장음표시 사용
261쪽
ante qua enim in c,ueniat, infinita sunt media,J quasi dicat, quod mani testum est tunc sequi, quod a , praedicatur de alio mcdio inscriori, cum igitur media sint infinita, sequitur etiam quod praedicatio in deorsum procederct In infinitum: sicque per consequens descendendo non posset ad extremum infinitum perueniri: sede si contra id quod positum est. Eodem modo arguiatur, & abc.in sursum infinita antequain a,veinat,3 id c si co tingit pertransire ascendcndo ab ipsis c,versus a, nunquaad a, pollet perueniri, eo quod infinita sunt media,pcr quae media fierent ascedendo praedicationes. ΓQuare si haec impossibilia sunt.)i. ambo extrema eL se ii finita, S: ipsus a,& c,impossibileelt infinita esse media.J i. similiter quae sunt media ipsius a, & impossibile eli, vi sint infinita. Dubitationem remouet
t. s Neque enim si aliquis dicat, quod haec quidemJ supple media,fquaeJ sunt
sa b c , contingentia sunt adinvicem,ut di non sint media,illa vero non esse a ciperes . nihil differt. J i. nihil resert si media,& cxtranea, quae per a,b,e, intelliguntur sunt propinqua,ac continge tia siue proxima ad inuicem. quoniam squodcunque accipio eorum quae intb,erunt ab a, aut c, infinita m uia. J q. d. si accipio quaedam eorum,quae sunt b, erunt infinita media, aut ad a,aut ad c, aut non erunt, ut subdit statim, fAn noa, quo iam prima sint infinita siue statim, sue non Ilatim, nihil differt λ quae enim sunt post haec infinita sunt,J vel fiat punctus ibi infinita media. Deinde
sequatur hoc modo interrogative. an non erunt infinita media ex quo iam primum positum ell, quod sint infinita sue talia media statim accipiantur, aut nihil differt si non accipiantur sta. tim 3 nam quae sunt post haec infinita esse ponuntur. I bi notandum est de intetione Philosophi..cile in i possibile pertransire ius nita media, sed oportet flatum in extremis esse. Ponatur quod a. sit substantia,& quod c,sit homo b utem si corpus, corpus animatum nimal, cc.patet quod antequam ab ipsoa, in c, perueniretur esset pertransire infinita, & nunquam deueniemus in ipso e,aba ncipiendo descensum.1gitur si haec sunt impossibilia necesse eli, quod alcensus, de descessis siue media
quae inter haec extrema reperi utur esse finita,per a, & c, extrema itelliguntur& per b, media: esse uero contingentia est media cum extremis adinvicem esse continua, de consequenter se habeatia,ec haec ius tanta
Tea. 13. Manifestum autem. usque. Manifestum.
PRaesens eaput continet unam conclusionem, & unum corrotarium. de monitrat enim, quod sicut in assi matiuis praedicationibus non est proincedere in infinitum, nec etiam in negati uis est procederem infinitum. pr
batque hoc in prima, in secunda, & in
tertia figura. quantum autem spectat.
ad primum inquit ipse. Manifestum
autem, & in priuatiua demonstratione quoniam liatur siquidem in praedicatiua istatur in utrisque.J i. manifesta est quod statur in priuatiua seu negativa demonstratione propterea quod, & in praedicativa, seu affrmativa si tur in utrisque, s. de in deorsum ,& in sursum ab ultimo in infinitum ire,n que a primo in ultimo.Ji. st in affirmativa in quo statur neque ab ultimo sursum ascendendo in infinitum ire, neq; a primo in quo statur non cotingat in infinitum ire. Dico autem in quo si tur, quod ipsum quidem in alio nullo est. sed in illo aliud xt c, Ji. voco vitimum in quo statur,quod de nullo alio inseriori praedicatur ut in nullo insoriori
262쪽
tiori est: sed in illo est aliquod supe- ssed alterum manifestum est,J vel sed
rius,uic, si est ultimum usq; ad a, ascen altera propositio, nullum b, ell a , aut dens, sub ipso vero nullum aliud est . nullum corpus animatum est quan is Dico autem primum, quod ipsiim q- tas, quod si in alio non est priori,ut indem de alio, sed de illo nullum aliud d,J i. si quantitas,vel ista propositio nuldicitur.J de primum illud dico, quod tum corpus animatum est quantitas, de alio dicitur, sed de illo nullum dia si non fuerit immediata, uel si non recitur, ut est generalissimum de aliis di mouetur ab ipso d,hoc erit, quoniam
