Anaximander Milesius, sive vetustissima quaedam rerum universitatis conceptio restituta

201쪽

Priusquam P0rphyrium mittamus, iam hoc loco videtur m0nendum Sse, quo postea utemur, a Porphyri Anaximandrum non dici ponere corpu8, quod ip8um per en ullis qualitatibus definitum sit, sed p0nere corpu8, cuius speciem sive qualitatem ipse non definiat;

id quidem prudenter a Porphyrio dicitur, quoniam notio corp0ris nullis qualitatibus definiti ipsa secum pugnat nam etiam si c0rpus intellegitur generaliter, in huius notionen0ti inest quarandam qualitatum. Quare, qui Anaximandri ius nitum putant esse materiam qualitatibus desinitis carentem, Porphyrii testimonio uti non p088unt. 19. Pergimus ad Simplicium. Copiosa eius de hoc Aristotelis l000 diputatio ἶ quadripartita 8t. 08tquam ips disputati0nis initio duo esse dixit hy8ie0rum genera, alterum eorum, qui id quod est unum, alterum eorum, qui plura esse statuerent' Aristotelis de prioribus sententiam

apparent. Primum his verbis manifesto explicati0 Aristo-

l Ratio grammatica haec est ναξίμανδοον ι διορίσTως λεγερ σωμα ro 7ποκείμενον Πειρον quod quidem ἀδιοιγίστως λεγειν explicatur verbis: ου διοδείσα ντα το εἶδος is κr

2 Phys. 32. a med. f. supra P. 1l Sq.3 Est haec a divisio, quam Aristotelem hys. I, 2. 184 15 sq.

proponere vidimus.

202쪽

182 telis verborum εὐ πονήσαντες εο ν κτλ. continetur Verba

reliquis Aristotelis verbis resp0ndent. Deinde iisdem verbis universa horum physicorum doctrina et generaliter definitur et in duas suas species dividitur, eo quod hi physici omnes παντες id quod est unum atque unum quidem corpus omnibus subiectum ponere dicunturtumque ipsi a duabus huius c0rp0ris formis v0eabulis Οιιιἐν - τινες δε in duas dividuntur partes, alterame0rum, qui illud unum corpus unum ex elementis, alteram eorum, qui naturam quandam mediam esse velint. Inde autem apertissime sequitur, ut Simplicius Aristotelis verba 'εν tot σαντες τὰ o σωμα κελ' pariter ad utramque hysicorum partem, ad 'o μἐν et ad ' o δε pertinere cen-Seat, tamquam notionem generis, quod statim suis partibus explicetur. Atque inde patet, Simplicii sententiam de Aristotelis l0ei rati0ne grammatica eam 88e, quam ipsi

Sed quamvis haec res ex hisce Simplicii verbis sine

ulla dubitatione pateat, tamen in sequenti altera disputationis parte sunt quaedam, quae cum ea videri p088in pugnare, atque revera cum ea pugnant, Si ita sunt explicanda, ut ab omnibus, qui iis hucu8que Si Sunt, accipiuntur. Quare de hae disputationi parte rursu SeorSum quaerendum est, ut laudem hi Simplicii 0cus, a multis laudatus nemine autem explicatus, omnium partium explicatione pateat. Priusquam autem ad ipsam explicationem aggrediamur, de re quadam videtur praem0nendum 88e, quae

ad intellegendam Simplicii sententiam gravissima est. Etenim pr0pter inelegantiorem illam atque ambiguam rationem eius Aristotelis l0ei, ad quam hae Simplicii disputatio pertinet, duae huius disputati0nis partes, secunda et tertia, ita comparatae sunt, ut, i per Se 80lae pectantur, pari fere iure duplici m0do explicari 088int Quare, cum

