, Tex.ii'. secundu in qu bd corpus. Dico autem disseren-xias,quae elementa determinant, calidum,stigidum,humidum,siccum:de quibus prius dictum est in iis, quae de elementis. Sensorium autem ipsarum tactivum,dcin quo sensus,qui vocatur
tactus,inest primo,potesta huiusmodi pars est. sumite entin pati quoddam est. - λ- GY.tig. ciens quale ipsum actu, huiusmodi illud facit, .cum sit potentia. Vnde simile calidum & frigidum,aut durum & molle non sentimus,sed exuperantias:tanquam sensu, velut medietate quadam existente eius,quae in sensibilibus, contrarietatis.Etpropter hoc discernit,ac iudicat sensit,ilia.medium enim iudicatorium est. fit enim ad utrunque ipsbrum alterum ultimorum. Et ut oportet id, quod debet sentire album Tex.rIλ& nigrum,neutrum ipsorum esse actu, potentia vero utrunq.,sic autem & tu aliis, ita & in tactu neq; calidum, neq; frigidum. Amplius au- Τex.rio.
rem sicut visibilis& inuisibilis est quodamodo ' 'visiis, similiter autem & reliqui oppositorum. sie & tactus tangibilis & intangibilis. Imangibile autem est paruam omnino nabens disserentiam tangibilium.quomodo se hesint are.&rangibiliu exuperantiae,ut ea,quae corruptiua sunt.
secundum igitur unumquemm sensum dictum est figura.
682쪽
caput Octauum. Sensem reciperes sibisia sinaria.ων sensibilium exuperantia corrumpanr ipsa sen autem quo pacto non sentisntia Uensultibias patiunt r. Tex.la. i. Portet autem uniuersaliterile omni sensit
accipere, quod sensus est id, quod est si
sceptiuum formarum sine materia ut cera a nuli,sine serro & auso, recipit signum. accipit aucem aureum ut aeneum signum, sed non imomnis -- naannim aurum ut aes.similiter: aurem*sensus ius uniuscuiusq; ab habente odorem , aut tipo minen P - rem,aut sonum patitur. sed non inquantummam sine unumquodq; illorum dicitur, sed inquantum materia. huiusinodi,&secundu rationem. Sevibrium. Idem insta autem primum est,in quo huiusinodi potentia.'mυ - Est igitur idem,sed esse alterum est.magnitudo Tex.I22. enim quaeda erit id, quod sentit, non tamen est Tex.Iτι sensitivo essemel sensius magnitudo est,sed ra-Priptor tio quaeda/c potentia illius. manifestum auruid exceia tem ex his, & propter vid seusibilium exup entia sens-- rantiae corrumpunt senioria si nanque sit fortior
ιisium com sensorio motus , soluitur ratio.hoc autem eratre uisem sensius. sicut-consonantia, & tonus, percussis. snua. Ide sortiter chordis. Et propter quid plantae noi a ra 3. sentiunt,cum habeant quandam pariem anima O s. huius IemAEc patiamur a tangibilibus. etenim stige. rex.7. scunt,&calescunt. Causa enim est , non habere Tex.W4. medietatem, Q huiusmodi principiu, ut pos-Propter sint recipere formas sensibilium , sed pati cum 'id planta materia. Dubitabit autem aliquis, si pati no sentimin tur aliquid ab odore,quod non potest olfacere, Tex.DI. aut a colore, quod non potest videre. similiter autem ic in aliis.Si autem olfactibile sit odor siquid sacit offactum aquantum odor est acit. Quare
683쪽
Ire non potentiu infacere , nihil pati potesta odore.eaderis athlem ratio in aliis. q, potentium,nisi inquantu unuq senishium. Simul autem manifesta est ic sic.ris p enim Tina . lumen & tenebrae,neq; sonus eque odor qui
quam facit in corpora, sed ea , in quibus est.ut aer, qui Oesvonitruo findit lignum. sed. tangibilia , & sapores facium. si enim. non, a quo utique paterentur inanimata alterarentur Ergone & illa faciunt An non omne cor- Texuripus passivum est ab odore.& mno: & patientia indeterminata sunt,& non manent, ut a sci olet enim tanquam passus aliquia. Quid igitur.est odorare,praeter pati aliquid An odorare sentiare est aer autem passus,mox sensibilis sit. , Iuxta Gmorum sin em hiemipis libre Te is
de Anima. 'Summa dari sinum sensum. s non unum,sed plures habeam. 'μι, redditur causa. ubd autem non sit sensias alius prae Tex.ns. 'ter quinque,dico autem hos isum, auditum,olfactum, gustum,taeiunx, ex his credet altris. Etenim Omnis eius , cuius est sensiis tactus, etiamnunc sensum ha mus.omnes enim rangibilis, inquaurum tangibile,passiones tactu nobis sen- Idem ν.
