장음표시 사용
61쪽
possunt altera illiprimi eiusdem operis. . Quid tempestates Autumni, de sydera dicam Atq; ubi lain breuiorq; dies,& mollior aestas, ubi naea sententia , sydera dicit, propter Canem,&A cturum, bresaiorq; dies, quoniam Vergilii aetate , C .riis oriebatur, cum iam dies in insigni essent decremento ademum, mollior aestas, tu propter pluuias,quae cum surge
tibus Austris cadentes aestum per aliquoidies remittebant, tum quia propter Austri flatum , & dierum canicularium aestum, corpora molliora reddebantur, hoc est hebetiora,&imbecilliora. Iam vero de ea satis disputatum est, quaenam pars anni sit, unde principium ducat, & quomodo a grauissimis auctoribus aliquando αὐρο vocata sit, aliquando
Vero μετόχωρον , quod maxime necessarium erat ad intelligendam vim verboru Aristotelis r. Meteoron , ad tuenduq; Alexandrum a Vi comercati obiectionibus, ut inferius elucebit . reliquum est, ut videamus, Theophrasti seculo, quo anni tempore opora inciperet; de quare,ut paucisnte expediam dicendum est, veluti nostris in tabulis videre licet,v rem Caniculae locum cuius exortu opora incipit, fuisse gr.
3. Gemin. punctum vero, quocum ex Athenarum horizonte emergebat grad. I 6.ao.Cancri, interutilum apparitionis adiiciendum vero eius loco, grad. 'T. I. numerandum a puncto sui exortus, grad. I . 3 o. adeo quod addito, gradibus i a. 39. I S. Gemin. arcu grad. q7. i. siue grassi I 6. aQ. Cancri arcu grad. I . 3 o. videmus ambos finire inmad. So. Leonis: quamobrem asserenduin erit , quando sol locum hunc percurrebat, tunc Caniculam e radiis solis emergentem conspiciendam se in oriente ante eius exo tum tradidi ile,consequenterq; eo tempore oporain inceptia
se: quod accidebat, quemadmodum etiam supra dictum su-ir, ada'. a8. Iulij diem; Caniculamq; tunc exoriri condite-uisse, cum sol principium Leonis attingebat, veluti diximus, id verum esse, testis est locupletissimus Hipparcus in
Ibi quidem soles ardeatitanii. & c. .
62쪽
., ubi ara inquit nego interpretor. Circa canis exortum πι,, stus magni fiunt , exoritur autem Canis ab aestiua versione, , fod post: dies triginta, atq; totidem profecto diebus pr te ritis, vel proxime secundum ipsum sol leonis initium ingrG, , ditur.'quo in loco manifestum est, ut Hiparcus 6upputauit, Arati seculo qui floruit pene iis temporibus,quibus Themphrastus vixit, cum non ampIius quam sex de triginta annos post Alexandri morte fuisseti Caniculam oriri consucuisse , ingrediente sole primu leonis gradu. cui opinioni respondent exacte ea, quae in novis rabulis supputauim , qu i u i calculum cum Hipparchi supputatione consentire, hinc ai gumentum sumere possumus, a as. Iunij. i. a tempore quo . tunc solstitiae ueniebant ad 27. Iuli j die, atq; ad Canicula, i pene intercedere 3 v. dies , quos ille enumerat. Tempora is quilius Orion προρ oriri, ct οσι bere me libani vel totus.' ωπὸ oriri, occumbere desimebat seculo Theophrisi congrue
ita aperiuntur: Hlypareth si autoritate confirmantur. enarratur Arati locus, ct aduersus Hipparcum . . defendiso. cap. f.
