장음표시 사용
411쪽
3910um in hae stellarum disp0sitione Anaximandrum secutum esse. Qu0d Si 0nimus, non in cau88 Videmur Statuere, eum etiam c0r0narum illarum piuionem primum ex naximandri annuli SuScepi SSe.
Inter phil080phos Ι0nicos primus Anaximenes Similem sententiam videtur secutus e Sse. Quamquam enim universa eius sententia pr0pter testim0niorum paucitatem vix primis lineamentis c0ncipi p0te8t, tamen id, qu0d Volumu8, Si sere patebit. Anaximenes stellaruri originem inde repetit, qu0da terra, quae prima aeris e0ndensatione orta sit, eiusdem rarefactione humores exstiterint, qui, cum ad circuitum perveni8sent, circumactione celerrima magis etiam raresaeti e0que in ignem eonversi sint in). Qua ratione hunc ignem putaverit ad c0nsidiendas stellas Dum imum P0 c um congregari, ne leViS- sim quidem vestigi indieatur, quamquam dubitari non potest, quin certas huius rei caussas posuerit. Verum traditur docuisse, una cum Stelli circumferri scire mundi axem, ut alio
l000 8tendetur corpora quaedam crystallina et id-
IIoc ipsi in disputatione expressimus. Stella ex igne OnStare, narrat etiam Stob. I, 24, p. 10 et 25, p. 24 Theodoret. r. ass. cur. 4, p. 798 d. Hal. Unde Anaximenes colorem illum motum, quo humores in ignem converti vidimus, repetierit, nullo modo traditur. Sed cum putaret humores e terra ortos ad mundi circuitum ferri, hos oportebat, simulatque ad aerem pervenerunt Omnia cingentem Anaximenis enim suntentia aer infinitus mundum ab omnibus partibus amplectitur), cum eum non possent perrumpere in Orbem circumagi. maii fortasse illius conversionis caussam OSuit.
412쪽
circo invisibilia, in quibus stellae tamquam umbones sive bullae u λ 0ν ἐκ χην infixae essenti). Haec igitur c0rp0ra invisibilia, quae stella dicuntur tamquam ullas infixas habere et una eum iis circumferri, quid p088unt
intellegi nisi orbes annulorum Similes, praesertim si reputamus, Anaximenem esse Anaximandri discipulum, sphaerarum autem opinionem nondum inventum suisse γHae si probabiliter videntur disputata esse, similis sententia Anaxagorae qu0que tribuenda erit. Nam is quoque traditur docuisse, una cum s0le et luna circumferri quaedam corpora nobis invisibilia 'in . Sed haec utut se habent non enim possunt certis argumenti pr0bari quae de Anaximandri sententia diximus, etiam sine his similitudinibus satis certa Sunt. T. Anaximander, ut antea iam significavimus, Stellas docet diversis intervallis a terra sive a mundi entro di- Stare, in dispositione autem eoruni ab opinione volgari omnino recedit. Nam n0n iis stellis, quae in coelo videntur defixa esse et hanc ob caussam inerrante V0cabantur,1 Hippol. l. i. statim post verba in adnot. proxima allata:
nominata nam posterior loci pars aperte prioris explicatio est. Quod illic dicuntur una cum stultis corpora quaedam invisibilia circumferri, id hoc loco eo explicatur, quod stellae in corpore crystallino ut hanc ob caussam perlucido dicuntur infixae esse. Ilio hoc loco non sunt clavi, quibus aliquid defigitur, sed potius umbones sive bullae, quales in poculis, sceptris, gladiorum Va
413쪽
