In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

발행: 1555년

분량: 306페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

FRAN ROBORT. ET PLICAT.sent ulignotis scripturi. Non quivis arcturi scribendi tragoedias, nam multi con ust, temeret scriebunt, nulla utentcs partium dispositione, nequc perspicicntcs satis, quid deceat, qui diile non deceat epes

extremas partes actionis ita syngunt, ut discrepetita primis, aut cum illis non cohaereant, nes rationem habent auditorum,quorum oculis,auribusq; in primis es inferuiendum. Quid multis absona quam pluririma, absurda uideas in illorum scriptis. Aristoteles igitur dat hoc loco certum norinum, σNetbodu, quaru sequi poctae debent inscribendis tragoedi s. Et nimirum eiusmodi est, ut sit exacte canistruare uolaeis rint, nihil unquam perperum scripturι int, quod iurer rebedipo t. Velim igitur diliunter omnes leaegant, Obstruentq: METHODUM hunc praeclarum Aristotelis, quambit utilius, nihil pulchrius eric ituri pote r. Primum praeoptum est ut poeta qui aggrediturscribendum tragoediam abulum constia tuat Constituere autem fabulum nihil aliud est, quam breuiter coiligere, atq; expilaure summatim actiois nem, ius imitatio facienda est,ex hac re hoc capiet commodum, quod facile peribiciet, quaist sit fabidi, quam tragica,An peripetiam habeat, gnitioncm,emperturbationcm An denique simplex sit,ut duplex. An tota, σintegra,An una an plures agni eium cstri haec omnia ante describatur tragoedia, bubeis recognita. Sed non satis est simplici quada ratione fabula,actionemq; constituere, conari etia debet poetant aptis,oritatis ac maxime ignificantibus uerbis eum constituat, bis cultiore quadam forma expoliatum ponat ante oculo sc nimbucilius dilucidiusq; per 3icie quid deceat,quidve non deceat,quid superis fluum siquid mutilum, nonsecus ac 'olet in Theatro1'ectator, auditorq ipse, qui ligula optime dijudiaca omnias quae insunt, perst icit uitia abulae,s errata poetae, dignoscitq quid tenue, quid exile, quid nimis tumidum,quid redundans fuerit, recitatio enim ipsa e actio scenica omnia detegit uitia, itae ulmae qui latent legentem, scribentcin. Poeta igitur, qui actionem subulae ornate descriptum sibi proposive, rit, quasi pectator quidam in scena intuebitur ingula exacte, intereritq; ipse agendaefabulae,maximum est iudicium uulgian picturi poematibusque iudicandis,nec mirum,si Cicero accommodate ad aures nungi saepe scribendum, dicend inque oratoribus spe monet acerrimus enim iudex populus cst simul concectus in unum, omniaque subodoratur diligenter Poetae iis cillimus Aspropositus in scribendo labor, ut inueniat si πρ πον, inuentumque gyartiatur in singula genera personarum, moratamque apte ab omni parte suam faciat orationem. Sed nulla uia fucilior, apertiξrque est ad inueniendum γγ Tεπον, quam ut abutim constituat, ornateque descriptum sub ciui ibi ante oculos, sic enitiiset, vistatim dec rum uideat qualesit, quomodo questruari debeat. Cici in Oratore ad Brutum est rubis difficilius est iu oratione, quam quid deceat uidere, πρέποι appellunt hoc Graeci. Atquesne maxima erratorum pars inscriptis oratorurn, et poetarum prouem ex huius ignorationesummum uitium in oratioticut in taliqua reis pug mitia, neq; consentanea. Vitabitur igitur ab eo,qui persticiet γοτροεπογ.perst icietur aut facilliarne eo,quo est ante dictum,modo.

e templo exibat: id uero cum non uideret spectator, obscurum fuit, cecis;

dit autem hic a scena cuncto is ob id spectatoribus indignantibus.

