Anaximander Milesius, sive vetustissima quaedam rerum universitatis conceptio restituta

161쪽

Selileiermacheri ratio innitio vertitur. At fieri p0ssit, ut iam ante e0mmentarii scriptionem AleXandri sententiam ex eius libris, atque ex his quidem solis e0gnoverit et suam fecerit. Sane sed in t0ta eius orati0ne nihil est, unde id conici ieeat. Namque in explieando illo Aristotelis odosolum quidem leXandrum nominat, qui To rasia a Tot -

χει hoe enim voeabul utitur Anaximandro tribuat huicque Porphyrium aliter sentientem p p0nit atque refellit; sed si inde, qu0d 80lum n0minat, aliquid e0n eludi potest, id solum 90test e0n eludi, Aleaeandrum a Simplici diei umoristotelis interpretem, qui primus illum Physicorum locum ad Anaximandrum rettulerit - quamquam ne id quidem necessarium est , nec vero eum, qui in universum

primus naturam mediam Anaximandro tribuerit id enim maxim0 opere dissert, siquidem praeter Aristotelis interpretes esse etiam poterant historiae eriptores, qui idem de Anaximandri prineipio res errent. Huc Reeedit qu0d Simplieius naximandrum non diei et o b εχ aξυ hooς

καὶ πυρος, de cuius detore quaeritur, Sed et graeci Tasto χMarana Ximandro tribuere, quo Voeabulo ipse antea, Theophrastum sedulus, Anaximandri prinei pium definivit; quamvis enim et Simpli eius et Alexander hod idem intellegant atque ι με ιαξυ tamen sine ulla dubitatione vocabulum o Grai o adhibuisset, si Alexandrum signis ea re voluisset primum esse, qui naturam mediam Anaximandro tribueret. Eo autem, quod eodem l000 Porphyrium ab Alexandro dissentientum refellit, signifieat quidem, Se audem atque Alexandrum sententiam equi, ne ille Vero, eoam ab illo neeepi Sse. Iam vero quod dicunt, illam naximandri prinei pii notion0m ex solo Aristotele fluxisse, verum quidem est iis Aristotelis oeis, quos antea attulimus, non solum notionem contineri principii cuiusdam, quod intor duo elomenta ita medium sit, ut pari iure inter aerem et ignem et inter aerem et aquam medium diei 0ssit, sed etiam ex eorun-

162쪽

142dem oeorum comparatione Anaximandrum cognosci huius principii uet0rem, id quod p08tea aesturatius demonstrabitur. Quare, si interpretes illi hane noti0nem ex ristotele informaverunt, non pus est statuere e0s hane notionem non nisi coniectura ad Anaximandrum rettulisse. Sed quamvis hanc notionem Anaximandrumque eius auetorem ex s0l Aristotele p0tuerint cognoscere, tamen eo non primum ex Aristotele cognovisse ipsa commentariorum ratione probatur. Primum illi interpretes in e0mmentariis

ita semper de naximandri prinei pio loquuntur, ut eius

notionem videantur aliunde cognitam adferre, nec vero XAristotelis l0eis colligere. Namque Simpli eius et Philo-p0nus principii illius notionem accuratissime exponunt in generali illa de philos0phorum antiqui0rum principiis disputatione, quae antecedit eos l0eos, quibus Arist0telem de illo prinoi pio loquentem explicant atque Alexandri quoque locus is, quo hoc principium reser pariter inter duo bina elementa medium dici, pertinet ad aliquem Metaphysi eorum locum, quo ristoteles nullam etiam priueipii inter duo elementa medii lentionem fecit quamquani lexander quidem id e libris de Generatione et Corruptione Sum erep0tuit, quibus paullo ante dixit ho principium ab Aristotele memorari. In explieandis autem iis Aristotelis odis

ita versantur, ut de huius prineipii aut notione aut auetore quaerere vel ex ipsis ostis aliquid de hae re coneludere videantur, sed ipsos locos eo Xpli stant, quod o recto Tot στοιχῶ et o μετ&ξυ simpliciter ad naximandrum tamquam notum eius auetorem reserunt; et quamquam Simpli eius in explicand0 000, qui legitur Phys qui in

hac re gravissimus est, diserepantes etiam de naturae mediae auctore sententias adfert, tamen ipse iam antea hanc naturam Anaximandro tribuit In universum autein X

