In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

161쪽

, Indecori, atque inconuenientis Vlyssis eiulatio in Scylla Veiis p

Exempla affert Aristotelas,ex quibus cognosces ueterum errata poetarum, qu)d instermone non er/uarint rena οτέον, quodsiecundo loco requirebamus. Poetae, qui nonstruant, a puοέον, colocuint sermonem Em a nestiam, πρὼπον idem 'quod αρασξον,σβc uocat cicer in eo libro qui inscrtis, bitur Orat . Exempla autem duo a Neruntur ab Aristotele.AIterum Vidi dum igitur, auesecti utrumque: ac primum de vidisse Athenaeus libro decimoquarto citat ex Epicharmota ανωαγον, id est naifugum,quod etiamsuperius retulimus alio Ioco Homerus quoque nauastagio periclitantem VI Femitu fecit loquentem:

Idon Menalippen Eurip. citat libro duodecimo. sciendum ureb, eum Euripide sibilosophie operor dedi Non. muItosq; annos audiuisset Anaxagorum primu,postea Socratem, uoluisse interdum opiniones ιν ignium illorum philosophorum consignatas relinqueresuis tragoedijs. Quarefactum, ut Menes pensa

Euripidis igitur χημαασυός το quem narrauimus sed ulter est vuαἶσuὸρ n quidein poeistae sed ipsius Menalippe loquentis,quem explicat idem Halicarnasi nam exposuerat quidem infantes inriter stabula bo cum aut puter inius putaret hoc esse ostentu, creuerat cremare infantes. Imnasippe uerbium uellet eos feruare, philosophicis rationibus ostendit illud no esse ostentu,Cr si v τΦαινεσεως Mata laus cpia. id est ub praetextu admonendi, obortandipatre philosophatur. Hoc Mia nihil aliud est,qtiam quod cics edit,oratores ex infinita quaestione ducere quis plurima,quae iuuolusit circumis stanti j quaestionis finitae,num no adhibitis personis,teporibus,locis'ue quaestiones infinitas tractare,philosophoru propriti est munus, fessu praetextussiguraque ferinonis yren is,qui ad quaestione finita spectat ape philosophatitur Oratoressaeut ficisse Euripide patet,c ββrtasse nimius in ea refuit Euripides id ue

162쪽

Inaequabilis Iphigenia in Aulide, ut cui posterior supplicatio priori

non cons Onct. Tertio loco afri Aristoteles exemplum morum inaequabilium, atque illud quidem etiam ex Euripite sumptum ut mireris doctum poetam tantopere in morum artisicio ballucinatum 4n Iphigenia in Aulide, quae tragoedia extat adhuc.Adnotunda illa Pacci fuerba in uersione,V VI posterior supplicatio priorino consonet.in Graeco contextu itascribitur,όδε εο,κ in κε αὐοῖ του τε quae uerba ita deaebcbant uerti. eussu ex parte imilis est Iphigeniasius plicans ecqualemsegerit postea.Vel sic.Non tulis uia deturpostea esse Iphigenia,qualis ante, cum prostratu ad puta pedes,illisupplicabat propuasilate Verin

sus Euripidis, in quibi Iphigeniamfacitβpplicem essepare his utin

s sc

163쪽

Eadem Iphigenia paulo postfrtiore adhuc animo tuli prostri,alloquens matrem CI temnestram

η γ υναγκαπ. Ῥεικάς, iis Mered γίνε frui γαυκαῖον δε tys. Et sane in moribus, sicut in ipsa rerum compositione, tum neces artu, tum uerisimile exquirendum cst: atq; etiam ut neccssario ueri simulsu cordine cuncta pro ccdant.

