장음표시 사용
121쪽
sed seorsim Herculi sternendum, miserrimis doloribus eX- cruciato. i Horum etsi nihil esse patet, quod probari possit, tamen haee interpretibus illis tribuenda laus est, quod silentio praetereunda non putarunt, quae legentibus non possent non mD-leSta esse, cum contra recentiores editores Securi scripturam
vulgatam retinuerint, nulla eius proposita interpretatione aut defensione. Atqui pro certo poni potest, κοῖλα scribi a Sophocle nullo pacto potuisse, cum ea sit eius adiectivi significatio , ut lectus si dicatur κοῖλος non possit aliter accipi quam sic, ut sit prosundus. Istiuginodi autem lectus Herculi,
gravissimo morbo laboranti, minime omnium accommodatus fuisset. Item illud iure ab aliis monitum est, alienum ab hoc loco scripturam illum esse, quae a Scholi in commemorata est, κοινα. Nec tamen ipse adhuc repperi, cuiusmodi adiectivum poetam Substantivo δέμνια apposuisse credam. Atque adeo in eam inclino sententiam, ut vix ante id repertum iri putem, quam Sanata erunt, quae Sequuntur, Verba, οπι αφορρον ἁνroni πατρί. In quibus verbis permirum est prosecto neminem dum interpretum haesisse. Manifestum est
enim, non p0tuisse Ηγllum dici eo consilio lectum in aedibus stravisse, ut patri obviam iret. Immi, in aedibus Herculis cum dicatur Hyllus lectum stravisse, nullo fid alio consilio fieri potuisse liquet, quam ut Hercules, Simulatque in suam ipsius domum reversus esset, miserrimo implicitus morbo, commode reponi eo in lecto posset. Accedit, quod ex iis, quae et ante narrata a poeta sunt et post eXponuntur, perspicue intelligitur, Hyllum minime id egisse, ut, postquam
Herculem ex Euboea in terram Trachiniam traiectum reliquit domumque praecurrit, tristissimam eius coudicionem matri nuntiaturus, iterum obviam ei iret, sed domi potius mansisso reditumque Herculis exspectasse. Ρrimum enim ipse Herculem statim adventurum esse, iam v. 803 sqq. narraVIt: τοιαυτ ἐπισκηφαντος , ἐν μεσω σκοπνει θέντες σφε προς γῆν τηνδ' ἐκέλσααεν μολις,
122쪽
Deinde quo tempore Deianira in eo fuit, ut necem sibi inferret, quod tactum esse poRtea scimufi, quam filium sternere lectum patri vidit, nutrix ipsa refert ad Hyllum se volasse cum eoque quamVis sero ad Deianiram accessisse, V. 927sqq.: καγω doouaiα βασ', Osονπερ εσθενον, iτφ ποαδὶ φραζω τηὶς τεχνωμένης ταδε. γκαν ἡ - κεῖσε δευρο τ' εξορμωμεθα, ορωuεν αυτὴν ἀριπιπλῆγι φασγανωπχευαν υφ' ἐπαρ καὶ φοίνας πεπληγμενην. ιδων δ' ὀ παῖς ωμωῖεν. Denique cum Hercules ipso tandem assertur, ' V. 97I sqq. , ita Hyllus et ipsum appellat et eum sene illo, qui Hereulem c mitatus est, colloquitur, ut non accesSisse cum patre in sc nam, sed reverso in Scena obviam factus esse intelligatur. Ita enim exclamat V. 97I sqq.:
Itaque certa res est, mendo assecta esse Verba οπως ἄψορρον αντωη πατρί. Quod quomodo tollendum sit, quamvis nondum perspexerim, tamen illud iure coniicero mihi videor posse, talia a poeta scripta verba esse, quibus hoc signiscaret: in quo lecto Iiercules redux factu S repseneretur. Ceterum illud ut intelligas, quod non videtur ab omnibus interpretibus intellectum esse, δέμνια στορνυνω nihil significare posse nisi lectum sternere, adscribo Homeri Il. ω,
123쪽
χλαίνας τ' ἐνθέμεναι Ουλας καθυπερθεν εσασθαι. αἱ δ' ἴσαν ἐκ ρογαροιο, δάος μετα χερσὶ εχουσοι. αιη3α δ' αρα στορεσαν δοιαν λέχε ἐγκονέουσαι. Porro quae nutrix V. 905 sq. ait, κλαιε δ' οργανων οτου φαυσειεν, . Oli εχρῆτο δειλαὶα παοος, quamquam ut adhuc praeter Mus avium nemini editorum displicuerunt, ita in posterum etiam laturos esse video, qui, cum nihil non, quod in codicibus scriptum reppererint, defendenda putent, recto dicta esse opinentur, tamen ego quidem, cum bonum poetam quid
