장음표시 사용
71쪽
tolerasse : facundia Graecos, gloria belli Gallos ante Romanos Misse.
Ac mihi, multa Vagitanti, constabat pa Ucorum civium egregiam virtutem cuncta patravis8eri eoque factum, uti divitias paupertas, multitudinem paucitas, Superaret. Sed, postquam tu Nu atque deSidia, Civitas corrupta est, iursus resp. magnitudine Sua imperatorum atque magistratuum vitia ' Sustentabat; ac, sicuti est ceta parente, multis tempestatibus haud sane quisquam Romae virtute magnus fuit. Sed memoria mea, ingenti virtute, diversis moribus fuere viri duo, M. Cato, et C. Caesar; quos, quoniarn res obtulerat, Silentio praeterire non fuit consilium, quin utriusque naturam, et mores, quantii mingenio possem, aperirem. Igitur his genus, aetas, eloquentia prope aequalia fuere magnitudo animi par, item gloria ; sed alia alii Caesar beneficiis, ac munificentia, magnus habebatur integritate vitae Cato. Ille mansuetudine, et misericordia Claria factus huic severitas dignitatem addiderat. Caesar, iando, SubleVando, ignoscenis do Cato, nihil largiendo gloriam adeptus est. In altero Miseris perfugium ci altero malis pernicies. Illius facilitas, hujus constantia laudabatur. Postremo, Caesar in animum induxerat, laborare, vigilare negotiis amicorum intentus, sua negligere nihil denegare, quod dono dignum esset sibi magnum imperium, e Xercitum, hellumn OVum, XOptabat, ubi virtus enitescere posset. At Catoni studium
modestiae, decoris, sed maxime severitatis, erat. Non divitiis cum Et constabat mihi multa sedu
is cogitanti paucorum ciUium Gregiam virtutem cuncta patriaSSe. Ex aduerso respublica SuSteH-tabat magnitudine suci vitia impe- INTERPRETATIO. Et, sicuti Roma mater e lata. et lassata uisset, sir fuit an pratorum.
quisquam Roma magHu virtute, per multas tempeStat .
NOTAE. Suetontabat. Jod est, Tanta erat ei. publicae presentia, ut magiat utilum negli
gentia et inertia ea non in teucideret aedeorum vitia magnitudine stuci usua...mIdctobsorberet
Genus I Catonis genus principium dignit citis et gloria proavo Catone Cen-nsipSit Caesar vero ab Iulo Eneae ea a Venere, quae ipsum ex An-ς nuit Males repetebat Sed est quae dia latio ex fabulis invexerat, ' luctor a re veritate se egavit.
ili Vili, in Verteretur, Verum risus
radio quod vim habet frequenta- ad rem idem dicit: sed
d vir tendo,Non dixit, dando, ne viis
deretur Cato tena et avarus, ei largiendo ut quibus largitionibus alii populi gratiam et susIP.igia emendicabant, ab iis ille integer cognoSCeretur. e uise i8.J imo et malis, nam utrisqU Oesar favebat: sed illud dissimulat Sallustius, qui et ipse in his a Iuli sus tentatus fuerat. Nonne Diodo arcitionum Caesaris invidiam honesto nomine declinavit Egregius artifex quem ne
mo non virum Sancti SSimum credat, nisi aliunde notus it.
s Uodesti . Vide quid sit modestia ex opposito Caesaris ingenio gitato, elato. ambitioso.
