장음표시 사용
71쪽
,, accidit,& hinc alui vehementer soluuntur,& febres permulu, , tae prae nimia corporum humiditate inuadunt. Terra quoq; M per idem temporis amplius humescere plane videtur & ,, quae proinde emergunt, & aliae permultae mutationes eu niunt; sed quam ob causam haee sequantur, alias disputabiis mus. quod autem plantis humesactis, di aere nullo extrinse- , , cus oblitante germinum germinatio non absq; ratione ac- , , cidit ex iis, quae supra diximus latissime patet. Autumnus se vero non quemadmodum dictum est siccus, & frigidus est, sed potius calidus , & simul ac syderis facta mutatio sit, aet, , humidus satis redditur, quamobrem euenit, ut quasi mixtiori quaedam humidi & calidi fiat, sicuti & tempore verno caloris a sequente aestate obtingit: Etenim autumno caloris pr se gresse aestatis aliquid extat. humiditas autem recens acci- dit, scilicet obden statem refrigerationemq; acris . ex qua sane Theophrasti disputatione, quorumdam de Syrio Mati carminum vera sententiae lucet, quibus sic cecinit.
' Φυταλώψείδενται is λδία Φυλλιθωσαι. id est, atq; ipsum vocant homines u 2 lSyrium . non amplius illum cum sole orientem Arbores fallunt sine humore frondentes. elarii nanq; est, quamuis Theone reclamante, Aratu ad ii morem illum, qui exoriente Syrio sub cortice plantarii excitatur, respicientem, eleganter dixisse huius,*deris eme se non amplius arbores eis e sine humore. Praeterea hinc, il-had non soluin verissimum esse comperimus , quod de opo radisserentes diximus , nempd aliquando eam comprehendi sub hac voce ut hie autor est Theophrastus, qui ex humiditate, quae Syrii exortu in aere gignitur, sumit argumentum, tempus illud,iquod Metoporum dicitur, humidum esse , verum etiam ob humiditatem, quae tunc producitur,contrariaru qualitatum mutationem fieri, nimirum siccitatis in humiditatem ; insuper colligimus etiam Perperam a Scaligero reprehensum fuisse Theophrallium, uec ab aliquibus alijs, ea de causa, quia contra communem opini
72쪽
nem ausus sit asserere autumnum calidum esse, ac humidu; quare Scaliger videtur Theophrasti verba hoc in loco cum .
Poetarum cantu comparare: nam totum autumnum absolute ac simpliciter eiusmodi esse nequaquam ille credit, sed tantum eam partem, quae opora dicitur , quam complexus est voce illa ιατ ορον , & aliquos etiam dies post Arctur urtotum inquam illud tempus per se calidum esse, calorem. qui tunc dominatur , per accideν vero humidum non sua natura, propter pluuias, alia'; in humorem mutationes , Caniculae exortu contingentes , quae aliquo tetmporis spatio postea perdurabant. neq; etia vult humiditatem om-mno dominari, sed tantam inesse, quauta satis sit ad plantarum pullulationem. quae profecto humiditas quemadmodum per accidens sit, ita paucis post diebus absumitur, ac interit; cum; siccitas permaneat accede te frigore solis abscessu, qui totus est in hyeme producenda, verum ac proprium autumni temperamentum oritur, eius videlicet partis, quae incipiens aliquibus diebus post Areturum, protenditur ad Vergiliaru usq; occasum. Et sane isti, qui nc incusant Theophrastum, sciant velim, primum praeceptorem re prehendere, qui eo in loco, quem supra attulimus, consentiente Alexandro, in opora atq; Autumno iam aerem humidum reddi dixit.quin etiam & sortasse Hinpocratem, quin uillo antea eadem videtur attulisse libello de Aere, Aquis .& Locis & r. Aphorismorum quibus in locis a temporis intemperie euenturas infirmitates praesagiens , postquam ., dixit iv δέ - είεις γένηται de c. paulo insta repetenε de autumno vocem βόρειο quam aestari tribuerat, haud quaquam repetere voluit alteram verum .
eius loco posuit ἄνυδρον, respicietis, ut ipse existimo, miro quodam artificio illa humoris semina, ut sic loquar, quae oriente Canicula in aere exoriuntur : quae profect , sicuti autumnum dici non permittunt, ita non tollunt, quin, si non cadant imbres, idem ipse autumnus ait δροι appelletur. imo & colophonem addens Hesiodo teste, dicam antiquissimam suisse hanc opinionem initium autumni esse calidum ac humidum, quemadmodum ex ipsius carnai-K nibus Κ
73쪽
Dibus habetur a.de ope. &Dieb. quae supra ad aliam
uin itaq; iam desinit robur acuti solis
Calore humido per autumnum pluente Iove praepotente.
