장음표시 사용
301쪽
eunc squaerimus, ipsum quia . J & est
quaestio composita quoniam quaerimus de sole & an deficiat,sive eclypsetur,qup sunt duae res. ssignum autem huius:Jquod qusramus hoc modo est, quoniam nos sinuenientes quia deficit,J siue eclypsatur s.l, sp aulamus, seu cessamus a dubitatione. de si in principio sciremus quia deficeret, noquaeremus virum,J supple sol deficiat, at quoniam nescimus quaerimus'. scuautem sciamus ipsum quia ip*m propter quid quaerimus , ut scientus quia deficit sol, &quia mouetur terra: t sic querimus ΓΔ pi opter quid descit lol, s& propter quid terra mouetur:bad centrii. quaerimus quidem haec,J quaesita composita quia de propter quid hoc modo ut diximus, siue, sic. deinde de simplicibus determinat dicen S. Quaedam auteJ. i. simplicia salio in do quaerimus: ut si est,aut si non est,J. i. an si detur vel non detur in mundo. s Centaurus, aut Deus: hoc aute si est,
aut non est,t simpliciter dicoJ. i. appelao simplicem qu sstionem. sed notest simplex quaesitti, si albus est, aut nondanimal. nos scognoscentes quoniam est, siue quod datur Centaurus, quod est Deus, tunc quaerimus quid est, qd est secundum quaesitum simplex , t tquid igitur est Deus , aut quid est homoZJdeinde epilogat, squae quide igitur quaerimus,& quae inuenientes 1 1-mus,hac & tot sunt, Jq. d. qd hic quatuor sunt, quae quaerimus, ta totidem sunt quae inuenta scimus, duo simpliciam duo composita. ubi notandum est haec quaesita dicere nobis quatuor gradus scietiae:primus gradus cli quS-stum si est, secundus quid eli, tertius quia est,quartus propter quid eu,non ita tamen vide naquaque re, debeat quari haec omnia, quia de Deo forte non possunt haec omnia quaeri,sed Polse. duo dicuntur simplicia,eo quoa csinplicem quaerunt ilia, ob duo L. posita, eo quod quaerunt composit
nem duarum rerum . simplicia appellantur quoque,non in parte,quia quPrunt rem secundum se, & vocantur, non. in numerum ponetia, propterea quod unam rem tantum quaerunt ,haec
tria unum& idem significant nempe simpliciaquslita. Composita uerbappellantur, in parte, eo quod quaerunt
rem quoad unum particulare annexum,ut puta, an sit alba. vocantur quoque,in numerum ponentia, quoniam quaerunt duas rei quae constituunt num crum. Γ xemplum quaesiti quia est,
utrum deficiat sol nec ne Lostenditque esse quaesitum , quoniam id quod cum inuenerimus cessamus ,&si a principio sciuissemus,non quereremus,utra illud est ussitum .ltinus modi est,quiae est, igitur est quae si na. exemptu Pr pyer quid, ut propter quid deficit liminen solis λ aut propter quid mouetur terra ad medium λ exemptam si est, an sit Centaurus,an fit De iis . hoc quaesita potest exerceri S de rebus, quae sunt,&de iis quae no sunt . exemplum qias siti quid est,ut quid est Deus, qui deiehomo, hocqus situm potest exerceri tantum de rebus quae lunt, de haec cistditiarentia inter haec duo quaesita sim
plicia. Tex. 2. Querimus autem,usque Quomodo autem.