I S ponamus, inforpresses illos primum se Aristotelo colle-

163쪽

solis Aristotelis odis illa prinoi pii medii notio et Anaxi-naander eius auetor cognosci n0n potest sine diligenti horumloeorum comparatione huius autem comparationi in eoiumentariis nullum invenitur ve Stigium, praeterquam quod Alexander eo commentarii in Metaphysica l000, qu primum τὴν /ετοξυ φυσιν Anaximandro tribuit, addit, hoc principium memorari etiam in libris de Generatione et Corruptione. Deinde in illis ommentariis aliqua de Anaximandri doctrina referuntur, quae aut certum est non e Aristotele sumpta osse aut ex eo omnino non potuerunt uini namque quod Simpli eius in generali disputatione de Anaximandro reseri, velut uno primum omnium rerum priueipium dixisse infini tum ipsumque definivisse esse id, qu0d omnibus subiectum esset, et hoc priueipium statui880 88 Ti,aρα Talago χεῖα, sine dubio o Theophrasto sumpsit in); quod autem Alexander test Simplici refert, Anaximandri sententia terram manere et pr0pter parem undique distantiam et propter aerem sustinentem, hoc posterius ex Aristotele sumere non potuit. Denique, si antea Alexandri verba λεγειαι γ a &μφοτέρ υς' recto explicavimus'), is ipse e0ntendit, Anaximandri principium in universum ab iis, qui de eo reserant, pariter inter aerem et ignem atque inter aerem et aquam medium diei. Ergo illi interpretes nec notionem eius principii, quod Anaximandri esse dicunt ex solo Aristolole collegerunt, ne id sola Aristotelis uotoritate vel otiam solaeoniectura naximandri esse putaverunt, sed in utraquere aliis etiam sontibus usi sunt.

gisso, Anaximandrum essu naturae modia auctorom, x illo maximo loco collogissu crodendi sint; o nim Aristotolos omnium apertissimo naturam modiam Anaximandro tribuit. Simplicius autem orto ex illo loco non collegit quamquam enim pum o to XΡlioni tamen ita in selegantor, ita obscuro explicat, ut Oxplicare non potuisset, si seius xplication ad suam de Anaximandro sontontiam servenisset.

1 Cf. supra p. 8 12 13 ibique not. l. 2 Vid supra p. 106 Ol. 1.

164쪽

Diogene Laerti uno l0e mem0ratur quidam Diodorus Ephesius, qui de Anaximandro seripserit in); quare quispiam uspicari 088it, ab h00e aliqua eorum, quae de Anaximandri principi referri vidimus, sumpta esse. Sed cum hic Diod0rus a uult alio auct0re, quantum quidem

potuerim inVenire, mem0retur, omnino incognitum est, et quis fuerit quaque aetate vixerit, et num omnino de Anaximandri doctrina accuratius seripserit; nam Di0genes ex eo nihil refert nisi Emped0elem AnaXimandri tragi eam magniloquentiam et vestium gravitatem aemulatum 880. Quare inutile est, illum in nostra quaestione reSpicere. Sunt autem quaedam, e quibus coniciendum sit, ommunem illorum fontem maxime Theophrastum esse. Rei demonstrati hae est. Siinplicius ea, quae in generali illa

de diversis phil080phorum principiis disserit, sine dubio ad he0phrast p0tissimum sumpsit, id qu0d inde maxime

eolligendum est, qu0d statim initi eorum, quae de Xenophane disputat, hephrastum n0minat auctorem, et quod, eum in singulis fontem non indidet, ubi de re agitur, de qua auctorum opiniones dissentiant, reliquorum pinionibus opinionem heophrasti opponit a neque semper sere ut suam defendit. Quare, ut iam saeptu monuimu8, ea etiam, quae in illa disputatione de Anaximandro disputat, veluti hunc primum rerum principium appellavisse infinitum ipsumque des nivisse esse id, quod omnibus esset subieetum, et host