Ex quibus, quamuis alia sit Procli, Moscopoliq: mens, satis colli i potest cx illis verbis , καὶ κτος ι Mρου , Hlsiodum
credidisse Iblis calorem autumni initio coniunctam habere humiditatem quam primae pluuiae autumnales progignece solent. Verum quo .l pertinet ad mutationes, quae in humidam naturam Syrio exoriente fiunt, praetereundum non ,, est, quod Plinius lib. a. refert, cuius haec sunt verba. Nam, , Canicatae exortu accendi solis vapores quis ignorat 3 cuius, , syderis effect iis amplissimi in terra sentiuntur ; seruent mas, ria exoriente eo, stud uant in cellis vina, mouentur stagna.& c. quibus verbis respondent ea, qui Aristoteles scrip ut 8. de Hiit. anim. cap. I s. ubi narrat, aliquorum syderum exortu uberes piscationes fieri, praesertim cum Syrius exoritur; quia tunc mare maximis motibus agitatur, ut in Bosphoro praesertim videre esto causam vero harum mutationum, quae emergente Cane conspiciuntur , non est hic locus demonstrandi: dicam tantum, eam,quae ad pluuias pertinet, in Austros a Theophrasto referri, qui solent, cu Syriias exoritur, spirare ingentes, et commoueri; hi vero, ut eorum est natura, plurimos afferunt imbres. Cur autem potissimum hi venti exoriente hoc sedere excitentur, explicatur a The
phrasto in libello de ventis tex. - . & a praeceptore in problem. II. & 3 a. sein. 26. de qua re nos plura in annotationibus super locum illum. Iam vero ni fallor satis superq; probatum est Theophrasti verba, quod ad primam eorum partem attinet, vera esse . in qua de ortu Orionis disputatur: cum catis monitratu sit eius seculo, quemadmodum The phrastat, scriptum reliquit, principio oporae totam imaginem conspicicndam se prebuisse; unde manifestum est etiam t
74쪽
ut Theophrasti verba a Vicomercati calumniis vindicemus, e nil il opus esse, ut nonnulli crediderunt, ad acronychum Orionis ortum confugere, ac si Theophrastus de illo verba fecisset: cum ipse eum exortum praeseserat, qui principio
oporae contingebat, quo tempore sol in Cancro vehebatur,as Leone; cum alioqui acronychus exortus tunc esset, cum
Sagittarii signum tenebat. Me dum dissultationis membrum exponitur, boc est ori mem atate Theophrasti principio Demiis , occidisse. it quid propriis
significet aperitur; cr cur hyems bruma dicatur. cap. VIII.
SVperest nunc alterius membri veritatem demonstrare.