Hoc secundum caput cotinet una
conclusionem , una cum tribus rationibus. Quare postquam enumerauit quatuor quaestiones, in hoc contextu reducit has ad duas,nempe ad fiest medium,&quid est medium .dei de reducit has duas ad unam, agitquet Omnem quastionem cut sumatim dicam esse quaestionem medii conclusio est liui ut modi cum Iubdit dicensis uaeris
302쪽
s iis in us e , autem cum quaerimus, quia est aut si est simpliciter J. i. cum quaerimus quia quantum ad compositam quaestionem. aut si est, quantum
ad simpliciter, dico has duas, quasi
dicat facere tantum unam quaestione
nempe utrum sit medium vel si est medium. ideo subdit sutrum sit medium
ipsius, aut non. cum autem cognoscentesJtunc scimus,faut quia est) mediu, saut si est,J medium, aut in parteJ. i. incompositione, aut simpliciter,J quantum ad simplicem quaestionem, i iterupropter quid quaerimus,4 ad compositas, aut quid estd quantum ad simplicem, f& tunc qu primus, quid est medium,Jq. d. has duas alias quaestiones Propter quid est,quae est quaestio composita,& quid est,quae est simplex , nofaciunt nisi unam aliam quaestionem,
nempe,quid est medium, igitur quia est si est,quaerunt si est medium, qa est una quaestio.& propter quid, desidest,quprunt quid est medium,quod est
alia quaestio. ergo duae sunt. deinde Nico autem quia est aut si est : aut in parte aut si inpliciter.in parte quidem, vim in delicit luna, aut augetur . si enim est aliquid aut non est,aliquid in huiusmodi qrimus. q. l. qil quia si, ias est, dii serunt , sicut in parte & sim pliciter.est quaestio in parte cum qu sirimus, ut utrum luna deficit, uel numlun a augeatur. quoniam in tali quaestione quaerimus si luna est aliquid puta augmetabale,uel defectibile, aut si non est aliquid horum . si implieiter autem,si est aut non est luna,aut non I.i.sed quaestiti simplex,sive de esse simi diciter, est cum quaerimus ut utrusit
una, uel, an detur luna aut no, subdit
deinde in omnibus igitur questionibus accidit qusrere si est medium,aut quid est medium I ipsum,omnis ergo quaestio medii questio est, secunda ratio est huiusmodi, & tunc reducit ad
unam nempe ad quaestionem medii cudicit. causa enim est mediumJ : i. in
demonstrationibus causa & medium sunt unum & idem. in omnibus auteJquaestionibus, haecJcausa, siue mediusquaeritur. Jergo una est quaestio. sue utrum deficit luna, J seu illa quaestio quae quaerit an deficiat luna, sutrii est aliqua causa aut non, post haec scientes quia est aliqua j causa: quid igitur haec sit, J supple causa, aut medium, squaerimus. hoc igitur modo considerato & quaestio, quia est,& quaestio sidest possunt una dici, sed aliter, & aliter considerata. causa enim prius esse no hoc aut hoc: sed simpliciter substantiana aut non simpliciter, sed ali-uid eorum,qitae sunt per se,aut secuum accidens Inedium est. q. d. quod medium est causa ipsius esse non hoc aut hoci sed subiectu simpliciter, aut non simpliciter.sed aliquid corii, quae per so sunt, aut per acculens. uel sic dicas, siue qii aeratur esse simpliciter, uede sit biecto quaeritur , quod quid eninon est esse hoc, aut hoc, sed est ellusini pliciter. siue quaeratur esse non simpliciter, sed esse aliquid,ut est esse eo rum quae sunt per se, siue per accides: semper inquam in omnibus talibuς
causa ,est medium,quae quaeritur.deinde subdit . dico autem simpliciter quidem subiectum: ut lunam . aut terram. aut solent, aut imagulum J. i. sere quae
est de subiecto secundum elle simpliciter ut luna secundum se, & sol, Se terra, O triangulus. I quid autem esse
desectum,aut aequat itate aut inaequa
litate in , si in medio litaui non, J q. l. sed cum quaerimus secundum pat te quid est de eius quantum ad lunam, non simpliciter utra sit luna, sed utrudeficiat, aut aequalitatem & inaeqii aliatatem,quantum ad triangulum , quoniam tunc non quaerimus utru fit simpliciter triangulus, sed utrum habeat aequales angulos duobus rectis , fi in medio sit terra, nec ne, quia in omnibus
303쪽
tius his' quaestionibus, Imanifestum nem, J sed simul manifestum esset utl- est,quod idem sit, quod quid est,& φ-pter qui d.Ji.& quid est,de esse simpliciter, & propter quid de esse secundunum erDm, aut secundum partem, ut
nis a luna, a terre,obiecta, siue inte
positione terrae. JPropter quid est dofectus, aut propter quid luna deficit 3 propter desee tu luminis obiecta terra. siue interposita terra. JQuid est consonantia λ scilicet in musica 3 est
fratio numerorum i acuto, & graui. Jsue secundum acutum, & graue, ve bi gratia, in cantilenis, ut vox grauis Lassus,quae est grauis respectu omnia aliarum partium, & Lantus Rue vocant Musici est vox acuta respectu i feriorum vocum . mediae vero se habent,ut acutae respectu inferic rum,Serraues respectu superiorum uoces, sta propter quid consonat acutii graui 3 propter id quod habet ratione numerorum, & graue, dc acutum,J siue propter id quod habent proportione numeralem. virum est co sonare acutum & graue id est contingit ne acutum & graue consonareρs utrum sit innumeris ratio eorumJ supple acutis, re graui . faccipiere, autem quia est,JUest,quando scimus, quia est mediu; quid igitur est ratio quaerimus, J id- est qus rimus quid sit medium,&quid si illa ratio . igitur omnis quaestio est quaestio med ij. Tertia ratio est talis. Quod autem sit medii quaestio,Jides quod omnes quaestiones sint med ij,
tostenditur quandocunque medium est sens bile, sit nouidemus illud medium . tunc Jquae limus non sentientestsiue non uidentes, ut de delicta lunae, utputa cum non videmus luna
deficere,tunc quSrimusa si est, suppletalis defectus. J si uero essemus super
lunam, non utique quaereremus; neq;
sst talis desectus, J neque propter quid sit,ίseu neque quid sit, obuisioque utrunque, scilicet, & si est, & ud est, I ex eo enim quod sentimus, de uniuersale factum est nobis notum, quas dicat, quod ex ipso particulari in sensu facto, factum est uniuersale in intellectu, hoc dixit ad remouenda
cauillationem , quoniam posset quis hoc modo dicere, si nos essemus supra lunam non sciremus, ipsam eclypsari, suoniam scietia non est particularis, sed uniuersalis. unde subdit. Γ sensus enim quod nunc obiicitur,2 uel quod nunc interponitur terra, sex his autev niuersale utique factum est J.i .ex sensus perceptione , factu est uniuersale
in intellectit. sicut igitur diximus qgquid est scire idem est,& propter quid estJ. i. quid est & propter quid idem.
