장음표시 사용
111쪽
Non vident in scripturis Ecclesiam, neq;,quantii bonuvnitas spiritus sit,conjderant: neq; expenGul,q; bonu, , - , , Squam iucundum sit, quod statres habitent in unum
Adio. 4. ' ct sit unum eorum cor,& anima una. Haec omnia mala
unde eis accidant si qu ras,respondere aliud no possum,q; quod Augustinus quondam Fausto Manichaeo respondit. Qui reddens causam,quamobrem ille,cum oestas. s. Mosis libros euoluisset, nullas de CHRISTO prophe- ρ' ''' tias inuenerit: Re 6deo,inquit,cito. Quia no itelligit., , Elli,curn 6 intelligat quisq; quaesierit,resp6debo: quia , , inimico,quia averso aio legit: quiano ideo scrutatur,ut, , sciat,sed quod nescit,scire se putat. Habes breue quidemi resposta sed animaduersio e dignissimu . Nescitit,aut scit re,& ex scripturis intelligere nolui,quae sit domus Dei,
Lissi. .mo & columna ac firmamentu veritatis: Quod, ut a Gre-sriis. 6,. gorio di etiam, ita a Bernardo ijsdem sere verbis repeti- ς tum est: Comunem scientiam habere refugiunt,ne caeteris aequales aestimetur:& occulta ac noua semper exquirunt, quae dum alij nesciunt, apud imperitorii metes ipsi de singularitate scientiae gloriantur. Atq; ideo, nisi quod ipsi sentiunt,rectum putat nihil. Deniq; tales sunt, quales illi, quos verberans Lirinensis, ita cu Catholicis loquentes introducit: Venite, o insipientes&miseri,ia . qui vulgo Catholici vocamini, dc discite fidem veram,
, , quam praeter nos nullus intelligit: quae multis ante sae- , , culis latuit,nuper vero nobis reuelata dc ostensa est. An non eas voces seequenter in ore habent, cum apud nostros venena sua spargunt i Nonne haec initio suit patris ipsorum Lutheri oratio cum a nobis desciuit eum suam ille, de sola fide iustos homines eis ciente, doctri- . nam excogitauit Ita enim scribit: Esto sane, Ecclesia,
Augustinus,& alij Doctores,item Petrus, Apollo,imo:
112쪽
LIBER PRIMUS. 13 etiam angelus de caelo diuersum doceant, tamen mea doctrina est eiusmodi, quod solius D EI gloriam illu- , , strat. Vides quanti suam unius sententiam fecerit quam , , solus & singularis este voluerit Audi iam,quam pulchre argumentationem laudat: Igitur neq; Ecclesia, o omneq; patres,neq; Apostoli,neq; angeli audi edi sunt, nisi , ,
afferant& doceant purum Dei verbum. Hoc aut epu-ssrum Dei verbii quale sit, ex ipso intelliges, qui suam illud doctrinam vocat. Nonne hic apparet,eum nihil cu Lalbo inmaEcclesia nihil cum patribus, nihil cum Apostolis, nihil ρ....is , cum angelis comune habere voluisse Atqui, quali ille ingenio fuit,tali sunt ij, qui se ei in disciplinam addixe- . . .. runt,& idola ab eo fabricatam; Ecclesiae Catholicq veritatem adorare maluerunt. Vt vere de eis dici pollet, qualis pater & magi ster sit, tales filios & discipulos e sse. Nam & ipsi, quamuis multis ab hinc annis ab eius doctrina magna ex parte defecerint, talemq; sibi quis ;D E V Μ finxerit, qualem cupere potest animus, viiij scarnalibus inquinatus, qui,ut Apostolus ait, non per- i. r.a.cipit ea, quae sunt DEI: tamen in eo magistrum egregie exprimunt, quod neq; nobis cedunt, neq; se cuiquam submittunt: ac ne alter quidem alterius sustinet iudicium, sed singuli dicunt: Me autore: me princi-jpe: me expositore. Damnate quae tenebatis,tenete quae v. damnabatis: Rehcite antiqua fidem, paterna instituta, , , Maioru deposita,& recipite: q nam illa tandem Hom is reo dicere: sit t. n. ta superba,ut mihi no modo allirmari, sed ne reselli quide sine aliquo pia lo posse videant. Atq; hoc quide olim Vincetius ille de Pelagianis qui libero hois arbitrio tantum tribuerunt, ut nullu Dei gratiae locum relinquerent. Si autem ea audiret,quae nostri
