In librum Aristotelis de arte poetica, explicationes (Francesco Robortello)

발행: 1555년

분량: 306페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

itaque longitudinis pra finitio sit: de qua a nobis satis si dictum. ut principium, simul cl finis conspici queat. hoc ulcm sucrit, si contextus ipsi ueteribus quid cm minores erunt, plurcs, cro Tragoedias ad unam auditio

ncm dispositas complectentur.

Postquam enumerauit Aristoteles eu omnia, quae communia Epopoeiae esse uidebantur cum tragoedia: recenset nunc ea,quibus differunt sunt autem duo longitudo, eminetrum. Et quatenus ad longitudin spectat ciendum Epicum pocina multo longius esse tragico,quia non habet praescriptum tempor spati*um tam breue.Qubi si quis quaera quanta demum debeat se Epic poematis magnitudo restondet Arrius oteles unim Je debere,ut uno intuitu tota actio percipi positi. uis conspiciprincipium, inextin , non fecus,acfolat in pictorum imaginibus,quae paulo maiores fuerint, quam conuenius, uno intuita βαmul comprctendi nequeunt m qui incerta,e obscura ratio haec praecipiendi uidebatur, rem aliquanto apertius declarat Aristotclas,ingeniost uti solet, muciuesc.Si poematis constitutio, ac consectio breuis orsumatur, quam a ucteribus fluini solaba quiplurimum in huc re peccarat unum Homerum semper mcipiosacile erit iustum poemati ignare magnitudinem huc restre debent ea, quae superius de longitudine tragoediae dictabuerunt: ubi antiquospoctus,qui FIerucleidem, e Theseidem ignorato omni artifucio, scripserunt reprehendιt. Alia quos ratione longitudinem praescribi Heroico poemati potest: quod apertius, ira ore quodu,uc mag8 uulgari modo explicat Aristotelis ait enim, Si constitutio poematis Heroicie ins producatur, uipertingat perueniatq; ad longitudin multarum tragoediarum, μαμ mul eodem tempore, altera post ulterum recitata fierint: hunccius iustam fore longitudinem:dictum uerossuperius adcIσβdram recitari olim tragoedias multus consueuisse colligi igitur potest ex hoc loco uno heroico poemati adaequari muIta tragoedias . sane id ualde probabile e num longiore patio continetur popaei qua,n tragoedia,quae egredi non potest periodum unius Solsue, uti ante est dictum copio μ

Quippe proprium Epopoeiae est posscpIurimum in magnitudinem excresceres, id quod assequi Tragoedia non potest , quandoquidem haec plura simul facta imitari nequit, sed id solummodo, quod in scena

tunc, atque adco pene histriones est contra in Epopoesa: ut quae me racnarratio sit, plurcs ueluti partes transaetas conglutinari permissum

cst: quibus sane, pcrinde ac si Di propri is, poematis ipsius quasi grauidus

augetur utcrus.1T uerbalprotulit Paccius Quippe proprium Epopociae estposse plurimum in magnitudine eri

crescere. At ego ita uerterem. Habet aurem Epopoeia in sic proprium quiddam ex quo langitudunem maiore accipere potest. Explicat Aristoteles in Epopoeia inesse quiddam innatum,ac peculiare,ex quo longius magnitudo ipsius producitur,ne quissorteputaret aliunde augeri, quAn exseipsu numsi extrinsecum daeliquod assumeret inoecinenti an absurdiim id quidem essetne praeter rem,de qua agitur,minimcc conmeaeniens poematis artificio ex ijsdem enim rebiu apte compactum esse oportet. Hoc uero in tragoedia effici non potest:quae non habet tum multa insita,unde produci, e amplificari posit neque enim in tragoedia imitatiost multarum rerum,quae simu eodenis temporein diuersis fiant Ioch cstantis earum, quae ab histrioniblis aguntur inscend histriones autem, in imitentur agentes uoce,vultu,babitu,quos illi ipsi dis gerent actionem totum in scena reserunt oportens tiagibolet inter homines Sed Epopoetu, cum narratationem stanga habea aut ipsius poetae,aut ulterius cuiusuis,multum lactatur necesse e e ab ulla narratione adulterumst transfruttiquarint,ut totum poem magnopere augeaturi. Adnotanda ueria diligenter sint ea uerb ac perperidenda,quefiunt ab Atistotele prolata αμα ατ ομανα,significastiterum Ariastoteles quiddam,quod planesiummum est in artificio Epopoeis,atq; utfacilius res tota persticius i. n. exemplo Homerici potniatis pateficiam Midcres in Od 'sed libro primo, narrariprocorsim insolantium, ut s

