Anaximander Milesius, sive vetustissima quaedam rerum universitatis conceptio restituta

251쪽

231χεια nec Ver unum aliquod ipsorum elementorum ponant

ἴλιειρον, qu0d, Si horum aliquod id est, aliquod elementum, n0n, ut Zelleru ait, aliqua natura qualitatibus desulta in universum esset usuitum, id ipsa sua inmittat cou-trariorum elementoriani ortum prohibiturum esset'; deinde breviter ostendit, illud τὰ παρα τα στοιχεia, Vel, ut nunc

qu0d, Si 88et, apparere deberet sensibus. Quid igitur Arist0teles h00 0eo omnino non loquitur de talibus quibusdam

qui το απει osi generaliter distant id, e qu elementa orta sint, ut Zellerus interpretatur, Verum de iis, qui To πειρον ponant το παρα τα στοιχειa, e qu ipsa elementa orta sint; atque hoc Tyrtae et a s Οιχεia non opponit ' cuivi naturaequalitatibus definitae verum opp0nit singulis illis quattuor elementis, erg0que ipsum non diei omnino nullas definitas qualitates habere, sed s0lum, nullam habere illarum qualitatum c0ntrariarum, quibus elementa definiantur. Iam ver ipso l0ei initi το παρα α στοιχεῖα pariter atque elementa aperte ponit in numero corp0rum Simplicium, id e8t, corporum impliei quadam qualitate utentium, et in odi fine ipsis verbis appellat σευμα ἐσθλ τον, id St, 00rpus sensili qualitate praeditum. Ergo Aristoteles hoc loco non solum non significat, Anaximandri principium esse naturam per se uiu8Vi qualitati expertem, verum etiam aperte esse dicit corpus, qu0d pariter atque elementa sua quadam implici eaque quidem ensili qualitate utatur. Tertiam rationem adfert testimonia he0phrasti, Porphyrii, i0genis Laertii, Pseudo Plutarchi, quibus 98am illam sententiam putat contineri λ). At Theophra8tus Anaximandri prineipium diei quidem a σι σιν oo στον

I L. l. p. 19 et 192.

252쪽

κατ' εἶδος καὶ arti 1ιεγεθος ' ); sed iam vidimus, his Theophrasti verbis n0n ipsam Anaximandri sententiam, Verum quandam huius Sententiae interpretationem proponi. Stendimus enim hae solum rati0ne illa The0phrasti verba consociari 088 eum eo Aristotelis l000, quo is Anaximandri principium appellaret mixti0nem idemque e etiam diximus confirmari quod illa Theophrasti sententia nec a Simplicio, ut 80lus eam refert, nec ab ult alio vetere seriptore in definiendo Anaximandri principi adhiberetur g). Ad haec argumenta nunc addere possumus, qu0d facile quidem intellegitur, quid entiens Theophrastus, Si Anaximandri principium scivit naturam esse inter duo elementa mediam, hanc explicandam esse putaverit pυσιν ἀοριστον και εἰδος, qui autem e notione naturae nullis qualitatibus des nitae riri p0tuerit n0ti naturae inter duo elementa mediae, omnino non c0mprehenditur. Iam ver qu0 ad Porphyrium attinet, is Simplicio teste c0ntendit Anaximandrum principium ' ἀδιοριστ 0ς'

to ἐδος, εἴτε ιυρ εἴτε Dd 0 εἰ et di ρ' β). Qu0rum verborum ententia, ut antea Stendimus'), non haec est, ab Anaximandro principium p0ni 0rpus, qu0d ip8um per Sequalitatibus definitis careat, tale enim corpus omnino

1 Simplic Phys. . , , . in s. vid locum supra P. 1 Non ipsum quidem Anaximandri principium hoc loco appellat i υ-

σιν ορεστον κων ' δος', Verum ait, si quis naXagorae mixtionem talem φυσιν αὐοιστον e88 Sumat, huius principium corporeum similessuri principio Anaximandri. Verum ex hau dicendi ratione, ut antea exposuimus, equitur, ut anteriore quodam loco Anaximandri principium simili ratione Xplicaverit.

