장음표시 사용
31쪽
et quod ipsa propinquitas loci, si Romana arma omnibus in-sesta finitimis essent, Stimulabat, in III10S Romano eXCUCUrrerunt, populabundi magis, quam justi Ihore belli. Itaque non
castri positiS, non XSpectat hoStium Xercitu, raptam exd agris praedam portanteS Vrio rediere Romanu contra,
po8tquam hoStem in agri non invenit, dimicationi ultimae
instructus intentusque, Tiberim tranSit quem poStquam caStra ponere, et ad urbem acceSSurum ejente audivereri obviam egreSSi, ut potita acie decernerent, quam inclusi de 10 tectis moenibusque dimicarent. Ibi viribus nulla arte adjutis, tantum Veterani robore Xercit a re Romanus vicit: perSecutuSque fuSo ad moenia OSteS, Urbe, alida muris aeSitu pSo munit9, abStinuit agro redien VaStat, ulciscendi
magiS, Aunm praedae. Studio. Eaque clade, haud minus 15 quam adVerSa pugna, Subacti ejente pacem petitum oratores Romam mittunt. Agri parte multati in centum annos inducis datae. Haec serme, Romulo regnante, domi militiaeque gesta quorum nihil absonum fidei divinae originis divinitatisque post mortem creditae fuit; non animus in
20 regno Vit recUperando, non condendae urbi conSilium,
non bello a pace firmandae ob illo enim prosectu viribus datis tantum valuit, ut in quadraginta deinde annos tutam pacem haberet. Multitudini tamen gratio fuit,riurem Patribus longe ante alios acceptiSSinnu militum animi : trem centoSque armato ad cuStodiam corporiS, quo Celere appellavit, non in bello Solum, ed etiam in pace habuit. Σ XVI. His immortalibus editis operibus, quum ad Xerci-ς tum recensendum concionem in campo ad Caprae paludema haberet, Subito coorta tempeSta cum magno fragore tonitri- USque tam denSO regem peruit nimbo, ut con Spectum ejus
concioni abstulerit: mees deinde in nerris Romulus fuit. y Romana pubeS, Sedato tandem pavore, poStquam ex turbido di serona et tranquilla lux rediit, ubi Vacuam Sedem regiam vidit, etsi satis credebat atribus, qui proXimi Steterant, 35 sublimem raptum procellari tamen, Velut orbitatis metu icta, moestum aliquamdiu silentium obtinuit Deinde, a paucis initio facto, eum Deo natum, regem, parentemque urbis Romanae salvere univerSi Romulum jubent pacem precibus expoScunt, Uti Olen propitiu Suam Semper SoSpitetur 40 gentem Fuisse credo tum quoque aliquos, qui discerptum regem atrum manibus taciti arguerent manavit enim haec quoque, Sed perobScura, sama Illum alterum admira-2
32쪽
tio viri et pavor praesens nobilitavit. Consilio etiam unius hominis addita rei dicitur fides: namque roculus Julius, sollicita civitate desiderio regis, et insenSa atribus, gra-Vis, Ut traditur, quamvis magnae rei auctor, in concionem prodit Romulus,' inquit, Quirites, parens urbis hujus, prima hodierna luce coelo repente delapsus, se mihi ob- vium dedit quum per susu horrore VenerabunduSque ad istitissem, petens precibus, Ut contra intueri a QSSet; Abi, nuntia,' inquit, 'Romanis, Coelestes ita velle, ut mea Roma caput orbis terrarum Sit proinde rem milita 10 rem colant Sciantque, et ita poSteri tradant, nulla opeS humanas armis Romanis resistere posse.' Iaec,' inquit, cloeutus, sublimis abiit. V Mirum, quantum illi viro, nuntianti haec fidei fueritu quamque desiderium Romuli apud plebem exercitumque facta fide immortalitatis, lenitum Sit 15XVII. atrum interim animos certamen regni ac cupido