shoc autem Jquaesitum saut est simplis iter,&non eo riimqus insunt aliquid est,J.i. & non de iis quae sunt in numerum ponentia, saut quae insunt,J siue, laut sunt de illis, sui quoniam duo recti Janguli trianguli sunt, aut quoniam a ius Jest triangulus, aut minus est.Jconcludit deindeΓquod igitur omnia, quae 'uaeruntur quaestio medii sint, manifestum est.Jex his,quae dicta sene hac sunt quae uolui circa hoc caput. Vbi notandum est quod causa est medium, de hoc probat propterea, quod omne quod est, aut est substantia, aut est accidens:si est accidens.
determinata ut eclypsis sine causa de-
sed in his quaeritur causa, & causa
est medium, ut dictum est . ergo semper quaeritur medium. Notandum secundo,quod dicitur medium, quoniaest id quo medio satisfit quaesito , te quo medio mens aliquid comprehendit.
304쪽
dit. dicitur eausa quoniam est causa rei,& causa no irae intellectionis.
Tex. 3. Quomodo usque. Q ridautem. Cap. III.
Lupra probauit Aristoteles omnes V quaestiones esse de medio. in hoc vero capitulo disputat, quod demoliratio, & diffinitio non sunt eiusdem . Quemadmodum dictum est esse unii,
di idem quaesitum quideli, de quaesitu
propter quid . continet tres quaestiones una cum dilutionibus. Primum
igitur proponit dicens. Γ Quomodo autem quod quid demonstratur, desis modus introductionis,& quid est diffinitio,& quo ruinJest diis nitio fdicemus: primum opponentes de ipsis, quasi dicat, quod nos primum dabit Dies de ipsis,quae hic posita sunt, quonia qui inuenit, prius dubitatunquit ipsemet. in Metaphis. dicendum est quo pacto de monitretur, quod quid est, re quis sit modus introductionis, de quid est diis nitio,num sit ei uidem, quod est demo ultratio, de quorum sit diis nitio, num sit eorum quorum est demonstratio. Principium autem suturorum supple dicendorum, squod quidem sit maxime proprium habitis rationibus,J quasi dicat, principiu sit
suturorum,siue eorum, quae in futurudicemus: id autem uidetur maxime accommodatum ac magis conuenies
rationibus habitis sequentibus. ponit primam dubitationem dicens. ΓDubitabit autem aliquis virum sito θm, et secundum idem scire dissinitioni , rescire denotri ratione, aut sit impossibile, i tum sit idem scire per demostmonem , de scire per diffinitionem. probatque non esse idem qui
que rationibus. primo quia diffinitio
ipsius,quod quid estJ siue medij rei este videtur: uel uidetur sacere scire .
squod autem qu id est, omne uniae μsale, de praedicativum est,Jquasi dicat, hoc uidetur impossibile, quod sit ide.
