장음표시 사용
41쪽
αρχῆς et ii iti0uem et v0cem primus ad et o Lo κε φιενον rettuliSSe, cum priore n0n ad εο υποκεis ενον sed nil alias fortasse res rettulissent atque inde equitur, ut ea loci interpretatio, de qua nune diXimus, eum illa altera re omnino consentiat. Iam igitur, ut, quae disputaVimus, breviter omplectamur, nullo veterum testimoni probatur, Anaximandrum primum ad signifieandum rerum prineipium odem ἀοχῆν' induxisse. Constat vero e Simpliei vel p0tius e The0plii a Sto, eum primum Summum rerum prinui pium του rei ει ρου-0mine, et Si nostra seeundi Simplicii l0e interpretatio Vera est, του 7ιοκε sώνου etiam nomine appellavisse, sive, ut idem aliis verbis dicamus, Anaximandrum primum docuisse, Summum rerum prineipium idem esse atque o πειρον et idem ntque o υποκε istενον. Quid ex hisee do universa Anaximandri ratione Sequatur, itemque quae eius του γε κειs ενον n0ti Sit, p0Stea eXplicandum erit. Id autem iam ho loe distere possumus ex iis patere Anaximandrum, ab opinione Summi uiusdam rerum principii profectum de huiusque vi a noti0ne quaerentem primum cogn0ViSSe, Summum rerum principium Sse non p isse nisi id, qu0d esset infinitum, ipsum autem totum consistere in natura rebus subieeta λ); primum igitur d0euisse duae enim illae sententiae eoniungendae Sunt), Ummum rerum principium consistere in natura ipsi Subieeta haneque, ut re vera posset principium esse, infinitam esse portere, sive rerum principium esse o gro κεί/ιενον 27ζειρ νη). Haec postquam e solis veterum testimoniis ollegimus, iam ex usu videtur esse, etiam alias quasdam
1 R certo halos etiam rorum principium idem esse putavit atque naturam ipsis subiectam, nec tamen ita, ut iam claram huius naturae notionem haberet, siquidem Anaximand0 recte. primus dicitur rerum principium appellavisse et O ποκεμ νον.
2 Simplicius, Phys. 32 b pari sup Anaximandri principium
42쪽
rationes a generalioribus quaestionibus repetitas addere, quibus, quae di8putavimu8, per se omnino probabilia esse, ostendatur. rimum igitur quod Anaximander referri dicitur primus voce 'Ἀρχν ad significandum rerum prin-eipium induxisse, per se impr0babile St. Namque vox αρχx naturali sua signifieatione ita principii noti0nem continet, ut ultro se menti simul eum hae notione Gre debuerit; quare vix credibile est, quemquam veterum scriptorum quaesivisse, aut si quaesivi 88et, iuventurum suisse qui primus illam v0eem hae signifieatione adhibuisset. Deinde opini0 summi cuiusdam rerum principii necessitate quadam naturali iam ante philos0phiae d0etrinas in mentibus inhaerebat; ea vigebat in religione, vigebet in theogoniis et e0smogoniis. Ab hac summi cuiusdam rerum principii pinione proseiscebatur etiam phil0sophia ipsaque in eo maxime versabatur, ut de illo principio quaereret, quale esset et in qua re consisteret. Quare iis, qui de philosophiae historia scripserunt, in primis grave videri debebat referre, quale quisque rerum principium esse putaverit et in qua reposuerit. Cum his autem ea, quae antea disputa VimUS,
Fusius de hac re disputavimus, primum, ne opini0nem tantum Videremur proferre deinde, quia, quamvis levis videatur esSe tamen magnum habet usum ad cognoscendas res graviores id qu0d 0 apparebit. 3. Sequitur, ut de rationibus videatur quaerendum esse, quibus commotus Anaximander summum rerum prinei- pium esse v0luerit id, quod esset infinitu in Atque Pseudo- Plutarchus et Stobaeus eum referunt rerum prinei pium dixisse propterea infinitum esse p0rtere, ne unquam et , quae 8Set, rerum generatio desideret Eadem ratio verbis
I Plut Plac. I, 3: λεγει υν, διὰ τί ἄπειρον ἐσrtW ινα μηδεν ἐλλείπη et γένεσις η υνι σναμ ε ν η. iisdem fere verbis Stob. I, 10 p. 29 et useb. Praep. v. XIV, 14, 2.
