De ecclesia Christi ab haereticorum conciliabulis dinoscenda, praeclari libri duo ante hac nunquam aediti Authore Iacobo Noguera, ..

191쪽

LiBER SECUNDUS. pascriptura quod haeretici nostrae aetatis volunt) sed contra, ex Ecclesia doctrinam & scripturam agnouisse:

Audi iam, quid de eo etiam scribat Tertullianus, qui Irenaeum libenter imitatur. Qiud Apostoli salt) praedicauerint, id est, quid illis CHRISTUS reuelaue-rit, & hic praescribam non aliter probari debere, nisi , , per easdem Ecclesias, quas ipsi Apostoli condide- , , runt,ipsi eis praedicando tam Viva quod aiunt) voce, , , quam per Epistolas postea. Vides quam longe aliter il- , ,

lede doctrina iudicarit,quam isti iudicandum esse censent ille quidem certe, quae vera aut falsa doctrina sit, ex Ecclesiae testimonio intelligi debere statuit,tantum abest,ut quae CHRISTI Ecclesia sit ex doctrina agnosci velit. Nec dubitat pronunciare, diserteq; affirmare, eam doctrinam falsam esse, quae cum Ecclesiae veritate non conueniat. Sed neq; alio quam Ecclesiae calculo severa Christianae religionis doctrina,&scriptura agno- iuisse, publicis literis professus est magnus ille Origenes. Ex traditione sinquit in didici de quatuor Euan- s.. gelijs, quod haec sola absq; vlla contradictione susci- , , pi debeant in omnibus, qua sub caelo sunt Ecclesijs, .

Dei,ita enim tradiderunt Patres nostri. Quinetiam ex-

lilicans se non alio argumento adduci,ut credat Episto .am ad Hebraeos ab Apostolo scripta esse, quam quod ita ab Ecclesia traditum sit, demonstrans, ad hunc modum scribit: Quamuis nonnulli de ea, quae ad Hebraeos scripta est, dubitauerint, pro eo, quod non vi-a si 'deatur in ea seruari illa sententia,quam ce se te pr- nunciat, dicens, se imperitum esse sermone: Sed ego dieo, sicut mihi a Maioribus traditum est, quia ma- nisestissime Pauli est: & semper omnes antiqui Ma- , ,

192쪽

DE ECCLESIA CHRISTIiores nostri ita eam, ut Pauli Epistolam, susceperunt.' Et quod potuit illustrius testimonium afferri, ad pro-l bandum, non Ecclesiam scriptura, sed scripturam ab 1 Eeelesia nobis demonstrati ' Ecclesiam sinquam esse, a qua pura ut isti loquuntur doctrina, purumq; Deis verbum accipiendum sit Non potest ergo fieri, ut seria l plura,&pura doctrina CHRISTI, Ecclesiae signum

sit. Frustra ergo S temere, qui nostris temporibusCHRIsTI Rempublicam dilacerant,& sanctum eius corpus discerpunt, veram Ecclesiam CHRIsTI eo cognosci signo contendunt, quod purum Dei verbum,veramq; scripturam tueatur & veneretur.

scriptura προ Ac quamuis quidem ex ijs, quae ea de re diximus,2α perinici aperte possit, qui contra statuant ac nos sen-

γ προηφ' timus,eos toto quod aiunt coelo aberrareme tamen

ta e I loeus est quis dubitandi relinquatur,non grauabor demonstrare,neq; apud Iudaeos doctrinam & scripturam pro signo habitam fuisse,quo Synagoga dinosceretur a reliquis conuentibus,in quos populus Dei distractus aliquando suit. Primum enim illud constat, Iudaeos,a tequam CHRISTUS naturam nostram suscae- M.' to. . pisset, varias sectas lauisse. Certe Epiphanius, autor grauis inprimis,& qui de diuersis eorum opinionibus christ- se & dissensionibus diligenter exquisiuit, quod eorum linguam probe calleret,quatuordecim sectas enumerat, in quas diuisos suisse scribit Iudaeos, priusquam CHRISTUS nasceretur. Nam ut Samaritanos omittam, quos D E V S de populo seo deleuit, ab eo iam tempore, quo se ipsi ultro a caeteris tribubusi separarunt, inter Iudaeos sane dubium non est, suisse,

