In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

231쪽

' Fietum cst, quod a nc minc usurpatum , a poeta ponitur culusmodi

' haeccsse apparent: ut Cornua ramo S, di sacerdotem custod cm.

Hactenus demetaphora,nunc explica quae in nomina,quae uocantur, πιεμ re nam haec pureto Isiqua a ciccrone libro de Oratore aps cssantur factu, cum ait.Singulorum uerborum laus tribris xistit x rebus, aut uetustum crbumsi quod tumcn consuetudo stri e posit, uulfuctum uel coniunctione,uci novitate,in quo it est auribus confluetudiniq parendum. Novanturii Impatilo ante inquit verba, quae abco,qui dicit,ipso gignatur,uchi Luci colu πῆ lis uerbis,ut πPECTATOR A REVE SVTILOM VUS. uel ne coniunctione nouantur, UT INCVRVESCERE. Horatius in L piastola ad sones uni monet liccrenouare aliquando uerba,nouum hoc prostri INUID EOR. π illeandem in Odarum librofecitndo UIDIARI. Aristoteles lib. tertio Rhetoricorum haec eadem locat πεττοι Psitio diisse tractasse de his, alijsq; omnibus hoc libello Poetices his lici bis

232쪽

gunt rex imitatione itocvm,acsonora ait enim ταμ Nouαταπεπριγ α ριθν' - φν ,- μεκφερομὶμα. παὁre. ετσαγμα De.sed alio modo accipit hoc loco Arist. nam inquit ca esse, quae ab aliis ante nunquam prolata,tunc primum prostruntur poeta qualia multu apud Homerum legis of unt nam Epopoeis quidem facta, nouas nomina conueniunt: non autem tragoediae Homerim proruasit nouum hoc uerbum ἐρνυτα usicus τα κερατ significare, scribitur in ullo contextu manuscripto ἔρυυγ-ρ.Vergilius non disimili ratione ait: π ramosa dicon uiuacis cornua cerui, Nutib cornibus arboreis. idem Homerus ιερεα,quae uox communis erat,et usitata, non dixit, 'ed αρψura quod uerbum nouum est, factum.Versus Homeri est libro primo Iliad. γνεκα - ὀυσι jum unc ' ocpντnρα Plutarchus testatur Homerum multa uerba nouusso. De εποίησε πιναί νόματα,ου οντα προορορ γαρ τα ordiuravo Noe τυπου Cre.Paulo post, oui λοις rouco κοανοτητι λελ mrru μεταποMηρηουσίαρ, quod no uideas nostro Vergilio factum. cicer libro de Oratoresecundo. Haec sunt poetarum licentiae liberiora, quAn nostra,festamen raro habet etiam in oratione poeticam aliquod uerbum dignitatem.

Nunc explicat qualia fuit nominu producta,ea aut sunt,quae aut uitu uoculi addit. augentur, dulla tegra allaba. nuscriptus liber balet μακρο ρω κε κηψ ἰον χικci γ.ac plane se debet Ieg nou - οἰκειω cnsius enim est. oducta nomen uocatu quod una uocali logius est, quam proprium,et primarium, unde deducitur: uel allaba insintilianus libroprimo dilectionem hunc numerat intergentra soloecismi:detractionem quos. empla in promptu in ideo dine praetermittuntur.

ti manuscripto Medicaeo libro uerba baecpriora itu Irituntur. γ Ar γὰρπρη ου ρ ῶς i, δεμαύληψωου. sunt nonnulli ex manuscrpitis,in inibus nonsunt ira, nil Urse repononda sunt omnino nuinfensiusest subtractum nomen fuerit aliquod, in quo uel aliquid quod ipsius 'proprium,

uel adiectum quod erat, uiseret productius,ausetur, tauri cum dit, tantunde sucsteireret otκs r.exempla produciorum. subtractorum nominum a1lpri Aristoteles noti ima omnibus: qui didicemne dialectos, earumq; uarictatem Plura aurem de his ligat,qui uolet apud Plutarchum in Homero. nam σὰς ρε σιν,et alia omnia animaduertet exemplAdcclarata.εnς.ug. id est pux.Sic illud quos Og iα- ωμον pro opsci haec notiora sunt,quam, mea egeant heterpretatione.

