장음표시 사용
81쪽
R istinetes postquam capite quarto 2. Mete'r. ι heritionis, motusq; ventorum causas explicauit, - i iusmodi verba cap. s. ponit, sol aute vetos sedat, &ciet; exhalationes enim, quae paruae, di debit sunt , ampliori suo calore tabefacit , cum minor sit calor in te . qui m exhalationibus reperitur, &discernit; pr terea ipsam terram prius exsiccat, quam in unum collecta secretio Orta fuerit, non secus ac sis in magnum ignem materia combustioni idonea exigua incideret, antea s pe deuritur, quam fumum aedat. 0b-s ituricatios & ventos sedat, Aequo minus initio exoriantur prohibet: partim exiccatione sedans, partim vero siccitatis celeritate prohibens gigni. quamobrem circa Orionis ortum maxime oritur tranquillitas usq; ad Ethesias & Prodromos. & paulo post inquit, in-ceuus autem, & difficilis videtur esse Orion,& occumbens,& eme ni , propterea quod 3ccasus,& emersus in tempestatis mutatione contingit, et statis, vel hyemis, atq; ob astri magnitudinem dierum iit aliqua pluralitas; omnium autem mutationes turbulentae sunt ob inconstantiam. De primis verbis Olyinpiodorus; quem secutus est Ludovicus Bucca serra magnus nostrae aetatis philosophus, existimat Arist
telem, cum prius egisset de ventorum motu, nunc de eorundem quiete agere, quae proprie a grecis vocatur, hoc
est quies, siue cessatio a spiratione; cum ne minima,vel lenis
82쪽
aura seMitur. Verum haee expositio ape is inae contrari's, est primis philosophi verbis, qui us loquiens,, sol autR Vc,ri tos sedat. &iciet & c. ostendit non minus in ipsis pertract ri de eorundem motu, quam de quiete. idcirco probabili est Alexandrimententia, quam omnes Iat i interpretes se. cuti sistit, nimirum Aristotelem verba facere quomodo sualiquando augere ventos possit, efficereq; , ut vehementius validiu ςque spirent; aliquando vero idem sol a spiratione eos cessare faciat; idq; no iniuria, cum admodum conueniens esset, postquam iam explicauit causas motu Satq; generrationis eorum, modo docere, unde etiam huius motus va--rietas ortum duceret; quem modo magnum, modo exigua
existere videmus, modo penitus deficere. Inquit igitur Astristoteles, agens primo loco de causis, quare venti desinanta duobus modis id contingere; aut quia sol, exhalationes idisas, quae ventorum materia sunt, debiles inueniens & exi Iuas, vehementi suo calore paucum earundem calorem ab-umit; idq; locum habebit non solii in illis exhalationibus,
quae sursum evectae adhuc obliquo non mouentur tramite is nec venti sunt,uerum etiam in illis, quae in orbem seruntur, iam ventorum naturam ac modum sortitae sunt; quae omnes a sole vel exoriente, vel occidente, mel c li culmen tenente absumutur, quemadmodum autor est Arist. ploblem. 36. part. 26. aut quia non secus ac si in magnum ignem materiacombustioni idonea exigua inciderit, ante s spe deuritur quini sumum aedat praeuenit sol sup calore terram; atq; prius exsiccat, quam ipsa possit aliquam exhalationem gignere ; quod maxime locum habet in illis exhalationibus, rup iam iam producendet erant; non aurum in illis,qia et priem productae sunt; quate sol suo calore ventorum gener tionem in t edit potius quam spirationem, cu iam editi sunt& actu spirant. his de causis cochidit praeceptor vetos de- ficere, quod cum dixisset,subiungit postea. Q amobre circam, Orionis ortum maxime oritur tranquillitas usq; ad Ethesia;
Prodromos. que verba. quia maximam, pr se ferunt obscuritatem , idcirco interpretes in eorum explicatione , cum
obscuri, tum varij sunt. Primum citim haud satis apparet
83쪽
quomodo ex saperiori disputatione sequatur,circa OrionIs
ortum , illam ventorum tranquillitatem esse oportere,quam dicit Aristoteles;& tamen particula illa, quamobrem,osten- dit ex una saltem propositarum rationum consequens,esse , tunc temporis potissimum ventorum quietem locum habe
re debuisse . praeterea cum praecept6r paulo infra difficilem
