Institutiones physicae ad usum scholarum accomodatae: cum indice ..., Volume 1

발행: 연대 미상

분량: 568페이지

출처: archive.org

분류: 화학

131쪽

Mastu aerem aliouid conferres, sine quo corpora nequeunt inflamma-K. tim quod incipus praecipia est inflammabile corrumpatur dis luatur-oaeae ab aliis partibus secedat, quae eo nexu selutae vix sibi cohaerent. Hujuii miris experimenta plurima videri possint-d viros solertissimos uri Dis oris,ali M. Baromet hi tabus vitreus, teres , oblongus, aequaliter extensus, autera extremitate apertus , altera hermetice clauius, qualis in Tabulae pria Figurae, delineatus est bus C, es aliter sermacias s et unda in extremitate qua est clausus , qualis in eadem figura delineam est Tubus mi perpendiculariter ad horizontem erectus. Sira D G sit tres pedes v. g. longus, inuae aperta est illius rere micis sursum elevetur , extremitas vero deprimatur in locum

prioris , ac Tubi cavitas impleatur Mercurio , caveat Que ne cum Me

curio aedis aliquid illabatur , ut si quid aeris cum eo defluxit , extrahatur , ouod sinit fit multiplici ubi fecundum illius extrema fiuueum cdeor urn invertione sensim fa- Ea enim situs mutatione efficitur , ut actis guttati insensiles inter Mercurium disper colligantur ut majores Masin facilius ac citius esserantur extra Mercurium. si Tubus ille puro Mercurio plenus digito ad orificium apertum apposito ad illud ela 'dendum , t. erigam perpendici dariter ad norizontem, ut orificium aper- una orium ea gat si, inquam, ille Tubus immergatur in Mercurium

in mi in vase contentum in sin mi remoto digito ab orb statim portio Mercurii defluet per orificium in vas in Rresimi consistet an altitudines 4 g. viginti septem aut viginti

octo pollicum. Si Tubus ita inclinetur ut illius extremitas trans 'serinu versus portio Mercurii contenti in vase B refluet in

est horizonti parallela elevem suprὸ Mercurium in vase AB conteii et spatio Dollicum viginti septem aut viginti octo, Mercurius e vase subiecto rem,m implebit totam avitatem ubi Idem accidit circa Tubum H G si eodem modo sectit Mercurio repletum perpendiculariter ad horia medium de immersimi extremitates in Mercurium contenrum iaviles A B. Portio esturi ruit defluet in vas in B in reliquum consistet si a Mercurium contenrum in vase AB sub altitudine pollicum vis tinti septem aut viginti octo, qualis est initudo rectis horizontalis L supra

Mercumum vasis i.

dia in partibus Tuborum m H G perpendiculariter Wino

tum putes existentes supra lineam rectam origontalem et videntur vacuae , quidana existimarunt in earum avitatibus nullum corpus contine- sententiam falsam in demonstris lux quae per illas earitates tr icitor.

132쪽

M Explicatio Machina meumaticae.

trajicinar, quae nulli bi potest reperiri sine corpore cui inhaereat. Eo Phaestameno demonstrari contendunt gravitatem aeris, cum quo dicunt Mercurium

consistere in aequilibrio si intra Tubum assurgat ad alludinem pedum via ginti septem aut viginti octo supra superficiem Mercurii in quem demersa est

infima si aperia ubi extremitas. Adyertendum autem est Mercurium magis aut minus elevari in cavitate Tubi DC aut G uxi majorem aut minorem stablimitatem loci in quo fit experimentum Etenim in locis humilioribus Mercurius altius assiirgit quam in sublimioribus, ad radicemmontis .s magis quam in illitis Vertices Quia inquiunt, in locis humilioribus Atmosphaerae incumbens altitudo est major quam in siiblimioribus, majus enim est pondus Amrosphaerae ubi illius altitudo est major;ac consequenter ad constitaiendum cum illa aequilibrium major ne--