72쪽
divite, neque actione cum factioso sed cum strenuo, virtute cum modesto, pudoreri cum innocente, abstinentia certabat esse, quam videri bonus malebat ita, quo minus gloriam petebat, eo magis adsequebatur. Postquam, ut dixi, Senatus in Catonis sententiam discessit consul optimum factum ratus, noctem, quae inStabat, antCcapere, ne quid eo patio novareturn triumviros, quae ad supplicium
postulabat, parare jubet ipse, praesidiis dispositis, Lentulum in carcerem deducit idem sit caeteris per praetores. Est in carcere locUS, quod Tullianum appellatur, ubi paululum ascenderis ad laevam, circiter xii pedes humi depres8us Eum muniunt undique parietes. atque insuper camera lapideis fornicibus vincta : sed incultu, tenebris, odore foeda atque terribilis ejus facies. In eum locum postquam demissus Lentulus, vindice rerum capitalium, quibus praeceptum erat, laqueo gulam fregere. Ita ille patricius, e gente clarissima Corneliorum, qui consulare imperium Romae habuerat, dignum moribus, factisque Suis exitum vitae invenit. De Cethego, Statilio Gabinio, Cepario, eodem modo Supplicium Sumptum St. Dum ea Romae geruntur, Catilina ex omni copia, quam ipse adduxerat, et antius habuerat duas legiones S instituit cohortes pro numero militum h complet; dein, uti quisque voluntarius, aut ex Sociis in castra venit, ' aequaliter distribuerat ac brevi spatio legiones numero hominum expleverat cum initio non amplius duobus millibus habuisset. Sed ex omni copia circiter pars quarta erat militaribus armis instructa caeteri, ut quemque casu armaverat, Spa- INTERPRETATIO. Catilina instituit duas legiones ex omnibus militibus quos ipse adduxerat, et Manlius habuerat.
NOTAE. Abstinentici. Ita ut, neque alteri
quicquam detraheret, neque Vero dona accipere Vellet. Noctem. Id est, ante omnia exequi suae in se icitu de conjurati decreta easent, qui in nox ingrueret.
Triumviros. Capitales scilicet, quibus Arceris et supplicii, imo et aliquando inquisitionis cura demandata Plat, Cyeloit in eapece de Lieuienans crimincla. Camera. Uri Noute. Fornicibus. Qui sint hoc in Ioco fornice nescio, ni Si arcuatos lapide intelligamus, e quibus p Sa camera Con- Stat vel circulos illos in cameris ad Speciem etiam Xtantes, quales visuntur in aedificiis, praesertim Gothico more CX-tructis, quibus tota camerae et aedificii moles innititur. Incultu. J Hoc est, eae eo quῖd locu ab hominibus non erat frequentatus. Instituit. J Gail. Dordonna.
h Complet. Numerum non habebat militum, qui pro duabus legionibus requirebatur ideoque, quos habuit, in
singulas cohortes, quibu suus numerus non constitit partitus est. AEqualiter. Ita ut singulae cohortes de advenientibus eundem numerum acciperent.
l. Numero Jonstituta fuit legio a Romulo hominum 3000, quae postea Crevit usque ad 6000, qualis fuit tempore Catilinae. Sparos. J Spartis, aut partim, ruSficum S telum, in modum pedi recUr
73쪽
ros, aut lanceas, alii praecutas, sudes, portabant. Sed postquam Antonius cum Xercitu adventabat, Catilina per montes iter facere; modo ad urbem, modo in Galliam h versus castra movere hosti usoccasionem pugnandi non dare. Sperabat propediem magnas copias se habiturum, si Romae socii incepta patravissent. Interea Servitia repudiabat cujus initio ad eum magnae copiae concurrebant, opibuSconjurationis fretus simul alienum suis rationibus videri, existimans causam civium cum servis fugitivis communicasse Sed, postquam in castra nuncius pervenit, Romae conjurationem patefactam de Lentulo, et Cethego, caeterisque quo supra memoravi, Supplicium sumptuma plerique, quos ad bellum spes rapinarum, aut ΠOVarum rerum studium illexerat, dilabunturi reliquos Catilina per montes asperos, magnis itineribus, in agrum 'listoriensem abducit, eo
Consilio, uti per tramites occulte profugeret in Galliam. At Q. e. tellus Celer cum tribus legionibus in agro Piceno praesidebat. Exx dissicultate rerum eadem illa existimans, quae supra diximus Catilinam agitare. Igitur, ubi iter ejus ex perfugis cognovit, Castra Propere movet ac sub ipsis radicibus montium consedit, qua illi descensus erat in Galliam properanti. Neque tamen Antonius longe aberat, utpote qui, magno exercitu locis y sequioribus 8 expeditos in fugam sequeretur. Sed Catilina, postquam vidit, montibus atque
copiis hostium sese clausum, in urbe res adversaS, neque lagae, neque iraesidii ullam spema optimum factu ratus in tali re fortunam belli tentare, statuit cum Antonio quam primum confligere. Itaque concione advocata hujuscemodi orationem habuit. Compertum ego habeo, milites, verba viris virtutem non addere; neque ei gnavo Strenuum, neque fortem ex timido exercitum, INTERPRETATIO.