His ita expositis reliquum est puctum nostrae dispu
rationis attingentes, ut probemus, orionem tunc
exoriri solitum fuisse, quemadmodum Theophrastus scriptum reliquit principio oporae; verum caprimum suppositum sit, illum verba facere de toto Orionis astro, ut sciamus, quomodo id quoq; accipiendum sit, opereti pretium est perquirere, quibus na stellis nasci inciperet,atq;
occumbere, quibus cum etiam ortum & occasum suum liniret. de quibus, ut rem paucis absolua, dicam, stellam eam ex Orionis imagine, quq minorem in Zodiaco longitudine habens magis ad Boream spectabat, primam suisse, quae ori batur , haec vero quemadmodu Hipparcus in Aratu docuit, prima erat Clypei sinistret manus; eam vero postremo ortam fuisse, quq maiore in Zodiaco longitudinem habens, magis erat Australis, hic vero secundum Hipparcum in dextro genu erat eiusdem; d contra vero in occasu stet Ia magis Αuuialis inter eas, quae minorem habebant longitudinem, pris
63쪽
ma erat,cum qua Orion occidebar, quae ut Hipparco placet,eHisdem Pes ii nister erat; quae magis borealis erat . inter eas, quae maiorem habebant longitudinem , postremo cu i lo occidebat; hae vi H pparco videtur, erant duae Collorobi. quod totum probatur autoritate Ptolemaei, qui V III. Iib. niagnae constructionis scriptum reliquit id ipsumq; etiam probat Theon, si recte memini suis in commentariis stetitas, quae magis australes sunt. priores occidere tardioresq; ex risi , quam boreale se sicuti e contra, quae magis sunt b roales prius apparere, seriusq; occultari australioribus; adeo
qnod si Orion oriri incipiebat una cum prima stella Clypei,h cq; apparebat in Athenarum horixonte Theophrasti sec
locum grad. 26. 6. Tauri, vi in nosti a tabula notauimus , dicendum est, quando sol illic erat Orionem exortum veruac cosmicum incepisse ; quod accidebat circiter a o. 2I. aa. diem Maij. similiter , si totum astrum cum dextro genu eiusdem apparere desinebat, hocq; supra horia ontem emergebat cum grad. l. s. Cancri, erit affirmandum, quando
iocum illum attingebat, quod erat pene solstitii die cosmice totum Orionem exoriri consueuisse. id ipsum,si de occasu asserendum erit; nam cum eclipticae punctus, quo cum tunc Pes sinister occidebat esset is . Tauri. existente sole in oppolito loco mergi Orion incipiebat ad 28. 29. di εoctob. Pariq; modo cum punctus, quo cum sequens Collo robi occultabatur grad. 27. a 8. Tauri, esset; quando sol in opposito puncto erat scilicet ad diem a a. 23. Nouemb. Oxio totus Cosmice cadebat. ex his omnibus colligimus veruexortum integrae imaginis orionis contigisse , quando sol partes Geminorum extremas occupabat, praniasq; Cancri
quod veru esse testatur Hipparchi autoritas; qui ad haec ipsa
respiciens, in suis commentariis laudibusq; extollens Ar ., tum, ita inquit, ut ego interprotor. De Orione autem cum, , phenomenis consentit Aratus existimans ipsum totum cum G Geminis exoriri, quo loco notandam est, hac voce,Gemi- ., nis , totum Aratum lignum intellexisse . Habemus etiam
verum occasiam orionis tunc fieri consueuisse, cum sol vlt mas Scorpionis partes. teneret; quod cum veritate consen
64쪽