cessaria estaltitudo Mercutii. . Eandem ob causam Mercurius nunc magis arunc minus elevatur in Barom tro,juxta varias acris constitutiones Etenim spirante Borea dc tempore sereno,

ae quia gravior est,magis sublevat Mercurium inus vero tempore pluvio, Austro spirante,quia levior Ist. Si Tubi Dc aut Ire quando Mercurio pleni fiant, erecti cum Merci-riosiableventur orificio deorsum spectante quamvis Mercurius non adhaereat illorum parietibus , sed elabam tantum sentitur cujusque ubi pondus quantum sentiretur si cum illo Mercurius in illius cavitate contentus 3 extans supra Mercurium subjectum elevaretur;quia, quiunt,aeris columna quoe fundo, Tubi extrinsecus incumbit sua gravitate deorsum illud trudit.Est autem colu . nae illius pondust aequale ponderi Mercurii in Tubo contenti quandoquidem cum illa consistit in aequilibrio. Haeccillarius intelligentum ex iis quae dicuntur .

de Equilibrio liquidorum. Ex dictis intellio itur quare in Machina Pneumat a nulla pars parietum qua habeat amplitudinem nugnem debeat esse plana , quia scilicet defectu sulci

menti sebducto a Machina cavitate aere,pars illa frangeretur. Acr enim in Va' cavitate contentus illius latera pellit ad exteriota,ut aer externus ad interi in

ta, eadem vi si cum illo communicet ac consequenter cimi aequalis sit utrimque pulsio tenuistina vasorum parietes non periclitanrur a pulsione actis utrimque nitentiS.

Si antequam mercurius infimilatur in Tubum H .in illius fundo eollocetiae vesca compressa dc fere vacua aere,quandb Tubus erigetur extremitate sursum conversa Mercurio defluente infra rectam L vesica statim expam demri forte rumpetur , ut diximus illi contingere aliquando in Macnini . Prieumatica quanao aer sinducitur ex illius recipiente. de ex posteriore Vesicae expansione non secus ac ex priore deducunt aeris elasticitatem portento Ex eo autem quod in utroque Tito seu erecto , seu inclinato Mercurius smper elavetur ad altitudinem rectae horizontalis L L. certius deducunt eam. elevationem

133쪽

eis ruinam dependere a pondere Atmospiam incumbentis 3 'rementis Medi, ciuium contentum in vase DB Pressione illa cogitur Mercurius effugere qua data via donec ad eam altitudinem pervenerit in qua est in aequilibris cuni

His suffcient ad intellioemiam eorum quae dicunm de experimentis , quae siti sunt aut sent; eincninae Neumaticae aut Ru ometri iniquae hic habent aliquam obscuritarem fient clariora ex tractatu de Equilibrio Liquidorum.

A sit Morus Localis, tanquam de re incerta conifoversiam instituere ab

studum videretur nec enim credibile est quemquam an corpora moverentur serio aliquando dubitavisse Aristoteles quidem fortynimis sollicite Lsti fie. α9 Zenonis motus impossibilitatem propug nantis argRmenta subtili, Motu, exb assido ratiocinio conatur convellere, sed elucacius minore licet nisu Diogenes stetitia de- argutiarum fallaciam surgendo ambulando demonstravit. Ridiculi- aer m inritur. Hrtisse melim tina plerumque secat resoLe qui subtilibus nugis invictus videbariu propugnator sententiae Zenonistaodinus Sophista oco non infaceto coactus est dogmatis absilrditatem fateri. Etenim Herophil medicus ab e uti luxatum humeium restitneret vocatus, labridens dixit, eum forte alio morbo laborares humerum e suo loco excidere Millatenus omise , cum nequeat moveri. Etenim, inquit Herophilus si, ius est, vel motus est in loco inritio erat, vel in quo non erat, sed in neutro potuit moveri, ergo humerus non est Motus cita enim cavillabatur Sopiasta comtra motum L alem, nec poterat melius de suarum argutiarum ab subditate,quam ea, o Mautebatur, cavillatione convinci. Et sane quae continuo sensus nostros feriunt varia Phaenomena in Coelis circa terram, in nostris corporibus, invitos cogunt fateri dari Moturn. Motus possibilitatem manifesto evincit materiae extensio, cujus partes, cum

pyssint aliae sine aliis sine ulla ab invicem dependentia concipi , possunt etiam aliae seorsita ab aliis existete, ab illis per transsationem separari quod

est moveri.

