장음표시 사용
141쪽
est: vel non esse quod non est: salsum sitate. Quare neque consultare
autem non esse,quod est, uel esse quod non est: assirmatio,& negatio hoc modo diuidunt uerum,& fallum, scilicet, uod si affrmatio est vera, negatio elialsa: uel econtra, si negatio est uera, assirmatio est falsa, sed secundum dictam positionem, tollitur hoc,ergo impossibilis est. Secundam rationem p nit cum subdit dicens, & ad haec, si est verum dicere , quod aliquid est simul
album, & magnum, oportet in re esse utrunque, & li est verum dicere,quod erit cras: quod sit quoque cras OpO tet. igitur si dicta positio est vera, veruerit d: cere de quolibet futuro quod neque erit, neque non erit.hoc ergo stante tollitur contingens, eo quod tale cotingens potest fieri,& non fieri. Sed tas eri quam no fieri dicta positio tollit, quia si non est uerum dicere quod nauale bellum eri tmeque quod non erit, oportebit ipsum nec fieri, nec non fieri . neque per consequens erit contingens ad iitrumlibet, quod est falsum. necesse igitur est dicere,quod in singularibus ,&futuris, non desit omnino veritas ad utranq; partem, suppla, Dppositoriim,&hcc est quod dicit,oportet enim neque fieri bellum nauale, neque non fieri.
Quae ergo contingui in conuenientia hec sunt ,δ huiusmodi alia, siquidem omnis astirma oportebit, neq; negotiari ,&c.
Dubitationem obiectionis ponit Philosophus: nempe declarans inconuenientia, quae deduxit impossibilia esse. deinde probat illa sequi:& etiam licet nullus praedixis t. Primum igitur hoc est, quod nititur diluere dicens, quod haec sunt in conuenientia, & alia huiusmodi, si omnis assirmationis, &negationis oppositarum enunciati num,dicatur hanc determinate ueram
esse, illam uero salsam esse, quae contingunt, id est, sequuntur, quali dicat,si omnis assirmationis, & negationis op. positarum orationum necesse est hanc esse uera in , illam uero falsam determinate,ut in uniuersalibus uniuersaliterd ictis, sic N in his quae singularia sunt,
scilicet, enunciationibus, idest, ita in singularibus enunciationibus, sicut in his quae sunt uniuersalia uniuersaliter dicta, id est subiecta, si igitur inqua ita est ut ponebat illa positio, & opinio, haec sunt in conuenientia, quae se quuntur, vel contingunt: scilicet, quae
dicta sunt,& huiusmodi alia quae dicu-tur. sequitur deinde,quia nihil contingit esse ad utrum libet in iis, quae fiunt:
sed omnia oportere esse,aut no esse, ex necessitate, quod supra ostensum est, demonstrat in conuenientia cum subdit,quod si hoc est, non oportebit consultare, ecce primum in conueniens, neque negotiari, puta si hoc faci muserit hoc,s uero non hoc iacimus, non
tionis,& negationis, aut in uni erit hoc, quod est secundum in conue-
uersalibus dictis, ut uniuersali - rteriti et in ijs, quae sunt singularia,necessὰ est opposita ru, hac quidem uera cile illam uero falsam. Nihil autem utrumlibet contingit esse in ijs, quae fiunt,
mens. ubi notandum est, ut etiam in rhetoricis adnotauimus, quod de rebus qus fiunt ex necessitate non est c sultandum, ut de sempiternis, uel an Deus pluet nec ne: Sed solum de contingentibus,quae possunt esse,&non esse est consultatio, utputa de aggregatione nummorum, quod finis est nego
sed omnia cile, & fieri ex neccs tiationis, quod si omnia eueniunt ex
142쪽
Iis Lib. I perihermentis: I 3 3
meee Istate,ut ponebat illa positio, frustra fit consultatio, lenegociatio: neq; diceremus si hoc fit, erit hoc, etsi non, non erit hoc; sed euenirent omnia ex
necessitate:probat deinde sequi pdicta in conuenientia dices, quod nihil prohibet hunc quidem dicere, uel alique,