tire Hipparcus, eodem libro ostedit reprehendens Aratum hac in parte, atq; Attalum Rhodium eius interpretem, ac si minime intellexerint quibuscum Zodiaci partibus totum astrum ea tempestate occideret. Hipparchi verba latine re dita haec sunt libro primo. Quod autem totus Orion, cum Scorpius oriri incipit, non occumbebat, ut Aratus ait, atq; Attalus, et co sentiens demonstrare conatur, sed potius cum Sagittaria principium sese attollit, ex his mani festum fiet retenim in Graeciae locis, ubi maximus dies quatuordecim est horarum, incipit quidem Orion cum siniitro Pede occidere, septima Tauri parte oceumbente ; desinit occasum petere cum Humero dextro vigesimaquarta eiusdem signi parte occidente . quod si Collor obum habet in dextera m nu , eundem cum postrema Tauri parte in occasum labi accipere oportet. Perspicuum igitur est Oriouem totum; si cum Tauro occidit, non posse, cum Scorpius oriri incipit, occidere, sed potius, cum Sagittarii principium supra hori Eontem ascendit . quibus vetbis videmus Hipparca tempore Arati voluisse totum Orionem occidere cum stellis
Collorobi, has vero cum extrema Tauri parte , veluti nos annotauimus r quamuis, ut verum fatear , nescio quom
do hac in re Hipparcus reprehendere possit Aratum , cum apertissime dixerit, totum Orionem occumbere, cum S gittarius oriri incipit carminibus illis . sit mr λοιο κυν)ς πὰντα κατέρχετmωρίωνος. . LTum etiam magni canis omnes micanti Occidunt, et omnes partes descendunt Orionis. nam paulo supra dixerat και το&ρτη αντελλοπτο, id est & S gittario exoriente. Verum Hipparcum fortasse fefellit locus ille, quem ipse reprehendit, ob haec carmina. Σκ le πιι riliat και ἐκεί ρυ καιος ἀνατέλλαν ὐκ-iικτου. id est. Indicium autem tibi illius temporis, & mensis illius
Scorpius exoriens esto, extrema sub nocte.
Cum enim perspexisset, Aratum paulo insta dixisse. 4. δατιυ πρὸ
65쪽
. i. occidit ante matutinum Cumulatus orion. . Credidit Aratum voluisse totum Orionis ortum tunc hera , quando Scorpio cu sole nasci incipiebat, neq; satis perspe acit Aratum loqui de ortu apparente Scorpionis,qui fit,cum sol Sagittarium ingreditur , sicuti optime ibi animaduertit Theon; mirumq; est Hipparcum non deprehendisse, Aratum posuisse tempore ortus totius Orionis solem in Sagittario
At vero in priori mense mari multa passus . Arcum quando sol incendat, & rectorem arcus Sub vesperam naue reducito fidens non amplius nocte. Hinc manifestum etiam est testimonio Arati,Orionis occasu ea tepestate vehemetes ac incertos flatus illos exoriri consueuisse, quemadmodu Theophrastus testatus est; cum mmneat hic periculosissima esse nauigatione ob magnas maris tempestates,cuius rei ratio a Theone affertur,quia tunc t poris,ut ipse inquit, insurgerent qu uis Aratus hunc euetum tribuere videatur non solum Orionis, verum etiam Aquill ex tui; addens Theon in eommetariis Ob hanc causa, nauigantes stigus, quod lucerat, ae se, a pellasse ἀρπὸ τοPἀετοῖ, ab Aquila denominatione facta;quod quidem sydus,ut notat Theo, tunc mane oriebatur, quando sol medium Sagittarij occupabat,quo tempore, sicuti videbimus , totus Orion apparebat. Tempora apparentis ortus, ct occasus Orioms totius Mare Theo'ructi constituuntur; verisiviq; dictuita fuisse ab eodem Theophrasto Orionem initio opora a parere, iam Iram . CV. UI.