Ad faciliorem intelligentiam eorum, quae apud Aristotelem legunrur de Mo- , advertendum est ab eo Philolbpho l. i. h sic a. l.3. 'sic. c.I. Et alibilatiore significatione Motus nomen accipi pro sinuatione, quae comprehendit Monam ad locimi Motum ad quantitatem seu accretionem decretionem Morum ad qualitatem seu alterationem. Scitctiore autem significatione eodem a. nomine delignarimorum Localem qui simpliciter etiam appellatur Motus. De Morus Lo Motu Locali ita loquitur Aristotele L7. Physic. c. i. text. Io. Primum isaque st xk inpone

134쪽

nec a teratio nec ac

cretio esse ra T. corpus dici . tur proprie: ὀ eii.

r i in C. ut me diciminis quod ipsa Motuum sit ramin. Idem docet lib.8. c. . textin

17. Non id eis autem praeci e Aristoteles appellat lationem plimuna Motuum. qu ire licui . cillonoe praestantior, sed quia reliquoru in Motuu a nullus esse potest sine latione. Etenim postouam textamox citato asseIuit lationem esse primum Motuum , is non nulla dilIeruit de accretione S de alteratione, naec

subjicit me vero Absique latione est non possunt. Et deinde Ustquam dicit iugravi levi in calido, frigido elle quamdam raritatem S densitatem, haec addit. At vero densit rarita concretio sunt atque secretio , quibus sub α-

tiara generatio m interitin esse dicitur sim autem coguntur e dissiciuntur loco minar necesse est . 1 7: ι weym quod augetur imminuitur, magnitudo loco movetur. Textu cr477. haec leguntur. Et id moveri proprie dic in quod ora qui ad locunis , movetur. Id veros eodem in loco quiestat , augeatur autem aut minoiatur aut adteretur , aliqua ex parte, non Ampiscit' dicimus mover

Ex illo textu intelligitur apud Aristotelem illud corpus dici simpliciter moveri, quod secundum totam sui molem transfertur e loco in quo est in alium. ut si aqua ex uno vase in aliud itam fundatur Moveri vero simpliciter non dicitur illud corpus, quod in eod.'na loco secundum totam molem manet, licet illius partes moveantur, ut cum aqua in eodem vase retenta, ejus partes in eo diversunode moVentur. Cum itaque , ut Aristoteles in locis citatis perspicue demonstrat, omnis ait ratio, quae via est ad generationem aut corruptionem, tua secundum quantitatem fit mutatio sine Motu Locali elle nenuerat, adeo ut alteratio videatur in bla partium agitatione consistere, manifestum est quam necestaria sit Physico Motus localis cognitio, ut variarum ouae in corporibus fiunt mutationum causas detegere possit c agentium naturalitina vires explorare Eapropter Aristot les'.3 Physic. c.I text.I. ita loquitur. Quoniam autem natura quidem es principium Motiio mutationis, methodin autem nobis de natura es, non latere nos

oportet quid fit rem , necessarium emmis ignorato Uo ignorari s naturam. Hinc mirari sebit ab Aristotelis temporibus ad hoc usque saeculum, Philos phos in Motus investigatione fuisse adeo negligentes, nec hoc monito , nec Phaenomenoin admirandorum varietate, quorima causas necesse est ignorari, ignorato Motu , ad eam inquisitionem potuisse incitari, ut Mom gnatura cproprietatibus bene perspectis , ex iis quibus immersi erant tenebris emergerent. Tanti mali partim causa fuit Aristotelis celebritas, quem Genium Naturae praedicabant aliqui, cujus inventis nihil adjici posse putabant Partim id es fecit quaedam ingeniorum ad servitutem propensio , aut ignavia, aut inducta in Scholis consuetudo , ut res natiuae non in seipsis, sed in Aristotelis scriptis

quae Ierentur.