deceat concidero, sana et integra esse numquam credam. Cuius rei eausa haec est, quod, cum Οργανον cuiusvis generis instrumentum significet, minime intelligi potest, cur lacrimasso Deianira dicatur, quoties aliquid instrumentorum, quibus antea usa sit, attigerit. Ac sallitur, quem recentiores quidam inte pretes probarunt, Camerarius, qui se Flebat, inquit, Deianira, si quid attigisset, quo uti prius consuevisset, requirenS pristinum usum. Intelligendae autem telae et texta, sugi, colus. Nam primum quo laudem iure istiusmodi instrumenta solo subiastantivo οργάνων signiscari potuerunt 3 Deinde quid tandem impedimento erat, quominus in posterum etiam instrumentis illis Deianira utereturi quam quidem quas querellas edidisse , usque ad V. 9II. nutrix refert, minime e0 Spectasse, quod ipsa iam e vita discessura esset, cum aliunde apparet, tum 4mprimis o v. 904 sq.:
Immo simul atque ea 'serit dixitque Deianira, ex quibus coniici posset, fore, ut ipsa finem vitae suae imponerei, continus. nutrix eius rei impediendae causa ad Hyllum filium Se pr perasse narrat, V. 927 sqq. κἀγω δρομαία βαH, Oσονπερεσθενον, etc. Itaque improbandus etiam eo quidem nurnine Scholiasta est, quod Iacrimasse Deianiram putat, quod relictura iam illa instrumenta osset, quamvis idem alia adnot
124쪽
xerit, quae minima eontemnenda sunti Scholia autem haec ad hunc Iocum scripta exstant: Oργ ανωνl xl των ἐστονο - , ἐν των ἐργαλείων, οις τον πέπλον αραγεν. - κλαῖε δὀργάνων οτο vi καὶ εἰ sintετο τινος ἐργαλεkυ, ων εἰωθυ μεταχειρiζεσθαι, συνοντος αυrii του ' ακλiους, οἷον ἱστου ἡ τινος τοιουτου, - υρεω, ως λοιπον κα ratiu-πάνουσα αυ- ' ἱστου M Aως ἐφήπτετο, μὰ τον κατασκευασθεντα πεπιον ἐπὶ συμμνοραῖς. In his illud vere monitum puto, substantivo Oργανων ea signiscata instrumenta esse, quibus uratem illam mortiferam, quam Herculi misit, Deianira texuisset. Quod tamen eum iis Verbis, quae scripta in eodicibus sunt, minime significatum satis esse Musgravius intellexisset, scribendum ille coniecit:
οις iκiκρεκτο δειλῶα φαρος. Quam coniecturam quamvis probari non posse apertum sit, tamen hoc eertissimum puto, eam ipsam sententiam, quam Musgravius requisivit, enuntiatam hic a poeta esse. Verum cum verba illa, quae corrigi Mu gravius voluit, sanissima esse nulloque negotio ita mutari possis videantur, ut eam, quam requirimus, Sententiam praebeant, equidem sic existimo, excidisse post ea verba totum versum,
quo hoc poeta dixerit: vestem illam mortis eram marito texens. Cuius tu versus fine si positum erat, quod poni eommode potuit, substantivum φαρος, facillimo errore librarium patet a v. 906., cuius in fine πάρος positum est, statuti ad v. 906. aberrare potuisse. Vides autem aptissime nunc obortas dici Deianisas lacrimas, si quando attigisset instrumenta, quibus vestem illam secisset, recordatae, istis ipsis marito
interpretes omnes substantivo οἰκετιον famulos sive serios
Deianirae significatos putarunt. Quam interpretationbm salsamhsse, non solum ex addito adiectivo φίλων, quod mire hoc loco seriis tributum esset, sed etiam ex iis, qui sequuntar, versibus facile cognosci potest. Neque enim servi dici poterant interitu Herculis miseriore assici condicione, adeo ut ea in Sein eum reputans Deianira in novos erumperet fetus. Itaque etiamsi aliundo non constaret, οἰκέτας non solum servos Sodictos, sed quicumque ad familiam domumve pertinerent, veluti
125쪽
uxores et liberos, lamen vel ex solo hoe loeo gummo iuro eoncludi id posset. Notum est autem, cum ab aliis scriptoribus, tum imprimis ab Herodoto saepius eo nomine nunc liberos nunc uxores, nunc ut sqne gigniscatos esse. Sic Lib. VIII. e. 106. scriptum: ἐπιγνους M ἔλεγε προς αυτsν πολλους καὶ φιλίους λογσυς, πρωτα μέν οἱ καταλέγων, oσα αυτος δι' ἐκεῖνον εχοι ἀγαθα, δευτερα δέ οἱ υπισχνευμενος αντὶ τουτων, O μν ἄγαθὰ mo πει, ἐὸν κομέσας τους οἰκέτας οἰκέη ἐκείνη ' ὀυςτε υποδεξάμενον ἄσμενον τους λο-rovς τον Πανιωνιον κοιιῶσαι τὰ τέκνα καὶ τ=lν γυναῖκα. sis. etiam Wesseling. ad Herodot. Lili. VIII. c. S. .
