장음표시 사용
91쪽
exemplo a Jure consultis petito, qui Pandectis praefixerunt titulum de Oresis iuria. Istae quippe introductiones subentias ad propositam materiam perducunt, ut ait Caius in Lere a. F. de Origine iuris i. dc cum ibi venerimus . evidentiorem praei Ant intellectum. Investiganti autem causas corruptae & obsolescentis Iuris Canoniel doctrinae, tres potissim Sm occurrunt. Prima quod plerique Interpretum insuper habuerun ilius Iuris origines scrutari, Jus vetus a novo distinguere, vices& mutationes varias observare e dc quod in Aristone tantopere laudat Plinius, s lib. I. v. o. J omiserunt vetera tractare, ut recentia; publica, ut privata, contenti iure novissimo, quod usu& tritura receptum putabant, parum animum advertentes ad cano.em Fuerunt Dim v x i. Edi Legum auri risarum. arva vetustate atque is ria obsolevππα, uat ,- I9s sit, notu 1- --c araa videtur. Quin dc eas in usum revocari aliquando, imo saepius inter-ellet publich. -
Secunda, apocrypha plurima, id est suspectae Sc ineertae fidei, pro veris decenis nimium patienter Collectores recentiores, eorumque Interpretes sibi tulerunt obtrudis quae a veris secernere summa scit antiquis religio, C . Sancta
Tertia, ritus, mores & instituta, quae in aliquibus Ecclesiis speetaliter obtinebant , vel omnino neglexerunt, vel Ita acceperunt, quasi apud omnes EeH si asperaequὶ custodirentur. Alia vitia & defectus adnotare liberet, sed ista tria, ut graviora de majoris momenti indieare sufficit : meminerimus enim nos compendium scribere . de hane materiam quasi per indicem attingere. Si quis autem singulorum, aut sal tem celebriorum autorum Collectiones noverit, de quae in singulis ad notabiis
mus . illa tria incommoda facile vitabit. Sciet enim quid, dc quo tempore sit inductum ι mutationes ae vicissitudines Iuris Canonici, si non per partes de exacte , generaliter saltem cognoscet λ quod incipienti satis est: qui vero ultra progredietur, artificium deteget, simul usum dc automatem cuiusque Collectionis investigabit , qua ratione apocrypha, dc quae sunt dubinfidei. qualia multa occurrunt illis libris, statim odorabitur. Itemque si quid in omnibus Ecclesiis universaliter, si quid specialiter in aliquibus observetur, distinguet In hoc verb tractatu hane methodum de formam observabimus, ut singala breviter perstringantur ἔ propositi nostri memores, nos institutionem & compendium tradere, in quo nimia disciplina, ut ait Severianas in arte . id est fustis de prolixius tracta disputatio nocet discentibus.
a continentur daea iuris Cananici dilusiones.
UT eommodius M apertius intelligamus, quae postea sunt exponenda, Dinris Canonici duas partitiones sive divisiones aflaremus. Rectὶ enim Theo philus diuuionem vocat, immensae & infinitae alicujus materiae brevem comis prehensionem , quae in tradendis artibus pernecessaria ess, ex eo maxima quod quae non poterat quis capere simul propter multitudinem , ea divisa in pasties facit E possit apprehendere. Ius itaque Canoniaum , vel ratione materiae de subjecti. vel ratione formae dividemus. Unius enim N ejusdem mi Mul obstat plaxes assim divisona
92쪽
DE ORIGINE, ARTE ET AVTOR. IURIS CANOR ,
Ratione materiae ius Canonicum, Vel ad fidem, vel ad mores pertinet. Quae pertinent ad fidem, symbolis, dc formulis fidei, ac synodicis epistolis plorumque continentur , f vel etiam Decretis , ut in Alexandrino Concitalio anathematismi contra Nestorium, dc in s. Synodo J: dc speciali nomine designantur , dogmata scilicet & δαπι - σις appellantur et quae vero ad mores, id est ad diseiplinam Ecclesiasti eam & mλGM J spectant, Canonum nomine designantur. f Vnde Chrysostomus libris de cerdotis, ε. imprimis cap. s. omnis Theologiae studium ad haec duo refert , πις 3 dc πηλmi,. Quibus adde notas Casauboni ad epist. Gregorii Nysseni pag. 78. in fine. JProbatur illa diuiso autoritate septem Conciliorum uniuersalium : δc quidem in Concilio Nicaeno r. exprimitur illa diviso in Epistola Patium ad se pilos sub finem his verbis, υνονίζειν ab dc apud Gelasium Cyzicenum, qui acta Coneiiij Nicaeni ex varijs autoribus collegit, adeo separantur ea, quae sunt disciplinae, Se morum ab illis, quae sunt doctrinae de fidei; ut scut re ipsa differunt, ita dc notentur diuerso nomine : f pag. I99. - των πς ω-niac
de Catholica ct orthodoxa fide, O veneranda Sannti Pashatis fetuitate de Diuini Ecclesiastici δων constitutionibuν , ct de ipsius disciplina canon1-bus ιndicata cr definita sunt. J eiis πυροις Vocat constitutiones Patrum, quae De dictionEpertinent ad fidem, quas resert numero septem; Et postea subjungit Canones δα--mm. Senumero viginti, qui ad mores, dc politiam Ecclesiasticam spectant; unde mirum σύ mc vide no- non est, si in Canonibus nihil de Ario dicatur. Et haec de Concilio Nicaeno ras Fronto In Concilio Constantinopolitano secundo eadem distinctio reperitur ex Epis nis in Basi polis, ut constat, S)nodicis Concilii, quas direxerunt Patres ad Theodosium lium tomo 3. Magnum , Sc ad Damasum, Ambrosium, dc reliquos Occidentis Episcopos. In pag. o. illis enim epistolis, quae pertinent ad fidem, Sc contra haereses statuta sunt, v cantur anathematismi r quae vcro ad disciplinam & mores inter domesticos mdei constituuntur ad Ecclesiarum ordinationem , vocantur Canones.