Feliciore hoc seculo Viri insigni ingenii acumine,, singulari animi magnitudine praediti, ut facilius in abclitiora Nativae arcana penetrarent, Mom, turami leges accuratius expenderunt, quorum Cocipnaeus fuit Galilaeus, hunC

sequuti sunt Gassendus, Canesius, aliique Philosbphi clarissimi, qui quamvis a Peripateticis quibusdam hostes Aristotelis habeantur,illius Philos hi precepto.

Quis st

Cur negligentius inis vestigatasiit Motus

135쪽

um ipsi ejus jurati sectatores,obsequentes, Physielim plurimum id artes varias inventis plurimis litani fit Horrum vestigiis im

c. ni .Phil plus, qui ante hoc saeculum ὀ Motu scripserunt, longὸ Aiisti, .is.

4..erianae esse Aristotelem in hac colitemplatione, seu in inquirena omnium siniciscio de acumen ingenii, seu armamentorum vis 3 principiorum, quibus subtilissimhinniruntur evi ruta conliderentur, ni manifestum ex iis, quae ille fiis de Motu ' ρομώsseruit in libris Phycsed potissimum l. 3. f., sequentibus Noverat quippὸ ut jam notavimus infinituri, quae in Natura Corporea geruntur cognitionem , auorus eointione dependere, eum omnia, qua de nino mei sunt Vel per Mo Fatalis inoa-sme, vel non posunt esse tine Moris. Quamvis ille Philosophus ardentissi mhΛMotusmo sciendi, in scientiis dominandi desiderio incitatus in re tanti momenti inquisitio-

amnes ingeriti vires adhibuerit, arietur tamen dissici lyadmodum esse investi Te me in quo Posita sit orias natura ιdetat post accuratissimam, quam de illo et uti 'iastisit itaqἄistionem, dicar morum videri adhuc indefinitum, J. sic mu sub iii Marotima Hoe ct v esse queruntur aliqui nimia subtilitate, quam cum ille Phi suitur. hispis ineruatim pestive, in rebus capru facilibus, eas interdum obscurat. amvis ipso Mistotele teste, obscura ut, quam ipse tradit Morus definitio, idendum innita est num ex illa ad claram Motus notitiam adipiscendam lint aliqua possit accersei, nec enim in re, cujus tanrus est usus in Pnysica fas est dF- negligere. . Tte, assimanrur apud Aristotelem Morus in genere accepti definitiseno ,Α - .iu a a radi prima legitur .3. Phrsic. c.2. in .6. Motus es act- - Ρω - β- hiotieitiis -- Meost. Quam his verbis exprimunt aliqui Motus est actin entiae in ab Aristot menia κ- in potentis. Secunda legim in eodem capite text.16. Mutus est latradit actis .iniri a me vim habet ut moveara, quatenus -- vim hiare aenia c. 3. te 23. -- est actus e s quod agere rare pati potest quisenὰ tale est. Tres illae definitiones videntur ovidia in iciem recideres prior tamen reliquis commi,.

ain antisonitur sed quid petissam intelligi velit Aristoteles, non videtur dii: a

sicile am qui Etenim eum omnis mutatio ine uda aliquam successionem, sidui, aiati , mi in hac definitione exprimimr, vel est mutatio iam facta, seu fornia per ει i. c.' aequalita via mox acquirena , neutrum aur- dici posse, '