citur sed supra illud nullum aliud eil. quantitas ab alio prius remouetur, Specialissimum vero contra . sequitur quam a corpore. Hoc indigebit in omergo quodssi haec erunt. J i. si in praedi- ni b, esse.Ji.oportebit hoc d, esse in Omcatiuis aut a firmativis erunt haec. i. sta ni b, per d, intelligatur corpus,& pertus in ascededo,&descededo: manife b,animatum, & sc iterum ad i. quan stum est,ia in negatione stabitur.Ji.pa litas sin alio priore, quam it, non me tet etiam quod nec contingit in nega- rit: illud indigebit in omni d, esse.Ji siti uis in infinitum ire sed erit ibi status quantitas ab alio prius remouebiturdi in sursum,& in deorsum .Probat pri puta a substantia, quam ab ipso d, uel muna in prima figura. Sed primum fiat quam a corpore: oportebit esse in omiste syllogismus nullum b, est a, omne ni dii. oportebit substantia esse in om-c, est b,ergo nullum c, elt a, aut sic nul- ni corpore. sQuare quoniam in deo lum corpus animatum est quantitas, sunt stat uia,&quae in sursum itabit, e omnis homo est corpus animarum er erit aliquid in quo primo non erit J q, Eo nullus homo est quantitas. stanti b. d.cum igitur in assirmativis proceda nis inquit ipse stripliciter autem moti mus sic ascendendo in quibus assirmam stratur non esse.J i. propositio negativa tiuis erit deuenire ad aliquod suns demonstratur tripliciter, aut enim in mum,de sicut in eis statur in deorsum, quo quidem est c,b,J i. minor extremi- sic quoque stabit in sursum: tunc setas omne b, est c, uel omnis homo est quitur, quod erit deuenire ad aliquod corpus animatum sinest omni, sed in primum,a quo primo remouetur qu- quo est b, nulli inest a J i. sed maior ex- titas capta pro literaa, ut nulla subita tremitas, nullum b, esia, insit nulli, id- tia eliquantitas,&hic est flatus. igitur est sed non insit quantitas nulli corpo & in priuatiuis propositionibus eritri: sipsum igitur b, c,J i. minor quae est status,quemadmodum,& in praedicati assirmativa propositio, omne c, elt b, uis . probat deinde in secunda figura, di semper alterum spacium.J i. ista mi ut omnea, est b, uel omnis homo est nox si fuerit mediata quantacunque di animal, nullum c ,est b,aut nulla quan stantia fuerit inter subiectum,&prsdi titas est animal, ergo nullum c, eit a,-catum, tamensnecesse est ire ad imme- vel ergo nulla quantitas etl animal, a, . diata.J i. ad immediata reduceturrinan- sit homo, b,ani viai,c,quantitas. Stanteque in assirmativis hoc patet . praedica hoe dictum fuit,quod concluditur ne-tiuum enim est hoc spacium.Ji. mani se gatiue per primam figuram,qaomodo sum est, quod in assirmativis est spa- vero persecundam nunc dicamus. itectum , eo quod non contingit abire in si b,quidem,Jideli animal sui omni a.J
infinitum. igitur erit reducere haec mi i. sit in omni a, ut omne a, eli b, & elinor ad immediata, in quibus sit itatus. maior extremitas, sin c, autem nullod Deinde ostendit quomodo negatiua ides ta b, lit in nullo c,dc est initior, ut reducatur. s. nullum b, eita, dicens. nullum ci est b, sa, In taurio erit. Ji
263쪽
est concludetur, quod nullum G esta, titas,&per a,corpus animatum, si a Iidest si b, medium de a, & de b, praedi
tur in propositionibus de uno assisernatiue,& de alio negative, per secumdam figuram concludetur, quod nulluc,est a, quomodo reducatur ad immediata ostendit dicens .s Iterum hoc si
oportet monstrare.J i. reducedo ad immediata, imanifestum est, quod aut psuperiorem modum sursum monstrabitur, aut per hunc, aut per tertium .di.patet quod demonstrabitur per ea qsursum dicta sunt. i. per primam figuram,aut per hunc. i. per secundam figuram,aut per tertiam. Primus quidem igitur ditius est.J i. primus modus, vel per primam figuram. Secundus autemonstrabitur.J i. per secundam figura. Deinde exemplificat perliteras . perdintelligatur animatum, per b, animal, fer c, autem quantitas. Dicit ergo. sic autem utique monstrabitur: ut quodd:li. animatum sinomni b, est,J i. in omni animali, in c,autem nullo, J i. sed in
nulla quantitate; sit necesse est aliquid esse in b.Ji .in animali, f& ite tu si hoc.Ji.d,sue animatum sin c, non erit.J i. inquantitate immediate, saliud vero in d, est. li. in animato est, quod in Q non est.2i.quod non est in quantitate. sigitur quonia esse semper superiori stat, Stabit,& non esse.Jq.d.cum igitur non sit procedere in infinitum in talibus , sed sit status in ascendendo, sequitur etiam quod in demonstrationibus negati uis, seu priuatiuis non erit procedere in infinitum . Ostendit per tertia figuram cum dicit. Tertius autem modus est.Ji.quod concludatur negative, scilicet tertia figura, est huius in odi. formetur prius iste syllogismus nullub, est a, uel nullum animal est quantit as, Omne b,est a,uel omne animal est corpus animatum. ergo aliquod a,no est c, vel ergo aliquod corpus anim, tum non est quantitas . Stantibus his.