Suisse a heophrasto sumpsisse sensendus est 'in In hac prima Anaximandri prinoi pii sti initione non adhibet quidem

2 Cf. supra p. 8 12 13 et not. l.

165쪽

145 de e voeabulum To ιεταξυ de quo nunc maxime quaeritur sed nou multo post in eiusdem disputationis ea parte, qua, quas maxime ob eaussa alius aliud principium posuerit, indagat, aliqu08 ait in eligendo principi praecipue commutationis astilitatem respexisse, in hisque Anaximo n-drum etiam nominat, dicens: ωσ7περ Pa υνα ficta do οὐεἰγιε τυ ιι ετ αξ δι εο υaλλοίωτ ον υ ποτίθεται i). Hod igitur loco Anaximandri prin stipium ita et o sιεταξυ appellat, quasi haec eius appellatio iam nota sit, id est, quasi a ipso in prima illa definitione iam usus sit ). Quod pro voeabulo 'cio παρα τα στοιχε tot', quo antea usus est, ita simplieiter reponit 'cio μεταξυ satis quidem explicatur, si sumimus, in ipsius mente duo illa voeabula ita idem valuisse, ut inseius fere inter se eommutaret; verum lacilius etiam explicatur, i Sumimus, eum apud ipsum Theophrastum scio με ταξυ legisse et propterea solum omisisse Seorsum nominare, quod plane idem seiret

atque o recto τ στοιχει Signitieare. Quae sumptio ut per se non est necessaria, ita sola cum aliis quibusdam rebu8, quae eum hac quae8tione cohaerent, omnino consentit.

Etenim ex ips Simplici apparet, heophrastum de Anaximandri principio plura disputavisse, quam quae ab illo in huius prinoipii definition adhiberi vidimus. Paullo enim post in eadem generali disputatione a Theophrasto

ait Anaxagoram eum Anaximandro omponi, eum dicat,issi quis naxag0rae mixtionem esse sumat ' μίαν φDσιν I Phys. 8, b init. Vid supra p. 115, 3.

2 Si quis propter particulam πεο putet, hoc loco non Cortam acifirmationem continori, opulandum si particulam εἴπερ non ad 'r μεrte D nor θεναι ' sed ad T ἐυ Huno τοι υrror Θένα 'portinero, hac significaticino 'siquido propter sacilitato in commutationis ponito μεταξυ Agitur nim hoc loco do ratione, ob quam quodque principium anto nominatum positum sit.

166쪽

eum portet in pri0re quadam disputati0nis parte ipsius

appellavisse. Certe autem ita appellavit non quod ipse Anaximander uum priueipium ho m0d definivisset, sed quod ipsius Anaximandri definitio h00 0do interpretanda esset. Namque voeabulum ' τισιν ἀορέσιον κa

εἶδος non esse nisi quandam interpretationem ab ipso Theophrast pro laetam, iam ipse implieius satis aperte eo signis eat, quod alio l0 eo quo iterum eadem Theophrasti

Verba adfert, hune non sine vituperatione dicit Anaxagoram cum Ana Ximandro in unum conicere'), quodque ipse illo voeabulo nunquam in desiniendo Anaximandri principi uti-l Phys. 33, a post m. sub de Anaxagora disputatur) ἡ-ὶ

significat, in qua ui si ionda vis adhib0nda sit, qua igitur ipsi rerum naturae ro pugnut significat igitur hoc loco talom

quandam interprotationsem, qua uno sontentia divorsae ser vim ad unam reducantur. Simplicius hoc loco vortat quido solum dicit, Theophrastum seo, quod Anaxagorae mixtionum μίαν φυσιν eo D GIovis rer' εἶ δος interprolsetur, huius piatontiam per vim ad Anaximandri sententiam roducero indo autum per se non sequitur ut otiam Anaximandri principium non nisi per interpretationem quandam ab ipsius sontentia alionam a Theophrasto φυσιν QDισroa - ' uo appullari putavorit; sed hanc osso eius opinionem, ut non repugnat lo iis orbis, ita o probatur, quod, cum alias sempersere Theophrastum sequatur, hoc vocabulum nunquam de naXimandri principio adhib0t.

