In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

211쪽

etoo UR AN ROBORT. ET PLICAT.fuissee,e Icues circa ervion uestructurum,cir dictionum significationem. Nimirum euessae, ac fise contemnendae sunt cavillationes grammaticorurquid enim quo rem 1οc an illo modo interpretera uerba H merica aut quae tandem utilitas ex bis capi potest

Quapropter faces at haec consideratio, perinde ac alterius lacultatis,

, non autem Poeticae propria.

conclusio estsuperius dictorum omnium bui nod cum igitur baec adpoeticen nonspectent, omittenda unti relinquenda alijs,qui minutiorem aliquam facultatem seu artem profitentur. Grammaticos,o pinor, intellai Ari Itoteles. Nec ne causa θεωρημα uocauit, cuti etiam in Topicis libro primo desiniens

, nomen, verbum, articuluS,casus, oratio.

, Aptifime locumbunc in ua parapbrasi declarat Aue eLait enim si rata, in quae resoluitur oma, a nis oratio poetisa sunt octoi sic enim debet ortasse legi sile locus) iteru,bilaba, copulatio, nomen, ver a bum,casus,oratio: uel etiam sic: Sunt quinque, staba, copulatio, disiunctio uniuersilium, caseus, oratior, nam per uniuersalium disiunctionem intellexit nomen,uerbum, ejarticulum, bis enim uniuersalia distinis N guuntur,ac di greguntur in particularis,exempli causa addito articulo, disiungo marem aformina, addiis dis to nomine,rem particularem distinguo,addito uerbo,tempus certum significo.Sed omnino in hac diuisiois ne defuerit itera quae non uidebatur essepraetermittenda, quamuis postea alium contextum declarans ait: Elementa uero II il :barumsunt res, quae diuidi non possunt, itarum natura est ingredi ins Dbaru comis positionem re est itera simplici fimum eorum, ex quibius constituitur oratio. Sciendum vero Aristotea Iem uocasse hoc loco it langumsermonem de aliqua re habitum, non sicutigrammatici olantprostra is re pro dictione, oesic etiam Iibro Rhetoricorum tertio ait: ργωδετ iosogλΦνυν σανουχιά,

cibo λι' ἀι hic periodum uocat Uιμ,est enim prolixa narratio quaedam: patet autem hoc esse aeae

risiimum,quia Ιεω partem statuit esse πουλλογον nam per λογον intelligit collectionem duarum, trimu ue, aut plurium dictionum aIiquid significantium, ut Socrates coenat, Socrates laquiturcum ruinaetbippe, quae huiusmodi uni P it mirari*rtasse hoc Ioco aliqui cur Aristoteles in poetices tractatiaone agat debis, quae potius ad Grammaticumspectant. Respondeo, grammatici quoque munus esse, haeceon derare,sed diuersa ratioticialiumq; haberesibi propositum finem. instentanummatico blapropo sum est, ut partes orationis apte interscconnecta structurum s rectam ipsius faciat. Hinc Tbeodorim Gaza uir doctisiimus,qui summo ingenio methodum istam conscripsit, aitsub initium Iιbri quarti: Mιταμ, δε ἡ Σ σαυτ εως στρυχογου μερῶν uetr&g,Ηαμιιαπικρυγα ri uia ista ταυτα Θεω , pix, m ρμγ πιιέντης σιω-μωρ, η απιλλογουΘGz Uαγιιιτ αυετρα ὁ κπτου τ οπιωτου λογου μεροωσκε diti ciu&: nuru κλιπιως .uχΗμαῖ ῆ, ορθοὶ et Greg., Θατογκῶ οδιαλεκτiκώς- συα ογιτικυλογου νεν se et tuo νώατω. b, sinματο- η L Gτασεωρ θεα es. Haec ego uolai Gaetae uerba apponere, quia tanto artificio uia dentur esse prolata, ut agnoscam eruditifimi illius hominis miram quandam industrium in discernenda methodo hac, et distinguenda sicutifolit in reliquwartibus e scientijs Aristotelas, cum opus est tanatis meherclefacio Guetum, in hoc praesertim quarto libro,ut nulli uel in postponendumplitem. Testaritur Dion 'sius Hali armastu in libro, et cruruθάσειουρ,Theophrastum philos bum doctifimum olim ἰιbrum scripsisse παχ λψε- ut ne qui0ῆrtasse putet Icuia haecesse nequestisdignaphilosopho Hec ego eo libentius prostro, quia ea insolentia sunt huc aetate nostrates philosiopbi, ut quo fordidivi, impuri riuues loquuntur, esse doctiores bubitum iri existiment. Sed uelim audiant uerba Dion j, ut cognoscunt quantum operae elisu in ipsis dictionibus dignoscendis 2 eligendis postuerit Theopim sici στα