Per b,intelligatur animes,Per c,quam t. corpus animatum somni b, inst. J i.
quantitas. in nullo b,sitdi.in nullo animali, & est maior, ergo snon in omnic,Ji. in quantitate in quo est a,J i. co pus animatum est c, & est conclusionempe aliquod a, no est e, vel aliquod
corpus animatum non eli quantitas.
Quomodo fiat reductio ad immediata subdit cum dicit. Literum autem hoc per superius dicta, aut similiter dem it rabitur, quasi dicat, quod item hoc supple nullum b, este, si non est immediata oportetque ad immediata reduci, per superius dicta, vel per primam,& secundam figuram, ut demonstratu
fuit,ee dcmonstrabitur, aut similiter.
i. per tertia. fillis igitur modis statur. sper primam,& secundam figuram cust i eductio ad immediata, quasi dicat, restat, ut ostendamus quomodo fiat reductio per tertia figuram . ideo se dit. ΓSi vero sic est,J quod oportet, ut fiat reductio per tertiam figura, quod haec non sit immediata, nullum e, est di oportet in tertia reduci saccipietur b, ine,esse,Ji. accipieture, medium esse sub b, per buntellige corpus,per c,i
corporeum, per e,uero animal, & se
metur se,nullum e , est c, vel nullum animal est incorporeum , omne e, est b, i. omne animal est corpus, igitur,
uoddam b, non est c, vel ergo quodam corpus non est incorporeu. sta
te hoc, sin quo GJ i. incorporeum sinomni e, i .in omni animali: & hoc it
rum similiter. i. iterum sub b, accipiatur aliquid quod ab ipsoc, remoue tur. squoniam suppositum est ita re,Scin deorsum; manifestum est quod sit bit, & quod in c, non est.2q. d. & quia suppo: itum est in affirmativis secundu dei censum esse statum inequitur etiam
uod manifestum est, &in negati uistatum esse, secundum eundem. Notandum autem est Aristotelem dixisse fi
264쪽
rri deorsum est status, S i sursum quoque . mentionem fecit de deorsum, eo quod sensui magis patent particularia quae sunt ultima,&ubi fit status,quam magis uniuersalia. Item notatione dignum est,quod reducere propositione mediatam ad immediatam nil aliud est facere,quam proposito,qup est mediata,vi sit immediata,& hoc est procedere usque accipiatur illa propositio,
verbi gratia, si ille syllogismus habet
conclusionem immediatam factum in tertia figura, nullum b,est c, omne b, est a, ergo quoddam a , non elt c, habetur intentum , quod si illa propositio maior nullum b, cst c, quae est negati- Da non eli immediata, tunc debemus iterum sy llogi rare, usque deueniatur ad immediata.
H Oeest corrotariu huius capitis.
in quo remouet dubitationem,qux posset mouere quorundam animo ,nempe,quod & si in propositionibus negati uis sit status aliquando, ubi una figura tin fiat demonstratio, tamen ubi in prima nunc, & nunc in secunda , nunc uero in tertia continget in infinitum abire:remouens ipse hoc, inquit. ΓManifestum autem est quonia, & si non una via monstret tir, sed omnibus I supple vijs , quoniam monstrantur fieri tales reductiones saliquando ex prima figura,aliquando vero ex secunda, aut pertia,quoniam sic itabitur rfinitae enim sunt viae,Jquasi dicat, quod ex illente statu in aisrmativis, scilicet,
quod est deuenire ad immediata, sic oportebit esse statum in negati uis, 'a huiusmodi viae demonstrandi diueris, sint finiis. Finita autem finite sumpta pluries,necesse eli finiri omnia, J quasi dicatisi finita finities accipiantur neces
se est totum esse finitum. demum epi- Iogat.d. quod quidem igitur in priuationes quidem,&inesse statur, mania festum est,Jquasi dicat, manifestu est, quod necessarium ell este statum in neatiuis siue priuati uis,si eli flatus in arrinatiuis,de haec sui sciunt pro prssenti capitulo.
Tens s. Sed quod usque. Vni uersaliter. Cap. XVIII.