Exonplo probat id, quod dixit Aristoteles, nam carcinus inscribenda tragoedia, quae inscribebatur Amphiaratis, cum confuste, temeres omnia proferret, turpitc est lapsius, quia cum tota ipsi fibula in Amisphiarao uersaretur,omnia erant exacte exprimenda,quae ab imo dicebantur,e agebantur,ut ne quid Iratercubcctatorem, ij praestribu, quae magnisiunt ponderis, inprimisq; constituunt actioncm, exemptu sumi potest ex Oedipode Sophoclis. Circu eius personum tota uersatur actio, in actione autem primis consideratur periperia,uis calamitas, pareatitus perspicue suideatur oportet, id per quo ueluti mediaum traii it felicitate in inflicit.item, hoc si lateatlpectatorem, claret autem quotiescunos non exprimiatur euidenter incrito indignatur explodiis poetam. Atq; ut propius rem attingam scuti meus est mos,

182쪽

INARI s T. DC POETIc 1τι non significaseiq; stomnia agnouisse:moerorem maximum no praetulis et ob dfacinus ne irium quamuis per imprudentiam admisum:dixissici insuper decreuisese, mile amplius lucem intueri si ustra postea Nuncius in scena uenisset nunciaris,istu ibi ipsit oculos conlpei spe, ac paulo post ipsemet lugens prodi spei.

τῶ σε χανί e, Et quaesiequuntur. Nun artificiost prolixius loquentem facit Chorum Sophocles,dum exit in frenum Oedipus conssus ocu los, ut praeparatiores in ad eum calamitatem Oedipodis ectandumspectatores Idem Sophocles in euadem tragoedia, ubi locusten facit agnouisse nefariis celera per imprudentium admissu, non eam quidem clam inducit discedentem escena, nam si id fecisseet, A si paullo post Nuncius esset nunciaturus seu endio

illam pontanc peri se minus cui dens suisci actio ulliscis pectatores, di siesura igitur Ioca1te

ei ειαμ μαρ α ο θώδε τώ οδ πὀμπcae επεμψ .u gulam γω αδυρ. Aliquantὸ post. τεκ. 4ιεγ tui πρίςστ', αγκ Ἀχας τυχης in ατευλδ ei ι ιτ si κοον et ει ιο Gg. Et qua sequuntur. Haec igiti irpea te artificioses itu sunt a Sophoclescripta,ut nihil,quod ad actionem primarium pertineae bat pectatorcs subterfugeret. circinus ueria exeuntemsine ulla uidentia iecit templo Amphiaraum,cutota peripetia sub D ex ea una re penderet oblitus enim est poeta,neque uidit, quia confuse scripsiit iraque tragoedia actionean conitituit summatim collectum sibi ante oculos, antequam scriberet M Cice in Bruto ubi de ii Sicinio loquitur, non disin Ie quiddam rcccnset, ei oratori in scribendo contigisse. Sed proferum is situs ciceronis uerba,utfacilius res tota intcssigatur. Memoria alitem tubuit nulla, ut aliquoti qes tria cum propositiset, aut quartum adderet, aut tertium quin eret, Magna haec immemoris ingeni fi gnused nihil turpius,quam quod etiam inscripti sobliuiscebam qiiid palilbarite posuisse ut incolibro, Mnbife exeuntem ebenutu, tum Pansa nostro, rcum curione F colloquentem facit, cum senatum Cesar Cos habui flet,omnis .illesermo ductus e percunctatione iiij quid inscitatu esset actum,in quo multis uer bilicum inueheretur in Caesarem Curio,di putatios essectister eos,ut est conliuetudo dialogorum, cumfer mo esset institutus, senatu miso queinscitatum caesar Cos. habuisset, reprehendit eas res,qua id cora ino post Crdciliceps reliquis annis uministratusci in Gallia Paullo post de eodem reditu totus errat, ut tu eodem fermone dicat insenatus. sure Cosiaenuccedere,sed id dicat ipso Ofexiens senatu Haec sunt igitur repugnantia, quae Aristotcles uocat in ενα, et quae si quis in fuisscriptis non uidet, turpia ter errat se magnopere reprehendendus opus est autem in hac re vitanda ea unimi parte, qr ri