in annum decies millesimum , esse futurum: hunc uero non, sed negare noesse futurum . Quare si semper in omnibus orationibus est altera pars uera
determinate: ex necessitate etiam erit,
aut fiet, quodlibet eorum , quod tunc pcr tempus illud alite erat uerum dicere: & per consequens siue ipso negotiamur, siue consiliamur de ipso, aut non, eueniet id quod euenire debet. Frustra ergo cosultatio. Hic aute erit notatione dignum, quod si aliquis dicat aliquid esse futurum,& tamen potest id non euenire, & ponatur quodno eueniat:hoc posito,dico quod oportet illum falsum dixisse.Si uero ponatur non salsum se dixisse; sed determinatὰ uerum,oportet euenire, quod dixit futurum esse. Manisellat deinde hoc in conueniens sequi, licet etiam non ponatur, id aliquis praedicat futura euenire ante tempus: cum subdit dicens .at uero nihil hoc differt, id est nihil differt ad propositum, si aliquis dixerit assirmatione iti, aut negationem, vel non dixerit, antequam res fiant, re
ratio est.quoniam patet quod res sic se habent: siue aliquis aisrmauerit aliqdesse futurum , i lle uero negauerit esse laturum, ut in millesimum annum magis, quam in quantolibet alio tempore
uasi dicat,quia non differt quod prius
uerit allirmatum, uel negatum in te inpore remoto,quam i propinquo. ideo
subdit quare. si supple, ueritas tu falsitas enuciationum, sic se habebat, ut alterum uere diceretur, id est, ut altera pars e nunciationum vera es, et, nece L
se erat ut fieret, sequitur,& uniuersaliter unumquodque eorum quae fiunt,
ex necessitate fiant: nanque si quis db xit, quod aliquid erit uere, non potest
non fieri,i.oportet, ut sit, de illud quoque quod talium est, uerum erat dic re quod futurum erat. Vbi notandum est hanc sententiam esse stoicorii, quia putabant hanc legem, s. contradictionis, alteram propositionum ueram e GD, & alteram falsam , esse quoque determinate , & in fallibiliter, & omnia
euenire ex necessitate. Aristoteles at tem per totum hoc caput ostendit non semper esse uerum . rationes ille quae
ponuntur in principio sunt. f. si omnis a firmatio uel negatio est uera,vel falsa,omne quod affirmatur, uel negatur, etf,uel non est ex necessitate; sed primum est,ergo & secundum. alia ratio:
sicut res se habent de tre psenti sic defuturo sed i trepsenti res sunt, uel nosunt ex necessitate:igitur i futuro quoque. Ad hoc riasu in fine ab Aristotele ponit, uelila ola haec tolleretur. s. negociatio,consilitatio, casus,& fortuna siola ex necessitate euenirent: quia aute Aristoteles probauit illam consequetiam. s. quod si in futuris contingentibus & particularibus,asArmatio,& negatio est determinate uera, uel falsa: sequitur omnia euenire ex necessitate. idcirco nunc probat illud consequens salsum esse,& exemplo & ratione .primum ratione cum subdit,dicens,quod
sint haec impossibilia patet, quia nos per id quod agimus libere aliquid, uel
consiliamur,uidemur esse principium aliquod futurorum . si uero omnia fierent ex necessitate, propter nostrum consilium non essemus principium futurorum. Sed impossibile est; ergo. non
ex necessitate omnia eueniunt. circa
hoc notandum est, uod homo suo costio determinat aliquid agere: deis quod agere determinat habet Dominium circa illud , quia est sua actio,&qui habet dominium suae actionis p
test agere, A non agere .ergo aut opor
143쪽
tet dicere quod non omnia fiant ex necessitate, aut oportet dicere, q aod homo non sit liber, nec quod suaru actionum habcat dominium.quod non solum contra Aristotelis est sentetiam, sed etiam contra fidem negare libera arbitrium homini.Subdit deinde, quias omnia essent ex necessitate: e No in his, quae non semper actu sunt, sed inpotentia: ut sunt multe re s naturales: non contingeret esse uel no esse: qu niam semper essent; uel semper non