393 suminum locum adsignat, Sed omnium summum ponits Hem, multo inferiorum lunam, iustino reliqu0S, qu08 sorte e ignoscebat, planeta et eas stellas, quae in coelo videntur defixae esse ). Quibus rationibus ad ad hanc opinionem diluetus sit, nullis historiae testimoniis compertum est, et inutile est, coniectura pr090nere, qu0niam, quam vi per Se 0n uiprobabile sint, aineu non possunt certis argumenti probari. Ne tamen propterea dubitandum est, ni uno unxi mander hanc opinione ui habuerit, quemadm0dum oethio videtur g), iam eam unam ob caussam, quod in ea referenda omne Script0re e0nsentiunt. Difficile enim est, plures in eodem consentire errore, praesertim si is error sententiam c0ntinet pr0pter ipsam eius Singularitatem suspectam. Praeterea autem hae opinio non unius Anaximandri est, sed eandem vidimus a Parmenide propositam esse. Ac mihi quidem verisimile videtur, Ana Ximenem quoque eam a magistro SuSeeptam retinuisse') Plaeit0rum autem
Praep. V. XV, 46 Stob. I, 24, p. 5l0, praeterquam quod is Metrodorum et ratum omittit. 2 E. Routh Gesuli de Abundi Philos. II, 1, p. 25 et 2,Ρ. 5 f. 3 St abavus I, 23, p. 500, in capite de coeli natura, haec refert: Ἀναξ μ νγὶς καὶ Ιαρμ ενίδ in rhν εοι νοοαν λὶν G0uc I 0' rii rii εινα τον Doανον. Stobaeus igitur Anaximen eandem atque nrmuni dira coelo suntontiam tribuit. Iam vero ipse paullo ante p. 82, rettulit, a Parmenide sphaeram terrae proXimam, quamr πυρωδες appellaret, nec vero sphaeram mundi ultimam, quam Olidam esse vellet, coelum vocari. Ergo Anaximonem quoque dicit coelum, in quo stellae videantur defiXae esse, non ultimam quandam mundi sphaeram solidam, sed sphaeram infimam terrae-
414쪽
seriptoribus in iis, qui hanc opinionem sequantur, praeter Anaximandrum Metrodorus etiam Chius et Crates adseruu-
brevi ante illam naximandri pini0nem rettulit, de Anaxag0ra 0quens, hunc diserte mem0rat 80lem et lunam infra Stellas inerrantes p0nere ), pr0pterea cilicet, ut eum hae re ab Anaximandro et, ut ego quidem pin0r, ab Anaximene, de quo proxime disputavit, disserre significet. Sed etsi nescimus, quibus rationibus Anaximander primum ad Statuendam hane stellarum dispositi0nem adductu Sit,
que proximam putare. Reliqui quidem Placitorum scriptores Parmenidum mittunt. Namque ille Stobae locus apud Plut Plac. II, II et alon Hist Phil. c. 12 sic l0gitur: 'Arα5s ενης τ/ὶν περιέωρον λην φ corc/rco xj ννὶν apud Euseb. raop. v. XV, 42 hoc modo: Arusi on rini περ Nooαν τῆς λοθεν ἔξω ζωννὶς εἶναι. Sed Parmenidis nomen multo facilius, si in sontibus scriptum erat ab hisce scriptoribus omitti, quam, si in illis non urat scriptum, a Stobaeo addi poterat. Praetore autum Anaximenis sententia ipse infinitus aer mundum ab Omnibus partibus amploctitur, ita ut sphaera solida
omnia cingenti non videatur opus esse. Iam vero si sumimus, illo Stobaui loco ructu Anaximoni andum atque Parmenidi sententiam tribui verba ' περι νοραν hi ἔξω rc robo ij γῆς non possunt verae8se. mira autem varietate, qua haec sententia pars a Placitorum scriptoribus traditur, colligendum est iam in eorum sontulectionum fuisse turbatam. Quare e diversis lectionibus ea erit eligenda, quae cum Parmenidis doctrina, quippe quae hac parte omnino nota sit, maxime consentire videatur. Cum hac autem minus otiam consentit illud Plutarchi ut Galeni ' περιφυραν ritu Grurui γλὶ si νιν quoniam Parmenidis coelum 1 πυρ ῶδες non apte diui potest j ij νον Plane autum cum a consentit, si in Stobaui loco pro uritico' ex Eusebio ponimus ' fu θεν , totumque locum sic scribimus 'hi ν περι ιοραυον ν λ ωγεν ij γ ῆς Ita igitur locum existimo