183쪽

x x FRAN. ROBORT. ENPLIcAT. est ferar .m ingeni partium memoria, huc quidcbiles sunt poetae, ubi etiam qui debiles non sunt,

ut deboni hoc adiumento, quod exponit Aristotcles in contextu, coinstituendae summatim ante octia Iossibula, atque actio, quam cit expressurus. Ncqi: alia ratione adductisuerunt antica Rhetores. ut docerent, primὴm in causiis forensibus confidcrandam spe indisationem , et constitutionem cause, ex iurentione accusitoris,m depusione rei, sic enim fucilius tota cutis qualis si quibusq; egeat urgumcntis, quomodo .sit tractanda, cognoscipotest. Verum de his hactcnus nunc redeo ad contextum Arsstotelis. Amphiaraia propter calamitatem in quam apsius est calliditate, C proditione Eripistes uxoris, magna segetcni praebuit scribendi tragicst poetis, cui etiam Alcmaeon filius, qui matrem peremit, Amphiarai patrisulascendi gratia.Sed haec uiuo iam inota sunt, . nos de Alcmaeone superiussitis multa dixistis. Verba illa, ἐπεσεν tali H σκί tiri Carcini in poetam debent resereri, ait enim Aristoteles, ob id, quod uidenter exeuntem e templo non ci et Amphiarau0 Luspectatoribus in ipsistona, dum recitareis tum tragoedia, antegi iam perueniret ad exodum fuisse explasium Sic igitur ἐκπεσω id est cecidi se ob

, mus Amphiardi m ex Philippide citat Athenaeus libro tertio, ubi de urticu sce loquitur crini ijs uppo

naturalibus paratur, quandoquidem hi maxime suapte natura persua/, dent qui pcrturbationibus assceti sunt. Quo fit ut exapitatus cxapitet,

perturbct cy tacta ibi me perturbatus. Aliud dat praeceptum Aristoteles poc scriptur tragoediam, ualde necessarium, salit litiusmodi. Dcbct poeta,ut icilius, aptiusq; exprimat in singulis per sonis animi motiones, ac perturbationes, sermonesque,qui inde proueniunt,ita pingulas cassonas,dum scribit ibi effligere, atq; ponere ante oculos eari omnem habitum tyanimi, tim corporis,oculos,fontem,uultum denique ipsum ut intueri ibi uideat turri tunc enim facillime ea ratione poterit ingulis attribuere sermonem , πρεπον .emex ipsis habilibus Nere mores, atq; orationem omncm, quae conueniat inguises person8. Nihil quis pc dis iciliit est hocneq; ulla in re magis requiritur officium, artificiumq; poetae, optimum igitii fuerit, ut si posit,ipse, me diuersos curum personarum habitus inerat,dumsscribit, atq; effugit huius,illiusve sermones,se totum in istium rurifrat,qiioqisiui oblitus,illum sepiitet esse hoc efficie magnum pondus, itas addet

scamoni, atq; in quamcunq; uoluerit partem animos auditorum impellet, is enim denis auditorum mena

te permovet,qui apte imitatur, is ueris recte imitatur, qui quasi ille is est, quem imitatur, tuscribit loriquentem acit. Hinc Horatius ad Psones scribens ait., Format enim natura prius nos intit ad omnem is Fortunarum habitum,iuuat aut impellit ad iram, , , Aut ad burnum moerore graui deduci emungit.., Post frianimi motus interprete lingua. , , Si dicentu erunt Artuti absona dictu, is Romam tollent quites,peditess cachinnum. Au Tota quoque infra Paraphrasi locum hunc ita explicat uerba enim inlius apponam, es elimose lior quampo in uersione Latina,SermonRpoeticae imma persectio, e laus est,cum poeta ita omnita, narrat,atq; exprimit,lit cm narratam,quasipraesentem sub sensu, a1pectu auditorum ponat,ut non fo, Iam rem narratam comprehendat, sed etiam mentibus auditorum repraesentet, quo intueantur hoc uero, non vis pcriti, e exercitatis os fac tit. Idcinpaulo post. Optimi ergo poterit aliquis resti re ea, qμα