IN prssenti capitulo ostendit Aristoteles, quod in praedicamentis no est processus in infinitum. Primo praemi tit unam conclusionem. Secundo dat tres modos demonstrandi.Tertio de ultimo ponit unum corrotarium, ibi si Vero. secundum autem, ubi dicit. Uniuersaliter.quantum pertinet ad primuinquit ipse ,& est conclusio, sed quod qui .J i. quod aliqui squidem speculantur logice.J i. per rationes logicas sinillisJextremis in quibus non est abire in infinitum sic mani istum fit.Jex dictis,& primo in subistantialibus seu eL sentialibus praedicatis, ideo subdit finijs quidem igitur, quae quidem in eo quod quid est prae .licantur, mani sellueit,J quasi dicat, manifestum est, quod in iis quae praedicatur quidditatiue seu diis nitive, non contingit abire in ins-nitum. rationem ponit. d. quia sit est,Jvel si contingit diis ni reJ aliquid, aut s notum ell, quod quid erat esse. J i. si erat notu diffinitio alicuius, vel si erat notum quod est dare diis nitionem albcuius suifinita autem non est transire.J i. non contingit transire inlinita , t ioniam si esset pertransire non es et diis ni re aliquid. led diffinitio datur, & pernota, & in dit sinitione continentur essentialia illorum praedicatorum, igi- tur, non ibi ad eit infinitas. ΓNecesse est
aute in finiri in eo quod quid eis praedicativa,Jquasi dicat, quod praedicativa, Vel
265쪽
vel praedicata essentialia necesse est finiri, aut esse finita. Vbi notandum est, quod per rationes logicas intelligit
rationes procedetes ex communibus.
Alberi uero dicit quod possumus intelligere ea quae procedunt per modum
inuentionis . Analyticae vero quae procedunt via iudicij principiatum, resoluendo in sua principia. possumus quo sue notare,quod si praedicata essentia- Ita essent in fialta, ni nil esset diffinibile, at hoc est vanum, igitur,&c.
Tex. 36. Universaliter autem usque. Si igitur.
Iste est primus modus demonstrandi, ut diximus, ostenditque Aristoteles quod in omnibus praedicatis non sit abire in infinitum. dicit ergo primum. s uniuersaliter autem sic dicimus.J i. dicimus uniuersaliter,quod in omnibus praedicatis sic. i. quod non sit abire in infinitum. Deinde sequitur qJ tres sunt modi praedicationis acciden talis T. vel accidens de accidente prsdicatur , ut album ambulat, aut substantia de accidente, ut magnum est lignuaut econtra accidens de sub llantia prs dicatur, ut lignum est magnum . ideo dicit . est enim uere dicere album ambulare,d No est accidens: de accidente, de magnum illud lignum e lle , s S: est subitantia de accinnte praedicari, de iterum lignum magnum esse,& hominem ambulare,JI est accidens de substant ia, sed alterum est sic dicere,J supple adietis prioribus, aut illo modoJ supple alterum est,quasi dicat, hi m di inter se sunt differentes. scum enim album quidem esse dico , quod cui a cidit album esse, lignum est: sed non
quod subiectum ligno, album sit,J id- est cum album non subiicitur per se ligno, sed accidit alicui album esse, qd per se subi jcitur ligno ; ideo sequitur, aut dico album ella, & nanque nemquod album est,J supple vere est lignas neque quod quidem album aliquod. est, factum vere lignum est. I deindet
subdit Γquare non est aliter, quam secundum accidens,Jquasi dicat, quare non est uniuersale vere praedicari Iignum de albo, sed aliquid secundum
accidens . demonstrat quomodo accidens de substantia praedicetur. d. cum autem lignum album esse dico, non qs alterum sit album illi autem accidit lignum esse. I i. cum dico quod lignum est album, lignum subijcitur albo, non per aliquid aliud essentialiter a ligno,
sed albu subiicitur ligno per aliquid
aliud essentialiter ab albo, nempe per aliquod particulare lignum . Deinde
subdit quomodo accidens de accidente. d. Ivi cum musicum album esse diaco, tunc enim quoniam homo est albus, cui accidit esse musicum, dico, Iquasi dicat,cum accidens de accidente praedicatur,tunc subiectum subiicitur per accidens ratione eius cui musica accidit: ut cum dico musicum album,uoniam talia verificantur,quod accisens de accidente pridicetur:eo quod ambo insunt eidem subiecto: nam album de musico, utrunque homini a
cidit . Deinde subdit. LSed lignum est subiectum,quod quidem,& factum est non cum alterum aliquid sit,qua quod quidem lignu est,aut lignum aliquodlquasi dicat, quod si lignum est lubi ctum albi, aut si subi jcitur albo hoc non est quod sit factum album aliud, quam lignum: aut lignum aliquod particulare. Hic autem notandum est secundum Egid. quod cum posuisset trex modos praedicationum accidentalia innuit esse duos modos cum dicit,qs dicere hoc modo est alterum ab illo.