essent. ideo est, quod omnino,ideli uniuersaliter est uerum quod in iis, quae non semper actu sunt:cst possibile non
esse,&esse; ut sunt illa in qui b. utrunque contingit,& esse. s. de non esse, per consequens fieri,&non fieri. dan-que quod potest fieri, & non fieri, non est necessarium sed contingens .est igitur lin possibile, quod omnia fiant ex necessitate; hoc idem per ex epta sensibilia probat cum dicit: & multa nobis sunt manifesta,qus sic se habent, utputa eli posIibile, quod haec vellis prius incidatur, & tamen non inciditur sed
prius exteretur. i. vetustate consum
tur:& hae duae propositiones ambs possunt cise vers: quoniam si exteritur coinciditur, quod etiam poli bile est. na-que non posset exteri nisi prius posset incidi. si igitur postibile eli hanc tunicam incida ,& exteri ergo manifestum est,quod non omnia ex necessitate sui. Similiter eli de allis generationibus, uae secundum huiusmodi potentiamicuntur: quae quidem generationes
possunt seri, & non fieri: vel sunt, vel
non sunt ex contingenti. ergo de futuris contingentibus non est determin
Sed alia quidem utrumlibet contingit, & nihil magis affr-
matio, quam negatio ei it uera,
uel falsa, alia uero magis quide,& ut in pluribus alterum, nihillo min' cotingit fieri, &alterii,
Tres diuisones in praesenti conte tu ponit Aristoteles: prima autem di, uisio ibi incipit. secunda eum dicit. igitur. tertia, sed & in contradictione. deinde ponit unam conclusionem ibi: Quare eum similiter. dicit igitur primum sed ea quae non fiunt ex necessitate deducuntur. quoniam quaedam ad utrumlibet fiunt, in quibus non magis assirmatio, vel negatio, ut uera sit eu nire solet. hoc est, non magis est assi μmatio uera,quam negatio.alia uero in quibus alterum, a firmatio, uel negatio,ut plurimum,uel magis euenire solet, sed & contingit fieri alterii, quod rarum est,&alterum quod pleriique tunc identidem fieri minime contin- git ponit deinde secundam diuisone 2 cim iubdit dicens,quod ex praedictis,hsc sunt in conuenientia.ergo oportet scire, quod omne quod ell,quando est; necesse est esse, & omne quod non est, quando non est, necesse est non esse. ed non oportet dicere, quod illud qJest, necesse est esse. nec illud quod noest, necesse est quod non sit simpliciter sed secundum quid est verum .propterea quod noa est idem,omne quod est, quando est, necesse est esse, & esse simpliciter ex necessitate: siniti modo dicendum est: de eo quod non est, quando non est: quia non est idem , omne quod non est , quando non est: necesse est non esse: & non esse simpliciter,& ex necessitate. Vbi notanduest, secundum Io. And.quod istae propositiones omne quod est,&omne quod non est: dupliciter intelliguntur, scilicet in sensu diuiso, & ui sensu compost o. verae sunt in sensu c oposito: quod
notatur per illud quando est, & qu donon est falsae vero sunt in sensu diuiso:
144쪽
In Lib. I. Perihermenias. I 3 s
quoniam contingens nunquam est co . tingens, nisi quando est. Contingentia enim, quemadmodum Sc necessitas noest passio no entis sed passio entis. Declaro exemplo si ego coutingenter doceo, dum doceo, continetenter doceo:&percosequens, pro illo instanti quo
doceo possum non docere.& hoc est in sensu diuiso sie de non esse de esse intelligendum:quia si contingenter sim dusum , possum non esse in sensu diuiso: quod est dicere habeo possibilitate ad non essendum. Tertiam ponit deinde diuisionem, quae est ista, cum subdit,dicens: quod in contradiisti piae eade est ratio quoniain sicut ibi illud quod si inpliciter non est necessarium; sed sit necessarium ex suppositione , vel aliquo adiuncto: ita hic cum disiunctione. propterea quod oportet omnem rem, vel