2 Vid supr. p. 45 et 14 cum adnot. 3 Simplic Phys. 32, , m. id totum locum supra p. 18, 1 et p. 77.4 Vid supra p. II 8 I p. 77 ut IT cum adnot.

253쪽

non est sed poni corpus quoddam in universum, cuiuS speciem n0n desiniat, in incerto videlicet relinquens, num ignis an aer an aqua sit. 0 autem ab illo maximo opere

differt. Qui enim prinei pium diei corpus quoddam in

universum, non definiens eiu Speciem, is, qu0niam corporis noti per se notionem qualitatum sensilium continet, principium diei naturam esse sua quadam eaque e Sili qualitate utentem, ne Vero naturam euiusvis qualitatis X- pertem, atque ea 80lum parte non definitam, quatenus

qua illa eius qualitas sit, non p0ssit definiri. Eodemmod D. Laertius i et Pseud0-Plutarchus' Anaximandri principium definiunt, qui verbis etiam fere eum P0rphyrioc0nsentiunt et maxime ea solum re ab e disserunt, qu0dis tres solum corp0ri species, tria dico elementa, enumerat, qu0rum qu0d principium sit, ab Anaximandro non desiniatur, hi autem aliam etiam Speciem memorant, p0S elementorum enumerationem addentes j Ἀλλο τι vel ' Ἀλλ εινὰ σε is aeta quibus verbis videtur quaedam illius τοι it τὰ στοιχει signifieati inesse. Itaque omnibus hisce testimoniis mutuo non continetur, Anaximandri principium naturam esse cuiusvis qualitatis expertem Praeterea autem saeti tibi persuaseris negleetis etiam iis, quae de naxi mandri principio disputavimus, illam definitionem a Porphyri memoratam non verbis 80lum sed ne sententia quidem p088 ad Anaximandrum pertinere. Primum enim ea mnino n0n potuit pr0poni, antequam generi et speciei notione coeptae essent distingui, quae distineti ab naximandri temporibus omnino aliena est. Deinde aperti88ime pugnat eum ea ratione, qua Anaximandri principium

loco dicitur γῆ, inscienti est.

254쪽

234 definiri vidimus a Theophrasto. Nam Porphyrius et D. Laertius et seud , Plutarchus Ana Ximandrum dicunt principium p08ui880-0rpii qu0ddam, n0u definientem, num esset ignis an aer an aqua an aliud qu0ddam corpus Theophrastus autem naximandrum diserte ait non unum X

elementis Sed et Eoa τινα si σιν πειρον Vel λλο τι

παρα a Z0ιχει principium dixi 880'). Ergo qu0d illi ab Anaximandro definitum esse negant, id Theophrastu apertissime ab eo definitum esse adfirmat ).

l Simplic Phys. 6, a, . m. id locum supra p. 115, I et 2. Errat igitur ultoriis p. 92ὶ qui in his Simplicii urbis andem suntentiam inesse putet atque eam, quae a Porphyri pro

ponatur.

2 Unde mira hau ac pauno inepta Porphyrii de Anaximandri principio sententia orta sit, difficit inventu est. Porphyrium eam non primum ex illo loco Aristotelico collegisse sed aliunde conceptam habuisse, ex ipsa illius loci ratione intellegitur et eo etiam confirmatur, quod eadem sententia apud D. Laertium Porphyrio paullo antiquiorem legitur. Vid supra p. 233 I. Cum autem Porphyrius

et D. Laertius et Pseudo-Ρlutarchus in eadem sententia conveniant, oportet aliquem suisse scriptorem antiquiorem, e quo eam Sumpserint. Iam vero is, qui primus hanc sententiam aperte salsam proposuit, quisquis fuit, ad eam certe non pervenerat nisi eo, quod voram prioris etiam scriptoris de Anaximandri principio narrationem falso interpretatus erat. Quodsi autem quaerimus, quis sit is scriptor, e cuius narratione potuerit illa sententia nasci, nihil certi quidem invenitur, sed sunt aliqua, e quibus conici possit Theophrastum esse. Is enim, si ea, quae a Simplicio in Phys. p. 6, a, . . referuntur, Theophrasti sunt, primum quidem Anaximandri principium ita solum d finit, ut osse dicat ii τε δωρ ιν σε ιλλο ι ιυν καλου-

post dicitur, 'r αλλο πιιρα τα ro Sed antea inde, quod Simplicio est Anaximandri principium dixerat φυσιν ορισγον κατ'ειδος, concludendum esse ostendimus, eum in eodem opere illud T παρο oc σεοιχεια accuratius etiam explicavisse ac sine dubio etiam naturam inter duo elementa mediam dixisse. Cum autem viderimus,