184쪽

Pisonesscribens ait. Proi cit ampullas,Cr sesquipedalia uerba: Si curatio spectantis tetigisse querela. Non satis spulchra esse poemata,dulciusunto, Eu quocunq; uolent animum auditoris agunto. Ut ridentibus arrident,itu flentibus ad intΗumuni uultussi uis mestere dolendum est Primum ipsit tibi tunc ira me in ortunii dent. Telephe vel Peleu,male sit mulidata loqueris,

Aut dormitabo,uut ridebo tristia moestum Vultum uerba decerit,iratum plenuminarum.

O a opter uel uersatilis ingenia uiri, uel furore perciti poetica est, iactenim poetarum aliqui ab ipsa natura ad pocticam bene formati sunt,

olimri nutem amcnte abstrahuntur ech resistes sit hi uim stisint adfingendum,illi uero ad inquirendum, indagaridam.Deducit con

185쪽

Quae tum est,ego licc studium sine diuite uenara Nec rude quid pro sit uideo ingenium,Alterius sic

furore Bacchi loquens libro tertio durum dit. Qub me Bacche rapis tui Plenum qilae nemora,aut quos agor in specus Velox mente nova, qttibus Antris egregi Caesaris audiar Acternum meditans decius Stellis inserere, tam concilio Iovis Paullo post. Nil parvum,aut humili modo, Nil mortale loquor. Furori nim Apollinis, Idusarum,ssinem veteres esse dixerunt furorem Bacchi. Nonnulli Graecorum poetas uocarunt hac de causa ιχ aes παταγγρ, quasi βιrore Naisurum impulsios, ut Musis percupos. Rursius poetam nemo negari oportere inscribendo esse uigilantem, multaq: perquirere,et indagare, qua ad mores hominum exprimendos pectan tota autem haec persticacia menti Go'ips excogitandi,atq; inadagandi a natura prouenit. Hinc Horatius libro Odarum quarto ait. Quem tu Melpomene femel Nascentem placido lumine uideris, illum non labor Isthmius

clarabit pugilem, quae sequiinfiiri nus post,

Sed quae obur aquaesertile perfluunt, Et spisse nemorum coma

Fingent Aeolio carmine nobilem, P. udo post. oriatis quoq; piscibus

186쪽

Donatura cranis libeat uoc . r. Totuin mittieris hoc tuis,

Quod monstror digito praetereuntiunt ις Romatiae dictu brae, a nod iri placeo, si placeo,tuum est ciPlurie enim Honiti tu in his uersibus,nihil aliud significare uolui quam a latura bominesgigni aptos ad poeticon,mire in beatos illos se, cui hoc ab incuriabilis contigerit ut ingenio sint perspicaci uis apto

ad pangenda poemata.