verSabat: ne dum a SinguliS, quia nem magnopere eminebat in novo populo, pervenerant factiones: inter ordines
certabatur oriundi ab Sabinis, ne, quia post Tatii mortem ab Sua parte non erat regnatum, in Societate aequa pOS 2ὴ Sessionem imperii amitterent, ut corpori creari regem Volebant. Romani vetere peregrinum regem adSpernabantur. In variis voluntatibus, regnari tamen omne volebant, libertatis dulcedine nondum experta. Timor deinde atres incessit, ne civitatem Sine imperio, Xercitum Sine duce, ut Miarum circa civitatium irritati animiS, Vis aliqua externa
adoriretur et esse igitur aliquod caput placebat; et nemo alteri concedere in animum inducebat Ita rem inter Secentum atres, decem decurii factis, SinguliSque in singulas decurias creatis, qui Summae rerum praeeSSent. Con-30
sociatit decem imperitabant; unus cum insignibus imporii et lictoribus erat: quinque dierum Spatio finiebatur et,
imperium, ac per omne in orbem ibat annuumque inter rivallum rogni fuit di ab re quod nunc quoque tenetio timon interregitum appellatum Fremeres deinde plebs,
multiplicatam SerVitutem, centum pro uno domino factos pnec ultra niSi regem, et ab ipSi creatum, videbantur pas Esuri Quum SenSiSSent ea moveritatres, offerendum ultro rati, quod amiSSuri erant, ita gratiam ineunt, Summa poteState populo permiSSa, Ut non plus darent UriS, quam detine-40rent decreverunt enim, Ut, quum populu regem USSiSSet,
id sic ratum esset, Si atre auctores fierent hodieque in
33쪽
in legibus magistratibusque rogandis, Surpatur idem uS, Viadempta priuSquam populu Suffragium ineat, in incertum comitiorum eventum atre auctore fiunt. Tum interrex, concione advocata, Quod bonum, fauStum, felixque sit, Vbinquit, Quirites, regem create ita atribu ViSum est. Ῥatres deinde, Si dignum, qui Secundu ab Romulo nume- retur, crearitis, auctore fient.' Adeo id gratum plobi fuit, ut ne Victi benericio viderentur, id modo sciscerent juberentque, ut Senatu decerneret, qui Romae regnaret.
i XVIII. Inclyta justitia religioque ea tempestate Numae Pompilii orat Curibus Sabinis labitabat, consultissimus
vir, ut in illa quisquam aetate e SSe poterat. Omnis divini ab quo humani juris Auctorem doctrinae ejus, quia non X Stat alius, falso Samium ythagoran edunt; quem Servio Tulliolo regnante Romae, centum amplius post annos in hima Italiae ora, Circa Metapontum Heracleamque et Crotona juVenum aemulantium 'tudi coetu . habuisse constat Ex quibus locis, etsi ejusdem aetati sui SSet, quae fama in Sabinos, aut quo linguae commercio, quemquam ad cupiditatem discendiu excivisset quove praeSidio Unus per tot gentes, di SSonas Sermone moribu Sque, perVeni SSet Suopte igitur ingenio temperatum animum virtutibu . suis Se opinor magis in- Structumque non tam peregrini S. artibus, quam disciplina tetrica ac tristi veterum Sabinorum quo genere mullum 25 quondam cincorruptius fuit Audito nomine Numae, atres R0mani, quamquam inclinari ope ad Sabinos, rege inde
Sumpto, Videbantur, tamen, neque Se qui Squnm. nec 1 C- tioni Suae alium, nec denique atrum aut ei Pium quem
quam praeserre illi viro ausi, ad unum omne Numae om-- pilio regnum deserendum decernunt AccituS, Sicut R