pseudoprophetae pallio nois Euagelici occultant,an no
113쪽
nersei nostri multo iustius horreret ea comemorare An non multo,ia dis . aequius diceret,ea talia esse,ut sine no quouis,sed grandi zi- se & immani piaculo,non assirmari solii, sed ne refelli quidem possint,&cu sancto viro illo Polycarpo aures clau, , deret ac exclamaret: O Deus, in q tepora me seruasti Ouis. n. nisi aliquis Sathanae filius,aures no cohibeat,&totus non tremeat horreatq; , cum audiat, Deu maloruautore esse, ultro holes ab eo ad flagitia impelli, atq; ad ternos cruciatus damnari,causasq; danationis excogicaluini impiis tari,quod assirmat Caluinet& quod a Iuda C H RIs Vs
ta proditus sisitam esse opus Dei, q; si Pauli a superstiti Oe
lude orti ad nostra religione conuersio: In qua sententia fuisse Melanchionem ipsius scripta dem6strant. Et oia bona opera, q Deus in nobis esciat,gehennae suppliciui romereri: quem errore a Luthero susceptu, tuetur il-yricus: Et neq; audiendu esse Euangeliu, neq; opus es se,ut quisq; mortaliu ab alio doceatur,neq; sacros libros legi debere, neq; holem legente praedicantemue audire,sed expectandii, ut rapiatur Vsq; in tertium coelum, a. cor. v. siue in corpore,sue extra corpus sicut dixit Apostob & ibi audiat ea quae ab homine enarrare nefas sit quem Diabolicti errorem defendit Schvvenckseldius. At vero non haec solli,sed longe etia complura quae suo locostis , talia numerando recensebuntur)quamuis Marcionis,Mani- tempore, & aliorum somnia, deliria, ac blasphemiae sint, ii
sTI Euangeliu esse contendunt,& teterrimos faetores mellis sapore codiunt, ac mala gramina, dc noNios succos medicaminum vocabulo colorat, atq; , Ut nostros a, , veritate abducan dictit: Nobis Autoribus: nobis prin- , , cipibus: nobis eX positoribus: credite nunc primum lu-
, , cem Euangelii patefactam: credite Ecclesiam hacte
114쪽
LIBER PRIMUS.nus errasse, veritatem Maioribus absconditam suisse: Damnate omnes,qui neq; ita crediderunt, neq; ita prae- , dicarunt, sicut nos credimus S praedicamus. Damnateoes sanctos,oes castos, oes cotinentes, sic VirgineS: Oes 1-Hi binia clericos Levitas & sacerdotes, innumerabiles cosesio
rum legiones,martyTum exercitus: maximam Vrbiu, mi 1,eris
populorum celebritatem & multitudinem: oes insulas,
prouincias,principes,reges,getes, nationeS, totum p Ο- stremo orbem terraru ,quicunq; ante CHRISTI nomeveneratus est, quam in lucem prodiremus. Hos oes de Christi populo delete, Squandiu se vere Deum colere putarunt,tamdiu eos credite ignorasse,errasse blasphemasse,& Idololatriam fouisse. Potesne, Christ iane Lector,haec sine magna animi molestia&m rore audire Atqui tam vera ea sunt, ut de eis tibi dubitare non liceat. Quid ergo ' Credibile est fore, ut talibus hoibus sua Deus arcana aperiat, sanctaru literarum sensum comunicet,&quae sua Ecclesia sit demonstret: nisi a tam prauis S immanibus cogitationibus aium abducant, & couertant ad pacis studia,quae filios Dei mortales est citit, atq; in caelitum numerum adscribunt An no credendupotius,donec tales fuerint, permissurii esse Deia,ut non solii scripta sacra aliter,atq; expedit,intelligat: & bonis Oibus affluens,illa sanctorum libroru mensa, fiat eis sui praedixit Propheta)inlaqueu,& retributione, S scada- U- .s.lum:& obscurentur oculi eorsi,ne videant :& dorsu eorum seper incurvetur Ac no aliter res profecto accidit. Ouia non ea castitate,qua reru caelestiti studiu requirit, sacros libros tra stant: ideo Deus ira sua in eos esstidit, k-ν-.
