장음표시 사용
171쪽
tatis vestra sententusm declinare. Illa verb elausula petita est ex lane Civili. Apponi tamen tantam potest Iudicibus datis ab Imperatore, vel a summo Pontifice, non ab aliis, L ι .F. a qmbus aneli. non iliat. s cap. ror a . de Oscis Iudicis delegam . cap. va. 36. l. O 47. de Ap- Pellation. Cuiacius ad cap. s. ia. ct 19. eod. tit. Et Gloila ad cu. 32. de Ofo Dd. Oia n. J Poterit ramen, a sententia definitiva appellari, de iterum causi delegari si modo Pontifice secundum Rescriptum o tineatur , in quo primi mentio facta fuerit: & interim sulpendetur executio sententiae cap. Pastoralis 3. praererea'seq. de OD. Or potest. dic. delet. Iteinque generaliter, si iniuste grauatus fuerir appellans. Illae enim tantum appellationes inhibitae cementur , quae in iure non in dulgentur: verbi gratia , moratoriae, seustratoriae, dc a futuro grau Αἐde infrδ Rn mine; quae passim Iuce canonico solebant admitti cap. Sy extra in Ap- p .sic t Rom- Aliquando etiam, non obstante clausula illa, remsti apprIμη sub sinςm tione . delegati Iudices, ante sententiam definitivam , admittebant ap- - is pellationes ; quando nempe in gratiam impetrantis clausula fuerat ap-- - - Ο posita, Arnul lius Lexoviensis ad AD AEdrum Hvam Nia sis. Ego veri, R ib, A Coii δ --olens agere eos, non poterat , est ad preces et- , Usi sit e fa-re .
videbatur sublatiam aurigationis obsta iam ad Monem erus retorquere non debui; sed alia , sicut fuerat , in possessione dimissa , Aterias variamae nequisitaM.tradidi ..per quin eorum, qua apud nos aι a sunt, varitin ve in possit innotescere M.tiestati. Notanda alia Regula , in secundo Resin ea . pn- debere montionem fera , alioquin non vatit, cap. 2. σ3- hoc rit. Dcap. a. de Dolo or Cont mmacia, ct cap. r4. hoc tit. J nisi tecundum Rescriptum contineat ius singulare , ut in specie cap. I. vel impetratum suerit ab altera parte, cui primum non innotuerit dolo , vel negligentia aduersarij Cay. '.
1 de is . iunctia antiqua . oe cap. 3 a. Intra annum, autem , Impetra
uti debet Rescripto : alioquin ex secundo conueniri potest , c P. 24. Clausula etiam solemnis est, si preres veritate nitantur, quae si omissa sit , si1bintelligitur Iure canonico : oc M veritate precum inquiritur, quae quaestio semper praeiudicialis est, eap.. a. hac sis Iure Ciuili nullum est Rescriptum, in quo illa clausula deest. Tacita autem veritate, vel falso expresse , si quis Rescriptum obtineat, quid iuris sit, explic bimus in cap. 2. ct ao. halus tu. In Rescripto autem exprimi debet nomen impetrantis, Dignitas, beneficium , licet minimum : imo de vires patrimonii ; praesertim si in forma communi Rescriptum edatur, fi p. I7. Cr 42. Itemque in omnibus Rescriptis , siue ad lites, siue ad beneficia. ut fraudes , de doli impetrantium: vitentur, mentio facienda est s Ecelesiarum specialiter & nominatim cap. 2. de dolo cm conmma cia, Se J qualitatis Personarum, & Corporum , aduersus quae impetrantur. Nec suificii generalis designatio ; verbi gratia . si aduersus Monachos petatur , ordo, exprimendus est , e p. s. hoc tis. Iremque non
siissicit, si quibusdam rebus. aut personis specialiter designacis , subiiciatur generalis clausula . vel alia res, vel alio persona. Haec enim generalis clausula comprehendet tantum , vel pares res, vel similis conditionis personas, cum illis , quae specialiter expressae fuerunt, cap. is
172쪽
AD LIBRI I. DECRETAL. TIT. III. DE RESCRIPTIS . t
continentur, cap. 2. hoe tit. in VI. Strictissime autem Personae, & Loea, in Rescriptis, prout sonant, accipiuntur: nec extensio fit ad alia loca, vel personas, cap. 34. 33. oe 36, nec abun mationis modo , ad alium, cap. s. hoc tis. in v 1. Super unci etiam & eodem nescitio duo Reseripta obtenta , ad diuersos Iudices non valent; nisi secundum mentionem , 8c reuocationem primi contineat. Quod si dubitetur de reuocatione, Iudices dele gati , tam in primo, quam in secundo Rescripto, iudicabunt simuli si
non conueniant, recurrendum est ad arbitros, eap. I . or Ig. hoe tit.
