장음표시 사용
161쪽
Diuisio Tituli. Constitutionesvet sunt generales, vel p Irticu
x Capitulis huius T it. statim deprehendimus , ve-cissimum esse, quod in haec verba Praefationis Coialectionis t. de veteri nouoque Iure notauimus , ex M S. Glossis 1. COIIemonis. non omnia com prehendi poterant in Decretorum corpore ; Ideὸ xister Barnardus Pap ensis Praepositus , hoc opus , id est, 1. Collemonem Compilauit: cuius intent s. ut ἀ- uersa Extrauagantia Romanorum Pontificum, aα- toruates noui ct veteris Testamenis compilaret sub tristis. Quam metho
dum sequi Raymundum, statim apparet ex nostro rit. Eollectus est enim , tam ex autoritatibus vereris, εc noui Testamenti , quam ex Conciliis, Constitutionibus Pontificum . & dictis Patrum. Quae omnia generali Constitutionum nomine comprehendit et ita ut Constit tio, omnes species Iuris scripti in hac Rubrica significet generaliter . scut in Praefatione, Legis nomen lare sumptum docuimus. Quin imb, sub eo nomine veniunt Statuta Ciuitatum, Uniuersitatum , Collegi rum , Corporum , Capitulorum , & Academiarum : Itemque summorum Magistratuum, etiam Laicorum, & Senatorum, Et in hae speciali significatione valde notanda, maxima pars huius N. consumitur, nempe a cap. ε usque ad Cap. vlt. ad quae Interpretes plurima disserunt, ex quibus utiliora seligemus. Constitutiones is vel 1unt Generales, vel Particulares. De generalibus agitur quinque primis capitulis , & vltimo. Quinque vero prima capita reperiuntur in ι. Coliemone. Fontes, ex quibus desumpti sunt, Contius primum. dc post 'im Ant. Augustinus plenius indicauerunt: ex quibus apparet, veteres Collactores, laepius non consuluisse Libros. ex quibus aliquid sumebant : nam falsis Autoribus multa adlcribunt;& in igio tit. quae citantur de Augustino, dc Hieronymo, suspeeta sunt an sint eorum. Recte Antonius Augustinus notat desumpta este ex Glossia ordinaria. Vt ordinem itaque institutum seqiramur, Constitutiones generales dicuntur , quae ab his promulgantur , qui publicam Iuris condendi potestatem habent : verbi gratia, concilia uniuers ilia, atque Pontifices : vel etiam ab iisdem confirmantur, licet sint scriptae ab his, qui non habent iurisdictionem, vel non habent similem ; qualia sunt Concilii particularia, & dicta Patrum, quae pastim in his Libris interseruntur , ut initio tu. notauimus. Particulares accipimus, quae
162쪽
AD LIBRI I. DECRETA L. TIT II. DE CONSTITVT. νι
ruae in his Libris, passim, Statuta appellantur et qualia sunt ea, quae ecernuntur ab Vniuersitatibus, id est , Corporibus , Collegiis , de Societatibus, siue Ecclesiasticis, siue secularibus; Ciuitatibus , dc Academiis: dummodo illa Corpora , seu Universitates , publica autoritate confirmatae sint. De quibus agitur nominatim cap. I. ro. O H. hoc tu. Iunctis antiqmi Colleἱtionibus, ct cap. Vnica de Constitutionibias a. iii. Compilatione. Et quidem ex dicto Capitulo ro. Sanctiones 3c poenas possunt imponere; dc etiam communione & societate priuare, ut infra pluribus aicemus . Generales vero , omnes adstringunt : Particu-
laces, illos tantum, qui eiusdem sunt Corporis, Collegii , vel Ciuitatis.