212쪽

n , π interuallum, uelut corporκ magnitudinem,uel perturbutionis alicuius uim

mortusucit,quo loco fontium undarum ad littius factarum ignificare uolens ait: uia νερ Βοόωσιν ρ γομα die αλὸς Ιαi. Sicliti Vergilius apud nos, strepitum nauticurum funium significans: Stridorq rudentum. cc Hanc igitur utilitatem Oevius is rubui uinco deratio, literarum sunt enim ut inquit Dioiosius

sepe ταλι αμαατα μιμ. ακωτατα ut apparet in hoc uersu Homeri:

σμαραγδῶ est . ποῦ inrig. Magistra borsi omnium nutura est, quae nos aptos reddidit ad imitandas uoces, sonos adaptatione, Creonilexi ire mutua lite mi lim,eπβ aburum ut mugillis boum, hisnitus equorum e balatus ouiu,

Crferraestridorem, vetitorum fontium his exprimamus. Rhetorice quos uo Oratori prae scribit banc eundem iterarum, stilabarunis conisecrationem nequesane quicquam illo in hoc poeta ab oratore, uno excepto,qubdadstrictior numeris,esertatbmo est Poetae oratio exactitu hac de causa singularum literarum,C βllabarum naturam, uim connexionem msonum considerat, quAn Orator. Hinc Cicero in eo libro,qui inscribitur orato uit. Quod cum itast, tamenes, quaesupradiclusunt, plus indi putando, cquim ea, e quibus dicendum est,dignitatis habuerunt . de uerbis enim componendis, esedes siubis prope cemodum dinumerundis, πdunetiendis loquemur, quae etiamstfuit, cuti mihi uidentur,necessaria tamen cfunt magii centure quam docentur est id omnino uerum,sed proprie in hoc dicitur: nam omnium nidis gnarum artitum, cui arboriιm,altitudo nos delectat radices,stirpesque non item, sed esse illa ne bis non pοωtcst.ΗCcisse.qui plura uolet cognoscere, legat librum Halicarnasei rsu. τ 3 ἐσεως, ubi uir ille praeis clariis,fingularium iteraru naturam contemplanslγllabarumque connexiones lenes, aspera dijudicans, sitis ostendit, quomodo inter se obriere debeant, ut uoces concinnas, orationemque suavem efficiant.AΠαstoteles, quisciebat tractationem hanc communem esse Oratori cum Poeta,libro Rhetoricorum tertio ait, se dedictione in libro de Poetica locutum exactius: ἄς φανερὸν ori χ απαντα, ολ λύεως αμωττων,κκ&ΩMγντ ον uiu ig, α όλ πα. πι-τνρ,οιας εγοψζν,πα δ εκεινουρειρού v Mi m ι πικα tar. εςobo ἐκAνατεὁεωρημανααx partibus connumeratis duas tantum,aut tres confluerat Dialecticus.Nomen, verbum, Norationem, cuti putet in libro παῶρμ amare non intue

tur enim, atqueperpendit dialecticus literas, σβllabas, cum nullum sum ipsi praebeo ad conficiendis ratiocinationes, e demonstrationes que hinc Artasse omnis desidia manavit dialacticoram,uc philos phorum qui,quod accuratum uerborum, Fllabarum,itterarumq; considerationem uidentes boicut elis, Oratoribus non esse necessarium ornamentastermonis negligere ciuerunt. si testatur Halicarriti asperus nonnullos non desivisse, qui, ne negligere uiderentur ea, inqui bire alios gloriam sibi magnam parasse uidesunt: libros conscribere conati sunt, de ornatu orationis, πapta uerborum collocatione,

C confirmatione quamuis parum filiciter ipsis res cesserit. bo πιιι, β qu alius, de dialectice

oratione

213쪽

ii Elcmentum indiuidua dicitur vox, non quidem omnis, sed illa tan/ tum, ex qua suapte natura intelligibilis uox constitui potest quando/i quidem dc indivisibiles sunt ferarum uoces, quarum sane nullam clemen

a tum dicimuS.

Partes ea quas superius enumerauit, singillatim explicat,definiis Aristoteles, ac primum, element seu literam, oga Graecis dictum pilae , s Gχων, quod estferie, mordine quodam deinceps ince dere,non enim fortuito collocantur inter se ad constituendam bilabum sed certa quadam ratione cohaeis rent. hinc Gaetu docte reliquitscriptum libro quarto uae Methodi: γαρ ως ετυχῖ πιχειον iast τ' a' κετρα αMΛMιρεις συασιν συα α ρ,αM.' ωρ, Zτdνομα δηλs τειχει τε, γοωταύωρκι- νόμω/α de σαυτασσε a m λόγον Dioiosius Halicarnaly.in lib., oro σεως alia quadam ratione uocata ait πιλῆα, a similitudine quippe elementorum,his uerbis: παμματα αν εγι 6,οL

quae non diuiditur,aut diuidipotest hanc definitionem ab Aristotelesiumpsit Gaza,cum ait: α κτέον στ

