장음표시 사용
101쪽
DE ECCLESIA CHRISTI Ae quia studiosis sanetorulibroru, si eos intelligere ut par est,uelint,necessium est,ut certa aliqua precandi se mula sibi ad id viam aperiant,ideo eam nunc subijciam, qua D. Thomas plerunq; usus fuisse dicitur. Eaaa hunc oratio, qu. modii habet: Creator inegabilis, qui de thesauris sapi-
, . ἡ '' entiae tuae tres angelorum Hierarcnias annotasti, ik eas Uines, te- super coelum Empyreum miro ordine collocasti, atq;
elegantissime partes uniuersi distribuisti. Tu sinquam)qui verus fons luminis, S sapientiae diceris, atq; lupereminens principiu infundere digneris super intellectus mei tenebras tu et radiu charitatis duplice: in quib' natus sum, a me remouens tenebras,peccatu scilicet S ignorantia. Qui linguas infantium facis esse disertas,lingua meam erudias,atq; in labi js meis gratia tuae benedictionis ins idas: Da mihi intelligedi acumen, retinedicapacitate, interpretandi subtilitate, addiscendi facilitate, . cloquendi gratia copiosam: ingressu instruas, progressu dirigas,egressum copleas. Per Christum Dhm nostrii, Amen. Neq; . n. solii labore & studio opus est,ad diuina arcana cognoscenda,sed imploradus etiam Deus est, ut ea nobis aperiat. Quadere praeclare Origenes: No,inquit, studium solum nobis adhibendum est ad discendas, , sacras literas,Verum &supplicandum Domino,&die-
, , bus ac noctibus obsecrandum,Vt veniat agnus ex tribu , , Iuda,iJc ipse accipiens librum signatii,dignetur aperire. 'tra ins ' Sed neq: de se,suaca: industria dc ingenio ta magnifice
a scriptura V. . .... o Dint ditenda Vnq; lenterVnt,Vt tua imbecillitatem non agnoicerent,
seq; sanetis mysteriis indagadis S eruedis impares esses furt. no faterentur. Deus bone,quatacu submissioneat, qua sine ullo verboru suco & ambagibus,satent se eos no estse,qui sapientiae caelestis Sacrameta facile possint intel
ligere. Qui legerit insignia illa volumina,q de religio e
102쪽
LIBER PRIMUS. 4 nostra ab eis aedita sunt, me no mentiri pala cognoscet. Infiniti pene laboris esset,ea exepla, qhac de re in eoruscriptis extant,in medio ponere. Pulcherrimum est illud quod nobis Diuus Hilarius ad hunc modu scriptum reliquit: Torpemus. n. quo da naturae nostrae pigro stu- , , pore,& ad res tuas intelligendas intra ignorati necessi- , , tale,ingenij nostri ibecillitate cohibemur,sed doctrinae rituae studia ad sese nos diu in cognitionis institu ut, χ vl- , , tranaturale opinione fidei obedientia prouehit. H cil- , , te: cii Dei fauore dc gratia appellaret initio eius disputa tionis quam de trinitate instituit. Diuus etia Hierony- mus scribit,se ita in sanetor u libroru versatu suisse lecti one, ut in eis intelligendis nihil suo ingenio & viribus tribuerit,quod quata esset ibecillitate probe exploratu haberet,sed eoru intelligedoria facultate a Deo peteret. Quinetia no est silentio praetereundu illud illustremodestiae signit quod in Augustino expressu est,qui &-pe se in sacris literis q; plurima ignorare, & asi equi intelligetiano posse fatetur: dc cum ad eu scripsisset quida Epist. . .en
nihil esse,quod ipsu lateret,ita ad verba illius respondet: Tantu absum ab eo, quod putasti, nihil me latere, ut ni---hil in Epistola tua legeri tristitis,quia dc apertissimE Al- sum est: & miror, quia hoc te latet, quod no solu in alijs,,