In Concilio Ephesino pleraque omnia pertinent ad fidem : septem enim tamriim Canones constituIt.
In Chalcedonensi plures Canones continentur , qui plurimi faciendi sunt,
quia conspirante, dc in unum conueniente ordine Ecclesiastico & Saeculari sanciti sunt. In illo enim Concilio Canones multi ex suggestione Imperatoris Ma tiani a Patribus promulgati fuerunt, ut constat cxaetione sexta in fine. Manifesta vero est differentia inter ea, quae ad mores, dc ad fidem pertinent, ut ex x
tegru illius Concilii actis colligitur. In quinta Synodo occumenica, quia nulli Canones editi sunt, sed tantum pugna &de fidei quaestionibus tractatum, illa distinistione opus non fuit. controuersia In sexta nulli pariter Canones editi sunt : magna tamen dissicultas oritur ex suscepta adcan. S. 6. 7. 8. dc ' Dist. xv I. ex quibus colligit Gratianus sextam Synodum, de ιις sus 3. Sy- eius Canones ab Hadriano Pontifice probari. Canon enim quintus ipsius Ha nodum videdriani verba continet, quibus probat illam Synodum, dc eius Canones nomi- 'o si βdra natim; quod& confirmatur Can. 6. sed uenti , ct 7. quibus reseruntur ipsa ver- ς--mmmba, dc quidam Canones desumpti ex illa Synodo 6. In Can. verd 8. quo conti- m/μ cnsem onetur professio solemnis Romani Pontificis, generaliter dicitur, Pontifices ad apud Isid. mittere illam Synodum sextam , nulla mcntione facta Canonum: quod summe de vira notandum est. In Can. vero nono, sexta Synodus dicitur conscripta temporibus ς
Papae Agathonis, sub Constantino Pogonato, praesentibus Legatis Apostoli-
93쪽
cae Sedis. Ex illis autem duobus Canonibus 8. ct '. pugnantia & discordia
oritur contra Canones s. ct 6. ei dem Dist. X v I. Nam in . s. st C. canones at qui tribuuntur sextae Synodo I deinde in Can. 6. nominatim dicitur sub Ius timano filio Constantini Pogonati conuocatam fuisse sextam Synodum. Praeterrea nulla mentio fit Pontificis, neque eius Legatorum ; quod tamen necessarium esse, ut aliqua Synodus vere dicatur uniuersalis δc legitima, saepius Graecis summi Pontifices obiecerunt. Illa discordia ita componenda videtur, si distinguamus inter veras , & falsas Synodos : duae enim Synodi nomine sextae appellantur. illa, quae est vera dc Iegitima, habita est sub Constantino Pogonato, & nullos Canones edidit; sed tantum statuit quaedam ad fidem pertinentia, & ad eam referendi sunt Can. 8.e r 9. D st. xv I. Canones vero s. 6 2 7. ad pseudo synodum Graecorum referendi sunt, quam pro vera dc legitima obtinere voluerunt. Et quidem certum est Gratianum fuisse deceptum propter non animaduersam ist im distincti
nem : ne tamen in eundem errorem incidamus, obseruandum cst verba Canonis1. math tribui Hadriano Pontifici. Nam licet verum sit, in Synodica Hadriani Epistola ea verba contineri, quae habentur In Concilio vi I . Oecumenico astionea. Hadrianus tamen ea verba refert tanquam desumpta a Tarasio Constant in
polit. Patriarcha; non quod ea probet, ut constabit facilε , si quis coniungat dictam epistolam Hadriani cum epistola ipsa Tara', quae habetur integra in dicta
Synodo septima aft one tertia. Et haec ad quintum Cenonem. Ad C.in. 6. habeo librum. In hoc Canone separare debemus prima verba, quae sunt Petri Nicomrdiae Metropolitani, a verbis Tara', quae incipiunt ab his verbis; Patriarcha dixit. Sed tam hic Canon, quam sequens accipiendi sunt secundum Graecorum sententiam, maxime Ecclesiae Constantinopolitanae. Quod iterum post Romanos Correctores plenilis animaduertere operae pretium erit. Obseruandum postreinb, falsam illam Synodum continere Ios. Canones, quorum plerique occidentalem Ecclesiun impugnant; maxime Canon 2. I 3. 63. or 82. Vocatur autem Synodus m=M ra a Graecis , id est quinta dc se in ; quia Canones, qui deerant quintae dc sextae Synodo, suppleuit: nec propriὸ dicitur septima; quia nihil de nouo Lituit, ut notant Zonaras & Balsamo ad illam Θnodum Hactenus de sexta Synodo, quantum ad diuisionem nostram de fio, de mori bus. Alia quaedam, quae pertinent ad autoritatem & differentiam duarum illarum Synodorum, quae sextae nomen praeserunt, suo loco non omittemus. I G xliij I by In Synodo septima, quae vocatur Nicaena secunda, contra iconoctastas con- nodus rQςςpt3 voeata sub Hidriano I. Pontifice, & Constantino Imperatore dc eius marre la in his quα iunt ne , septiuntur manifestissime ea, quae sunt fidei, dc morum.