Obseruandum vero , Constitutiones a Laicis factas , siue generaliarer, Ecclesiarum, vel Ecclesiasticorum mentione non facta; vel etiam mentione facta specialiter ; imo in gratiam Sc fauorem Ecclesiarum. non valere , nisi comprobauerint eas Ecclesiae, vel Summus Pontifex. sue de Personis , siue de bonis Ecclesiarum, statutum fuerit promulgatum , locis citatis supra , ct can. bene , Dist. xcvi. Sed illae Decretales laeum habent tantum in locis ditioni Ecclesiasticae subditis: vix autem in Gallia praesettim si agatur de Regiis Constituti nibus. Notandum enim haec Capitula , de Statutis tantum Ciuitatum, vel Magistratuum loqui, non de Constitutionibus Imperatorum, Regum, aut Principum, qui summum Imperium habent. Quod Molinaeus vidit ad Capitulum Io. Constitutiones vero generales , mie PartI-culares , habent locum in futuris negotiis, non autem in praeteritis,
cap. a. st vis. hoc Tit. In quo, quod dicitur, sicut in eap. 1. hoc Tit. Canones re Constitutiones, omnes adstringere ; ita locum habet in Gallia, si usus & Regis autoritas accesserit. Advertandum etiam hoc Iure , sicut Sc Ciuili, posteriores Leges, priores vel emendare , vel tollere, cap. R. hoc Tit. quod cap. non potest intelligi , nisi comparetur cum
pitulo I. ct F. eodem Tir. in I. se statione : quae capita tamen malε omisit Raymundus. Bernardus verb eius Interpres veram speciem ex
omittis dictis capitibus proposuit , quae est huiusmodi. Praecepta Le- De mutatio gis veteris, Verbi gratia, Sabbati & Circumcisionis , sublata esse per veteris Legi Legem Gratiae ; quia cum Sacerdotium, fic Lex antiqua , simul eodem & Sacerdotii tempore. & sub eadem promissione data fuerint, sequitur, ut translata Transsarioneto Sacer tio, Sc nouo Sacerdote dato, id est , Christo , per eonse- vide Isidorum quens, simul etiam noua Lex daretur , quae abrogaret antiquam : non Pclusiotam si, tamen per omnia ; sed mystica tantum, dc Ccremonialia sublata sunt, epist. λεο
quantum ad superficiem , & figuram , non autem quantum ad mora- Tertullianum Iem intelligentiam , Gratianus Dist. Lx. sub finem , ct Cano. 11. De Ab. I, ad c Φων Consecrat. Dist. II i. Moralia vero , quae dicuntur , praecepta antiquae M onem Legis, dc ad Ius naturale pertinent , non tantum sunt retenta , sed Cyprianum T etiam confirmata & aucta. Eleganter Tertullianus lib. de Monetamia ,simonior m bb. cap. I. Et quoniam quidam intendum , nihil sib3 dicunt esse evim Lege, i AE ersus I quam Christus non isssoluit, sed ad. leuit; inter m , qua volunt leges Mys n m. p. IO. arripiunt: plan ' O nos sic dicimus , decessisse legem, si onera quidem eius, ct seqq. pag. secundim sententiam ApsoLrum , qua nec Parnes su*nere votaerunt, S. ct seqq. concesserant: qua ver ad iustitiam spetiant, non tantὴm reseruata permaia editionis Pam P A R s PRIMA. E.
163쪽
iij. Chrysosto- nent, veriιm ct ampliata. Quidam vero Interpretes, ut Innoc. IV. d. mum homi l. s. cap. 3. hoc tit. contra eius mentem , trahunt ad Summum Pontificem saduersus Iudaeos apud quem , aiunt, sicut penes vicarium Christi, Potestas est conden pag. 418. usque dae Legis , ω mutandae. Ingenue vero Panormitanus agnoscit , verba ad 4s . edit. non conuenire e tamen interpretationem Innocenti, approbat , quam Parsensis. hom. & pluribus confirmati sicut de certatim , suo more, reliqui Iuris Cano-ir. in Matth. nici interpretes, facilius , quam verius Pag. 2i8. &seqq. Ho- Ιχ. I . ct IA.. epist. Pauli ad Η:brcos pag. 819. & seqq.Ambrosium epist.