Commutatum , cuius in denominatione aliqua quidem remanet..pars aliqua uero additur ueluti Dexteriorem secundum mammam, pro dextram.

233쪽

Nominum praetcrea sunt aliqua mascula: aliqua scena mea, aliqua media. Mascula, quaecunque in desinunt,&in cunetas, qua a r. ακ mutis componuntur sunt enim omnino duae, is . Foeminea, um cunque in uocales suapte natura longas, quales sunt v ri, desinunt, pro duetas insuper in quo sit, ut hae numero sint aequales illis inquas ma scula,&sceminea desinunt. ψ enim&ἱ non diuersae sunt. sane nullu nomen in mutam desinit, sed nec in uocalcm breuom is uero tria tantum Ηλι ualacetv π m: m, quinque, a , νά-υ. γνυ, φθυ, α&υ Media in

haec, insuper c inrita r. Prem Aristotcles gidum persecutus est nominum qualitates, decLrat ullaninomiansim dis Prentium,quae 'proptergenus marium, sambrarum, emea,que inter haec sunt,neutri iam tinis uocata, horum ureb ingulis suas certas Vigilat terminuitones ni igni enim refert baecscire poetam quia ornmbus inominibiissonum perpendat oportet: non erit dari discite, etiam me tacente, omnia nosse hi, qui in grammaticis aliquantum fuerint uerseti inde enim haec sumuntur: quia tota afacultas, ficu ars poeticis ivstruit. Dion 'sius Halicarnassem,in libro παι, sicτεω debIs multa uideat igitur qui uoisici. Nos alia persequemur si primum ictu cotula indum, cur cum Ari f. s. nominum qualitates expliacandas sibi proposuisset eptem ultim explicauit,unum praetermisi hoc di cirμον .cum praesertim cicta C Qt m fm diligenter de ornatu loquunturi num Quint. lib. s. uit,sunt moritatu et baec quod male dia typo itum est,id Ἀοικονομιὼν,quod tale figuratu,id α'nμαὼν, quod male collocatum,id 2 κορο- Θευγν. Paulo post,ubi ornatum intersi res compositionis collocat,ait. Oritat probabili plus est , estis primisuntvudiis in eo quod ii elis,exprimendo,conc tidiora faciat, quod proprie,dixeris cultum. Haec ille.Sed Arist. ideb ornatum non explicauit, quia constat reliquis partibus ta qualitatibus iam expositis id uerum esse demonsti a Quin lib. 8. ubi inquit Et quo nutu orationis tam ornatus,quim per icuitas aut in uirilis uerbis est,aut in pluribus positus,quidseparatu,quid coniuncta exigant,consideremus quanqua rectissime truditutum translatis uerbis magis egere. Si igitur c ut patet hornaim translatis constat, quid erat necesse, ut de eo, cum translata exposuisic quippiam loqueretur Aristo.Praeterea ornutus est,quipe totum orationent diffunditur, Cr constatur cx priorib omnibus qualitatibus. Sed ornatus bies inquitia QMint. virilis. fortis, C sanctim it, neq; foeminutum euitatem,nec fuco eminentem color amet unguine, Cr uiribus niteat. Haec ille. et multa alta eode loco prostri,quae ad oritatuspectant, legat littι quilibet, apud ipsum: hac ego de cavsa κοσμορ,quae vita erat qualitassemronispoetic putarim ab Aristotur adduci possum,ut credam mutilum se contextum,cum omnes libri interse belle consentiant.

Dictionis ulci uirtus, ut perspicua sit, non tamen humilis quae ipstur' propriss nominibus constabit, maxime perspicua crit, humili sis mcn: cxemplum sit Cicophontis, Sthenelici pociis.