quoniam quidem duo primi modi incidunt quodam odo ad inuicem. nempe in praedicationem indirectam mamq*od accidens accidenti, . & accidens' substa
266쪽
substatiae sub Iicitur, est praedicatio in-di recta, de demonstrator non utitur tadibus praedicationibus. Cum autem accidens, aut de subitantia, aut de subie-ecto praedicatur, tunc eli praedicatio di-
Tex. 17. Si igitur usque. Quaecunque uero non substantiam significant,
oportet. HIc alia pars huius contex. poni
potest. Deinde in praesentia inter hos tres modos praedicandi, qualis sit modus rectus praedicationis cum dicit. ΓSi igitur oportet nomina ponere.J4. quae sunt praedicationes redis,& propriae, fili sic dicere praedicari.J i. hoc modo dicamus praedicari. s. quando substantia, vel iubiectum subiicitur; lsed illo modo2 no .s cum accidens de accidente vel de accidente substantia praedicatur, aut nullo modo praedicariJ debetur in de monil rationibus, aut praedicari quidem,non simpliciter, sed secundum accidens praedicatur. I q. d. Zoniam haec praedicatio per se no et hi secundum accidens, quia accidit accidentibus quod subiiciantur . ses autem tanqua in album quidem quod praedicatur. I i. id quod praedicatur se habet tanquam accidens, eo quod a cidens non debet subi jci, sed debet prs dicari: ut sic homo eli albuς, no autem albus est homo. ideo. d.ssed sicut lignueit de quo praedicatur.Jq.d. illud quod se habet sicut lignum , aut sicut subiectum, illud eli de quo praedicatur. sicut
lignum . i. sicut substantia, ut supra patet. Γsupponatur ergo praedicatu pra dicari semper de quo praedicatur simpliciter, sed non secundum accidens. sic enim demolirationes de monitrat. Ii supponatur, quod praedicatum in demonii rationibus simpliciter, non aute
hoc modo seeundum a ccidens,quoniasic de monil rationes procedunt, scilicet simpliciter, Sc per se. QuareJquaecunque praedicantur, aut sin eo quod quid ell.J s. subitantialiter, siue essentialiter, praedicantur , saut quoniam quale. J i. secundum qualitatis praedia
camentum, saut quantum.J i. secunda quantitatem, aut ad aliquid, Jvel rei liue, aut faciens.Ji. agere faut patiesI siue secundum pati, aut ubi, aut quando, & secundum omnia praedicamenta cum unum de uno praedicabitur. Iq.d.debent praedicata accipi, quod un a praedicetur de viro.praedicata essenta alia sunt cum dicit. Amplius fgnificantia quidem substantiam. J i. praedicata essentialia, illud quod est, P praedicantur, saut aliquod illud quidem significant de quo praedicantur.J i. aut praedia cantur illud quod vere aliquod est, de quo vere praedicantur. ΓQuaecunq; vero non substantiam significant, sed de aliquo subiecto dicuntur.J i. quae non sunt ei sentialia praedicata, sed de alio dicuntur, squod non I vere sest, neque quod illud est.J i. neque totum subiectum, aut tota essentia subiecti eli, neque quod quidem illud aliquid est.J i.
neq; aliqua pars essentialis illius su tecti, ideo talia, accidentia sunt, ut de homine est falbum praedicatum accidentale. ΓNeque enim est homo, neque quodqti idem album est, neque quod
uidem album ect aliquid, sed animal
orsan: quod quidem enim animal est: homo eli. q.d. album nec est homo,neque pars hominis, siue neque aliquid ipsius hominis, eo quod eli praedicatu accidentale, sed animal forsitan est aliquid, quoniam homo est animal, de haec sunt prs dicata essentialia, scilicet, quae subliantiam significant, ut homo est animal, quia subiectum est aliquid praedicati, quae vero non significa ne subitantiam, eli ut illa, homo est albus.