esse,uel no esse ,& de quolibet suturo. est necessario verum , iub disiunctione. ipsum futurum esse, vel non esse:illic bexponit,dicens: non tamen diuidendo unum ab alio , est verum dicere alterunecessario determinate. Sub enim dis unctione est verum, quod necesse est futurum esse, vel no futurum esse cras navale bellum: sed non est necesse cras suturum esse navale bellum determinate: vel non est necesse ipsum nauale
bellum determinate non esse: sed sub disiunctione verum est dicere quod necesse est ipsum futurum esse, vel noeuse,quasi dicat Aristoteles,quod accipiedo divisim neutriim est necessariu determinate,ut patet in exemplo: sed cadisiunctione, id est,cum hac particula, vel ,di cedo, vel futurum est nauale bellum, et non suturum est, veru erit hoc
dicere. Notatione hic dignu est, secundum Io. Anae quod illa propositio omne quod est &c.& est quod non est Zec. tenet etiam per illud principium, ubi dicit Aristoteles in primo Posteriorude quolibet est at firmare, vel negare. de nullo autem similiter icet enim node omnibus altera pars sit determinate vera,aut falsae tamen si consideratur cum disiunctione , vel, tunc verum est dicere de quolibet est affirmatio, vel negatio, Sc sic erit vera propositio.
Quare cum similiter orationes verae sint, quemadmodum& res; manifestu est, quod quaecunque sic se habent, ut sint trumlibet contingit, & contra
ria suscipiant; necesse est similiter se habere, & contradicti
nem, quod contingit in ijs, qu
non scin per sunt, vel non semper non sunt; horum enimn cesse est alteram partem cotradictionis veram esse, vel falsam; non tamen hanc uel illam, sed utrumlibet contingit ;& magis
quidem ueram alteram, non tamen iam ueram, uel falsam,&c.
Ponit ut dicebamus in hoc ultimo contextu Aristoteles conchisionem: nempe quod orationes, siue enuciationes sic se habent circa veritatem,& circa falsitatem. , quemadmodum Sc res Concludit demum intentum suum .dicit igitur, quia orationes sunt verae similiter, quemai modum Sc res manifestum est, quod qiiaecunque supple,enuciat ignes ita se habent, ut ad utrunque possit contingere contrarium ipsoru scilicet, vel veras, vel falsas esse: necesse est se habere similiter ad contradictionem . si ut dictum de rebus est: scilicet quod divisim non sit Se determinate vera, sed sum disiunctione, vel v-na, vel altera vera est. quod quidem in his contingit quae non semper sunt: de
in his quae non semper non sunt. Pro
pterea quod in talibus de suturo necesse est alteram partem contradictionis
145쪽
esse veram, & alteram esse salsam subdisiunctione: non tamen hoc determinate, vel illud; sed ad utrumlibet indeterminate, vel magis alteram veram
quantum ad contingens, ut in pluri-hus: non tamen iam veram,vel falsam
determinate: sed hac,vel illa sub disiuctione : utputa hominem canescere in senectute magis eli verum quam non canescere non tamen est ita neccssario verum quod determinate canescat in senectute. Concludit demum,dicens: quod manifestum est, non esse necesse, Omnes assirmationes, vel negationes ot postarum enunciationum , esse hac
quidem veram , & illam falsam dete minate:quia non sic se habet in his quς
sunt hoc est, in orationibus de tempore praesenti; sicut in his quae non sunt, i. de tempore suturo, qus tamen esse, vel non esse possibilia sunt. Notandu igitur est, quod ad rationes Stoicorum supra iacias, sunt hae solutiones: quantuati te spectat ad primam , dicitur quod cotradictionis paries sunt verae,vel falsae, sed no determinate magis una parsuam altera est. Ad secundam ratione
icitur,quod aliud eli loqui de tempore prssenti,& aliud est loqui de tepore