Mincto evituti f. de Rescriptu in Ir. Couect. Quinimb super pluribus negotiis parsonalibus, non potest actor diuersos Iudices obtinere , ne
reus temere vexetur. Idemque obtinet in reo, si ex pluribus causis re- conuentionem habeat, eap. vit. Me tim in quo aliae fraudes impetrantium resecantur, cui iunge cap. io. hoc ru. quo generalis commissio ad futura omnia negotia, & ad certos Iudices , quos elegerit, impetrari non valet: iunge eat 3. hoc uti in v I. Nemo autem Potest in vim Rescript rum ad lites, ultra duas diaetas , ad alios Iudices trahi eap. 18. hoc tit Hodie non licet ultra Dicaecesim, cap. 1. de RescrWtu in v I. & iis casibus . quibus extra Dioecesm ; non vltra unam diaetam, e 'p. II. Si Lut m eodem tir. in ur. Pragmanea Sanctione tit. de Causis f. vis. Ex cuius capitula II. J initio constat , committi non posse Causas a Pontifice , vel eius Legatis, nisi Clericis . Dignitatem. Personatum, vel Cinnonicatum in Ecelesa Cathedrali habentibus ; & in locis insignibus . ubi copia peritorum haberi possit. Quinimo ex cap. 1. hac tit. in Cle--Minis, Officialis foraneus, vel Prior Claustralis, non potest delegari. Praeterea . sine speciali mandato Domini, Rescripta impetrari non possunt . nisi a coniunctis personis , a quibus , de iure, non exigitur
mandatum. cap. 11. 6. I. σωρ. 3 . hoc νες.
Strictissime vero, ut diximus. Rescripta, tam ad lites, quam ad beneficia accipiuntur: quia saepissime ordinariorum iura diminuunt, Bc ma lignitate impetrantium . & auaritia solent obtineri Pontiacibus; qui aliquando fatentur, sibi impositum . propter varias occupationeta Quare aliquando ea reuocant. cap. vis. de Rescriptis in vi. vel sustinent ex otionem , & haudant eos , ad quos huiusmodi Rescripta diri spint, si Pontificem moneant. quoties de fraude . vel dolo aliquid eis subolet,av. a. s. g. re hse tit. iunistis omninb antiquis Dortali us f e p. AEum tenea ν de Praebendis, ibi si non potest fine seanda ιο. ct c. ct eap. 7ι de Dolo or Contumaria. Uide 4 Costa ad e p s. de osse. Iud. Οὐιη. de Ilust. Marca tib 3. de Coneordia Saereae ct s.f.ε. -J Quod di ex Iure Civili petitum est,in quo iterantur, vel etiam omninis reuocantur Principum iussiones Novella i . cap. 4 6c ibi Cuiacius; iuncta Nouetia is . cap. 6. Alioqui obtemperandum Rescriptis Pontificum , vel Imperato
rum ; vel excusationis causae mittendae, quibus moti . nonnunquam ea ex causa reuocant, & seuerissim in surreptores animaduertunt , dicto e P. a. ct cv. vlt. hac tit.
Generaliter vero, quoties in Reseriptis aliquid dubii, vel praeposteri occurru, recurrendum est ad ius commune , a quo & interpret iii Min & ardinem recipim , el. 7. 1S. σ io. Metis. Nec enim contra
173쪽
ius, utilitatem publicam , vel in priuatorum praeiudicium, impetra Descripta valent, toto tiri si contra rus, vel viis. pubi. t. i. 3. 7. Co/..e precibus Imper. Uf. cap. I. hoe eis. in xi. Coue Hone. Celebris etialis est haec quaestio hoc tit. an Reserapta tempore finiantur ' Et quidem Iure uili, Rescripta, quae Ius Commune continent , perpetuo duranr nisi nominatim tempus fuerit comprehensum in Rescripto : si vero beneficium, & gratiam. finiuntur anno. Quare in his necessarib dies& Consul apponi debet, l. 1. . Cod. de Aues Rineri . Iure vero Canonico, Rescripta pariter Iustitiae sunt perpetua ; nisi dolus & negligentia impetrantis ab aduersario arguatur , quae per annum durau rit. Quod habet locum , siue ad beneficia , siue ad lites , pertinear
Rescriptiun, cap. p. II. I is . hoc tιt. Itemque morte Concedentis edipirant literae ad ius pertinentes ni fi lis contestata , vel saltem citatio an se Iacta fuerit, eaρ. I9. 1 o. extra dr of c. oe potest. Iudie deus. Possimi tamen nouis literis, a Succetare obtentis , confirmari priores cap. r. ut in specie capituli I. hoe tit . in II. Collectione. Limrae vero gratia morte Concedentis non expirant ; si tamen gratia facta sit . vel res,
non se integra, cap. 9. Si super gratia, dr os te. O potest. Iudie. delerct cap. Sι em nulla. de Praebendis in vi. Quare reuocationes gratiarum