nempe orionem occidisse principio hyemis ; verum antequam ulterius progrediamur, animaduertendum est, 1 heophrasti verba , non secus de occasu totius Orionis explicanda esse , ac , eiusdem integro exortu . noenim verisimile eit nec probabile, cu de Orionis exortu disputat, tempus eum accipere, quo totus Orion desinebat apparere; cum vero de eiusdem occasu Ioquitur, tantum do illud, quo occultari ia incipiebat. quaqua, nec illis varude repugnarem, qui Theophrasti verba de tempore, quo orio stiergi incipiebat omnino interpretanda esse, mordicus .s, tueri vellent, cum dixit, ineunte vero hyemeraccidit & c. quasi Het siodum imitatus, consiliu in fuerit illius Vergili rum occasum innuere, ac status illos , qui tunc temporis excitabantur . scribit nanq; Haesiodus secundo Oper. ut i ferius suo loco planum iaciam, varios incerto R; .ac vehementes ventos Hargere consueuisse, cum Vergiliae robur v Iidum Orionis sugiates occumbebant; quae sententia, de initio tantum occasus Orionis veritatem habet, quoniam eodem tempore , quo Vergiliae mergebantur, Pes Orionis snister occultari incipiebat, quae stulta prima erat totius imaginis ad occumbendum. verum ob rationem superius allatam explicatio prior mihi magis arridet. Ad haec consi ierandum etia est hiemem duo principia habere apud CroΚ a cos
75쪽
cos autores veluti de aestatem, unum a Vergiliarum Oeetiis. alterum vero a Brumae solititio; quapropter illa vox nisi aliquid aliud ei addatur, de utroq; principio accipi potest,ita ut, cum dicat Theophrastus simpliciter; occidit autehyemis initio, videndum sit, de quo nam principio iple lo-
qu itur; aut de eo quod sumitur a Vergiliaru casu, aut de altero. mea hic eii sententia, de illa hyemis parte eum tiraui, quae incipit sole ingrediente Capricorni principium, siue paulo antea. ratio est quia 'pe ac 'pius prici autores ta
tummodo voce, χεiμῶν, ponetes absq; ullo adiuncto nomine,
de ea potissimulta parte hyemis loquutur, quae una cum solstitio notatur ; quod ut clarius intelligamus, pnimadue tendu est , quamqua hyems a probatissimis autoribus antia qui tus di ulla fuerit in tres partes,quarum una,vt vidimus, l ergiliarum occatu initium habebat; a brumaei solstitio an tera: rertia vero a statu Fauonio; ac vi generatim loquar, omne illud tepus, quod inter Vergilias est,atq; vernu qquinoctium hac voce veteres appellauerint: tamen, cum
distinctius, ac explieatins loquebantur, partem hyemis primam sub Vergilias, siue sub vergiliarum occasum eos nuncupasse , alteram vero sub brumalem conuersione tertiam
deniq; sub Fauonium. Verum quia circa solstitimn hyem Ie, fle sequentibus diebus hyems maxime vige C, ac propriae illius qualitates tum maxime locum habet, ex quo & Theo phrastus cap. I 6. lib. de Plantartam causis circa hybernu istitiu diebus quadraginta aerem penitus algere scripsit . atq; hos dies Praece pror cap: i . oclaui lib. de Animal. histi χων ρκοτάτας nisi fallor appellauit;hac de causa partem lianc ijdem per excellentiam praecipue dixere squa voce insinuantur nobis dies illi, qui circa hue male mlstitium ae prope sunt. quod totum verissimum esse comprobat Hippocratis autoritas Epidem. primo ubi ita inquit, , , -δε' χειμῶνα πιρὶ κλliu Udώχος,, eruet. hoc est sub hyemem circa hyemales conuersiones, α,, usq; ad aequinoctium . quibus satis perspicuum est, apud eun dc in idem esse, sub hyemem, ac circa solstitium, atq; ob
id vocem , , ac praecipue sumptam dictum tempus
76쪽
eempus significare. atq; ex hoc loco nobis exponitur sententia eiusdem, ubi in principio citati libri, perspicue distinguens tempus illud , quod appellauir, ab a- ' , , lio quod caeae ix nuncupauid, sis inquit,