255쪽

23524. Cum igitur haec opini0 qua Anaximandri principium putatur esse materia cuiusvis qualitatis expers, nullis veterum testim0niis nitatur, omnibus fere, quae de illi principi reseruntur, certissime probatur, id ab Anaximandr0 0ni substantiam corpoream simplici quadam eaque quidem sensili qualitate utentem. Τe- Stimonia, quae cuncta iis, quos iam attulimus veterum i icis continentur, tam multa sunt, ut Satis esse Videatur, eorum potissimis tantum uti Sunt autem bipartita, ea, quae apud Aristotelem, et ea, quae apud eius interpretes aliosque eripi0re inVeniuntur.

Testim0nia ex Arist0 telo petita rursus trifariam divido. Initi Arist0teles in disputatione de insinito, eo loco, qu0, quibus rationibus infiniti opinio nitatur, indicat, hane qu0que rati0nem laudat, quod ita solum rerum generatio

Aristotelam Anaximandri principium promiscue tum inter aquam et acrem, tum inter aerem et ignem, atque semel etiam inter aquam et ignem medium dicere, hocque statuerimus inde videri explicandum esse, quod Anaximander ipse principium ita informavisset, ut pari iure ut intur haec et inter illa elementa medium videri Osset, omnino credibilo est, a Theophrasto quoque aliquo modo pronuntiatum esse, Anaximandrum non definivisse διοοωα in inter quae bina elementa principium putandum esset medium esse. Quod si ponimus, haud sane incredibile est, aliquem scriptorem, qui Theophrastum aut minus diligenter legisset, aut, quae legisset, non satis meminisset, ita a Theophrasti monte aberravisse, ut, cum is AnaXimandrum dixisset non definivisse, num ipsius principium sua ipsius specie inter hau an intor illa lumenta medium esset, eum diXisse putaret, Anaximandrum non definivissu, num principium hoc illud voelementum an aliud quoddam corpus esset, id est, diXisse quidem principium corpus quoddam neu sero definivisse huius corporis speciem. Non equidem hoc certum esse dico, sed tale solum esse Xistimo, quod et per se nullo modo improbabile sit, et quo mirae illius sententia origo probabili modo explicetur. Quodsi autem coniecturam nolumus in incognitis vagari, vix ullam aliam explica

tionem reperiemuS.

256쪽

236et 0rrupti p0ssit impiterna esse i); quam rationem Anaximandri esse, Supra ostendimus η). Brevi autem post hanc rationem res ellens, ait, ad efficiendam generationis sempi

Ωἰ γνητον 'δi. Ergo Aristoteles Anaximandri principium putat 88 σωμα αἰ illa ιον, id est, substantiam corp0ream Sua quadam eaque quidem sensili qualitate praeditam. Alterum argumentum est hocce Aristoteles Anaximandri principium plerumque ita signifieat, ut dicat ii

quidem aut singillatim tum 1 εταξυ inter aerem et ignem vel inter aerem et aquam, aut modo disiunctivo sterciξι sive inter aerem et ignem sive inter aerem et aquam. Iam

naturali sua significatione et apud Aristotelem usu non Significare posse materiam nullis qualitatibus definitam, quippe quae n0n 88et aliquid ιaρα τα Ggo χε ia, Verum in elementis esset ut altera eorum pars, sed significare Solum p08Se reni praeter elementa per Se 0nStantem M). Ergo Aristoteles h0e ipso v0eabulo signifieat, se naXimandri principium substantiam putare praeter elementa per Se conStantem ideoque pariter atque ipsa elementa sua quadam qualitate utenteni. In qua re ex usu videtur monere, 08 qu0que, qui Anaximandri principium velint materiam SSe Vocabulum et o praea εα στοιχεia et apud Arist itelem et apud Theophrastum ad Anaximandri principium referre. Quod autem ad oeabulum o μεταζ attinet, Arist iteles opini0nem eorum, qui rerum prindipium naturam ponant inter duo elementa mediam, eo refellit, quod demonstrat, hanc naturam necessario 88 aut duorum element0rum miXtionem aut materiam utrique subiectam, nec

1 Phys III, 4. 201 18. Vid locum supra . 23, not. 2.2 Supra p. 22, not. 1 et 23 not. 1.3 Vid supra p. 23, 2. 4 Vid supra p. 74 sq. praecipue p. 82 sq.