et; multa Rugurat Urbe condenda regnum adeptus est, de Se
quoque Deo con Suli jussita inde ab augures cui deindo,s honori ergo, publicum id perpetuumque sacerdotium fuit)deductus in arcem, in lapide ad meridiem Ver Su consedit. 35 Augur ad laevam HUS capite elato, Sedem cepit, deXtra manu baculum Sine nodo aduncum tenens, quem lituum appellaverunt Inde ubi, prospectu in Urbem agrumque capto, Deo precatu S regione ab Oriente ad occasum determinavit dextras ad meridiem partes, laeVa ad Septem-40 trionem esse dixit. Signum contra, quo longi SSime Conspectum oculi serebant, animo finivit Tum lituo in laevam manum translato, de Xtra in caput Numae imposita, precatus
34쪽
ost ita: Iupiter pater, si est as, hunc uinam ompilium, iriu ego caput teneo, regem Romae SSe, ut tu igna nobis certa adclarassis inter eos fines, quos seci.' Tum peregit verbi auspicia, quae mitti vellet quibus miSSis, declaratus rex Numa de templo descendit. . XIX. Qui regno ita potitus, urbem novam conditam Viet armis, jure eam legibusque ne moribus de integro condere parat quibus quum inter bella aSSuescere Videret non POSSe, quippe esserato militia, animos mitigandum serocem Populum armorum deSuetudine ratus, anum ad infimum 10. Argiletum, indicem pacis bellique, secit apertus ut in
Significaret. Bis deinde post uinae regnum clausu fuit: Semel T. Manlio ConSule, poSt unicum primum persectum bellum citerum quod nostrae aetati Di dederunt ut videre 15mus post bellum Actiacum, ab imperatore CaeSare AuguSto,
pace terra marique parta ClaUS eo, quum omnium circa finitimorum societate ac foederibus unxisset animos, poSitis CXternorum periculorum UriS, ne luXuriarentur otio animi, quos metus hostium disciplinaque militari continuerat; 20 omnium primum, rem ad multitudinem imperitam, et illis Saeculis rudem, efficaciSSimam Deorum metum injiciendum ratus eSi qui quum descendere ad animo Sine aliquo commento miraculi non poSSet, Simulat Sibi cum Dea Egeria congreSSu nocturno ESSeri Hu Se monitu, quae acceptiSSima GDii QSSent, Sacra inStituereri Sacerdote Suo cuique Deorum Praeneore. Atque omnium primum, ad UrSum lunae, in duodecim menses describit annum quem quia tricenos dies Singulis mensibus luna non explet, deSuntque die Solido anno, qui solstitiali circumagitur orbe intercalaribu mensibus in 30terponendis, ita diSpenSavit, ut quarto et VigeSimo anno ad metam eamdem SoliS, unde OrSi CSSent, pleni annorum omnium
spatiis die congruerent. Idem nefaSto die fastosque secit, quia aliquando nihil cum populo agi utile futurum erat. XX. Tum sacerdotibus creandi animum adjecit, quam raquam ipse plurima Sacra bibat, ea maXime, quae nunc ad Dialem flaminem pertinent. Sed, quia in civitate bellicosa plure Romuli, quam umae, Simile reges putabat re ituroSque ipSo ad bella, ne Sacra regiae vicis desererentur, flaminem Jovi assiduum Sacerdotem creavit, insigni taque eum veste et curuli regia Sella adornavit huic duos
35쪽
flamines adjecit Marti unum, alterum Quirino VirgineS-que Vestae legit, Alba oriundum Sacerdotium, et genti conditoris haud alienum. His ut assiduae templi antistites eSSent, Stipendium de publico Statuit virginitate aliisque I caeremonii venerabiles ac Sanctas secit. Salios item duodecim Marti Gradivo logit tunicaeque pictae insigne dedit,