fideli quod δd Iti octaua b Hadriano II. & Basilio Imperatore. Norandum primd , scst
canono , nun duplicem talis: sextam Synodum notauimus, ita Sc octava duplex fuit. Una est qIam, Vidς ηρ legitima, euius authoritate Photius incubator Sc inuasor Sedis Constantinop ad SyΠod litanae, Wiuo Ignatio, vero & legitimo Patriarcha, Synodi iudicio expulsus est, Frmcof rdicn' & Ignatuis restitutux , annitente potissimum Hadriano Pontifice, ad quem confugerat Ignatius , oppressus artibus Photii. Altera Synodus octaua, quae de filia, post legitimam a Photio Pseud p triarcha conuocata fuit; sed eam Pontifex, dc occidentales reprobarunt. In octaua seruatur ista diuisio inter Canones, dc dogmata Idem in alijs Synodis tam generalibus quam particularibus obseruare est. quas omitto compendii, dc breuitatis causa; monebo rantum exacte eam diis iam de Imagi nibus a Sirmo
94쪽
DE ORIGINE, ARTE ET AVTOR. IVRIs CANON. r
rentiam in postremis Concilijs fuisse obseruatam. Quamuis utilitas huius diuisionis ex his, quae diximus, satis eluceat, duas prς-terea nobis regulas suppeditat, saepius inculcandas in interpretando iure Can nico , quas seorsim adnotabimus. Prima, in his, quae sunt fidei, omnes Ecclesias debere conuenire , fidem esse unam, intcgram, dc pro indiuiso apud omnes Ecclesias seruandam, de qua nihil detrahi, ves immutari potest ; denique, ut Heganter ait Tertullianus, libro dev rinibus velaudis. Regula fidei una omnino est, sola immobιlis cst irreformabilis. Secunda regula. Ea quae ad disciplinam, conuersationem & Ecclesiasticam conomiam pertincnt, per loca terrarum regionesque mutare licet: totum hoc genus liburas habet obseruationes Quod enim neque contra fidem, neque contra bonos mores iniungitur, indifferenter est habendum, & pro eorum, inter .Que ad 4 quos vivitur locietate, seruandum est η. M. D st. aera Quin uis enim Om & haee sussi. nes Ecclesiae unam de eamdem fidem tenere & obseruare teneantur i, diuersos eiramen ritus, mores , dc consuetudines retinere possunt absque ulla scissura de schismate : quod vulgo dicitur, sub diuersis ritibus unam fidem, dc per cam concordiam & pacem inter omnes Ecclesias conservari. Vnde nata celebris distinctio mobilium Sc immobilium praeceptionum, quae a motali Sc immobili uno spiritu descendunt. Praeccptiones immobiles vocamus, quas lex aerema sanxit, quae obseruatae si
lutem conserunt, non obseritatae eamdem auferunt In ijs nulla admittitur mutatio vel dispensatχ i sed ita sunt omnia mandat',vel interdicta seruanda, sicut aeterna lege sancita sunt; v. c. quae ad Deum dc proximum potinent, & ad Par tes, itemque prsceptiones aduersus vitia. Praeceptiones autem mobiles sunt, quae lege aetema dc perpetua non fuerunt sancitae, sed quas ad temnus ratione utilitatis Scripturae Sc Canones potuerunt, non ad salutem principaliter obtinendam, sed ad eam tutius muniendam. In huiusmodi praeceptionibus mobilibus, dummodo honesta vel utilis consequatur compensatio, poterit proccdere autoritate praesidentium, id est Antistitum,diligenter deliberata dispensatio. Cessare tamen debet cuiustibet lucri
dc commodi temporalis suspicio, quae nec impetrantem, nec concedentem liberat. Multa namque Principes Ecclcsarum pro tenore Canonum districtius iudicant: multa pro temporum necessitato:multa pro utilitate publica vel strage populorum vitanda dispensant. De quibus omnibus cruditisume Iuo Carnotensis in Pra 'ione Decreti: Gratianus vero variis in locis ex Concilijs, Decretis summorum Pontificum, & dictis Patrum confirmat & illustrat Gn. E. Dist. v i tr. Canon. s. ct 8. D: P. at I. C/-α 3. 4. s. 7. ct S. O maxime ii. Dii L
Quibus addendus D. Chrysostomus in Math. cap. s. Hom. IT. pag. 2I9. 2LO. M 2M cditionis Parisiensis. Jbtaque si aliqua Ecclesia alio iure ut reor in disciplina, non ideo communici& societas u mastica rescinditur, sed retinetur concordia per dispensationem,
de oeconomiam Ecclesiasticam, siue indulgentiam, συγs-: tot enim nominibus una & eadem res significatur Canon. T . I s. 16. Causa I. qua