203쪽

in his partibus explicandis utraque explicatio pr0ponenda

Sit eant, quam 1 rte veram putabimus, ex ipsis Simplieii verbis ostendere Solum poterimus non minus probabilem vel etiam probabiliorem esse quam alteram, de ipsa autem eius veritate non nisi ex ipsius cum universa Simplicii sententia consensione et alterius ab eadem dissensione iudicari poterit. Cum autem universa Simplicii sententia

non nisi ex omnium partium explicati0ne plane cognoscip0ssit, etiam illius alterius explicati0nis necessitas rituum in t0tius n08trae disputationis sine plane patebit Simpli eius igitur altera disputationi parte, 0Siqua In priore parte iam e08, qui id qu0d est unum e tribus elementis ponerent, nominatim attulit, lialem et Hipp0nem, Anaximenem et Diogenem p0ll0niatem, Heraclitum et Hippasum, de ii quaerit, qui ab Arist0tele naturam inter

aurem et ignem mediam ponere dicantur. In qua quaestione p08tquam primum ab leXandro hanc naturam narravit ad Anaximandrum reserri, tumque P0rphyrii pinionem plane c0ntrariam proposuit, continuo ad hunc convertitur refellendum, hisce verbis: ευφυεστερον δέ μοι δοκει κατὰ τὸ ν λέξιν, fui co αντι διχὶρ L s ένου Ου c. 1 ατος ιρος et στοιχεὶ καὶ το μεταξυ ἀκουειν, αλλ' u dicit eoos ἐνου

γενεσιν.

Facile patet, hanc Simplicii 0ntra Porphyrium disputationem e duabus partibus constare. Priore parte eam refelli P0rphyrii pini0nem, a qua is pr0laetus Suam de

204쪽

184 Anaximandro sententiam proponat i) 08tendens, illam, quam Porphyrius Aristoteli verbis ' εν tota )σανιες εο ν κτλ' contineri contendat, physicorum divisionem non convenire cum orati0nis forma ab Aristotele adhibita. Altera parte, quae illa priore nititur, magna Sane di 88erendi subtilitate demonstrat, ipsam P0rphyrii de Anaximandro sententiam prorsus pugnare cum aliqua Sententia, quae ipsis Arist0telis verbis aperte contineatur. Atque prior illa disputationis pars et quod ad intellegium et qu0d ad veritatem attinet, omnino perspicua est. Obseurior est altera pars, quae incipit a verbis καὶ ιεντο κοινῶς'*ὶ de hae igitur iam disserendum St. Pro argumentationis fundamento Simplicius hanc po

νοτητι Quae propositio ut recte intellegatur, omnium primum id quaerendum est, qui intellegendi sint ii, qui a Simplici 'o προειρὶ μενοι appellantur; id enim n0 pr0tinu apparet. Qua quaesti0ne saluta explicandum erit, qua ratione verum sit, qu0d Simplicius Aristotelem didit de hisce communiter praedicare κοινως παγειν eam generationi formam, quae in condensatione et raresaetione consistat namque id etiam videbimus non pr0tinus aper

Qu0 primum ad voeabulum ' o πρ0ειρπιμνοὶ pertinet, id dupliciter p0test referri. o primo quidem adspectu necessario videtur referendum esse ad totam hanc Aristo

patet ex hisce verbis supra p. 77 laudatis: Πυρφυρεος, ω του ρ στο Τέχους ανr δ αιχουντος . . . Avo ξ μανδρον λεγειν φλησίν. 2 In ' καὶ μεντο particula καὶ significat novi argumenti additionem; μέντοι autem hoc loco auget adfirmationis et certitudinis vim velut si latino dicitur et vero isel et ver etiam.

205쪽

ρι μεν0 intellegendi uni miles ii physici, qui id quod

est unum corpus rebus subiectum atque quidem aut unum ex elementis aut corpus quoddam medium ponant. Sed h00 8 ponimus, maximam quandam Simplici tribuimus Sententiarum repugnantiam. Sequitur enim, ut Simplieius

c0ntendat, ab Aristotele de iis physicis, qui id qu0d est

unum ponant corpus rebus subiectum, et de iis, qui id corpus unum ex elementis, et de iis, qui id naturam quandam mediam esse Velint, eam praedicari generationis formam, quae in condensati0ne et rarefactione consistat. Iam vero eundem in prima disputationis parte, eadem Aristotelis verba explicantem, dicere vidimus, omne physic08, qui id qu0d est unum p0nerent, id unum corpus quoddam p0nere, eo autem in duas specie dirimi, qu0d alteri id corpus unum ex elementis, alteri naturam quandam