sibiles sunt. Necessεq:, siquidem deficit aliquissensus,& sensorium aliquod nobis deesIe. Et quaecunq; quidem ipsi tangentes senti- Τex.n'. mus,tactu sensibilia sunt,quem habemus. quaecunque Vero per media, & non ipsa tangentes, . simplicibus. T dico ame,nae re dc aqua.Habet
684쪽
autem sic,ut, si quide per unum plura sensibilia sint existetia diuersa abinuicem genere, necesiest habentem huiusmodi sensorium viroriaquC sensitiuu es.',ut si ex aere est, sensoriu, & est aer& soni,& coloris.Si vero plura eiusdem sint, o coloris S aer & aqua .utraque enim perspicua:& qui alterum ipsorum habet soasm.sentiet id, Te Y.no qV04- Ex simplicibus aute duo-
' bus his sensoria solum sunt,ex aere,& aqua. Puam enim aquae, auditus vero aeris, ouactus '' autem horum alterius est. Ignis autem aut nullius est,aut comunis omnibus . nihil enim sine calore sensitiuu est. Terra vero, aut nullius est. aut intactu maxime miscetur. QEapropter relinquitur iam nullum esse sensoriu praeter a ire, Tex.ni Haec autem & nunc quaedam ha ''in ' bent animalia.Omnes igitur sensus habemur a non impersectis,neq; mutilatis.videtur enim&Υex.r32. Talpa sub pelle habere oculos. Quare i non a Talpa vi- est aliud aliquod corpus, & pastio, quae nullius detur habe- sit eorum,quae sunt hic, corporum, nullus uti reoistissub deficiet sensus. At vero neq; comunium po- cute. Ide δ. test esse sensorium aliquod proprium,quae uno-l His δε-- quoqὲ sensu sentimus no secundum accidens,ut motus, status, figurae , magnitudinis, numeri,
x.I33. Unius.Haec enim Omnia motu sentimus, ut magnitudinem motu, quare & figuram. magnitu- vide edi . do enim quaedam & figura est, quiescens aute, Zim. quod nO mouetur,numerus vero negatione 'a.--idie continui,& Propriis i .unusquiscue enim sensius cog 1οsitur. Vnum sentit. Dare manifestu est quod im- x. 13 . Ussibile est cuiusmet horum propriu esse senium,ut motus.sic enim esset,ut nunc visu dulce senti mus,hoc autem est,quoniam amborsi h bemus sensum,quincii cocurriint,cognoscimur. siveIo
685쪽
SI vero non,nequaquam utique,nisi secundum accidens sentiremus,ut Cleonis filiti, non quia Cleonis filius est,sed quia albus,huic aute accidit,ut filius Cleonis tir. Comunium autem habemus iam sensum comunem,no secudum aciscidens,no igitur est proprius. nequaqua enim utiq; sentiremus,nisi sic, ut dictum est cleonia filiu nos videre. Ad inuicem aute propria secudum accidens sentiui ipsi sensus, no secundum subd ipsi sunt,sed secundu quod unus, cu simul fit senuis in eode,ut quδd bilis quide amara est,& flaua .no enim alterins est dicere,qubd ambo Vnum.quapropter& decipitur,dc,si sit flauum,
bilem opinatur esse. Inquiret autem aliquis, Tex.I 1. cuius causa plures habeamus sensus,sed no solum unum.Αn, ut minus lateanc consequentia,& comunia.Vt motus,& magnitudo, & numerus. Si enim esset visiis solus.& ipse albi,laterem utiq; magis,& videretur idem esse omnia, propterea qita consequuntur stinuicem simul e lor,& magnitudo,nunc autem,quoniam in alio
sensibili communia sunt, manifestii facit qubdaliud quiddam unumquodque ipsorum em
Voniam autem sentimus quod Vi- Tex.ras. idemus audimus, necesse est aut visu sentire quod videt, aut alio. Sed ide erit ipsius vises, Miubiecticoloris,quaobrem, aut duo eius.