de re prudentissimε scripsit Eulogius Patriarcha Alexandrinus , cuius excerpta supersunt in Bibliotheca Photii ab Interprete non intellecta, qui ubique ferEIncarnationis musterium interpretatur: quo crrore insgnemEulogij trametatum adeo obscurauit, ut eius sententia non possit Constare. Quamuis enim significet aliquando δε--m, υνι ηωMm , ἔ-νων σπιανειαν Christ, ,
95쪽
quae 3c absoluth - , & coniunctim οἰκ--α &-, unde de Ioannes
Theologus appellatur: quia sicut Luciis nν σαρκος Ο -τῆρος ἡ-ν γε-. --tea scripserat; ita Ioannes μυξροπιυ, quae per eminentiam θεολογά Eusebius Histor. EccI. lib. i. c. I. initio & fine , & lib. 3. cap. I 8. sub finem. Apud E logium tamen in illo tractatu οἰ-ο . ut notauimus,pro dispensatione, indulgentia, moderatione & intuitate accipitar, eodemque sensu apud Athanasum
epist. ad Rufinianum, Baslium ust. I. canonica ad Amphilochium I ct epist. aos. O xo . in editione postrema Parisiensi; J Cyrillum epistolis ad Gennadium
Presbyterum O Archimandritam, ct ad Maximum Diaconum, quibus in lo- Cis τε λ ρον, dc - ἀ escὲς , opponitur is cotaras p. De dispensatione autem illa Ecclesiastica, de qua Eulogius ex professo apud Graecos disseruit, non minori iudicio apud Latinos IuoCarnotensis in dotii 1sima Praefatione Decren tractauit: eademque de re eius aequalis Goffridus Vindocincnsis , in tractatu ad Cabrium Papam, ualiter in Ecclesia dispensationes fieri debent. Gratianus in Can. s. r. II. II. I 3.14 Is. O seqq. ct Can. 23. I. 47. Bernardus libro de Praecepto ct Dspensatione. S. Augustinus epist. so. I62. Hilarius contra Auxentium pag. ior. & in initio ct sine tractatus. Quibus adde Bibliothecam Cluniacensem pag. Iss . &quae de oeconomia & συγω-βί- notat Casaubonus in epist. Gregorii Nysicni pag .ios, itemque notas Heisj ad Nouum Testamentum , & Frontonis ad Tom. I. Chrysostomi pag. 62. dc 63. dc quae habentur ramo a. Libertatum Gallicanarum pag. 636 . 6c 337 dc ibi notata. JExempla illustria habemus, quibus utraque regula supraproposita confirmatur. Et quidem de Synodo 6. de qua supra, ita loquiturAnastasiusBibliothecarius in quadam epistola ad Ioannem Diaconum quae praefigitur initio Collectane rum Anastasj editorum a Sirmondo. J Et hanc quoque Synodum sextam Cononica capitula promulgasse, Graecorum scripta testantur: qua tamen pene omnia , qu a Sedes Apostolica non approbauit, tota Lairnitas reprobauit: nec tamen ullum f. hisma eam ob rem inter Et clesias Orientales S Occidentales ortum est. Quod Sc pluribus exemplis ex alijs Synodis generalibus breuiter demonstro, in quibus licet nulla fuerit controuersia in quaestionibus fidei ; non tamen constitit inter omnes de his, quae in illis Synodis ad disciplinam pertinent. Ucrbi gratia, in Constantinopolitana uniuersali secunda Camnem 3. Ecclesia Romana Sc aliae Sedes Patriarchalcs non approbarunt, quo continentur priuilegia Scdis Constantinopolitanae. Ita in Ephesina Synodo Canon vlt. de Cypro non probatur Ecclesiae Antiochenae. Postremb, quod in Chalcedonensi Canon penust. de EcclesiarConstantinopolitanae priuilegijs amplificandis iterum statuitur, improbatur,& damnatur a Leone Magno in Epistolis 13 34. 11. Et huic Canoni promulgando nominatim intercesserunt Paschasius, Lucentius, & Bonifacius Leonis Magni Legati, qui contradictionem suam in acta referri postulauerunt, ut constat ex actione est. Concili, Chalcedonensis. Ex quibus confici tur,quamuis non omnes Canones alicuius Synodi, etiam uniuersalis probentur , non ideo minus esse legitimam, de solemnem, dummodo in fide conueniant. Vnde non mirum est. si hodie aliqui Canones Conc. Trid. qui pertinent ad disciplinam' ab omnibus Ecclesjs non admittantur, quamuis in fide omnes Orthodoxi conueniant. H ede prima diuisione, de qua plura dicerem, nisi modus copendi, seruandus esset. Sequitur secunda diuisio in ius scriptum dc non scriptum, quae a forma repetitur, sicut superior a materia de subiecto. Quemadmodum enim in A. 3. constat. Instit. de iure naturati gentium ct ciuili, ius omne ciuile dicitur constare scripto
sine scriptor ita de ius omne Canonicum distribuitur in ius scriptum,& non