Elamentum est quiddam simplicisimum, ut ait Averroes ergo diuidi nonpotests butusemodi est ab hoc incipiendums uoluerimus ordinem naturae sequi, ut progreditura plissimis paulatim ad compositata.Hanc rem quos animaduertit Halicarnaseus,uit enim elementa, seu literas seprincipia humanae, uraticula s uocis,quae diuisionem nullum recipiunt,ue utilius uni haec : αγρο ιλλ άσὶ Pl . ωοανης, κνι ναρθρὸς φωνας, πιινκετιδε χνα διαρεσιν.Sed quia etiam brutorum uoces indivisibiles sunt, nequis putaret hac definitione ipsus contineri: ait Aristoteles, es παῖ δε Cr quaesequuntur, hoc est non omnκ quidem uox indivisibilis est clementum,sed ea tantum, ex qua existit, ac gignitur vox, quaestissum Uiqucin habet, e intelligipotes haec ita est quam Halicarnasseus θοωτπνω,1 et βαθα Θρον vocat Averroes quoque in sua paraphro ait: Et quoniam uoces, ficusoni bestiarum diuidi opossunt in literas . propterea dicimus, nullum uocem earum compositam se extiteri Mneque ullampartem

vocum illarum esse literam.

, Haec uocalis, siue semivocalis, aut etiam muta appellatur.Vocalis,qus, sine ulla prorsus adiectione sonum, qui exaudiri possit,rcddit. Semivoca/, lis,quae non sine adieetione ut γ,ρ. Muta, quae cum adiectione per se nul/, tum omnino sonum reddit, adiuncta uero his, quae aliquam uocem red/ο, dunt exaudiri potest: ut γ&H.

Averroes locu hunc ita explicat.Huius uocis,quae Istera 'partes sunt,litera uoces e litera consi nansier habet duisparus: una λqηxpenitius non recipit protensionem, sorando altera duum Messa

214쪽

nam id non ignificultam dictio ed percusionem, C colisionem, estimpetum quendam. Atque sane hoc

recte explicat Aue oes,ait enim consonantes egere,in pronunciatione, percusione labiorum,linguae, σfaucium,alioqui exaudiri non poscis qua non egent uocales nam sine hac percussone, ficu impresione ais biorum, lingus perbe exaudiuntur. Ideo Aristoxenus,ut paulo ante retulimus ex Diso io, uocales appellabat φωνας;σconsonante ψοφουρ. quid enim aliud est οφ quamsonusquis πι- οῖσδε, es Locus est apud Aristotelem Iibrosecundo de partibus animal ubi delingua σ&bij loquitur,in quo lagas quae tim quaespectunt ad hanc re cr&λ ,quaest pronunciatione,qius ibiscribatur πῖbζολκ. Urebas uni haec,quae ideo a me apponuntur,quia uidentur hi nolocum multu illustrare pose. μι γλωττους μu πιι τνς πσνς, δε γον χειλῶl υγρωνίκων laus cph εγρε α τα πλεις γραμμα- των - Hi γα γλωτ se εισι ore Γλλω τὸ ξ συμΩλοα λ χροιλων quae omnia con sideraridit diligentius ab ijs qui circa metrauersentur: τίας δε ταυτα, σταῖς ἡ τινας εχ ει δια ορας, egia otii εδει Miae N μετρικων, uti etiam pauta po tin consequenti, Galae itidem cotexit uitin hoc libro poetices. Idem Dioiosius, ibidem declarat apertius alia quadam ratione, quae uocales dican tu et quae consonantes. δὶ si τέα διαφορα cta, sic cp-θντων α uesti κανες τὰ ψοπ

ctan illic igitur legi posunt. erroes infus Paraphra fide is omnibus ita disperit num apponam ipsius uerbusculi adhuc fici multis in lacis,aliquant elimatiora, o puriora, quam interpreti ucsone Gguntur.taterasemivocalis est,quae babet cum uocaliprotructionem quandum, emnon habet per siesonum, qui exaudiri posit. latera uero consonans est,quae cum uocalisonat:sed perbe posita,non babetfonu,qui audiri positi sicuti uocalcs habent intelligo aut sonum, qui exaudiripotest, in consonantibus, quando componitur cum ulm,tarsimul cum eosonat. Et consonantibus quidem non inestsonus,nis quando componuntur cum illis,quibus inest sonus ersunt quae apud nos dicuntur liter quietaeseu mutae

Haec differunt inter se figura oris ocis, aspiratione, tenuitate, longitu/dine breuitate, acumine, praeterea grauitate inflexione de quibus sane in his, quae ad iractra portinent, consideratio propria est.

Postquam lamenta diuisit in partes tressingulass definiens explicauit: nunc dii trentiam ipsoru deo

clarat, qualis sit. Ac multissane modis tum uocales, tum consonantes, tum semivocales intersie differunt.

215쪽

αρ FRAN. ROBORT. EX LIcAT. Restondeo,cum poetarum oratio numeris constet,siuauitatem j liquando requirat, genitate,aliqud tadoastineritatem,non posse nossemapte eam conficere,aut intemnoscere,nisi bis di Pretia cognouerimus. Ac de uocalibus primum loquemur, dis unis esse uerisiimum ostendemus. Vocales numero septem sunt.