., ανε τα , α μοι. id eth sub Vergilias aquae D multae, coininuae, iuges, utpotὰ spirantibus Alistris factae ;,, hyeinfausti ina, boreales spiritus pauci, squaliores. luce enim clarius est, eum Hippocrates dieat hyeme suisse maxi-inas siccitates, aliquosue status boreales spirasse, quamuis paucos, aperte hanc partem segregare ab alia, quam αλκῖκ δεα ipse vocat; in qua nequaquam boreales status spirasse inquit, nec siccitates fuisse, verum E contra austrinos, secum serentes multas, continuatae pluuias, perstasse, idern ipse est autor. quamobrem dicendum erit voce . ianitor, voluisse eam hyemis partem insinuare, quae soIstitio notatur. id ipsum expressit in secundo statu affirmans, paulo ante Autumnu usq; ad Vergilias pluuias crebras fui iale atq; praeposteras tempestates, repentinamq; ventoru mutationem modo ex austrinis in boreales, rursus ex his ita
austrinos, intemperiemq; hanc perdurasse etiam sub Vergilias, postea vero hyemem borealem fuisse'. & mox alteris illis verbis , tertii status, ubi dicit, fuisse ad Vergilias usq; paucos imbres & australes, hyemem vero siccam extitisse de aquiloniam. quibus in locis compertissimu est, Hippocratem distinguere tempus illud, quod ipse vocat χuμῶνα, ab eo, quod ab eodem exprimitur voce illa i αῖ α ι, . qua-obrem ex his Galenus suis in commentariis super hunc librum innuit, quemadmodum ex ipsius verbis aliqui do ctitasimi viri nostrae aetatis venati sunt, tempus circa solstitium proprie ab Hippocrate χειμῶνα appellari. locus vero ibi est, ubi pertractans hyemis totius diuisionem ad mentem Hippocratis, atq; in tres partes secans, dixit alias duas sementarium, & plantarium vocari. Quod etiam verissimum esse ex antiquorum poetaru monumentis comprobare Ponsumus; cum non ob aliam causam, ni hallucinor, Simonides
' in illis carminibus, quae citat preceptor v. de Hist. animalis
77쪽
um cap. 8. mensem in quo contingit solstitium ν , vocavit, nisi quia tuns temporis illa pars anni locum habet, quae χεω propis dicitur. Vergilius etiam cum primo
Humida solstitia, atq; hyemes orate serenas
Agricolae . nonne clarissimum est, quando vocem, hyeme contra ponit
alteri, solstitia; qua significare voluit aestiuam conuersi nem; vocasse Brumae solstitium hyemes p idq; non alia de causa, nili quia tunc illa pars anni, quae propriae hyems discitur, erat. amobrem idem alibi a. Aeneid. Frigida sub Terra tumidum quem Bruma tegebat. ponit vocem Bruma, hoc est Capricorni solstitium, ut notat Seruius loco iuuius, hyems . dixitq: Brumam significare nobis solstitium Capricorni; qnoniam veteres hoc anni tempus, quia breuissimus tunc dies existat, ut testis est M crobius primo Saturnalium, hac voce appellarunt. Brumam inciuit ille a breuitate dierum cognominantes ad est ' vi de, quem locum cum perpenderet Isidorus 3. Orig. addidit eadem de causa hyemem brumam dici. ex quibus neceia sario sequitur; quod si hyems proprie sumpta, ea anni pars dicitur, quam eiusdena breuissimi dies metiuntur, & hanc ob causam Bruma appellatur; breuissimiq; dies sunt circiter Capricorni solstitium, tempus quod circa hoc solstitium est, hyemem proprie vocari. Id ipsum etiam innuere mihi videtur doctissimus Iacobus Mazonius cap. a a. tertii libri suae Apologiae, ubi ponit carmina Vergilii, quae nos supra citaui naus; quo in operae satis superq; complectitur encyclopediam quandam omnium artium, atq; diuinarum humanarumq; rerum scientiam et vir quidem nostra aetate admiraculum usq; suspiciendus; cuiusq; aliquando fuisse dis cipulam mirifice glorioris
78쪽
SVpposita hac igitur veritate facile erit verum germ
numq; sensum verborum Theophrasti elicere otiam casu pra latis sumq; ostenderimus, Orionem suo eculo acidies is . ante Brunae solstitia occidere consueuisse; cum asserendum sit, hyemem proprie dictam, totidem sere antea diebus incipere, totidemq; postea perdurare, vel paulo pluris : nimirum si Theophrasto credimus diebus vigintiante, totidemq; post, qui circa solstitium frigus & hyemem diebus circiter quadraginta vigere scripsit,)si tempus illud uniuersum, ut auctores grauissimi,quos supra recensuimus, docueriit, hyems proprie est, quod circa hybernam est conis uersioneia ni perspicuum est,cum Theophrastus scriptis mandauit sua aetate Orionem ocidere χεινώνου, significare voluisse, totum hoc astrum occumbere principio illius partis anni, quae proprie χειράν appellatur': videlicet circitet dies I . aut. IS. ante Brumale solstiti u. Hancq; esse veram ac propriam verborum Theophrasti explicationem satis si