et Super tunicam aeneum pectori tegimen ; celeStiaque arma,
quae Ancilia appellantur, erro, ac per Urbem ire canenteScarmina cum tripudiis solennique saltati jussit. lontifi- 10 cem deinde Numam Marcium, Marci filium, ex atribus legit eique Sacra omnia X scripta XSignataque attribuit; quibus hostiis, quibus diebus, ad quae templa Sacra fierent, atque unde in eos Sumptus pecunia erogaretur. Caetera quoque Omnia publica privataque Sacra pontificis Scitis Sub- abjecit ut SSet, quo conSultum plebe Veniret; ne quid divini juris, negligendo patrios ritus, peregrinoSque adSCiSCendo, turbaretur. Nec coeleSte modo caeremoniaS, Sed
justa quoque funebria, placandoSque Manes, Ut idem ponti- se edoceret quaeque prodigia fulminibu aliove quo viSu20 miSSa, SUSciperentur atque curarentur: ad ea elicienda ex
montibus divinis, Iovi Elicio aram in Aventino dicavit;
Deumque conSuluit auguriiS, quae SuScipienda eSSent. XXI. Ad haec consultanda procurandaque multitudine Omni a vi et armis conversa, et animi aliquid agendo occum pati erant, et Deorum assidua inSiden cura, quum intereSSerebus humani coeleste umen videretur, ea pietate omnium pectora imbuerat, ut fides ac u urandum, proXimo legum Re Poenarum metu civitatem regerent et quum ipsi se homines in regis, velut unici exempli, more sormarent; 30 tum finitimi etiam populi, qui ante, caStra, non Urbem, OSi tam in medio ad sollicitandam omnium pacem, crediderant, in eam verecundiam adducti sunt, ut civitatem, totam in in cultum versam eorum, violari ducerent nefaS. LucuSerat, quem medium e opaco pecu son perenni rigabata aqua inu quia Se persaepe Numa Sine arbitris, velut ad congressum Deae inserebat, amoeni eum lucum Sacravit quod
earum ibi concilia cum conjuge sua Egeria essent. Et soliJFidei solo uno instituit ad id sacrarium flamineS bigis, curru
arcuato, Velii jussit, manuque ad digitos usque involuta rem K divinam facere significantes fidem tutandam, Sedemque eiu etiam in deXtris sacratam esse. Multa alia Sacrificia
locaque sacris aciendis, quae Argeos pontifice vocant, dedi-
36쪽
cavit omnium tamen maximum ejus operum sui tutela, per omne regni tempuS, haud minor PaciS, quam regni. Ita duo deinceps reges, alius alia via, ille bello, hic pace, Civitatem auxerunt Romulia Septem et triginta regnavit annos inum tres et quadraginta. Tum valida, tum tem βperata et belli et pacis artibus erat civitas.
XXII. umpe morte ad interregnum res rediit Inde TTullum Hostilium, nepotem Hostilii, cujus in infima arce ,
clara pugna adversu Sabinos fuerat, regem populu juSSit Patre auctores acti. Hic non solum proximo regi dissimi riis, sed ferocior etiam Romulo fuit: tum peta vireSque, tum a RVita quoque gloria animum stimulabat Senescere igitur ZCiVitatem tio ratus, undique materiam excitandi belli qua rebat Forte evenit, ut agrestes Romani ex Albano agro, Albani ex Romano, praedas in viceni agerent. Imperitabat 15
tum C. Cluilius Albi Utrimque legati sero Sub idem tempus ad res repetendas missi. Tullus praeceperat SutS, ne quid prius, quam mandata, agerent: ranti Sciebat, eg
turum Albanum ita pie sellum indici posso. Ab Albanis