Praeceptum duplex est, quod tradit Aristoteles hoc Ioco,postquam ostendit in singulis,quae in moribus requiruntur ueterum,uc Euripidis in primis errata.Primum quidem est huiusmodi Necessarium c uerisimile in moribus est; eruundum,nonsecus acante dictum est 'eruari debere in fabula,rerum s C actionum constitutione: si in moribus feruetur nec serium ac uerisimile,non fuerit in ipsis ullum genus errati, qua*lesuperius ostendimus qui enim ex necessaris,aut ueri mili mores exprimit personaruseruat, ἡρμοτ-- otiatorio μιαλόP, quae tria aperius in moribus requiri declarauimus.Nam C quartum illud, quod requiritur, scierit pocta uiros tantum bonos bim tragoediis esse effingendos, eorumq: more so Ium exprimendos,non alios utique ibi proposuerit,quos imitetur.Quod siquissese mihi ob ciat hoc loco,dicats Sophoclem in Electra exprimere improborum mores Aegistb C cidit uestrae re1pondeo verum id quidem esse sed exitu ipsorum inflicitatisplem imum demonstrari cum enim hoc fit, licetpro arbitratu unicuiq tales stingere, praesertim in duplici fabularum genere, de quo superius locutifuimus. Si igitur Menalis pes c in biproposuit exprimendos mores Euripides,diligenter cogitasset muliere illano esse quam estpngebat,nes probabile,aut uersimile uisum iri auditoribus,ut tam docte, grauiters loquaritur de rebus quae ad philosophiam pertinent,planestruasset re ἁρμ ο ῆου, neq; lapsius est in tam praecuro tragoediaescribendae artificio. Quodsi quisquaerat,curan moribus utrunq; protulerit Aristotcles inaeti etiam in fabida,necessarium et uerisimile issciat uelim huc ratione actum mores poeta aut expristaturi nil personis,qliae tales uixerunt,quorumq; euentu, π actionessumptae ad tragoediam 'cribenda sunt,aut in j quae effingulum. no enim omnes in tragoedia debentsingi,ut ante docuimus. Si igitur pera soriae uerae unt,e facta ab ipsis,cuentus rerum,quae narrantur,uera sunt: debent tunc personarum morares exprimit poetasecundum necessarium,hoc est ut apte declarat Averroes secundum ueritatem. Si nouaesint personae,isturtim mores exprimendi erunt fecundum uerisimile,hoc est ut idem interpretatur

uerrocs,fecundum plurimorum opinione.Haec duo qui diligenter considerauerit effeceritq; plane in moriribus personarum effingendis,non peccabit unquam.Possem hoc loco ex Sophocle,Cr Euripidi non enititubis peccauit afrre exempla aliquot, ad comprobanda,e demonstranda apertius ea, quae dictu sunt: sed quia non magnopere videtur necesse,breuitatis causa praetermitto:pro fe igitur qlii' perquirat, sunt

enim supromptu.Altera praeceptum est huiusmodi. ordo ex necessario,dutum miliribus personari exprimendisseruandus. uerba Graeca sunt Aristotclis haec: m e Sti γίνεra uocῬαγκιαον--ἰηος, id est C hoc post hoc esse,sieris oportetfecundum necessariu uel ueri mile: qui locus obfici risimus est, sed hunc omnino habetfensum. Mores diues, discrepantcss interfectunt pro di Similitudine personarum, ac discrepantia animorum: neque possunt interdum alij alios subsequi, aut simul cohaereres quare doda opcra st, is simul cohaereunt, ungimque genas, ex altero simili, Orcogitat'

164쪽

IN RIIT DE POETICA is A deducatur.boe ureb sicere non poterit,nsi singulorum morum, lictionum, Miluum 3 itaturam optia

me norit. Sed exemplis assutis hoc totum quale it breuiter declaro Contemptio iniuriam, iniuria dolore, dolor cupiditatem ulciscendi parit, excitatq; in animis hominum. At haec sunt mutuo obrientis, ut dici posuit baec post haec. Euripides igitur in Orem haec omnia exprimit in moribu personarum, simul ferritani: αρμο lon/, implorat opem aBIcnelao patris fratre Ore stes contra Undareum, et Argivos, conat nitoresten Merietius,indignitur ordies mox cum inlade init considium perimendae Helenes, Heriviones,lit ulciscata Melielaum. Sic uideas in nauximo periculo extimescentem Oresten imbellem Menelatium,suo me contemptornu: iracundum yrtems Oresten. Non disimili ratione Sophocles in Aiace Teucer trem,propietate ingulari erga illum, humarestudet . Menelaus prohibet humari hinc concera talis,m rixa.&ιperueniens Ull pes ultorum alteri conciliat. In burum quoquepersoriarum moribus exaeprimendis videre est,quod ait Aristoteles HAEC POST HAEc re necessirio, .crisimili. Fratrie mirer astatrem conuenit pietas, osci amorisq; pleni ima. Pretatem exigit,officiumq;staterrita a mi