Primo,quia divinitio videtur attinere ad ipsum quid est.qu ideli autem omne,&uniuersale,&assirmativum est .
patet igitur dissinitionem esse uniuersalium,&a firmativorum, de suis diffinitis.Sed syllogismi, alij qui dein priuatiui J seu negati ui s sunt, alij vero
nonJ sunt funiuersales: sicut in secunda figura,omnes syllogismi spriuatiui sunt, sin tertia uero non sunt uniuersales. J at in huius in odi figuris fiedemo nil ratio, igitur non idem, & secundum idem eii scire de monitiati ne,le di finitione. Secundo pollea neque eorum sullogismorum in nrima figura praedicatiuorum I siue assi ma-tiuorum, de uniuersalium , somnium est dissinitio,vi quoniam omnis triangulus duobus rectis habet aeqtrales.Inanque hoc pacto demoliratur in prima figura,cuius nulla equidem est diffinitio. Tertio probatur non idem esse.cum dicit. Huius autem ratio est: Iquod per primam figuram demo trabile non est dissini bile. squoniam demonstrabile, est demonstrationem habere, I id est quonia scire id quod demon liratur, nil aliud est, quam habere eius demonstrationem. quare si in talib. supple praesciuntur per demost rationem uti dei non liratio: manifestum est, quod non utique erit eorum dissinitio. J igitur quoniam demostrabilia per demonstrationem sciuntur: non eli eorum dissinitio. s sciet enim
utique aliquisJassirmativum, s& secadum di finitionem:J tamen no habes demoni Arationem. J quoniam nihil prohibet non timui habere, I supplealiquem habentem dissinitionem, habere quoque demonstrationem. Sed& prius haberi potest dissin illo. Quarto probatur cum dic. s Suffcit autem
305쪽
dum,quia nihil disi nientes aliquido
cogi. oscemus neque eorum , quae per se sunt, neque quae secundum acci-dcias, J quasi dicat, quoniam nihil umquam coriam quae sunt per se, aut quae sunt per accidetis dii starentes cognouimus. nanque accidentium quae per se, aut per accidens insunt no possunt esse aliquae diis nitiones. Quinto probatur. iAmpli is si diis nitio, est quaedam cognitio substantiae: J huius in disquae demonstrantur, J manifestum est quod non sint substantiae, squasi dicat, item si dissinitio est cognitio substantiae, sue est quaedam substantialis notificatio; manifestum est quod quae
demonstrantur li. bllantialia essentialiaque non esse. Quoniam quide igitur non est diffinitio omnis cuius est demonstratio: manifestum est,J quasi dicat, patet quod non erit idem,& secundum idem scire dii finitione, & scire dc monstratione. igitur nec cuius cun quecst dc monstratio erit dissi nitio. bii otandum est quod Aristoteles uolens de diffinitione, & demonstratione agere : principium accepit ab ipso distinabile, S de monst rabile. idcirco si incipiendum a quaestione: utrum diis irabilia, &demonstrabilia eadem sint,i et 'uc madmodum in textu dictum,intelligas.
Sed virum. Creundam quaestionem, ut supra di-
tacebamus, ponit in praesentia Aristoteles. pro b sque duabus ration , bus, quae huiusmodi est , cum lubdit dicens. IQuid auic in cuius est diis ni-Ho: nunquid omnis de monil ratio est, aut norν hoc est . sed quaeritur ecotra, num cuius cst dissinitio, sit demostr tio, aut non' sed non uidetur esse. Primo probatur, Iuna quidqm ii ratio.&de hoe eadem est. I nempe eum D pe
riori. quoniam. unius inquant si unu .
est una scientia. quare si utique scire demonstrabile, est demonstrationem habere: accidit quoddam impossibule, J quasi dicat, quaro si reuera scire id quod demonsi rari po test, nil aliud est quam eius demonstrationem habere: aecidit aliquod impossibile. quo niam dissinitionem habens, sine d 'monsi ratione sciet. J hoc est inconii niens, quod si dissini bile demonsi rabile esset, cum habere possumus diis nitationem, ante demonstrationem de i se,sequeretur, quod illud quod pontitur esse simul diis ni bile,& demostrabile,possemus perdimnitionem scire antequam haberemus de ipso demonstrationem. igitur posset adi quod demonstrabile sciri anteaquam haber tur de eo demonstratio, quod absumdum est.Secundo probatur. Amplius principia demonstrationum sunt di L finitiones: quorum principioru snon esse demonstrationes monst ratum est prius. in primo libro. quoniam. aut
erunt principia demonstrabilia , de principiorum principia, & hoc in i finitum abibit:J. i. si principia sunt domon si rabilia erit processus in infiniatnm, saut primae diis nitiones erunt inde monstrabiles.J igitur oportet, ut primae dignitiones sint in demonstra biles,qua re non omnis cuius est dissinitio.erit & demonstratio, ubi notandum est, quod diffinitio est propriδlabilantiarum & non accidentium , intelligendum esse , de accidentibus
in . . intracto, nor autem de accidentiamus in concreto, quae a cidentia sunt
in genere & significantu mer modum substantiae, ut fortis,&iustu & huiusmodi non sunt in genere, sed tori tudo, &iustitia, non enim est diffinitichominis albi. igitur est dissinitio primo & per se substantiarum,di est accidolum proprie est abstractorum qua
306쪽
coneretorum,nisi ut Ignificantur per modum substantiae.