innumerabilibus rebus multa me latent,sed etia in ipsis, , sanctis scripturis multo nesciam plura,quam sciam. Oed , ,& magnus ille Hieronymus, eui admirabilis suit in eruendis sanetarum literarum sensibus labor & industria: t; ad eas intelligendas varia, ac multiplici rerum ocplinarum suppellectile pectus locupletavit, posteaquam tam doctis praeceptoribus usus suisset,ipseq; diu ac multum saeris libris insudasset,sua tandem imbecillitatem
103쪽
DE ECCLESIA CHRISTIcillitatem testatam saeit, & se diuinis mysterijs plane percipiendis non esse idoneum fatetur, cum de Pauli re uuadam sententia ita scribit: Totus hie Apostoli locus
,, & in luperioribus, Cc in conlequentibus : imo omnIS, , Epistola ad Romanos,nimijs obscuritatibus inuoluta est. Et alibi, de quoda eiusdem Epistolae loco: Omnis, inquit, ad Romanos Epistola interpretatione indiget,& tatis obscuritatibus inuoluta est,ut ad ea intelligenda spiritus sancti indigeamus auxilio, qui per Apostolum haec ipsa dictauit, maxime vero hic locus. Quid beatus christis. ille Chrysostomus,cuius si diuinii ingeniti,& admirabile c testis sapientiae doctrina intueri velis,alterum apud Gr cos Augustinii suisse dixeris None is etia passim seminus facultate percipiendi valere fatetur, q; ut sacras literas intelligat ' Acciim saepe alias, tum palam id sa-cit,com de sanctis libris ad hunc modum scribit: Diui-
. . norum eloquioru natura in paucis verbis multas sente-tiarum affert diuitias,& ineffabilem diligenter serutari , , volentibus thesaurum largitur. Nam ct Christus dice- , , bat, scrutamini scripturas: Opus ergo est scrutinio, ut , , ne quod in profundo latet, nobis remaneat abscondi- , , tum: Etenim misericordem habemus Dominu, Icqua- , , do videt nos sollicitos,& magnum desideriu ad cogno- , , scedit diuina eloquia habere,no permittit nos ulla re in- , , digere, sed statim illustrat mente nostra, & seu fulgore , , largitur: dc pro sapientia illa sua mira industria) omne, , Veram doctrinam animae nostrae inserit. Neq; ab hac σνερον. eoru,quos nominaui, submissione animi & modestia, abhorret Gregorius Nysiae Pontifex Basilij illius M gni frater, qui primum quidem auditores orat, ut secum una a Deo sancti Euangelii sensum precentur,
104쪽
deinde sanctas literas terrae comparat,sententiam Vero, in E min.
qin eis latet,thesauro,qui in terra absconatius sit,simile η iacit: ae sibi multo labore,sudore, studio,& cotentione inde eruendu esse praedicat. Legat,qui volet,aliorsi sanctorii patru scripta,intelliget eos,quauis assidue,altete,& diligent in sacris literis versarenx, semper tame testatos fuisse, ibecilliores se esse,q; Vt aio coprehedere possent qua plurima,quq sanctis literis cotinentur. Atq; ex raros meo factum est, ut ad sanctos libros tractandos, ante non accesserint, q; praeceptores S magistros tales audiuissent,quorum in sanctis libris explanandis doctrina diligentia,& integritas nota atq; spectata esset. Nec enim eos latuit, ad diuinas res intelligendos, Praeceptore ac Magistro opus esse: quando S illud constaret, Apo stolum ipsum Paulum licet diuina & caelesti voce pro stra- i. tus re instructus esset, ad Ananiam tamen missum suis- Q. se a quo Religionis nostrae Sacramenta perciperet, &ad Ecclesia iugeretur,eundemq; po stea ad Apo stolos, si uspiritus sancti afflatu venisse S cum eis de Euangelio, quod praedicaret,cotulisse. Et Centurionem Corneliu, - iquauis exauditas orationes eius,Eleemosynasq; respectas, ei Angelus annuciasset: Petro tamen traditu,ut ab eo religionis nostrae Sacramentis imbueretur, & quid credendum, quid sperandum esset,audiret. Praeterea, 1. 3.