96쪽
DE ORIGINE, ARTE ET AVTOR. IVRIS CANON. γ
setiptum : vel breuius, legibus δc moribus continetur. Lex enim constitutio scripta vocatur, ut Theophilus notat eoaem titulo, & Isidorus Can. 1. 3 ic s. Dist. I. Ius vero non scriptum appellatur, ius moribus introductum, conis suetudo , disputatio fori, ius prudentum , dc usus. Ius non scriptum vocamus traditionem, Vsum antiquum dc perpetuum, vel omnium simul Ecclesiarum, vel particularium quarumdam tantum. Quae distin
tio scripturarum etiam autoritate confirmatur. Petrus Epist. I. cap. I. vocatia D. Paulus x. ad Thessari. Itaqme, ait, fratres state , ct tenete traditiones, quas didici's e per Sermonem , e per Epistolam. Quas Traditiones saepius idem Apostolus bonum depositum vocat D. a. ad rimoth. cap. r. formam habe sanorum verborum, qua a me audisti. Et postea. Bonum deposi um cuia 'ae per Spiritum Sanctum, qui habit i is nobis. Quibus locis simul iunctis recte definiuerunt Concilij Trid. Patres Sumne 4 Traditiones, qua nempe sine scripto ipsius Christi ore ab Apostolis accepta , aut ab ipsis Apostolis Spiritu Sancto die tante, quasi prrmanus tradita ad nos usque peruenerunt. Quae quidem Traditiones, dummodo per omnes Ecclesias ab initio prcceptae fuerint & obseruat , vim& robu obtinenr,non tantum circa ea, quq sunt disciplinet & morum sed etiam circa fidem & dogmata. Eamque in rem insignis est locus Basilii Magni lib. δε
Spiritu Sancto cap. a . Dogmatum er mytitutorum, qua in Ecclesia seruata sunt, at a quid m habemus ex doctrina, qua litteris consignata est: alia veri ex Apostolo rum traditione, ad nos transm ,in m sterio recepimus, id est sine scriptis, γε utra que eamdem vom habent re robur ad pietatem : atqΜe his nemo cout dixerit, qui
vel exigua legum Ecclesiasticarumparilia'praeditus. Quod & exemplis pluribu, declarat D. Basilius. Qui locus merith ab omnibus fere Collectoribus Canonum refertur, Burchardo, Itione , Gratiano, qui eum locum retulit can. D Dist. xi. eui similem addimus ex Epiphanio ad hacesim Arianorum. Num. s. s. 7. & m xime num. 8. Ac iterum in Expositionesidet Catholicanum. 2I. 22. 2 13.&seqq &ad eam notas Petauit. Cui etiam adiungenda, quae de traditionibus Balduinus& Espensaeus scripserunt; & quae ad Basilium Fronto Ducaeus obseruauit, ut&ea, quae ad tit. de consuetudine inpri notauimus. JΤraditiones itaque eandcm vim &potestatem habent, atque ea, qttie scripto continentur Can. Eccisasticarum, Distin x I. & contemptores huiusmodi consuetudinum coercentur eodem modo, quo contemptores legum diuinarum, ut ait August. Can. in his rebus, ct sequenti Dist. x I & Vincentius Lerinensi, Commonitorio primo diuinae legis autoritatem dc Ecclesiae Catholicae traditio
Bimembris illa diuisio, in ius scriptum & non scriptum, & eius autoritas confirmatur expressὸ n. 7 Syn vir. & dicta Sess. 4. Tridentini Concit': quibus Synodis idem continetur, quod ex antiquioribus pluribus ante seculis seruatum erat ex dicto Can. Ecclefiasticarum Dist. xi iunctis Canonibus r. 8 ct s. Dist. eadem, ct can. 9. Di xu . f quibus adde Isidorum lib. I. de diuinis officiis
cap. vlt. & Radulphum lib. de can. obseruat. Proposit. 2. 3. 2 4. in volumine Au
torum de diuinis Catholica Ecclesia Olytii. JAduersari videtur diuisioni propositae Augustinus indicto Can. 8. his vetabis , suicquid in Ecclesia ten tur, aut autoritas est scripturarum , aut tria tiomniser atis, aut certe propria, ct particularis institutio. Propriam, & particularem institutionem separat ab uniuersali traditione : particularis scilicet institutio, siue consuetudo certo loco inclusa intelligitur, quae per loca terrarum, re gionEsque variatur, ut ait Augustinus: & earum conluetudinum aliquot exem.
97쪽
pla suppeditat Gn. II. Dist. x II. In quibus hςc regula tenenda est, Consuetudines & traditiones Ecclesiasticas, licet diuersae sint pro loco de tempora: si tamen nihil contra fidem Catholicam usurpare dignoscantur, ira esse obsernandas , ut a maioribus traditet sunt: nec aliorum consuetudinem aliorum contrario more subuerti, can. 3. 4. 8. 9. II. D in XII.