43쪽
pauli diversis a Simplicio quoque refertur i). Sed absurdum fere videtur ei edere, Anaximandrum hac sola ratione induci potuisse, ut summum rei uin principium disteret esse infinitum Tota enim posita est in opinione rerum generationem, qualis nunc cernatur, SSe portere empiternam
quam quidem opinionem quamvis fieri p0ssit ut Anaximander ob aliquam aussam habuerit eamque non X pSius d0etrina ortam, tamen haud fastile ei, quippe vir astut0, satis certa se firma videri poterat, ut ob eam solam summi prineipii naturam definiret. Quomodo autem res se habeat, plane patere videtur ex Aristotele δ) is enim eo loeo, quo, ob quas rationes esse aliquid infinitum credatur, X-p0nit, eam quoque adfert, quod ita solum generatio et corrupti rerum nunquam sit defeetura, si id, unde, quae fiant, a Vellantur ἀφaιρε et cit), infinitum sit; - quo quidem l000 Anaximandrum intellegi, vel ob illud Simplicii et Pseudo-Ρlutaretii testimonium certum est. Quare, si Aristoteli fides habenda est, naximander illa ratione omnino non SuSest, ut rerum prineipium probaret infinitum esse, sed p0tius ut esse aliquod infinitum ostenderet').
3 Addi possit, cum Aristotelus in roserenda hac ratione dicat, infinitum esse portore id, a quo res avellantur cruci ρε αιὶ, anu ipsam avellendi vel sec0rnondi notionem et vocem iam proprietatem quandam Anaximandri doctrinae continere, ita ut magis ad posteriorem quandam huius doctrinae partem quam ad constituendum Summum principium pertinere videatur. Sed hoc levius est, quia fieri potest, ut Anaximander, totam suam doctrinam roSpiciens,
44쪽
Praeter hanc unam rationen nulla alia a quoquani scriptore mem0ratur, quae quidem certis verbis Anaximandro tribuatur. Quare, eum non probabile sit, Anaximandrum, quippe qui primus infinitatem summi prindipii
d0euisset, sine rationibus gravissimis et ad persuadendum aptissimis ad hane sententiam pervenisse, quae autem haerationes fuerint, e certis historiae testimonii non appareat, iam alia indagandi via videtur utendum esse. Ρr0fieiseimur inde, qu0d antea vidimus ab Anaximandro primo Summum rerum prineipium appellatum esse
χο πειρον. Namque cum haec res sumpta sit ex e Simplieii 000, qu is e0nsulto id agit, ut ipsam summam Anaximandri doctrinam exponat, suspicari licet, ei praeceteris singularem quandam in hae doctrina vim a signi-sdationem a Simplici tribui et hanc ob caussam iure concludimus, ea etiam, quae hac re contineantur, id est, quae eam nece8sario antecedant et sine quibus ipsa non possit
vera esse, ad eandem doetrinam referenda 8se. - Itaque
rei cuiusdam appellatio, ut antea iam significavimus, in universum e0ntinet iudicium de ipsa huius rei natura aenotione, omnisque eius is ea est, ut rei natura ad 0tioc intineri dicatur e0, quod nomine imposito exprimitur. Quare qui primus rem quandam nomine appellat antea de hae re non adhibito, is certe rimus etiam huius rei naturam ac n0tionem cogn0vit aut sibi visus est cognoscere eam 8Se, quae h00 110mine signifiearetur. Immo er0, quoniam nova rei appellati apertissima novae sententiae prolatio atque adseveratio est, quae non sit sine magna quadam veritatis fiducia, illam eius e0gniti0nem vel maxime elaram et firma persuasione munitam 88 0p0rtet. Ergo, eum Anaximander primus dieatur summum rerum principium appellavi88 το πειρον, esseitur, ut primus inteliam ipso initio aliqua sententia usus sit, quae postea demum e totius
doctrinae continuatione ac neXu Sequeretur.