Concit. Binii pag. 2. dc s. post Concit. indicem. Adde Gregorium NaEian. Orat. 2 r. v bide tribus illulicibus Vniuersi mutationibus : i. ab Idololatria ad Legem. E. De Lege ad Euangelium. 3 Du ultimo Christi aduentu in Iudicio. Obseruandum etiam, Canones Conciliorum Particularium , non tantum locum habere iii suis Provinciis , sed aliquando generaliter ab uniuersa Ecclesia approbari : quales sunt illi, qui in his Libris inseruntur : vi. statim 1n cap. I. huius Τιt. quod ex Synodo Gallicana Meldensi est desumptiim. Praeterea , Synodorum Gallicanarum illius temporis , non mediocris erat autoritas in uniuersa Ecesesia. Extat vero
illud capor in Concilio Meldensi, can. 3 . habito sub Cimio Caluo, circa annum Christi S s: Et quidem, si verba spectemus , dc mentem; Canones Gallicani, Sc simul Capitula Regum nostrorum , ad Statum Ecclesiae pertinentia , procul dubio intelliguntur I ut constat ex canoniatas eiuldem Concilij 78. 79. ct . Ex quibus, quanta suerit autoritas.
Regum nostrorum in SInodis, ct earum Canonibus, veI admittendis, vel πιιciendis, apparet: maximε verb ex Capita laribus Caroli Calui nuper
editis a doctissimo Sirmondo pag. 4s. 46. de sequentibus i an quibus illustre Exemplum Concili, probati pro parte , dc improbati pro Parte,
proponitur. Nec omittenda videtur vltima pars dicti Cauonis 3 . Concilii Meldensis, quae omittitur a Collectoribus. Sicut in prima parte, rnamombus, γ' iudiciis , Iudices Ecclesiastici praecipiuntur sequι Canones: ita etiam in explicandis , ct y iurandis Scripturas ; Catholicuisse , ct probarsssimorum Patrum sensum : dc ibi damnantur acerrimε , ut praesumptores , quidam Monachi, qui ut innotescerent, situdio . a dessem
vocum nouitates, proferre satagebau: quibus verbis, Patres Concilii, alius I. videntur ad argumentum , 6c inscriptionem elegantissimi Libelli Vincentis Lirinensis , pro Citholica Fidei antiquuMe , UT UmMestate,
Quod autem diximus , plures huius Tit. Decretales , pertinere ad Constitutiones , siue Statuta Ciuitatum , Capitulorum, Academiarum, S similium Corporum; notandum tamen, Decisiones ex fontibus Iuris Ciuilis esse desumptas: quo Iure Collegia, Ciuitates , atque Corpora, quae quidem publica automate inintuta sunt , vel comprobata , Res communes, Arcam communem. Procuratorem , qui speciali nomine
Synduus appellatur, habere possunt, & commune sigillum cap. dιles Duilired by Corali
164쪽
AD LIBRI I. DECRETA L. T T. II. DE CONSTITVT. rsae exe s res Prael. it. cap nobis , de ibi Ostiensis, ct cap. Postulasti ρ nult. de Iure Patronatust J itemque Dccreta , siue Constitutioncs-krre, quas voluerint . dum ne quid ex publica Lege corrumpant. Ambitiosa etiam Decreta te scindi debent, si aliquid , verbi gratia , quibusdam praestetur, quod reliquis adimatur ; vel si ad utilitatem publicam resipiaciat rescissio prioris Decreti s cap. s. hoc tit. J I. vlt. Is de selleolis. l. 4.s ct f de Deereris ab ordine fata Ex qua l. 6. notandum sanctionibus, & poenis muniri posse huiusmodi Statuta ; ut qui contra fecerit,
ordine, vel Collegio moueatur, ae praeterea multa ei pecuniaria inferatur. Cuius rei Exemplum habemus in cap. II. hoc tri. sive l. r. Hyuentem .st. qnod cuiuisue φιδε ersitatιs nomine , cor cap. cum De SIndico, extra ; c, Ioannem Fatriam ad F. uersitatis, Dint. de rerum diamsione. Ldem, si sine necessitate. Nam omnes Ciuuater , or Vici, possint habere proprium in commuMι, ct Bursam communem de Iune, dcc. Im , secundum Ixuocentium posunt sibi Maiorem constituere, qui eos ι-icet, dcc. Credo tamen , quod debem confirma , dcc. Quo Iure utamur, subiicit statim. Curia