mediam ponerent. Quare si sententiam illam Simplicii esse ponimus, equitur, ut simplieiter de omnibus physici 8, qui id quod est unum ponant, illam generationi formam abAristotele praedicari dieat. At in tertia et quarte disputationi parte, ut pauli p08 videbimus, in hisce physicis Anaximandrumqu0que numerat et hunc ait ab Arist0tele diei non condensatione et raresaetione, sed e0ntrariorum Secretione re generare, ait igitur, illam generationis formam ab Aristotele n0nde omnibus illis physicis praedicari. Num quis facile putabit, Simplicium ita fuisse 8000rdem, ut hanc repugnantiam n0 videret, aut ita neglegentem, ut mitteret verbis indicare γVerum alia etiam esse potest V0stabuli ' οἱ προειρ sta-νοι relatio. Etenim in illa ristotelis orati0n f οἱ ι ἐν

γὰρ εὐσποιήσαντες κτλ qua priores physici definiuntur,

cernitur quidam oeabulorum sive notionum ordo, siquidem illi id quod est initi unum, deinde corpus rebu Subiectum, denique id corpus aut unum ex elementis aut naturam quandam mediam p0nere dicuntur. Iam si reputaveris, t0tam hanc Simplicii disputati0nem in res el-

206쪽

lenda Porphyrii de h0 Arist0telis loco sententia versari, P0rphyrium autem hune locu ui ita intellegere, ut eos, qui id quod est unum ponant, statim dividi dicat iu 0s, qui id unum ens corpus infinite diutum et in os, qui id

unum en aut unum e tribus elementis aut naturam

quandam inter duo elementa mediam esse velint, Simplicium contra ita, ut eos, qui id quod est unum atque unum quidem corpus ponant, dividi dieat in eos, qui id corpus unum ex elementis et in eos, qui id naturam quandam mediam esse Statuant, vix poteri non credere, vocabulum 'o προειριγώνοι dictuin QSSe a Vocabulorum sive noti0num rdine, quibus illi ἐν sive pri0res physicis deinceps definiuntur, referrique solum ad haec pri0ra illius rationis verba

tur pri0re physici, quatenus hi primum illis Aristotelis

verbis generaliter id quod est unum atque unum quidem corpus, neu vero, quatenus id corpus modo disiunctivo aut unam aut alteram huius corpu8 89eciem ponere dicantur.

Utra v0eabuli relati accipienda sit, ex h0 80l0 Simplieii 0004011 0test iudicari; nam et utramque pariter cum naturali voeabuli significatione convenit, et utraque posita eadem c0ntra Porphyrium sequitur c0nclusio. Sed p08teri0 magi commendatur, qu0 coniuncti0 est cum ipso l0ei consilio. Nam Simplicius h0 l0e id solum agit, ut sententiam Porphyrii, qui Anaximandri principium esse dicat corpus infinite dictum, refellat refellit autem eo et e solum potest refellere, qu0d stendit, Aristotelem de iis, qui id qu0d est unum et qui corpus rebus ubiectum ponant, coniunctim κοιν υς praedicare eam generationis formam, quae in condensatione et rarefactione con8istat, de Anaximandro vero hanc generati0nis sormam negare num Aristoteles hane generati0ui larmam

207쪽

iis etiam tribuat, qui illud corpus unum ex elementi et qui naturam quandam mediam ponant, ad alia res fortasse multum, ad Porphyrii autem opinionem refellendam nihil refert. Fit autem haec posterior vocabuli relatio eo necessaria, quod sola, ut in disputationi sine apparebit, cum universa Simplicii sententia congruit ). Cum hae quaestione de vocabuli , προειριγιενοι