Tertium hoc est praeceptum,qaod trutitur ab Aristotele, oespectu ad methodum qita uti debetpoeta inscribenda tragoedia,s autem huiusmodi oportet imum poetam post ubi summatim exposuerit actioncm,d qitas cripturus est fabulum,eos modo,quo dictum est ante, ingula inspexerit, ut iribit u in ea relap Iians,indagare loca,quibitis apte inscrip in Epi fodia, moniungi cum actione.Hoc praeceptum pulcbcrrimum est, 'utili firmum,eorumssilis arguit imperitiam, qui temere aggrediunturpoemata scribere,ut neq; actionem dignoscunt ab psodijs,nes psodia qualia in quoue ordine collocari debeant, fatis; ciant Cum nonnulli etiam int, qui ne nomisia haec quidem artis, C appellationes partium tragoediae norin quare minus miruri dcbernus tum paucos reperiri probatos poetas. Scribimaue indocti,doctiq; poematam im Inqssit Horat. cc Sed maxima pars scribentium litorat, quo ordine throgrediendum,quae iis ratio' ineundastifcrib ndi Epifodi extrinsecussumunturi. ut toties docuimus urit enim zUαγματα θαγωνια, sed oportet ea παρόνος quod uerbum sutis demonstra debere illa coniungi cum actione ita,ut inferiasint, et cois haereant non secus accublemata tesseruia in uermiculato opere inferifolent aliquantos etiam arctialis, i quid tale excogitari pors,quod Epi odiorum conexioni croni actione similest multo sane aptius excogitantur Epifodis,interserunturi, postquam actio fuerit symmatim conjtitutu, quam siprius ea uoliter: confingere, quam actionem constitueris.Hic igitur ordo seruandus, uia,ratio. incundisscriben

dae tragoedia . hinc irim consequetur illud Horatianum. Cui lecta potenter erit res, et

Nec facundiu desieret hunc,nec Iuctius ordo ceordinis haec uirtus erit,emVenus,aut ego fassor, cevi iam nunc dicat iam nunc debentia dici cePlerus dili trahe praesens iis tempus omittat, e Ηοcame hocspernat promisi caminis author . Omnia enim haec sunt in Epi odiis,ncq sitne his talis ordo,qui proprius est pocinatum,possetferuari ri . uti sutis putere potestum uici,qui rem attent considerare uolueri neq; alio respexit Horatius,quimud methodum collocandora Epifodiorum: sed de huc ortasse copiositus agemus, cu de Epopoeia loqu uri

νω egisεν My δελς, cui ζ ἐλθω τους ρειας. Ad hunc uerbis odum univcrsale illud 'cculari oportere dico, uerbi gratia: Iphigcnia constituta ad ara quaedam uirgo at pix oculis sacrist xx cantium clam surrepta, delata uero in aliam regionem, in qua de ospi tum sacrificia ex lege debebantur,cius sacri ministerio ipsa praeposita est, ς procedente tempore sacerdotis fratri illuc accedere contigit. ι

187쪽

t 6 FRAN ROBORT EXPLICAT. Quoniam dixerat Aristotelis ab initio methodi huius,quam tradere instituit, scribendae tragoediae, a generassem qualidam fabula culi attonissumniam esse colligendum in unum, utq- ob oculos ponendum, ut jucilius camposscis octa intueri,ut sica pendere,qualis set nunc assis exemplum,fummatims ipse exponit generalem actionis constitutionem quandam,qualem ipse requirit,postulatq feria poeta, ant quumscribere incipiat.Sumptum autem ex phigentu Euripidis hi Tauris. γα κα λου εωσῶ - Adeo uocat in contextu, quia speculatio quaedam est actionis siegrega ab omni circi mstantia locorum, personarum, C temporum: lauti ciccro infinitam,generulcms ait quaestioncm apud oratores quam sic σιν uocant omnibus nudatum spe circunstanti js nam quotiescunq; adduntur circustantiae, particularis, tu. 7 f quaestio. Qithd si quaeius, quae num utilitas capiatur ex bacgeneralis fabula costitutionis ecuae

latione: Resbondeo in hocnclati opo quodam perstici pose, qualis fit fabula futura, quam apta ad trista

Cur autem contigerit, ut ipsum Deus ob quandam culpam vcnirciLluc impule it extra uniuersale est quorsum uero, extra fabulam itaque cum accessisset, captus, immolandu Sci mox, sororcm agnouit.