quamuis Eunuchus ille, qui pietatis studio commotus, ad sacrificandum Hierosolyma venerat, ingenio vale reto linguae Hebrae et esset peritus, Deumq; haberet propitium: Philippi tamen operam ei necessariam suis sie,cuius ductu, quod in Esaia de CHRISTO vaticinium obscurum erat,assecueretur. Ad haec Moses,
quanq; familiariter cu Deo colloqueretur: suisse tamen quaedam, quae illum laterent, donec ea a socero, qui a
105쪽
DE ECCLESIA CHRISTI religione vera extraneus erat, didicisset. Haec, Icalia complura,cum mente agitarent, & quod Petrus Apostolu; de Pauli Epistolis dixisset, de omnibus sanctis libris dictum accipi debere cognosceret, quod nimirum permulta in eis obscura, ad intelligendum difficilia sint, secuti sunt Clementis qui Petri ciscipulus dc successor fuit) saluberrimum consilium:&sacras literas, non pro eo ac visum esset,sed ut a Maioribus explanatae suisset, intelligendas esse duxerunt. Atq; haec omnia,quae hactenus diximus, iam inde ab ipsis Ecclesiae incunabulis iacta suisse,intelligi potest ex ijs, quae Eusebius ad hune modum ex Philone refert, de primis illis nostrae Reli-μQ. E. I s. gionis sectatoribus: In singulis sinquit sacrum domici- 7 -est,quod Semnion, & Monasterion vocatur: in quo , , manentes,honestae ac sanctae vitae mysteria celebrant, , , nihil illo inserentes, nec notum, nec cibum, neq; aliud , , quicquam eorum,quae ad corporis sunt sustentationem, , necessaria: sed leges dc oracula Prophetarum, &hym- , , nos, 'creliqua huiusmodi, quibus scientia & pietas au- , , gescunt,& consumantur. Et aliquanto post dicit: To- , , tum autem illud temporis jacium,quod a diluculo est, , , Vsq; ad vesperam, in exercitium illis insumitur. Sacras, , quippe scripturas legentes, philosophantur, ac patriam philosophiam allegorice tractant. Etenim putant ea, , , quae in manifesta lunt scripturarum expositione, quae- , , clam esse abscoditae naturae Symbola, per figuras signi-
, , ficata. Habent & Commentarios priscorum Virorum, , , qui, cum haereseos ipsoru duces essent,multa in serma, , rerum allegorice traditarum, post se monumenta relis, querunt,quibus tanquam archetypis usi,propositi illorum imitantur rationem. Hactenus ille. Quare sancti
106쪽
LIBER PRIMUS. 49smi illi principes nostrae religionis, maluerunt ex alijs diuinarum literarum sensum percipere, quam suae prudentiae omnia tribuere. Itaq; Clemens Petrum audiuit: Polycarpus Iohanem habuit Praeceptorem: & Irenaeus Polycarpum:& Clemes Alexandrinus Pathaeni Martyris scholam sectatus est: eiusdem Clementis dis. eipulus Origenes suit: ex huius Schola simq; ex equo Troiano) innumeri celebres ac clari Theologi prodierunt. Hieronymus Didymo,& Gregorio NaZianZe- - .nose in disciplinam dedit, quorum alterum, videntem 'Lm M suum vocat,altero Praeceptore sacras se literas didicissi i gloriatur. Quid duo illa Ecclesiae CHRISTI ornamenta eximia dc illustria Basilius,&Gregorius' eis, quos
Praeceptores loquentes & viva voce arcana caelestia explanantes audierint, memoriae mandatum non sit
perspicuum tamen est,ex eorum libris,qui Ecclesiae hi- M. . storiam conscripserunt, eos tredecim integris annis, insolitudine,abieetis omnibus aliarum rerum curis,in se
lum diuinarum literarum studium incubuisse, earumq; intelli sentiam non aliunde,quam ex Maiorum scriptis
petiisse. Q 1id Chrysostomus Annonis quoq; in Eusebij Emiseni schola versatus est Quid Gregorius Basi-lij stateriqui Nysiae Episcopus suit Annon is passim in his quae seriesit Basilio Magistro & authore) sanctos
libros se intellexisse eraedica Et ut ad nostros veniam: Oiud de Cypriano dicendum est nonne is etiam Temtulliani commentarios tanti secit,ut eos assidue in m
nibus habuerit, nec absq; eorum lectione unu diem sibi elabi permiserit, & quoties eum ab Amanuens petierit,dixerit: Da Magistrum: sicuti ex eius Notario se Romae audiuisse testatur Hieronymus. Quid Ambro-
107쪽
DE ECCLESIA CHRISTI Oinx sius quid Augustinus quid Gregorius Maximus Poti .