Francιa de facto praemissa non permittit , nisi mira habeanρ Vninestatem approba am speι raliter per Curiam : Imb , neo congregare, Zcc. Et postea r Dem , suod hic dicit de Vniuersitate , δε-temgo de quibus2bet Corporibus approbatas, dcc. Huiusmodi Concessiones, Litera Commun a solent appellari, quae a Regibus nostris impetrari debent. Inter Regalia muri connumeratur haec summa Pot stas, constituendorum Magistratuum. Vniuerstatum , de Corporum. ut supra probauimus : 3c confirmatur libro 1. Fe ori ubi de Regalibus, i. vn. F. Ad Ieg. Iul. de ambitu. Huiusmodi verb diplomatis Regiis, Populo concedebatur electio Maioris, Iuratorum , siue Sc binorum; & ius admittendi, & allegendi certis conditionibus in Burgenses & Municipes: Libertates, Priuilegia, Consuetudines quaedam , imo , de Iurisdictio in Burgenses, certis casibus exceptis, Cas RNaux, tribuebantur. Quae omnia , cum ex beneficio , arbitrio , & libertate Regum pendeant; Ius certum constitui non potest. Inspiciendum, Zc seruandum strictε , quod Charta Concessionis continetur. Quin &Duces , & Comites antiquos illos , summae dignationis, & autorii iis , vsiirpasse, sicut Regalia pleraque; ita Sc concessionem Literarum huiusmodi Communia , reperitur. Quod tamen parce sibi arrogauerunt.& tantum, adhibita Regum nostrorum Confirmatione solemni. Exemplis duobus erimus contenti. Rupellani Ius Communia obtinuerunt primum a Mulielmo Comite Pictauiae ; Confirmationem petierunt a Ludovico Iuniore: qua de re vide eruditum Syntagma, nuper editum. De ortu, cr progresu Rupella. Eoque pertiner cap. pen. 3nfra de Consuet. inscriptum Maiora, ct Burgeribus de Rutu ι: in quo duo articuli Consuetudinum Rupellae, tanquam Iuri contrarii reprobantur. Secundum Exemplum ad Communiam Diuionis pertinet, primum ab Hugone IlI. concessum, & ab Odone filio eius, patre uiuente, confirma ii ii ; de deinde ab Hugone IV. de Roberto II. Ducibus t quorum omnium Diplomata AcS. habemus. In Hugonis verb III.& Odovisenis filii cimcellione prima, data anno millesimo octogesimo septimo, nominatim mentionem faciunt Hugo, dc odo, se petiisse Confirm
165쪽
tionem, dc impetrasse a Philippo Rege Franciae r ut Communiam Diuionis, ad formam Communie Suesionis institutam , manutenendam promitteret: ita quod, si ab institutis huius Communiae restirent.
emendati Commune faciet, Philippus Rex scilicet) reddendo Capitale, secundum iudicium Curiae suae, infra quadraginta dies , ex quo clamor ad cum inde peruenit. Nec pigebit , ipsius Philippi Diploma
Confirmationis subiicere , eodem I S. nec enim pallim occurrum talia Rescripta . . di nomine sanctae or indiuidua Trinitatis, Amen. aliqui crete ι-
.HI L IP P VS Dei gratia Francorum Rex. Nou rint uetues PM-- sentes pariter re futura, quoniam Hugo Dux BurgHndiae , hominibinde Diuione dedit, or concessit Communiam tu perpetuum habendam, ad formam Communia Suessionis. Nos vero . ad petitionem ipsius Ducis, ct Odonis fili eius , eam confinmauimus, s ista manutenendam 8 mιttimus. od si vel Dux, vel filius eius, ab Institutis huius Commaenia resilierit, nos infra quadraginta dies , ex quo clamor inde peruenerit Communic, emendari faciemus, sicut Cur a nostra iussicabit, reddendo Capitale. diuod ut perpetuι- stabilitatem obtineat, praesentem petivam sigilli nostri autoritate , UT Re j nominis charactere inseritιs annotino , Παcepimus consim mari. Actum Tornodori , anno ab Incarnatione Domini , millesimo 'octuagesimo septimo, Regni nostri anno octauo , astantibus in Palatio nostra .
quorum nomina supposita sunt, or signa. Signum comitis Theobaldi Dapiferi nostra.