Certum est igitur, φίλους οειέτας Sophoclem hie liberos Deianirae dixisse. Quod si vidissent interpretes, melius is lasse perspexissent, quid dici a poeta duobus, qui sequuntur, versibus debuerit. Eos itu in codicibus scribi videmus:
αυτη τον αυτῆς δαὶ Oν ἀνακαλο ιένη, καὶ τας ἄπαιδας ἐς το λοιπον Ουσiας. Eorum in priore nemo, quod sciam, editorum haesit. At quas 'sola et est et esse potest medii ανακαλεῖσθαι significatio invocandi, eani alienissimam a sententia huius loci essa apparet. Accedit, quod in ista sententia ineptissimum etiam' pronomen αυτή est, ipsam significans. Viderunt iam alii ante me, Verhum ἀνακαλεισθαι, quo saepius usus Sophocles est, formatum ab eo potius αὶ καλεῖσθαι esse. Quod moneo
propterea, ut intelligas, facillime vulgatam oriri scripturam potuisse, si scriptum a poeta erat, quod scriptum esse mihi
αυτὴ τον αὐτὸ ς δαhiox' ἐγκαλουμένη, hoe sensu: sibi ipsi sua ni ipsius sortem obiiciens, id est, semet ipsam incusans, quod ipsa vidua iacta esset. Atque hac quidem sententia, quam et rei ipsi et totius loci
rationi accommodatissimam esse patet, cum medium ἐγκαλει- σθαι poni debuerit, nemo in ea forma haereret, etiamsi alia eius exempla non exstarent. Atqui reperitur eadem surma quamvis significatu paullillum mniato cuni apud alius scriptores,
tum apud Euripidem Melan. Da . IX. ed. Diud. V. 5.:
126쪽
ω χαρ θεος δίδωσι μο φυναε τόπα, . c . Iiου χρο 'γκαλεισθαι, προς το θειον, αλλ' ἐαν. Qui sequitur VerSus, καὶ τὰς αππιδας ἐς τὼ λοιπον Ουσίας, ait eum scriptum hoc scholium exstat: ἐπεὶ uri κετι Πμελλεν
Εx editoribus huius sabulae tres tantum aut interpretations illustrandum aut emendatione expediendum hunc lucum putarunt, . Musgravius , Et surdituν, Hermaunus. Eurum primus haec scripsit: i-.Tους απαιδας - ουσἐας l Postremam hoc vocem ni
lim interpretari vitam, quam ut ScholiaSta, concubitum. Verum quem hic locum habet απαιδας γ An enim inherempto Hercule Deianiram, tot liberis florentem vid. v. 51 , omnibus
continuo privari necesse erat Legendum sortasse απαυδεῖς
ab omnium colloquio s ei uu et os. Qui enim piaculo inquinati erant, a nemine compellari sinebat lex. Cis. Eurip Orest. 47. 42S. Supta Ded. R. I448. 2 παυδεῖς dictum ut iαπOrιuος pro ἄτιιιος Ded. it. 223. Νec suspecta esse debet termiuatio; sic enim αναυδεις habet praeter lexi ca) Epicrates apud Athenaeum p. 59. , Nouuus Lib. III. 229. αναδύδες ὀπωπα i. Vel scribendum ἀμειδεῖς, quod illustrat Ur evius ad Hesiod. 0p. et D 108. . , o Ersurditus haec adnotavit: μουσίας interpretor rem familiarem, domum. Nolim
hanc vocem cum boliasta concubitum, nec cum Musgravis vitam explicare. Sensum recte expressit Brunckius: dolensque sibi spem sublatam augendi Herculem prole. Inepta igitur est Musgravit adnotatis. Reiskius Ουσίας mutat in ἐστώς, lacus, i. e. domos. Denique Hermannus, postquam ut inopiam usuique repugnantem Scholiastae interpretatidnom reiecit, haec da boc loco scripsit: se quod plerisque visum ost, do ademta spo liberox ex
127쪽
Hercule procreandi haec dici, id ineptum esse, cum tot liberissoreat Deianira, recte monuit MusFavius. Νam ut serri posset, si domum posthac prole carituram doluisse diceretur Deianira, at vocabulum ουσωι aperte de possessoribus cogitari iubet, ut hera veli heris destitutas dici opes exspectemus. Quod si quis Sophoclem nimio novandi studio Ovsiας απαιδας facultates dixisse putabit iustis heredibus, qui sunt liberi, destitutas, qui scire potest Deianira, liberos suos ab Iolae progeusse nondum nata paternis opibus privatum iri quae cum ita sint, vereor, ne Sophocles Scripserit Verbo in novum, ut solet, significatum deflexo, καὶ τας dia πιδας ἐς το λοιπον ovsiaς, et duplicium liberorum in posterum suturam rem