atq; incertum vocet Orionem emergentem, ob id, quia excitari tunc soleant difficiles incerti ve status, ut omnes exisponunt , videtur paucis tantum interiectis verbis contraria protulide ; cum maxime pugnent inter se, primum asserere, Orionis exortu ventos praesertim desinere; deinde paulo post eodem tempore spirare multos, vehementes,ac diui-ciles. insuper , si Orion , ut testis eli praeceptor , ante Etesias oriebatur, cuius exortu venti iam dicti excitabantur, perdifficile admodum cognitu est, quomodo tranquillitas illa, ac desectus ventorum locum habere poterat ab Orione ad Etesias ac Prodromos , cum tempore illo uniuerso inter
orionem atq; Etesias interiecto, quod Aristoteles tribuit tranquillitati, potius importuna vis illa ventorum flare d huisset, quae ortu Orionis spirare incipiebat. postremo diu
multumq; expositores laborarunt , ut tempus, inuenirent, in quo ex praeceptoris mente oriretur Orion & domunaretur iraquillitas,& in quo etiam eodem exoriente excistarentur venti,quos commemorat. Olympiodorus retinens
suam de hac re opinionem, hoc est Aristotele hic de ventoruquiete pertractare, vult ob id de Orione verba sacere, quia eius exortu, atq; occasu non modo venti excitari soliti sint, verum etiam 3c quiescere; quare primae obiectioni sic responderet, idcirco de Orione mentionem fieri, quia conti sat aliquando eius o u ventos sedari; ad secundam vero obiectionem diceret, nullam in Arist. verbis inesse contrarietatem, cum possit utravis res locum habere. ad tertiani vero, tunc usq; ad Ethesias perdurare ventorum quietem , cum exortu Orionis regnare incipit. Postreme tandem o . curreret, Orioncm vere exoriri quando sol in Tauro erat.
sed longe alia omnino mens est Aristotelis,de qua pluribus infra. Nunc satis hetc.
84쪽
obmyllatiri explicatio rei citur, affertur eiusdem loci A lexandri explanatis, at , Suessam ricomercati, oe Bluca erres autoritate repudratur. eis em Suessani interpretatio adducitur, o expenditur . cap. II.
tum distet iam supra allata expositio Olimpi
dori a veritate , atq; a mente praeceptoris , vel ex hoc conspici potest, quod Aristoteles 1 inplicitur
.atq; absolute affirmat, Orionis exortu praecipue ventos desinere consueuisse, nec ullum quidem verbum facit de eorum motu . quamobrem dicendum erit, cum indefinita uniuersali aequi polleat, quod eo tempore, quod exprimit, voluerit aut se per aut ut plurimu vetor u esse traquillitate et
neq; prima difficultas ab Olympiodoro obliteratur; cum enim Arithoteles , ut iam dictum est , posuerit particulam, quamobrem, ostendit ob allatas rationes quietem Orionis exortu inesse , nempe aut quia sol suo calore calorem exii lationis deperderet, aut quia exsiccaret terram priusquam ullam pos et exhalatione gignere; quet duo locu non habent eo tempore, quo vult Olympiodorus Orionem oriri: cu sol nequaquam ea vi tunc praeditus sit squod sensit concis,itur ut possit siue exhalationes consumere, quae iam excitae sunt, sue impedire ne generetur. Hinc l5ge abest a veritate, causas adducens tranquillitatis; cum adstruere cogatur verno tempore, & ex consequenti exortu Orionis ventos ces ire,
eo quod praeterita hyeme tota iam materies absumpta sit, ex qua venti geperantur, c si alioqui Aristoteles,ad sole vimq; iusdem omnia reserat. Nec etiam secunda argumentatio profligata est, cu dicat Arist. his in verbis absolute Orionis
exortu vetos minime spirare, consequenterq: ut plurimum aere tunc quietum esse. quamobre nullus relinquitur locus sententiae Olympiodori, vi possint aliquando spirare , aliquando vero minime: cui obstant adhuc tertia, atq; quarta ratio, cum ad ostendendam Aristotelicae orationis verit tem , demonstrare necesse sit, quomodo verum esse possit,
orionis exortu tranquillitatem esse, quq se ad Ethesias usq; cxtenderet, idq; tunc semper aut ut plurimum locum ham
85쪽