ostendit Aristotclas nonnulla esse optima rationes raetermittenda,quiasiunt praeter actionem cuius facienda est cotistitutio. Siqvis enim quaerat Cur in generulifabulae expiu oricum regionem frater inuis uirginissacerdotis Diariae uenerit . hoc enissequebatur statim ut exaeplicaretur,cuante dictu esset Aliquanto aut post 'atri contigit eo venire. Cur dicat aliquis. Restoridet Aristotcles hanc α πιολιγώ ta cuus explicationem non spe addendum,qui est praeter generalem intimactionis constitutionem. Nimirum in tragoedia multusiunt praetermittenda,lunquum notus' im, alit

minus1bectantia ad actione quae quam maxime implex debet constitu atq; expcdita a plurimis quaestistabus, quae alioqui in ipsam derivaripossenti exempli causas quis dicat, cur Orestes in Taurica regionem

venit monitus oraculo,use expiaret usiclcre matris caesi. Cur matrem occidit quia illa putre peremerat. cur illa patre percinit ut iacisceretur morte liae mactate, cur eam mactauitpater pro incolattius exercitu , monente Calchante uate. Patet longum esse causarum connexionem quae mutuo cohaerent interse. Sed singula ex his causis,una continet perbe actione metica: statim igitur ab initio ιαπιολογια prima excludenda est,ne admittatur illa, cogamur malininsubinde, mox σα tragoediasummum vitium nam actio non erit una, simplex ed multiplex scutipatet.Prudenter tagitur, martificiose actio est ab Euripide constituta,qui actionem est complexus cicuusum actionis praeis

te sit,utpote minime conuelliclitem actioni,quae cinc

188쪽

ata fieret, utitur, inliam Iphigenia,iit pro Urat.

quod non modo sororem, uerum Nipsum sacrificari oportebat, unde quidem salus parta est. e.

coniunguntur hec arctec

189쪽

1N FRAN ROBORT. YPLICAT.ipse quoq; mactaretur,nccdi Pari utcretur fortuna cum fater illius spei. Haec audiens Iphigeniastatim adgnovit Orestem uia cni,ncs mactariit. disr igitur haec agnitio ab illa, quia diuerso modo conficti uisit Praeterea apud Euripid Cresses prioris hicniam agi roscit. Sed Pobides bigenium prius agnoscentem faciebat Ordlam. Aditatu da illa uerba, libi loquitur Aristotcles de Pol idei sim G κἰὶ τ κσει dio at enim jrtus aliquis. Nonne Cr Euripides κώτα - ἀκορ suam confiixit agnitioncm s Rc on cohocici fimum esse, uerba illa ad utrumq; restrenda tum enim hic, quam ille ex verisimili agnitionem confinxit: Nec clint ut modiciusdem agnitionis confingendae ut ijspoctissi uoluerint diuersuratione eundem actioncm phigciata per tructure, late nim patet id quod st cri mile, Cruarium multiplexs st:

cum ueritas uita tantum, implexsilit. Rursus illa uerba perpendenda κ τευ ἴ, 1 σατερια Maec etinim coniungenda cum superioribus quia contincti nem exitiinis agnitionis Agnitio in tragoediis non

f nisi ut diratur ad alium nem: hoc ζt, ut ex ea uilifclicitas, aut injlicitas proueniat. ex agnitione igintur Orestis,er Iphigeniae parta fit utris silus, C stlicitas.

Quo facto nominibus statim substitutis Epistodia aggredi cnda.

Pergit Aristoteles declarare methodum, ordinems,quo progredicia dum est in scribendis tragoedisculiues dat praeceptum, quod est huiusmodi Postquam Poeta actioncm constituerit satisq; intuitus uerit generalem ipsius constitutioncm sine circumstanti siti dictum est: dcbcbit mox apponere circumstantius personarum Cylocorum hoc est ipsi nomina ut ex gin crati particuLris actio at 1imilis sit, res crisci quaestion imitae Rhetoru,ncq tantu nomista imponet illis persionis, circa quas poti simu uersaturatactae .utpote Orsi, et Iphigeniae: Sed considerans, quot,qualia .requirantur Epso diu nomina quos imis pone ij personis ex quibus Epsodia fuerint dedit cenda, excmpli cassa. in Euripas big. Diades Thoas,