futuro. Praeterea propositiones de te inpore praesenti sunt quidem necessarit, sed secundum quid, non autem limpliciter.Secundo notadu,quod ex his quae dicta sunt tria tandamenta eliciuntur. Primum funda metum est, quod tam in nobis, quam in rebus ipsis, reperitur principium, unde possunt euenire multa contingenter: in nobis uoluntas a in rc bus vero ipsa materia.Secudum sundamentum est: quod duplex est necessitas, scilicet simplex, ut Deum esse: altera cum suppositione & iecitdu quid,
ut comedere si uitiere uolumus. Te mufundamentum est, contradictionis partes ex necessitate esse ueras, uel sal fas,
non tamen determinate hane, uel illa partem;S ex his omnibus soluuntur illae dubitationes:Potest autem dubitari hici, an aliquid sit a casu contingens in
rebus,se uidetur quod non :quia prima causa habet praescientiam ue omnibus quaecunq; futura sunt. Cum igitur praescientia sit incallibilis: oportet,ut eueniant quae praesciuit insallibiliter: sed
in fallibile necessarium est ergo necessario eueniunt quae uentura sunt, & n5 contingenter, neque casu. Ad quod notandum eli, secundum Gra. quod non obli ante praescientia primae causs, contingens & casuale reperitur in rebus. Ratio huius est: quia cum prima causa per scientiam suam, fit causa totius entis: differentiarum eius causam necesseell esse. Differentiae autem entis sunt contingens & necessarium . igitur prima causa per suam scientiam non tollit a rebus cotingentiam: sed in eis p tius necessitatem causat, & contingentiam. Ad argumentum ergo dicendum eis, secundiam cudem, quod prima causa praescit a luis causis euenire contingenter, effectus contingentes: & quia non totum est necessarium suturum
uenire quod ipsa praesciuit: sed etia est
necessarium illo modo euenire,quo ipsa prsscivit. idcirco neccile est dicere, qd q praescit esse uentura necessario: illa euenient necessat io: de qus p r scit esse sutura a suis causis cotingenter, euenient illa insallibiliter continget errex
hoc ergo non debemus concludere,
quod omnia sint necessaria, uel in saltib i lia absolute, sed concludere debemus omnia esse in fallibiliter, aut necessaria, aut contingentia. Multa quoq;
alia pollunt dici circa hoc caput , de praecipue de praedestinatione, sed quoniam esset praeter negotium noli rum,
ideo omittam illa: satis haec sint pro praesenti libro.
146쪽
Cum Expositione Ioannis Baptistae Rubet.
De enunciationibus infinitis. Caput I. Voniam aute est aliquid de aliquo affrinatio significans;
hoc autem, vel nomen est, uel innotatum;vnum
aut oportet esse, & de uno id qJest in affirmatione; nomen aut dictum est , & innotatum prius; non homo enim nomen quidem non dico, sed nomen infinitum. unum enit significat aliquo modo infinitum nomen quemadmodum & non valet non verbum sed infinitum vel bum. Erit igi cur omnis affirmatio,& negatio, vel ex nomio ne,& verbo, vel ex infinito nomine, & verbo . Sine verbo autem nulla affrinatio , vel negatio , &c.
a N Dperiori libro determinauit Phil losophus de ensietatione simpliciis
ter confiderata: In praesenti autem libro, intendit isdem de eadem determinare ac agere, quatenus addita est, seu adiuncta. Proponit in principio,quod
omnis enunciatio constat ex nomine,&uerbo finito,uel infinito. Finitum nomen est,ut homo, animal, infinitum uero est,ut non homo,non animal sic uerbum finitum est,ut ualet,doceo,infinitum uero, ut non ualet, non doceo, hic autem notandum est,qixod propositi nes fiunt aut ex iro m ine, & uerbo finiato,aut infinito, aut ex altero termino
finito, altero infinito, Z ex utrisq; infi nitis,ut in his lineis patet. - S Ex
147쪽
Ex nomine, & verbo finito sie.