Postquam tempora exortus, atq; occasus veri descripssimus Orionis, reliquum est,ut venemur apparemtis tempora,quae ut teneam , Otandum est,qua
66쪽
quam in imagine aliqua possit interdum euenire, ut prima illius stella,quae cum sole exoritur, non tamen idcirco prior sit, quae ante solem matutino emersu apparet, quod idem de de occasu cotingit,easdem nihilominus stellas, quibus supra in venando ortu & occasu vero usi sumus, apparetem qu in Orione decernere. enimuero si horizontum Zodiaciq; obliquitatis consideratione habita, stelli illam uniuscuiusq; imaginis in ortu apparente, anteire dicendum est,qui inter horeales magis, minorisq; logitudinis, maius lume habebit, minoremq: visionis arcu requiret; vItima vero illa esse, quae magis existens australis, maiorisq; longitudinis, minus lume habebit, maiusq; apparitionis interuallu desiderabile
similiter in occasu,que maius lumen habens inter magis australes minorisve longitudinis, minorem visionis arcum roquiret, primam occidere; quae vero inter magis boreales , maiorisq; logitudinis, minus lumen habens, minorem eunde arcu expostulabit, ultimo ac postremo loco occasum petere; necessariu erit fateri Theophrasti seculo duas stellas . quae in Athenaru horizo te totum ortum apparete Orionis
terminabant, id est quae primo conspiciebatur, de quae postremo, ob causas expositas prima sui se Clypei, & dextrum
Genu Orionis. quae vero totum apparentem occasum de
niebant , sinistrum Pedem duasq; Collorobi fuisse . nam
quamuis credi posset sinistrum Humerum Orionis primum . exoriri, ut pote sydus, quod habens eandem longitudinem atq; primam Clypei , cum maius sit, breuius requirat apparitionis interuallum; tamen quia prima Clypei tunc temporis ob suam declinationem borealior erat, & propter sua latitudinem, quae nunquam mutatur, est minus australis , secus accidebat: quemadmodum supputando qui': facile inuenire potest. quq res vera est huius artis magistra, in qua locum habet sigillatim illud Anaxagorae dictum relatum lPrqceptore q. de pari. animal. manum esse scienti et causam: icum prima Clypei habens 8. grad. latitudinis australis, de- .clinaret, uti nostris in tabulis videre est, tunc Aquilonem
versus grad. 9. I a. Humerus vero sinister praeter suam australem latitudine grad. 17. 3 o. sere existens in aequinocti
67쪽
iis plano haberet eandem partem versus, tantum quat eminuta declinationis. quamobrem cum multo antea prima Clypei oriretur una cum sole, prius etia e suis radiis eme sebat,quina Humerus sit nister appareret; quod satis perspicue patet ex Zodiaci punctis, quibus cum ambae hae stellae
supra Athenarum horia ontem conscendebant,atq; ex interia allis apparitionis earum. cum enim oriretur prima Clypei tunc cum partibus a6. Tauri, ut iam dictum est, inter-Dallumq; apparitionis eius matutinae esset grad. 16. perspicitur, tunc apparere incepisse, quando soI erat in grad. aa. Geni. cum alioqui gradus Eclipticae cum quo sinister Humerus Orionis oriebatur, existens T. S8.Gem. interuallumq; apparitionis eius a o. 3 3. mani seu uin est, illum emergere non potuisse, antequaui sol veheretur in grad.