252쪽

atque intemperantiam, clemachiis calamitatem, cuius boni procis ubfumebantur mox libro secundo cum persiuadere illi non posci, ut e domo sua abirent, aggreditur iter suadente Minerua, ad Nestorein, ut 'ab eo sciscitetur de reditu patris. ibi longa babetur collocutio postea lib.I LG IIII. suadente Nestore contendit Telamuchus ad cnctium,iadem de cause,ibi rursι Lugusferino inter eos habetur, quem Ammoarti ci pertexuit Homerus,ut explicaret partes quasdam belli Troiani,qualis est illa libro quarto,ubi de Duratco,ta Troiano equo mentio fit nam C si nihil praetermittendus utabat doctus, e ingeniosus pocta,q ιod ad Troianum bellum speeraret .vidit tamen postulare poematis artilicium it per Epipodia oppora tunc multa etiam ullo in poemate explicare cum inferi poematis Iliados longa inferi non possent, ne iii deretur historium potius, quam posinscribere, quod summum est uitium: debet nimi ut ante dιxtatis pocta unam complecti actionem tantum,σjimplicem. Sed redeo unde digressus um. idem Homerus post 4 qitam multa Epsodia deduxit ex itinere, tollocutionibus Telemachi mox ab eo digrediens narratione Esuum transstri ad indissem,quem inducit dum apud Alcinoi in regem est,multa arruntem,quae ante gestu uerant. Hoc uer artificium univi Haecimvirast belle est imitatus Uergilius rursus ab Ubsse digredicnsse transset ad procos,Penelopeia,C Telemachum.Haec fiunt ἄμα παHomtare, de quibus sequitur Ari)totcles . Ossa enim mulsebant,ut diuersis in locis dum igiturpoeta unimum,modyad hae cimodb ad ista exprimenda appulit miris modis totum suum poema ampli cauit. Hoc uer,noni in poemate Virgiliarino nam nunqitum suo discedit Aenea, neque certe omnia Vergilitis est assecutire. Perpendenda illa dictio ογη , γα translate ponitur pro grauitate orationis, sublimitate Aristoteles libro Bietoricorum tertio: καμμum petas est ογκα ν ω κι λως sin riti m et i Ωιτ λων, in νωρ. Pilataris qcbus quoque in Hom. Vc ωgietas oγκου παγματωδεχ χ λογω εφρῆ M. Mir'; pcrpendenda φHau aquae sint in contexta: προ Met με να In Epopoeia quidem mul elaepartessimul actionis conficiuntur. Epsodia partes actionis utit . singula actionem perbe persectam, integranis habent: utpatet in Od s. de Pol phemo,de proci de Menelai,Nsoriss collocutione Singiέlictum horu integra dici possunt,quia exitum habent, consteiusunt.Secus uero in tragoedia,nam pias odia imperstegasunt, stantequBu conficiuntur, sese coniungunt cum primaria actione, quaesiola integrae conficitur scutisatis etiam me tacente ac non pro irente exempla,attente inittenti patere poterit.

Quapropter hac praerogatiua cum polleat: tum facilem ad magnifice tiam aditum habet, tum ad auditorem subinde leuandum, neque no di similibus Epissedi jς cuncta ad peragendum Etenim Episodiorum umi, formita ut quae cito satietatem afferre soleat, in causa est, cur Tragoedi

aut em festincti

Tria recenset commoda emornamenta Aristoteles pocinutis Heroici Prim decentius uidetur ebe, crm is qVm Ctera, praefestris dignitatem quandum admirabilem, diplurimum inse habet decoris, crmalestatis. Deinde propter plurimarum rerum iιurietatem, quae inteo inest,futietatem, fastidianis tollit, xesaaeatq; saepe,ac renouatantinos audientium,seu egentii in postrem pro suo iure uti potest similli

Epi'dijs,quae resfacit,ut magis magis semper excresca si enim milia essent ubique psodia,non stupis

petentibus rebusfubinde noui properaret ad exitum, T quam celer rime clauderetur totum poema,quod

licet intueri in tragadia quae qi tu i milia habere non potest epi fodia,breuis uisit necessὸ est,er cito ad Epiron deducatur potest hoc aperte ei Honstrari ἰim rationibus,tum exemplis num tragoedia imitatur hominestiuifrpi ime est a nobi dictum quasi tunc agentes necesse est igitur omnia osci circuitu unius Solis, cuti ante declarat ini fuit. Quare Iongioribus psodijs actioncm tragicum amplificare non licen quia longe repeti non possunt.Sed jumenda utite proximis rebus, qisae adfinem ipsius actionis respiciunta Exemplum esto,quod superius retulimule Sophocleo Oedipode, nam ex prologum Grepsodia omius illic idore est conuincia crim ipsi actione,nes longius repetita:praetereus milia esse et pauca neq; ij pli ruespotuisse satis enim erat rem deducere ad Qtutionem C peripetiam.

253쪽

Heroicum uero carmeni ipsa quidem expcrientia cogrvcns esse ap/- paruit. Etenim, si quis alio quolibct metri genere, pluribus uesitator se mi/Xtis enarrativam facercimitationem aggressus sucrit praeter ipsum descens factum uideri potcrit: quandoquidem numerorum omnium stabi , lissimum, atque turgidi stimum Heroicum est: quo sane fit, ut linguas atari que translatione potissimum admittat.