MI: uocatsi monem hoc loco AristoteI.ne quisfortasseeputaret de dictisne ilium loqui: namst, rat Hre locutus est, sub appellatione A re ορι cui etiam oratori sumi virtus cstpποι iras, quum Graeci, ν iocant summum uerbistit obscuria B

234쪽

obscuritas, Graeci dicunt πῶλφε e. reprehendit Quint. lib. 8. nonnullorum imperitium: qui, quὸd puta et ent, laudatissimi in esse orationis genus, qliod non ab omnibus pusim intelligerctur, ubinde discipulos puos orationem obscurare iubebant,utentes hoc uerbo σκοIGF. Vnde illa scilicet egregia laudatio extitit. NE EGO FIDEM INTELLEΣI. Per icua oratio quomodo fatibi sciu docet Quinti Lexponit per picuitatis uirtutes, C formas omnes. Sed ego restro tantum verba, quae ad contextum Arsa toteli spectare uidentur, ubi ait, Nobis prima tu uirtus persticuitatis propria uerba,ῖφεςατη inquit Aristo t. in contextu )MI n κἰς κυριων νοματοLy. Demetrius quos,ubi loquitur ναι χάγαλ&τσεπειας ait: si si κυρie 1 3 τυ ξηρῖψnis ΓναM. Alois ευκαταφρονντ . Praeterea Hermogenes lib. i. ποδε ιρεῶν de huc re tuscribit. LUιρδεν is ρὰ κοινου, κραής πάν-eti κουῖ, μντ πχμ π,μ ' ciam τῆς iis σκληρὰ Verum periculum est,ncisistrino conficiatur ex prolaprijs, incidat in aliud quoddam uitium diuersum atq; humilis qui enim singula profert proprijs dictionibus, necesse est illius humilem popularenis esse orationem, quare uix conueniet poemati hoc uidit Demetrius eodem loco, prostro is ius uerba,quia mirifice explicant Arist. contextum, in quo de hoc uitando uitio loquitur,fiunt autem haec .es J ιν p/ῖ λαρακτuρι τουτω loquitur α μεγαλ&πρεπειαρ et silaus A est ν λαγ Lυ, χ ια ruiussu μαῖλον, ἄτ γψΗ πογκον ,e quaeso-quiritur,n κυεια γαλευκαταρρρνηῖς ficuti paulo ante retulimus.Hermogenes quos eiusdem est seu tentiae.pliquam igitur praecepit orcpta νειαρ, admonuits oportere orationem se καθαραν ex Obκpropriis contextum metuens ne humilisferet, cum elatu se debeat, G μεγαλοπρεπnς π ruriss s cum ιχεγαλοπρεπn esse debeat atq; ex translatis, metuens ne obscura spe ait. Θρπορ, να κα

A, tot. expistat id, quod uolumi A mentionem fucit butus disputationis, quae est in lib. Poet. Exemplum uero hoc loco plebei ,humiliues ferinoim, quem uult ummopere a poeta uitari, Aristot affert poc1incla phontis Atheniensii tragici de quo apud Suidumst mentio. π Sthcneli, cuius uersum citat Athe Deus lib.

Eius cm4ιerbiiiij dccusit Cleophontem tragicum Aristit. libro tertio Rhetor. nam fragica non uitiis satur j iis oratio esse, sed comicu potius Mino inu ει λων τε μ Pge,μ ατ ni τλευτιλῶ ονομα

λίγα γλωειν, usu μου ecpοῖανώ π Tac , Ο ποῶ, Moeri κυριον. Illa ueneranda dc omne prorsus plebeium excludens, quari crcgrinis uictur uocabuli S. Percgrinum uoco uarietatem linguarum, translatio tactra,cXtcntionem, tum quodcunq; a proprio alienum est.