1 Omnes, qui hucusque hoc Simplicii loco usi sunt, simpliciter

priorem vocabuli οἱ προειο istho relationem acceperunt, quasi praeter hanc nulla alia esset. Suhluiermachorum ab hac vocabuli relatione profectum esse, eX ea patet ratione, qua Simplicii locum explicat. Ait nim Werk III, 2, p. 803 Simplicium hoc loco ostendere, naturum illam mediam non pertinere ad Anaximandrum, atque eo quidem ostendere, quod Aristoteles auctorem natura illius mediae condensatione et rarefactione uti, Anaximandrum autem non uti dicat. Cum qua interpretatione coniunctum est, quod Simplicium putat hoc loco Alexandrum refellere. Vix Opus est monere, hanc interpretationem a loci et verbis et consilio omnino alienam esse. - Eadem vocabuli relation utitur Fr. Lutgo ait enim l. l. 6), Simplicium hoc loco indicare velle, condensationem et rarefactionem Aristotelis sutilentia proprie ad eos solum pertinere, qui unum ex elementis et qui naturam mediam principium ponant. Quae loci explicatio non Solum ab ius et urbis et consilio, verum etiam ab ipsa ratione rerum, de quibus agitur, prorsus abhorret quid enim istud sit, condensationem et rarefactionem proprie ad eos solum pertinere, qui unum e elementis et qui naturam mediam ponant, nemo facile intelleget, cum nec hoc ne alio loco praeter hos ulli memorentur alii, qui hac generationis forma usi sint. Sed Litigius ut eum Aristotelis locum, ad quum haec tota Simplicii disputatio pertinet, ratione commenticia explicavit, ita etiam huius disputationis rationem omnino non adsecutus est. Opinio ius de ea huius disputationis parte, quae ad Porphyrium pertinet, non solum ab huius partis sententia prorsus aberrat, sed etiam per se ipsa probabili sententia caret et quae de parte sequunt loquitur, ab exteriore solum sermonis specie petita sunt. Si Simplicius res tam pugnantes a contrarias dixisset, quam Litigius eum dixisse sumit, cum repugnantiam nullo modo indicet ideoque ne animadvertisse quidem videatur, momsocordiae solum verum etiam stupiditatis accusandus esset.

208쪽

188 relatione arctissime c0haeret quaestio, utrum Simplicius in Arist0telis propositione 4 φ εν ci εν reos σαντες TU

τρι υν τι ἰ αλλο signifieari putaverit differentiam, qua pri0res physici οἱ Πεν ab alteris o δε disserrent, an doctrinam omnibus his physicis communem statim per duas ipsius species explicatam. Si verba illa pri0re

- τέων τραυν τι δε ιλλο . intellegunturque miles ii physici, qui id quod est unum c0rpus rebus subiectum atque quidem aut unum ex elementis aut naturam quandam mediam p0nanth). Si posteriore modo accepit, ι

non omne ii physici, qui id qu0d est unum c0rpu8 atque quidem aut unum ex elementis aut naturam mediam 90nant, Sed eorum alter 80lum, atque hi ipsi ea Solum parte intelleguntur, quatenus pariter atque reliqui id qu0d est et unum et corpus hae enim Si ratio omnibu840mmunis), nec Ver ea parte, quatenus modo disiunctivo hoc orpus aut unum e elementi aut naturam me

I Quoniam, ut sumpsimus, verba ἐν ποιησέιντες rλ. Significant disserentiam, qua priores physici ab alteris disserant, οἱ μεν necessario intelleguntur omnes ii, qui hac disseronti a siliquis distinguantur ipsique huius differentia disseruntia in duas partus dividantur; hique omnes res condensatione et rarefactione generare dicuntur. 2 Quoniam, ut iam sumpsimus, verba ον ποιήσανrες rλ' significant doctrinam omnibus physicis communem statim in duas suas species divisam, illi οἱ μεν sunt alteri solum eorum physicorum, qui id quod est unum corpus hocque aut unum ex elementis aut naturam mediam ponant. Hi alteri sunt quidem necessario tales, qui id quod est et unum et corpus ponant utrum autem ii sint,