paternam, i. e. ex Se et Iole Suscepturum. Hanc enim, ut v. 533. dixerat, non Virginem adductam esse, sed consuevisse
iam cum Hercule putabat. Aliter δίπως θρῆνος, duorum liberorum Iamenta, dictum ab Aeschylo Choeph. 332. Apud Hesychium quod legitur, διπανας, τους διδυμους γεγεν=ημένους, fuerunt, qui δἐπαιδας corrigendum censerent,
recte sorsitan. μQuo magis cognitum exploratumque est, plurimis et gravissimis librariorum mendis Trachinias eorruptas esse, eo diligentius cavendum est, ne a Soph0ele prosecta credamus, si quando scripta in codicibus reperimus, quae ab omni Graec rum usu abhorrent. Eius autem generis hoc loco locutio est τας απαιδας ουσἐας. quocumque enim significatu usurpatum hic esse substantivum ουσίας sumpseris, alienissimum eum auta communi Graecorum loquendi consuetudine aut a sententia huius loci esse videmus. Neque enim aut concubitum aut vitam aut domum quisquam Graecorum umquam ουσίαν
dixit, multo vero minus numero plurali συσῶς, ita ut ii quoque interpretes improbandi sint, qui rem familiarem vel rem paternam significari eo substantivo putarunt. De nna enim Herculis domo cum agatur, nulla ratione res eius lamiliaris diei ovoiαι potuit. Ac nihil quidem ut dubites, quincorrupta illa verba sint, hoc maxime in causa est, quod ex is, quae praecedunt, verbis eam efferri sententiam hie a poeta debuisse intelligimus, cui verba illa omni ex parte adversentur. Tribus enim, qui antecedunt, versibus,
128쪽
quibus hoc dici a nutrice vidimus, lacrimas extortas Deianirae esse, si quem dilectissimorum liberum vidisset cum hi duo adiecti sint:
αυτὴ τον αὐτῆς δῶμον ἐγκαλουμένη καὶ τὰς απαιδας ἐς τὰ λοιπον ουσίας.
quid tandem certius esse potest, quam eXtremo horum Ue Suum eXplicatam causam esse, cur Deianira, sicubi videret per domum oberrans aliquem liberum suorum, eo ipso aspectu in summum coniecta luctum esset Porro cum in versu praecedente dictum esset, αvrii τον αυτῆς δαίμον ἐγκαλου- μόνη, sibi lipsi suam ipsius sortem obiiciens, i. e. semet ipsam incusans, qu0d ipsa iam vidua facta eSset, nocessario sequitur, in extremo, de quo nunc agitur, Versu miserrimae Deianirae sorti oppositam esse aeque miseram aliurum sortem, id est liberorum. Hoc igitur extra omnem dubitationem positum iam. esse iudico, ea hic scripta a Sophocle verba esse, quibus hoc significaretur: et liberorum in posterum patre orbatorum Sortem miserrimam. Quae tameu sententia quibus potissimum verbis elata sit, id fateor nondum mihi liquere. , Addo hoc unum, a natura honestisSimae generosissimaeque mulieris, qualis descripta a poeia Deianira est, prorsus abhorrere, eo temporis moment0, quo maritum, Virum eXimium, sua potissimum culpa interemptum audiat, omnesque eius cogutationes defixae in summa illa iactura sint, eo inquam tempore aut hoc. dolere, quod iam liberorum pariendorum iacultate privata sit, aut istiusmodi metu agitari, ne sorte liberi sui alia quando bovis evertantur ab ea prole, quam probabile sit editum iri postmodo a muliere illa, quacum consuevisse iam Herculem aliquando suspicata erat.