.mse sinimicorum insustulit magis mugisq; inimi caci uiuos non potuerint, ulcibi cupiunt, prudente friess uiri mortuos non oderunt inimicos, concilianis iratos Pira Teucer erra lucem,quia calamitosius. insultat Teucro, Aiaci mortuo in primis Menelaus,

quia inimicus imbellis c pauidus,Prudens, Θrtisq; Vl pes Menelaum Teucro conciliat. lesiae quidem personae effinguntur moribus sel μοιογ,nam tales fuisse accepimus,cum vixerunt. Sed apparet etiam in his moribus. HO POST Hoc ex necessario, seu ueri imili ductum. Haec igitur Aristotelis prae ceptio hunc habet uim,quam in omnibi A ueterum tragoedij consideres licet. tiam Iphigenia in Aulide, chilles cum fortis pingatur sis γέμοιον,talis enim uixit. ludete periculo Iphigeniam liberare, hoc enim proprium cstfrtitudinis. Ine su in Aluccunicumfliolo instriassoluunt Aiaci quod proprium est coniugis, filiorum.utque hoc faciunt post hoc itam Iphigeniae periculum ingens excitat Achil offoristitudGGu. Aiacis mors, calamitas,ciet lachomas, fuscitatq; oscium de his buctenus. puto enim tam uti pate uetum huc ri totelis locum alioqui obscuri imum. Sed miretur fratas aliquis hoc Cur,cum dicat hoc loco Aristoteles,in moribus requiri eundem ordinem c sericin querequirebatur in coistitutione actionum seu bula ex necessario, ,er mili illic clerit praeceptione, . oportere non HAE POST HAEC, SED HAEC PER HAEC tanquam ex causa depenaedilitia ut ιὸ conjiitui non autem consequentia tempore, sicut illic copiose declarauimus illinc de mois ribus loquens do praeceptionem oportere exprimi tanquam Haec post Haec Resipondeo tamen, cum Hoc

post Hoc,nihil) mimis etiam causam, fictum s ignificet, ubii tempus . nam lyctum est post causim,recte moribus cum loqueretur,dixitFe HO POST HOC.cum praesertim in moribus nonsolam cuius,coctum s sed etiam interuallum teporisco deretur. nain prius bic irritat, mox ille irascitur.hic prius inculumitalcm labitur: mox ille olliciosus est erga lapsi ιm in calamitutem. Sed in fabula, actionunis conostitutione,cum interuassumseriess temporis nulla prosus tanti mutuomst pendentes,ulia exuli fuit necesse dicere, HAEC PER GEc, hic enim modus loquenladi,causas tanti insignificat,cum alter modis HAE POST HAE G cal sus, tempus prius, aepilarius denotet. Neque iιero illud praetermittendum puto: hoc ipsium, quod requirit in moribu Aristo, talos,ari ciuia non multum discrepare ab eo,quod requirit Hermogenes,alijs Rhetorcs,qui eandem ruistionemβribendi de artesecuti sunt itam cuti ille libro fecundo et M. γορ γοτυτ , ubi docet quomosso confictatur rcnsis, oratoriussermo, quem ipse πολιἶκον uocat, requirit apte misceris in sillus spe

ramus,qualis lim tragordia,C comoedia,alijsc poematum generibus requiratur,ostenduinus.