193쪽

LIBER SECUNDUS. 93

qui Sadducaei, Cyrenenses, Libertini, Scribae, Pharisaei, Nazaraei, Ossent, alijsq; nominibus vocarentur. Iam, si quis eo tempore ad scripturam & doctrinam

oculos conuertisset, eiusq; beneficio veram Mosis SP nagogam,cui Deus se affuturum promiserat, a reliquis mendaciorum sectis dinoscere voluisset: nihilo certς ab ea certior, quam antea esset, ea de re fieri posset. Nulla enim erat secta ex ijs, quas commemorauimus, quae, si non omnes, certe plero' veteris instrumenti libros non reciperet, dc se puram doctrinam, Deiq; verbum habere,& colere laetaret. Quid ergo hic saceret,qui salutis suae curam gereret In tanta sectarum

varietate, quo indicio & signo intelligere posset, quaenam Mosis Synagoga esset, quam se esse singuli sectarum Magistri prie dicarunt ' Quidquid aduersarij hie

dixerint, si Mosis Synagogam ab aliorum conuenticu .lis discernere vellet, aliud profecto quod saceret, non haberet quam ut in Leuiticae gentis Sacerdotia a Deo si inminstitutuna, ordinariamq; ac legitimam eius successionem intueretur. Atq; ubi essent Sacerdotes, qui e tribu Levi delecti sacra procurarent: ibi certe & veram seri pluram , & germanam eius intelligentiam reperiret. Levitici enim generis Sacerdotes sunt,quibus credita a -- Mose scriptura sancta est. Nam de eo ita scriptum D ahic legimus: Postquam scripsit Moses verba legis huius , , in volumine, & compleuit, praecepit Levitis, qui por- , , tabant arcam foederis Domini,dicens: Tollite librum, , istum,& ponite eum in latere arcae foederis domini Dei, , vestri : Atq; ex eo fit, ut praeclare dictum fuerit, , ab Augustino, magna succedentium sibi sacerdo- erili iiJ tum

194쪽

, DE ECCLESIA CHRIs Tiv fisii t n. tum diligentia in Synagoga ac templo,Mosis ordin tione dc praecepto,veteris scripturae ac testamenti Casinian. nonem suisse seruatum. Igitur ut tandem constet,

ubi tunc quaeri Mosis Synagoga,& quo signo dignosci debuerit, illud quidem certe perseicuum est, scripturam non potuisse agnoscendae Ecclesae signum esse: partim,quod eam sicut nunc haeretici apud nos faciunt singuli quiq; coetus sibi vendicarent: partim, quia antiquior, quam scriptura,esset Synagoga S sacerdotium, a quo ea regebatur. Porro autem si scriptura signum apud Iudaeos fuisset, quod Synagogam demonstraret, illud ex eo fieret, quod notior & antiquior esset scriptura quam Synagoga, quando Omne signum eo,quod signatur, antiquius,aut certe ma- sis notum sit, oportet. Sed id falsum esse, vel illud indicat, quod compluribus annis Sacerdotum dignitas & ordo, atq; illius Synagogae status, omnes veteris Instrumenti libros praecesserit,dc Moses secra volumina multo post, quam Rempublicam illam legibus & statutis hundasset, Leviticae familiae sacerdotibus seruanda tradiderit. Relinquitur ergo,scripturam

sacram ct doctrinam luam mendaciorum defensores puram vocant) non esse certam & Veram notam, quae nobis CHRISTI Ecclesiam ostendat, quod omnes sectarum S errorum principes ac magi stri nostra aetati aeriami, te tam asseueranter assirmant: ut non videant, id si verum sit,co in plura sequi,qu auditu absurda sunt. Nam, si ubicunq; scriptura est,& doctrina, verbo Dei com- ιοι erunt Ec prehensa, ibi CHRISTI Eccletia locum habet,illud ρει. consequetur,Vt tot sint C H R I S T I Ecclesiae, quot