a summis Pontificibus . initio Pontificatus tui, emanare solent: quae ira locum habent, si res sit integra , id est , si nondum ius m re quaesitum fuerit, id est, collatio facta non fuerit: ita enim exponitur, iacv. vlt. 6, sine- άν eouersiane Prubrisa in vi. Hodie in Gallia Regum nostrorum Rescripta annalia sunt; nisi per lecundas literas reparatio temporis impetretur. Iure vero , quo.in Gallia utimur , mortσPontificis concedentis non expirant gratiae , si Papa scilicet vacantem praebendam , aut vacaturam contulerit. Aliud vero, si ipse non conferat, sed simpliciter mandet prouideri r insinuatae tamen Iudici , ve, caecutori , ante mortem Papae , non expirant ; licet collatio nondum secuta fuerit : qua de quaestione, vide Glossam Pragmatica , tit. de Collation. g. Dem volati danta Congregatio , littera F. in verto Mandatum, & ibi Probum. Non omittendum nouam speciem Rescriptorum, ad vacantia & v Gatura beneficia, referri Me tis. quae non videntur antiquiorem haberσAurorem Alexandro III. cuius est ev r. hoe tit. & inter Dista, ipsius Alexandri nuper editas, in fine Distuirum Petri Abbatis Cellensis I. G I. Ex quibus colligimus , eo colore huiusmodi Rescripta hine inducta, ut pauperibus, de literatis Geticis. prospiceretur de praebenda,
Vel beneficio , proximδ vacaturo. Sequentes Pontifices eo iure usi sunt; donec procedente tempore, velut odiosa, contra ius commune, dc in fraudem ordinariorum Collatorum recepta , valde restricta sunt. Retriones eleganter explicantur in Concilio Basiliensi, Sef. ne 3 i. st initio tit. dr Collation. in Prarmaticis. Huiusmodi vero Rescriptorum fit mentio, cap. II I'. 27. 3I. 34. 37. ct seqq. tribus. Ex quibus postremis
tribus , & secundum formam in illis praescriptam , componi debent mandata Expe tuarum, quae hodie in Gallia , solo Pontifici Romano , non autem eius Legatis, permittuntur per Pragmatteam , σ GMeordatis, tit. de collation. in Pragmaιιca, ct Concordans, & maxime in
174쪽
An LIHRI I. DECRETA L. TIT. III. DE RESCRIPTIS. ys
Concorditiis, tit. de Mandatis sa tic. in quorum fine formula Mandati interitur, composta, ut diximus, ex dictis tribus cap tib s , quorum etiam nominatim sit mentio. Tandem Concilio Tricientino. Mandata de prouigendo , S: Gratiae expectativae omnes, sublatae fuerunt,
Ssfισne a .. eap. I9. de Rcformat. one. Praeventiones Vero, quas vocant,
quibus nempe licet Pontifici per concursum , vacantia beneficia conferre, εc eodem iure uti , quo ordinarij Collatores , etiam per Concordata, Pontifici nomirritim reseruatae sunt, tit. de Mandatis Apostolis. sub ,-no: quod & Basiliense Concilium concesserat, renitentibus tamen , &contradicentibus Ecclesiae Gallicimae Praelatis ι quorum sententia habetur in Pragmatica tit. dr Collation. & multo post s Concordata J in Orid nataonrbus Aurelianansibus arao aa. ita ut verissimum sit, quod adnorauit doctissimus Pithoeus , in tractatu is Libere. ct finiti ii Ere Gallie . tolerari huiusmodi praeuentiones , singulari quodam iure , msolius Pontificis gratiam, non eius Legatorum. Imo dc in persona Papaestrictissime accipitur , ita ut inutilis Collatio ordinarsi praeuentionem impediat. Non fuerunt autem lublata Mandata Pontificum , quibu pauperibus Clericis , sine titulo ordinatis . ab Episcopo ordinatore, vel eius Successiae, prouideri mandant; quia Lis Commune continent, in . poenam ordinantis contra Canones , sine vitulo : quae Forma communis , de Forma pauperum appellari solet, cap. cum secMndum Apostolum de Prabenda extra di de qua plenius ad c p. a . inf. Quod si ad alios, quam ad Ordinatores Episcopos , vel eorum Successores dirigantur,
procul dubio sunt odiosa, & sublata, licet in forma Pareperum, in fom
- Huiusmodi Rescriptoriim, siue Mandatorum origo , & progressis,