Homo est. Homo non est. Ex nomine infinito sie. Non homo est. Non homo non'est'.
Ex subiecto finito, & praedicato infinito sic. Homo non est iustus. Homo non est non iustus. Ex lubiecto infinito, & praedicato finito sie. Non homo est iustus Non homo non est iustus. Ex subiecto & praedicato infinitis sie.
Non homo est non iustus. Non homo non est no iustus. c
Potest etiam addi his supradictis
nota uniuersalis, & nota particularis, uniuersalis,ut omnis,nullus particularis, ut aliquis: & singularis ut hic li mo,in tempore prs senti, praeterito, &futuro. unde costituunturhaequatuor
propositiones particulares assirmatius, ut aliquis homo est iustus . Aliquis non homo est iustus.Aliquis homo est non iustus. Aliquis non homo est non iust us. singulares uero hae quatuor, ut: Socrates est iustus. Non Sperates est iustus.Socrates e si non iustus. Non Socrates est non iussus .uniuersales indefinite hs homo est iustus, & aliae supradiciae. Universales vero uniuersaliter. i. cum nota, seu signo uniuersali sunt haequatuor. Omnis homo est iustus. Omnis non homo est iustus. Omnis homo est non iustus. Omnis non ho-nao est non iustus. sic erunt in alijs temporibus , Socrates erit iustus. Homo fuit iustus, S c . continet autem iste liber quatuor capita Primum caput co-tiu et duo dubia: &unam conclusione, di septem regulas . in hoc primo comtextu conclusionem, Scunam regulam . ponit. Primum ergo proponens rationes distinguendi e nunciationes dicit: quoniam autem omnis assirmatio
est significans aliquid de ali suo, quasi dicat, sicut dictum est in primo libro. idcirco hoc de quo alio significatur
est aut nomen,ut homo, equus, aut Fin nominatum, ut non homo. ita tamequod non ambo simul: sed unum est praedicatum & hoc est,quod dicit,una autem oportet esse, supple, praedic tum, in una assirmatione,&de uno, supple, subiecto tantum praedicptur in eaenunciatione, quasi dicat oportet qJ propositio assirmativa habeat v mimpraedicatu in Ghum subiectum comtentum, ut homo est animal, homo est subiectum,& animal praedicatum uiomo est conicium , & animal cotinens. Vbi notandum est, quia verbum no est proprie eoru , qui de altero praedicantur.& quod dicitur in enunciatione de aliquo est praedicatum: idcirco est necessariia,quod istud praedicatum sit alia quod nome, aut aliquid sumptum n minaliter.