erunt,aut ipse suiipsius. Amplius aute, si & ius sensus sit ipsius visus,aut in infinitum procedet, ut ipse aliquis fulipsius eritiquare in ipso pri
686쪽
Tex.r37. mo hoc iaciendum est. ' Habet autem duM- rationem.Si enim visu senrire videre est, videtur aute color aut habeς colorem, si videbit aliquis id,quod est videns,& colore habebit,quod videt primum. Manifestu est igitur quod noest unum ipsum visit sentire. etenim, cum non
videmus,visu discernimus & tenebras Sc lume, . sed no similiter. Amplius autem & videns tanis quam coloracii est,numquodq; enim sensisriu - susceptiuum est sibilis sine materia.Vnde &. abeuntibus sensibilibus,insunt sensus,& imaginationes in ipsis sensoriis.Ipsius autem sensibilis.& senssis actus idem est 3c unusaesie autem ip-um no idem,dico autem,Vt sonus secunda actum,& auditus secundu actum.est enim auditum habentem no audire,& habens sonum non semper sonat,cum autem Operatur potens audire,& sonat potens sonare, tunc secundu acta
auditus fit simul.& secundum sonus: uoru. dicet utiq; aliquis,hoc quidem auditione esse. ex. 3'. illiud vero sonationem. Si igitur motus,&achio,st passio est in eo,quod mouetur,& patitur,necesse est auditu,qui est secunduactum,in auditu,qui secundWm potentiam est e. activi enim,& motiui actus in patiente fit,undeno necesse est mouens moueri. Sonatiui igitur actus sisnus est,aut sonatio, audithul aute audi- , tus, ut auditio.duplex enim est auditus, δc du- x.I o. plex χnus. Eadem aute ratio & in aliis sensibus,& sensibiti nis. Sicut enim actio,& passio in patiente est,sed no in agente:sic & ipsius sensibili actus in ipso sensitivo existit. sed in quibusdam quidem etiam nominata sunt,ut sonatio,& auditio,in quibusdam autem innominatum es 1lterumactus enim visus visio dicitur. colo
687쪽
coloris innominatum est.&gustatiui gustatio, seporis autem innominatum est. Quyni m rixa Lante muniis quidem est actus sensibilis& sensia ..hin
ciui,esse aute alterum,necesseqst simul corrupudi saluati sic dictum auditunt,atq; sonum:& 1aporem igitur,& gustum,& alia umiliter. Dicta
autem secundum potentiam non necesse est.
Sed priores Nauirales Philoisphi hoc non Tex.I 1.
benedicebant,qur neq; album,neq; nigrum sine visu,neq; uorem sine gustu opinaba uia Nam sic quidem dicebant recte.sin autem non Mere.dupliciter cnim dicto sensu 3c sensibili,de aliis quidem secudum potentiam, de aliis Minsecun machum, in his quidem accidit quod dictum estan alteris autem non accidit. Sed est simpliciter dicebant,de dictis non simpliciter.
Si autem vox quaedam consisnantia est vox Tex. I 3. autem & auditus est ut unum,Sc est ut non unu autetMm,consonantia' autem est ratio, necesse est & auditum rationem quandam esseat P Irians rapter id corrumpit unumquodque,exuperans &acutumac graue aud itum,similiter autem & inessoribus gustum, c in coloribus vissim, valde fulsidum, opacum. 3c in olfactu fortis odor.&dulcis,&aniarus:tanquam ratio quaedam siesensus. Vnde & delactavilia quidemsunt,cum cicuntur quin syncera sint,& imrmsta ad ratio-,nem,Vt acutum,aut dulce,aut sal rudelectabilia enim tunc:omnino autem magis quod mistum est consonantiae'quam acutu, & grave.