Utpote qui sequerentur locis planioribus in fugam promptoS. Postquam Catilina videt nequefugoe, neque tutelae ullam spem
Sudest. Perticae sunt acutae, PraevStae. Versus. Alverbium St. Cet uo. In neutro genere. Eadem ratione Gallice dicimus. ioni , Deques. Alienum. Nimirum, istud eos de . terruisset, qui Romae occultius conjurationis erant participes : Dicerent enim, Quid ο isti colluυisii immiscebimus Deinde minus Catilinae causam defen. dere potuissent; ne locus ullus eXCusationi relictus fuisset. Platoriensem. In Etruriae parte Occidentali ad Appennini montis radices.
Disscultate rerum. Quibus, scilicet.
Catilina circumventus erat. Quae suprὰ diximuρ. Haec verba, intextum, e marginali nota irrepsisse videntur. h Utpote viii. Non resertur ad inte-gTam sententiam, sed tantum ad vμrbum aberat, Quasi dixisset, que tamen An
tonius longe aberat, quamquam beniat ta
men, utpote qui, tac. on placet haec scribendi ratio. Expeditos. Qui neque SarCinis, ne,
que armatura maves onuKti erant.
74쪽
oratione imperatoris fieri. Quanta cujusque Dimo audacia, nu- tura, aut moribus inest, tanta in bello patere solet. Quem neque gloria, neque pericula excitant, nequicquam hortere Timor ani- mi auribus ossicit. Sed ego vos, quo pauca monerem, adVOCaVi simul uti causam h consilii mei aperirem. Scitis equidem, milite S, socordia, atque ignavia Lentuli, quantam ipsi, nobisque cladem attulerit quoque modo, dum ex urbe praesidia opperior, in Galli tam proficisci nequiverim. Nunc vero, quo in loco re nOStrae Sint, juxta mecum omnes intelligitis. Exercitus hostium duo unu ab urbe, alter a Gallia obstant diutius in his locis esse, si x maxime animus ferat, frumenti atque aliarum rerum egeSta prohibet. Quocunque ire placet, ferro iter aperiendum e St. Quapropter OS moneo, ut sorti, atque parato unimo Siti ; et, cum praelium inibi - tis, memineritis, o divitias, decus, gloriam, praeterea libertatem, atque patriam in dextri vestris portare. Si vincirri US, Omnia no- bis tuta erunt; commeatus abunde, municipiR, atque Oloniae patebunt. Sin metu cesserimus, eadem illa adversa fient: me - que locus neque amicus quisquam teget, quem armu non texerint. raeterea, milites non eadem nobis, et illi neceSsitudo impendet. mo pro patria, pro libertate, pro vita certamuS illis Supervacaneum est pro potentia paucorum pugnare. Uo audacius aggredimini, memores pristinae virtutis. Licuit vobis cum Summa turpitudine M in exsilio aetatem agere, potuistis nonnulli Romae, amissis honis, alienas opes expectareri quia illa foeda atque intoleranda histris videbantur, haec sequi decrevistis. Si hae relinquere vultis, audacia opus est. Nemo, nisi Victor, pace bellum mutavit. Num , in fuga salutem Sperare, cum roma quis corpu tegitur, ab hoStl- aus invertere, ea vero dementia est Semper in praelio iis maxi- INTERPRETATIO. Quamvis maxime Deliemus 'tere abra Stibias arma, Nibus cor- Nam dementia est, sp rare a lpus wZtur.
lutem Bifugii atque insuper ader i
us cum Antonio Censerendi. Commeatus. J ita vocantur e Omnia. quae ait Xercitus ut moniam spectant.