148쪽
In Lib. II. Perihermenias. i 3 9
minaliter . deinde subdit dicens, quod dictum supra eli, quid sit nomen finitum, supple, in primo libro; &dictum
quoque est, quid sit nomen innominatum:quoniam diximus non hominem, nomen non esse. sed infinitum nomen appellamus:quia i icet significet v nu,i. unam naturam aliquo modo, tam e nosignificat unam naturam determinata, ut faeit nome finitum; quod unum simpliciter significat. sic, non valet; non unum simpliciter determinat, ac significat: sed quid infinitum. Conclud t d
inde dicens, tetitur erit duplex modus assirmationis 'uoniam omnis assirmatio,vel erit ex nomine, &verbo quod est uno modo dicere , vel ex nomine infinito & verbo.quod est secundo modo dicere.Vbi notandum est, Aristotelem mentionem facere solum de affirmationera non de negatione, quia affirmatio est nobilior,& perfectior species enunciationis: sed debet tame intelligi , quod dictum est de affirmatione, etiam de negatione esse intelligendum i Est etiam notandum. quod appellat nomen infinitum in nominabile,sia
ante suum tempus nondum erat repertum nomen non autem eo quod nomenon habeatJSequitur deinde quod nulla affirmatio, vel ne otio, fit praeter verbum,supple,finitum:quoniam infimili non est verbum : nam suit,vel erit, vel fit,& alia huiusmodi sunt verba ex his,
idest de illis quae dicta sunt; id est,casus
verbi nominantur, non autem verba, alia i mpora cinit H in nrimam re
gulam cum subd t dicens: quod prima assirmatio,& negatio est,ut ista proposito:est homo, non est homo; & appellatur propositio de secundo adiacete: uae sit ista propositio, supra declaratu
fuit.Rursus prima Mirmatio alio modo est non homo, non eii non homo;Se similiter in uniuersalibus uniuersaliter sumptis eli omnis homouaon est mnis homo. Posterior. est omnis non homo, non est omnis non homo, Seir extrinsecis temporibus, i. in futuro, gepraeterito eadem est ratio, ut supra dictum est . prima propositio est ex prata dicato infinito, & ex utraque parte infinitis est secunda propositio.
Quoniam autem est, tertiuadiacens, praedicatur, dupliciter dicuntur oppositiones. Dico autem, ut est iustus homo, ipsum est , tertium dico adiacere nomen, vel verbum in a firmatione; quare ob id ipsum quatuor erunt illae quaru duae quidem ad assirmationem, & negationem se habebunt secundum
cosequentiam, ut priuationes, duae vero mini me. Dico autem
quod est, aut iusto adiacebit,
aut non iusto; quare etiam n gatio , quatuor igitur er sit,&c.
Supra enunciationes, in quibus nomen finitum, vel infinitum ponitur ex
parte subiecti distinxit Philosophus,
In praesenti vero , dili inguit illas orationes,in quibus nomen finitum,&infinitu ponitur ex parte subiecti, Si ex parte praedicati. Ubi notandu est,quod istud verbum, est, potest praedicari in enunciatione dupliciterivno modo secundum se,ut in enuciationibus de s
cundo adiacete, vilio ino est, vel tu es, ego sum: quoniam tunc non tria reperiuntur in oratione: sed duo tantsi, scilicet subiectum, & copula. Praedicatu vero consistit,& habet vim in illo verbo, est. Quod denotat essentia, vel exibilentiam esse in homine, uel in te. siue in me,&c. Alio modo sumitur non secundum se; sed alteri adiunctum, vecum dicitur,lionao est iustus. dc est oratio de teitio adiacente, siue de tertio
149쪽
adiuncto,quia additur predicatum.qa dicens: quare ob id ipsum, idest, quia
uidem praedicatum non amplius con hoc verbum, est, praedicatur tertiit asistit in illo verbo, est, sed in ivllitia. iacens ,quatuor erunt istae enunciati Sunt autem &aliae en unctationes quae nes: quarum dur se habebunt ad assim de tertio adiacente sun z, licet non e mationem, te negationem, i cundam presse in illis si praedicatum . ut homo consequentiam ; sed aliae duae minime currit,homo docet, &s milia: qua ta- sc se habebur, quasii dicat, qu ido istud men enunciationes per partic pia r verbum, est, praedicatur tertium ali Aluuntur, & tunc apparet praedicata. ces, erut duplo plures enunciationes. dicendo. homo currit; homo eis cur . Eli, dicitur tertium adiacens cum pol reo holmo docci,homo est docὸns. Pici ipsum sequitar aliud nomen , vel ver-pterea quod in illo verbo curritς pri bum loco nominis, ut supra diximus, nsi irpi se carum intrinseaee,quam fis ut homo est i ullus: duae ergo haru qu vim extrinsece . Dicit igitur Philo tuor tequi intur quae sunt negatiuae ad