Signum Guidonis Budicularij. Signum M.ttthaei CamerariqSignum Ra 'hi Constabularii. Data vacante Cancellana. Hugone nempe Cancellario
Longius extenditur , quod in Iure nostro appellatur is Eoi,ον, Commune Latinis : Κοινον I. II. F. de tuaecris, ετ l. s. g. r. f. ad
Commune Asiae Myliadum, & Siciliae, apud Ciceronem , in orationi bus . Asconius in 3. contra Herem, mire, Commune , Rempublicam. Non tantum urbs, vel municipium , sed etiam , eo nomine , saepe Proui ciae solidae continebantur ; quibus populus Romanus , Libertatis , &Reipublicae umbram, & nomen saltem reliquerat: quales Graeci potissimum, in quos Romani semper propensiores extiterunt. Eodem praeterea iure summo, de Regio , Academiae institutae sunt, defundatae: maioribus tamen auspiciis ; accedentibus Rummorum Pontificum Rescriptis, & autoritate. Quas etiam pleniori honore, & mulin Privilegiis Reges nostri liberaliter, non tantum auxerunt, sed & adoptiuo Hliarum nomine decorauerunt, earumque singularem rutelam, tu rionem . . c. Mundeburdem in se receperunt. Primogenita titulo cense
166쪽
AD LIBRI I. DECRETAL. Tl T. II. DE CONSTITVT. U
tur Parisiensis , ad quam pertinet cup. II. huius tit. cuius Autor est In nocentius III. qui dc in ea profucisse plurimum gloriatur. Multa vero in contextu supplenda sunt ex integra Decretali, quae extat cap. Ia. de Iuratur. in I ii. Colle t. Inscriptio sic habet : Innocentius III. Univer fis Doctor bus Parisius commorant/bus. Universis, id est, furae paginae, Decretorum, & Liberalium Artium. Nam, saltem post Constitutionem Honorij III. id est,c, p. 13. de Prauilrg. Sexcessibus, Parisius Ius Ciuile docere audire prohibitum: quam Constitutionem dc usus recepit, dc Comitia Blesensia nominatim confirmauerunt. Pertinent insuper ad Parisiensem Academiam cap. I. De Procurat σ cap. p. De Foro competenti. Post Parisiensem secunda, Tholosana; tertia Aurelia nensis. Reliquae Omnes , ad enum formam, procedente tempore , a Regibus nostris,& Summis Pontificibus fuerunt institutae et ordine tamen , honore , de praerogatiuis , Antiquioribus seruatis , sicut Legcs, dc Canones finxe runt ; quia Iunioribus occasionem, dc causam legitimi nominis prae
Quod vero silpra diximus, Vniuersitatibus , dc Corporibus Iegitime
probatis, licete Statuta, dc Constitutiones condere; earum Consuetu- Qines, dc usum admitti, dummodo non Iuri contrariae , vel ambitiose, dc per inuidiam fuerint introductae, confirmat d. cap. pen. de Consiae μου. infrά, or cap. 6. hoc rit. in quo rescinditur ambitiosum Statutum Trecensis Capituli, quod antiqui Canonici, in fraudem iuniorum fe-
. cerant: f quod de Iure Ciuili Constitutum supra ostendimus: J itemque
v. I a. in quo aliud Canonicorum Statutum rescinditur , qui adue sus utilitatem publicam, imminuerant cultum diuinum, Sc numerum Canonicorum; quamuis reditus non fuissent minuti. Nec obstat Conta firmatio Apostolica, in forma Communi, Vt dicitur in rntegra Decreta
li: quia semper in ea subauditur eiusmodi clausula, quae conditionem tacite induci , sicut provide latum fuerit Decretum, id Ast, dummodo recte , & secundum Canones , latum fuerit Statutum. Sicut ponitur pro H Aliud, si Confirmatio facta fuerit, ex certa scientia, ct causa
innita: tunc enim , eadem illa clausula accipitur causetiue , ut loquuntur Interpretes, id est, quia prouide- latum est statutum; ideo confir mamus : de aduersus huiusmodi Confirmationem venire non licet cap γ. Cr x. extra de Consiri utili vel mWib. Iunge cap. I s. infra de iudi ctis, in integra. Obseruandum vero, in Confirmatione Staturorum, super certo numero Canonicorum, Vel exprimi , vel pro expressa ha beri hanc clausulam, nisi in tantam excrescerent Ecclesiae facultates,
qMod pluribus si lyerant. Idemque iuris est , si postea Canonici contra