Bubulcus. tron nulla enun nomi ta aut uera prostru tu certorum hominisi ut oludes, Thoas,et reliqita bulasimo diluta generalius pellatione ictu sumuntur, ut ibide Bubulcus,ac παχ δαγιωγoe, apud Sophocle in Electra,Cr caeteruid genus, in choris quoq; eodem modo, nam nunqua certae personae in choris loquuntur, sedgencrali appellatione costunt aut mulieru, aut uirorum, qui aetate distinguunturi utiquundo enim senes, liqitando iuuenes nes uerb hoc difficilefactu, cum enim chorus seinper adiutorem se praebeat ac si aforcinalicui tales personaesierint fingendae, qualis fueritissa cui σαγαγωνιθιέ. Hinc apud Sopho clam in Oedipode, Chorus complectitur uiros prouectiores, ciues Thebarios, quia σαυαγ-i ετα eae

dipodi. Apud Euripidcm in Iphigenia chorus constat ex mulieribit aequalibus ipsi Iphigeniae,quid ipsi Oispem eruiit luturae. Haec est igitur ratio confligendorum nominum in tragoediis ac finem cininisse oportet citis, quξφs,unt dictum ab Aristotele in tragoedij aliquando omnia confingi nominu aliquando uno uero retento reliqttacoti fingi, aliquando omnia veru prostri certarum persoriarum Sed considerandum

quid post imposivionem nominum Po tam ciscere oportet. Debet, inquit Aristotelcs,operam suam omnem ponere Poetu in Episo ijs constituendis.

Orcstri propter Laena c. aptus cst, salus p per X purgationcm.

Post ram Aristoteles inicthodo, ordines tradendo, quem inire oportet scribendurum tragoediais rum docuit, quo tempore primi insunt psodia con)tituenda in fabula Dutpraeceptiones duas,quae peratinent ad artificium Epipodiorum, quarum prior st haec. Videndum diligenter, ut isodia sint propria, comunctas actioni. O 'invia uocat ipse egitimuliertit Paccius non sitis apte, uti mihi quidem videtur. NaAristo sciitcntia cris, ut Epipodia ducuntur ex rebus agnus R, 5 iunctisq; C asyctis aductionem: quae enim docet Cicero in Topicis 1 ct uocari, haec ego putarim ab Aristo. uocari hoc in loco οι κω et Non longe igitur ducuntur Epi odia oportet a rebus longinquis Rhetores ubi prooemiorum trudunt artificium, monentstparatum spe non oportere exordii separatu enim est,quod non ex ipsa causi ductum est necβcii tuli quod membrum annexu orationi. Exordium quippe,CzEpilogus quid aliudfunt,3 Epipodia quaeis datu orationisforensi. Ead c igitur ratio praecipiodis in bisseruada Praeceptione hac, utficilius inreuligeremus, qualissit, excpio declarauit Arist. quod cotinetur his uerbis. οἰον ti μανι et δἰ ne