α ριπειρας ait Aristoteles Sic etiam cicero in eo libro qui inscribitur Orator, cum ait Ut igitur, poetica,CTuersus inuentus est terani natione aurium, obseruationeprudentiunx. ictu oratione unimad- , uersum multo quidem serius, sedeatem natura admonente,ese quomim certos cursus, conclusionesque uerisborum. PLec ille. Experientia igitur magistra didicerunt homines uel hoc,uel istud metrorum genus ad dia uersi poematauccommodare sic quos intellexerunt no alio metro melius res gestas tractari pose, itant hexametro si quis igitur aut innbico, aut trimetro,aut elego,aut alique interse iustis uersibus dicitus rei v. complectatur, plane perperam lactat,praeters omnIn consuetudinem, obseruationem prudentum Iristoteles libro Rhet. In Lait iambum conuenire orationi humili, quae milis estsermoni, quo interse colloaquuntur homines Trochaeum uero saltationibitis,uersatilis enim est, ideo olim in tetrametr locum M. bebat. Heroum autem amplum esse,σgrandem, ideoq non conuenire oratoribus, quos paeane uti uult trasua oratione claudenti. Si igitur iambus humilior est,patet non potuisse daptari ad hoc poematis genus, quodgrande est: miιlto minus Trochaeum ob nimium uelocitatem,c mobilitatem: narratio enim Herois carum rerum grauitatem requirit . secesse igiturbuit Heroum retinere,quia amplus est,C sonorus Ucrba in Ari toteli sunt haec: τ ξρυθυωμέμα-σεμ ree, Ad me. χαρμονια διεοιαν Θ, est ιαμύν του δῖὀνάλύιοταλλων,διομαλια παντο ' μ V. ἰαμζειας ροον γ' τα λεγ=νος. δῶ δε σεμνοτέ uti Myυε θα, s εκ M. O. τροχια in οσακικου '' λ ιδ τὰ Ποαμετρα, γαρ τροχερο eρυθμοe τα, παμετρας λειπεπτα b ι . Quin dtilianus ibro nono licet enim pronem sequatur Ephorus uventum a Thrasemacho probatum etiam ab Aristotele, dae Flumq; ut eruperatiorern breuibus fugistipondaeum,m Trochaeum alterius tarditate, an 'terius celeritate duovirata C Herous.qui idern est duc lus,Aristoteli amplior Iambris humilior uid utur, Trochaeum ut nimis ciιrrenimn damne eis corducis nomen imponat. Ex quibus insintiliani uerbAdicee perspicere Heroum,quoniam amplus est,idebrei ci ab oratoribus,m accipi Poetis picis: κορδα uesuperila est declaratum,Saltationis erat nomen. Trochaei Lauton propter mobilitate saltationi illius tuti, hincq ita uocatu C ipse,de qua re etiam Cic.in Oratore meminit hκ uerbis. Longe Aristoteli uideturρ- , ciιε, qui iudiit Heroum numerum grandiorem, quam desidereisoluta oratio Iairibum autem nimis ese es, uulgarisermone.ita neque humil&n,neque abiectum orationem,nec nimis altam,C exaggeratam probau, pletium tamen euin et RuuItgrauitatis,ut eos, qui audien ad maiorem admirationem posit traducere. Tro, chaeum autem,qui est iacinspatio, quo Choreus, orducem appellat quia contructio, Cr breuitas dignitatem non babeat,ita paeana probat. Haec ille. Peropportunum igitur fuit resgestas eogenere metrorii iuris rare,quoniam grauitate celeritati mi tum babetpropter1pondaeum, scimum pedes, quos recipit. Hinc Quintilianus libro nono ueris lineum Plurimum igitur uulboritatisi ut dixi et ponderis habent longae, celeritatis breues,quaesi miscenturqi ibusdam longis,cumant si continuam vibus ad longus insurgunt leniores,quae a longis in breues descendunt. Quatenum uero ab experieti id homines didicisse ait Aristoteles uidere quoque est Ciceronem non disimili ratione idem dixisse in Oratore. his uerbis: Ese ergo in oratione immeram quendam non est difficiis cognostre iudicateniinfensu' iniquum est,quod accidit non agnoscere, si cur id accida reperire nequeamita,neque enim ipse uersius ruis p tione eitcogmtusscd naturauissensu, quem dimensa nitio docuit, quid acciderit, ita notatio naturae, Cranimaduersio peperit artem. Duplex igitur ratio esse uidetur,qua Hero uersu scribant Epici poetae res gestas. Prima est,quam exposuimus. Altera est quia nullum genus metri magis recipit uarietatem linguae rum, translationes' eroum. cognosti uerb hoc potest ex Home ,qui ubis uarietatem ueterre lita

