Il commento piú antico e la piú antica versione latina dell'Inferno di Dante dal codice di Santaniele del Friuli;

발행: 1892년

분량: 211페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

CAP. III. 15

qui est infinitas pena est rationabiliter infinita. Et propterea

scribit Crisostomus. Nos euenimus in OStr e terno et deus nos

punit in suo terno. 0 est quod Scribit Augustinus do ponis dant natorum cum dicit. Ad perpetuam iustitiam pertinet ut nun-

quam careant tormento qui nunquam Voluerunt carere peceat O.

h0 est etia in quod idem antes probat et dicit in c. paradisi. Lene he senare,ni ne c0si si doglia me per amor ut 0sa che nons duri tePna nente ditale amor si sp0glia Secundo dictis

verbis Stenditur quod prima pena animarum descendentium in inferno est heu quod nulla spes in eis relinquitur X qua Un- quam sibi sperent alicuius boni vel consolationis materiarn per venire. Et hoc est quod scribitur per phylosophum in primo . Sicut mors in inferino positi sunt et mors deposcet eos. AuguSti- nu autem Sponens verbum istud dicit. Quemadm0dum X ani mali herbam pascente radix herbe non deficit quamvis folia con Su-

metu rammo OS corrosa folia alia subcesSiva nascuntur e radice manente Sio OP eterna peccatores depaxit et ipsos rodendo et feraei and nunquam Consummit Ex quibus equitur quod abSque

Spe aliqua puniantur e ternis afflictionibus et tormentis., Mischiati son aque e tu Auctor e verbis istis Sque ad locum ubi dicit Chale una gloria te dicit quod anime eorum qui erant in dicto circulo posito sunt cum Angelis qui XeelSO ceci derant qui qui stem angeli non fuerunt rebelles X presse Creatori P Suo nec X pre S Se gradierunt motibus angeli ton obrosi sed ipsi Per Se teterunt et nouerunt et propterea diuit quod celi X pel- in dictos angelos quia n0lunt eos recipere in gloria sua et etiam profundus inferni ipsos non cruciat huius ratio est quia ab angeli tenebrosi qui fuerunt expresso vo tantarieque rebelle maieStati S domini aliqualiter gauderent si viderent eos tormentari simul cum, eis in profundo inferni eum ipsi maiori pena sint digni cum ipsi gravius delinquerint.

42쪽

megli a me come persona etc. Hec omnia usque ad locum ubi dicit. Mischiati sono a uel altivo choro, per se nota Sunt Satis. Et o maestro che te. Usque ad locum illum ubi dicit poscias chio nebbi leun iconoscius e te alia declaranda non sunt quia satis clara patuerunt λ. Posci chi ebbi etc. Umbra istius fuit, frater Petrus de Murrono qui ante pusillanimitatis fuit quod Oxy cautela et sagacitate domini pape Bonifati renun ptiavit pontifi-s catui. Qui frater Petrus tanquam cativus cruciatur in isto circulos cum alijs quorum vita fuit tanto eativitatis et negligenti quod de eis quasi iussa memoria relinquitur super terram prout Sten- ditur in pr0cessu capituli demonstratur Incontanente intes etc., que usque ad finem capituli per se patent .

Capitulum quartum

stuppemi alto so=ὶγὶ et e. uetor in fine capituli precedentis, ostendidit sic qualiter X ijs que vidit in optium quodamodo, fuit lapXus Jn principio vero presentis capituli ponit qualiter

excitatus a Sopno fuit e quodam magno terribilique tonitruo, ipsius auribus resonante et ipso excitato aperuit oculos etc. USque, ad loeum illum cicci mal etc. Uscicci mai alcun et c. n parte ista querit uetor ab ipso 'poeta utrum aliqua anima infernalis hucusque infernum exivit itaque postmodum in celestibus bearetur. Ad quam quidem ve- latam interrogationem sapiens poeta respondit et dicit quod olim Sub preterito tempore post passisnem domini nostri hesus Christi ipse deus et dominus no Ster tanquam omnipotens resurrexit et ydescendit ad inferos cum sanctissime Sue cruci insignis victo-yriosis et tenebris et umbra mortis abduXit et eripuit animas primi parentis et aliorum Sanctorum et antiquorum patrum Veteris testamenti. Et hoc est quod probat et dicit Zacherias pr0pheta.