CIongae,u,ω. duae breues, ,ο tres ancipites,ce-υ Graecarum literarum ego afro exonpla, quia Aristoteli ucstigia sequorifuctile tamen bac norma etiam Latinus perpendere poterimus. Omnes uocales prora fruntur,arteria1piritum concipiente, valde taplici qua in orisfigurationetlinguae ; ne ullo pror sus labore excurrentis,sed plane quiescentis. Ex his quae sunt longae continuum quendum,ex productum ea mittunt sonum.breues autem uno spiritus ictu,σbreui arteris commotioneprostrantur,breu sfaciat forium. Ancipites longae fuerint,longarum si breues,breuium naturum imitantur. Longe igitur in proatitione multum tempor/fonunt,ac exaudiuntur,ideos suauistinum,grauitassis pletium uocem efficiunt.

Breues autem,quoniam cito prostrantur, statim praeteruolant aures, deteriorem ficiunisonum atque ut Halicarnasseus at πικρόψωνι ΓΒ, κλαπαδον. που nχυ. P terea ex longis maximesonorum est oe cum Iongum est, prosertur enim hiulco ore.Praetereu etiam , num rotundatur in ipso prostrendo os,m contrahuntur tibia,ut curventurpostea in circulum ueluti quendum, ρογγυλ, α inquit Dio-

- situ o, ,κρα-ις ελλει ταχειλν Hec igitur harum vocalium natura est, quorum concursus maxime uitandi s uulcum enim erelanguidum reddunt orationem. Quod si haec itasse habent, iam ut Apate opino quomodo diserunt interse 2 ιμιασι τό mi το ν χιιακει, - θραχυπν-G -τπου. sic enim ait Aristoteles in contextu quatenis usum poeia praebeant,m quomodo ad poeticam facultat ectent Quatenus ueris emtud consonantes, semivocules,idipsum etiam demonaestrari potest. semivocalibus aliaesunt implices,uliae uni duplices,simplices uoco secutus normam Halicarnasset λ, ν , num minutalibus ad uerba respicientes quaedam baotona appellarunt grammatiaci Duplicessunt tres, be A. singula uero harum quatenus ad poeticen, erraetoricen pectant, ita dijudicuntur Grauiorem constituunt β abam, ac dictionem duplices quam simplices, persectiores ensersunt euiores autem esse uidentur simplices, sonum,qui uelocius praeteruola efficere, quo pacto autent singulapronuncientur,quas, figura,singuae motu,dentium,edifaucium statu,est diligenter emoratoriri, poetae considerandum,quia naturam ab haeaccipit aut senem,aut borridum,aut turdum,aut celereno dictio postea etiam oratio,quae ex dictionibus constat. Suavem facit orationem λου est ut ait Halicara

παἶv. medium quendamsonum ac naturam habent me p. iuuenustam autem, insuauem reddit dictionem,emorationem, o .atssifrte aliquando contigerit,ut crebriit ponatur, valde angit aures auditos rum. θνοωιρουργα κρααλογου numprostrum Halicarnasei uerba)μαχλον, αυγι ρ ἐφώcribas

δο- pome συειγμορ,rdia igitur ueteres, qui apte ibere conatisiunt, si uidentur neq; defuerunt olim,qui integras cantilenas, moeniat conscripsere ασομωρ quod testimonio uersuum Pindaripa orabat Halicar ut illic uidere quilibetpotest: ego enim,ne Iongior , praetermitto ex duplicibus muta defugiendum,quia eundem habet συίNγμον caliquant)suauius is fauton asperius, e babetp αterea eundem συ&γμου,quem improbari diximus in dictionibus. Alpirataru quos,uc tenuitim emin diarum natur ejustest poetae pernoscenda eadem de causa'. diuerso enim ora, lingue, faucium)latu, ac motu pronunciantur,cum differunt Alcea υτηπι,- ψιλοτντr, nam ὀιλου est γ, τ. lac, os μουσον K. quibus Aristoteles in contextu. Respiciendum praeterea ad accentum dictionummum I peracutum, aliae pergrauem, aliae per medium prostrantur: medium puto ab Aristot uocari,circumflexμ omnes di frentiae literarum,de quibus Aristotcles loquitur in cotextu,declarata sunt, ac irarum usus domonstratus,qualis sim quomodo Poeta instruia Multa potuisseem ex ciceronis lib.deor. II Lex Quina tutatu etiam lib. II.apponere,sed ego vilicarnasseum inprimis cxplicarem erat igitur qui uolet illic copiose. Erasimus nostra aetate abhinc plures annos librum edidit DPronlinciatione, in quo omnia exacte explanavit, quae ad hanc d putationem pertinent: non quidem ad