buisse, rursusq; eiusdem Orionis exortu plurimos excitarii vctos, eosdemq; inconstantes& incertos semper et ut plurimum consueuisse ; qtig adhuc latent, Olympiodori e pliacatione recepta, qui profecto supponens exortu Orionis satus descere, neq; huius desectus alia rationem reddens, Praeter hanc unam, quod scilicet praeterita hyeme omnem exhalationem consumptam fuisse affirmat ostendit casu potin S, quam certa qliadam ac naturali ratione tunc temporis contigisse eorum desectum: cum alioqui Aristoteles veras ac proprias tranquillitatis,quae per id teporis contingebat, caulas eo loco doceat: praeterquam quod , si Orion vere emer ebat ad rq. Maii, ut ipsemet Olympiodorus affirmat, consequens erat, utq; ad Ethesias et Caniculam tunc perdurasse tranquillitatu ; quod temporis spatium duos menses excedit: id quam absurdum sit, alij viderint. Averroes, atq; ex lati iiis magnus ille Albertus in eorum commentariis, ne verbum quidem de hac re : at Alexander,quem potissimum D. Thomas & Gaietanus secuti sunt, hac in parte sigillatim de secuda difficultate mentionem faciens, vult, Aristotelem dixisse, ita flatus exortu Orionis defecisse, ut non ad ungue exortus tempore defecisse intellexerit , sed paulo ante eius
exortum, in exortu vero spirare ventos illos, Quos comme-
, , morat; eius haec sunt erba. Quaeret autem aliquis , quo- , , modo, cum paulo ante dixerit:circa Orionis ortum, potita, , simum fieri tranquillitatem. Nunc ait & Orione exoriente & occidente ventos difficiles,& inpertos excitari; videbitur, , enim pugnantia protulisse. An non idem designatur tempus, , verbis illis circa Orionis exortum , de alteris illis Orion ,, exoriri λ quare nil prohibet itaquillitate facta a te emersum, , illius. in emersu ipso incertos, & hybernos flatus exoriri. Nerii cotra Alexadri inter praetatione sic disputant, eam refellentes, Au gulfinus Suessanus, Franciscus. Vicon maius . ac Ludovicus Buc serra. Arist. enim in contextu exprimit hanc tranquillitatem ad Ethelias usq; perdurare,quod haudquaqua contingere poterar, si ante exortu Orionis i iace pii- sit, sicuti Alexander exposuit: .cum breui quidem ob piiss satus qui iacius exortu excirutur, esi et interitura Tuam brem
86쪽
in secus eam explicaremoliuntur, quarnuis exi sunus altero , omnelq; inter se dessideant, ac diuersam quisq; ab unoquoq; sententiam ex hoc loco eliciat. Nam Augi
stinus Suesianus, ut onmem funditus contradictionem uellat, ponit tre s exortu species, cosmicum, qui fit, quando stella oritur mane ante mlem, acronychum alterum,quad. vesperi poli eiusdem occasum apparet; idq; duobus in Q dis, aut quando itella in oriente conspicitur, cum sol occiadit, aut quando in occidente visitur polt solis occasu ; subiungitq: Aristotelem de orientali acronycho, ut sic loquari, ferba faceretqui aspectus secundum illu eueniebat, sole Geminorum signum percurrente,quia tunc Orion cum Sagi tario supra Athenarii horizontem emergebat. ita enim in- , , quit. Alius est Cronicus, quo stella oritur iii nocte post so- , , lis occasum, & iste duplex est,aut ex parte orientis, utpote quando sole occidente stella apparet in oriente,& hoc pactois oritur Orion parum ante Ethesias, de Prodromos; sole eis nim tenente Geminos,& occumbete,Orion oritur de nocte, , cum Sagittario ex parte orientis , & circa hunc fieri tran- ,, quillitates dixit. De occidentali vero acronycho vult Aristotelem verba facere paulo infra, ubi inquit Orionis eme su ventos flare consueuisse; nam ut inquit ille , eiusmodi aspectus sole Librae signum possidente eueniebat'; nam lucorion in Sagittario existens paulo post eius occasum ap- , , parebat: Augustini verba haec sunt. aut ex parte occidentis, , & sic Orion oritur fere in principio autumni, quia sole oc- , , cumbente cum Libra , Orion apparet post solis occasum ., pro ὀ occidentem, & hoc modo dixit turbationes fieri circa ortum Orionis, quae fit in permutatione temporis. Hecest Suessani opinio, qui licet magni nominis vir aeque vedoctus, tamen paucis verbis lapsus est ad tres maximos errores: quorum primus est, quem memoriae adstriabere possumus; quod cuna velit Orionem nasci cum Sagi tario , illum ponit in hoc signo vel non longe ab eo , cum tamen communis omnium Astrologorum sententia. quam sensus ipse comprobat, hanc imaginem potius in opposito
loco statuat, id est in Geminoru signo, vel in Tauro, qua dore
87쪽