hic non est aliquid praedicati
267쪽
HAec est alia pars huius contextus, in qua cauillationes qua Ldam remouet Philosophus. d. Iquaecunque uero non substantiam significant. i.omnia praedicata accidentalia soportet de aliquo subiecto praedicari, re non esse quid album I si .pplenon oportet, quod non cum alterum
aliquod sit album est J quasi dicat , qis illud est per se albu subiective , quod
non est album per alterum subiectum, vi homo non est essentialiter album, neque aliquid albi. deinde aliam cauillationem ponit. d. s species enim ideae
valeant. i. abeant, & genera , monstra enim sunt. r. vana sunt, aut nihil sunt,
s&si sint, nihil ad rationcm sunt di. ad scientiam demonstrativam; quia fdemoli rationes de huiusmodi suntdi. de iis quae sunt in sensibi Ibus . non autem sunt de huiusmodi separatis. propterea quod diximus, qil praedicata su
santialia uiat ellentialiter lubiectum
aut aliquid subiecti . sedisss Ides iii Ideseruiunt demolirationi. deinde subdit. fAmplius, si non est hoc.Ji. si subienum non cli squalitas huius , J vel dispositio praedicati, f& illudJpradicatum non est shuius ,. neque qualitatis qualitas,J vel neque dispositionis dispositio. nam subiectum non se habet,
, t dispositio .sed ut dispositum; de prs- dicatu no est dispositionis dispositio, sed dispositi dispositio,& si sic est possibile est aeque praedicari ab inuicem
sic.Ji .ita aeque subicctum depraedicato praedicetur sicut econtra. I Sed verum quidem contingit dicere sic: aque autem vere praedicari non contingit.J sfacere huiusmodi couersionem, ut limmo est albus, & albus est homo, quasi dicat, quod & si sit utrunque verum,tamen utrobique non est aeque praedica-.tro. An enimI supple praedicatum fladicabitur sicut substantia,aut ut genus
aut ut differentia praedicari 3J supplecontingit Z suasi dicat,quod prs dicata
essentialia sunt, ut genus, & differe tia , sed species inter haec essenti Uia non con numeratur: eo quod praedic tur de indiuiduis,vel quia potest reduci ad genus - ΓΗ sc autem I praedicata
substantialia I quoniam non erunt infinita, neque in sursum, neque in deo sum : ut homo bipes, hoc animal, hoc autem alterum est Qquasi dicat , quia supra ostensum est, quod in his essemtialibus praedicatis, neque in sursum, neque in deorsum est processus in im finitum. ideo in deorsum,ut si quis diceret bipes de homine praedicari, tanquam genus,&animal de bipede , de aliud de animali, S: sic in infinitum est, in sursum cum .d. neque animal de homine, hoc I supple homo Dde Callia,
hoc autem Callias de alio in eo quod quid est 3 i. essentiale de alio dicatur aliquo, sic enim est impossibile in infinitum procedere, sicut di deorsum .. Substantiam enim , omnem est dii P. re huiusmodi: in sinita autem non est transire intelligentem.J q. d. quod dictum est, quod huiusmodi sibilantia est dissili bilis i. praedicata media si autem cis tinfinitae, non contingeret
diffini re. square neque in sursum, neq; in deorsum infinita sunt: illam enimJ supple sublimitam Inon est di. conti impii s diffinire, de quae infinita praedicantur, Jquod est aperte dicere, ponere di Κfinientia esse infinit est,aesi diceretur nihil est diffinibale . Notandum autem hic est, quod non quaelibet substantia est dissi, ibilis nam subitantia generali Tma non diffinitur, est quod non habet supra se g erras; per quod possit assignari diis nitio . differentia quoq; non. reeipit diis nitionem di quoniam cum diffinitio sit ex genere, re differentia, disserentias datarentiarum haberet,&sic esset processus in infinitum. igitur istα Iubitantia media latum diffinitur quae
268쪽
uet est species specialissima, aut spe-ies subalterna.
huc autem alius.1 Dem ostendis in hae ultima parte
huius co ntextus, quod non contingit ire in infinitum , & primo ostendit quod non contingit ire sic, in circulii. Secudo in rectum .d. igitur. Sic igitur
genera ad inu cem non aequaliter praedicantur.Js si genera extrema ponuntur adinvicem praedicari , ita quod aeque sit substantia est animal ,'& animal substanti a : serit enim ipsum I g nus, squod quidem ipsum aliquid est ,
neque tamen de qualitate, aut aliorum
nullo, nisi secundum accidens praedicabitur,2quasi dicat, quod genus superi' quod e :t quid magis uniuersale, Vere est ipsum aliquid; neque tamen est conuersio de qualitate, ita ut qualitas de
substantia, de econtra,praedicetur, aut nullum aliorum accidentium de su stantia praedicetur; sed solum ham omnia secundum accidens praedicantur.