Ex quibus Canonibus autoritatibus augetur dissicestas proeosita, quod Canonici iuris duas tantum species assignuuimus. Cui obiectioni satisfaciem ita, si consuetudines particulares Eccleuarum sub commune genus, iuris scilicet non scripti reducamus, sub quo potestate, τα δυνά-ι continentur. Explicationis tamen causa in plures species una & eadem diuiso potest diffundi, cuius rei plura exempla occurrunt in iure ciuili, in quibus diuiso, quae bimembris fuit ab initio, in plures iterum partes subdiuiditur. In g. vlt. Inst. de istitia, or iure ius omne diuiditur in publicum , Sc niuatum ; dc tamen apud bonos autores diuiditur in publicum, Privatum, dc sacrum: reducetur tamen commode illa tertia species, sacrum, ad ius publicum. Eadem forma in*. I. Inst. de iurepes narum , personae omnes diuiduntur in liberos dc seruos: & tamen in s. viri eiusdem tituti diuiduntur tripliciter in seruos , libertinos 3c ingenuos : libertini t men Sc ingenui poterunt reduci ad liberos. Plura exempla inuenire licet apud
Cujacium lib. ID Obseruariouum capM. Methodi tamen Sc breuitatis causa uniuersaliores , quae ad summa genera reuocantur. proponendς sunt magis. Obseruandum II. sicet consuetudo, siue traditio adscribatur iuri non scripto, dc ab Isidoro appelletur lex non scripta in can. 4. or s. Dist. I. euenire tamen potest ut scriptura consistat:quo casu est aequalis potestatis &autoritatis,sue ex - scripto constet, siue non scripto: quod aperte confirmatur ex locis supra not iis, &in Synodo via. act. 8. his verbis. Sι quis omnem Ecclesiasticam traditionem , Uriptam, siue non scriptam reiicit, anathema esto. Male itaque Gratianus ad dictum canonem s. adnotauit, consuetudinem, quae in scriptis rcdacta est,ius vocari ; quae vero in scriptis redacta non est, gencrali nomine consuetudinis appellari tantum. Nec enim scriptura immutat ius vel autoritatem consuetudinis r substantia enim consuetudinis, non ex literis, & scriptura ; sed ex tacito
populi consensu repetitur: sicut a contrario legis substantia pendet ab expressbpopuli consensu, l. Diuturna I. sed Ur ea. or l. ergo omnes. de Legibus, iuncto ssis. Inst. de iure naturali.Expressum autem consensum dicimus, qui literis consignatur dc exprimitur: unde & legem a legendo dictam ait Isidorus : dc legem esse commune nomen omnibus iuris scripti speciebus ait Theophilus 6 4. Inst.άι iure naturali. Quod si contingat consuetudinem in scriptis redigi, idem dicemus, quod de hypotheca dicit Iurisconsultus in lege 4. j. deside instrumentorum: fiunt de consuetudinibus, traditionibus scripturae, ut quod statutum cst,facilius per eas probari possit: dc sine his autem valet quod actum est, si habeat probationem. Et proprie traditiones dicuntur, qua: origine inspecta, per manus
ad nos peruenerunt, sine scriptura. Et haec de prima parto diuisioniis, quae pertinet ad ius non scriptum.
Sequitur altera pars diuisionis, quae ad ius scriptum pertinor: species iuris scrimii Canonici duae sunt, sacrae Scripturae Canonicae,& Canones ipsi. Scripturae autem Canonicae proprie dicuntur, quae autoritate Ecclesiae & Canonum receptae sunt, ut a libris incertis separentur. Enumerantur autem illi libri in Concilijs antiquis de recentibus, & iaepius a Patribus Graecis 6c Latinis. Sed ut haec qumstio apertius, & ad institutum nostrum conuentcntius tractetur,obseruandum est
quod dicitur in can. 6. Nicaenae tr. Synodi uri, in iure Canonico & Synodis
98쪽
DE ORIGINE, ARTE ET AVTo R. IVRIS CANON. ν
Euangelicas & Canonicas causas tantum decidcre, non alias. Consequenter aci decidendas de terminandas illas lites necessarij fuerunt duo Codices , Euangeliorum, & Canonum, qui solebant in Concilijs proponi in medio consessus& in throno collocari, Ut ex eorum iure, tum ea, quae ad dogmata & fidem pertinerent, expenderentur et tum etiam quae ad mores. Vnde passim in Conciliis Graecis 3c Latinis occurrunt illae solemnes formulae : Propositis in medio sacris ct inuiolatis Euaneely Codicibus. Proferatur Codex Canonum. Legantur Canones. Nempe post narrationem negotij ex utraque parte, ut finem litibus imponerent , iubebant Patres Concilii recitari canones, qui ad illud negotium spectabant: quod in actis Conciliorum integris frequentissimε occurrit. Vnde Leo I U. in canone de libellis Dst. x x. ita loquitur de Codice canonum, & de canonibus ipsis rost emendationem Conciliorum & Pontificum, ex quibus canones desumpti fuerant: Iin omnino sunt, ct per quas iud cant se scopι , er per quos Episcopi simul iudicantur er Clerici. Iuris itaque Canonici, quod ex scripto consistit, duae sunt partes summae & principales, sacrae Scripturae, dc Canones. Scripturae sacrae iterum subilividuntur in libros veteris, & noui Tcstamenti: de quorum numero ,