Venerint. Cap. 8. Cum, Martinus, hoc tit. Cui iunge D stolas Io. ct 36 Libra a. Registri Innocenti j III. Ex quibus etiam constat , frequentes fuisse huiusmodi Constitutiones, denumero Canonicorum, quae magna causae cognitione opus habent. LicEt enim reditus excreuerint, non statim, Se temerὶ augetur numerus. Cap. TI . extra , de verb. Hm. Iuncto cap. 12. de Praebend. Constitutioncs autem istae, de similes, Confirmatione Pontificia firmari solent, hac generali clausula semper intellecta , si tanen Canonicis non obvient Institutis. Episcopi etiani consensus saepe fuit adhibitus. l Nam S: in Ecclesiis iudicio Episcopi cet
167쪽
tus Clericorum numerus ordinandus est . pro magnitudine vel celebritate vici I. 33. Cod. Theod. de Disi. Eecis. 9 Clericis; unde sumpta est. I. 33. Cod. Iustima. Cod. de sese. O cier. J Aliquando tamen omissus est: neque necessarium esse constat , ex cap . o. ct 8. huius tit. dc apertius ex cap. Cum Martinus; in quo cum in antiqua Decretata, de in
epistula s6. lib. t. Registri , mentio facta fui stat consensus Episcopa, eam
tamen , ut non necessariam, omisit Raymundus. Postremo , ad plenum i
tellectum capituli celeberrimi , Ecaisiae sancta Mariae , iunge epist. Iamas. libra a. Registri Innocenti j III. ex qua discimus, Staturum , de quo in dicto e Witulo, emissum & factum fuisse, a Senatore quodam urbis Roma, Benedcto Corosomo, qui corrupte vocatur. in Gestis Innocentis III. B. Carissimus p. 3. Qui quidem Corosimus , Primicerium Iudicum delegauerat, id est, primum inter Iudices. Vbi enim Geraci sunt actor σε reus, Causis Civiles prosequuntur in urbe, coram Ludsicibus, per Sedem Apo- 'Acam inintutis, ex delegatione Senatorum Iurisdictionem habentium ab eadem Sede Apostulica s ut totidem fere verbis loquitur Innocentius , indicta Epistola. Quare mirum non est, si Pontifex, ad sollicitudinem suam , totum negotium reuocauerat, & Statutum resciderit . ut constat ex dicta EpistoI t, sine qua vix possunt intelligi cv. 3. r 4. ut iste 'e dente. Nam & Senatores teneri fidelitatis iuramentum praestare Summis Pontificibus , probant Acta Alexandri IlI. apud Baronium, ad annum Christi II 8. nu. h. or 3. Autor Narrationis Concordia. 1nter Al xandrum III, Gr Fridericum I. pag. I97. ct I98. Onuphrius Panu inius, in Notis ad vitam Alexandri I I. ct Clementis III. ad Pliarinam. Gesta Innocenti j III. pag. 3. I 2. I s. I 6 9 I48. Quibus ex locis consestat huiusnodi Senatores saepius tentasse Regalium occupationem, ad-uellas Summos Pontifices ; compulsos tamen fuisse ea restituere. Occurrit etiam mentio Senatorum, in cap. 17. de Election. in vi. Obse uanda vero valde narratio totius negotii , de quo in cap. 1 o. hoc titiquam diligenter ex antiqua Couestone contexuit Glossa , ad d. cap. 3. ut lite pendente. I Ad quam adde cap. 7. hoc rati quod de Terui sina Ciuitate tantum loquitur, Sc cap. vlt. de rebus Eccl. Aben. Sc maxime eap. nouerit M. ct cap. 33. de Sent. excom. J Hoc illustri Eexemplo confirm
tur, quod diximus supra , Constitutiones Imperatorum, de Regum, itemque Principum, & Reruinpublicarum, in res, atque personas Ecclesiasticas, potestatem habere e nec obstare, quae in hoc tiri dicuntur. Nam &Basili, Statutum , relatum ab Innocentio III. nihil est aliud, quam edictum, promulgatum a Basilio Praefecto Praetorio Regis Od acris in Italia, temporibus Papae Simplicii. Quin imb , multa ex Legibus Romanis , dc Regum nostrorum Capitulis , in Ius canonicni utunt relata, dc a Pontificibus comprobata : can. l. ct seqq. Dist. x. quae ad Capitularia Regum nostrorum pertinent , iurasto cap. Placuit lib. 3. Leg. Longobard. rιt. 37. Sicut autem Constitutionibus δc iuri parere tenentur Clerici aeque ac Laici; ita & iuri non scripto, siue consuetudini terrae, in qua morantur, si laudabilis sit cap. 3. infra ae eo qui mi ritur in possess. & ibi Glossa dc Doctores , de ad cap. Eccisia S. Maria hoc tis. Se ad cap. o de fora Comp:tanti. JNon omittendum postremo , quod Panormitanus adnotat ad cap.