195쪽

LIBER SECUNDUS. 94sunt haereticorum conuenticula. At vero id quam pugnet cum coelesti doctrina, nemo est, qui non videat. Atq; etiam illud emceretur, ut de Ecclesia lini V MCHRIsTI ij quoq; essent, qui schismatis errore obligantur, S a populo Dei sese ultro praeciderunt. Quotus enim quisq; inter eos est, qui de sacrae scri- pturae, & verae doctrinae possessione non glorietur ui no omnem c testis doctrinae puritatem sibi,suaeq;

parti attribuat, atq; ea,quae CHRISTUS Ecclesiae suae dona pollicitus est, ad se pertinere dicat Ouid iuditas cb iis quod credendum etiam effet,Iudaeos, qui nunc a Deo

abiecti toto terrarum orbe incertis sedibus vagantur,

Mosis Synagogam esse, quando veteris testamenti li- e rubros non habent solum, sed singulari etiam cura ac dili-' gentia tuentur Sed eos iam neq; Dei populum effe, neq; ad Mosis Synagogam pertinere, ex eo scimus, quia destituti a Deo fuerint: & sacerdotio, ac legis quam etiam nunc habent intelligentia spoliati ab eo

tempore, quo mortuo CHRISTO velum templi '. scissum est quod eius rei figuram gessit. Ad eundem =modum neq; schismatici ad Dei populum Ecclesiam-

uespectant, eo quod se ab eius capite, qui CHRISTUs est,separent. Is enim assirmauit,qui non essent secum, M . contra se es : qui secum non colligerent, spargere:

quod schismaticorum proprium dc peculiare est. Sed dicet aliquis: Quid tu ais sacram ne G his, scripturam, & puram doctrinam negas esse veram Ecclesiae notam Quid ergo est, quod paulo ante acriter insectabaris eos, qui Ecclesiam in sacris li-

Q . iiij teris

196쪽

DE ECCLESIA CHRISTI teris depictam,& ad viuum expressam non cernerent

inlid sibi vult illud Augustini, quod a te tum allatum

est, Ecclesiam in sanctis libris, non in commentarijs hominum esse quaerendam Quid est,quod eos omnes, qui sectas fouent, ideo Ecclesia CHRISTI quae sit, nescire dixeris, quod libros sacros non aedificandi, sed perdendi animo legant 1 An non haec indicant, te id sentire, quod Ecclesia in sacris libris quaerenda sit, & sanetae literae, signum, qua illa ostendatur, R. b. exista at Quid ergo est, quod nunc contra aperte sentias Merito tu quidem a me id quaeris e ac digna sane haec quaestio est, ad quam non obiter, sed caute & prudenter respondeatur. Quod quidem ut

praestem pro viribus pugnabo atq; enitar. Veteris te Libraram stamenti volumina, quis suerit Hebraeorum populi sta-p--. ' tus,quae Respublica,quod Sacerdotium,quae sacrificia, ac po stremo, quae Synagoga extiterit, nobis ante Ocu los ponunt,ac plane depingunt. Noui item instrumentiliterae nos docent quae suerint Christian religionis initia,qui progressus S incrementa: Qua de re loquens s. semiiuuia Augustinus,Diuina sinquit eloquia idcirco sunt nobis .' tradita, quibus Ecclesia Catholica non sicut quaelibet . , schismata,in angulo aliquo terrae, sed in uniuerto mun-

, , do fructificando,& crescendo, usq; ad ipsos AEthio -

pes,extremos videlicet S teterrimos hominum, nun- , , ciatur peruentura. Dominabitur a mari usq; ad ma- , , re,&assumit 3evsq; ad terminos orbis terrarum. Co- ram illo procident Aethiopes, & adorabunt eum om-

- - nes reges terrae. Et Tertullianus, qui Augustinum M aliquot iaculis praecessit, cum de eo libro meminisset,