Socordius res acta: excepti hospitio ab Tullo blande ac uobenigne, comiter regis convivium celebrant. Tatitisper Romani et re repetiverant priores, et neganti Albano bellum in urigesimum dioin indixerant. Haec renuntiant Tullo tum legatis Tullus dicendi potestatem, quid petenteS venerint, iacit Illi, omnium ignari, primum purgando taterunt tempus invitos quidquam, quod minus placeat 'Tullo, dicturos ; sed imperio subigici res repetitum Se venisse. Ni reddantur, bellum indicere jussos. V Ad haec
Tullus, untiate,' inquit, regi vestro, regem Romanum meo sacere testes, uter priu populi1 re repetente lega-30 tos adspernatus dimiserit, ut in eum omne eXpetant hujuS-
ce clades belli. ΤXXIII. Haec nuntiant domum Albani. Et bellum utrim- α' que Summa ope parabatur, civili Simillimum bello, prope in pter parente natOSqueri Trojanam utramque prolem, quum 'Lavinium ab Troja, ab Lavinio Alba, ab Albanorum Stirpe regum oriundi Romani essent. Eventus tamen belli minus rimiserabilem dimicationem fecit quod ne acie certa tum SeSt; et, tectis modo dirutis alterius urbis, duo populi in unum confusi sunt. Albani priores ingenti exercitu 1140 agrum Romanum impetum secer castra ab Urbe haud
37쪽
plus quinque millia passuum locant, ossa circumdant :fossa Cluilia ab nomine ducis per aliquot specula appellataeSt, donec Cum re nomen quoque vetuState abolevit. In his
castris Cluilius Albanus rex moritur dictatorem Albani Mettum Fussetium creant. Interim TulluS seroX, praecipue
morte regis, magnumque eorum numen, ab ipS capite OrSUm, in omne nomen Albanum expetiturum poenas ob bellum impium dictitatis, nocte, praeteritis hostium caStriS, inseSto exercitu in agrum Albanum pergit. Ea res ab stativis Io excivit Mettum ducit, quam proXime ad hoStem potest; inde legatum praemissum nuntiare Tullo jubet, priusquam
dimicent, opus esse coll6qui : Si Secum CongreSSUS Sit, Sati Scire, ea se allaturum, quae nihilo minus ad rem' maham, quam ad Albanam, pertineant. Haud adspernatus a Tullus, tametsi vana asserebantur, in aciem educit. Xeunt contra et Albani. ostquam instructi utrimque Stabant, Cum paucis procerum in medium duces procedunt. Ibi infit Albanus Injurias, et non reddita re e foedere, quae repetitae Sint et ego regem noStrum Cluilium, causam 20 hujusce esse belli, audisse videor nec te dubito, Tulle, eadem prae te erre : Sed, Si vera potiUS, quam dictu pe- ciosa dicenda sunt, cupido imperii duo cognato vicino que populos ad arma Stimulat. Neque ressi a Perpe- jam interpretor fuerit ista ejus deliberatio, qui bellum 25 suscepit: me Albani gerendo bello ducem creavere. Illud tu, Tullo monitum velim EtruSca reS, quanta Circa io teque maxime Sit, quo propiore VOS, hoc magi SciS. Multum illi torra, plurimum mari pollent. Memor Sto, Jam quum Signum pugnae dabis, has dua acie Spectaculo M soreri ut sessos consectosque, Simul Victorem a Victum, aggrediantur. Itaque, Si no Di amant, quoniam, non
contenti libertate certa, in dubiam imperii servitiique
inleam imus, ineamus aliquam iam, qua utri Utris imp rent. Sine magna clade, Sine multo Sanguine Utriusque
M populi, decerni possit. V Haud displicet res Tullo, quamquam, tum indole animi, tum Spe Victoriae, serocior erat. Quaerentibus utrimque ratio initur, cui et sortuna ipsa praebuit materinm.