257쪽

237 vero esse 90sse rem separatim ab elementis per se constantem non posse s ονο υσθαι in in). X in resutati0ne sequitur, ut naturam illam medium naximandri sententia nou putet materiam esse nullis qualitatibus desinitam sed substantiam per se constantem itaque quadam qualitate

utentem.

Denique, quod ratiostinatione quadam eonclusimus, id Aristoteles etiam a portis verbis significat, eo, quod et τὼ graeci a Loιχεῖα et o ιε ιαξυ ipsis verbi tum stus a tum scosiaci 0ρισιῶν, tum G 0sia a Gy go appellat. Primum nimeos physi eos, qui id quod est unum ponant 0rpus iam ibus Subiectum εν tosta et o ποκtis ενον, id orpus diei aut unum e tribus et ornentis aut naturam inter aerem et ignommediam ponere, dicit igitur, hanc naturam mediam pariter atque elementa, aliquam corpori Speciem e88e, idque eo loco, quo aperte Anaximandrum significat eum, qui illam naturam mediam ponat '). Alio loco eos, qui omnibus nam quandam rem dieant subieetam esse, atque quidem aut unum tribus elementis aut naturam quandam inter aquam et aerem mediam, ea parte vituperat, quod hane rem statuant esse s 9 sua τεκχην καὶ μεγεθος ἔχουσαν ); ergo hoc quoquo lo eo naturam illam mediam aliquam corporis Speciem appellat. Deinde aliquo loeo, quo onsulto de

materia agit, eos, qui et i aρα τα στοιχει unam omnium rerum materiam ponant, ea parte refellit, quod hoc ora&ρ Tot στοιχεῖ ' tus a Zικὰν κ ai cωριστόν vel, ut continuo post ait 'scos a αἰσθητον osso volint, addens, hanc eorum sententiam esse, qui et απειρον principium

ponantq) Similitor in disputatione de infinito ibi, ubi

258쪽

2380stendit, nullum corpus, quod infinitum sit, p0sse simplexe8Se, το ἶρα τα στοιχε tu, quod a quibusdam dieatur et o ἄπειρον, simul eum elementi in numero ponit corporum simplicium, et paucis post hoc Dorcio εα στοιχεia simpliciter appellat σωμα αἰσθητον distens, tale quoddam σω/ια αἰσθλητον, quale illi, παρ et στοιχεια 88 Velint, omnino non esse ). Ex his igitur duobus locis patet, ozrasia τα στο χεια Aristotelis sententia corpus esse simplex, qu0d pariter atque elementa sua quadam eaque quidem sensili qualitate utatur. Tum in eadem, quam paullo ante memoravimus, de materia disputatione aliquos esse dicit, qui unam omnium materiam et μετas inter aerem et ignem ponant oeque ' cotia καὶ χωριστον esse velint '). Denique condendit, o s/εταξυ, quod modo disiunetivo definit esse medium aut inter aquam et aerem aut inter aerem et ignem, ab iis, qui το α πειρον καὶ τ περώχον principium ponant oeque talem quandam naturam mediam esse velint, esse putari rem per se eonStantem

etiam, quamquam id corporis notione iam continetur, eor- ΡΠ per e c0nstans et corpus sensile dieit. Quod autem de illis vocabulis dicit, id de Anaximandri principio dieit. Apertum igitur est, ristotelis sententia Anaximandri principium infinitum non esse materiam per se quavis qualitate carentem, Sed esse substantiam, atque substantiam quidem corpoream, implicem, propria Sua eaque quidem sensili qualitate utentem.