197쪽

LIBER SECUNDUS.qui Aeta Apostolorum inscribitur, id ei tribuit, quod Aa)--- tradat,qui,& quado,& quibus incunabulis hoc CHRI-

STI corpus, quod Ecclesia est,institutum sit. Ac cem te ita res habet, Quod Ecclesia CHRISTI quae sit, rassim ex sanctis literis cognoscitur: sicuti etiam,quae sint sanetae literae,ex Ecclesia intelligitur. Scriptura enim pul-ης istcherrimum hoc CHRISTI corpus, quod Ecclesia

est, depingens, ait: illud primim quidem ex Aposto- . - αlis, deinde ex Euangelistis, pastoridus,& Doctoribus

esse conflatum : ita, ut necesse sit, eum coetum esse

Ecclesiam, in quo principem locum teneant Apostoli, Euangelistae pastores,&Doctores legitime vocati, & ad munus, quod eis assignatur,promoti . Eadem scriptura indicat,eos esse de Ecclesia,qui ijs,quos Deus eis praeposuit, obediunt. Eadem admonet au- Ηλ andiendam esse Ecclesiam, & ubi fuerint duo vel tres to in nomine CHRISTI congregati, ipsum in medio eorum versari, ut quidquid petierint, id eis concedat. Sed si fuerint unanimes, concordes, simplices, pacati,

deum timentes,& Dei praecepta seruantes,sicuti annotauit Cyprianus.Eadem scriptura pronunciat, Ecclesia La. ἡ. η.esse domum Dei,dc columnam ac firmamentum veritatis. Et, ut breuiter multa dicam,tanta est conspiratio& consensus scripturae dc Ecclesiae, ut altera alteri mutuo testimoni si perhibeat,alteraq; per alteram vicissime ruio ε m. Deu loqui, atq; arcana aeternae sapientiae patefacere te- E stho, stetur. Sed licet fateamur, Ecclesia ex scriptura cognosci posse quod in ea ad viuum deliniata atq: egeta sit: --ἡ

ex eo tamen non sequitur,ita certam ac lirmam agno tin . . ita,

scendae Ecclesiae notam scripturam esse, ut ubiculi ura que seriptura habeatur, illic & Ecclesiam esse necesse set iis.

198쪽

DE ECCLESIA CHRISTI sit. Nam, ut paulo ante diximus,sectae & haereses om- D prcsir t. nes gloriantur se habere scripturam: dc sicuti a Te tulliano scriptum est scripturas obtendunt, & descri- , , pluris agunt, & suadent: aliunde enim loqui non pose, , sent de rebus fidei, nisi ex literis fidei: omnes inquam sectae de scripturae & doctrinae possessione gloriantur, nec alteri altera hac parte cedit. Si ergo scriptura esset ad Ecclesiam agnoscendam tam certum atq; tot esse CHRISTI Ecclesias, quot sectae & errores sunt: quando eorum Magistri & Principes, quamuis in alijs religionis partibus disideant,in eo tamen omnes conueniunt: quod scripturas habeant dc venerentur, neq; aliunde suarum haereseon venena depromant. Essent ergo haeretici, dc religionis verae hostes, de CHRISTI populo,& eius Ecclesia. Quin etiam schismatum S scissionum autores nam &ipsi non minus, quam caeteri Christianae unitatis aduersari j, testimo-nhs sanctaru in literarum sua roborare student) Ecclesiae membra censerentur. Quod quam sit absurdum,& cum veritate pugnans, ertius est,quam ut ostendi debeat. Ex quo eiscitur, ut merito negemus,scripturam&doctrinam, quae expresso Dei verbo sicuti illi dicunt conclusa est, ita certam notam noscendae Ecclesiae esse ut qui coctus scripturam & eam doctrinam, habeat is statim Ecclesia habendus sit. Haud sane dii

temur, verum esse,haeredem institutum ex testamen

tiliteris nosci posse, non tamen damus illud, quicunq; testamentum apud se habeat, uec quae eo prodita sunt,faciat,eum idcirco haeredem iudieari posse. Alioqui fie-

199쪽

L1BER sECVNDVS. sis ret,ut,quia libros noui Testamenti habent haeretici &schismatici ideo numerari interregni coelestis haeredes possent. Erit sorsan qui putet,si sanctae literae recte, dc Quinit -- fide summa explanentur,atq; ut Bernardi verbis utar eo exponantur spiritu, quo proditae sunt, fieri posscivi

merito vocari debeant signum,quod C H R I S TI Ec- Domini.