45쪽
lexerit et eri sibi persuaserit, summum rerum principium contineri non posse nisi eo, quod esset infinitum. Hodautem si sibi persuasit, persuadere autem sibi non potuit sine rati0nibus ad persuadendum idoneis, iam quaeritur, hae rationes quae fuerint. De qua quidem re equidem si existimo, eas maxime ex ipsa summi prineipii notione repetitas fuisse. Namque omnino veri simile videtur esse, eam AnaXimandrum Secutum esse philos0phandi rationem, ut esse aliquod Summum rerum principium ipsa veritate e0gente certum esse putaret ut ab ho initio proseetus totus versaretur in ea quaeStione, quale oporteret esse id, in quo summi prinei pii vis ae notio sterneretur ut denique ad hane rem cognoscendam iis poti88imum uteretur, quae ipsa summi principii noti0ne contineri viderentur. Id enim primum eum eo consentit, quod refertur primus rerum principium appellavisse τοαπειρον Siquidem ipsa huius enuntiationis imi uia, ut antea monuimus, indicatur, eum a n0ti0ne principii, quippe quae prima 88et in cogitati0ne, progressum esse ad quaestionem rei, in qua hae notio et neretur. Deinde ver illa philo-80phandi rati propter ipsum naturae ordinem sola videtur e88e, qua Anaximander uti p0tuerit eum enim in ipsis philosophiae initiis onstitutus esset et idcire accuratiore rerum naturae cognitione areret, vix habebat, quibus acleognOSeendum rerum principium uti 088et, praeter ip8am
menti iam insitam prinei pii 0ti0nem. Qu0d ad singula attinet argumenta, quibus ad Sententiam probandam usus sit, equidem n0 dubito, quin, quae ab Aristotele Phys III 4 in adseruntur, aut milia aut pleraque ad Anaximandrum pertineant. Quod ut pateat, diligenti0re loel interpretatione pus est. Itaque totus locuSex duabus partibus e0nstat priore ostenditur, infinitum, Si quidem it, qu0niam nec 1 0rtuitum esse possit nec ex aliquo
46쪽
prineipio ortum, necessari ipsum principium esse altera exp0nitur, quibus rationibus pinio esse aliquid et infinitum, nitatur. Hunc igitur oeum si diligenter examina- Veri8, primum reperies, ententias ibi pr0latas, etiamsi Arist0teles tamquam suas proferat, tamen non ipsius Aristotelis sed aliorum phil080ph0rum esse, qui ante ipsum de ins niti n0tione disputaverint. Namque, ut primum universe de totius lodi consilio l0quar, ipso initi0 Aristoteles omnes, qui infinitum aliquid p0nant, huic principii vim tribuere contenditi); quibus quidem Verbis aperte, Se non suam sed aliorum sententiam proponere, indicat. Quodsi autem hae est sententia aliorum, pr0pter ipsam cogitati0nis
continuationem c0nsentaneum est, eas etiam, quae in sequentibus huius sententiae adseruntur rationes, non ipsius Arist0telis sed e0rum esse, qui hane ipsam Sententiam proposuerint. Quare etsi Aristoteles has rationes tamquam suas pr0ponit, tamen iure eas putabis ab illis esse adhibitas, quamquam Drta 88 quaedam adtestit, quibus clariores saceret. lurima vero eiusdem rei eaque certissima invenies indieia, si singula quaeque aesturatius XaminaVeris.