Metoricen,aut ad Poeticen restrens,ut doceressuauior grauis ins πρdulfuκ Batavis, Mollandis,caeterissi genus hominibus,qui in Latin8, Graec8s item prostrendis. pingue quiddam us horridumsonant,rectum pronunciandi nomiam daret, eorums uocem leniret, ut inflecteret adsuauitatem.Adnotanda uero diligenter illusiunt Aristotelis uerbam contextu, α --δικ μμ λαθιήεπι ῖ re; κει θεωIQ. ait enim exactius de his loquipertinere adesiim qui cinciris

216쪽

IN ARIST. DE cin ros metris laquitum ea utrinfacultas particula quaedam grammaticae est, ta inferuit poeticae, C Rhetoricae

aliqua ex parte num 'ipsa numeros ficiscit metra autem numerorum partes qr dum fiunt, ut ante coispio ut declaratum uit. Dionysi Halicarna flocus est in libro et Q --περ vi loquitur denumero, C ordine literarunt pulcherrimus,ualdes annotandus ait enim non ud Rhetoricen pertinere eum disputationem ed adgrammaticam,ta metrica facultatem:non secus ac Ari Poteles hoc loco Verba illius sunt haec. tis uia ζ τουτωPθεωροαλφα αακugo χι πικrig, GLSM de UMGόαρ ικ οτέρα.Neq; est, quod miretur qui pium dixi spe illum hoc esse munius philosiophiae uerissimum rum est,quatenus mater est, ultrix omnium artium, stentiarum,ttim quae circa res,tum quae circlois rationem uersantur. Non sunt utilem praetermittenda uerror uerba, quaesunt in Paraphrast, ingeniose enim. docte locum hunc explicant untauicni haec. Et iterae istae diuersesunt fecundum dineinitatem

figurarum oris, locors m, qui biis connectuntur,er unde progredi incipiunt, praetereufecundum breuiae tutem,emlongitudinein grauem quoque Ur acutum accentum, e summatim ut dicam,fecundum omnem terminationem, tar extremitatem,atq; media,quae inter ipsisfunt: haec uero copiosius declarantur ab his, qu de concentibiis, metris,atq; omnibus proportionibus poeticis loquuntur

Syllaba uox est nihil penitus significans composita X muta, Muoce aliquo pacto habentem ana, ctiam absque et syllaba est:& cum e ue 'lutina sed harum disserentias Xaminare, mctricae artis cst.

PostquAn elementum definiuit, eiusq; partes quibusl modis interse diserunt degiruuit seriem disputationissiccutus, explicat, atq; definiuiti daba. Sed miretur Icinentum, literamq; definiens,numerum ipsarum,quo sint,non i siluit. RVpondeo, hoc non fuisse necessarium, quia nonspectat adfacultatem poeticam talia perquirere Atq; hoc sane, fruti multa alia, docte ais

tanquam ministrae conclusi cs,ex quibit tanquam principij ccrtis, Uriam probatis licitiis tui 1 putationes. Verba istius fiunt haec nisi δα- εν μητί οδ υ τι κριο- γλαουρὰ δε νοι πιιδὶ κναυα - φωναραρχαρ, ατα συμἶ κοτα Verum de his buctenus uinc est abae definitioncinexplico SYLLABA suox,quae iubilsignificata oc additum est, iit distinguais tu adictionibus monos abis,quae quidem ignificant,sicutipatet. Sed cum significant non iam fallubri sed dicitiones uocantur. OMPOSITA minuta, uocem habente. Compositam uocu ut distino, ut ab elemento quod inplex est G αHιο ρεπιν, sit paulo ante diximxs Componiturat tem ex duobta: ex mutuscilicet e uocati . nam ex duabus mutis,lici ex inlita,C semivocali non potest conscis,llaba.ut βdicus M. fine et uel alia uocali non erit 3llaba quia nunciari non potest. Oportet enim fallabum,cuni se dictionis pars,enunciari alio it 1iβllabae non enunciarentur singillatim per se,ncq dictio exf3Zibigeompositusimul posset enunciari.Verba Graeca in contextu in uiugatis libris ita leguntur σωυθετ ὰ, νου, o φωνί- οντο- να γα , Η Ο - α συα α v α μετα- et Oio morare. Sed consideres,cor ptu sunt,et mutila. Ego igitur ex lectione mani cripti libri,quis apud me itu corrigo. σαυθετn θαφωνου, sχω - ον2e, γ' Ηι es τοῦ et δε συMata, i Mae με- τα M. α olopso γρα. Avcrroes ratenus yllaba dicitur composita ex consonante, uoculi pulchre ortae explicui,ta ingenio 'nam ait consonantem esse tanquam muteriam. Vocalem uero tanquam scyma. Sed apponam uerba illius, ut ucilius res tota intelligat: r: Ullaba est uox composita ex iteris uoculibus, s

e consonantibas nihilsignificans. Osummatim sciendum est,quoniam tibY eu distaba ex duos vi consci