O que locus 1 nime mirum si clesperati omnes, qui Cum Catilina perstiterunt, adversis vulneribus conciderint: vel ipsis lapidibus unimos haec ejus ratio dedisset. SuperDacaneum. Super suum et inritile, quosque adeo nicilius est vincere i cum ferocior sit in libertate sua vindicandu dolor, quarti in injuSta d'minatio. neruosen lene a Cupiditas. Opea. Largitione puta, CaptataS
limi is. J Id est, ominibus strenui et
Hec e qui. J Bethim patriae indicere: k IIaec relinquere. Bellum ut illi otium
1 Audaci . omnino nec litor unquam victoria quisquam Potitu e St.
in Averte e. J Pio ut sit illud in fuga.
75쪽
mum est periculum, qui maxime timent audacia pro muro ha- tur. Cum vos considero, militeS, et cum facta vestra haestimo, magna me Spe victoriae tenet. AnimuS, Cta virtu Vestra me hortantur praeterea necessitudo, quae etiam timidos forte facit.
Nam multitudo hostium ne circumvenire queat, prohibent an iustis loci. Quod si virtuti vestrae fortuna v inviderit, cavete, ne cinulti animam amittatis neu capti potius Sicuti pecora, trucide- mini, quam virorum more PugnanteS, cruentam atque luctuOSam victoriam hostibus relinquatis. Haec ubi dixit, paululum commoratus, Signa canere jubet atque instructos ordines in locum equum educit dein remotis omnium equis, quo militibus, eXaequato periculo, animUS amplior esset. ipse pedes exercitum pro loco, atque Opiis instruit. Nam uti planities erat inter sinistro monte et ab dextera rupe aspera octo cohortes in fronte constituit reliqua signa in subsidiis in arctius collocat. Ab his centurione omnes lectos et evocatOS, Praeterea ex gregariis militibus optimum quemque armatum, in primam aciem sui,ducit C. anlium in dextra, Faesulanum quemdam in Sinistra INTERPRETATIO.
Nam angustiae loci impediunt ne multitudo hostium possit nos
Cavete ne inulti moriamini, neve capti solitis trucidemini, sicut brutti, quam relinquatis hos
tibus victoriam cruentam ac luctu Siam, cum certaUeritis more virorum
bet signa caneres atque f- ducit ordines ad proelium, ob litos, in Deum planum.
NOTAE. Habetur. Pro eat Jam saepius eo
Eatimo. Id est, singulis auam latidem tribuo ideoque quam Praeclara fuerint reputo. Hortantur. Iihi ad tisit alacritatem. d Alim. Rationem reddit, cur de fortitudine suorum, quantumVi Paucorum, bene Speret quia scilicet, Per loci angustias,eos non liceat hostibus circumvenire. Inet iderit. id est, si vobis pereundum ait. Ille vero vocibus abstinet Ominosis. Sigila. J Quibus prauium indicebatur. Tubis autem buccinis, et cornibus utebantur, non tympanis, ut Solent nostrates, aliique, quando milites ad praelium, vel ad aliquod opus erant evocandi vel etiam cum signa et aquilae erant moven
erant sub stris lamis almi huic, aut biicenturioni parebant. li Instruit. ordines erant instruCti, at eXercitus non erat illud est munus In Perretoris. Signa. sil est, reliquum exercitum. Stibsititia.' ars erat acie POStrema.