415쪽
395 tamen, ad quam caussam efficientem eam rettulerit, satis certe videtur e0gnosui posse de qua re infra dicetur. Num praeter solem et lunam alios etiam planetas a reliquis stellis distinxerit ne ne et si distinxit, utrum e08 stellis inerrantibu superi0re an inferiore esse voluerit, el0eis allatis n0 eerto apparet Praeterea id quoque dubitari p0test, num in ne stellas inerrantes inerrantes di eo, ut rem, non ut Ana Ximandri sententiam signisdem in unaeontinenti eo et sphaera infixas esse Voluerit, an Oelum ipsum putaverit e innumeris annulis aeriis con- Stare, qu0rum Suam quisque Stellam, id est, solidum annulum igneum in eluderet. Cum ipsis veterum testimoniis posterius solum consentit. His enim sine ulla planetarum et stellarum inerrantium distinetione Anaximandri stellae dicuntur orbe esse annulorum similes, qui repleti int ne ); et Hippolytus aperte θεοῖς mi a ua ν ῶν στερέον κυκλοι ς' appellat'). Quod si aeeipimus, ad explicandam eam rem, qu0d in eodem coeli circulo plures stellae cur nuntur, sumi p0SSit, eundem annulum non uno tantum, Sed pluribus Draminibus uti, per quae ignis inclusus effulgeat. Sed haec res pr0pter summam testim0niorum paucitatem in iuuerto relinquenda est. Si qui autem mirum videatur,
Anaximandrum non unam eontinentem Stellarum inerrantium Sphaeram posuisse, si volgarem hominum opinionem omittimus, cuius in Anaximandro non magna vis est, illa unius stellarum sphaerae pini in Graedia certe Pythagoreis videtur originem debere fastile autem fieri potest, ut Anaximander stellas, quae inerrante dicuntur, non in eius dem sphaerae circuitu, sed alias superiores, alias inferiores
Denique, ut tota mundi deseriptio cogitatione absol-Vatur, pr0pter ea, quae diXimus, conicere licebit, Anaximan-
416쪽
396dri sententia mundum non aliqua sphaera solida, sed statim ab ipsa in sinita substantia circumcludi Atque id signi sieari videtur eo, quod a Tatio refertur coelum dixisse voluere ri τι νον igni particeps 'in); tamquam si avem dixerit, quae nulla re sustenta libro volatu patia metiretur. Deinde, cum inter Stellarum orbes non possent non quaedam intercedere intervalla, Anaximander existimandus erit credidisse hae intervalla aere rari0re repletae 88e, pariterque id patium, quod inter solis annulum et mundi p0los esset, ita aere expleri, ut unius gl0bi figura
Eudemus Simpliei teste nostr0logiae historia rettulerat, Anaximandrum primum rationem invenisse tellarum magnitudines et distantias dimetiendi g). Aepi 0 secto is antiquiorum phil080phorum primus St, et, Si Pythag0reo omiseris, unus etiam, cuiu aliqui ni agnitudinum numeri reserantur. Ipsi numeri memoriae proditi sunt hi Terra latitudo triplo maior est altitudine δ). Lunae annulus undeviginti partibus maior est quam terra. Solis annulus viginti septem partibus maior 8 quam annulus lunae hae Hippolyti narrati est, quam ip8 pr0bavimus)M), vel ut Plaeit0rum seript0res reserunt viginti septem vel viginti et partibus maior quam terra β).