sex An no ille tum reliquos oes,qui praeteritis aetatibuse estis doctrinae laude floruerunt,tu Hyppolitu Ma tyre, S Origenem, ac Basiliu auete dc diligenter Goluit & qcunq; in eis praeclara & eximia esse vidit,suis lucubrationibus inseruit Alter vero eundem Ambrosiusacraru literarum mysteria interpretantem Mediolani diu audiuit Alter autem partim ex utriusq;,partim ex aliorum seriptis ad sacroru libroru intelligentiam pem uenit,& pulcherrima de diuinis rebus volumina posteris reliquit Iam vero Fulgentiu, Prosperii, Philippum Presbyterum,quoru illi quide de dissicillimis religionis
nostrae mysterijs copiose scripserunt: iste aut obscuram ct inuolutam sancti Iobi historiam explicate enodauit,
quis nescit ex Hieronymi ιχ δε ugustini ossicina prodijs se Beatus Bernardus quoru auspicijs & laboribus tantam diuinarii praeeeptionu eognitione assecutus sit,illud argumeto est, quod integras pleruq; sentetias,tu ex alioru patrum,tum ex Augustini libris potissimum decerpserit,more atq; imitatione diligentis apiculae,prae
clarosq; ex eis dc admirabiles comentarios consecerit. No est nunc necesse,ut ea de re plura dicam. Nemo . n.
ex Catholicis Maioribus nostris unq; fuit, qui sibi suae
imbecillitatis conscius non extiterit,& alij praeeunti, ac sacras literas explicanti se no submiserit,intellectuq; ad obsequium CHRISTI captiuauerit, donec in virupe sectum adolesceret, D depositu, quod a patribus acceperat fidelibus Ecelesiae filijs commendaret. Quos au te seu eius ex eo perceperunt Patres illi ac Maiores no-ψ4ὸ .s ιιιι ,ssima venerati H e Gignissimi,qu od & diligeter aium ante purgarunt, q; se ad diuina studia conserrent, & ea augustiora
108쪽
LIBER PRIMUS. soaugustiora esse,q; ut ab ipsis intelligi possent, testantes, ex alioru ore audire voluerue Quos Eos certe quibus neq; praeclari magis, neq; Uberiores in hac mortali vita optari possunt ab ijs,qui lanctum Christi nomen venerantur. Qui aut hi sun j nimirum,qui semper in fidissima ac tutissima bonae ac placidae matris, quae Ecclesia μ CHRISTI est, statione permaserunt:&in Agriculturam . Dei,quod fide patrii satum erat,iabore & inaustria co-παί μluertit: ut floreret, 'c maturesceret, proficeret, Sperfi-ηmin. ceretur: ut luce, euidenti distinctionem acciperet: sed plenitudinem,integritate,proprietate retineret. Quod
pro frumeto, quod Maiores nostri, in hac Ecclesiastica segete seminarunt,no Zizani non paleas, pro germanaveritate stumeti: sed ipsum seu mentsi, qua fide ab eis acceperat,posteris reliquersit. Quod nullas unq; proph nas vocu nouitates in Ecclesia vel iesi inuexerunt, vel invehi ab alijs permiserunt: neq; Vnq; terminos a patribus praescriptos egressi sunt. Quod depositum fideliter custodierunt,& a Maioru fide nec minis,nec blanditijs, nec vitae periculo, nec sat tellitum, nec Principum, nec
Imperatorum,nec hominum,nec daemonum metu ab
duci potuerunt. Quod in fide et religione Catholica,ae comunione ecclesiastica,sanete, sapienter, & constater vixerunt, perstiterunt,& docuerunt: & vel mori cum CH Is To fideliter, vel occidi pro CHRISTO scelicia ter merueriit. Quod in uno eodemq; sensu,&censensu,
manifeste, frequenter,perseueranter, sanctoS libros ex- a. Pa. a. planarunt, sancta mysteria tractarunt,sancta CHRIsTiδρ' - λ
Ecclesiam, & genus electum, ac.regale sacerdotium, quod C H Is Τ Vs suo sanguine a peecatis expiauit, docuerat. Quod vetera nouis, domestica extraneis,facra
109쪽