Si poeticius ferino ex propriis tantum uerbis conficiatur, humilis fierit,ac plebeius quod summi uitiu.

praesi tim in Fimico poemate,c Tragico, alijsq; multis, quae maiestatesci monis amant. Sunt igiturpropria lιteem retinenda, quia pres icuum redduntsemonem sed immiscendu illuxta, translata quos a gurata: haec enim ortinia uno nominem contextu vocat Aristoteles Wἱενικὶ . quic si id enim proprium non est recedits consuetudine loquendi populari peregrinum,c-Zkipo is mirifce autem nos delectunt omnia me Dνικα, non fecim dc externarum urbium, rcgi otiums

235쪽

1r RAN. ROBORT. ENPLICAT.qllaei tutorum, propriori in uerborum scrint. Haec autem orationem faciunt sublimem, cetitum, σεμνta uocan. Graeci multa dehac re e iam me lucente, legi possunt apud Acmogencm in libro primo tu . Icῶν. si nonni sta ex eo paulo ante protulimus. Sed opstine, ac copio fimerem hunc totam declarat Aristot. ipse libro tertio Rhetoris ubi monet oratoribus modum in hBesse adhibendum, quia ad poctas potiusspectant. quoniam igitur locum hunc declarant, asscribam Virus uerba, quaesunt haec. 4 Pe ποι τί λύιν, A, Boc γλω sime, ριον λυκος ρα Psε ὶ γ πελωειορ υνάθρα us σκιρων τiνι eo nρ quae poetica magA funis consideres.quatenus uer,ait σίνις ανηρ,libet locum hunc illustriorem reddere appositio uerstu callimachi in Dinno Apollinis,ubi loquens de lion eperempto Pisa

Octo qualitates nominum superius declaratas si ust inter se commisceat ex is serum commistione uia

deat in sermone existere duo. Burbarismumscilicet, maenigma declarat igitur mistiones harum qualitatunx. numseparatim poni in sermonepoetico non debent. Si enim totum scrinone separatim conficias ex metaphoris:erit Aenigma,seu allegoria scutipatet in de illa Horatiana. nauis restrent in mare te nouio Fluctus. quid agis ortiter occupa. Portum. Et qrtaesequuntur.

236쪽

Verum A sot.nihilominus aenigmagigni dicit x mctaphor allegoriae xcro nullain facit mentionem. Atque haec qi idem tabeschabent. Iam uero πιπιο ἐκ γλα si conficiatur tuiritim, nam quid per γλα τατir: intelligendrem Gestante copiose declaratum, existet BARBARISMUS. qui quibus modis a nunc nou si qum cndum num satis de hac re Quintilian.lib. i. Iocutus est Barbarisimum ideo dixitgigni ἐκ γλωτέο . quia per Sanu,externas,uerba continent. Praeterea additionern,detractionem, aliusq; mult.bi mutationes dictionum non alio commodius rostras, quam huc eo litar nomin e omnia est complexus Aristotcles Sc utrunq: genuffuerit uitiosum,C quod ex aenigmato,C quod ex barbarimo constet nullitur ratione tulis mistis probari debet a po tis.

Aenigmatis forma a crest, oratio scilicci, qua ex minime congruenti bus inter se confici. hoc ita me nominum compositionem effici mini Ume potesti per translationem uero potest: ut, id igne, atque aere uirum uiro inhaercntem unum Caeteraci id genus.

Postquam dixit Aristotcles ex mistione multarum translationum gigni aenigmata, ber exemplam aeati malis quod quale sit paul) post considerabimim. Averroes in sua Parapbrali locum hunc explicans ait: aenigma quippe est oratio, quae comprehendit sententias, qt urum connexio, tutio imposibilis criac difficilis ut redigatur ad certum aliqvcmscnsium naturae consentaneum.Arist.uero lib. 3. Rbet uit,ffluisgmaticum orationcm lepidam spe,C iucundam, quia metaphora constan C noua apparent MM. τα ευννιγι stace Him no a. μούθησις γα κ . γε-uεταφορσ, si s Σεγ ζεούωρ το, m. ς να λεγ μ. Rcnigmata notiora; unicum pro erunturi inquit Quintilianus)nec cupostea intelligas, ni ἰ φ quis interpretetur. Quale illud est deciditemncstra cod in triclinio C in cubiculo Nola. quod si multi interpretari conatifunt,ecquis tamen affirmet eos CaeciIi sententiam,qiti primus aenigma confinxit, sinculos esse Ego quoq divcrsum ex eo eliciens sensum expresii in libris mearum Annotationum. Oratio is quit Aucri oes quotiescunq; denudata est verbisproprijs,C usitatis,erit aenigma: nam aenigmata sunt ex