XXIV. Forto in duobus tum xercitibus erant trigeminim fratres, nec aetate nec Viribus dispares Horatios Curiatiosque fuiSSe, Satis Constat nec serme res antiqua alia est nobilior tamen in re tam clara nominum error manet:
38쪽
utrius populi Horatii, utrius Curiati suerint. Auctores utroque trahunt plures tamen invenio, qui Romanos Horatios Vocent: ho ut Sequar, inclinat animus. Cum trigeminis agunt regeS, Ut pro Sua quisque patria dimicent erro ibi imperium fore, unde victoria fuerit. Nihil recusatur oem bpus et locu convenit. Priusquam dimicarent, foedus ictum inter Romanos et Albanos est his legibuS, Ut CriuSque POPU-li cives eo certamine vicissent, is alteri populo cum bona pace imperitaret. Foedera alia aliis legibus, caeterum e dem modo omnia fiunt. Tum ita factum accepimus, nec stultius vetustior foederis memoria est. Fecialis regem Tullum ita rogavit: Iubesne me reX, Cum Patre Patrat POPU- li Albani foedus oriro' ' ubente rege, agmina, V inquit, te, reX POSco. Rex ait, iuram tollito. V Fecialis ex arce graminis herbam puram attulit: postea regem ita O 15gavit: Rex, facisne me tu regium nuntium populi Romani Quiritium Τ vasa, comitesque meo. V Rex respondit: Quod sine fraudo mo a populiquo Romani Quiritium fiat, facio.' Focialis erat M. Valerius patrem patratum P. Fusium secit, verbena caput capillosque tangens. ater ast patratu ad jusjurandum patrandum, id est, sanciendum sit foedus multisque id verbis, quae longo effata carmine non Operdo est reserre, peragit. Logibus deinde recitatis, Au- di,' inquit, Iupiter audi, pater patrate populi Albani; audi tu, populus Albanus mi illa palam prima pOStrema exta
cillis tabulis cerave recitata sunt, Sine dolo malo, Utique ea
'hic hodie rectissim intollocta sunt, illi legibus populus Romanus prior non deficiet. Si prior defexit publico consilio, dolo malo tu illo die, Iupiter, populum Roma-
num Sio serito, ut ego uno porcum hic hodie seriam 30 tantoque magi serito, quant magis potes pollesque. V dubi dixit, porcum Saxo silice percussit. Sua item carmina Albani suumque jusjurandum per Suum dictatorem SUOSque
XXV. Foedere icto, trigemini, SicUt conVenerat, arma 35 capiunt. Quum Sui utroSque adhortarentur, meo patrios,
patriam, ac parentes, quidquid civium domi, quidquid in
exercitu Sit, illorum tunc arma illorum intueri manus; seroces et Suopte ingenio, et pleni adhortantium vocibus, in medium inter duas acies procedunt. Con Sederant utrimque o pro castris duo Xercitus, periculi magis praeSentis, quam curae, Xpertes: quippe imperium agebatur, in tam pau-
39쪽
LIBER I. CAP. xxv. 25corum virtute atque fortuna positum itaque ergo erecti Suspensique in minime gratum Spectaculum animo intenduntur. Datur Signum cini StiSque armiS, velut acies, terni juvenes, magnorum XercituUm animo gerenteS, Concur-5 runt nec his nec illis periculum suum sublicum imperium Servitiumque obversatur animo, suturaque ea deinde patriae fortuna, quam ipsi secissent. Ut primo Statim concursu. increpuere arma micanteSque sutSere gladii, horror ingena Spectante perStringit; it, neutro inclinata rape, torpebat 10 vo Spiritusque Conserti deinde manibuS, quum jam non
motu tantum corporum, agitatioqUe ancep telorum armorumqUB Sed Vulnera quoque et Sangui Spectaculo eSSent; duo Romani, Super alium alius, vulneratis tribus Albanis, EXSpirante corruerunt: ad quorum caSum quum concla-15 masset gaudio Albanus Xercitus, Romana legiones jam Spe tota, nondum tamen cura, deSeruerat, Xanime vice Unius, quem tres Curiatii circumsteterant. Forte is integer fuit, ut univerSi Solu nequaquam par, Sic adverSU SingulOS seroX ergo, ut egregaret Ugnam eorum, capeSSit fugam,2 ita ratus Secuturos, ut quemque Vulnere affectum corpus