1 Phys III, 5. 204 22 sq. Vid supra p. 8, 2 et p. 69, 1. Hunc locum a Zelloro quoque ad Anaximandrum referri vidimus; vid. p. 230.2 Gon Corr. II, 1. 328h 33. Vid supra p. 64 3 coli. . 86.3 Gon Corr. II, 5 332 40 sq. vid supra . 6. I p. 92: p. 21 sq.

259쪽

239 Consentiunt omnino Aristotelis interpretes. Primum

Alexander Anaximandri prineipium appellat orpus infinitum το πειρον scos a), qu0d i in natura quadam media ponat, et hane ipsam naturam mediam eorpus medium ) Deinde idem priDeipium a Porphyrio quoque et D. Laertio et Pseudo-Plutaretio dieitur corpus quoddam et quamquam hoc corpus ab iis dieitur qualitatibus non definitum, tamen non per se sed ea solum parte dieitur non definitum, quod Anaximander eius speeten non definiverit'). Tum apertius etiam Simplicius illi prinei pio corporis naturam tribuit. Is enim in commentario in eum Aristotelis locum, quo is l0quitur de physicis, qui id quod est εν costa Tol ILOκtisi ενον dieant, primum ait, omne hos physi008, qui id quod est unum esse velint, hoe unum ens ficosta τεκον τύ 0nere, atque altero quidem, halem, AnaXimenem, Heraclitum, unum celementis, alteros, AnnXimandrum, naturam inter duo elementa mediam '). Si quis autem putaverit, Vocabulum ficos ait κον iis signis eare etiam posse materiam, pr0pterea, quod tot aτικὴν non solum de eo, quod ip8um 0rporis naturam habeat, verum etiam de eo,

quod ad corpus pertineat, diei possit, Simplicius ipse paullo

παρα τα στοιχεῖα appellat. Deinde ea eiusdem disputationis parte, qua de diversis disputat rationibus, quibus physi ei ad generandam rerum multitudinem tantur, na-Ximandrumque diei eo putare res ex infinito principio omnibus subiecto generari, quod ex eo contraria ipsi insita 8ecernantur principium illud infinitum aesturatius etiam X-1 In Arist. Metaph. p. 36, coli. 35, 20 sq. 34, 2 coli. 33, 3;50, 5, ed. Bon. id supra . 01 not. 1 et 2 p. 10 not. 1 et 2.2 Vid supra p. 233. 1 et 2.3 Simplic Phys. 32 msed Vid supra D. I 8 I sq. Quamquam Sim

plicius hoc loco non ipso naturam insidiam Anaximandro tribuit sedo ab Aloxandro tribui dicit, amon stondimus, iam cum AleXandro Omnino consontire id supra p. 1I 0 20 l.

260쪽

plicat adp0nens 'quod quidem corpus quoddam siti)'.

Quod autem hoc loco, quo non iam de natura principi 0rum sed do generatione multitudinis agit, separatim illam adpositionem addit, do eumento est eum divisse corporis notionem necessari ad Anaximandri principium pertinere. Denique omnium apertissime Philoponus de hae reloquitur. Is enim naximandri principium, o πειρον,το recto Ta Γωχει a, o Drara D siVe inter aquam et aerem sive inter aerem et ignem, non Diodo scosia et, iusta Πλουν

appellat g), verum iis ostis, quibus aestu ratiore desinitione putat pus 88e, ita ignis eat, ut non scos aio ν τι, vel non

loco vocabulum ἰσωμι r corruptum sesso, sex ipsa sorma absurditate apparet; 0gondum autem osse 'Gωμί τι inde passet, quod paullo anto Anaximandri principium dici vidimus iobuia ικον τι et ' φυσιν τινασω si πιος 'd quaseritur, qua ration illud ce ante oblatir ortum sit. Do qua ro ego sic sentio, Simplicium scripsisse 'oνr τινὶ μυ-υι νι tonu Si inter uri et irer scriptum orat τιν , huius vocis syllaba prior propior anilem syllabam in no vocis pra0codontis υντι saeilo olorat raptoriri quod si actum erat. postorior syllaba Ni ultro quasi mutabatur in Mot iam scissi rerι' Coniungobatur. Praotoro autem ad loci sent sentiam vox ' νιν vi dotia nocessaria pro sesso. Sed hoc utut est corte segsendum est