2 Simplic Comment in Aristot Coul. II, 10. 29l 29 sq. ubiis do ordiu et distantiis stellarum ad libros astrologicos relegat, haec adnotat schol Aristot. 49 PRAE): καὶ γαο κε πειν τῆς ταξεως
Ioro in cibid. p. 498 4 memorat. 3ὶ lut apud Euseb. raep. v. I, 8, 2. id supra p. 348
4 Vide locum supra p. 370 not. l. 5 Vide l0cos supra p. 369, not. 3, et de luna p. 373 I.
417쪽
397 Hos numeros ab eo non temere aedept0s sed ratione ae via inventos esse, ex iis patet, quae a veteribus te hae re traduntur. Nam praeterquam quod Eudemus ab eo inventam esse diei trabit me in ιον λογον magnitudinum et distantiarum dimetiendarum, alii eum narrant gnomonem invenisse e0que ad solstitium brumam quo et aequino et in Ognoseenda usum esse i). Et quamquam Verum esse Videtur, quod Herodotus narrat, gnomonem a Babyloniis inVentum esse'), tamen noudubitari p0test, qui nona Ximander eum in Graeciam invexerit et ad res eo elestes cognoseon das adhibuerit. Immo etiam plia erae Xeogitatio ei tribuitur δ). Sed quonam n imonis usu solis lunaeque et harum stellarum annulorum magnitudines inventro potuit Sine dubio annulorum magnitudines e stellarum distantiis ratiocinando Deit. In qua re, quod ad lunae distantiam pertinet, monendum est, Anaximandrum solis deseetum nondum ab umbra subvenientis lunae repetit 8Se erg0que oportere alius fuisse caussas in lunam Sole putaret inferiorem esse. Sed qua ratione nom0nis ope solis et lunae distantias cognoseero potuit Num sorte cognoverat, eodem temporeo iusdem gnomonis umbram aut mai0rem aut minorem Sse,pimul aut in regi0n magis septentrionali aut magis meri-
3 Plin. VII, 6: Sphaseram in a astrologia Milosius
Anaximando sinu nit). Idum II, 2 init spha rao inventionsem Atlanti tribuit.
418쪽
398 di0nali constitutus esset, haeque re aliquo modo usus est ad inveniendam s0lis distantiam Nam pr0se et illa eognitio ultr0 quasi menti se osse rebat, Si ibi pei Suaserat, gnomonis umbra irculum odiacum cognosci; et cum Laeedaemone gnomonem in solariis statuisse tradatur'), nihil impedit quominus illam umbrae rationem ipsa Xperientia cogno- Verit. Quamquam, num hac cognitione p0tuerit uti, ab eius seientia mathematica pendet δ). Verum fieri etiam possit, ut illam umbrae rationem a Babyloniis didicerit, vo etiam ab Aegyptiis, qui primi dicuntur ea ad cognoscendam solis distantiam usi esse'). Nec vero praetereundum est, in illis Anaximandri numeris quiddam inesse, quo conio possit, eum in constituendis magnitudinum et distantiarum rationibus quendam pSorum numerorum ordinem ac legem secutum esse quod quid intellegam, ex adnota
tatione patebit g) Denique non inutile videtur, aliquom
1 D. Laert. l. l. 2 Suid. s. v. ' Αναξίυανδρος ἡγνα uoi reo εἰσνήγαγε καὶ λως
3 Vid Incerti auctoris sexcorpium mathsematicum in Iani Ma
4 Antea vidimus, solis annulum ab Hippolyto die XXVII
partibus maiorom sesso quam annulum luna , a Placitorum autem
scriptoribus XXVII o XXVIII artibus maiorem quam terram. Omittimus hoc loco, quod solis annulus ab illo cum annulo lunae ab his cum terra comparatur. Sed hoc mirum vi lotur, quod de iusdsem rei magnitudino x iisdum in dubio sontibus hi duo nu- mori, XXVII si XXVIII se runtur. In ipsa disputation monuimus, Anaximandrum magnitudinum solis annuli in dubio invenisso solis a terra distantia. Iam si sumimus, stulta alicuius a serra distantiam intellogi id intorvallum, quo tolla a serrae circuitu si vo margine absit, si exempli caussa ponimus, stellam aliquam terra radiis a torra margine distaro, huius stellae a terrae oontro distantia non V 0d VI artibus maior si quam terrae radius, quoniam hic ipso radius adsumundus est ut idcirco etiam stella annulus nouo sed V partibus maior est quam terrae cir-
419쪽
Cieeronis locum' ad p0nere, quo is de Ionicis philosophis in universum ita l0quitur; Ab antiqua phil080phia usque ad Soeratem, qui Arehelaum, naxagorae discipulum, audi
erat, numeri motusque traetabantur et unde omnia ori rentur quove reciderent studioseque ab his siderum magnitudines, intervalla, cursu anquirebantur, ut euneta coele Stim 8. Quod ad stellarum motum attinui, Ana Ximander omnibus stellis motum ire mundi a Xem, soli et lunae autem praetore conversionem per circulum g odia eum tribuit.