168쪽
AD LIBRI I. DECRETA L. TIT. II. DE CONSTIT . ornuitaris hoc tit. Papam, si erret corrigi posse per Concilium generale, can. Anast. sus; Di h x I x. Item quod Bonifacius VIlI. in cap. r.eia..tu. in UI. statuit; Constitutiones generales Pontificum , licet, ipso Iure, priores reuocare intelligantur , quamuis nullam de ipsis faciant mentionem; Consuetudinibus tamen, & Statutis specialium locorum, re personarum singularium , dum tamen rationabilia sint , non aliter derogare , nisi expresse caueatur in ipsa C nstitutione posteriori: quod a iure Civili repetitum videtur Constitui. Iustiniani r De Iusti. πυεν. Cod confirm s. pen. quem explicauit doctissimus Cui acius, libri r s. Obs GI. svo & in fine Parat. Coae de legibus.
169쪽
V A M V IS generali Constitutionum nomine, Rescripta venire possint; separantur tamen a Constitutionibus , tam Iure Cutili , quam Canonico,t. D f det Constisi, ridinibus, de Reseriptu. Quod, ut intelligatur, obseruandum ex Iure Civili, Impe- et ratores , quos Pontifices secuti sunt in plerisque,
variis modis Ius condere : Per Rescripta, Pragmaticas, Subscriptiones, Adnotationes , Dccreta, I terlocutiones , orationes, siue Senatusconsulta , Edicta, & Mandata;
de quibus Theophiliis ad g. Sed Gr quod Principi spostit. de Lure Nat.
14. s In Lior, i. Pontifices vero , nonotra subtiliter, singulas species , propriis nominibus distinguunt : imb saepἡ nomina confundunt, quamuis tam ipsam usurpent. Et quidem Edictis aliquando usi sunt, Vt constat ex cap. 3. de OD. Legati, cap. prasenn , de Osscio ordinarii, in vI. Quinimb regulae Cancellariae, quas initio Pontificatus , singuli Pontifices pubilia proponunt , Edictis Imperatorum , vel potius Praetorum comparari possunt. Decreta etiam faciunt, quando , vel ipsi Per se, partibus auditis, ves datis Auditoribus , ad eorum relationem suntentias, de consilio Fratrum proferunt. Exemplum celebre extat in cap. Ecclesia sancta Maria , tit. praee d. ct eap. Conquerente i 6. de in Leio Iudicis ordinarij. Adnotationis , & Subscriptionis verbo quamuis non utantur Pontifices; rem tamen ipsam usurpant, in lus, quae vulg)S gnatura appellantur et de quibus in cap. vis. de Poenitentiis , ct mmisianibus, in Extrauagaviabus e mmunibus. Nihil autem aliud sunt, quam Adnotationcs , quae vel ab ipso Summo Pontifice subscribuntur Ptecibus, & Libellis , vel a Cardinalibus, aut aliis Praelatis, a Pontifice praepositis utrique Signaturae, vel gratiae, vel iustitiae. Notandum tamen, diuersas esse clausiuas, dc diuersuri potestatem , quando subscribit Pontifex, & quando Praelati r de quibus vide Gomesium in Commenorio ad regulas Cancrilaria , is. 2 16. in quibus Compendium utriusque signaturae , & praxim Cancellariae Romanae compendiose explicauit. Obseruandam ctiam , plerumque Rescriptum sequi praecedentem Adnotationem ; ut in specie , I. I. Coae de Precb. I . Ossem ibi , Iuxta Adnotatronis nostra Decretum et quod postea , memoriales implebant i ut loquitur, l. vlt. Od. de Petit onibus benorum
170쪽
AD LlBRI I. DECRETA L. TlΤ. III. DE RESCRIPTI s. ai