217쪽

FRAN ROBORT. ET PLICAT,

, , tur,alterum in edepc tanquam materiam hoc est consonantem'. alterum tanquam fmum, hoc est uocale A, C ideo a nosti utibus homιnibus uocales uocantur mouentes,C excitantes mutus iteras. Haec ille. ex quia, bus patet quomodo straba dicatur coposita Dion situs Halicamus in libro or g Murn. εκ fu,, os αμματα πηοντων τ ῶ-ας, Fchmotu Ag mi ostia ον τα νώω καλήμ α e,iνον πα, συMactet. In fossabis Poctae r Oratores duo con iderunt. breuitalcmseu Iongitudinem,Crsonum, quia, ex his cum conficianti r dictiones, Crex dictionibus oratio, plurimi restri quales illae tui: componuntur agi per hunc methodum βIubae,ut idem docet Halicarnass. primum enim aliqua uoculisse longa, seu brevis:nuda, simplexq; constituitur,quae distabam perse constituit vipatet in dictione ιδος, in priore γyaba. o. huic iteraesecus stabae si apponus f striba ροδος remanet quidem cudem 3Iuba breuis. Sedμ ascipientuliqitam mutationem additu prima litera ista p. Praeterea strusis huic unteponas ullum literum consonantem ei mutumself llaba Vo,ut in dictione λογαρ. Posircino tuliam illi anteponas fetβllaba ero ut in dictione τροφοςscujoορει. Η 'cpostrema qua quarto loco enumerauimus maxima est omaenium,er mugi copositu Tcrtio itidcm loco expo ita bilaba magis idcin simplex quam quarta, sed magis compo situ,qua secunda, sic reliquae eode modo. Triblis igitur additionibus,quaeproferripossunt Graedi ci π1ΩΛκχeακουςὰρ uocant auctu fuit distabuissu, irritis nihilominus relictu est. Haec omnia nos di se oportet oratorem, poetam, ut complicaresciat litoras Cridi ubus conficere,complexioncms horria is dam,Cr Oerum uitare possint ita lacus postulet.praetcrea consideret breuisne Lan langa. nam ut Haliis, carnaly.uit, , cui ut iis αμ ιν υ ί- ν λογοιρ ιυις Στο πιι ιμασιν, ἐμελ σι o. υθ- μετPων κατασκόbα ομνοις πασα 2ρvGre,19 παῖ μακνα συλλα . Sed exactius condi, fiderare haec, fortasse ad metricam artem,potius qtiam adfacilitatem poeticum cctat. Non disimili ratio, , ne post longam de byubi di utationem,quia nimis exacte in ea uerat uersatus,vit.γκάναγκυα opi,

hi turpiat siribenti artis alicuit ι praeceptiones contigere potest, quam si imprudens transtrediatur mmes asterius,quae proxima, nitimus illisit. Hoc igitur diligenter ei euitandum quod Halicarnasi et Ais ristotclcs,sicuti patet hoc Iocosummo studio spicere conatibunt.

Conuinctio uox est minime significans quae nec impcdit, nec es icit, aliquam uocem significare, apta quidem ex pluribus uocibus componi,

, X tremo atque medio orationis congruens quam 'uidem in initio ora/A tionis suapte natura poni minime conuenit: uti P ,ἐτοι, δέ siue uox poro se quid cita minime significans cx pluribus uocibus unam, apta uero uo is cm unam significantem,cddcrc.

Moc coniunctioncindesinit explicut Ariistoteles, est autem coniunctio nox quae non significes quidpium,sed copulat tantum,ca enim proprie uox dicitur ignificare quae rem aliquum significatsed coniunctiones rem nullam prorsum designant certum,idebappellat ab Aristot. uox aeo ουμος Qx e dout liber Vetustus manusiriptus', qui est apud me, habet κολή , id est mutilum fici disiungiis qui a

lactionem prorsus recipio,ultera reiecta, quae pulcherrimum Aristot. sensim corrumpit. Quatenus enim coni ello uocatu seu σωυ δεσμο-,posset aliquiis Auspicari,an coniungeret, heu interpellaret crisu lam faceret si tolleretur vocem unam significant cin quae ex pluribus uocibiis hoc est Illabissit composita. VOCEM significuntein uocat Aristot. UT PARI ETEN, VcERNAM, ARBOREM PLURES VOCES timuit,intelligit dictabaς. Vnu uoxsignificans, ex pluribus uocibus non misita cantibus,hocss stabiScomponitur. Coniunctiones uerosunt hae.A.c ni

inferuntur igitur hae coniunctiones in compo sitione dictionis, dum componitur ex βstabis. Et hoc di Dec ONIVNcTIO- ΥLLABA num utras uox est non significans sed di erunt,quiab aba in greditur compositionem dictionis,seu ut uerbo utar Aristot. uocissignificantis:ut coniunctio no regreditur, cdstparatim prostrisi sicuti patet.Atq; c patet Iociis alioqui discissimus, cribsurifinis , quῆ