permittit quod aliquado dixit eoru pinceps Luther via vera doctrina, veraq; sacrameloru cognitione ac usu,
115쪽
DB ECCLESIA CHRISTI atq; a domo ipsius, q sola spiritus sancti domiellium est, aberrent, & fidei naufragium faciant, atq; ad fabulas
D deprae. conuertantur,& ut Tertullianus olim dixit) credendo si s non credant, & Ecclesiam no agnoscant,& sine matre, sine sede, orba fide, extorres late vagentur: & smiles
sint magis,circulatoribus philosophis,& curiositati deditis, rhetoricariq; S philosophari potius sciant, quam sanis Domini nostri Iesu CHRISTI sermonibus aequiescere: neq; aliter affecti sint, quam affectos suisse eos scribit Satyricus,quibus ille dixit:
Est aliquid,quo tendis, π in quo dirigis arcum passim speris coruos, rejiaque, lutos, Securus quo pes ferat, ars ex tempore vitiis
Hine illae scilicet lachrymae, hinc illa nimirum mala, quod nouas quotidie fides coscribui,noua quotidie dogmata cudunt, nouos quotidie Articulos de religione codunt,neq; unq; sibi costant: sed intra annu,imo intramesem,imo intra die,imo intra hora, sententia mutat:& quod prius negatu ab eis fuerat, firmant : quod ais matum,negant: ut Vere de eis possit dici, quod olim di xit sapies: Stultus sicut Luna mutatur. Et coparare eos possis Protheo illi,quem nullo se nodo tenere posse scri psit Horatius. Quia pluribus verbis opus es Iales stit,
quales eorum parentes commemorat suisse Lirinensis, ,.. MUM cum de eis scribens,ait: Heu miseranda conditio, quan- ,--. tis illi curarum aestibus, quantis turbinibus exagitan- , , tur Nunc etenim qua ventus impulerit, incitato erro , , re rapiuntur: nunc in semetipsos reuersi, tanquam co- , , trarij fluctus reliduntur: nunc temeraria praesumptio, , ne, Ic ea,quae incerta Videntur, approbat: nunc irratio, , nati metu, etia quae certa sunt, expauescunt: incerti qua
,, eant,qua redeat: quid appetat,quid fugiat: quid teneat,
116쪽
LIBER PRIMUS. 34 quid dimittant. Atq; utina ea attente expenderet,quae sequuntur, ae diuinae erga eos clementiae quanta lenitas
sit, expenderet. Quae aut illa sunt H c q sequutur: Quae is quide dubij dc male penduli cordis afflictio diuinae erga
se miserationis est medicina,si sapiant. Idcirco etenim extra tutissimum Catholicae fidei portum,diuersis cogitationum quatiuntur, Verberantur, ac pene secantur procellis, ut excussa in altu elatae mentis vela deponant, quae male nouitatu ventis expanderat,se seq; intra fidi Lsimam statione placidae ac bonae matris reducant dc te neant: atq; amaros illos turbulento'; errorum fluctus primitus revomant, ut possint deinceps vivae & salietis aquae flueta potare. Dediscant bene, quod didiceruino bene: dc ex toto Ecclesiae dogmate,quod intellectu capi potest,capiant: quod no potest,credat. HactenuSma. .gnus ille Catholicae fidei propugnator Vincetius, que, vi' N Mutatielius S accuratius legerent,qui contra veritatem arma hoc tempore gerut,optandum sane esset. Habes,
quales haeretici sint,& cur eos ab Ecclesia Deus aberra re sinat: quia videlicet, neq; puro, & a viiijs casto aio ad sacra oracula adeunt: neq; precibus a Deo intelligendi facultatem petunt: neq; suam in diuinis mysterijs capiendis exiguitatem agnoscunt: neq; aliorum commentarios recipere volunt.