136쪽

polle, vidMur mani seruilia, Non primum, quia ad sorina am acquisitammein datur Motu , sed per illam diciti tu es status aut illius pomio Praeterea, cuin forma acquisita compleat potentiam seisibiecti, non potest dici actus illius ineest in poten ii Nec magi mox acouirenda potest dici actin, cum -- existat, nedum a et aut informet suum suo, edtima. Nullo itaque modo vid tur dici posse Motum esse adtiam ut non mirum sit Aristotelem de Motus dem nitione dubitanter loqui ' Mi P. Ga texta1., dicere illum non definitum. videri; quia neque in rerum potestat , neque in aetii simpliciter potest collocari Nam, inquit , ille text.1 . Nepve id quod quantum esse potest, ne id quod a quantum es necessario movetur. Atque Molin acti quidem anquis esse videra ta sed imperstitius. a. -- est cym---d, quod poc esse, cuj- actus Mot aest, imperfectum est , atque Mim ob a aim quid fit is cile est sumeret necesse

enim a i in privatione, um reponerea a re inpotestare, me in eo, quod plisitera 'νειμι γ est quorum nultam videturposse esse Bigitis , i dictus -- ε, reflat, nempe tum ινει-- quidem esse, sed talem actum, quakme diximu , qui di ilae persticitur,sed tamen quiessem . . . Quae ab Aristotele in textibus citatis de Mot in genere aut da mutatione d cuntur, ut ipse fatetur , sent intellectu dissicilia admodum. non solum pre seceam, quam ille Philosophus asse stat , obscuritatem. -aphysicum disio..cendi modum sed etiam p pter ipsam Motus naturam, quam viri etiam4ns nil acumine etari humanae menti impenetrabilem esse existimam, .&eossema stia torquere dicunt qui in illa investigatione allicite nimis occupantur. Et, hilominus aliquid tendandum propontis prius quibusdam Aristotelis lacis, M. serte lucem aliquam conserenti

uia....ia Ille Philosopbus 'μ αμ postquari distinruonem exposuit eorum, o

actu Mariso potestate sint, dixitquelamationem S augmentationem esse adhun eorum,quaetin tu possinisterari aut augeri, pariter aedificationem esse achim e liquod potest.

4 φ aedifieati , teri s. laquentibus Fusius exemplis aedificationis & sculpticiniat p.4uibu poms, ut tradita Motus in genere definitio clarius possit di vim

Leilia, eri amis adveriendum est quod iam insinuavimus,omnem mutationem, ut hi plicatur in acripstur, esse siccessivam, hoc est,in ea formam ad quam deducit uiscessiv per paries acquiri, quam cum acquisivit res quae mutatur, non mutatur amplius, sed est mutata. Eam ob causam Aristoteles texLIχ. c.2. l. . m c. supra citat.

dicit, id quod Movetur essemperfectum, quatenus scilicet est in potestate avi ulteriorem sorinam, illius acquisitio sescessive iacta est Morus Sieno calor jam factus sed calefactio,&aedificatio, non id quod est aedificarum, san Motus actus eius, quin potest calefieri ut potest caleneri, aes quod potest iredificari, quatenus potest Mificari. Ex iis dedueitur rationem se alem Motus constare in acquisitione serit ristitiali, in transitu a privatione ad mam rei, quae potestatem hahet ad illam Atia tio Moius mam renitnmtummon esse sermam acquisitam is aliqvid illius est acqui . .