ubi plerumque triarii, et sortissimi ei ai Himilites. An tius. ID I leas ferreu,r avaritv .m Docatos. 1lli erant qui militi functi, ast bellum, nisi in tu ruultu cogi non Poterant; sed precibus Uecti, in aliam ducum militabant. Cum itaque longo usu bellandi artem didicis Sent, merito eos AlluStius cocta appel
76쪽
parte curare jubet ipse cum libertis, et ' colonis propter Aquilam adsistit, quam bello Cimbrico C. Alarius in exercitu habuisse dice
batur. At ex altera parte C. Antonius, pedibus aeger, quod praelio adesse nequibat, Μ. Ῥetreio legato exercitum permittit. Ille cohortes VeteranaS, quac tumulti Causa conscripserat, in fronte, post eas caeterum exercitum in subsidiis locat. Ipse equo circumiens, Unumquemque nominans, appellat, hortatur, rogat, uti meminerint se contra latrones, inermes, pro patria, pro liberis, pro ari atque focis suis certare. Homo militaris, quod amplius annos triginta tribunus, aut praefectus, aut legatus, aut praetor cum magna gloria in exercitu fuerat plerosque ipsos factaque eorum fortia noverat: ea commemorando, militum animos accendebat. Sed, uia omni-hus rebus exploratis, Petrein tuba in signum dat, cohorte paullatim incedere jubet. Idem facit hostium exercitus. oStquam eo ventum est, unde a Terentariis praelium committi posset, maXimo clamore, infestis signis concurrunt pila omittunt gladiis res geritur. Veterani, pristinae virtutis memores, cominus acriter in Stare
illi haud timidi resistunt maxima vi certatur. Interea Catilina cum
NOTAE. Colonia. Syllae fuerunt milites, quibuscum Etruriam colendam divisisse antea Videmus; quos, cum Suo largius SiESSent, et rebus novis Studerent, facilem suas partes Catilina illexerat.
Cimbrico. J Cimbri Germaniae populi
fuerunt, maxime ad Septentrionem qui Cum terras eorum inundaSSet OceanUS, quaerentes Sedes nova S, Cum Theutoni S, utque Tigurinis, adversus Romano bellum geSSerunt. Pedibus. Μente potiuM; nam morbum finxisse scribit Dioci Veritus scilicet, ne sibi palam aliquid a Catilina ob jiceretur, quod conjurationis participem fuisse eum declararet. d Petreio. Is postea legatus fuit Pompeii in Hispania, uti quidem videtur, qui Se rerum desperatione interemit in Africa vel, ut alii volunt, cum Iuba mutuo vulnere concidit. Iri. J PetreiuS, Tumulti. J Pro tumultus. Ita olim in-ilisserenter, Ipse. J Virum quiam hἱ hieaitent con '
πὶCuίatores, ac contrariti et sentiant, et
ponaan iure non admodum di citi: Ugo, inquit Glareamas, per Ille Petreium intelligo per Ipse Antonium AEuod Lectoripae, imul atque priora cum aequeutibus conferet, facile intelliget. At vero Zanchius: Ubu satὶ mirari possem Glareanum qu asserit hoc Commentatore haesitare, iaccontraria exponere, cum ipse potius in re facillim contraria exponat e Ego, ut Glareano dissentiam, per Ille Antonium accipio, per Ipse Petreitimo uod nusquisque mediocriter eruditu animadverteret. Quartus accedat, si volet, cui ipso
ridiculo fuerim, certe tertius anchium, et ejus confidentiam multis de causis demiror, atque in Glareani partes unice
h Tribunus. Dux mille hominum,
i Praefectus J Qui neque est Imperator, neque legatus; sed pro tempore vicem praestat Imperatoris aut Praetoris. Signum. Bellicum seu classicum; Signum cum hoste congrediendi. Tit
Ferentariis. Illi erant, quibus levis armatura quique primi, quibusvis telis eminus missis, praelium committebant
77쪽
expeditis in prima acie versari, laborantibus succurrere, integros pro sauciis accerSere, Omnia proVidere, multum pSe pugnare, Saepe hostem ferire Strenui militis, et boni imperatoris ossicia simul exsequebatur Petreius, ubi videt Catilinam contra, ac ratus erat, magna vi tendere cohortem iraetoriam in medios hostes inducit; eosque perturbatos, atque alios ' alibi resistentes, interficit deinde utrimque e lateribus caeteros aggreditur. anlius, et seculanus in primis pugnantes cadunt. OStquam fusa copias, Seque cum paucis relictum videt Catilina memor teneris, atque pristinae dignitatis suae, in confertissimos hoste incurrit, ibique pugnans confoditur Sed confecto praelio, tum vero cerneres quanta audacia, quantaque animi vis fuisset in exercitu Catilinae. Nam fere, quem quisque vivu pugnando locum ceperat, eum, amiSSa anima, corpore tegebat Pauci autem, quos medios cohors praetoria disjecerat, paulo diversius, Sed omnes tamen V adversis vulneribus, conciderant. Catilina vero longe a sui inter hoStium cadaVera repertus est, paululum etiam Spirans ferociamque animi, quam habuerat vivus, in vultu retinens. OStremo, ex omni copia, neque in praelio, Deque in fuga quisquam civis ingenuus captus est. Ita cuncti suae, hos tiumque vitae , juxta perpercerant. Neque tamen exercitus populi Romani laetam, aut incruentam victoriam adeptus erat. Nam trenuissimus quisque aut occiderat in praelio, aut graviter vulneratus INTERΡRETATIO.