hie fuit. Ab initio ne Collatores Ordinarii grauius conquererentur, imminui iura sua ; Pontifices non statim , & primis literis , vel mam dato , compellebant eos ad conferendum Vacans , vel proxime Vacaturum beneficium. Primo Monitorias scribebant: quibus si non obtemperabatur: Secundo, Praee Ptonas : Tertio ,.s perstarenr In contumacia, dabant Exeeutorias , quibus contumaciam cessantium Collatorum pGniebant et ideo Executor in avruatas, quia iisdem literis , Executorem delegabant, de concedebant, qui recipi faceret impetrantem, Sc prouideret de beneficio , quod vel tunc vacabat, vel erat proxime vacaturum. Procedente vero tempore , Vbi coepi huiusinodi Mandatorum autoritas inualescere , non amplius tres Irteras , diuersis temporibus , sed unas tantum dederunt ;' etiam addito statim Executore , qui cesi ante ordinario Collatore conserici ; exemplo Iuris Ciuilis , quo aliquando Praetor , pro conditione causae , vel per nae, vel temporis, aduersus contumaces , ordinem & compendium trium edictorum ira moderabat ' , ut statim Peri torium daret; quod appellatur, Vnum ' Mhdei .i, e eo reo omnibωs L ss. 69. 7 o. oe s 7q. J. dr Iud ciis. Patienter ordinarii sensu ponit ut Collatores non tulerunt : iterum querelas Veteres Suminauerunt, quia in I. Q. 1. GF. is primum commotus Honorius III. ad eas compescendas , plures uiuetis. Decretales scripsit. quarum extant multae in hoc tit. Honorium seque
res Pontifices sunt imitati ; nec destiterunt Ordinari, Collatores. donec onere, dc iure nouo Rescriptor tam de Protadendo, maxime ad
175쪽
vacatura . sublato , Ius vetus Canonicum ordinariorum restitueretur. Probantur quae diximus , cap. 7.1'. 27. 3O-37. i. v. est 'o. hos tino cap. 6. o. ιaa ct ἔ . eodem tit. in V I. cap. 4. G. 22. 27. 38. Moe cap. s. de concus Prabe D. . Quae per transennam, & per indicem attingere potius. quam subtilias explanare maluimus , ne videremur curiosus inquirere , quam utili iis , in reliquias iuris abrogati. Subiiciemus tamen formulam Praceptomarum L/terarum, quam ex Ara. Cod. Ecclesiae S. Albini Andegavensis, communicauit nobis vir doctissi Philippus Loyaute, in sinatu summo Advocadus. Formula Literarum Preceptoriarum, it Mandatariis beneficium conferatur.
A D iae, nostrum nos impellit Usscium, Ῥt Christi pauperibus ,
praue quemque dignum nouerimus , nabeamus adiumentum.
Hoc ergo incium timentes transgredi, M petitioni G. Clerici lar ris praesentium non praebuissemus auditum , Vsium audiuimus f ω ei. de competenti beneficio prouidere bos monuimus, nostroscripto. Quia verὲ, nihil horum factum est premis' Literis, eommonemus os it rum subsequentibus , atque Precipimus, Pt Praebenda primo Paeantis in straEeclesia, γυtituram eidem Clerico concedatis: Sin -- rem , de νestra contumacia nos poenam sumere sentietis.
Iunge quae infra , ad cap. 27. hoc tit, Postremo, notandum multa in hoc titulo reseret , ad Iudices delegatos pertinentia : ut enim Rescripta executioni mandentur , necessc
est dari de addici Iudices. Quare saepE Rescripta appellantur Commi
nes t quia per ea eommittitur Iudex unus, vel plures, qui vel de causae gnoscant, vel eam exequantur; unde & Executores appellantur, Amulta in hoc tit. de forma Commissionum, officio dc potestate Iudicum delegatorum admiscentur , cap. Io. 33. 1 . initio, 36.1O. 24. 29. O Et quidem, in cap. 13. solennis illa formula explicatur, si Mo vel tres, iste se nequinerint, aus maluerint : ex quo cap. norandum , quae dicitur Canonica excusatio, sandem esse, cum Literatoria, id est, in scripti , cap. 1 r. infra, de o io ct potestato Lud. deIegati. Generalis enim Ecclesiae consuetudo scripturam requirit, can. s. 1 I. Ius. 1. ex quo sudiplendum , quod deest capitulo a. extra de Libesia oblatione. Itemque notandum, delegatos Iudices ordinariis imperare, de mandare Polim Iicet inferiores sint. Autoritas enim Pontificis delegantis inspicitur, cap. 26. hoc tit. oe ca'. ra. de Sententia Excommunacationis. Ex quibus arparet, maximam esse assinitatem, inter hunc tit. ct tiri de scio Iudic, urui in quo plenius, de Delegati ossicio dc potestate tractandi , Pso- prius erit locus. ε
176쪽
AD LIBRI I. DECRETA L. TIT. III. DE RESCRIPTIS. 8γCapo Sicut Romana I.