Atquanto diverso ait Anon. ii testo senes auehe qui si ita da apo.

43쪽

9 ii quoque in sanguine testamenti hi deduxisti vilia elos de laeus in quo non erat aqua an quo quidem temp0re ipse Virgilius cum, alijs spiritibus residebat in limb0. Ante quod quidem tempus domi

ni eo passionis omnes mortalium anime et priorum transgressione parentum universaliter an pnabantur. Teninimo pie duri te. Quin Sic apparet e testu auctor per

venerat ad locum in quo pili losophi Sapientes et poete quam pli trimum permanebant. dcirco per castro illo intelligit ipsam Scientiam et genus scientie, per istos sollem muros intelligit Setto artes sive sui sentias liberales quibus sui ni ij ipsi sapientes et philosophi propollebantur. Cola di illo oora ete. Auctor declarat locum in quo erat Spiritus quidam di torum phylosophorum qui si quidem locus erat Viridis quia in quodam prato herboso et viridi morabantur, Et per hoc notandum est eum ipsi phylosophi et sapientes fuerint Sapientia et virtute prolustres quod ipsa virtus quamvis finita in

corpore mortali nichilominus ipsa secundum Sui naturam perSe

verat viridis et terna. Et hoc est quod probat Sidorus cum dicit. Virtus boni operis fructus est ternitatiS. y Io vidi tetra con molli etc. Auctor in parte ista et alijs Sequentibus ostendit et particularitate n0minat eos quos invenit in isto circulo inferni prout inferuntur contra sic Eletra fuit mater Dardani qui dardanus fuit primus e conductoribu con- ditor . troy Et ideo troyani uno nomine appellantur uno nomine

appellantur bis Dardani.

Pr qua conobbi Hector et Enea filius regis priami troya norum fuit Hector per cuius mirabiles probitates multum hon0ris, et glorie fuit romano nomini tributa. Cesare armato te. Julius es a primus Romanorum imperator fuit aspectu terribilis. Vidi Camilla ella te Camilla fuit quedam muXim et pre- potens dolia in re in inlin quo venit in succursum Turni t in partibus albe eo tempore quo dictus Turnus pugnavit eum Enea

44쪽

, pro abonda Lavina in uxorem filia Regis latini Pantasilea fuit

domina et regina magonum cuius Si quidem regnum femineum appellatur, que venit in succursum Hectoris et troyanorum X arnore pernimio quem gerebat ad Hectorem Supradictum ex

quo dicta antasilea egressa ad pugnam contra chillem fuit ab oodem Achille h0stilitate interempta. Dullultra parte vidi ei e Latino - che con lavina sua glia, sedea Vste Latinus fuit ut dictum est Re Ytalie quo posteas nos et omnes talici latini voeamur. Qui si quidem habuit quan- dam formosam filiam nomine lavinam pro qua lavina neas et Turnus personaliter pugnaverunt i e maXime quia malas uxor dicti Regis Latini et mater dicte lavine volebat dictum Turnum eam necipere in uxorem tu eum de dicta materia latius, dictum fuerit superius in fine capituli . Vedi uel Bruto che caecio Tarquino Brutus fuit quidam, nobilis et potens mile in Civitate Romana predilectus a p0pulos, cuius si quidem Xor fuit quodam nobilis et honesta domina nomine lueretia, e cuius formos dee0re Sextus filius Regis Tarquini Romanorum accensus et captus eam violenter cognoVit que Si quidem violentia per dictam dominam revelata marito, Brutus cum alijs suis de onere parentibus et benivolis cum fu- rios tumultu ad arma currentibus provocaverunt rempublicam et O manum populatu contra Regem e scelerato facin0ro Iri , Et si dictum Tarquinium regem et filium et omni genus ipsius expulerunt e urbe.