Phus: Quando aute est, praedicatur te rmatinas ed duae assirmat tuae noatium adiacen : tunc dicuntur duplici- sequuntur ad negati uas: quod autem te oppositioire, i. sunt duplo plures fian t quatuor en unciationes declaratquc in prius, scilicet quando praedic, cum subdit, dico autem, quod Eil, auetur secundum se,& non adiutium te adiacebit i ullo, idest pra dicato finito, tio. Exponit ex millo dicens, dico att- aut non iusto, id est e raedicato infinito, tem,ut est iustus homo, ipsum nomen, ut haedus est homo iustus, est homo novel verbum,Est, adiacere in assii matio iustus :& erunt dux ais r mali nnes,qu ne ad hoc quod dicitur iustus. Vbi iam re etiam negatio, idest, & etiam duae tandum est,quod iustus, licet in princi fient negationes: propterea quod,no apio ponatur, no tanaen est subiectum, est,adiacebit aut finito praedicato, aue sed est predicatum. Est etiam notandu, praedicato infinito' Inon homo est ii ruod initoteles appellat, nomen, ip- itus, de non homo est non iustus. quam Nn verbii,eo 'riod la Ue accepit, scili erunt quatuor enuciataones si fiat, est,:cet pro omni dictione significatiua,no de tertio adiacente. Declarat haee in fi- autem strict pro verbo solum:& ideo tura dicens: intelligimus x his, quae quia non fuit contentus dicere est ni subscripta lunt. Et pi uno ei affrin men ,dixit etiam, vel verbia. Ponit de- tio depraedicato finito sic. inde numerum istarum oppositionum
Est iustus homo. : Negatio huius ista est. l
Affrmatio de praedicato linfinito sic. CC
Est non iustus homo. lNegatio huius ista est.
150쪽
In lib. II Periherment. s. 14 I
In omnibus enim his, Est, praedicatur non iusto quae sunt praedicata: haec igia tertium adiacens, &, non est,quoque: tur quemadmodum in resolutoriis,dinaui, est,adi acci iusto, & non est,adia- sposta ac ordinata sunt. Dispositio aucet non iusto. ideo in hoc loco, Est, & tem enunciationum indefinitarum, ut non est, non praedicatur secundum se, habetur ex primo Priorum sic est. sed quatenus alteri, adiacet, i .iusto,&Simplex assirmatio. Homo instus est. Simplex negatio.
Homo iustus non est. Privatoria negatio. Privatoria agrinatio. Homo iustus non est. Homo iniustus est. Infinita negatio. Infinita assirmatio. Homo non iustus non est. Homo non iustus est. Dispositio vero earundem in terminis uniuersalibus uniuersaliter, ac in parte ea cis.
Simplex assirmo uniuersaliter ii Simplex negatio in parte. Omnis homo iustus est. Non omnis homo iustus est. . t Privatoria negatio in parte. . Privatoria assirmatio uniuersaliter. Non omnis homo intuitus est. Omnis homo iniustus est. Infinita negatio in parte. Infinita assirmatio uniuersaliter. Non ois homo non iniustus est. Omnis homo non iustus est. Deinde subdit differetiam inter enunciationes illas indefinitas,& inter haec uniuersaliter sumptas,dicens:sed non contingit angulares similiter esse v ras.sicut in istis, idest, in indefinitis enunciationibus. ratio est haec, quia indefinitae possunt esse simul verae, couod subiectum potest suppόnere .piuersis. declaro exemplo. homo est
iustus,& homo est non iustus possunt esse simul verae. Sed istae uni tersales uniuersaliter, omnis homo est iustus,
8e omnis homo est non iustus, no possunt simul esse vers quoniam sunt co-trariae, ut ipse insinuat cum dicit hae igitur duae sunt oppositae. sed aliquando possunt esse verae aliae supradictae, quod haec duae non sic se habent.
Aliae a uicin duae ad non limmo , quasi ad subiectu aliquod additum, ut est iustus non homo , non est iustus non homo,