Tactui autem calefactibile,& frigefactibile, sed
sensus ratio est, exuperantia autem aut dolore
afficiunt,aut corrumpunt. Vnusquisque igi Tex.r 44. tur sensus subiecti sensibilis est:iiastque in sen. 'strio inquatum sensorium,& discernit subiecti
688쪽
sendibilis disserentias,yt album quidem & n grum visus:dulce vero & amarum gustus. similiter autem se habet hoc Sc in aliis. Quoniavx.IAs. autem&album,& dulce,& vnumquodque sensibilium ad unumquodque discernimus quod ei,& sentimus quod disserunt,necesse est utiq; 2α- x.1 s. su.sensibilia enim sum. &manifestum' est quod caro non est ultunum sensorium. necesse enim esset discernens discernere tange doipsum.Neque itaque separatis cotingit discernere discernens quod aliud sit dulce ab albo,sed oportet aliquo uno utraque manifesta esIe.sic - , enim & si hoc quidem ego, illud autem tu sen- tires,manifestum utique esset quod alia abin-- mr ustem oportet autem unum dicere,quod aliud. aliud enim dulce ab albo, dicit ergo idε, quare ut dicit,sic & intelligit,& sentit.Qu'd igitur noγης' MI sit separatis diiudicare separata,palam mi autem neq; in se parato contingit rem μή sη σπιν poteistinc.Vt enim idem dicit quod aliud bona Pu tW &malum sie&quado alteru dicit quod aliud, tunc&alterum non secundum accidens ipsum p p . ' quandosdico autem, vet nunc dico,quod aliud, μ' tamen qubd nunc aliud d lic dicit & nunc, ω quod nunc imul ergo.quare inseparabile,& π.367. in inseparabili tempore. At vero impossibila vute cana. est simul secundum contrarios motus moueri ZM . idem,quatenus indivisibile,& in indivisibili te-
.POre .si enim dulce sic movet sensum aut intel- Iectum,amarum autem contrario modo, se album aliter.Ergo ne simul quide & numero imia. I. Ore . diuisibile f&inseparabile, quod iudicat, ipsopore insepa- esse autem separatu ast igitur quodammodo, rabiti. quatenus diuisibile diuisa sentiar, est aute qua- nus indivisibile.ipso esse enim diuitasse est 'Ioco
689쪽
Ioco autem & numero indivisibile. An non Tex.I48. possibile Potentia enim idem diuisibile & indiu iubile,& contraria est,ipso esse autem non,sed patiendo diuisibile est,& non possibile est simul album &nigruesse,quare neque formas ipso- rum pati,si huiusmodi est sensus,& intellectio. Sed ut id, quod vocant quidam punctum, Tex.M Q. ouod ut unum & duo est,sie&diuisibile. Secundum qu bo igitur est indivisibile disternens unueli,& timuI:secundum qubd vero diuisibile est,
non unum.bis enim virtus eodem signo simul. Inquantum igitur duobus utitur termino, duo audicar, &separata sunt ut in separato, inqua a Ni ct δε- tum vero unum, uno,& simul. De principio isti- pq tu Ut. t secundum quod dicimus animal sensitiuum et separa
cite,determina tum sit hoc modo rum. Summa Septima. Ponitur differentia infer invia liger sapere,acimum sentirerinuestigaturque
ipsius maginaminis essentia. caput Primum. esse irim integore, ae sic 'pere cum ipso sentire. Voniam autem duabus disserendis definiunt maxime animam, motu secundum i um,lc ipso intelligere& discernere& sentire, videtur utique intelligere & sapere velut sentire quoddam esse. In utrisque enim his anima discernit,&cognoscit aliquid eorum, quae ' ' 'sunt. Et Antiqui sapere & sentire ide osse aiunt, sieut & Empedocles dixit. praesens enim sa- Emperipientia augetur hominibας. & in aliis. Unde cusem - .in per ct sapere diuersa prae Fat. Idem autem his vultoc illud Homeri. Talis enim mens est terre frium Aristot.de Anima. TT
690쪽
hominum, Ariatim indies inducit pater ho numelle Tex .ui. deorumque. Omnes enim hi intelligere coris poreum,sicut SC sentire existimant.& sentire,M saperessimile simili, sicut in primis rationibus vide Contra determinavimus. Et tamen oportuit simul ipsos
& de deceptione dicere,magis propria enim est animalibus,& plus temporis in hac, permanet anima.Vnde necesse est aut, Vt quidam dicunta omnia,quae videntur,esse vera,aut dissimilis rei tactum de eeptionem esse .hoc enim cotrarium est illi,simile simili cognoscere. videtur autεα deceptio,& scientia contrariorum eadem e me.
Qubd igitur non idem sit sapere & sentire manifestum est.hoc enim animalibus inest omnibus,illud autem pauci ς. Sed neque intelligere, in quo est quod recte, &quod non recteiquod enim recte,prudentiao scietia,& opinio
veramuod vero non recte,contraria horuὶ nem
hoc inquam e stadem cuni ipsis Sensus enim propriorum semper verus eis,& omnibus inest animalibus intelligere autem contingit& falso,& nulli inest. cui non insis & rat o. . 'τ .rs, Imaginatio enim aliud est & a renui,& a ratiocinatione haecque non fit sine sensu, &sine hac non est exi stimatio. Quod autem non est eadem intellectioώ existimatio,manifestu est.
Haec enim passio in nobis est,cum Volumus. praeoculis enim est fingere: sicut qui in memoratiis uis versantur.& simulacra laciunt, opinari au---ria temnon In nobis est. neces e enim est aut fal--gmM- sum aut verum dicere. Amplius aut cum Tς3. 4. opinamur dissicile aliquid aut terribile, statim compatimur,similiter autem,& si fuerit res cufideiida cundum Imaginationem autem sim t-