Iaoniam, haec omnia acciduntJ su antiae, &de subitantiis praedicatur,J
non. s. econtra est .ssed quoniam neque
in sursum infinita sunt. J i. sed quia l)rs dicata in sursum infinita non sunt, igiatur nec in deorsum : propterea quod omne quod praedicatur, de unoquoq; quod significat praedicatur. J i. de suo fraedicamento,saut quantum aliquid, aut quale aliquid, aut huiusmodi quae sunt in substantia. J i. aut quaecunque sunt in subiti nila. shaec autem, J quae sunt in substantia finita sunt, & genera praedicamentorum sunt finita; Ii Leit praedicata,& omnia quae lauri sim- stantia sunt finita , quia genera praedicamentorum sunt finita: nam quodlibet praedicamentum, quod in illa et , laut quale, aut quantum , ad aliquid, aut facere, aut patῖ, aut ubi, aut quas-do, supple lanificat haec per se clara.s suppositum est vanan de uno praedicari, J quasi dicat, quod talia praedicata secundum compositionem no possin ire in infinitum patet, quia concessu nae it in demonstrationibus, quod unum de uno praedicatur, & hoc dixit ad remouendana hanc dubitationem, quod quis posset dicere, quod quantitas praedicetur de subitantia, & qualitas de qualitate, & in infinitum sic: excludit per hoc cum dixit, quod praedicamen ta sunt finita,de quia etiam quis posset dubitare, quod primum praedicabitur unum de uno,ut animal de homine, de illa praedicatio multiplicabitur usque ad unum nempe ad stibilantiam,dein de finito hoc, item diceret quis quod
duo praedicamenta de uno praedicabit . tu r, vi homo est animal album, deinde tria de viro thomo ellanimal album magnum, de semper sic addendo in ir-s nitum; ideo dixit, ad hoc remoue dum, quod unum de uno praedicatur.
sIpsa autem J substantia fde ipsis qumcunque non ad aliquid sunt,praedicari non dicimus. i. quaecunquae non sunt
ad aliquid per se, sed sunt aliquid in alio, non dicimus praedicari supple in
demo nil rationibus, qui a s accidentia sunt omnia:J neq; possunt per se subibet. sed ii se quidem J subiecta secunda
se ipsa sit biiciuntur alia vero accidentia secundum alterum modum J subii ciuntur. i. per accidens , vel sic dicari quod haec accidentia secundum se ipsa praedicatur de subiectis; illa vero si
iecta secundum alterum moduin, idest per accidens de accidentibus praedicantur. Haec autem omnia accidentia
dicimus praedicari de quodam subiecto,accidens autem. i. quae sunt secundum accidens dicimus snon esse aliquod subiecitam, J quoniam Γnihil l lium accidentium sponimus esse, non quod alterum aliquod esse dicitur, sed
269쪽
ipsum de aliis I supple ipsum euidens
eli in aliis, f& alia quidem de alio;J s.
de alia qua praedicantur de accidente, de altero praedicantur. i. de subiecto accidentis. quare ergo sneque in ta sum unum de uno neque in deorsum.J i. in infinitum leue dicet uti processus in praedicatis per se. Sed quibus enim dicuntur accidentia, quaecunq; in se, stantia uniuscuiusque sunt haec autem non sunt infinita, quasi dicat, quod il-Ia sunt subiceia per se quaecunq; sunt
in substantiali diis nitione uniuscuiusque talium accidentium quia diffinientia haec non sunt infinita. igitur quoniam non est processus in infinitum in subitantiali diis .iitione: ideo in praedicatis per se in deorsum non est processus in infinitum . Ostendit quoq; quod est status in sursum .d. sed iurium ipsa quoqueJ subiecta, f& accidentia vir que. s. tam subiecta, quam accidentia Inon sunt infinita. Necesse est ergo esse aliquid de qua primum praedicetur, di de hoc aliud, J verbi gratia, simum primum,& per se de uaso Praedicatur, de simo aliud,& ibi est itat' ideo dicit, f& hoc stare, de esse aliquid, quod Hon ampliusJ vltra proceditur . neq; de alio priori, neque de illo.J ubi eli latus saliud prius praedicetur, J verbi gratia, si usque ad substantiam deuenis
iretur, de illa enim non dicitur aliquid
prius. igitur de in sursuin et L status. LVnus quidem igitur modu3 demonstrationi dicitur hic, scili cet.quod di et untide est quaedam concluso. hac de
Tex. 6o. Adhuc usque Analytice.