218쪽

nes Georgius a s,nes Paccius apte uerterunt,uti etiam me tacente uidere estis ipsorum uersione. De Nbet aut ita uerti. CONIUNCTIO est vox nihil ignis iis,quaenes congluthra ncs incit uocem nam significante,quae ex pluribiri uocibus cunilabis possit apte componi: Alio etiam modo explicat con ς iunctionis naturuin, ac uim Aristoteles sit coniunctio est, quae C in extremis partibus, in mes, nωs coueniat,aut collocari apte post principio collocatur sermonis perbe seiuncta,ucseparata. Hac quis Apte explicatione sit ita uertas)nihili geniosius aut artifici ius potest excogitari num coniunctionis hae, . --,δη, , δουλοregs, .. v rcliquae huiusmodi,' tipatet. Rursus hae οπι,ααα,οωτα φῶαTU,er quae huiusnodisti semper collocantur in principio ferae monis. Illa verba in contextu Graeco πιθνοα καδ. et G. corrigeda sunt ex manuscripto,iθε α καθ'

Hi sis. Rursus illa dictios uti legi debet ta , .niale igitur haec omnia uertit Paccius, debenis, uti enos superius expresimus,uerti. Non contentus duplici huc expistatione coniunctionis,alium rios afri Aristot. quae est huiusimodi. Vel coniunctio est uox iubil significatis,quae taliam ex pluribus uocibus ignia cantibus,unain quandam alium,ac diuem significantem dictionem potest conficere.Hic quos cot tus in uulgatis libris scomiptus, sed Aledicaeus liber munuscriptit rectam pro ri,si unius literae lubecu ιι

cctionis,ut triplicem ipsius uim patefaceret, sicut opinor omnes id posse apertistae per picere conferat

qui uolet uesione Pacci cu nostra uerisione,σιinterpretatione Ariinauditertet enim Falscio ipsum loca haec non intellex pe,perperams,e r confuse omnia uertisse. Neo came qui qua putet uelim obtrectati digratia dici sed latitum teritatispatefaciendae causi in loco p sertim obsuri fimo,C corrupto sicuti a ostendimus paulo ante. Averroes in tu Paraphra lociιm hunc ita explatrat copulatio est uox copositu, cnihilsignificans separatim, ut est, .d u,nis, sane, summatim iit dici, dictiones haesunt utiqua uisis cacula quaeda partiuorationis interse, hoc quide iciunt,aut in principiostrationis,ut O UONIAM. Q V ID E M C dictiones,stiae continuationcinsignificant, ut Q VANDO, SI, Cruiliae bis miles. . Praeterea quaeduin,quae disiungunt,ut A v T. SI UT, CT quae excipiendi lim habent, ut PRAETER, PRAETER Q VH MCr miles: C quae aduersantur,ut Sed,ueruntume, Cr istae quoque aut in prius cipio orationis,aut infiitiuut in medio collocutitur. Postremo colunctio nox est non igniscutit iussurus xuocessimplices, quae qualido coniungitur cum alijs, mulsignificat cum istis,ut dictiones quae πολυι iγορευuατivi uocuntur oces simplices appello,non uisunt literae:quoniam iocos gnificatiuae suis eratim compositae ex uocibus pluribus aut ex tribus aut exsilutuor,aut etia ex pluribus ecundo in lirase te componendisunt nomen, uerbum. Haec ille, quae ego illius sentcntiarum uestigia sicciutus ita retuli friam interpretis inscitia omnia corrupta sunt. Iam uere quis qua ratisti e usum praebeat insecustate poetica cosideratio harum coniunctionu facile cognoscet si meminerit, quod epe a nobis dictum iit, poetaς oportere conficere orationem ortiata,apta ni incris inchisum uentd,suave,nisti Iut in ea te reti, nihil ociosium nihils repostem,Arist. libr. Iuctbor. tertio magna uim ostendito circarentibus copula, si lepro Dariιruit enim, d me κο αυδε ταῖσι τωρ. nλἔθου απΓυτn2 εδείtilis ανα ς

219쪽

c quae sequuntur. Plura qui volet legere et in συυδ εσμων poterit apud Demetrium Phalereum si in Iim liber est,qui circumfertur ubi loquitur πα σαυς ως - λόγου. Quintillianus etiam libro primo locum hunc in poctice Aristotelis uidetur legissee, atq; obseruase ab Aristotele tres tantum partes oratioenis poni. ait enim. Veteres enim quoru 'crut Aristot. quoq; et Theodcctes uerba tanti modo. nomines,c coniunctiones tradiderunt,uidelice quod in uerbis uim bermonis. in nominibus materiam quia alteruest,quod loquimur,alterum de quo loquimur in coniunctionibus autem complexa orsi se iudicaueriri, quas coniunctiones a plerisq; diciscio.Sed haec uidetur ἐκσ δεσιι magis propria translatio Paula tim a Stoicis ductus est numerres,ac primum coniunctionibus articuli additi. Hec illesed miror, quomodo dicat a Stoicis urtic tum positum interpartes orationis, cum etiam Aristotcles hoc libro poetices pollue rit.Res totu aut confii scrundu diligentius,aut Quintil. uidetur erras e minusq attentelagi spe Aristotele.

e Ἀκρωρ, κm Iίσου. Articulus uox est minime significans, quae uel principium orationis, uel finem, uel separationcm ostendit, quemadmodum γ quia seristi de alia: lluc mox minime quid cm significans qua nec impedit nec efficit a liquam uocem significare aptam ex pluribus uocibus componi, tam ex

tremis quam medius cohaerens.