Lucretia Iulia Martia e Cornellia. Julia fuit fili Juli Cesaris et X0 pompei. 0rnilia fuit etiam uxor Pompei post ullam , Martia fuit uxor Cat0nis moralis qui siquidem Cato in Civitato, Utice mortuu e St.

E soloin pu= te nidi et saludino. Sabidinus fuit quidam sol danus Labillonio dominus cuius gesta fuere magnalia. Consequenter dicit auctor Se vidisse ilium id mirandum P venerandum Aristotilem

45쪽

CAP. V. 19

o in niuin philosophoruin magistor, Et propterea diei testus. Tulli omi, an tuti honorii fanno. Omnes idcirco universaliter reverenter -tur etc. - subsequentibus usque in finem huius capituli quia per se patent qui omnes fuerunt antiqui philosophi ni orales sic '

Capitulliui quisitum

Cosi disces de cerchio primato rauctor in principio huius

capituli demonstrat e primo Jn serni circulo ad secundum i descendisse inui Si quidem Secundus circulus ' quamvis primo quantitate sit minor est tamen tanto maior primo in cruciatibus et tristitia qui est adeo grandis et tantus maior pena quantus primus ' in quantitatellaeal et propterea ambo circuli elud partes equi pollere videntur quia si primus est grandis in loco. Seeundus est magnus int0rmento e detestando peccato luxurie quod ibi eum ' acerbitato punitur ' Stavi min0 orribi mente te que per Se patent Sque

ad locum illum sille Semira uis decui si legge che succedet te nino e re suα spes ete. 4e Semiramis fuit Xor in regis abillonio et sex dicto in habuit filium unum nomine Ninum formosum ipse

quamvis nullius magnanimitatis sed potius operationis effeminate hec Semiramis post mortem in mariti su successit in segno Labillo ui domum accensa libidine cum in eius filio Vituperoso seri concubuit ne in posterum ex hac se elerata libidinen0tabilis et infamis sed reprehensibis ' potius permaneret onm- quam imperatri in regno ' o auctoritate sua statuit hanc legeniqu0d unicuique liceret impurio peragere quicquid univerSaliter ap-

Al est de Fons astum nyiunio qui te rarianti de cod. Sen. P. I XI , includendole talora ne festo fra te parentes e rascurando e disserenae

46쪽

um qua est et expulisset in ipsam eopatram Meneta ecorum udi re is Priami troianorum

domina idem Eni dueta redeudomina id e et eartagine dise aisset pr

47쪽

CAP. V. 21

rtus Menelaus se cum multitudine magna recorum verat 1 obsedionem civitatis troiano et ipsam obsidionum ' per deceminos Se menses et quindecim dies et ipsam intraverunt ' et quo te plura milia hona inum occiderunt tu. 3Et id elbuon Iechille Aechilles fuit recus filius Palla sithottii dein marino probissimus Inter reco qui Gnter ceterosperatus fuit in destructione troiana Sed cum virtute eius Chelis ' dea marina revidisset e sapientia rava quod ipse dominustius suus deberet mori si ipsum accideret pervenire in Xercitum 'oianorum, timens de morte fili ipsum acchillem transmisit in

bitum mulieris ad relignum it Jnsula in regis Licomedis, in icta insula aliquo temp0re latuit cum diadamia ' filia dicti registicomedis et alijs dominis virginum habitantium ibi od quia reci per auguris iussu desperans sis troiam occupatri vel reci-erar etiam p0sse absque echillis presentia et virtute 'udeircho gerunt discretos od industrissimos ii viros Ulixem et Diomedem ipsos pro inquisitione et inventi0ne Auchillis personaliter transmierunt. . .. Et cum lyXes et Diomedes audivissent ipsum ccchillem latere et permanere in insulti, comedis idcircli multas iereationes multaque Oealia tam muliebria quam virilia it miliaria subseeperunt et ipsa detulerunt ad insulam icomedis inuo-