Τα.7 .sed utrum,usque.Ipsius autem quid est.
HAee est tertia, & ultima qu stio
huius capituli in qua quaerit ipse virum possibile sit quod alicuius ei undem sit dissinitio & demonstratio:&si non omnis eius, &ostendit quod non quatuor rationibus. dicit igitur. Sed utrum si non omnis eiusdem, sed alicuius eiusdem sit diis nitio,ia demonstratio: an impossibile sit 3J q. d utrum s non omnis, eiusdem sit dissinitio, Sede monstratio: alicuius ne eiusdem est dissinitio & demolirati opan id impossibile est videtur quod non primo. Noenim demostratio cuius est dissinitio.Jcausa huius dicti est huiusmodi dissinitio ipsius quid est,ia substantiae est.J idest dissinitio ipsius quid ditatis, &substantiae siue essentiae est . quoniam dissinitio est sermo essentiae Si substantis expressimus .sscd demonstrationes omnes videntur supponere Se accipietes ql quid est , ut mathematicae quid unitas,quid impar,& similiter alie,J i.
at demonstrationes omnes supponere
videntur ipsum quid est,& non demostrare ,ut mathematicae 2d impar &c. igitur nullius cuius est demonstratio: erit Sedignitio: quare non alicuius eiusdem est dissinitio & dcino stratio. secundo probatur. Amplius, omnis demonstratio aliquid de aliquo monstrat utquia est 3. i est demostratio praedicativa, saut non est, I si est demonstratio priuatiua, sed in diis nitione nihil alterum de altero praedicatur, ut
neque quod animal deb i pede pridicatur, Ineque ho siue bipes, praedicatur de animali, siaeque s gura de plano i Praedicatur, quoniam sneque est planam figura, neq; fgura planum.J
q. d. quod in dignitione trianguli q'
est esse figura plana, planum non dicitur de figura: nec figura planum. te tio. probatur. LAmplius, alterumqIruid est,& quia monstrare, Jq. d.quodiiserunt, quoniam alterum est mon strare quid est,& alterum est m onstrare quia est, quoniam dissi. iitio ostendit quid est, sed demonstratioJostendiesquia hoc est de hoe,aut non est, I idest olfendit assirmatiue uel negative aliis quid esse de aliquo vel non esse. no igitur alicuius eiusdem: est dissinitio fedemonstratio. Quarto, & vltimo probatur. alterius autemJrei, altera est demonstratio: nisi sit tanquam pars quaedam totius,J idest nisi unum sit ut
pars & alterum ut totum, hoc autem
dico quod ostensum est duobus rectis aequales habere dei scele: si omnis ostensus est triangulus, pars enim hoc est,J idest i scelesΓillud totum J scilicet triagulus, haec autem , J idest quid est cuius est dissinitio,&quia est cuius est demonstratio snon sese habent sie adinvicem,J ideo subdit se quia est requid est,quoniam saltem non est pars alterius.)deinde epilogat dicens. Manifestum itaque quoniam neque cuius dissinitio, omnis huius demonstratio: Iest,& manifellum est etiam,quo doneque cuius omnis sit demonstiatio, dc huius omnis sit dissinitio, luare omnino ei uidem nullius contingit utraque haberet scilicet demonstrationem, Scdisinitionem .s Manifestum est itaque quod neque di finitio & demo stratio. neque idem emtar, neque alterum iaaltero,J scilicet erit vel sub altero. Senamque subiecta similiter se haberetJ id est illa quae subi jciuntur se haberet similiter scilicet nec demonstrabile,i: ecdissi stibile sunt unu & idem , quonianr.qii id est Ze quia est nec sunt idcinec alterum est pars alterius, 'aec er
307쪽
am ponentis, se arguentis. Vbi notan- Sed anima est numerus seipsum ni .dum est, quod non est demonstratio uens i eo quod quid est . igitur est ca eius quod stipponitur: sed eius quod sa uiuendi in eo quod quid est . petit rex probatur. Secundo sic,quod genus no principii es rin minore,quoniam cum praedicatur de differentia, ut patet ter sit una tantum quidditas quod assunt Iio Metaph. nisi prout differentia im- tur, deberet probari. dupl3ntem ap-ilicat speciem,quia de eo,cuod signis pellat Hermolaus. Sed proprie no est sicat differentiam non praedicatur ge- syllogismus . dicit agit iu Philosopli'. nus: non enim aliud significat album IIpsius autem quid est xtrum syllogis quam albedo . nec haec differunt inter se quantum ad rem significatam . Sed quantum admodum significandi, deho Otatum est quantum spectat ad se clidam rationem tertiae quaestionis. cum dicebatur in dissinitione, Scaei. Primum uero quantum ad prima ibi. demonstrationes omnes videntur supponere . haec satis pro pras viati capitulo mus sit,se demonstratio aut non sicut nunc ratio supposuit, J quasi dicat, utrum ratiocinatio ipsius quid est demonstratio ne est an nonini paulo ante supponcbat disceptatio videtur,qd est diffinitiobe non posse monstrati syllogismo de diffinito, siue de eo cuisius est,in eo quod quid est, seu sub ratione diffinit ionis. quoniam syllogi mus monstrat aliquid de aliquo per medium, Jquod est dicere, syllogisma habere hanc conditionem,quod acciarit medium, de per illud aliquid dem in lira, ii Sca conditiones quod quis est , seu diffinitionis sunt haec. cu sub. dicens. ΓSed quid est, L diffinitio, f r-priu side cli J i. est uua haec conditio, quod si quid proprium , Γ & in eo qa est praedicatur J de haec est alia condutio, quod praedicetur dissinitio in eo,
Tex. 6. Ipsius autem usque. Oportet aulcm in.