129쪽
. D s v. 941 sq. , iKκαiων, octo vνεκ' εκ δυεῖν ἔσοιθ' αμα, πατρος τ ἐκείνης τ, ωρφανισμένος tyioυ. Ita hie locus in codicibus omnibus editionibusque legitur, a nemine in corruptelae suspicionem vocatus nisi ab Wakefiet dio, qui haec adnotavit:
si Dedi ex coniectura βίον pro βίου, id ut sit κατα βίον. Nec deterius esset 'ioς. Nam ωρφανισMενος silou significat vitali aura, vel victu spoliatus; quorum illud incongruum, hoc humile. Eurip. Alc. 403. : προλιπουσα δ' άμον βίον
καὶ τὴν α ριπον πόρτιν αρπάσας unκος, δυοῖν πελεια is ιδοφανισμενηὶν γονῆς. . Hahe igitur Wakesieldius, quae unius Erlardui assensum tulerunt, qui, se Proba est, inquit, haec Vahesieldii coniectura, quam vellem in textum recepissem.' Contra qui postea ex- stitere editores omnes ΙΙemanno assensi sunt, a quo haec us scripturae vulgatae proposita defensio et interpretatio: si Wakefieldius coniecit βίον, quem si morit illhd Euripidis in Alc. 403. προλιπουσα δ' ἀuον βίον ωρφανισεν τλα- αιυν, reV0eare poterat, quem ipsum quoque citarit, Lycophron v. 102., eadem Structura, ut hic Sophocles, scribens: καιτην ανυμφον πορτιν ποπάσας λυκος, δυοῖν πελεια is απι- φανισμἐνων γοιῆς. Nam si recte se habet diovi quod ita videtur, sublato, quod Brunckius post ἐκεiνης τε posuit, commate πατρος τ' ἐκείνης τε βίου coniungenda sunt, ut sensus sit: quod simul a duobus patris matris quo vita
130쪽
privatum iretur. Alcesti dis liberos cDnventilai, ιδέπα νισμἐυους βίον dici, ut tenellus, non Hvllunt, qui iam virilem uetatem astigerat. ' Huic potius, quod parentes vita carerent,
u dicerem contra haec, quae teris scio Hermanninnipsum non iam tuiturum esse, nisi probata essent ab editoribas recentioribus omnibus, quos persuasum habeo sine dubitationu akesieldii coniecturam recepturos fuisse, si illi et vulgatae scripturae perversitatem magis illustrasset et loeutionis eius, quam x titui iussit, ratiunem melius perapexisset et explicasset. Falsum est enim quod ait, ινοφανισμένον βiον signi
Scriptura vulgata tur serri nequcat, causa haec est.
Primum Ορφα viζεσθαι βiον, ut recte monuit IsakefieIdius, nou potest alio sensu dici quam hoc, ut sit aut vita privari l. e. mori, aut victu quotidiano spoliari. Ρosteriorem significatum alienis.imum ab hoc loco esse, Sua sponto
quisque intelligit. Neque euim periculum erat, ne fame periret Hyllus, parentibus orbatus. Item illud certum, non potuisso Hyllum dicere, vita se privatum iri a parentibus suis. Νametsi perisse se saepe dictat, qui in Summam calamitatem se coniectos esse significare volunt, tamen illud apparet, si quis parentum interitu iamiam laturo infelicissimum se fore doleat, id quod Hyllus nunc dolet, non posse Dum Sententiam illam
sic offerre, ut dicat, a parentibus se vita privatum iri. Certe adeo inepte aut Sophoclem locutum esse aut ceterorum Graecorum quemquam, nullo dum exempl0 cognitum est. Quas cum intellexisset Hermannus, ut vulgatam retineret Scripturam,
substantivo stio υ non Hylli, sed parentum eius vitam significatam putavit. At ni fieri hoc posse ostenderet, ante omnia vel uno exemplo probandum erat, quod latine dieitur parentibus orbor, ita Graecos umquam dixisse, του μου των roriων δειρανiζομαι, cuiusmodi locutione poetam esse usum eo incredibilius est, quo inutilius molestiusque suhstantivum του pyis v esti Hrum hoc ut alibi dici potuisse paulisper eo cedamus, tamen hoc quidem loco dictum non esse, Iuculenter apparet e verbis, quae v. 94I. posita sunt, ἐκ δυειν. Quod nomeu extremum cum ad Hercalem et Deianiram reserendum