re necesse erit, ut cum his oriatur non cum Sagittario. .ex his sequitur etiam Orionem minime potuisse ortum acr nychum sacere,ut ipse existimat, orieritatem, cum sol Geminorum signum percurreret; neq; occidentalem cum Libram teneret. Secundus error est,quia haud quaquam verisimile est quod etiam Buccaserra animaduertit) Aristotelem iram breui interuallo tam magna aequi uocatione suisse usura . sicuti hec ipsa esset,si unica voce diuersum ei usdem exortum accepisset. Tertius vero error est . quia astrologicae scholae terminos confundit, cum ortus cosmicus is sit, quando stella cum sole oritur, non autem cum antea apparet; item nec
possit ullo pacto ortus acronychus appellari, quatu ad fixas sellas pertinet ille ipse, quem in occidente fieri existimat, imo potius occaliis mam quemadmodii Ptolemtus in Alm gesto docet, tres superiores planetae quod maxime contingit etiam stellis fixis j nullum alium aspectum efficere possunt, quam occultationeni, quando occidentales sunt a sole in sequentibus signis . ac in occklentis angulo ; quae ab ipso dicta fuit proprie torrae α , aut ζαλαταδυσις cται
quando vero orientales sunt, in antecedentibus signis, atq; in oriente, emersionem. Quem vero Suessanu S vespe
tinum exortum dicit, nimirum quando stella, ac sol sese
mergunt locum non habet, nisi in Venere atq; Mercurio, cum ob velocitatem eorum motuum , tum quia parum absunt a sole, circa quem variis ac multis modis inuoluuntur et
quamobrem verum erit, si exempli gratia sol in Libra Venus': sive Mercurius in ultimis Librae partibus vel in Sco pionis initio sit horuni altei um oriri posse ortu vespertino, quia poterunt, ubi aliquantulit processerunt a congressu Mab apogeo h picvcli in consequentiae radiis solaribus exeuntes, cum ab eo discedant,emersionem,sive ortum vespe
tinum ut vocant, efficere. verum si aliqua stellarum fixaruibi esset, aut unus ex tribus superioribus planetis, id coli gere minime posset, cum potius ὀ contra ipsi motus sui tardiditate praeueniatur a sole atq; a suis radijs breui tegantur: qua de re dicuntur esse proximae occultationi vespertinae, re
ciminisse poterat Suessanus se legisse apud Ptolemaeum in
88쪽
g. lib. Almagesti, cum de nona specie aspectu u loqueretur, quos fixae stellae cum sole efficiunt; quae vocata ab eo fuit,utia supra allatum est, ab utriusq; sit tu in occidente λ ,
tres illos modos occasuum, quos memorat,nuiaquam ex Dr-tus , occasus vero semper ab eo fuissse appellatos. veru circa huius viri opinionem longior non ero, cum satis superq; ostenderim, ut mihi persuadeo, quantum ab ipsa veritate atq; ab huius loci sententia abhorreat; quam sane veritate ea ta- tum in parte attingit, dum scribit, tunc ortu Orionis potissimum inisse, cum sol maximas vires haberet,idq; Ariittit lis verba significasse. Trai WVico mercati Bucca erras opinio reiiciso, Olympi dorii; verba expenduntur , reda buunsvir. cap. III. Ιc mercatus autem, quamuis circa primam dis v I cultatem optime se gerat, rationem adducens, quomodo ex allatis argumentationibus Orionis ortu status quiescere, quietemq; eorundem ad Etesias usq; perdurare sequatur; quae quidem eiusmodi est;
quia Orion oriebatur eo tempore, quo it m ulto eius calore exhalationes omnes excitatas vim habebat consumendi, neq; ob terrae siccitatem aliae poterant generari, quocirca necessarium erat, tunc quietem ventorum locum habere ;tamen cum voluerit postea Orionem nasci cu sol, vel extremam Tauri partem , vel primam Geminorum teneret, videtur sibi ipsi contrarius esse . quando sole illas obliqui circuli partes peragrante non possit illius calor tata vi praeditus
esse, It valeat iam generatas exhalationes absumere ; siue exsiccando terram impedire , quo minus nouae emittantur:
quod quidem satis commode facit ipse sol Cacru possidens
ex mente praeceptoris. Prqterea in altera officultate citeri sue, quae sequuntur, loge abest ab ipsa veritate, cum velit, ut tollat omnem contradictionem, Aristotelem quado dixit, circa Orionis ortum fieri tranquillitatem, ita intellexisse, ut postea; fieret; cum vero dixit paulo infra, exortu eiusde stare
ventos, accepisse tunc lepus illud praecise in quo apparebat, M adeo
89쪽
instanti exortus Orionis, locum liabeat haec commotio , paulo ue postquam emersus suerit, statim venti cessent, atq; ad Etesias usq; quies hic dominetur. Verum quantum hic eius expositio a veritate ipsa discedat, ipsissima Aristotelis