istius

190쪽

Hur tragoedis, que Iphigeniam Tauris inseribitur nefingillatim omnia plodia cogeretur recensere: quamuis enim plura pisodia ut omnia tamen ex eodem manant filic hoc est insania Orestis, quae erue expiandum quidem non inest in fabulased breuiter narratu C extrinsecus posita gignit omnia Episo G fabula materiem praebet semper igitur psodia conjicere uolenti,respiciendum est ad proximum causis actionis sicuti tiam sophoclesfacit in Oedipode T rarmo. Nam actio est. Oedipus ut agnouit Apuratrem Laium peremibbe, tum matre concubuisset stipsium excaecauit regnoq, pulsu est causa proxima ammonis,pestilentia est,que impulit Oedipodem, ut mitteret ad oraculum, a quo tulit responsum ex piandam est necem Laij Hinc omnia manunt Epifodia. Et psilentiae quidem breuis quaedam mentiost in prologo scd apud Euripide insanis in prologo non est ulla mentio:ex quo obseruari potest, uel aprois xima causa prologum ducendum uel si libuerit praetermittere,aliud extrinsecus qua Tendim essesculistiscit Euripidos, qui prologum asomni Iphigeniae duxit: non ab insania Orestis, de qua postea in quodunt Epipodio breuiter meminit post agnationem, si ea causa est quodammodo ipsius actioni proxima. Rursus quoniam cuti proxima causa actionis ui insania proximam uoco, quia aliae multae cause hanc ordine collocataeprecedunt ita usterum causim ueluti finem, cuius gratia, postremo loco, post actionem statuere oportet, ut actio mediust inter hunc, illum causa ueluti ni cuius gratia in tragoedia Euripidis eadem est,expiatio insanis: ta sicci a Radmisi in caedenti matre dis exportatissimulacrio Oedipois de autem averruncatio pestilentis .e irae Deorum. Sed summi est artifici , hanc non inserere in tragoedia. Num quamuis hocsuerit ab Euripidefactum Sophocles tamen non feci se uidetur, uὸ dest multo artificio sim: Euripides dicentemfacit in quodum Epifodio Orestem ste)lienise sui expiandi causa, exportunis di DLe ululachri ab equitur igitur expiationem,quaest hoc modo, praetenditurfuga, d liti cautius irrpositi simillatiphlcnia expurgandion mulachrum Dcae,quodsi erat incestatum intuitu nefar*hommiscui matrem peremera cxpurgatio autemst ablutione aquae marinae atque amouentur procul Tuumst aethae,nici inivrcsci turi uerum praetextus hic commoditat fugae,Cr exportationi simulachri magna 4,πt,dum igitur praetextum fugae quaerunt,expiatur Orestes, exportatur in Graeciam simulachrum

quod uadiuuante Iphigenia, praeter id quodsperunt cum pauliantefuisset'eub ea mactidi . sed apud Sophoclem illudfactum quod erat propositium tanquamsinis, non exprimitur, sed actum intelligitur, dum ulterum fit.Atq; haec proprie in tragoedijs uocatur per etia ut aliquid agas, quod o proposueras tibi agcηdum,m id tamen agendo confcquare, quod in animo habeb tibiq; ab initio proposuerus mquo perspici potest, id quod in primis proponi debebat agendum. erat in animo, ut ageretur,frtutibseri id uero quod frtuito,et ccundario modo factum, primariu illud cossequi debebat tanquam priuia riuferi perinde ac si illud ab initio fui Ict propositum,quod ageretur in Oedipode igitur SophoclAperspicere licet de pestι lentiae diιerruncatione,quisitis erat in actione,nullam posteas euentum narrari,qui non erat in primis propositiri si imitatione actioni Cm quare atκ cognosius,quuIus peripetia Hanc ego discrepantium, quam mihi peripexi se uidebar in laudatifimis horum duorupo

rarum reagoedijs,exponere uolui non quod unimirifit discedere, aut*admpto Aristotelis,qui Euripidis uestigia in Iphigeniasecutus uidetur Hoc igitur doctorum uirorum adiscio perpendendum etiam atq; etiam rcsinquo.

In dramatibus itaque siue aestibus Episodia ipsa breuia elle debent, contra in his longior Epopoeia fit.

Alteri in hoc est praeceptum,quodspectat ad artificium Epi Foliorum Dramuta uocat Aristotelist diam, comoediam,reliquas huiusmodi

popoeia uerblonga esse, ac produci pro urbis MEpi sedis augetur: sed Epicum langiora, plura vetultorum annorum Tragicum Poenia non excedit periodum unius Solis: cesse est lutur, ut breuia illius sim Episodia. de qua resuperius locutiliuimus, ubi diserebat Aristoteles de longitudine fabularum. Nec

multo post de Epopoeia,ela' incremento, quod totum per Epi odiast,copiosius loque muri quo laco cisti οι omni artificio Dutat Aristoteles. -

SEARCH

MENU NAVIGATION