Ex T AT Rescriptum in 1. Collecit. hoe titi de iterum iisdem verbis, in cap. I i. de Appellation. in I. collect siue Compilatione, quae in Conciliis inseritur , post Concilium Lareranense , habitum sub Alexandro III. quibus inter se comparatis, species ita fingi potest. Prae
fatio continet autoritatem , dc potcstatem Romanorum Pontificum,
respondendi , de cognoscendi de omnibus Controuersiis , quae in Orbe Cnristiana nascuntur ; qua autoritate fundata , facti species sequitur. Maevius Literas protectionis Apostolica impetrauerat , quibus generaliturai concessa fuit libera saeuiras appellandi. Metuebat ne sibi vis, vel iniuria inferretur a Iudice , a quo appellauerat , quod se E contingebat in Gallia, Ec alibi, ut deinde dicemus. Postea pars aduersa , le-cundum Rescriptum obtinuit, in quo eadem causa Iudicibus delegati committitur . cum hac speciali clausula , appeIlanone remota. verum omissa fuerat in secundo Rescripto mentio primi; quare videbatur subreptilium. Respondet tamen Pontifex, secundum rascriptum p eualere. Licet enim in eo mentio non fuerit facta primi, expressis verbis; vivamen de potestate derogari primo dc generali, ex eo quod specialiter remouetur omnis appellatio. Certissima est enim, iuris rogula, per speciem derogari generi. Scriptum est Rescriptum Senonens Archiepisco- p., cuius Rescripti pars , reperitur in cap. 6. de offici re potest. Iudie. δε-
Di in I. Compilatione, & in cast. s. eodem tin Apud Gregorium et ex quibus notandum, primo pertinere ad Ecclesiam Gallicanam. In capitis initio, quod extat tantum in antiqua , confirmat Pontifex ius Sc potestatem suam ; quare nempe per uniuersum orbem i Christianum rescribere possit : quae Praefatio iisdem fere verbis reperitur in e p. rue. de omio Iudicis delegati ; ei quippe erat solennis , ut constat ex eiusdem Alexandri III. Epistolis, rv. 22..ct in fine Epistolarnm Petrio Uensis, qui Sc in Epistola a. ita scribit. In grawssimis quastionibus. sicut obm ad isti'sen, se nune, Pater Venerasis, ab omnι Ecelsa Des,r curritur ad beati Petri, or vesteran fidem. Recte , εἱ secundum viam Ecelesiae Gathcanae, in gramissimιs causis ; quamuis Decretales supra citatae, generaliter loquantur de rennibus. Sed in Gallia iuxta Concilio- Adde infra Arum , dc antiquorum Canonum Statuta , de maiori bas ramum Cau- Transiitio, si ad Sedem Apostolicam referebatur: s reliqua: J, in laeis ubi Orrae Tructu m g. fuerant, deciduntur. Et in hac parte ius ordinariorum intrixum Sc eandem ps
illibatum remansit, iuxta Canon. q. ct F. cani Oxcviij, Gn. 3. Con- min. stantinopolitani P. Gr Gn. 11. Cone Di Milemi rni: ubi non tantum de
Cleticis. sed etiam de Episcopis , idem statutum; ut constat ex Epamiis , quae int fine Collectionis Onoliorum Afri norum subiiciuntur quos Canones Ecclesia Gallicana saepius in usum reuocare tentavit; ut constat ex tribus celcherrimis iudiciis Episcoporum se Rotaldi Suessi nensis, Hincinari Laudimensis , de Arnulphi Romensis Archiepiscopi, sub Carolo Caluo, de Hugone Capeto. Ex quibus colligitur, non remere , de facila ad Sedem Apostolicam appellationes admisisse Ecclefiam.