& autoritate variae fuerunt controuersiae. Nec enim uno consensu omnes
ab omnibus Ecclesijs admissi fuerunt, siue de nouo , siue de veteri Testamento quaeratur : ideoque ut de cuiusque libri autoritate & veritate constaret, ad traditiones Ecclesiae recurrendum fuit. Quid vero in ea re sequendum, non idem visum est Patribus. Habetur Hieronymi sententia in can. 6. D in I x. qui nec ipse sibi constat, ut licet colligere ex eiusdem Prologo PDato & reliquis, quos in singulos libros specialiter scripsit. Item notari debet eam in rem Augustini lententia in can. 6. Dist. xix. f & ibi Correctores: J quem canonem male & alieno loco Gratianus ad decretales Epistolas Pontificum transfert, ut apparebit manifestissime ex integro loco D. Augustini , qui reperitur ibro a. de doctrina Chri inana p. 3. Subiicit enim ultimis verbis Canonis, qui relatus est a Gratiano, haec verba summe notanda : Totus enim canon scripturarum , in quo considerationem Ulam versandam dicimus , his lιbris continetur. Et deinde enumerat libros veteris S noui Tcstamenti ; nec ullas Pontificum decretales refert.
In huiusmodi autem controuersiis de numero , & autoritate librorum, haec distinistio frequentissima fuit, ut tam veteris , quam noui Testamenti triplex ordo librorum fuerit. Primus ordo, quaedam scripturae admittuntur ab omnibus, vel saltem plurimis Ecclesiis: Sc eae dicuntur Ecclesiasticae de canonizatae , id est ab Ecclesia & canonibus receptae. Secundus ordo est earum, quibus contradicitur , id est quae a multis Ecclesiis admittuntur, Sc a multis non recipiuntur I ad quasperrinet proprie consilium Augustini, de quo supra diximus. In exemplum licet accipere Machabaeorum duos libros , quos certum est Africanam Ecclesiam accepisse legendos a Patribus cum reliquis Canonicis , S constat ex Concilio Carthaginensi s. can. 47. sub Aurelio, cui
Augustinus subscripsit 1, qui quidem Augustinus illos libros in Africa
receptos commemorat Lbro tr. de Ciuitate Dei, cap. 3. er tib. δy. cap. 36. I. V. GV 43. S in canone Scripturarum refert, quem ipse con- PARS PRIMA. B
99쪽
seripsit diuo Lb. a. de doctrina Christiana cap. 8. Imb Ac Innocentius I. eos probat nominatim in Epimia ad Exuperium Tholosanum Episiopum. cap. a . Certum tamen est ab Orientalibus Ecclesiis, de aliis quibusdam eontradici; non tamen esse ullam Ecclesiam, quae eos damnet, & reiaticiat omnino. Ex quibus colligitur, audacius paulo Anastasium Bibliothecarium libros illos, qui medii sunt inter Canonicos Sc apocryphos, in librorum numerum retulisse, qui non recipiuntur ab Ecclesia. Et Prudentius Nicephorus Patriarcha Constantinop. quem Anastasius in
terpretabatur , tantum refert eos inter libros , quibus contradicitur. Isti vero libri, de quibus est controuersia, recenseri solent inter eos, quos Graeci ἀγ γρα- vocant , quorum autoritas ad roboranda illa . quae in controuersiam veniunt, minus idonea iudicatur, ut ait Hier nymus prologo in Iudith. Sed tandem ista controuersia decisa est Contacilio Tridentino , fess. . decreto de scripturis, ut infra dicetur. Tertio loco dc ordine numerantur apocrypha , quae non admittuntur vllius Ecclesiae autoritate, sed ab omnibus pariter reiiciuntur. vi
supposita dc falsa , verbi gratia in veteri Testamento libri Enoch , Testa
tamentum Moysis & eius assumptio; in nouo vero Testamento , itineraria Petri, Pauli, Ioannis, Sc reliquorum , quae referuntur in dristo canone scripturarum i Nicephoro Patriarcha Constantinop. confecto ,εc ab Innocentio I. in epistula ad Exuperium Thoosanum, quae non Ium esse repudianda, verum etiam damnanda iudicat. Huiusmodi librorum fallorum, ampliorem catalogum habemus apud Gelasium Pomtificem incan. I. sancta. Distin xv. Quia vero Scripturarum potissimum testimoniis de praesidiis in eo firmandis dogmatibus, & instaurandis moribus utitur Ecclesia , saepius de numero , & autoritate librorum magna contentione certatum est rnec de ea re constitit inter omnes Ecelelias, ut diximus; quod & α- talogorum diuersitas satis prodit ; ideoque Conciliorum autoritate terminanda fuit ea iis, quod non semel factum est. Hieronymus ρr Iogo in Iudith loco singulari ait, nominatim Synodum maniam librum Iudith in numero