167쪽

tur et clem ipsi paullo post ali argumento probabimus. Quod

si verum est, eum in priore disputati0ni parte op0rtet etiam talem quandam ipsius Anaximandri definitionem proposui8se, e qua illa interpretatio Sequeretur. Haec autem definitio vix potest e contineri, quod Anaximandrum dixit prinei pium ponere et i ιαρὰ τὰ στοιχria, quoniam e notione naturae, quae sit ricto et a Tot χε ire, nisi accedente alia nota aesturatius tiam desinitur, vix effici potest, ut hae natura dicenda sit ' i'υσις ορισζος καH ido Sumendum igitur est, eum aliud etiam Voeabulum adhibuisse, tu ipsius Anaximandri sententiam redderet quod vocabulum non aliud fuisse nisi O s εταξυ pluribu rationibus videtur probari. Primum eum hae opinione consentit, quod Simpliciu8, ob quam caussam posteriore generalis illius disputationis loco naximandrum posuisse diei et με Laio, ob eandem priore loco eum dixit et graρὰ στοιχει posuisse Deinde haud opinio confirmari videtur, si eum Simpliei eo inparaveris Philoponum. Nam quae Philoponus in generali 0 divorsis philosoph0rum principiis disputatione, quam pariter atque Simplieius a d explicandum Physi eorum libri l. aput 2 instituit, de Anaximandri principio disserit, magna X parte non sententia solum sed partim verbis quoque cum iis, quae e Simplieio attulimus, plane consentiunt, ita ut sex eodem sonte, id est, e Theophrasto, Sumpta 88 9utanda sint 'i. Iam vero hiloponus statim illius disputationis initio Anaximandri principium modo disiunctivo dicit 'go stετa D n ερος bai dato ἰ ιυρος καὶ δερος

2 Hoc ut intollogatur, qua ab utroquo dicuntur, inter Se comparanda sunt singillatim iuvat conferre haec verba:

168쪽

148 Quare non absonum est credere, hau quoque definitione ni

o aliqua he0phrasti disputatione fluxisse quamquam

seri etiam p0test, ut ab alio auctore aecepta sit. Postremo autem una est ratio, qua omnis videatur de hae re dubitatio tolli. Vidimus, a Theophrasto na-Ximandri principium silai cyυσιν χοριστον κατ' idoς', ab Aristotele autem uno Metaphysicorum loco 'sursia appellarii). Hae duae eiusdem priueipii desinitiones repugnantes sunt, ita ut erte non utraque possit Anaximandri esse. Iam vero neredibile est, aut Theophrastum aut Aristotelem veram Anaximandri rationem ignoravisse. Hine igitur proseiseentibus quaerendum est qua ratione diserepantes illae eiusdem principii desinitiones inter se eonciliandae sint. Conditiari autem ita 80lum videntur posse, Si sumimus, aut utramque aut certe alteramutram non esse nisi quandam eius, quam ip8 Anaximander prop08uerit, doctrinae interpretationem. 8 autem utraque habenda interpretatio.

Quod enim Aristoteles Anaximandri prineipium semel uiars a appellat, id ex ipso rist0tel iam ostendimus nihil esse nisi quandam interpretationem, qua Anaximandri doetrinam ad suam de elementis oetrinam redueeret'). Sed Theophrasti etiam illam definiti0nem non nisi interpretationem e88e, primum, ut paullo ante exposuimus δ), inde e0n eludi p0test, qu0d a Simpliet i, a quo Sol refertur, nunquam ad-

Simplicii:

I Vide supra p. 47 sq. 50 sq. 145. 2 Vide supra p. 50 et 4.3 Vide supra p. 4 et not. 1.