177쪽
Gallicanam: nec excommunicationes suas , inconsultis Episcopis , a Pontificibus solui , ut constat ex Epistola Benedicti I X. quae reperitur
inter acta Concilii Lemovicensis, apud Baconium, e mo vndromo AMnalium, ad annum Christi I93 . num. 1 o. omnino verb frequentes,&leui ex Causa interpositae appellationes ad Pontificem damnabantur. quam in rem elegantissima est Epistola 81. Hildeberti Cenomanensis Ff Iuo Carnotensis epist. 172.18 o. ct axo. Bernardus lib. 3. de Considerat. ad Eueenium eap. 2. J Ius tamen suum Pontifices asserebant, & confitia mare silebant, datis Literis, quae Literae Protectionis, in an 'ua COL-. I. cap. I. hoc tiri appellantur, & in cap. 24. st 21. de appellar. ,-
Colle L ad quas pertinet Epistola Arnulphi Lexoviensis, ad Hadrian M'Papam s cuius verba notanda. Prauata commmnis cassa praeponde erquoniam de Ecclesia Dei libertate tradiatur ; nec iam stes msta restae r festi, si in irritum deducta fuerit Apostolica Protectionis autoritas. Flis similes erant Literae quas veteres Pragmatici nostii, vocant L erres de Sauuegarde , ou de Gaiae gardiennc et quibus Reges nostri tueba , tui subditos suos, prouocautes ab iniuriis Ducum, & Comitum, qu . rum iudices saeph recusabant appellationes recipere ; de sitas sententias. non obstante appellatione , executioni mandabant: dc, quod grauids, appellantes grauious iniurii. Vexabant: quod & dedit occasionem Exemptionibus , quae, pendente appellatione , concessae fuerunt in quibus. . dam Prouinciis , & etiamnum hodie retinentur , Exeminans par VI. Vide capitularium lib. 7. cap. 112. O I. I. F. ad I. Iul. de Wi
publica , ct omnino I. 23. F is inpellatum. ἱ dc edictum Theodorici Re
Ex his colligitur, quamuis appellationis remedium si iuris commuis nis , caepe tamen in Gallia, & Romae Summos Pontificcs, & Reses, ut sibi ius suum, id est, liberas aptellationes conseruarent, huiusino di Literas Protectionis concedere solitos et quod cum non intellexissent Interpretes, ut doctissimus Antecetar L a Costa obseruauit, futilia & inutilia, in hunc locum congesserunt. Quaenam autem sit vis, huius clausulae , Appellatione remotμ , in pararatulo explicauimus. f. Summa rescriptorum diuisio. Excluduntur moratoriae appellationes & i iustae; verbi grassa, a futuro gravamine, ab interlocuroria qualibet r. non autem iustae, id est, ante citationem, verbi gratia, vel notiti m Literarum delegato intimatam . . cap. 3o. de Appellation. infra , iuncta
obseruandum praeterea, huius cap. decisionem propriὸ pertinere iant. de Appellation. quare dc in I. Collest. iterum sib tit. de An Ilarian. collocatur ra. Nec mirum et nam & iure Civili saepius una de eadem lex sub diuersis titulis collocatur. Male tamen Raymundus Praefati nem Decretalis sustulit, quae generaliter pertinet , ad confirmandum ius Pontificium in edendis Rescriptis , ad varias Consultariones. Nam ea parte detracta , nihil serperest, quod ad hunc titulum de Res .eriptis pertineat. In Gallia semper huiuimodi Rescriptorum multit do , siue ad lites, siue ad beneficia, fuit improbata. Itemque reiectae appellationes friuolae , dc leues ad Sedem Apostolicam ; praecipue, omita de spreto medio : quam in rem ςlegantinimae sunt Becnardi que
178쪽
AD LIBRI I. DECRETAL. ΤΙΤ. III. DE RESCRIPTIS. 3s
telae ad Eugenium III. libro de Consideratione M Eugenium, cap. .ct L O Bb. 3. cap. I. sub finem. ct cor. 2. Ex quibus videtur desumenda explicatio vera clausulae , quae Rescriptis lolet inseri , appellatione remota. Postremo, non habita ratione Decretalium, Ecclesia Gallicana antiquos canones semper retinuit, quos si1pra citauimus; qui &recensentur in Concilio Basiliensi, in Pragmatica nostra, & Concordatis. Hoc scilicet iure utimur, ut in minoribus negotiis, lites ex ordine, id est, in prima instantia, in locis, ubi ortae sunt, iudicentur: sappellari autem ab interlocutoria non potest , si possit gravamen in definitiva reparari. Quinimo si habeat vim definitiuae. potest ab ea tantum semel appellari, & bis a definitiua : alioqui non obstante appellatione, executioni sententia mandatur J , Concilium Basliense , Sessione a o Pragmanca, ct Concordata, in. de Causis, ct seq. Cui ius in fine parat. F. de Appellat. recip. vel non. Verum haec materia ι non est pro prie huius loci. Ad tit. de Disciis . de Foro competenti , ct de inpetrationibus , melius & commodius referetur.