fubl. Mandata veri, aliter accipiuntur in Iure canonico , aliter in Civili, tis. de Mandatis Princlum, Cossi nempe Mandatum in has Libris. pro qualibet iussione, vel pro certo genere Rescriptorum , dc fiequentius pro his quae vulgi, , de Prauidendo appellantur. Sed huiusmodi mandata in hoc tir non separantur a reliquis Rescriptas; sicut necPragmaticae generales. Itaque Rescripta possunt definiri in hoc tit. Constitutiones Pontificum , editae ad Consultationes , vel Relationes , dc Suggestiones . tam singulorum, in priuatis Causis , quam Prouinciarum , Ciuitatum, Capitulorum, Collegiorum, & Corporum . in publicis Cau sis: quae propriE dicuntur PragmatIcae, i. 7. Cod. de d ues. Rescripe. Et causa cognita, in Principis Consistorio , precibus adhibitis , fiebant, ut recte Glossa aduertit , ad Can. vlt. Dist. c t. Ex huiusmodi diuersit Reseriptis uniuersum sere Ius Ciuile , 8c Canonicum est compositum.
In hoc verb tae. variae eorum species , formula: & clausulae exponuntur: quare in antiqua Cottaetione i. recte additur in Rubri , & da 1nterpretationisus eorrem. Diximus ad relationem , siue preces Rescripta
edit quare Libelli oblatio praecedere debet, quae Petitio, & Petitoria vulgb , in Libris nostris appellatur , & in cod. tres Tituli de Libellis SPrecsbus, praecedunt tit. de Rescriptis. Aliquando Libellus Rescriptis
subiiciebatur ; vel precum saltem sententia comprehendebatur paucis, etiam in Pragmaticis ut constat ex forma Pragmatica, de contras bArgentanarum, quae inter EHEM Iustiniani 7. loco ponitur, & ex celebri Pragmatica eiusdem Iustiniani in fine Noueliarum edita ad petitionem Vigilii Papae. ad componendas res Italiae , post Gothos expulsos. Nihilominus tamen de fide & veritate precum, tam in Rescriptis, quam in Pragmaticis. quaestia superest, t. v t. Curi de diues Resen . Quin dc aliquando, ut rei veritas accuratius inuestigaretur, Libellus una cum Rescripto mittebatur ad Iudicem, qui a Principe dabatur, L st. ad Lot. de τι pist. I. 33. D uus Τ. de re 1-u. I. 3. Is de aliment. Di Paritatione , aliquando instrumentorum vis de sensus inserebatur tantum Libellis , I. vlt. Coae de pracs. Imp. ineri aliquando instrumentorum .
exempla subiiciebantur, l. 13. cod. de transacto. Haclanus de Rescriptis
in genere Summa Rescriptorum diuiso haec est. vi vel ad lites, vel ad beneficia pertineant. Altera, vel in forma communi , vel noua, seu gratiosa concedantur. In hoc autem tin variae clausulae proponuntur, dc regulae, quarum plurimae, utrique diuisioni conueniunt. Et quidem statim in cap. I. Speciale mandatum derogare generati quamuis in eo non fuerit focta menuo generatis: quod & confirmatur g. I. cap. I . Itemque Iud cibus delegatis, siue ad lites , sue ad beneficia, causas committi saepissime , cum hac clausula , s blato appellationis remedis . cap. I. 1. 3c passim et quam clausulam, ita eleganter explicat Arnulphus Lexoviensis Episcopus, in Epistula ad Gilbertum Londoniensem Disi pum , sub fi- Adde quae imnem. Parro negotium vobis νn expedito Romani Pontificis collocame -- cap. se toritas; sublato nimirum appellationis obstaculo, in quo b3 - - res eos Romana plerumque , oceasonem vexanti constituunt, or refugium e dendi. μηc nolimus ex enim parebit vobis , licet inulta , quasi quibusdam r. inis cir μ' sc ipta' p= tmattea ct malignatas ε .e- nec Ad praesens , forum vestrum possit excidem, ec s-Π- cinc.rduuis.