165쪽

fabulis pro Rcisci debere n6 autem ab aliquo artificioso ut in Medea, Nis in Iliade illaic nauigationem.

p. cim Iocum hunc non intellexit, quod Prius e mirerRsed ita plane est dormitant aliquando bomianes et hallucinantur in re etiam e bicua: per etenim uerba Eae cum machiria scenicam,qua inducebantur repente loquentes Di ,Aristoteles intellexerit,ucietit Paccius.Artifcioso liquo, quod peris ridiculum uideri potest sed redeo ad declarandum Aristotelis contextum, exsuperius dictus deduciturpulcherrima pr.eceptio,quae spectat ad artificiumsoluendarum fabularum. Qui mores optime in personis exaprimeres erit alios post alios pro eorum natura, umlae,tota enim pendet ex personarum moribus: uitabit. erratum,in quodscpe ueteres poetae inciderui, qui per machinam inducentes Deos De suesoluunt abutim,utque exodum,quae ultima est tragoediae pars,

conficiunt, namsolutio subula est esu exosus, et exitus abulae,exitus uero debet deduci ex praecedentiabus moribus,non quibus uisse qui magis accommoάuti adsoluentam abulam videbuntur: quod si deuis turnon posse deduci ex praecedentibus,ingeniosius,peritusq; pocta debebit excogitare aliquid uerili inde, quoi cum iis,quae autί dictu unisit coniunctum,quoi pars,ex quo deducat exodum,seu solutionern abus Le id uerosit multχς modus eduliquando etiam, inducendo inscctium personam aliquam, quae ante nolueaerit inducta,modosit eius modi,ut eiusferino,propter aliquum probabilon causam, coniungi cum ut sanae dictis posit. Exemplum huius rei peti potest . Aiace Sophoclis num cum Aiaxfibi mortem conscivisset,

essetfolutio fabula constituenda neque deduci poset a persona Tecmesse,quae captiua erat mulier neque

a personasilioli,tum propter aetatem,quae omnisensu,ratiocinationeq; caret earum rerum,quae aut uoluaptatem,aut dolorem aflerunt tum quia ex captiua natus erat neque itidem expersona Teucris atris .cur,qubi uir erat,iugere nonsatis erat decorum,tum propter alius causas .nam quatenus conuenit, lugentem

satis dolentemsfucit Teucrum Sophocles: necesse fuit capture exosumfabula a persona Menelai, π Agamemnonis, quorum uterq; inimici fimus cum μέ et Aiaci, prohibere conatus est, ne humaretur Aiax: quamuis pit exorante VI Fe concesserint. Exodus haec tot ex moribus ducta estsecundum uerisimile Onamobrem ci folutio, exitins fabulae,semper u ingenioso poeta, si modo naturam, conuenienti maque morum ingularum personarum confiderare diligenter uoluerit, exuerisimilia ut necessario edulaci posit, improbat Aristoteles morem soluendi fabulas, quos e ueteres ini fuerunt, ex machina indu centes Deum, Deum ue aliquam loquentem. Horatius quoque ad Pisone scribens monuit hoc raro esseba

ciendum, cum ait:

Nec Deus inter i nisi dignia uindice nodus. Cicero libro de Natura Deorum primo, mum hoc ipsium olim a poetAtragicisfactum, ut abutim foIueis, rent,bisuci bis,ut tragici poetae,cum explicare argumenti exitum non potestis,ad Deum confugitis Platori quoque in uolo,usta ars οι τραγωδοπιιοι, επειορ διειρωσι ι τα -οανας Σφευγ

- σιὰ Θεουρ α ρο me, quem locum non putat Erasimus cognitum uise Ficino interpreti, qui ita uertitu, quibus in machinamentis ad Deό confugitR. Haec Erasinam in Adugjjs sic nimiri in non uideo, quare reprehendi positi Ficinus,cumsatis aperte Machinam scenicam exprescrit: ex qua loquebantur D .sed illo omisso, illi ro go Iocum Pobbi apti fimum ad hunc rem intelligendum nam ubi de traiectione ulpium Annibali, loquitur,nonnullo reprehendit historicos, qui quasi rem supra omnemfidem narraturi essent,