'Ecte Interpretes Caput ro. Clauim totius tituli appellant: est
enim eorum, quae sub titulo continentur, breuis admonitio, & comprehensio. Promulgatum vero est ab Innocentio III. ad conciliandas diuersas Interpretum sententias, ad I. r. h. ct se cod. Sι contra ius, vel via, quibus iungendae l. a . ff. ad i. Cornel. de fa f. I. Nec exemplum cod. eodem. Paulus lib. ι .sentent. ni. v. f. 3. Ex quibus locis tres Regulae
Prima. Qui Rescriptum a Principe impetrauit, siue per falsam allegarionem iuris, quod ad se pertinere intendit ι siue per narrationem iacti falsam, vel veritatis reticentiam: commodo Rescripti carere debet indistincte ; sue dolo malo; siue per errorem & simplicitatem,
mendacium commiserit. Secunda. Iudex tamen a Principe delegatus , nihilominiti super principali negotio poterit cognoscerer at secundum veritatis tenorem, dc iuris ordinem. Tertia. Mendax vero Precator, si dolus & fraus probetur , poterit tanquam falsarius accusari; vel etiam absque accusatione solenni , I dex delegatus, aduersus eum , extra ordinem animaduertere poterit.
Quod si accusatio falsi instituta fuerit , principalis negotij cognitio
erit in pendenti , donec de falso pronunciatum fuerit: prius enim debet constare de veritate precum, L 2.3. 4. ex s. Cod. Si contra Ius, ct L OD. Coae de diuers. Rescript. Quod si per errorem peccauerit , locus non erit accusationi fals sed statim sine mora Iudex cognoscet de principali negotio, secundum Legum & Iuris ordinem d. l. nec exemplum, Cod. ad i. Comel. de fa s. Quae verior videtur conciliatio I. 2. cum l. s. C. Si contra Ius, quam primus AZo ad d. l. indicauit, quem Cu- iacius sequitur in Parat. C. Si contra Ius. Quinimo nulla sunt PAR s POMA. M
179쪽
Rescripta Iure Civili , ut diximus, in quibus deest clausula , si precer
veritate nstantur: iure autem Canonico subintelligitur. Iure vero Ciuili , & Canonico valent Rescripta per mendacium impetrata propter autoritatem concedentium , sed per exceptionem eliduntur, prescriptione scilicet mendaciorum opposita , ut loquitur d. q. T. cui adiungi d bet canon dicenti fauo x x v a. a. & quae Gratianus, & Glossa ad eum Canonem. Ex quibus confici Dus impetrantem Rescriptum probare debere , & fidem imponere suis precibus, i 7. Cod. de diuers. RU cripe. & argumento I. a I. Od. de fide instrum. st l. vlt. Cod. ad LἰComnec de DC. Nec tamen ideb impedietur aduersarius , qui falsum, vel fraudem allegat , illam probare , S accusationem falsi mouere: quod significant verba cip. 1 o. postquam sibi super hoc fact ι 'erit μαι, ab eo scilicet, qui falsum vel Daudem obiicit. His ita constitutis , patet, quod diximus , celebrem hanc Decretalem Innocentium III. promulgasse , sicut & alias plitres , ad sedandas
Interpretum Controuersias, tam ad d. l. a. quam ad d. canonem dicenti: quibus in locis Interpretes , nos remittunt ad hoc cap. super Litoris , cuius haec est sententia. Relatis opinionibus Interpretum diuer-ss , ita distinguit Pontifex. Qui per Goliam , vel expresso falso, vel flippreta vero , sita corrigenda summa Decretalis) Rescriptum obtinuit; non tantum carere debet impetratis, sed etiam delegatio, & d rio Iudicis nihil valet; per omnia est inutile Rescriptum. Si vero per errorem & simplicitatem id contigerit, ita distinguit: vel suppressa est tanti momenti veritas , vel expressa falsitas, quae Pontificem , vel ad denegandum Rescriptum impulisset. vel difficiliorem reddidisset e vel
contra tanti momenti non fuisset, ut propterea Pontifex Literas denegaret; saltem concessisset Literas , ut vocant, in forma communi, eiustitia, de qua formula dicemus. Primo casu, quando Pontifex , vel omnino non concessisset, vel difficilius; cessant partes , ut diximus, Iudicis delegati, perinde ac si dolus interuenisset. Secundo casu, Iudi cis datio manet; qui etiam de negotio principali cognoscet, secunddm formam tamen , Ac Regultis iuris communis , dc pro tenore Veritatis, neglecta forma in Rescripto expressa. Definitio huius Rescripti l cum habet in omnibus Rescriptis , tam ad lites, quam ad beneficia, siue sint Iustitiae, sue sint Gratiae , ut pluribus exemplis infra deci