254쪽

MLA τοας Me, WA I tu αρ αρ,πο- τιαρ κρινοας 4riwnἴεσι si deinc χαιτ επιρ,οτ υκριν, λε ειρτ ρω- σα et σεμνον λογου Translationes uerbinultu ornamenisti ultri re orationi quiuis intelligiti conuenum fui te Heroico poemati, quia grande quiddamprae se ferunt, magnam ali untdignitatem rebus,dum uitant uulguria. Hinc Ouιntil. lib. g. translatio, in qua uel naximus est ornatus,verba non fuis rebus accomodata eb Plutarchus Homerici poematis artificium perpendens, ait: μεταφορὰ oce F κυε ωρ δὶθ MLors πραγμ ατρο ερ ἐφολιι ετ tu εγtactvuμεταδ αμφοῖν πι/αλογουουιοιοτρον, dun cys , Eπτικιληρά τῶ . Nec veris pauciores, aut minus illustres bubet traiislationes Vergilius apud Latinos in sua Aeneide,quod alibi nos commodius, Vergilianum ornatum cum Homerico constrentes,considerabimus, dic explicabimus. De translationisii gerimbus,mearum ustu,qmplurali Geuole uideat apud Ari Eot. lib. m. Rhet. Pperius prolato,e Ciceronem libro tertio de Orat. in eo libro qui inscribitur Orator.

UE PAR V, 11 H κράω. ἁλκόασάρ πιδώ,ri sit -κ - αρμογ-Nρωγ Ric GOM. Nam modus ipse enarrativus prae cunctis ali j ccxcellcns est. iambiu ero, atque octonari j mobiles quidem sunt: ucrum ut hi saltationibus, sic agendis rebus illi aptissimi sunt. Ad haec illud tiam magis absurdum, si quis, ut ipse Chaeremon, hos miscuerit. Quare longum contextum alio, praeterquam Heroico mctro rite panget nemo nimiru id congruere sita ut diximus Natura docet.

BPrima ista uerba hunc mihi uidentur prae se finesententium,abundat enim Epopori mari utilia pocastis,etiam alijs nam ait Ariltoteles,non mirum Epopoeia,Cr Heroicum carmen recipit uarietatem iuguarum C metaphoras magis quis alia poemata, emuli uersus, quia aliis etiam mulais rebus abundat epicum poema,sire reliquis desunt,ut si enumerare uelis imaginibus, seu collutionibus, ci κώνας Graeaci uocant,quales multae apud Homerumsunt, perbole,epithetis,ut sirim merabilibus, quae inulto poeta mutis genere apte: non inferuntur. Et quoniai posset aliquis quaerere, cur iambico uersu, aut tetrametaris

scribatur heroicum poema respondet Aristotelas,utrunque optima rationegenus fuisse reiectu: in iam bifunt πρακ21 suide potius aptisuntsermonibus,qui inter homines quotidie habentur, dum intersede aliqua re agunt, colloquuntur uet,ut breuius C apertius dica n,iainbisunt apti comoesia,C tragoedi C alijsgciteribus poematum,in quibus bomines agentes exprimutur,emnegociantes. Tetrametra aretae rem sunt o ικx, id est apta adsultationem, e qua re dictum sat copiosi supcriore quodam Ioco, ubi Aristoteles cx tetrametris trimetra fueri se serebul,quod poesis minus saltatione uti caepit, atque eadem de causa P ae tetrametruidem Aristoteles uocat in Maetor. libro tertio: quae uerbasuperius retulimus, uti sese habent Patet igitur,cur picipoetae neque iambico,neque tetrametro utantur uersu. Quodsi quis adhuc putaret multis uersuum generibus mistis,heroicum poema recte posse contexi, qpondet Aristotelales roe multo magis absurdum fre, ac ridiculum: e sicha remon idfecisse narratur apud ueteres.de quare quia superius copiose egim Assibilest necesse ut repetainus Nimirum autem misti uersus multi ridicuistisint oportet. nullumq; p sestrant leuitati f.Adde quod legentes nunquam alis eodem uestigio mentem spere possunt Quid quod cumuli mobiliores, alij tardioressint, uti rotundiores, ali minus uolubiles, existat necesse est ex tali uersuum uarietate summa confusio. Concludit igitur Aristoteles, longis oematis constitutionem CEpopoeium intelligit non alio debere genere uersuum scribi, quam heroo: ipsi tam monstrante,quam hoc deceat,monstrat quippe itatura exsono numerorum,qui iucundi auribus sunt. Aia notanda uero illa uerba in contextu. , ἁρμοέον ηιπιρῶPrete, num decorum ideo dignitatem obtinet,

quiasingulis rerum generibusfeparatim adaptatur,nibus aliud est λαριχοῆον, quam distributio euis, quod conuenit, in singulas res progenere diuerso aptefacta.

255쪽

tant pauca interim, paucis in in locis imitatione assequuntur contra Ho/υ meru pauca admodum praefatus, modo uirum, modo mulierem, intcr dum mores aliquos inducit nihil enim unquam no moratum: at semper moribus praepollens, quodcunq; confingit.