verba fidem nobis faciunt, quibus cum mirum in modum contra pugnat. preterquam quod parum differat dicere,ciris., ca Orionis exortum,& Orion exoriens; cum hi duo loquedi modi satis commode exprimere possint actu ipsu exorie diorionis.quamobre dicente Aristotele circa eius exortu veistos deficere, non video quomodo absq; conspicua verbora
in uersione dici possit, eum accepisse tempus illud quod sequebatur. pr terea cum haec ventorum turbatio, quae exortu Orionis incipiebat,perdurare deberet ex Aristotelis me- te secundu Vi comercati sententia ad multos dies,quod illis, , in verbis ipse videtur asseruisse, Atq; ob magnitudine astridierum sit aliqua pluralitas ; necesse erit fateri non solii Orionis exortu, verum etiam multis inde diebus ventos illos sauisse , qui tunc inceperant et quare asserendum erit post Orionis ortum aeque ventos dominatos esse, atq; quietem . quae si post multos dies ab eius exortu incipiebat, nequaquam verum erit,eam habuisse initiu circa illu, quemata modum tamen Aristoteles ponit. Ludovicus Buccaserrea secundet obiectioni respodens, inquit Aristotelem accipere cosmicu ortum, qui duobus modis sit, perfecte atq; impe secte: perfectum vero exortum illum esse dicit, quando tota imago vna cum sole oritur, imperfectu vero quando prinia
eiusde stella oriri incipit cum eo; qua posita distinctione ,
sic Aristotelem exponit,ut velit, illum, quando inqui uexo tu Orionis vetos excitari, imperfectu exortu accipere,quet
Buccaserrea fieri Maii mense cuil Tauru tenet, credit, secutus pro parte Olympiodorii. cum vero dixit eiusde ortu esse tranquillitate persectum intelligere, qui eueniebat ad
tertia diem Iulii; ab eoq; ad Etesias usq; , qui suscitabantur circa decimam septimam eiusdem mensis , regnare iam dictam tranquillitatem. Veru quantu Buccaserrea aberretprster id ed in Vicomercatu attulimus, hinc co spicue co-
90쪽
gnoscimus. Nam Aristoteles verbis illis, qua sequimtur, ubi. vocat Orionem, difficileni atq; incertum, loquitur de appam
rente exortu; non autem de cosmico ac vero, quemadmoda
credit Buccilerrea. nam si non ita eslui, nequaquam ratio Aristotelis locum haberet, quae probat Orionis exortu eos ventos spirasse, quia in mutatione contingebat aestatis: quae verba cu duplice sensu recipere possint, hoc est, aut in mutatione aestitiis in alter u tempus, aut alterius in aestate; cum
sol peragrat Taurii, neq; hoc, neq; illud verum esse potest, pret sertim si ani tempora, eiusde solis ingressu in cardinali
puncta ut Buccaferrea facit, dimetiamur ..imnio cu sol existat tunc inter aequinoctium ac solstitium , dicendum erit.
aerem longe abesse ab omni mutatione atq; certum constansq; temperamentu afferre. Iam vero neq; inter eos co-
uenit melius, ut reor,quid significcnt altera Aristotelis ver- , , ba. Incertus aute &δfficilis Orion esse videtur di occum- ., bens& emergens .i&c. Olympiodorus enim in ea opinione fuit, ut mentio in his fieret de ortu Orionis, quatenus interdum solet eum commitari inordinata ventorum cohors. quemadmodum, inquit ipse insuperioribus verbis locutus fuit Aristoteles de Orionis ortu , quatenus tranquillitatem efficiebat. Verum haec ut iam ostendimus longi si1- me absunt a veritate ipsa, at : a mente praeceptoris, sicuti&ea, quae de Orionis ortu subiungit non magis cum ve- ritate consentiunt, ita inquiens. Dicit incertum grauemq; ,, esse Orionem, id est inordinatus atq; inaequalis ortus est, &,, occasus Orionis , ideoq; ventos quandoq; auget, quandoq; , , comprimit, inaequalis vero ob hanc causam est,.quod inae- , , qualibus teporibus prosert c lo facie,& aspectu suum: ipsi- us uanq; ortus vere nascitur,cu sol in Tauro conlistit,ideoq; & naute omnes Pachon quartu & vigesimu obseruat die, tuis eum nascitur Orion quo die pachitim ab eo nominant quod
, , in Pachon ortus fuerit. Occultatio vero ipsius autus imo sic , , Scorpione obtinere sole. Que verba operet pretia est via e-
tius expendamus, cu Vico mercatus alicueret haec, sic ic Ahuius loci expositionem cotinere. Olympiodorti S. c