Postrem), ex omni Catilino exercitu, neque in proelio, neque Drfugo quisquam civis ingenuu Captu t.
NOTAE. Expediιis. J Non jam intelliguntur
levis armaturae milites, ut supra; quid enim faceret Catilina cum inemnibus nebulonibus t sed ii qui ad untiandum
alacres videbantur. Le plus estex Lea plus bravUS.
Integros Qui neque vulner ti, neque lassi erunt. De gens frais. Contita. Adverbium Contra ac, OP- time. Contrei opinion qre i avortisu. a Praetoriam J Ea erat quae a Praetore non discedet, ut, in quam amici, voluntarii sortissimi omnes optime armati adscribebantur. Alibi. Id est, advenatis alios, ςUcim, quibus intersciebiantia P.
1 Generis. In limis nobilem fuisse
stipi a Vidimu S. Cernerea DPro, quivis cernere po88et. Sic saepe et elegantissime loquuntur. ii A. erat . Id est quae corporeis ergo, et hosti opposito acceperiant.
Iuxtὰ. J Jam vidimus hanc vocem pro saliter positam. Intellige, Hos Catilinae milites, modo ut hostes interficerent, sibi minimum cavisse.
78쪽
discesserat. Multi autem, qui e castris visendi, aut spoliandi gratia processerant, Volvente hoStilia cadavera amigum alii, pars hospitem, aut cognatum reperiebant. Fuere item, qui inimicos suos cognoscerent. Ita Varie per Omnem Tercitum laetitia, maeror, luctus, atque gaudia agitabantur. IGNIS EI LI CATILINARIA.
79쪽
FALSO queritur de natura sua genus humanum, quod imbecilla, atque aevi brevis, Sorte potius quam virtute, regatur. Nam contra reputando, neque maju aliud, neque praestabilius invenias avnagisque laturae industriam hominum, quam h vim aut tempus deesse. Sed ducatque imperator vitae mortalium, animus est: qui ubi ad gloriam virtutis via graSSatur, abunde pollens, PotenSque, et clarus est, neque S fortuna eget quippe quae Probitatem, industriam, aliasque arte bona neque dare neque eripere cuiquam PD-test. Sin captus pravis cupidinibus, ad inertiam, et voluptates corporis pessumdatus est, pernicios lubidine paulisper usus ubi per INTERPRETATIO.