iam ipsi Esses et Di0medes cognoscebant ipsum Achillem 40re ante virilitatis et probitatis qu0d40 in mercationibus et jocalibus aulioribus sed in rebus bellicis et virilibus letabatur Et propte-0 1 Ulixes et Di0medes predicti c0gitaverunt et dixerunt intere ips0 - illa amicella que eliget libenter et accipiet mercationes iriles ipsa erit Acchilles, Et cum in habitu mercatorum eniSent in presentia dictarum virginum cum alie amicelle acciperent

48쪽

polebat. Et propiore dicit teXtus che ibat se licito in sua esse

per torre et iasim ne quale era corr0tta laltra e colei hessuccis amorosa hec siquidem domina de qua testificatur auctor que semet occidit i fuit domina et dicta que si quidem Construxit et hedificavit Cartaginem et fuit uxor Sicelidi quo vidua dicto Sicche 3 Iuxta consuetudinem et legem Veteris testamenti combuXit 0rpus dicti Si deliri mariti sui et cinerem dicti corporis a capite lecti sui servabat illoxum p ipsi cineri tamquam tamquam bis marito su tenebat et promiserat in sotietate alium numquam in maritum Sumere demum cum permissu ipsius. Cum ille magnificus Eneas civitate ei Troia depulsus Cartaginem venisset ad ipsam d0minam dida videns ' probitatemo nobilitatum Enee capta est et accens e ipsius dileetione .... dictam dominam didonem ad Cartaginem descendisset promissa fuit fiducia redeundi sub cert termino et cum ipse Eneas ad dictum terminum non reddi re ipsa domina dicta quedam empse subscepto super ipsam ipsum se de iecit . . . pr0 missionem faetam -ssione fracta contra mortem amorem et cinerem Sicelio mariti sui decessit et mortua est X amore 30 Cleopatra fuit soror regis tolome et . . . . eum qua concubuit:

primus ullus cessar qui cum devicisset et expulisset regno ii dictum t0lomeum regem egiptiorum ipsam oleopatram ' Elena fuit soror uxor regi menela gre eorum ' quam pervi0lentiam rapuit pari. filius aegis tria mi troianorum - α quo

aue ipsam s. occidisso Dido viduata mortuo l. et si tam 1 mar Suo Voverat et P. eaStitatem et al. - Dem. Cum proceSSu temporis vir illo En troianus X - ' Cur tagini appulisset domina dido videtis i Enee capta et agens se ipsius amore pernimio cum idem Eneas a predicta domina Did0nuit cautagine discessisset promissa sibi fiducia rodeundi sub certo termino et in ips turmino non rediret ipsa domina dido quodam empse Sub- scepto Super ipsum recipitem se dei ouit et si rupta promissione et sedere c0utra moriem et amorem leti Sicho mariti sui dolaei o mortua est ex amore pei nimi Thol eum qua primus . cosar Rex Romanorum concubit Qui Julius Cesar cum dev et Xp. a regu - - eloop. dominum iu regno Egiptiorum 1 6liquit r. m. egi gr.

49쪽

CAP. V. 21

dictus Menelaus o cum multitudine magna recorum verat in obsedionem civitatis troiano et ipsam Obsidionum ' per decem annos Se menses et quindecim die et ipsam intraverunt quoque plura milia hominum occiderunt te. 3Et id elbuon Iechille Aechilles fuit recus filius Palla et