Ies,ex tragoedia,quae inscribitur Medea extat quidem nunc Euripidis Medea, in qua tamen nullus Deus, λε μηχαναρ. de alia igitur Medea locutus est Aristoteles ab alio poetae situ nam idem serosecundo Rhetoricorum Carcini Medeam cita de qua resuperius satis Alterum exemplumfumitur ex Homeri tadcubi explicantur πα-- Ἀπλο D. Verba haec, propter ignorationem laci Homerici, quod utis misrari no possum,no intellexi nes apte uertit Puccius uit enim ut illa per nauigationem,nam ita debent ure ti,ut eu,quae pretinent ad nauigatione seu discessum, quem parabant, I lis Graecorum Innuit Aristoneu,que narrantur ab Homero lib. Italiados. Cum Graeci,desperata Ili expugnatione, cogitarciit de discessu, C multa interse consultarciit, Homerus facit Iunonem alloquenton Mineruam, ut e coelo desperiactis

recta pergat ad Vbsem,iubcatsii Furim,ricremficta discedant. Vesvi ibibunt:

166쪽

dcii. iiii. μυ-ους poterat enim Homerus alia ut solutione deducta ex AulehM, πη ς

ex Graecis ducibus u consilio,ac priιdentia, potius quam monitu Deorum ex machina lollientcm, ueheis mentius discessum dissuadentem,ac post Iongam orationem demum persuadentem.

icto ad humanam pervcncrint notitiam: uc qu:rsutura cnunciatione ..diuinatione ue indigcant, quandoquidem dcos cuncta inspicere satis qui ..dem apud nos constat. de

167쪽

actati tollendae admirationis gratia Apud Sophoclem quoque in Aiace Minerua in prologo alloquitur a Vidissem. Scim ea tragoedia aliquando uideas, in prologo,uti diximus,m scenam aduentates,loquentess Deos,G rursus ex Mucbina alios loquentes insolutioncm exodofabula: exemplum huius rei peti potest ex Euripide in Ione. num Minerua ex Machma loquens, bluit abutim,st is omnes turbas. Omgo autem inducendi Deos inscellam per Machinam, fluxit ex ea opinione,quae omnisi mortaliumstre animis insiti est. Deos hominum negocia procurar unctas ueluti ex alto despicere quae quidem opinio ab omnibus philosophis,uno excepto Epicuro, probata fuit,mulusq; rationibus confirmata. Hanc uer uigia lantium πρόνοι ueteres in D suocarunt. Cic. lib.de Diuinat.Π.Deos spe,Creorum prouidentia mundidum udministrar eos denis consulere rebus humanis, necfoli uniuersiis,sed etiamsingulis Idem ib.HLde Natura Deoru.Sit igitur persuasum omniblis,dominos esse omnium rerum, ac moderatores Deos eas, quae geruntur eoru geri ditione,ci numine os deniq; optime degenere hominu mereri, er qualia quisque fit,quid agat,quid in fleuimittat cire. Xenophon. lib. I. - ημν ματων 19 γ' Gim λ;ρα θεουρνοιαι ide Socrate loquituri: hωπων P πόπτ ο πιλλοὶ νομidscra, s ιμῆν γ' οιον ααυθεορτὶμ μ ει νοα αδ ου M. σωκρατιέ si ααπτα ιώ λήγῶ 'εορ ειδνα,τα--λγμῖνα κληραέομανα, κνι τα σιγα βουλσιομ ωιτ, αν τω, χθεινία, m. σημιανυ iis νόθρωποι πια τωρ ἔρωπειων παντων.

quidem ab ipsis actionibus, si non prorsus, at a Tragoedia, ut est in So phoclis Oedipode.