Homerus multis de causis laudandus,extollendivis est. nam quicquid in Epic poemate artis irrequia ritu id totum ipsi primus demonstrauit caeteris: rationemq; rectescribendi inlatenus ad Heroicum uaxarnetrum suersum,de quo paulo ante loquebamur,etiani Horatius in Epistola ad Pisones, Homcrum primum stlimgeneris metrorum authorem fuisse ait: D Res gestae regum s,ducum ., tristia bella. Quo scribi possent numero mollisauit Homerus .acsubinde idem Horatius ostendens, quomos τί tet

μῆοντί fuerit insingula genera facta distributio, latini ad inc, Versibus impariter iunctis querimonia primum. Post etiam inclusa est uoti siententia compos Paulὁ post ibidem:

pro materi diuersi earum rerum, e quibus locuti unt, ipsa distinguere, ac uariare non studuerunt. Ηο- inerim autem ita insingulis animi sectionibM, moribus exprimendis distinxi π uariauit,ut quainti Rhexametrum unum fit, ac plex perst, quodsie dimensionibus ac risibinis constat uariae tumen pro diuersitate,dc dissimilitudine sumpta a rebus illiusfrniae essem sonaesermonem exprimit, uel pstinet i scipso aliquid nuncia, quod proprium est epici poematis, in quo

operae posuisse in turrationibus sub sua persona proferendis paucisc, admodum in locis expressis loquor respersorias utque eo modo, qηρ maxinc tabcbo imitatos=illi hominu .actio es, minores, qui non

diuino

256쪽

INARII T. DE POETIc x s aliundefacilius perspiciuntur,quales sint, quhu exsermone Homerus uerb pauca quaedam praestim Idatim imitari,atq; exprimcre personarum mores,actiones s per sermonem caepit:totumq; poema illius ibis moratum est,qui loquentium aut virorum, aut mulierum, aut aliarum huiusmodi personarum opparet Uctouoεσιρ,de quasi perius,cum de Moribus ageremtus,copiose locuti uimus.

Sane conuenit Tragoediar ipsum praebere mirandum, magis aut Epo/poeiae, quod uidelicci proportione respondeat ideo cl mirandum maxibine huic conuenit, quoniam in ea ad ipsum genici minime respicimus.

Nullasan ut diximus tquibus conueniunt tragoedia, sepopoeia: conueniunt igitur liuin hac inre,quod porrct cuti in tragoedia admirabilem conficere formonem,nouos quodam stupore semper μ-spensos tenere ariditorum animos. Fortuita,qtιae tamen non sitne fit quodam accidi se uidentur, admiratis nem flerunt hominibus, cutiunt declarauimus, cum detragoediae artificio loqueremur. Talia quoquc in Epopoeia inesse oportet.'I; non libet exsuperioribus Iociivi hunc ita explicare, dicendum est inpliaci quadam ratione Aristotelem monuisse,ut nationes Epicorum,sicuti etiam tragicorunt admirabila uideriposim tum propter res,quae narrantur,ti in propter amplificationem,qitae grandiores ipsisfaciat,acsublimiores: non enim icuti resgesta est,semper est explicandu breuiter sed quaerendudelitiae omnes, Utici, iiibus res exornariposta Acsane mugs recipit Epic ιm poema hii iusmodi amplificationcs quain tragicum,quia non exprimuntur agentes homines in eo scrιti in tragoedia, licetq; poetae praeter imitationem loquentium personarum, etiam exsitio ingenio addere multu,quae ad actioncin expria mendam, CT cxornansim pertinent: utque hocsignificauit Aristoteles per illam dictionen τι ἀγαυ- γορ, quia alio modo admirabilem facitsuumsermonem tragoedia,qu tu popoeia pluress ratione stupupctunt amplificalidi rem, Gradmirationis mouendae in Epopoeia,quia multa prostri is cpoctu atque L id exemplo latini declarat.

Porrodi quis illa, quae de persecutione in Hectorem sunt in scenam afferat,utiq; ridicula apparere fecerit: nam xillos stare, & hunc abnuere uidere sici,id quod prorsus in ipsis carminibus latct.

Exemplum sumitur ex Iliados Hom. lib. XXII.tibi Achillesu describit inscctantem Hectorem figie tem.Vesus Homeri hisiunt,qui sub personu narrantis poetae proferuntur:

Mune κυδ α γοι 2αλὼν,ο; δευτ0Ο- ελθοιο τοῦ δ --οἶ G καουνουρα NQνω. Crquisicquvnti iri In buversibus,utisatis patet fugiens Hecto fugient insequens Achil rcs miro quodam artificio destriabitur ut intueri utrunque, legens Homeri uersus, ibi uidearis,adeo apte rem ob oculosponit.Graeci,dum Achilles Hectorem insequebaturfugientem,luculu, telas contorquebant in Hectorem Achilles uero uera ritus, ne,ct illi telis Hectorem oppresi lycnt, ibi tum magna auspraeriperetur, nutu capitis ignificauit Graecis, ne tela coni jcerent. Haec i quis ius cenam adducere uelit currentems Achillem exprimere, Crisgientem Hectore ,rursus Griecos tela con cientes, ta nutu significalitem Achillem, ne conjjcerent iridiacula plane tota fuerit actionis huius imitatio. repraesentatio: commodius igitur ita unig ab ipso