et absque ratione de natur suci quando dicunt, quθα cum sint debiles atque vitae brevis, Wantur potitis coecofato, autfortuno, quὰm
virtute. Inquirendo in contrariam Opi
Et potitis invenies industriam
hominum deeSs natura , NOTAE. INDUSTAUIMIQuid potissimum
per industriam significetur echo loco intelligis, animi scilicet cura et uiligentia cum solertia Conjuncta. Vim. Pro mi es raro ita invenias. Fortuna. J Istud auctoris Sensu, qui hoc in loco cum stoicis facit, est accipiendum: Si enim gloriam in hominum opinione reponas, Omnino et sorinna, et ejus bonis opus erit, quae plerumque i icistis invidet. Parilispor. J Veris sirm et optime a Sensibus enim chim finita et debilis ad
modum sit natura, per eos homo, nisi brevem, non potest capere OluPtatem, itui brevi quoque exsaturabitur. Per socordiam. J Causam indicat nos. trorum omnium malorum, animi negi gentiam. Ea est omnino
80쪽
Socordiam vires, tempus, ingenium defluxere, naturae infirmitas accusatur: Suam quique culpam actores ad negotia transferunt Quod si hominibus h bonarum rerum tanta cura esset, quanto Studio aliena, ac nihil profutura, multum etiam periculOS petunt neque 'regerentur magis, quam regerent casus; et eo magnitudinis procederent, ubi H pro mortalibus, gloria aeterni fierenis Nam uti genuAhominum compoSitum ex corpore, et anima, Si ita Te Cunctae, Studiaque omnia noStra, Corpori alia, alia animi, naturam Sequun
tur. Igitur praeclara facies, magnae divitiae, ad hoc vis corporis, et alia omnia hujuscemodi brevi dilabuntur; at ingenii egregia fa
cinora, sicuti anima, i immortalia sunt. Postremo, corporis et fortunae bonorum, uti initium, Sic sinis est; omniaque orta occidunt, et aucta Sene Scunt animus incorruptus, deternus, rector humni generis, ' agit, atque habet cuncta, neque ipse habetur. Quo magis pravitas eorum admiranda est, qui dediti corporis gaudiis, per luxum atque ignaviam aetatem agunt caeterum ingeniUm, quo neque melius, neque 'amplius aliud in natura mortalium INTERPRETΛTIO.
Ririque et DCuli Actores, et ii qui res exequi deberent, rejiciunt
in negotia culpam uiam. Elpervenirent ad eum gradum magnitudinis, in quo cum mortales in istorici eterni evaderent. Proeterea et corporis, et aliacmnia istius generis, exiguo tempore dissolvuntur et HSsipantur. Animus versat et regit, tenet, et intelligit omma, neque ipse inincluditur, cogitur, aut Continetiar. Cceterit sinunt languere et Stupere incultu atque ascordi ingenium, quo nihil est melius, neqv majus, aut dignius in naturo et r-
Actoris. Melius credo, Ilam Uctorer, prout habent alii. Hoc dicit, Homines rerum disticultatem, quasi illae
ideo Antum tales sint, quod viribu a natura concessis, A tempore et loco usi non fuerint. Bonari ι. Earum Scilicet, quae mentem excolunt, et nobis prosunt. Negerentur. J Nunc dicit Sallustius, sapientem adverSUS Ortunam OSSe plurima, etiam in iis quae Sunt eatis uris, id est, quoad ea bona quae non sunt in OS-tra potestate, Ut loquuntur stoici puta famam, gloriam, divitias, . . Atque
lio quoque Verum Si no Sque maXim Cad virtutem incendere debet. Nam Ω-
piens Quidem, sol Oδe Agit fortunam albi, ut ait PlautuS.d Pro mortalibus. J Vis istius praepositionis eo sensu, quo in interpretatione indicavimus, diligenter notanda est; nam aliquoties recurret in noStro autore. Praeclara. t a bonne mine, a be
Inmortalia. Rhetorice istud dictum. tametsi historiae beneficio praeclara facta in memoria hominum reviviSCunt. . ternus. Haec fuit opinio quorun .dam Philosophorum, quam ab Orpheo dimanasse volunt. Im stoici rotundo
animas divinae mentis particulas essct praedicaverunt: A quo errore nos retrahit doctrina Christiana, Cum nimae noStrae a deo creatae Sint ex nihilo, ideoque initium habuerint quamvis in aeternae parte poSt, ut loquuntur, atque in aeternum esse debeatri.
h Implius. Ingenii humani tangit
magnitudinem, et, ut ita dicam, vastitatem, qua cuncta complectitur.