Tum longe uberrauit asententia Aristotelis Paccius in hoc Ioco uertendo, ut plane mirari uti no post sta illum uerba Aristotclis alioqui aperta, I perspicua non intellex P. Debent igitur ita uerti. Absurduenimfuerit, si quis diit, credatur,nihil in ipsis rebus inesse, isaltem extra Tragoediam aliquid esse, ex quo deducaturbolutiofabula, qualiasunt ista apud Sophoclem Oedipode. Videtur Aristotelis obiectioni elicuius

168쪽

. Quod aliquando contingat e teruntprctare. Sicilii patet

cum Iocaste matre concubuissee,ocuu seipsumpriuauit,regnoq; desectus in Uectra quoque Oreste cum tam in adultam uenibye aetatari,cltim Argos ueniens Aegisthum, cidit mire1bum 1 perimit 1 este patet mommbit tragor ijs,aclionem unam esse, quae si per se consideretur, remoti Prolooo pNodi se E do nudata apparebit magR, Miam tantump io rio ad constitutionem actionis requirivitu t

ridetur quid Sophocles magnopere laudunnum consiugere,aist ex easolatione fabula ducere,non enim ea usus est Sophocla unqtia, uis e tantur u oquor detragoedijs,quae extant m ex Machin inducerenta lem, quisutura eventa pandensibilactcta solueret fibulam. In Aiace utit m aperte uideripotest,quomodo 'olutio ducatur ab Atax ibi mortem consciuisci, atque totium iam spe tragoediae conficta, sublata persona circa qua uersabatur acit Sophocles superuenientem Menelaum, emAgamemnonem, concertantems cum Teucro de Aiacissiepultura: mox item diremptum ab I spe, ex quibus omnibus extra rem actionein posscalis iunctis tumen Cr barrentibus cum actione, ducitur abulasolutio. Eodem modo soluitur tragoedia ei isdem Sophocli quae inscribitur Oedipus in s λωνῶ nam post obitum Oedipodi cum solation posset deductabimuspersona, quae actionem constitvcba deduci loquent stam Antigone Iam iusti P satisi ustrum est Aristotelis locus obscurum, in exputa ne uerborum,tum exemplis ullatis.

169쪽

ραθύιαῖς , 2 αματα τοι da eo me viui siθὰρ iudi κἄας et ιωρ παλράμιγμα. σκληροτATO' δει ριογ λαχιμει αγαθοpyrifinii GH Cum uero Tragoedia praestantiorum imitatio sit, pars acri quoque nos ab exccllentium pictorimore non discedcre qui dum proprias, ue/risci simillimas imagines rcferre student pulchriores sane dc pingunt, itactiam poeta, iracundos uidelicet, dcsidesci dum imitatur, huiusmodici alia circa morcs habentes, probitatis quidem, atq; iracundi ibi exempluproponere debct, uelut fortem Achillem ut ipse Hom crus.

Dat Arii totelis aliud praeceptum,quod pectat ad artificium morum et ingendorum: ducitur ut ex

quibusdam proloqui scin te probatis. Proloquia enim appello decreta quaedam conclusa atqiue confirma ta prius multis rationibus quorum unum hoc uit. Comoediam esse imitationem PiscpowJUm ων, id est viliorum. Alterum uero,hoc. Tragoediam se imitationem praestantiorum. Hoc igitur repetens conclusium Aristotclas,ex eo elicit praeceptum maxime necessarium,quod est huiusmodi.In describendis moribus,cum

tragoedia fit imitatio Βελζονων, videndum est ut poeta effligat os quam aptifime, Crpolitifim fieri potest. Id autem fiet, si non respiciat singillatim ad eius mores,quem syngit, Crimitatur scd ad naturam ipsam,C perfectiιm exempla morum,quorum scriptio est acienda ut si trucundum uIiquem uelit imia