257쪽

24 PRAN ROBORT. ENPLIcAT. Poeta,qui singula ob oculas ponit,dμm rem exacte ornates explicat Seu tentique, eruens in medium astu sti , quae euidenter omnia exprimant. Tragoedia igitur hanc uim non habet: quia agentes homine, iunt Dramaticiu sit poema imitatur facit tamen a liquando etiam ipsa huiusmodi narrationes, quae a linacio pro trutitur: qualis illa est apud Sophoclem in Electra ubi quadrigarum cursus in Dibijs,e Oreste

mors itinπatur . Omrua enim ornamenta,ec lenocini fucosque uerborum in huiusmodi narrationibus Ubinagendis quae rere solent tragici Poetae, ut rem ob oculos ponant,uinplificents π admirabiliorem reddant. nullum autem locum conrodiorem suae urti meloquentiae ostentalidae habent tragici Poetae, qua in in Nit siclorumsermone exprimerido referunt enim Nunci aliunde uenientes eu, quae actasunt: nec multum di

runt a persona Poctae,qui in Epico poeniate, si quos narrat res gestas,modumst omnem exponit,quo ges fuerunt. Quis uerbium non uidet i ντ αναυγον, popoeiam multis in locis imbubis balicuit: plificandi, narratidis facultatem habere quantb igitur maior haec en tant ni is exprimit in rebus xs θαυμαςο Locus e t Homerim D s. libro quinto, ubi nutantem exprimi Vbscin undisq- iactatiore Vberrima illa est,m longi iura itarratio num quaecunq; nui ago homini in nutatione accidere possunt, ea omnia exprimeri in VII se eo loco uoluit Homerus. nes quidquain praetermisit,aut in peritis,e fortia tudine VII sis exponenda, aut ut undarum, aut iactatione, e motione nutaritis explicanda non apertius, clariusq; oculis cernere naulragum hominem ad littus incolumen enutantem posis quὶm in illis uersibus legens uncis,intueri, quasi praesens adsis. Sed obi ciuistisibi Νrtassee hoc loco aliquis, ditis: Si uera est Aristotelis praeceptio uulb ante traditu Poetam, tuc minime uideri poetam in epico poemate, cum narrae

aliquid ipsi quia non imitaturi sicut inprimis debet neque exprimit diuersirum perso rarum mores, sermonem cur nunca te dictum est, ibi maxime uires uis, Martificium ostentur poetam, dimirabilimse amplainfacere orationem, ubi ipse narrata liquid respondeo cum epica poesis sit διονιιαἶvipies

agentes homines exprima ac imitetur sed quomodo gesseris inurret,referat in diuersarum personaruse mones,duplicem ueluti campum latifime patentem habere, per quem expatietur, uiresque suis in dicendo ostentet. Iterum quidem, cum moratos exprimit sermones diuersorum bominum, num maximo opus est artificio in oratione moratu conficienda, nec quiust hoc efficere potest, itam fere omnes sitis esse pilotan is rem narrent,utigestafuerit,morumq; exprimendorum nullain curam fuscipiunt, de q:tare Halicar, naseus in suis Rhetoricis hoc hominu genus reprehendens ait: οἱ F. Τιθῶ ἁμοιρουρ αυ λογ3e ποι ἀνύν οιομὶ οι - τραγιιατροῖ, αγοῖνα, - Q πω Θεμῖνοι e quamuys ad oratores hoc ipse restra potest tumen etiam ad poetas referri Alterum campum, per quem excurrit, po ita epicus habet, in quo scriptiones locorum,uestium, temporum,motionum,gesticulationum, atq; aliarum huli sumodi rerum quamplurimarum descriptiones ficit, potestq; pro suo arbitratu exprimere 'ra θαυματον illud, de quo paulo ante loquebamur. Et qualais,quo loco bas facit descriptiones, ac nureationes ubIuape sona,non imitaturi quia tamen necesse est multa in iis explicari, quae insermone personarin commod exuprimi ac declarari no possum. licet poetae epico tali uti narratione aliqua,quum ipse prostrat: nudiuste sonae imitans mores,edisermonem. Locus in quo hoc obseruari potest,est apud Homerum lib. V. Od s. ubi hisiunt uersus, in quibus habitum Mercuri iusu Iouκ ad Calus ituri exacte describite χ ο ἀπικ vis in micis νεὶ 'κλ κπλae m. διλα. αμ οσιαχυσεια, me μιν φερον μιχλον εφ υγ1Γυ

Elpaul)post alit,in quibus instulam calypseus,eiusque situm, πsumntiam amoenitatem explican