cicero lib. de Oratore. . magnum ornamentum ait se translationem sed in ea obscuritalcm fugiendum: quia ex eo genere fiunt aenigmata eum Mero modum non se interbo uno posit: in scd in oratione,id est continuatione uerborum. Nunc declarandum cst exemplum, quod in contextu Poet. profert Aristoteles. ανάλα δον τυρ αλκον π αν Ca,OMnῖν α. est ex eo genere, quod translutionem habet. Huti patebit. cucurbitula uulgo i medicis uoculas,significare uoluit hoc aenigmate uir qui pia ingeniosius, ne igni ardente tippo sito x inflammata stuppa aut alia quavis reluti modi Icili, humerR, remoribus fiugulas mittendi gratia, glutinantur. Translatum uerbum est κοῖλαίαντα . nam κοVαί est aggluti ra/re. rvrsius obscura caetera,quo modo uir super uiro aes agglutinent igne.qui enim ignorat usum cucurbitu larum non facile intellect dictime sed admirabitur,quca cis πυρ χαλκο- in omnibus libris coniunctuscribitur. Sed scinper existimaui esse disiungendum sic πυost et egrnam accommodatior .erit ructura C aptius aerugina conficieturi.utisatis patet. Dcmetrius Phalereus: ubi de A lagori agit, quam magnam uim habere ν παρὰ l. Me ostendit,quia torquet ut limum dicenistis obscuritate ambiguitate id bfactum,uti steria facta a ueteribussu allegorijs traderentur, utinaiorem praest ferrent dignitatem uelut fleast de εκτ' Ιιν 19 pyκbra paulo postieeue, apros stri: φυλὰ fetori su δῶ, απι τάυτπeτο- γεμμως ut ιανιγuae nu*ί λογαργfamia oιον τι α συα αγο ῖ α ικΛe'. ora δή- 'εγπυς γαλκου ἡ τ ὰνζει κοῖλε λυῖα. Idem Aenigma tur prostr et declarat Demetriu: Ari lateles quos lib. mcl. 3. tibi demetaphori loquitur, significat 'hoc Lisse celebre Aenigma ait igitur c, eclaratq; Aenigma,qualesiit, quomodo confictum. λλων

237쪽

Qui duo uersus elegi unt. Sed Aristoteles alterum tantummodo recenset.declarus uerb Athenaeusgriphumstatim ait. a est σημα upi συκιας τῖσδεῖ. .Atq;φ,opinorsatis declaratum est antiq- hoc Aenigma. Ex alterogenere illud Platonis est. Homo iton homo,percusi lapide non lapide, auem, ruinauem, in arbore non arbore .num anetaphorum nullam habet, sed tantum obscurum est proptertierba, praesententium praesisti uniparum consentaneum i

Quemadmodum quoquci linguarum uarictate barbarismus, qua , propter aliquo pacto his admiscctur.

in emadmodum ex metaphoris intersese connexis, sine aliarum uocum mistione, Aenigmata uetfice uerbis externis,uc peregrinEGNIquisq; qualitatibus di bonum,de quibus diximi A, gignitur Barbara risimus num quodam modo ex burum mistione oritur, sicutis, patet,etium me exempla non prosi erit

, ο κοσμιος, Θ τα Hi, cipulis G sin: γ' κυριον M scpκνειαν. Proinde sicut illud non triuialca minimc humile lingua, translatirobor natus, caetera Φ dictae sp ccic partiunt:ita proprium, pcrspicuitatem.