Atque primum quidem verba, quibus probatur, infinitum 110n posse esse nisi principium: αποντα γορ ρυ ξ
11 ερας η) , fallaciam quae dicitur homonymiae videntur eontinere. Namque in propositione: quidquid est, aut principium est aut e principio ortum , 0 ἀρυ prine ipium)aperte caussae significatione adhibita est in adsumptione vero: at infiniti non est prinei pium , ρχὴ sine dubio de magnitudinis initio intellegitur, id quod satis patet ex addita
siquidem περας pr0prie magnitudinis terminum signis eat δ).1 L. l. 203 4: υλογως δε καὶ ρχὴν αὐτὴν τιθέ est πάντες μ.2 Ibid. III, 4. 203' 6. 3 d est Simplicio v0teres quoque Aristotelis interpretes hoc loco paralogismum agnoverunt et suspicati suut Aristotelem hoc
47쪽
Vix autem credibile est, Aristotelem eiusmodi paralogismum commissurum fuisse, si suam ipsius sententiam exposuisset. Tollitur vero paralogismus, si statueris, principium
αρχὴ ν in utraque pr0positi0ne nihil aliud intellegi nisi
ortas ampleetatur et dei reo magnitudine superet tum enim prineipium sua ipsius notione simul et caussa rerum et magnitudinis initium atque finis St, tumque equitur, ut, qu0d habeat principium, n0n 0ssit infinitum esse. Quodsi autem quaeritur, ecqui hanee principii notionem habuerit, statim menti occurrit Anaximander hune enim e Simplieio
iam scimus Summum rerum prinoipium non solum του&Irtioo D, Verum etiam του ποκειs ένου nomine appellavi SSe;
unde sequitur, ut ipsam prinoi pii vim ad 0tionem in eo posuerit, quod esset natura omnibus rebus subiecta i); hune partim iam vidimus partim postea accuratius videbimus summi principii rationem ad res ex eo ortas sic definire, ut hae ex illo sedernantur vel avellantur δ), illud autem non totum in hasce res abeat, sed ipsum manens omnes res ἡπαντa vel senici ντας τους κοσμους ε) undique ample etatur. In ea quoque, quae Statim equitur, sententia β cogitatio parum re et procedit namque posterior eius par a priore omnino discrepat. Priore enim parte: μετι ὁ καὶ ciγενητον καὶ φθαρτον ως oti τις ουσα , prop0nitur, insi-
loco πιθανως tantum, hoc si apte tantum ad persuadendum, neque uuro ad veritatem docendam loqui. Simplicius ipse, illorum opinionem improbans, Alexandri interpretationem sqquitur, quae mihi quidem artificiosior essu quam verior videtur. Vide Simplic Phys. p. 106h in sit 107 init. 1 Cf. supra . l.
2 Aristot Phys III, 4. 203 18. id supra p. 22 et 23. 3 Aristot ib. 203 11.4 Hippol. Resiit. I, 6.b Aristot Phys III, 4. 203ba.
48쪽
28nitum nec ortum unquam esse nec posse corrumpi, huiuS-que rei rati0nem eam esse, quod infinitum principium
αναγκι τελ0ς ροβειν καὶ τελει τι πασης εστ εφθορρος , propositi illius dem0nstrati non, quemadmodum promissum erat, e natura principii ad infinitum pertinentis, sed ex ipsa infiniti n0tione repetitur. Etenim ratiostinationis, qua demonstrati perficitur propositi est haec quidquid gignitur et eorrumpitur, necessario terminos intellege,
magnitudinis habet namque quod gignitu intellegitur
autem re corporea , id a magnitudinis prim qu0dam initio fieri indipit et, simulatque genitum est, certo magnitudinis suae termin0s attigit et quod c0rrumpitur, id magnitudine diminuitur, et, simulatque totum corruptum St, ad extremum magnitudinis finem pervenit); adsumptio autem, ab Aristotele quidem omissa e tota vero sententia addenda, est haec infinitum vero, quoniam infinitum est, non habet terminos magnitudinis); e quibus pr0p0siti0nibus equitur c0nelusio ergo infinitum ne ortum est nec potest 0rrumpi quam quidem conclusionem ex ipsa infiniti notione petitam esse, ex adsumptione intellegitur. Iam vero si demonstrationem inchoatum usque ad finem persequi V0lumus, ipsi illi conclusioni hae subiungenda erunt: quod nec ortum est nec potest corrumpi, id, quoniam non est ex ullo
principioini, ipsum p0rtet principium esse ergo infinitum est prinoi pium. Patet igitur, Aristotelem, cum priore sententiae parte pr0p0suerit, inde, quod infinitum principii
naturam haberet, probare, infinitum nec ortum esse nec Ρ0SSe corrumpi, 0Steri0re sententiae parte, pr0positi0ne omnino mutata, ex ipsa infiniti notione demonstrare, in- sinitum esse principium; - quae sane mira est sententiae inconcinnitas. Quodsi posteriorem sententiae partem cum priore Volumus concinere, prima illa adsumptio mutanda
t Aristot. l. l. 203 6 vid supra . 26.