Rursus eodem libro ubi arboresfecuri caedentemfacit Vbs , ut ratem, quam discipurus constende

ret, aedificaret: cfωκε 'οι πελεκ- μεγι . estqui sequuntur. Plurimi enim uersus fiunt, in quibuι Poeta narrans ipse mirimestudet ea exprimere, quae dis ut nominor uoluptas extasi descriptione propter istu quod Graeci uocant Θακει Ge,percipiatur, quam is reliqua poesi ubi persona loquentes facit, eorums mores imitatur Vergilius quos libro primo Aeneid. ubi Vcaneris habitum, quem gerebat tunc collocutura cum Aenea,describit,ait: γγ Virginis os,habitumque gerens, m uirginis arma Spartanae. σqμxsequuntur. Paulbpost.

258쪽

est igitur aliquando longas inserere in Epica post narrationes imitatione carentes,quae mirifice oblectant legentium animos,e bubent, θρουνιχαςομ. Ac sic opinor declaratum est a me quiratione, sere ανά-Mγον magis ποθοωμ ιττον inserat in suo poemate Epicus poeta,quam Tragicus: in manu riptis libris uideo interpositam dictionem op ic klia μῆν νω ev τρά, λαγωδδεπις νοιῶν otius Loeςόν. rasus in consequentibus uerbis additionem est aliquam uidere, naiai, cleguntur, lισσυριζοανει μαλι eoe, οβ ματὸν u. eπqti sequuntur.

To das χχαsoυέδυ omnμειορ δέ. πα-ταλ GMθντ ει α ιγ εMου Caetcrum mirandum ipsum per se esse gratum, argumento sit quod omnes huiusmodi aliquod, dum nunciant, ueluti dicturi in gratiam, id

semper exaggerant.

Rutionem affert Ari Pot. cur narratio dimirabilis debet esse tum in Tragoedia,tum in Epica poesi, est autem baeci. Qui, inquit omne admirabile ucundum, is igitur poeta aliquid nare simplici quadam ratione,nes amplifice aut exorne igida erιt,ac penitus elanguescet omnis narratio lib. bet. H.Aristot. ν ατο γαυμα μ δυ,αρς αδετο πολυ γ 'D 9 mae G id θυμωλίαν, ὼς ο δαι ιαςo ubi Jυμηγ g. Veri in de hac re superin locutisum fuimκs. Hinc Vergi lib. I.Aeneid. st

Miratur molem Aeneas.

Ovbd cum uoluptate quadam animi maxima,innuit illum talia ectasse,num admiratio huiusnodi uoluispiatem a stri.Sicuti igitur cum picturam intuemur praeclara admiramur mulpictoris, a quo Derit exis presse,artificium,etruoluptatem capims incredibilim,quonasmodum in suo Aenea Vergilius innuit: Artificums manus inter se operumq; laborein Niratur. Paulb post:

Haec dum Dardanio Aeneae miransa uidentur,

1. Dum stupet, obtiιtus haeret domus in uno. Sic in Posi,cum apte,ornates aliquid exprcssum audimiA a perito et docto Poeta,admiramur illisis atrii, scium 'nuguum suoluptate percipimus. Qu)d uerbornatius,ci amplificatiosermonis delectet igno huiusmodi de mons Dat. omnes,qui aliquid nunciant,rem conantur augere,cir ornatium exponere, uigratior,

si uiorq; ipsorum sit narratio.

prius esse uel fieri quod quidem mendacium cst, sed ob id sane mcndacium primum est,q aod al: o quopiam existcnte, hoc idem csse, uel fieri necesse sit. siquide cum hoc esse uerum sciat, anima nostra paralogismo col

li it, ctiam primum esse uerum.

Aliiιd est etiam, in quo magnopere laudandus est Homerim num iacuit primus, quomodo in poesi fiteonfligendum mendaciumrdocui se illum uit,quia primus apte confiixit mendacia: ut quisequi ipsius uestigia uoluerit,facile posist artem mentiendi persticere. Summatim uerb exponit Homeri mendacia Para' lagismo contineri. Et quoniam MaeMγισμῶν in libro N4Mγχων enumerat Aristotelesseptem mois dos scaendum hoc loco inrelligi debere quartum qui appellatura consequentibus. Arijstoteles enim uocat x Nυ πὶ a