Dictum stantestimonisAummam uirtutcm esseruis mulsit perspicua,nec it humili per Oimum pridem fucit orationcm dictio propria sed humilem non satis est igitur unum consequi,ulicrum non confisis reposse uti unis enim in itin orationepoetici oportet. Ne igitur bus,seu qualitatibus opus est. Si igitur irrct bore cum proprijs nominibus misceantur: utrumq; assequiis murrinam fermopocticus eritβblιmis merectus, non autem plebeius, π humilis,additis translationi praeterea erit perspiculis ob uerborum proprietatem num sit translationessiolae essent sermo esset Ucum C aenigmaticiis. Haec est igitur praeclara missio, qtia in semione poetico requirit Arictoteles, ut luptati distram ego exemplum ex Homeri uersu hoc. ἄγδοα μοι, επε μῆλπονυπαπο ος μαλα πολλα. Dictio ννεπε composita, figurata per additionem ν. dictio πολυβοπορ driplex est, ejprorsus poetica. πολλα pro aroλλιος mutatione praesestri: bae sunt qualitates hi hoc uersu, metaphora nuta eliquae omnes auriae uni dictiones.Aptifimu igitur mistro. Ascra maliud ex Vergilio,ut res apertior . . At regina graui iamdi dum furicia cura Vultius ulit uenis,emcaeco carpitur igni. Gratis bonos. Nulla uiri uirtus animo muliust recursat. GRAVI CVRA SAVcIA. metaphorus,stu anulogia, REGINA. dictio propriuaetre Iiquae omnes. VULNUS ALIT VENIS ctaphora,s analogia etiam haec. caeco GNL Epitheton, Hταπλασις dictiovis:nam corcumposuit pro obscuro, et latente. IGN An ogiae CARPITUR metus bora UIRTUS VIRI π reliquae omnes dictionespropriae. RECURSAT Metaphora.Sic igitur te mi)liost in his uersiibus Cyproptereasermonem humilem non praeseriserunt,quia metaphoras habent perspicuum tamen,quia propriaesunt dictiones ἰ

minumque immutatione , quandoquidem id, quod praeter usum coi

238쪽

munem sit quatenus a proprio diuersum est, illud minime plebcium se

ficit: quatenus uero cum usu communi conuenit, claritatem. ιι

Potuisset quispiuin mirari, cur Aristoteles ex octo italitatibus praedictis metaphoram inprimis ostendisset magitam uim habere in oratione poetici, misceatur propriis nominibus reliquas uero qitalitates quasilinusitatas, CT parum aptas praetermisisset. statuit igitur Aristotcl. aliquam quoque uim millis esse: nam i uerbum aliquod proferatur quod μὰψ upsssuos, ut RVIT, procruit: uclinquo sit ατπκοπMut illud, ALTA NENTE REPOSTUM uel εκταπις,ut IN DUPERATORES, HUIUSCE, SICCINE: uel αλλαγη,uisanguine RETVS uc PRECVLA A PRO PERGULAM, de qua Quintilia ius libro primo capite quinto,neccsseptati fuerit bis guris diminelain orationem ornatiorem uideri,nec humilem sed adnotandum has qualitates nonnullas posse esse, ut malijsdictionibus,aut in isdem, in quibus etiuinin 'proprietas. Si in diuersis, putet talem esse mistione ut propria perspicuitatem ui eruiit qualitates utem aliae,aut additio, aut detractio, dii cliquae exornent sermonem, sciunt l, ne humilis, Crplcbcius sit si in isdem eparatim haec in una dictione considerantas int,ut illud Homeri libro primo Iliados.

Eoo , D εἰν υ εἱελεὐοῖ. . ,2 cpHνε' πω. ραwο του Quapropter errant non parum qui huiusmodi dictionis genus accusant, qui i Poetam ipsum inccsscre audent, id quod priscus Euclidc, citi quasi facile quis confingati si ci, dum iambos conscribat, in ipsa dictio . .

ridiculus cssse apparet qui hoc diccndi modo usus cst.