tart,non adissum,quem imitaturus est eduinaturam, exemplarq absolutum iracundier piciata Si prael si iusium,adjrtitudinis,lustities Ormum i sum animῖ aduertat, id quod exactes matrimis ab Hota mero,tu Agamemnone,Vidisse, Nestore,Cr Achillem prim2ς iam uiscribit Plutarchus,uoluit in Iliade, in persona Achillis otiri tim ipsam,ub omni parte absolutum describere. Iuli modi rationem scribendi ut alibi diximus secutus est Xenophon in oro: eundem Plato in rep. describenda. Hinc Cicero in orat. ad Brutum ait Has rerum fimas appellat ideas ille, non intelligendis ollim,sed etiam dicendi graitifimas author, π magister Plato,easq; gigni negat Crait semper esse,ac ratione, Cristelligentia contineri,icaetera nasic occidere uere,Iabi, te diutius se uno, C eodem statu. Quicquid est igitur, de quo ratione, uia di piitctur, id est ad ultimam suigcncrκβrmam 1peciems redigendum Pudetur ob hoc ipsum Plato apud Athe laesim libro duodecimosubfinem hysiuerbis: ἐοικ. Di πλάτα για. πιῖρουσιν coh)tio die γρα ραάξ νομπς, αλλα re et in cims Γιαταρροῆομ λυνοις Ibidem ex Theopompo explicitur, qu u irrita fuerit omnis illius derep. sermo C institutio, qu)dstupra hominum captum, atqiue naturam cum descripsicrit,narranturq omnes illiis auditores stre, quit inpraeclaram reip. institutionem ab eo diadicerunt, Drannidis potiundae cupidi uisse, ubi po stremo de taenocratis exitio haec proferunt uerba: αυτ ἀφελκ&ιρ εω ρὶ se λῆς πλιτειας, ex hocυοιχων νόμων. Hermogenes scripturus tabros moὶ μῶν eandem ilium est ingressus nesiillum bipropositust certum homoncire, ex cuius ratione artem sumeret recte dicendi, sed communem quandam formam respexit,uerba ipsius haec sunt με Ἀωμ

aliquam curejur conantur multo pulchriorem Ufingere, quam est: non enim ad ipsum respiciunt, sed ad exemplar quoddam generale eius figurae sic poetae haec eadem ratio debet esse propo ita in moribus perfoenarum et ingendis. Hinc Horat. ad Pi dites scribens,ait: Respicere exemplar uitae,morumq; iubcbo

Doctum imitatorem.

Cicero uero in Ora ad Brutum politifime omnium de hac militudine loquitur his ite, bis sed ego sic a tuo nihil esse in ullo genere tam pulchrum,quo non pulabrius id Gunde illud ut ex ore aliquo,quasi imaago exprimatur,quod neque oculis,nes auribus,nes ullo fensi percipipotest,cogitatione tantum G mente complectimuratus C Phidiae simulacrin, quibtri nihil in illo genereperfictius uidemus, C hispicturAE, quas nominaui,cogitare tamen possim spulabriora. Nec uero iste miserici infaceret loxisfrinam, aut

170쪽

' laerae, confern Lbati: allum, quo militi diuem ducer is ipsius in mente infidebat ecies putichritudinis eximia quaedam, qliam millens, in eaq; dixtis ad illius militudinem ricae, c manum dirigebat. Huc ectat illa ciceronis narratio de Zcxxi de pictore apud Crotoniatas libro sicundo de Inuenistione, irae illic commode ab omnibus legi pot6h Sed oritur quaestio hoc loco non et is Si eum cxemplar iracundiae, non illum ipsum bono uncm,quem scripturus es aliquis poeta: in lucri oportet vi moribu exinprimendis,nes; exprimere, qualisissesit, sed qualis spe debuit: conseqcitur quiddam maxime absurdum,

nam non exprimet mores via τα μῶμοιογ quod inprimisservanidum es e superius dixitnu . Res pondet Aristotelcs, poetas ctia intueai; turpet rctum mortis metu, inor tamen impediri,quo minus exprimantiuij γ οιαοιον,ita illud ipsum exprimi b excellcntiore quadam seu in eo genere, ii od bi proposuerint, nasti ad aliud genus transgredercturi. id frtasse non cf. cerent, sci: id a prehendedi sed unumquodsgenus perseesupremos quosdam habet decom gradus, absola ijsimum recipi sic am non tamen degeαncransa sua natura, igiepristina, haec omnia significauit Aristoteles depictoribus loquens, his uerab C. παγα γ κῶνοι απο Γι se me es 4ιχωοι μορφ&υ μοi3ρ ποιῶντες καλλιουρ γρχίουσι hoc est,pictores proprium fgiem unicuiusq effinge ites, similon exprimere quidcm conantur scdyrmosi rem e uenustioresu multo. exemplum uero afert Aristoteles ex Homero, Achilli et quod' ag ndo omisnem operam posuit suum egregius ille poeta, Non dis imili ratione Dion ius Halicarnu secus in suis Rhea