sacrarum Scripturarum computasse, sicet in Hebraeo erinone non foret. Ex quo colligitur Canonein aliquem scripturarum in Synodo Nicaena factum fuisse, qui tamen hodie non extat. Post Ni eaenam in Laodicena Synodo ean. viri catalogus refertur librorum sacrae scripturae, a Nicaeno diuersus t omittitur enim liber Iudith. Post Laodicenam in Concilio Carthag. m. can. 4 Z. huiusmodi Calso ustexitur diuersus a Laodiceno: probatur tamen Carthaginensis caldo-gus ab Augustino Bb. a. de doctrina Christiana cap. 8. qui dusto Concilio tuterfuit. Postremo Innocentius I. in dicta epistola alium etiam catalooum fecit: qui tamen catalogi, quia inter se non conueniebant, opus fuit ut tandem post multas controuersias certum aliquod decretum de scripturis promulgaretur ι quod Sc factum est in Concilio Trident. Μ. . ubi & index accuratus consectus est , non tantum sin u-lorum librorum, sed etiam versionum, nequa deinceps dubitatio s. oriretur. Ita librorum differentia sublata, de qua supra diximus , simpliciter Sc generaliter duplex tantum ordo colligitur , Canonicorum, Scnon Canonicorum , nec amplius occurria illa media species, conir
100쪽
DE ORIGINE, ARTE ET AVTOR. IVRII CANON. ii
i et rum: quod Sc antea in Laodicena Synodo actum fuerat, in euius ean. Uri omnes libri diuiduntur in Canonicos, dc non Canonicos, sue αυνινι ἀ ; sicut in dicta epistola Innocentii I. & in Concilio Carthag. I ri. Quibus ita constitutis, satisfactum est dubitationibus veterum ; nec videntur amplius necessaria consilia Hieronymi, de Au gustini, de quibus supra dictiim est, ad cognoscendas, & diseernendas Salpturas controuersas; cum ex lectione solitis indicis Concilii Tridentini omnis scrupulus eximatur. Ne ramen quod antiquitas eadere senserit, ignoretur; utile duximus progressum iuris indicare. Et haee de illa parte Iuris scripti, quae ad sacras Scripturas pertinet Exposuimus primam de nobilissimam Iuris Canonici scripti speciem, quae ad canonicas Scripturas pertinet, in quibus constantissime haec te-guix seruari debet; ut omnibus posterioribus Episcoporum & Tractatorum literis dc scriptis praeponantur , & plenissima fides eis adhibeatur di imo si quid in illis inuenitur, quod sensui nostro repugnet; hunc honorem δc timorem deferre debemus, ut contra sentire non liceat. Et haec regula, siue praeceptum ex Augustini scriptis refertur in can, 3. s. 8 9. ct Io. Dist. I x. Sequitur secunda species Iuris scripti , quam ad Canones pertinere diximus ; Sc hanc speciem rechὶ tripertitam dixerimus eadem forma ,& figura loquendi, qua ius priuatum a Iustiniano dicitur tripertitum;
quia collectum est ex naturalibus praeceptis, aut gentium, aut ciuilibus. Tripertita igitur est ista species : Canones enim omnes collecti sunt ex Conciliis, aut ex Constitutionibus Pontificum , aut ex dictis Patrum; quae partitio confirmatur a Gelasio in canone temo D . xv r. M a Leone IV. in can. r. Dim xx. qui dia hunc ordinem obseruant, ut sanctorum Conciliorum Canones praeserant; deinde decretales epistolas subiiciant, vel decretalium regulas , id est, quae habentur cum Canonibus apud nos, ut loquitur Leo IV. in dicto can. r. quae verba summe notanda sunt, dc alio loco commodius explicabantur. Postremo ex Patrum scriptis, quaedam dicta excerpta proponunt, quae non modicam in iure Canonico obtinent autoritatem; de quibus iudicium Leonis I V. in dicto can. summe notandum est : Si tale contigerit , vel emerserat inu tum negotium, quod minime psis per istis definiri s id est per Episcopos & Pontifices; ) tunc si istorum, quorum meministis . HLia Hieronymi, Augustini, Udori, est caterorum similiter sanctorum Doctorum simitium rvrrea fuerant, magnanimiter sunt retinenda ac prom stan--. Quod ita tamen debet accipi, ut huiusmodi autores Ac dicta eorum , vel per aliorum Patrum grauiorem autoritatem , doctioremque prudentiam, vel per Concilia liceat reprehendere, si quid fortE in eis a veritate deuiatum est ; quod Augustinus praecipit in can. 3. 4. 8. 9.Cr ro. Dist. I x. dc Augustini sinceritas admiratione digna est, qui eo iure in suis scriptis uti postulat, quod in alios ante statuerat. Eundem ordinem secutus est Gratianus in Decreto : agit enim primo de Conciliorum origine, autoritate , differentia , dc numero, in D . xv. xv I. xv I. ct xvii I. deinde in Distin h. xix. de epistolis decretalibuq Pontificum , de earum vi & potestate : postremo in D st. xx.
tractat de dictis & scriptis Patrum. Et primo quaerit an eandem vim