Cum igitii tesse misso fermonem poeticum ornatiorem reddat filii temere uidentui fecisse, quiluesit modi genu orationis reprehendere iij sunt,e improbare mutationes itas uarias, quis apte diximus scrini dictionibi speradditionem,ublationem, interpositionem, et reliqitas qualitates,quibus Homerus in primis usi is cst in suo poemate: Euclides olim poeta insuis iambis ob hoc ipsum acriter in Homerum inis uectas fiιit,talis usus est ratione. At tu ibinquit facile fuerit cuiuis scribere poemasi liceat dictioni addeire,detrahere, mini serere aliqi id pro arbitratu bilincfensium peruertit mcciiis insu uersione, tua quae res rei ad dictum Euclida oportebat, retulit ad ristotelem sed facile fit totum illisu errati mper icer Cruptius uertere,ficuti nos declarauimus.Sed redeo ad Euclidem uide ii o hominis huius impruindeturam, Irstoliditatem in eo ipso, in quo Homeriιm reprehendit, lapsus est nain eodem genere orationi subus est in suis lambis in quo uarietates eiu modi senti quod eo minus decet,quo lambimetissimila protioni

239쪽

ras FAEA N a ROBORT. ENPLICAT.tioni oluta esse debent, u in Heroici ucssis,quibus usus est Homerus prostri autem Aristoteles Euclidae

lambicos uersus duos,utrem totam persticiamus , , πιλαῖιγεις si μαραθῶ ναί αδιοσν-. Alter uersus estri σκ γεινοδψυνορῶν ἐκεινου est , ὀδερον Ita in uulgatis libris corruptescribuntur uersus hi,ut uix elicias sensium radii scripti diuersa nonati fili habent, γαραάῶναδε in qua dictione tota vis reprehesionis esse uideturinam additio est, ut οἰκον est,m similiu,quae ad locum reseruntur,quusaepe utitur Homerus: ped lambisfortasse non conueniat,quia proximescribunturbormaesolutae orationi f.Habet alius manuscriptus liber καAcbγντα. sed non probo nam legendum siste ιζοντα,ut rcferatur ad ναδε id storrathonem quae urbis est appenisti, proficiscentem uidi charen numa αδ la bubet alius liber,quod ualdeprobo,ut uirum quendam ita vocatum denotet. In altero uersu uarietas sprimum inissa dictione γειναμλνος nam manuscripti libri habent ἐράμβωοe itidem in illa regscribitur enim P praeterea in illa λέβορον,numscribitursic ηεαεΩρον. in qua dictione putarim totum uim reprchcnsonis esse, nam quid erat,quod Di iambis timhorrida, nusitata dictionisfigura uteretur Euclides θεViciei Gg dicunt Graeci ueratro purgaere, quod ad insaniam resertur,ut Horatius quos sepe dicere solitus est.

' Atqui mensura aeque omnibus partibus, gula est nam si quis trans V lationibus, linguis,ccteris in huius generistici indecentcr, uel assectate u/V sus lacrit, pari ratione ridicula struxerit.

Pneceptionem dat Aristotelis, quae ad mistionem eurum qualitatum in orationetpectat uidendum est inquit ut in omni b. modus adhibeatur,ac ne qua existissuperet reliquus,praeterm π έπον. si enim propria superent,humilis erit oratio si translata,oratio se obscura C aenigmaticae apte igitur haec illis nil secenda. μηδεναγο ectin vetere Graecorum dicto. N E LUID NIMIS, inquit Terentius ais pud Latinos. Rursus a istud notifimum πετρον se πασιμαὶ τον. Quintilianus libro decim, poctae alligati ad certam pedum necesitatem non sicinperpropijs uti possunt, sed depulsi a rectauia neces o

ad loqvcndu quaedam confugiunt nec muture modo quaedam uerba, tendere,corripere,conuertersidiis videre cogunturmae ille in quibiADtisputet quomodo qualitates gurassitas orationis interfemisce aut poetae,Sed omnino intra modum omniasunt icienda.