Elesiam demonstret. Sed ne hac quidem ratione adue serij obtinebunt,quod volunt. Semper enim illud a nobis audient,quod iam supra dictum est : scripturam, siue doctrinam puram, apud quoscunq; tandem ea sit, talem Ecclesiae notam, qualem Lutheri fili j volunt, esse non posse: quia improprie,quod minus nobis notum est, dicatur esse signum,quo id noscatur, quod nobis notius & familiarius existit. Quae vero quaestio 'βα hac de re inter nos & aduersarios agitatur, similis ei est, ua quaeritur : An scriptura debeat & possit esse tu ροψ

eX omnium controuersiarum, quae in Ecclesia Dei oriantur. Illi utrunq; magno animo tuentur. At terum, quod scriptura de omnibus controuer*s sententiam ferre possit, & eius id proprium sit munus. Alterum, quod ea agnoscenda sit pro tali signo,quod vere Ecclesiam demonstrat. Sed nos neutrum reci pimus: & ut negamus, scripturae ossicium esse, de ijs rebus, quae dubiae esse videantur,pronunciare: ita mi nime damus, eam signum dici posse, quod EcclesiamCHRIsTI ab alijs conuentibus segreget. Atq;, ut contendimus cripturam iecirco non posse iudicis munus obire, quod vel Apostolorum Principis testimo nio possit deprauari,ac detorqueri ad eam sententiam, quae a Diabolo potius, quam a spiritu sancto proficiscatur, quod haeretici omnes faciunt: ita eam signum tale

200쪽

DB ECCLESIA CHRISTI

tale censeri non debere statuimus, quia omnes haer lici illam suam esse,&ad se pertinere assirmant. Quod ab omni signi proprietate abhorret omnino. Quod enim vere signu est, id eam habet vim, ut praeterquam ei rei,quam signat,alteri conuenire non possit. Ac nos tale in hac controuersia signum quaerimus. Tale autem est ordinaria successio,de qua nulla unquam secta glo-N s limi, riari ausa est: Sed de ea suo loco explicabitur. Quia non uera obscure demonstraui, scripturam, S puram, quam ad-α α' uersarij omnes tam arroganter sibi attribuunt, doctri- misti. nam nonposse eiusmodi signum vocari, quod proprie in hac disputatione qu ritur,consequens est,Vt veniam ad alterum signum quod ipsi vocant)nempe legitimuSacramentorum usum:&,ne eum quidem eius generis signum constituendum esse,planum faciam: Quod voro id verum sit,non alio sani argumento clarius proba- ri potest, quam eo, quo, neq; scripturam&doctrinam tale signum esse,quod Ecclesiam demonstret, me explicatum est.Illud enim negari non potest, quin Sacra menta, perinde ac scripturam, & doctrinam ab Ecclesia acceperimus,& et,legitimum Sacramentoru usum,ti seret. &administrationem acceptam ferre debeamus. Est,a t. quidem Verissimum, Sacrameta Christiant legis quoti stirin r. sint,ex sacris literis intelligi. Quid enim baptismus sit, ex eo scimus Euangelij loco,in quo ait C H R I S T V S. Nisi quis renatus fuerit ex aqua & spiritu sancto,no po--ib. H . testintroire in regnnm Dei. Et ite,&docete omnes

m . R. gentes, baptizantes eas in nomine Patris & fiiij & spiritus san cti. Qui crediderit,& baptizatus fuerit, saluus e. -ὰ .. erit, Confirmationem Vero,quae a CHRIs To quidem instituta,ab Apostolis autem promulgata est, Sa-