QVatuor proposuerat AristoteIes
problemata. exequutus de quarto. s. quorum sit demonstratio,& te ς-lio .s quid sit dissinitio-Hic dc iecu r agit. continet unam conclusione hoc quod quid est.2hoc autem Jposito,etii eaput. in quo quaelit arguendo,, trum snece est conuerti, J & est alia con-
quod quid est, seu dissinitio possit demonstrari de eo cuius est, siue de diffinito, i ratione quod quid est eu subratione dissinitionis. unde dicit,quod quid est, non posse de monitiari dedit
finito in eo quod quideli per syllogismum duplantem - nanque vel in tali syllogismo praemissae sumerentur cureduplicatione,aut sine. non secundurquoniam ex ipsis non sequeretur re- duplicatio. nec primum , quia in tali reduplicatione esset petitio principii , Punanque in minore praedicaretur dati .- hoc j medium b. vel animal rationalenitio de diffinito cum reduplicatione mortale si pli c,J i. ipsi homini erit sid
ditio, quod sit conuertibilis cum suod Enito. Probat per syliogisma rediiplicatiuum non posse Probari, quod quid est seu dissinitio , in eo quod sidest dicens. LSi enim ipsi c, propriumelia,Julcit si proprium eit a. ideit diffinitio , ips c, id est ipsi dissinito. a sit animal gressibile bipes, b animal r
tionale mortale, e vero homo, a stema IOr,c, minor,b, medium, inquit igitur mainfestum est,quod & ipsi b. 1siue ipsi medio,erit quid propcium, de
ut Omnis numerus scipium imouens
308쪽
emnia sunt propria. ex hac prima co-ditione ostendit haec adinvicem con . uertibilia. igitur non potest di finitio niuersaliter crincludi de suo dissi nito, nisi medium etiam accipiatur pro- Irium, &conuertibile, &nisi omnia aec sint conuertibilia . quid in syllogismo reduplicativo ex secunda conditione dissinitionis requiratur, ollendit, scilicet quod dissinitio prsdicatur in eo quod quid . ideo vult ostendere quid debet habere iste sy llogismus,&dicit quod oportet procedere hoc pacto, sci licet, & maior & minor extremitas praedicetur cum hac reduplicatione, in eo quod quid est. d.igitur. at vero & si M J idest maior extremitas sin eo quod quid elt omni b, in eli. J i. in omni medio, I& uniuersaliter b,de omni c, in eo quod quid est dicitur.J i. praedicetur de minori extremitate in eo quod quid est. necet se est a , in eo, quod quid est.J i. maior extremitas inco quod quid est, dee, dici.J i. diis ni- to,vel de homine, in eo quod quid est. Si vero non sic accipit aliquis duplicans.Ji .accipiat vel sumat bis hoc inodo hanc particulam in eo quod quideli: non necesse erit a,J siue maior extremitas. i.animal gressibile bipes sineo quod quid eli praedicari dee, Jidesi dedi Tnito. i homine: quae eli minor, in eo quod quid est. Γsed si a,I id- est diffinitio , vel maior extremitas, de b,in eo,quod quid est praedicetur idest de medio, quod est animal rati
nate mortale, non autem b, Jitue me
dium Me quocunqueJ siue de quibuscunque praedicatur b, praedicetur sineo quod quid est, ipsum autem quid est utraque habebunt, I quasi dicat,qdsequitur oportere, quod quid est, ex utraque parte, supple praemissari uul&non solum hoc. s. quo i non soluin a,
sit quod quid est ipsius b, sed shoc erit
utique R b, J siue medium animal rationale mortale dicetur Nec di .de homine in eo quod quid est. bconuertiabiliter. Deinde vult deducere ad absurdum dicens . s Si igitur quod quid est.Ji .diffinitio s&quid erat esse.J i. iaquod significat distinitio, , traque habent,J idest ex utraque parte est quod quid erat esse,tunc sequitur, quod si a medio termino erit prius, quod quid erat esse.J i. supponitur quod debet .mbari. i. quod mediu sit, quod quid erat