209쪽

189 rebit. Utra ratione Simplicius verba illa aeceperit, rursus 0b easdem, qua aute dirimus, aussas non e hoe loeo sed solum ex universa eius sententia plane iudieari potest. Iam Simplicius ιερι των προειρηφώνc0ν Aristotelem diei of νέος ara: εῖν eam generationi formam, quae in condensatione et raresaetione consistat. Quid sit κοινως

επαγειν ex ipsis vocabulis patet signifieat enim aliquid unum communitur de pluribus praedicare, sive hae plura uuius rei notionem efficiunt sive sunt plure re8, quae in hoc praedieato consentianti). Sed cum o grooειρ γ μοι dupliciter intellegi p08sint, quaeritur num utroque intellectu de iis communitur illa generationis forma praedicetur; nam si uno vel altero intelleetu de iis non om muniter praedicatur, consectarium est, ut hoc intelle et u a Simpliei non dicti sint. Primum igitur si ristoteles verba εν ποιί Gaντες To ν κτλ. Signifieare voluit disserentiam priori physic0rum parti propriam, propo Sitionis ' o με ra εν

haec est sententia: omnes ii physici, qui id quod est

unum ponunt corpus rebus subieetum, atque quidem aut unum ex elementi aut naturam quandam mediam, rerum multitudinem condo satione et rare saetione gignunt δ). Quare si Si pli eius verba a gio xyaντες εο ν κTλ. hae ratione aede pit ergoque τους προειρ νηφάνους reserri voluit ad totam

qui hoc corpus unum sex olomontis, an ii, qui naturam mediam onant, incertum est, quoniam hae sunt dua unum et corpus Onentiam specios. Hi altori ros condensation set raro notion generare

dicuntur itaque ii, do quibus sto gonorationis forma raodicatur, sunt quidem tales, qui id quod os se unum ut corpus ponant, Utrum auto simul ii sint, qui hoc corpus unum sex elementis, an ii, qui

naturam mediam ponant, rursus incortum manet.

I Prioris rationis xomplum hoc si sequi prud0nter et honeste agunt, laudantur postorioris hoc , set qui prudenter agunt et qui onusto, laudantur . 2 Cf. supra p. 88, not. 1.

210쪽

190 hane Aristotelis orationem ' o sιεν γαρ εν ora σαντες

ζ τίων quo τι j λλο recte ait, de hisce ab Aristotele communiter praedicari illam generationis sormam. Sin autem Aristoteles illi verbis n0n quandam priorum bysicorum disserentiam, Sed doctrinam omnibus physicis communem latim per duas ipsius species explicatam significari v0luit, propositionis ' o μεν

tentia iam non haec est ' omnes ii physici sed haudeo: alteri vel aliqui eorum physicorum, qui id quod est unum ponunt corpus atque quidem aut unum ex elementis aut naturam mediam, rerum multitudinem condensatione et rarefactione gignunt 'i). Hae igitur propositione quaeritur qua rati0ne hi alteri physie definiantur. Cum omnes physici dicantur id quod est unum corpus ponere, ab huius autem c0rp0ris forma statim in duas speeios dividantur illi alteri physicorum neeessario quidem tales sunt, qui id qu0d est et unum et corpus p0nant;

neeesssario etiam in alterautra horum specie sunt ergoque modo diunetivo aut ii sunt, qui hoc unum corpus unum ex elementis, aut ii, qui id naturam mediam ponant, incertum autem est, utri sint. Ergo, cum de his alteris physicis generatio per condensationem et rarefactionem praedicetur, quatenus tales sunt, qui id quod est et unum et corpus ponant, de his et unum et corpus ponentibus communiter illa generationis forma praedicatur quatenus autem modo disiunetivo aut ii dicuntur esse, qui id quod est unum corpus hocque unum ex elementis, aut ii, qui unum corpus hocque naturam quandam mediam ponant, illa generationis forma nec de illis nec de hisce praedicatur κοιν υς sed de ambobus, ut hoc voeabulo utar illi contrario, praedicatur ' διε ευγμεν υς' praedicatur enim aut de unis aut de alteris, incertum autem est, de utri prae-

I CL supra p. 88, not. 2.