Sineret. Jam aliquantum Spatii ex eo loco, ubi pugnatum eSt, aufugerat, quum reSpicien ridet magni intervallis sequente ; unum haud procul ab SeSe abeSS in eum magno impetu rediit et, dum Albanus exercitus inclamat Curiatiis,us uti opem erant fratri, jam oratiuS, 32SO OSte Victor, Secundam pugnam petebat. Tum clamore, quali ex inSperato faventium solet, Romani adjuvant militem Suum; et illo desungi proelio festinat. rius itaqUe, quam alter, qui ne procul aberat, ConSequi OSSet, et alterum Curiatium ad conficit. Jamque sequato Marte Singuli Supererant Sed
nec Spe nec Viribus pare alterum intactum erro corpus, et geminata victoria, serocem in certamen tertium dabant; alter, sessum vulnere, seSSum UIS trahen CorpuS, VictuS-que ratrum ante e Strage victori objicitur hostici nec illudas proelium fuit Romanus XSullan S, tuos,' inquit, dra- trum Manibus dedi tertium cauSae belli hujusce, ut Ro- manus Albano imperet, dabo.' Male Sustinenti arma gladium superne jugulo defigit jacentem spoliat. Romani ovante ac gratulante Horatium accipiunt eo majore cum 40 gaudio, quo prope metum res fuerat. Ad sepulturam inde Suinum nequaquam paribUS animi Vertuntur quippe imperio alteri aucti, alteri ditionis alienae facti. Sepulcra exstant, quo quisque loco cecidit duo Romana uno loco pro-
40쪽
26 ΤΙΤ LIVII pius Albam, tria Albana Romam versus, Sed distantia lociS,
XXVI. Priusquam inde digrederentur, roganti Metto, Xscedere icto quid imperaret, imperat Tullus, ut juventutem
in armis habeat usuria in me eorum opera, Si bellum cum Vejontibus sorot ita Oxorcitus inde domos abducti. trinceps Horatius ibat, trigemina polia prae . Se gerenS Ui Soror Virgo, quae desponsa uni e Curiatiis fuerat, obvia ante portam Capenam fuit cognitoque Super lumeros fratris paludamento Sponsi, quod ipsa consecerat, Solvit crineS, et 10 flebiliter nomine sponsum mortuum appellat Movet seroci juveni animum comploratio sororis in Victoria Sua tantoque gaudio publico. Stricto itaque gladio, simul verbis increpans, transfigit puellam. Abi hino cum immaturo amore ad sponsum,' inquit, se oblita fratrum mortuorum Vivique, I 5 oblita patriae. Sic eat, quaecumque Romana lugebit hos- tem. Atrox visum id facinus atribus plebique Sed recens meritum facto obStabat tamen raptus in jus ad regem.
ROX, ne ipse tam tristis ingratique ad vulgus judicii, aut, Secundum judicium, Supplicii auctor esset, concilio populi madvocato, iuumviros,' inquit qui Horatio perduellionem udicent, secundum legem facio. iochorrondi carminis orat Duumviri perduellion in judiconi a duumviris
provocarit, proVocatione Certato: Si incent, caput ObnU-
illo insolici arbori reste suspendit verberat Vel intra G pomwrium, Vel Xtra pomoerium. ' Hac lege duumviri creati qui se absolvere non rebantur ea lege, ne innoXium quidem, POSSe quum condemnaSSent; tum alter echis, P. IIo-
rati, tibi porduellionem judico,' inquit I, lictor, colliga manus. Accessorat lictor, injiciebatque laqueum. Tum 30
Horatius, auctore Tullo, Clemente legi interpret', irovoco,' inquit ita de provocatione certatum ad populum St. Moti homines sunt in eo judicio, maxime . Horatio patre proclamante, Se filiam jure caeSam judicare mi ita QSSet, patrio jures in filium animadvsrsurum fuiSSe orabat deinde, ne 35 Se quem paulo ante Cum egregia Stirpe Con SpeXiSSent, orbum liberis facerent. Inter haec SeneX, UVenem ampleXUS, Spolia
Curiatiorum fiXa eo loco, qui nunc ita Horatia appollatur,
ostentans, Hunccine,' aiebat quem modo decoratum 'ovantemque victoria incedentem vidiStiS, Quirites, Quin sub d furca vinctum inter Verbera et cruciatus videre potestis'