Cheltis de marino probissimus Onter reco qui liter ceteros operatus fuit in destructione troiana Sed cum virtute eius Cheltus si dea marina ire vidisset e sapientia Sua qu0 ipse d0minus filius suus oberet mori ' si ipsum accideret pervenire in Xercitum troianorum timens de morte fili ipsum acchillem transmisit in abitum mulieris ad relignum et Jnsula in regis Licomedis, indicta insula aliquo tempore latuit cum diadamia ' filia dicti rogis Lie0medis et alijs 0 minis virginum habitantium ibi ' sed quia

greci per auguris iussu desperans sis troiam Occupar vel reciperari etiam p0sse absque Acchillis presentia et virtute 'Gdeircho eligerunt discretos e industrissimos ii vir0s Ulixem et Diomedem et ips0s pro inquisitione et inventione Aechilli personaliter transmi-Serunt. . . . Et eum lyXe et Diomedes audivissent ipsum Acchillem latere et permanere inius falsi, comedi ideiretio multas mercatione multaque o calia tam muliebria quam virilia et militaria subsceperunt et ipsa detulerunt ad insulam Eeomedi - quoniam ipsi sisses et Diomedes cognoscebant ipsum Achillem foretante virilitatis et probitatis qu0d non in mercationibus et ouatibus mulieribus sed in rebus bellicis et virilibus letabatur, Et propterea 3 Ulixes et Diomedes predicti cogitaverunt et dixerunt inter se ips0 - illa amicella que eliget libenter et accipiet mercati0nes viriles ipsa erit Acchilles, Et cum in habitu mercatorum eniSsent in presentia dictarum virginum cum alie amicelle acciperent

50쪽

monilia ni ulterum solus uehilles accipiebat nasus et gladios et in tantor uni visu i aruior uni delectabatur, et te ipsum cognoverunt Auchillem. Et propterea incontinenti ipso Uli Xos et Diomedes preceperunt ipso regi lic0medi e parte ' regis recorum quod dietum echillem sibi darent sic ut ipsum ad pretium ducerent. Et si datus duxerant ad e Xeroitus recor uni ipse ' dehilles Amabat polis enavi filiam regis priam et Sororem paridis qui si qui dem paris fraudulenter duxit dictum Auchillem ' ad tortiplum et pro mixit ei tradere in uxorem OESenam sororem suam . et sic decepit eum et ipsum culti quadam Sagipta in percussit et occidit etiam hoc quia ipse Aechilles prius occiderat torrem ibi tissimum troianorum fratrem dicti paridis in pretio ' Vidi 1 aris tristano epiti dimille usque ad 0 cum illum ted tu terr etc. que ista per

Se patent.

Siede tu terra ove nata fui ulla rerin dovello discende peraver pace co sectu ac ευ ο - Debes Scire lector quod hoc uti anime fuerunt paulus filius domini malatest de malatestis de Arimino et d0mina Franciscita d0mini ui donis T depolenta Xor annisciaetum de malatestis qui Siquidem mutuo in tantum se dilexerunt qu0 dictus Lianues occidit dictam d0minam Francisellam uxorem suam et dictum paulum fratrem Suum cum ipso invenerit diligentes se ad invicem et propterea dicta domina ' Pancisella interrogata de nativitate e qua orta fuit respondi quod est civitas Ravenne que residet i Super mare u X tu quam adus ibi intrat mare e quo dest postquam adus citi traverit in ii mare desiniti Aech. enses et t. et in aetii et visu - - pr. dicto re ex . - datu et conductus -ad pretium postmodum eum duraret Xei et tu gre eorum pSe SOP. Paridis Paris P. u. Aeh. - OliSenam Sorem Oee. Et quia . Aeli. primo c. He et f. r. in Pelio D. d. Par et silium dicti Regis Priami. Appresso nulΓultro di utista hissa uel Sen. - P. tilia d. G. - . Oet de m. Dedi eius . - pr. ipsa do. - D uterroganti de ii ipsius respondet ibi eum dieit ted la terra ove nata fui ut infra proxime te de lateria ove etc. Hecterra est civitas Ravetiti iti qua dicta domitia Paucisca Orta fuit que residet

ii p. intrat ibi

SEARCH

MENU NAVIGATION