thoricis ubi loquitur in ἐγημαασμὶ ων λογων, conatur exemplis Homericis probare omne1cτα monisgenus nam Homerus in Aiace, in bibe, in Nestoreu Phoenice: π reliquis,exacte omn. id exproia.

exemplar ipsum talium personarum,potias, quam daspersonas intuens , quod optimus quisque pocla etiam et icere dcbet summo studio.

Gru τὸ svr la ἐκδεδομοῦνοις λογοις Ins: A. Haec prosecto seruare oportet, in supcr in sensus ipsos, qui Poeticam consequuntur, praeter illa, quae necessaria sunt. Etenim in his fati mur isse penum oro, sed in sermonibus iam ditis satis dictum de his.

Praeceptum aliud dat Aristotcles: ubi late patet priorus illa omnia complectitur, est autem huiusmodi Poetam in Ibingetidis moribus personariim, respicere oporret cos sensus omnes,qiii cccssario poeticensequuntur. Pol irrata recitantur, ergo audiuntis r. Ab Histrionibus in scena,ubi Apparatim est,ergo cactuntur. Duo igiturbensius poeticae acultati inseruiret. Uistis, et auditus, nam culpsscenam, apparatam, habitumq; omnem hi)hionum auribus utern sermonem ipsorum homines Poecipiunt. Pr terea poemata scenica constantsermone, risibino, barmonia. Scrino e barmonia auribris: istbmns oculis percipitur.

His igitursen ibus accommodanda omnis posis. Sensius biduo auditus uisus tit inquit Aristoteles in i Ebro de Sensiu multu; percipiunt rerum ij militudines, di repanti in ingularum reram cognostr tantumq; bubenti imis hominibus ut per hos tam earum rerum,quae men. te agitationes compreben. untur, quam aurum,qiι sub sensium actionem ;odrint, peritia comparetur ii iis quidem,quae ad ni istam periment,magis bomines uisu iuuantur, quam umiitu: ad disciplinam aut e tristitutionem, cultumsomnem animi capessendum,magis conducit auditus. Nam xi pus quam pluris: s arrasci discrentis fornit, quia omnes res, quae corpore constarit aliquo colore praedita punt, Qui l multis uisu percipit ea, quae maxime communius uni, utpote figuram, magnitudin , motum flatιun, numerum. Auditus licio sonos percipit tantum eorum s di ferentiam omnem dijudicat, qua iis adparandam sapientiam, stientiam magnum hominibus praebet usum,non tamen perbe nam sermo, qui per pitur auditu, non est pci siecuus disciplinae constat enim ex nominibus sed per accidens nomina cnim signa quaedam taurum sunt quarundum notionum. M. Cice libro de Natura Deorum primo ait Epicurum uocares oliti insensus eritatis nuncios,e Idcin libro dei egibus primo, pro ei thaec uerba I ominis As, tu quam siret res suos dam natura attribuit, C rerum plurimarum obscuras,tar necessarias intelligcntias en odauit, ita ibianda meta quaedam scientis. Idcincire. in libro qui Orator inscribitur,ait de aridua loquens. Aures, tiri armam aurium nuncio naturaicin quandavim se continet vocum omnium mentio no n. Thomsitis quos Aristoteli sinterpres,librosecundo de Anima,uit quius scisus homini datos a natura taliqua nilin ἰos. recusoratores rerum omnium cum igitursensus biduo tantum habeat uim ii rebvi omnibus perci prendis, er internoscendis poeticac sucullias ad hos omnia reserati. bis inseruiatmo ita porto sic o mi on:.. a co scutati

라틴어 텍스트