non invit tum est mamfestum ex dictis, cum subjectum non sit in potestate M a

137쪽

conficinatur quia rem aliquam mainri nihil alaia est quam eam successive sitione sue--edere adseraminam assi mrmam accessus aut ille est prior natura for cessis via ad quam si a Mis, eum per accessim illum ad formam perveniatur Brovistinguiaut ab ictui cis. -- mutatio nihil aliud sit, quam successiva dccontinisata formae aequisitio, necesse est quanditi eiusmodi acquisitio durat. ilia, quod muta- potentiam habere ad aequirendam ulteriorem aliquampum -- , quae a uritur alioquin jam nictus esset finis acquirendi, cres- rosariaeetur, se besset rauata Sic calefaetio in corpore quod calefitestiseis e facta acquisitio formae illius, quatenis corpus quod calefit Est ini aestate ad illam ulterias acquitendam, stae Morus dicitur actus entis in pote tia prout in potentia. Haec vinum de me in more dicuntur. Verum quantacunque in hac in i Dybquiis eam, si is adlitata fuerit Misentia, cum c ictius quaerim quida aedui is rei sit Motus isteri cogimur cum Aristotele, omnibus sen peruatis dincile qui sint instinere quia sit Minus Eleiam si inmutatione praeter rem quae mutatur, r. mersirmam acquisitam, β eam quae acquiritur aut est acquirenda, aliquid reale quaerimus, hi oeperiemus, ad ut aiam ille , aut perfectio rei, que mutarer . -- Motum 'mellamus videatur esse aliquid Metaphys m, minaisast muris vas pium, quod mutatur, quatenus conuderatur in via -ὰ-si continuo ab uno statu ad alium, privatione formae adserinam tam autem in a ct co decatusoc praecisis tum stibjecto mutationis, tum sorinis, ni emismalis comprehendat,non imnaerii a Pythagorici ac mat aris Moeus fiat appellarus nou Ab Perastimant hanc Moin definitionem non convenis e tantum Motui,

tenus comis. ω in eo, quod movetur , sed etiam posse accommodari me:

Reai. -remas spectatur in ageme, mistilli principium agendi, cum omnia disti,4πlatebas corpo isti non fiam per Motum ἁ- videantur non fieri sine illo non solum tum Meetiamt-do accipi posse, innuere videtur Aristotelesin rex proxia actu mobis minuato his verbis. - , -- - as inuria sat laurediam non si Miam. se Verum si haec definitio bene perpendatur, manifestum fiet, eam

138쪽

ais appellatur simplici .er uotus quia si illo

nullus est Norpus dicitur loc tum aut --idive

distinguitur ab actibus impersectis, calore remisse .g. c. qui iis relinquant potentiam in subjecto ad ulteriorem sermam ipsi tamen non sent actus illius,

ut tendentis ulte ius, sed ut jam insormari. Omnes denique mutationes factae, his vocibus a Motus definitione excludivitur. Objiciet aliquis, mutationes, quibus continua abjectione iacinae deperdumtur, sunt veri Motus, decretio enim inter Vexms Motus numeratur ab Aristotele, sic deperditio ostioris posset numerari inter species Moing, sed illae deperdistiones non possint dici acquisitiones formae, ergo illi mutationibus tum comvenit definitio Motus. Respondetur in omnibus illis mutarionibus , fieti transitum rei quae mutatur ad novum statum realem, ac moindesin cinam realem talis quantitatis in decretione corporis, talis gradus qualitatis in cleperditione caloris, caloris scilicEt remissi, aut alicujus gradus frigoris aut alterius aeridem tis. Si quis velit considerare illos Morus ut mere corruptivos,in illos a Motue definitione excludere nihil repugnabit. Objiciet aliquis a Aristotelem numerare generationem inter species Motus in locis supra citatis. ηι Aristotelem ibi accipere generationem lariore modo, pro alteratione, quae est via ad generationem. His de Motu in genere aut de mutatione formali ita constitutis ,--licanda est Morus localis natura qui Motus simplicitὸ appellatur, vel quia solus ille teperim in. rebus mero corporeis, ut innuere videtur Aristololes in locis is pra citatis, vel quia reliquis mutationibus est longὸ praestantior, quatinnnulli esse potestsine ritu locali, ad ut omnia, quae in hac rerum universia puri P corpore contingunt, vel tanquam 4 cau a, vel tanquam ab adjuncto insepbili, a diu dependeant. Eam ob causam natura ni Mutur ab Mistotele, principium Morus : Quietis, ut hac definitione intelligatur, omnes quae in rebus corpor eis fiunt mutationes trans quodam a Moturid Quietem, aut a Quiete ad Motum contingere, quarum in corporibus mutationem principium inm secum vocatur Natura ab Aristotele Ex quibus, ut jam diximus, intelligitur,. quam sit necessaria Motus cognitio iis , qui desiderant ad piniti a Naturae adita penetrare. Quia aut per Morem omnes intelligunt quam asu corporis Micujus, seu partis materiae Dreliqua materia separatae ab uno loco immum transsationem , ut clara illivs habeti possit notitia eorum quae de Loco vix in n nulla erunt in mentem rev anda. Cum corpus aliouod in certo Loeo esse dicitur, illius situs respectis dialia corpora consiaeratur , moGad contigua, modι ad ea, qua parum di-- sunt, modo ad remotiora, quae modδ versus hanc, modo versia δ-ρον tena spectantur, modis plura versus partes diversas aut oppositas in derantur, eaque in suis locis inmota supponuntur, aut ita considerantur, tu Deorum Motu mens non cofitet. Quamdiu coetus ovi leni est situ re Misi