3 i. eiusdem signi; unde conspiciebatur aliquibus diebus post apparentem exortu primae Clypei. adeo quod, si repetamus ea, quq iam dicta sunt, duae stellae , quae illa aetate
definiebant ortum apparente totum Orionis, erant,ut iam diximus, prima Clypei,& dextrum Genu, quia earum prima tanquam magis borealis , di minoris longitudinis,cum minorem haberet arcum visionis, antea apparebat; altera tanquam magis australis, maioris v longitudinis, maiorem ii hens arcum praedictum, postremo exoriebatur. Eadem & de occasu dicenda erunt, quia duae stellae , quae eum termin bant , erant, ut clarum est rationibus supra positis, Pes sinister , & sequens Collo robi, propterea quod prior , quia plus ad Austrum respiciebat, ac minoris erat logitudinis,
minorem visionis arcum requires, prius occidebat; est
ra vero, quia plus spectabat ad borea, maiorisq; longitudianis erat, maiorem eundem arcum expostulans, erat postrema. quare cum prima Clypei supra Athenarum horizontem eo seculo , ut iam dictum est, appareret quando sol ingrediebatur grad. ar. 36. Gem. dcxtrta vero Genu, cu esset sol in grad. I9. 32. Cancri exoriretur, affirmadum erit Orionε tunc conspici incepisse ad diem II. & 18. Iunii , totumq; apparere desi; illa circiter I 6. 17. Iulii . pari modo Pes siniatici cu occideret, sole gr. II. 3 3. Scorpionis percurrete s queas
68쪽
qtiens vero Collorobi, cum idem sol ingrederetur grad. rso 8. Sagittarii; satis perspicuum est Theophrasti seculo Orionem occidere cepisse circiter Io. II. diem Nouemb. totumq; se abdere desiisse 8. 9. Decemb. quod cum verum lit, manifeste apparet; cum Tlieophrastus dixit, Orione exoriri principio oporet , haud quaquam accepisse principiti veri ortus illius, qui erat cu prima Clypei a r. a a. die Maij; quia ab illo exortu ad oporae principium, quod erat, uti iam vidimus cum ortu Caniculae ad diem a7. ac 28, Iuli j. ampliusquam duo naenses intercedebant; neq; accepisse principiunx apparentis exortus, qui erat cum eadem circiter II. I 8. die Iunii, quia ab hoc ad Caniculam usq; ΑΟ.& plures dies erat; neq; etiam de fine veri ortus , qui erat cum dextro Gena eiusde in solstitio, quonia ab hoc ad principi u oporae integer mensiis intererat . quare necessario concludendum erit eum, tempus illud sumpsisse , quo totum Orionis astrum apparenti exortu oriebatur, quod, ut iam diximus, erat ad 16. i . Iulij diem ; quando sol grad I9. 38. Cancri tenebat. cum de hoc solo exortu, qui non amplius, quam dierum vndecim interuallo Canem praeibat, verba Theophrasti veri fi- centur, ipsum principio oporae fieri; quasi corum sit sente-tia. Orionem, cum totus appareret in fine primae partis q- statis, paucissimisq; diebus ate Syriu,oriri principio oporq; cum finis temporis unius, principi uin sit alterius sequentis, praecipue quantum attinet ad mutationem, quae in cotrariisam qualitatem efficitur temporis iam iam aduentantis, quae aliquibus diebus ante aquam sequens te pus reapse incipiat,
dominari potest, ut supra demo stratu suit autoritate Ariastotelis, Theophrasti, Aetiiq; inter medicos. duersus explicata enarrationε asseratur dubitationes sis ct soluatur. plura de mutationibus canicula emersu factis ex Theophrasio, σPlinio. Defenditur Theophrastus de autumni temperament enarratur mens Hippocratis de opora tamiditate. concluditur de tempore ortus Orionis vera
Theophrastu scripsisse. cap. U II. V Exum qu grςre aliquis posset, cur potius Theophrastus tempus opora exprimere voluit quam finem a statiss
69쪽
statis, eum etiam dicere potuisset Orionem in sine aestatis apparuisse aut expressius sub finem primae aestatis partis . huic obiectioni responderi potest,ideo consilio fecise,quia