nit Aristoteles in praesenti contextu. dicens quod polleriora per priora sciuntur: nec possunt sciri ignoratis
prioribus. Deinde quod oportet e flatum .dicit igitur. Adhuc aute aliust supple est modus probandi, quod in praedicatis eli status . hic supponere oportet, quod si quaedam propositi nes fuerint, quae habent priora supra se quod per illa priora debent demonstrari, verbi gratia, homo est subitantia, demonstratur per hanc omne an iam es est substantia: nanque substantia per prius demonstratur de animali, quam de homine. ideo dicit. si de quibus priora quaedam praedicantur, est horum 4 supple priorum prius demo
stratio: quorum autem eli demonstratio, neque potius habere possibile est ad ipsa. J i. non possunt se habere potius , vel melius ad ipsa posteriora,scuam scireJ ipsa priora, s neque scire est, vel neque contingit ipsa posteri ra scire, si ne demonii ratione. si autehoc,' quasi dicat, si aliquid posterius
sui notum per haec. i. per ista priora. ΓHaec autem priora nescimus, neque melius habemus ad ipsad polleriora, squam lcire, neque per haec notum
sciemus,J idest neq; sciemus illud p
sterius, quod dicitur notum esse per priora. ergo. ignoratis prioribus, est necesse, & polleriora ignorare, quasi dicat,quod si volumus scire aliqua polleriora, necesse est nos scire priora, aut necesse est nos habere melius adi Ila, quam scire. quoniam si illa sunt prima, & inde monstrabilia simpliciter, tunc necesse est nos habere meliusquam scire, eo quod non est scientia talium sed intellectus. si vero illa priora alia priora habeant supra, tunc poterunt per illa sciri ac demonstrari. ἀigitur estJ aut contingit sali uid scire per demonstrationem simpliciter, de
non ex aliquibus neque ex suppositi ne, necesse est istare prsdicationes modiorum, quasi dicat,quod si contingit aliquid simpliciter scire per demonit rationem, de non ex aliquibus co cessis.
270쪽
Is,neque ex supppositione, necesse est quod sit status in predicatis, queaccipiuntur, ut mediaessi enim non itererint, sed semper est acceptio in supeTius, omnium erit demonstratio.J i. si non steterint proicationes , sed erit semper accipere aliquod superius,tuc it omnis in demonstratio, sed hoc non est. ideo sub. quare si infinita non
impossibile est pertransire. t i. infinita
media quo ruin est demonstratio, haec non sciemus per demonstrationem, Jqirasi dicat cum ergo ea infinita , qu rum est demonstratio, non contingatertransire, sequitur quod non sciem aec infinita per demonstrationem.
iii igitur neque melius habemus ad ipsa, quam sciret huiusmodi priora, non erit scire per demonstrationem simpliciter sed ex suppositione,J quasi dicat, quod nihil contingit scire per demonstrationem simpliciter sed solum ex suppositione, quod est oppositum
antecedentis. Deinde epi logat.d. Lo-fice quidem duel per logicas rationes igitur ex his utiqueJ dictis, aliquis
credat de eo quod dictum est.J i. quod si status; non autem procellas in infinitum. Notandum hic est secundum
Fgidium , quod scientia praesupponit
intellectum, intellectus autem non est
nisi primorum,& Hia inediatorum: igi. tur si non esset status in sursum non esset deuenire ad aliqua immediata, nullorum ergo elset intellectus,& per consequens nullius esset scientia. hoc igitur posito, priora non scirem: is: quia non esset ea resoluere in immediata nec haberemus de prioribus nobiliorem cognitionem,quam scientia vlputa intellectum : quoniam noesset dare prius nisi in respectu : nihil igitur esset primum simplial citer.
Neque tamen. Ostenderat esse statum in prsdica
tis logice. hic probat esse statum analytice,de magis Spria. distinguiti ue duos modos dicendi per se. Dein e quod in istis no sit procellas in i finitum . primum dicit Analyticea tem J idest per magis proprias rationes smanifestum est peri, pc,J qup dicenda sunt suelocius, J idest citius. q. d. quod per rationes Analyticas,quam per rationes logicas potest inanifestari,quod neque in sursum, neq; in deorsum infinita praedicata contingit ei se in dei nonistrativis scientiis de quibus intentio est: J in scient ijs det non stratiuis, de quibus hic maxime intendimus
non contingat ire praedicationes infinitum, secundum lursum,&deorsum. Demonstratio enim est ex his quaec
que ipsa quidem insunt secundum seipsa rebus,J quasi dicat, demonstratio est solum circa illa, quae per se insunt rebus. Secundum se ipsa,J idest per se
vero dupliciter.J i. dicuntur dupliciater. viro modo sani per se quaecunque enim praedicatat in illisj subiectis insunt in eo quod quid ell.li. in eoru diffinitione,ut supra. i. primus motus dicendi per se eli cum praedicatu eis de diis titione subiecti, flet sippie sunt praedicata per se, sin quibus ipsa, J i Leit in quibus praedicatas ipsa subie tasin eo quo a quidem est . Duunt ipsis.J i.
insant ipsis praedicatis, in diis nitione ipsorum,quali dicat, quod alius est cusubiectum est de diis nitione praedic
ii, verbi gratia, ut in numero tinpar ,
quodJ supple i inpar ineli quidem nt
mero, ii deii in secundo modo dicendi per se , quoniam est ipse numerus in
ratione, j idest in di fi utionesip iusJ
imparis. & iterum multitudo, aut diuisibuebeii Iin rationed seu diis .iatione cnumeri .l