, re HI ,rdefος, ο , τι ad ἱ ρ, γ θρίναγ με πιέκε. , Quantum cris concinnitas in carmine polleat, uel ex eo considere , tur, quod loco nominum ad mensuram in oratione comparatorum a uar rietate linguarum translationu, caeterorum i generis huiusmodi, si quis' proprias appellationes posuerit, ueram nos attulisse rationem in facias

, non uelit. id quod Aeschyli, atque Euripidis in codem facicndo iambo

M pariter uersantium exemplo apparet: nam cum hic unum duntaxat no/, men lingua non trita loco propria immutauerit, tam pulcher apparuit,

D quam ille abiectus est uisus ctenim in Philoctete Aeschylus sic locutus, est: Me pedis carnem exedit Phagedaena: ipse uero Euripides, loco exe/υ dit, epulatur apposuit.

240쪽

e ce

praeceptim ut hoc loco Aristoteles,quo docet, qua ratione aliquis cognoscere positi, quantuin verini stat cporum, e dignitatem insermone poemo et irae sertim Heroicorum stu pisorum poctura hi enim plurimum translationibus,mal smutationiblMutuntur, habeat metaphora,varisti nutatio, additio, C reliquae ldgenus qualitates est uulcm butusemodi ponderanda junt aequa lance nomina Ciconutidum in metrum intrudere alia nomina,ubi prius alia erunt collocaturaiicfacile per iciet quiuis quant momcnti sit hoc potius,quam illo uti nomine Paccius uerba illa, mἴεμσάνων τ ονομα- τωρ εις ς μετPol uiuertit oco non uim ad mensurum in oratione comparatorv. Sed G γ μπον, debctu tialiter, hoc est. IN II E TR Miloquitur enim de metro Epicorti poetarum Aristoteles.Nanuscriptus liber Mediis us habet. αἶ- αἴ, quae multo aptior lectio s. iubet enim Aris oteles Ioco priorum nominum, alia reponi in metris, ita ut metra non disoluuntur.Sed udbuc apcrtius cm totumdcclarui. c. loco cregrinorum nominum, unquit C translatorum,C aliarum dictionum,quae varietatem,ac mutationem propter uliquem ex illis octo qualitatibus praefestra ponantur vocabulu, C nomina

propriaret tunc licebit cognostere ueri niti esse quod a nobis dictum ivit Alli, ueris exemplam eiusdem uersus de eddere prolatia duobus fluminis poetis Aeschalo C Euripide uteri enim in Philoctete expriis

mere uolui quomodo ulceribus paulatim cantes ipsius pedis absumerentur.et Aesibius quide ita inquit. φαγεδαν Λ μου σαρκας obici arae te Translate quidem nam εχ ι si sedero, seu uorare. Sicuti etiam apud Latinos Vergilius Iocutus est de eadem re in lib. III. Georg. Artus sacer ignis edebat. Euripides autem eundem uersum protuli una tantum mutata dictione' nam ait.

anslate lios et ipse, sicuti Asso Im sed aliquant,etia magis nam Didiaeta quod est conuiuro

Sed fram vix Vergilio quos unum exemplum,ex quo cognostipo it, quantam in posita,ci venustatem habeat metaphora num si loco translati verbi proprium ponas,ammaduertes oratiori languere,humilemq;fieri. Verstri hic est lib. IIII. Aeneidos. laus ulit uenis,m caeco carpitur igni: Si translata uerba mutes locos ipsorum proferas propria: boc modo Affictionem amoris interiore paulatim auget, C occulto con iturumoreminc Cic. libro deor. III non sine caus improbat eorum exercitationem,qui Enni,narrationem aliquam sibi proponentes,conabantur alijs uerbis exprimere eas dem res cum enim poetiisse optima quaeq; uocabula tum propria,tum trusidia occupa*c . nullus usus rutilum exercitationis: λθ ex ea magnum cupiebatur damna et incommodum, quod deterioribus usus cebaut dictionibus.

ciserantur, Ione clamant.

Aliud ustret ex Hom ero exemptim unius uersus, in quos translata verba mutes in propria: enia maduertus humilem,acfordidumstre orationem eri Versus hic est lib. I X. O I pec ubi Polaphemum

라틴어 텍스트