259쪽

co neare existimaturi nec tamen uerum est,utsi mel es dulce est si dulce est,mel est quod nequaquam ue a,non enim retro commeat, iconum titur: alia enim dulata etiamfunt, praemp est: pluit,terra madida est item madida es p deficere. Hatra generis illud quos est argumentum, quo utuntur Metores, adprobandum enim aliquem adulterum quod constequens est,fumunt eum comptum esse,aut unguento delibutum,noctu terrantem vide ι,quae ninustis uera reperiuntur,ut non in omnibus.Verba Aristotelis ex libro ue, sumpta apponam,quia simillima Afunt,quae prostri hoc laco: ό44Mαγα - ουἰMn δοκ&ἐ-

ruo: λαμ-οM -ου, A. αναγκῶου debuit simodigenere parulog ni mentione naocti etiam Aristot. lib. Rhetfecitndo,ubi de apparinlius Entisincin. ptio arglimentationes sulfoLendae. Iam ueros diligenter confideres,nihil aliud 'confingere mendaa fgoctica is quo putet poemen sc talem, quodalibi copiosius exposuimussirci cere ea quaeprosussunt falsa, convcnires cum Rhetorice, quae ex probubilibus ducit argumentatioinnes docet Aristotelis copiose libro Rbe primo,ubi loquis mamenιm part suarum probationu elicit ex ignisprobabilibus,quae etiam ad ulla possunt restrei, nam

M. Atq; ut i falloriquatuorgenerastatuit Primum,quod continet abulasmum, Plitum psobole,de Ioui Marinaliorum Deorum rapinis, ac furtis,quae omnia ait esse, ω πο-tae r .m propterea dicere possumus probabilia uideri quamuis non te meaerebiam rodi fabularumgenus ab an est quod continet transimulationes hominum alta unimalium

c O-,Philomela, Procnes in aues, marium mutationes ins res,ut eu uites in diuersis diuersorum animantium urus,ut Centaurorum, Sirenum, Gor otium Trici

t οπ egasiorum,oclopum,m reliquorum huiusmodi. Tertium genus est, qxod plurimum in se habet My ut si dicas bouem lacum,equum cecinisse quae hi modisiunt. Quarta genus est

ctι. Nudauit ensem, et peremit. Sedebat in templo Vestae, ergo uiolauit emem eo utpote dicis uelitatus sit, exierit eidilua, est adulter: - νω re

Aristoteles, Do quia mori iuriis eo par stra

260쪽

τα nuωλοῦ ζυμnum omnes ratiocinationes tumue , qtiam probabiles, σfalse, ε et δι-οιας, quae uis est,e,facidius in uniuia nostra, per tiam ratiocisamur, proficiscunt Ar.

Item in fieri qua neutiquam possunt, modo uerisimilia Liat, potius quidem cligenda ste quam quae minimcuerisimilia: licci fieri possnt. Scr-

mones quoque ipsos adeo non ex parte rationis expertium constitui de/bere utitiam nihil, quod non summa ratione praeditum sit contineant ii

uero secus fiat, caetra ipsam fabulationem saltem sit exempli gratia: igno/tatio Oedipodis quo pacto Laius occubuerit non autem in aetibus, sic/ut in Elcetra Pythicorum nunciati, item c in Mysis, ex Tegea mutus ut loqucretur, profectus in Mysiam est.

In manuscriptis libris est dictio interposita bire e g,πpuulbpost non itaItent, me. Sic enim ligitur totus locus hic, Graeci dici τί δρὰδ ατα Αὐτα,αλλο PH ατα α Θανα nam etiam in posterioribtis uerbis,non eltilla dictio M. si optio detur poetae, utrum malit in oratione ponere, an id

quod imposibile,uerisimile tamen est an posibile, non ierisimile tumen, nec credibiles debet poti: nimis post bile sed uerisimile eligere quam postibile non credibile. Exempligratia Narrat Homerus Aiacem uastae magnil ιι dinis acinimcnct ponderis apidem coniecisse: id, si uires hominis consideres, est impostibile.

ueri imite tumen,quiascimus hominem altero bomine Ionige se robustiorem Criactus ille lapidi . quatriumuisu si, itatenus iactus,non est praeternaturam, quod fidem arrogat ulteri, quod impostibile videis tur.lavi uerbs dicas: Daedalum confictis ex cerualis euolasse: aut Pegaflum latum, pennatumq-Nux re is

Iarefolitum hoc, quatenus dicis pennatum aliquod anima uolare,ueri ima est,nedum uersimile ed viis tenus homo dicitur pennatus,emPegusius alatus,hoc praeter naturain est, e imposibile, tantalus habet uim ut alteri deroget fidem,c cum positbιle it pennatum homiriciniolare,non tamen credibile est hominem se pennatil. Aliud exemplum quod ad superius pertinet,ello. Ex eodem Homero cognoscimus, uel citatem tu itum in Acbisse ui sicut incredibilis it dictu: imposibile est hominῆ adeo uelocem esse,sed ais

homo uelacitatem, faculiat ei ad currendum natura recipit credibilest, item quod de cursore Lais

dat sic enim uocat catullus,quem alii lum dixerunt,narratur,qui1putio unius die omnis littora Orcisis curres perlustrabataest quidem imposii bile, sed quia ad cursim aptus homo natus est,credibit videtur, dis ex hocgenere illiud est,quod restri Lucian. in ιb. πωρι ἀ γραφειν inesse. Truchcincti clamore in presio iste in nocistratasxst,nt uno clamore decebimulpercinerive attonitos primuimax emortuos

. . probro

SEARCH

MENU NAVIGATION