49쪽
est totaque demonstratio in tunc m0dum constituenda quod gignitur et e0rrumpitur, suem habet principium autem non habet finem erg0 principium nec gignitur nec corrumpitur; infinitum autem est principium et g nec gignitur ne p0test corrumpi. Sed quamvis liae adsumptio principium non habet finem, quam pro illa prima posuimuS, Vera Sit tamen Aristoteles t0t lo eo nulla ratione, prineipium esse infinit um, verum c0ntra infinitum esse principium, probavit. Atque in hod ips0 0tius l0 ei argumentum Versatur, ut ostendatur, infinitum, Si quidem sit, nece 8sario esse prin-eipium ab li0 disputati in stipit ad 0eque post eam l0 ei
partem, de qua agimus, revertitur; quare ertum videtur esse, hane quoque loci partem ad eiusdem rei demonstrationem pertinere et idcire eam, quani prop0SuiniUS, interpretati0nem solum eram esse i). - 00 ine0ncinnitas sic
fastillime explieari videtur, si p0sueris, Aristotelem aliuscuiusdam phil080phi, atque pauli quidem festinantius, ententiam referre, qui non, ut Aristoteles, a notione infiniti, sed a notione summi cuiusdam rerum principii r0- feetus sit quique quaeren8, qualem p 0rteret 8Se eam rem, ad quam principii 40tio referri p0sset, in hune fere modum
disputaverit, Summum rerum principium 110 90SSe SSenis id, quod nec ortum unquam esset nec p0SSet corrumpi, tale autem non esse nisi infinitum, quod, quoniam innino expers finium esset, et ortum et interitum Xeluderet. Praeter haec argumenta ex interiore disputationis comparatione petita sunt alia quaedam indicia, quibus apertius etiam, Aristoteleui hoc loe aliorum tantum sententias reserre, ostendatur. Primum in caussis, quibus Gπειρον principium esse ostenditur, hane quoque adfert,
1 Hanc loci interpretationum Simplicius etiam, Phys. 107, parte ins proponit, de partium discrepantia nihil monens, quippe
quam non videatur animadvertisse. Discrepantia tolleretur, si ri-Stoteles pro h o re Oυσαμ scripsisset ἡ ω ε αρχη- είναιμ.
50쪽
30 qu0d videatur 7περιεχειν παντα καὶ παντα κυβερν&ν i); postea autem absurdum 88 ait, το περιεχον ποιεῖν υτο
τ απειρον), αλλα s y το περιεχόs ενον δ). 0rro altera l0ei parte inter rati0nes, ob quas aliquid infinitum esse credatur, hanc qu0que mem0rat, qu0d ita Solum nunquam desectura sit rerum generatio, si infinitum sit id, a quo res avellantur 'i; quam quidem p0stea docet inanem esse εὶ pariterque duas alias rationes, quas hoc loco proponit, postea refutat ). Tum semel erte naximandrum sententiae aliquius auet0- rem nominatim indicat'), de qua re mox adeuratius dicetur. Denique accedit, quod antecedenti etiam eapitis parte t0tus in eo ei Satur, ut, quemadm0dum olet, priorum phil080-ph0rum opinione eX ponat, et capite demum sequenti ad suam doetrinam Xponendam e convertit. Quodsi igitur tot h0 loe aliorum sententiae reseruntur, quaeritur, ad quem quaeque phil080phum pertineat. Atque eg quidem, ut ipso disputationis initio dixi, omnes fere Anaximandri esse Xistimo. Primum enim omnino probabile est, Aristotelem in primis eum respexisse philo-80phum, qui primus infiniti noti0nem diserte a plane in phil080phiam introduxisset. Deinde semel certe Anaximandrum, praeter hunc autem nullum alium nominatim adfert, siquidem post Verba: -κω ι γυιο τὰ πειρον εἰναι δοκεi)τ Θεiον , addit: rectat aτον γαρ καὶ αναλλεθρον, ω φλησὶν Ἀναξι φιανδρος κτλ. Τ). Quamvis autem o loco, quod quidem aperte dieatur, ad naximandrum nihil reseratur praeter illa ipsa verba postrem laudata, tamen ea qu0que, quae pr0xime antecedit sententia: ἡ ιδ απειρον δοκεῖ )