169쪽

hibetur, immo etiam vituperari videtur. Tum colligendum est inde, qu0d hae eadem Anaximandri principii interpretati iam ab Aristotele pr0posita est hunc enim aliquo

l000, quem certum est ad Anaximandrum pertinere, Stendere vidimus, principium uter duo elementa medium, si poneretur esse aliquid ab elementi diversum, non esse 9088 naturam, quae Sua quadam qualitate uteretur, sed talem Solum naturam, quae in qualitatum c0ntrariarum privati0ne Versaretur, id St, non 88 90sse nisi Mici ν φυσιν eoριστον cra' idoς ν); ac probabile sane est, Theophrastum illius hanc interpretationem SuScepi8Se POStremo, si Anaximander ipse principium suum esse Volui88eto fiaν si s v et et seto κατ' idoς, Aristoteles in dubi hane eius sententiam cogn0visset; si autem cognovisset, Sine dubio

eam, utp0te cum Sua unius informis materiae opinione consentientem, probaturus nec Vero illam νυσιν χοριστον mi X-tionis notione interpretaturu fuisset, siquidem ip8040tius

Anaxagorae mixtionem ita interpretatur, ut eam, Si recteo agitetur, nihil aliud dicat esse 908se quam ' τὐ ιοριστον 7 ριν . . μετaσχεῖν ιdους τινος' η). Ergo Aristoteles talem quandam Anaximandri sententiam n0u 0gnovit; si autem n0u 0gnovit, nec Anaximander eam prop0Suerat atque

inde sequitur, ut illa Theophrasti definiti 110n possit esse

nisi quaedam Anaximandri doctrinae interpretatio. Iam ero, cum duae illae definitiones non nisi interpretati0ne Sint, quaeritur, qua condidione seri potuerit, ut idem principium et ursia et ita φυσις ἀοριστος κατ' εἶδος explicaretur. Ea vero, si Anaximander principium Suum naturam quandam inter duo elementa mediam dixerat hanc enim naturam, quemadmodum Vidimu 8, iam ipse Arist0teles stendit aut priore aut altera ratione interpretandam esse ac ne coniectura quidem, pin0r, sa-I Vide supra p. 52 ut 3 cum adnot. Oll. 66 I. 2 Metaph. Ι 8. 98, 30 sq. b 16.

170쪽

cile alia principii cuiusdam noti invenietur, quae duplicem hane interpretationem admittat. Hoc si verum est, Theophrastum in sua de Anaximandro disputatione, antequam illam interpretationem proponeret, rettulisse oportet, naximandri prineipium ipsius Sententia , regaξυ ι SSe. Iam si Theophrastus Anaximandri principium non solum i Gρα et στοιχεῖ Verum etiam L εχ αξυ appellavit, apud eum omnino iam reperiebatur illa Anaximandri principii n0tio, quam ab Arist0telis interpretibus proponi vidimus. Hoc autem si ita se habet, vix poterit dubitari, quin Τhe0phra8tus, quippe e u Simplicium pleraque Sum pSi8Secert con Stet, primus ac gravissimus illius notionis sons sit. Atque h0 ego quidem non solum verisimillimum sed etiam paene certum esse existimo quamquam enim n0n ipsum quidem ab illis interpretibus est traditum, tamen ex ipsis e0rum testimoniis ratiostinatione, ut mihi quidem videtur, necessario fere conclusum est ac reVera ea demum

condicione, Si hoc verum esse ponitur, et ip8 ea, quae abii referuntur, et magna eorum in his rebus reserendis consensio et distendi certitudo plane intelleguntur. Possint quidem dubitationem movere Damascenus et Porphyrius, qu0rum ille, Simplicio teste, et μετυρο inter aerem et ignem ad Di0genem Ap0lloniatem rettulit, Porphyriu autem in hac re illum secutus est, Anaximandri vero principiunt esse e0ntendit 40rpus rebus subiectum in univerSum, cuius Species ab illo n0n definiretur'. Verisimile enim esse diceS, 08 quoque heophrasto 808 esse, atque, Si Si int, ex eo illam Anaximandri principii notionem SuSceptur0Ssuisse, si apud eum invenissent. At Damascenu quidem ea parte, qua Di0geni o μεταξυ tribuat, a Simplicio ipsius he0phrasti testim0ni refutatur is igitur hac certe

parte aut non usus est lieophrast aut eius auctoritatem spreVit. Porphyriu auteni ea parte, quatenu To ιεταευ referat ad Di0genem, a Simplici dicitur secutus esse DamaScenum ergo is quoque hac certe parte aut non Sus