esse, ipsius ini notas. quoniam ergo medium prius sumptu erat ipsum quod quid est; sequitur quod probabitur, qa quid est .p quod quid est,&erit petitio principii , ut prius dicebam'. de clarat hoc, in terminis. d. f& omninosi est,J vel contingat s monstrare quid est: J ordinamus hoc modo terminossiit c,horro.J i. minor ut iam dixi m
sa vero quod quid est . i. maior sit dis- finitio, I siue animal aressibile bipes, siue aliquid aliud: J nihil enim resert.sSi ergo i log iratura de c,Jideli animal gressibile bipes de homine, Onecesse ella, de omni b, siue de omni animali rationali mortali spraedicari, Jquod est medium. q. d. si contingat demonstrare diffinitionem hominis de homine, necesse est diffinitionem hominis praedicari de omni medio in eo quod quid erat esse. fhuius autenil supplec, vel ipsius hominis salia media ratio.J i. alia media dissilitio, quasi dicat,quod non poterit a, dec, sullogi- rari,siue diffinitio hominis, de homine non poterit syllogi rari, nisi b, vel medium accipiatur laese, quod sit diffinitio ipsius hominis: Γ quare &hocI supple medium ipsum, serit quod qdeltho mo .ui. diffinitio ipsius hominis, s animal rationale mortale. s igitur accipitJ demonstrans in medio te imino, quod oportet oitendere: eten imJaccipit Γb,J medium , quod sest quod quid est hominis. JSiue dii linitio ipsius hominis,& ita est petitio principi, Hllegi sumserit sic. ninis liOm RR a est
309쪽
est animaI gressibile bipes iquid, om- terminos immediatos, siue quod sine
ne animal gressibile bipes est animal rationale in quid,igitur omnis homo est ait imal rationale in quid. obiu rgat ergo Aristote Ies hunc modum saliter enim non concludetur diffinitio de diffinito sub ratione diffinitionis, eo quod committit petitionem principii Petitio principi; elt triplex,una caprobamus aeque ignotum, per aeque ignotum; secunda cu probamus ignotum per ignotius, tertia cum idem Pidem probatu r,de de hac nunc agit ipse. patet hoc. non volumus probare
diffinitionem de dimini topscilicet. non eassumimus pro medio diffinitum probare. igitur astum imus pro medio quod fuit probandum, & probamus idem per idem. Notandum secun d. ex immediatis terminis, hoc est propriis.quoniam siue inter & c deturalia ratio media; siue non, cum no se processus in infinitum, nihilominus ad immediatam,& primam rationem venire necesse esto nanque smaxime fit manifestum quod dicitur.Jhoc modo. uod petebatur principium . illi
qui sunt quidem monstrantes per c uersionemJ siue per terminos conuet
tibiles quod quid est alicui' rei, utputa, Jquid est animal, aut quid est homo , aut quodlibet aliud eorum quae sunt:J necesse inquam est illos petere principium. ideo. d. spetunt quod est ex principio.J s. sunt monstrantes ideper idem, & sic petui principium, sue si quis putet, lueI diffiniret sanimant
Niph. quod possum iis dicere syllogi L essc eandem causam vivendi sibi ipsi:Imum duplicativum esse duplicem, ve Nest una diffinitio. hoc autem J siueluti duplex eli duplicatio. s. rei&in- si iterum diffiniat Iesse eundem numetentionis, rei, cum subiectum reduplicatur ex parte praedicati, ut animal est orthographus, quatenus grammaticus.Intentionis, cum additur aliqua intentio praedicato, ut homo est species, ut uniuersalis, species praedicatur depIuribus, ut uniuersaIe. igitur homo praedicatur de pluribus, ut uniuersale. rei est duplex, aut minoris ,
ris reduplicatio inutilis est.