prophanis admisceri, dc ex castissimo veritatis sacrario impiu ac turpe erroria lupanar fieri anteq; sinerent, millies morte oppetere,atq; extrema quaeq; pati statuerui. Quod deniq; ea ciuitate,q super monte locata est,& ab-stodi ab oculis pioru no potest, & expressa in sanetis literis viderunt, matre suam agnouerunt, S perpetua
veneratio e prosecuti sui, atq; in eius portu placidissime quieuerunt, nec quicq; prius Vnq; habuere, quam ut in
arca illa,extra quam nemini mortalium salus contingere potest,no manerent solii, sed sancti etiam illius patrial archae Noe imitatione alios,si possent,ex periculosissimo mudi huius diluuio liberarent, atq; in ea intrare co- pellerent. Quid plura dica auia pura dc integra mente ad caelestia oracula adierunt: quia nihil suo ingenio, sed Dei ola ptaesidio tribuerunt: quia a Deo precibus assi due sanctorumysterio ruintelligentia petierunt: quia se imbecilles esse ad ea,quq diuina sunt percipi eda cognouerunt: nec alta sapuerunt, sed humilibus assensi sunt, id beneficij a Deo aclipisci merueriit,ut spiritus ille, quem
Ecclesae promisit CHRISTUS,se in eoru pectora insinuatit:&per eos diuina resposa ediderit: prostratas Ecclesias reparauerit, ex lictos spiritales populos vivifica uerit: deiectas sacerdotu coronas reposuerit: nepharias nouoru erroru no literas, sed lituras lachrymam sente deleverit: uniuersu postremo mundit squis repentinam haereseon tepestatibus perculsum, ad antiqua fide a nouella perfidia: ad antiqua sanitate a nouitatis vesania: ad antiqua lucem a nouitatis caecitate reuocauerit. Et quis est qui secti haec cogitans,no exclamet,& cum sapiente44. illo dicat: Laudemus viros gloriosos,& paretes nostros
, , in generatio e sua. Multa gloria secit Diis magnificetia sua
110쪽
LIBER PRIMUS. T si sua a saeculo. Dominantes in potestatibus suis,homines , , magna virtute, di prudentia sua praediti, nunciantes in ,, Prophetis dignitate Prophetaru, & imperantes in praesenti populo, dc virtute prudentiae populis sanctissima
verba, in pueri ia requirentes modos musicos,& narra-ό, tes carmina scripturaru, holes diuites in virtute,pulchritudinis studiu habetes,pacificates in domibus suis. Oesisti in generationibus gentis suae gloria adepti sunt,& in , diebus suis habent in laudibus. Qui de illis nati sunt,reli- , querunt nomen narrandi laudes eorum. An non ijsdem , , laudibus sanctissimi illi Maiores nostri, de quibus diximus,ornari meritopossunt & debent quibus sapiens ille Hebraeus gentis suae Principes dc magistros ornauit Atqui tales sunt ij,quibus Deus se,arcana sua, & Eccle iam suam patefecit. Quid ergo aliud ex ijs,quae dicta sunt, sequitur,quam h reticos omnes,no solum qui hactenus pacem Christianae Rei p. labefactarunt, ted qui
noliris etiam temporibus contra nos bellum gerunt, sis ,
propterea Eccletiam vel non agnoscere, vel nolle co- gnitam habere, quod patres nostros no imitentur, neq; animu purgent a viiijs; anteq; sancta mysteria percipe re studeant: neq; de se submisse sentiant & iudicent,neq; in intelligendis sacris libris Maiorum sententias audire velint: sed mirabili superbia, S incredibili animi elatione, ac inflatione carnis suae, scripturas attingant, ac, prout ipsoru cerebro libitu fuerit,explanent,eoiq; inde eruant sensus, qui cu ea pugnat sententia ac cosensione, quam tota CHRISTI Ecclesia semper laudauit, approbauit,&seruauit:& sicut olim dixit Hilarius) boni Interpretis officiu sequi nolint, qui e scriptura sensum po- ' 'tius retulerit,q; attulerit: nec cogat hoc in dictis colen- , , tu videri, quod ante intelligentia docere praesumpserit. , ,