Quoniam etiam articuis magnum usum poetis in oratione conficiunda praebet,ideis Arist. φ naturam,officiums in structura explicat Tria facit in oratione articillus, Principium monstrat orationis. Finem quos, Arseparationem principiu quidem ut ο φιλιππος, u ἐλλα e, unde αρἔργα - τακτrmae a. grammaticis uocantur: nem uerb.utου. o ne M. Vnde a gramaticis haec αphet υτ -κπικα dicuntur: Sepurationem au ut cum dicimus, cpωὶ.1 9 Axinii. Nonnunqua enim ita prosime consueuerut Graeci articulii, ut aliqui ostendant,e quoi segregatum a caeteris digito monstrent ut αλές Αἶρος ο φιλuet zrr. Sed διορισμοepotest etia intelligi proseparati oe,quaesit murius'mmisper articulu, ut x Oe ou ταυτὸ - λογο, si, P. Nedicaeus liber illas dictiones φημὶ, et sita habet descriptas γοάερι 19 π ut G. Sed plane,quid ibi ιιelint haec,no satisperipicio: na adducitio pinu, ut διιορις μῆ excin

pluattulerit Arist. in his literis. Aliam definitionem etiam ullArt Aristoteles in contextu articuli, que non disimili est priori,quam uitulit coniunctionis ideo nihil est necesse,ut plura dicamus ficile enim intellimgipotest,nes difficile est excogitare ex la,uerba illud κωλυ ν,rusus immutari debet,et egi ολ υἰμi

νω. diopo h θεοδωρ γ δωξολπώ κιχούν l. Nomen coposita uox est significans sine tempore cuius aliqua per se pars nihil significat, nae in compositis sic obscruamus, ut nullum p c se separatum significarct: ut in θεομέω in quo δῶρορ minime significat.

PIanepeccare mihi videre ac meritis incurrere in reprehensionem omnium si plura de ac definiatione fine conarer in medium. totidem uim uerbκ descripta est in lib. et x ἐν Γυειαρ.etfatis copiose tu a Graecis,lua Latinis interpretibus, uiris docti mis declarata uit. Qua aut ratione nomedialecticiucon sideret,illic putetMoc Ioco autem instruit eadem definitio poetae,qui e ipsi nomina considerat multo exuetius,quam Dialecticin, nam e propria ab improprijs,Cr translata a non translatis, duplisiua implicibus, π lenia ab horridinoe peregrina a nostratibus dist inguit,quae ι confide

rat Dialecticus Orator tamen eod ferme modo considerat, quo pocta. nam quatentis ad orationis orna

tumspectat, non disci pa Rhetorice a poetice ideὸ tam a cicerone libro tertio de Ora. is alijs sibi praeterea a Dion sto in libro - συνῆ -ωρ. a Demetrio, alijs omnibus Rhetoribus quam pluriama de s rebM tradunturprxcepta.

220쪽

A rub Α ποτὶ γῆ ἶαdies.ἰ shq lαε iocans Hν . m. χοὸVerbum composita uox cst, significans cum lcmpore: cuiust quotm ' admodum de nomine diximus nulla per se pars separata significat. Et enim homo, siue album, nequaquam cum tempore significati ambulatuc cero, uel ambulauit cum tempore significat illud quid c mira scias, hoc

praeteritum.

Casuum, qui tum ad nomen, tum ad uerbum crtinent, hic quidcm significans est secundum huius, uel huic, de quςcum talia ille uero secuta es duis unum uci plura, ut homines, uel homo. M

Vulgatus liberiqueinsequutus est Paccitos,babe. Descriωρ. ριι rho σεωρ. Sed manuscripti omnes ῆῶσισ. casus ab Aristoteletam in uerbo, qtiam in nomine uocuntur, ut in Iibro, UAluio . Hoc unum amplius habet in hoc libro poetices. si 1ο- λῶνι,, πῖλοῖς,οιον αν, re nam nam rum bilivsimodi unius,autplurium non expilaat illic neque enim ud dialecticum Dcctat talia considerare poetae uero haec diligenter perpendant,oratoresqκos. Hinc Cicero ait pectesatlpeciem dicimus,speciorum,s eciebus nemo dicit,innuit nim Casiu: in oratori, sicuti etiam poeiae, magnam esse habeniam tionem. ut in eori insono nihil sit horridum,aut insi auc

neris sunt casus uerbi.