cultus. Haec ros videtur adhibori posse ad explicandam num0rorum illorum discrepantiam. Nam si ponimus, naXimandrum utavisse, solum a turra margine XXVII terra radiis abesso quamquam hoc absurdum st), solis annulus non XXVII sed XXVIII partibus maiorem esse oportet quam terrae circuitum. Atque indo patet illam numerorum discrepantiam sortasse eo explicari posse, quod solis a terra margino distantia se eiusdem a terrae contro distantia, qua annuli magnitudo pendet, non distincta sint. Cum luna annulus XI partibus maior osse dicatur quam terra, in hac quoquore suspicari licos, Anaximandrum unum putavisso VIII serra radiis a torra margin distare se hane ob caussam lunae annulum XI partibus serra circuitu maiorem posuiss0. His disputatis si Consideramus, serra latitudinsem triplo maiorem esse quam altitudinom, set ab hac se pro uti distantiarum num0ros sumimus, sed ita, ut cum Iippolyto ponamus solis annulum cum annulo luna stomparari, hos accipimus numerOS: torra latitudo contino a serra altitudinus; luna a torra distantia 6 3 torra latitudinos; solis a torra distantia . 3 luna distantias; qui num0ri sic positi vitiori possint quandam indicare oriona a numero ternario profici se niom. Num verisimilo sit, Anaximandrum tali quadam sorio usum osso, id rursus pondo ab ius sciuntia mathsematica Sod totam hanc disputationum addidi, non quod in aaliquid corii insesso utarom, sed se quid omisisse viderer.l Tusc. V, 4.
420쪽
400Qu0d primum diximus, Anaximandri sententia omnes stellas ei re a m um d iis X e in moveri, id non apertis quidem verbis traditur, verum ex iis, quae tradita sunt, neeessariosequitur Argumenta bipartita sunt. Primum laeti trum seriptores eo apite, quo de stellarum motu reserunt, Anaximandri sententia stellas didunt orbibus, in quibus iu- Sint moveri si γε ο ιυν κυκλ 0ν, ἐφ' )ν κaσιος φερεσγαιὶ Τ). Quamquam his verbis stellae nou aperte dicuntur orbibus suis motu circulari moveri, tamen hune motum intellegi propterea sumendum est, quod eo capite, quo haec verba Sumpta sunt, non nisi de motu ireulari agitur. Accedit, quod eum illos orbes viderimus annulos esse per totum mundi ambitum circumeuntes, alius eoru in motus ne cogitari quidem potest. Eo autem to eo, quo solis annuli magnitudinem reserunt, alii quidem hune appellant orbem, quo 80 seratur φερεται , Stobaeus autem orbem, qui sol circumseratur Περιφερειαι), ipso Vocabulo motum signis eans ei reularem*ὶ Alterum argumentum, Nosolo tota caussa absolvitur in eo positum est, quod Auaximander ipso Arist0tele est coelum putabat ubique o dom intervallo a terra distare δ); hoc enim simulatque positum est, tollarum motus inni omnino non potest nisi eon versi cire mundi a Xem putari. In univorsum autem quidem nullum osso opinor phi
κυκλέων καὶ ob v G α fio a moveri ita videtur oXplicandum esso, quod, ut supra nobis visum est, unusquis quo annulus in oris sphaera est, qua sinu dubio una circumfertur. 2 Ρlut Plac. II, 21 ἡτον δε κυκλον . . . v ob φωεται. Sic tiam Galen. c. 4. Eusob. XV, 24 ab t o φέρεται. tol . I,