Sed no dubito, quin dicturus aliquis statim sit,eos taesse linguarii Graecae,& Hebraic ,& Latin peritos,nihil ut sit in scriptura, quod illi intelligedo assequi no v leat: tanta differendi noticia praestare, ut de qualibet re,q proposita suerit, expeditὸ disputare possint. Philosophiae ita esse gnaros,ut cu summis eius scietiae magistriscoparandi sint. His ergo facultatibus cum mirifice excellant,
117쪽
Dialectica, nec eloquentia metuenda.
DE ECCLESIA CHRISTI eellant,nihil obstare,quo minus ea,quae obscura in sanctis voluminibus sint,percipere facile queant. Credendum esse,sacras literas purius ab ijs intelligi squi, si res postulet,consulere ipsos sontes possint, dc translationes examinare) quam intelligantur ab illis, qui linguarum plane ignari existant, nec Latina cum Graecis, & Hebraicis conferre queant. Praeterea nihil,diu noctuq;,aliud in manibus habere eos, quam sanctas literas, Ut pene ad verbum,si opus sit,recitare eas possint: sese in earum sensibus indagandis perpetuo exercere. Haec, & plura, quae in hanc sententiam dici possent, argumenta sunt, quibus illi persuadere vulgo student, nihil tam abstrusum, tam obscurum, inuolutumq; esse in caelestibus literis,quod illi animo & mente comprehendere nequeant. Ad hi c omnia adiungunt dc illud, eo se spiritu praeditos esse,qui omnia eis plana atq; aperta faciat. Sacras etiam scripturas ita faciles ad intelligendum esse, ut nemo tam sit mentis inops,tam hebes,tam rudis, quin eas facile intelligat, modo credat, & in promissionibus diuinis spem constitutam habeat. Nos, sauente Deo, ad haec paucis respondeamus. Re quod attinet ad illud, quod initio dicunt: se tantis esse linguarum,& Dialecticae,ac Philosophiae opibus instructos, ut earum beneficio nihil non assequantur: ad id nos respondemus, quod
olim dixit Athanasiis. Quod scilicet non dictio, sed mens,quae religiose agit fidelem alique faciat. Et quod praeclare dictum est ab Irenaeo: Christiano, non quid
impudens & blasphemus Sophista, sed quid religiosus
Idiota dicat,attendendum. Esterant sese illi,quantu volent, &ob eloquentiam, ac variam dc multiplicem loquendi dc disputandi noticiam extollant: nos haec non
118쪽
LIBER PRIMUS. auoeabunt ab instituto,nec deterrebunt,quo minus ve
ritatis patrocinium suscipiamus. Quia, sicut Augu sti - P.
nus Catholicae fidei propugnator inuictus scripsit, as- - p 34. sertori veritatis, nec eloquentia, nec Dialectica metu enda est. Memoriae olim prodidit Theodoretus,Philo-ini. .,
sophos, quod eloquendi facultate, disciplinarumq; scr-
entia praestarent, persuasum habuisse, omnium se momtalium optime veritatem pervidere: sed statim eorum errorem vel eo uno verbo retudit,quod dixerit,uerit tem ab idoneo linguae concentu petendam non esse. Licet enim Homero nihil sit iucundius ac suauius,procul tamen a Platone pulsum fuisse ea ciuitate,quam ipse constitueret: quippe, qui omnis licentiae S impietatis it m raucis magister esset: & bla Demare adolescentes doceret
ijsq; flagitiosas,de Dijs immortalibus, opinionesi sinu - ι aret: tenerisq; adhue animis insereret perniciosas &eorruptissimas disciplinas. Nobis quidem certe, qui ad
sempiternam secticitatem aspiramus. quae sine veritate contingere nemini potest, maior veritatis, quam cultae dc expolitae orationis ratio habenda est. Ac libenter au dimus,quod est apud Platonem, qui non fuerit verboruvalde studiosus,eum grauiora prudentiae documenta in P η- ratio senectute aediturum esse. Et quod steris prodit Clem est 'Presbyter: Res Jc verba, corpori ae vesti similia esse: dc salutis corporeae, quam vestis maiorem curam geri debere. Quare iure in reprehensionem cadunt, qui tan tum linguarum & disciplinarum humaniorum studio tribuunt,ut certo statuere audeant,quod qui in ijs sit di ligenter versatus,is statim cadestia arcana capere possit, nec quicquam eum latere debeat. Contra enim restia bet, atq; isti statuunt. Nam Diuus Augustinus Graece AMNun J II K non