QVod semper in tali sylIogismo
petatur principium, oliendit in praesentia Aristoteles . cum subdit dicens. soportet aute in duabus propositionibu s,&priniis.& immediatis considerare, J quasi dicat, qJ id quod dictu est in praecedenti, oportet considerare in duabus propositi nibus,quae sint priniae: N quod habe crum seipsum mouentem, I quod est alia diffinitio. s. animam esse numerirseipsum mouentem. igitur si quis uni per aliam velit probare diffinitione.
snecesse est enim petere principiti. Ddicere animam hoc esse,quod numerum esse ipsum mouentem sic licue idem. anima meta verum numerum
seipsum mouentem, &sicut dis finitionem in eo quod quid. igitur diffininitio de anima probabitur per dissinitionem in eo quod quid est . si certe idem per idem. Deinde assignat rarionem probando dicens. Onon enim si sequitur a,4 i. maior uel diffinitiomaidest medium, s&J medium Γhoc GJs ue diffinitum fa,quod erat effrierit in
ipso c, iJ.diffinitio erit de ipso diffinito,siue de illo concludetur. Sed veruerit dicere de so Ium.J i.de diffinito.
quasi dicar, quod si accipiatur simpliaciter dii finitio. s. animal gressibile bupes, esse in omni medio i. anima I rationale mortale, & medium, in omni Loinitie vel diffinito, l olum coclud
310쪽
tur, quod di Initio erit in omni diffi- tio hominis absque eopula, est,&sienito sed non concluditur, quod diis- ista non demonstratum cum vero diconitio sit quod quid erat esse ipsius din homo est animal rationale risibile. finiti. Si vero volumus concludere qJ non amplius est diffinitio, sed est prodissinitiost quod quid erat esse ipsi' positio, di haec satis pro praesenti cadisiniti, non sussicit accipere praemis pitulo.
sas tanquam propositiones simplices: terius,quam hominis,ut animalis, Sede b, 3 i. de medio spraedicatur omni. nanque animalis esse praedicatur de a Liam adducit eonc Iusione in hoe hominis esse, I 'uasi dicat, quoniam capitulo, nempe quod quid est, diuinitio animalis' praedicatur de esse non est demonstrabile de diffinito in hominis. s. de dissinitione uniuersali- eo quod quid est per syllogismum diter. sverum enim est de omni esse ho- uisivum,quod probat, quonia arguenminis, J siue de dissinitione uniuersa- do per syllogismum diuisitium conliter, animalis esse: sed sicut, Scani- clusio non sequitur de necessitate ex malJuniuersaliter dicim esse de om- propositionibus, sed petitu r princini homine. sed non sic sicut unum e L pium, eo quod semper sumiturali se,Jut est diis nitio propria. demum tanquam probatum quod non est , eoncludit dicens. s Siquidem igitur si batum, verbi gratia,hoc pacto a N:ie- non sic accipiat. J i. di finitiones pro- do substatiarii alia est corporea alia prias non accipiat. snon syllogizatur in corporea. corporum aliud est ani- quod a J id est diffinitio Γsit in c,I siue matum aliud in animatum . at homo in diis nitosquod quid erat esse&sub- non est corpus inanimatu igitur anistantia, ' vel tanquam essentialis, & matum corpus est. non sequitur hic, pria diffinitio. ini vero sic accipiatJ concitisio nisi respodens concedat hoper proprias di: finitiones sprius erit minem esse corpus, sed petitur prin- accipienς, quod in c,J idest in dissinito. cipi viii, continet igitur hoc caput cons quoniam est quod quid erat esse b, J clusonem unam,&quaestionem cumidest messiuna,quasi dicat, quod si hoc dilutione,questio ibi Amplius dedita modo acceperit, ut dictum. s. per pro- tio ibi syllogi sitium , dicit igitur. s Aeprias, profecto accipiet b,ideli mediu vero neque per diuisionem viam est
diis nitionem esse ipsius c,idest diffini sy llogitare:Jquod quid est demonstrati: quare non demonstratum est,' id- ri de eo cuius cst, in eo,quod quid . si- est, non fit demonstratio. Sed sqderat cui in re tolutione circa figuras dietuin principio accepit.Ji sed sumit, qd a est.J siue, in libris priorum. Nequa- principio demonstrari petebatur,vel quam enim necesse sit rem illam esse sed eli petitio principij. patet ergo syl cum haec sit:Jquasi dicat hanc esse se logismo demonii rari non polle quid ma syllogirandi, quod sit necesse rem est, diffinitionemve de diffinito,ut ud uel propositum esse conclusum, cum est,ue I sub ratione diffinitionis. Vbi sint pra missae, sed hoc non sac.t syli notandum est, Aristotelem intellige- gismus diuisiuiis, sed sicut neque in- re diffinitionem no demonstrari pose ducens dei non strat, J id est sed se ha- se de diffinito,& sit ista erit diffinitio bet in via diuisua quemadmodum in animal rationale risibile, eli diffini- via inductionis, quoniam si quis inda
sed diffinitidas in eo qd dissinitiuas neque si est a,quod quid est,J idest a