pertractans ipse de ortu Orionis, quatenus accidebat in teporum mulatione, quae originem habebat a Syrii exortu , aut saltem hoc aspectu notabatur, idcirco , ut mea est opinio, potius aduenientis temporis principium , quam desinentis finem exprimere voluit: propterea illis in verbis, ubi affirmat Orionem nasci uetaeo et, id est in opori initio, vox non minus principium mutationis, quam temporis significabit: ac si dixisset tunc Orionem nasci, cum relictus erit locus oporae temperamento, hoc est in eiusdem oporat principio . Nec alicui id molestum sit, nempe mutatione a Canicula inditam, locu habere posse aliquibus die-
hus ante eius exortum, cum mutationes aeris, quae praenun
ciantur ortu, & occasti syderum, aequinoctiis atq; solstitijs, quemadmodum Theophrastus docet libello de signis Tranquillitatis squae verba supra iam retulimus in ut plurimum
non in horum temporum articulis, &cum aspectus conficiuntur, verum aliquando paulo post, aliquando antea i
cum habeant.qidip umq; post Theophrastum scriptum reliquit Ptolemaeus in calce octaui magnae constructionis, qui dum se purgat haud quaquam exacte tradidisse cognoscendi modii, cum apparitionis, tum occultationis stellaria fixarum, ex multis ab eo adductis causis, una haec est, ut satis sit earum crassiore quadam Minerua habere cognitione, cum mutationes, quae significantur ab illis, sequantur ,
vi ipse inquit, τὰ σύνεγγυe sic μὴ M τὸν, εἰα ἐλλακτον, id est proximum semper, non autem ordiis natum, aut incommutabile ; cuius rei rationem reddens suis in commentariis Theon, eleganter Theophrasti senten- , , t iam expressit sic inquiens , ut ego interpretor; interdumis enim tempestatem aut pluviam, aut aliquid aliud huiusmo-
di eadem apparitionis die futurum indicant; interdum ve- , , ro prius, interdum etiam posterius. quamobrem Plinius Itb a. ubi de aestu maris agit, dixit, haec ipsa animaduertens;
,, nec tamen in ipsis, quos dira temporum atticulis, sed pau-
70쪽
,, cis post diebus 3 c. & Collumella lib. I r. expressius sic. ,, In hac autem ruris disciplina n5 desideratur eiusmodi scru- , , polositas, sed quod dicitur pinguiori Minerua quantui
, , uis utile continget Villico tempestatis futurae praelagium,si , , persuasulia habuerit modo ante , modo post, interdum etia, , stato die orientis, vel occidentis competere vim syderis . Itaq; cum possit mutatio, quam Syrius praesignificat, incipere aliquibus diebus antequam oriatur, dicendum erit, Orionem , quamuis per dies ii . prius appareret , nasci t men potuisse in mutatione aestatis in oporam, quod tempus' iure merito Theophrastus appellauit oporae initium . sed fortasse aliquis rursum dicere posset, tempestatum mut
tiones in contrarias semper fieri qualitates , idcircoq; diseficiles esse , atq; inordinatas , ut exempli gratia si hyemis in ver contingat mutario, luce clarius perspicimus, ex frigida qualitate in calidam fieri mutationem, si veris in aestatem , ab humida, adsiccam: qua de re si tempus oporae pars est aestatis , quae tota calida est & sicca, erit affirmandum nulla
mutatione euenire, ideoq; nullius momenti esse Theophrasti ratione . cui obiectioni respondere ipse eiusdem autoritate motus, qui cap. IS. primi de Plantarum causis inquit, Caniculae exortu mutationem maximam esse, ςx quo sequi-- tur in transitu aestatis in oporam mutationem hanc fieri; natunc quamuis et stus maximi sint, tamen miro quodam modo aer humiditate repletur : quamobrem per id etiam temporis aliquae plantae gemmas emittunt , ut resert Theophrastus, cuius verba, quia optime describunt quaenam de quanta sit mutationis vis, quae tune efficitur, in medium afferam. ille igitur perquirens quibusnam temporibus potis , , simum plantae pullulant ita inquit. Reliquis autem ambo- , , bus , hoc idem ortu Caniculae &post Arcturum obtingere,, solet, etenim sub ipso sydere quanquam plurimum serueat, , , tamen , & Austri stant, & nubes consistunt, de ipset arbores, , manifestὰ humescunt,& sub cortice humor quiddam expan- , , ditur; quamobrem eo quoq; tempore conssuuium alimenti,, citatur , siue humore compulso de fatia circumobsistentia,