119쪽
- DB ECCLESIA CHRIs Tino satis eruditus suit, dc Hebraeorum linguam vix atti- sit, sicut ipse de se testatur. Quis autem eo uno inlacris literis explanandis scelicior Quis in diuinis mysterijs erudiengis beatior Quis in erroribus haereticoruamatiis. resutandis vehementior ' Quid Gregorius Pontifex Nonὰ is eu summis Graecoru & Latinoru masistris coaparari potest Atqui in linguarum studio multu operae
η-rdia. posuisse non videtur. Bernardo quis eam non vendicet
laude,quod obscurissimas saepe cicendi formas perdo pertin ctὰ admodu interpretes Rupertus quoq; Abbas Tuitia 'ensis qui magnis,& varia eruditione resertis voluminibus sacros libros illustrauit,pr teri Romane loqui nesciuit. At, Deus bone,q; sanetd,quam docte,q; copiose de rebus diuinis disserit. Nolo de alijs dicere, quoru hac
in parte ingentu & industriam singulare, nemo non ad mirabitur Illud tamen olus merito tribuendum puta
rim, quod maluerint cum sancto Paulo quinq; verbas in Ecclesia loqui, quam in linguis plurima. Nec re t gnum Dei in sermone, sed in virtute consistit. Nams,, ut Clemens Alexandrinus scriptum reliquit) omnes,, sere initio absq; disciplinarum orse, dc Graeca Philoso , , phia: alij etiam absq; literis, diuina&barbara moti phia, , losophia,&ea sapientia quae per se operatur, di uinam, , ac caelestem disciplinam acceperunt. At recte idemiavi-- Clemens dixit, Quod haec humaniorum literarum peritia ac cognitio plerunq; inflet: Ecclesiae vero charitas aedificet. Quinetia prudenter ide admonet,ijs,qui edu M.ti cati sint in eis disciplinis, quas liberales vocant, & infla torii arguine talionu virisus aium iam habet praeoceu-patu,& nondu exinanitum,verbi doctrina,vt ab eis ex aminetur,tradendam no esse. Non vituperamus studiu ocii A linguaru,
120쪽
LIBER PRIMUS. 36 linguaru cum id tanqua Dei munus veneremur:& sci- amus,quae versa in alienum sermone sint,si conserantur eum ijs,quae nativus sermo expressit,sore,ut plurimum lucis habeant: Id quod ex Origenis,D. Hieronymi,atq; aliorum grauissimorum hominum lectione deprehen- ώ pr M. dimus: sed offendimur eorum temeritate dc arrogatia,
qui in eloquentiae dc disciplinarum studio, ad sacras res percipiendas, tantum praesidii locant, ut spiritus sancti gratiam, quae sola Diuina myo eria aperit, negligant, atq; habeat pro nihilo: ac Ecclesiae sensum S co sensum, qui ab eo de spiritu profectus est, cotemnant.&floccifaciant. At vero, qui cum fruetu versari in diuina philosophia velit, is non disciplinarum tantu cognitionne instructus sit,oportet: sed illud etia ei necessariu ante omnia est, ut spiritus sancti fauorem suppliciter imploret : Ecclesiam, tanquam matrem & veritatis Magistram: audiat: & quae illa statuit,libenter sequatur: p trum explanationes, decreta, & sanctiones, quae concilia in uniuerso orbe habita promulgarunt, Venere tur,colat,& seruet. Ita. n. demum fiet, ut pulcherrimo
linguarii dono,ad se, & alios, super firmam Christianae is f. religionis petra, pie aedificandos, bene utatur: cuius rei causa illud mortalibus a Deo cocessum suisse scribit δε- postolus. Quisquis aut sacra studia sequi velit, reiecta Ecclesiae Autoritate,ne eetis patru scriptis,repudiata Maiorum disciplina, & cotemptis Conciliorii statutis: is,licet Graece tam facundus sit, quam Demosthenes:& Latine dicendo, Ciceronem superet ac rerum natu rae scientia aequet Aristotelem atq; Platonem: sciat so- re, ut, quod euenire impijs scripsit impius aliquando e Lutherus, seriptura ei causa caecitatis existat: quia am-