Duas differentias potissimiim, in hoc articulo deprehendimus, inter Ius Ciuile, & Canonicum. Ius Canonicum grauius punit mendacem impetrantem, si dolus & fraus aliqua appareat. Hoc enim casu inutile est per omnia Rescriptum ; adeb ut ne Iudicis quidem datio valeat : nec de principali causa cognoscitur. Iure autem Civili, primum, ut diximus , Delegatio Iudicis integra manet; sed iudicat secundum ordinem Iuris , non habita ratione formae , in Restri pro praescriptae. Secundb Iudex a Principe delegatus animaduertet aduersus impetrantam, ι. ct si, Cod. si contra ius . ct argumento, I. v viuersa, Cod. de diuersis Reycriptis i quas Leges Glossa citare debuit ad cap. 2. hoc tiri in haec verba, ad praesentiam nostram quam Glossam corruptam esse, recte notauit Antonius August. in Notis nd dctum cap. in ι. Collectione, ex
180쪽
AD LIBRI I. DECRETA L. TIT. III. DE RESCRIPTIS. Hi
Alano veteri Glossiatore Collectioms i. Iure vel b Canonico, Iudex talia farium punire non potest ; sed dilata cognitione . scribet iterum Pontifici , ad quem etiam, si culpa prauior fuerit , impetrantem remittere
debet puniendum. tanquam falsarium, cap. 2. I7. 24. 26. O 27. hoc tit. iuncto cap. 6. extra de Prabend. in Antiqua Mendacium verb committitur , non tantum si falsum dicatur ; sed etiam si veritas occultetur,can. δρ. ID Gu3s, xi. χΜυ δ. quod & dicta L Praescriptione, Cod.Feontra Ius . euidenter demonstratur , & ex doctrina Iurisconsultorum Cicero lib. s. peior, Similiter in AEdilitio Edicto dantur actiones, ex reticentia, sicut de ex dicto, & promisso. l. i. O ι - diles 3 . f. de εαδ lit. Edicto. Et quidem, cuius & qualis falsi expressio , licet petaerrorem facta, Rescriptum vitiet. & impediat Iudicis delegati cognitionem, exempla habentur in cap. 32. o 2. hoc tit. Item quibus casibus noceat veri omissio , vel silppressio , sub qua continetur omnis aequi uocatio. Ad eam vitandam. litat genus contineat potestate, τοῦ-άμι , sub se omnes species generis ; tamen mentio sola genevis non suffeit: sed specialiter species ungula . loca, personae , negotia , eorum qualitates , conditiones , & differentiae designandae sunt, ut in
Quae omnia locum habent in Rescriptis omnibus, siue ad Lites . siue ad Beneficia; siue sint iustitiae, siue sint gratiae ; siue inter Ecclesiasticas. sue saeculares per nas agatur, & de rcbus secularibus. Nam HLtis, cap. 33. de secularibus personis, rebus temporalibus, & ad Galliam pertinet : quod tamen moribus nostris, & Iuri antiquo Canonum contrarium est. Nec enim Pontifex, vel Episcopi, ullam iurisdietionem exercere possunt in Laicos de rebus temporalibus. Superest , ut aliquid adnotemus ad cap. a Z. cuius inscriptio emendanda est, ex Registro Innocentij IIL Lib. ιε. Epistol. ιος unde sumpta esthate Decretalis. Disivo V Vrat fauiens, qui in Silesia suffraganens est vutitistiui, Gnesnensis Archiepiscopi. In illius cap. specie , . priuatur beneficio in Silesia est. Rescripti ad beneficia Clericus, qui Rescriptum obtinuerat , in forma non in Poloeommuna , tanquam pauper , & non habens beneficium et quia cum nia , utut haberet, & sussiciens patrimonium, S: Vicariam perpetuam , utriuia Gnesnensi Misque mentionem omiserat. Talia vero Rescripta in hoc cap. ct in cap. ehiepiscopolo. supra, vocantur in forma communi , vel , Cum se ndum Aposto- subsit. Ium; id est , secundum formam praescriptam in cap. 6. extra de Praben-- , quod ita incipit, Cum secundum Apostolum , cuius Autor est In nocentius III. ad quem pertinet elegans Epistola eiusdem I 8 . lib. ν s. ad Oscopum Pi mensem. Iunge cap. 3. 1nfra de aetate , ct qualitate , ετ ovi:ne, in fine , Ibi, Mandata in forma communi ad quod cap. veteris Interpretis I v. Collemonu notas adhibere proderit. Appella tur etiam, in forma Pauperum s quia generaliter pauperibus Clericis rantum conceduntur: & Litora iustitia ; quia iustum est pauperibus Clelicis , qui nullum habent beneficium, prouideri. c, p. so. de Pr bendis in v i. Hoc amplius ; veteri Iure Ecclesiae, solis pauperibus. Ecclesiastica beneficia conserri debebant, non autem diuitibus , can. 13. Concilii Sardicensis, ex quo sumptus est canon Osus Dist. Lx r.