perq; ostenditur, cum vix possimus, fi secus locum explicauerimus, a falsitate ea defendere. na si dicendu est quem ad modum a principio suppositum fuit, illum verba facere de occasu apparente totius Orionis . eo quod de exortu apparente totius imaginis sermonem impra habuerit; haud qu quam verum esset eiusmodi aspectum contigisse hyemis initio, ut Theophrastus docet, si aliam hyemis partem acciperemus ab illa, quam supra explicauimus: cum nequaquam hyemis initio quae Vergilijs incipit, totus Orion occideret, quin potius tunc occumbere totus inciperet, cum Pes eiusdem sinister, quae stella prior totius imaginis occumbebat, per id temporis , quemadmodum dictum est, occasum matutinum verum efficeret cum partibus 3. IS. Tauri; quod erat ad 28. & ast. Octob. χle oppositum punctum ingrediente, nec priusquam diebus I 3. ante occasum
Vergiliarum occasum vero matutinum apparentem, idem i
79쪽
ipse sinister Pes absolueret sub Vergiliis ipsis. neq; ad oee
cum vertim totius Orionis confugiendum est, qui aspectus sole in partibus aq. 48. Scorpii deiecto obtingebat, nec ta dius quam dierum i a. post Vergiliaru occasum . enimuero Theophrastus de apparente tantum intellexit, no de vero, Vt. superius ex eiusde verbis probatu est. Quamobre coclude- dum erit, cum de occasu apparete totius imaginis verba sa-ciat , eiusmodiq; aspectus tunc fieret cum sequente duarum Collo robi, quando sol ingrediebatur grad. I . U.Sagittarii, hoc est s. aut 9. Decemb. & circiter dies I . II. ante sol
nitium hyemale; de eo iure merito scripsisse Theophrastum, ipsum hyemis initio contigisse , hoc est illius partis initio, quam nobis affert sol litiu ; qui est, uti supra iam diximus. Proprie hyems. qui aspectus cum esset quasi diebus 3 o. post Vergilias, atq; ob eandem causam, post eius hyemis initiu,
quae incipit cum earundem occasu, Theophrastus nequaquam affirmare poterat, nisi manifestissime a veritate dia. scedens , tunc eum contigisse. Neq; alia mens suit Arist telis prob. I a. ubi eandem quaestionem pertractans , po quam dixit, orionem exoriri oporae initio, statim subcidit. relinquens vocem illam , δινσι hoc est o ., cidit autem hyeme, innuens, ni fallor, Orionem occumbere hyeme proprie accepta , nimirum circa solstitium , consequenterq; in mutatione, quam ipsum solstitium secum aia fert. quae expositio, si veta non est . fatendum erit illo in loco praeceptorem nil probare , eorum quae proposuerat; quia non sequitur, Orion hyeme occiditiergo in temporum mutatione ; verum alia sistis ficatione recte quidem consequens erit, orion occidit hyeme proprie accepta, ergo in
temporum mutatio nibus . nam cu circa solstitiu occuberet, merito in temporis mutatione, quae tunc eueniebat occumbere dicebatur. tandem si alicui haec nostra non placeret expositio, dicendum crit ut Tlieop hrasti verba defendamus , cum Orion totus quin dccim tantu diebus antequam
sat solstitium occideret quo rin pore ob rationes supra allatas, cum de eiusdem ortu locuti sumus. locum habere Potest, ac incipere mutatio, quae ex solis ingressu ad pu - ctum
80쪽
ctum illum potissimul' ei'en id ob id mitorenvscripturul visse Orionum occidere...ent , hyemes ς semps': accipiens , quod secundum Astrologorum atq Philosophorum opinionem incipit, cum soI atti0git iam punctum C pricorni; ac si dixisset; cum Orion paulo ante brumale solstitium mergatur, quo cimi hyemsancipit,atvi eo tempore in quo hyemis temperies locum habere potest, consequens cile principio hyemis Orionem occumbere : quod cum vera sit, quemadmodum certe tenendum est, satis superq; declaratum erit, quod supra hoc secundo libro faciendu pr posuimus, verba Theophrasti nullam salsitatem iii se habere . quamobrem reliquum erit, ut de tertio huius disputationis membro verba faciamus, in quo Vi comercati oppositiones,atq; difficultates e medio labefictandi veniunr, eiusq; argumentationes diluendae a verum qui vς iam dictueth, sua opinio nititur auctoritate pret ceptoris a. hieteoron; operae pretium erit eius verba primum in medium afferre, atq; dticutere, anteaquam Vicomercati obiectiones disi