ad corpora quorum respo L. iui sitiun in . licitur ii Micii Lino et

non Moveri.

Quia vero illa stus comotum vi deratio ι mentis ariatrio dependee; quir

139쪽

corporis sitimi fieri potest ut, lacundum diversos respectus aut diversa consi-κMazones, idem dicatii simul Moveri Quiescete Etenim si ille qui sedet Y.se in navi, Ou E fluminis profluente abripitur, atteiadat ad varias partes navit. cam quibus semper eundem habet situ respectum, se Quiescere putat si ver respiciat fluminis ripas aut arbores in illis consitas , quia videt seao iis recedere. maliunde illa judicet omni Motu vacare se Moveri putat. Quod dictum est de eo qui navi vehitur, dici potest de ipsa, vi cium illius situs possit conliderari vel respective ad aquam profluentis, qua deseritu , uti respective ad littora fluminis, aut ad coelum , stellas aliave corpora Si itaque sericlindita illam loci considerationem dicanaus Motuin elle translatiouem de Loco in Locum, 1hil Certum eu determinatum statuemus , cum juxta illum c6nsiderandi inculiana idem eodem tempore dici possit Moverit Quiescere. Ea profer ut ea tradi possit Motus definitio , qua illius ravo cem deter A IV. auinata 1haruatum, intelligaturque , quid vere Motu cieatur, advertendum est Motum variis modis dici, non secus ac Locum. Ocu autem ut supeIIus nota mobili, vim aliti est Propriae; alius communis. Propciu qui simpliciter locus debet quid Loea, appellari, quem Aristoteles appellat primum, est ille quem circumscriptivum proprius appetitavimus , qui determinatur per contiguitatem corpori, ambientis aut cor com Porum ambiCirritam Corpuiloesitum, quod in eo loco consideratur linquam ' certasAu a Sc determinata mole priditum , quibus loci capacitatem implet, &anabientis superficiei interna immediate applicatur. Deinde Locus finitivus potest etiam dici propriu; quatenus corsus , praescindendo ab illius figura de determinata mo e solum consideratur in certis finibus extensionis, aut corporis

cujuscunciuU, Ru corporum Variorum.

Locus communi dicitur ille in quo plura corpora continentur. Sic corpus in tectae visceribus latens dicultu esse in Coelo tanquam in Loco communi, quia an eo est aer, in quo continetur terita, a qua illud corpus circumscriptive com-rehendimu . Ita Lorus proprius illius corporis est superficies terrae ambientis, 4ocus cmmmunis, aer coelum . sic vinum dicitur est in dolio ut in loco pr aprica, ut in communi vero, in ceda, in domo, in urbe, in regno c. Λα-ndisinissam ei divisionem, Motu proprius quo in bile defexit locum e rium seu circumscriptivum Motus vero communis . ' 'disenda est lis , quo 'bile deserit tacit communem , quarenus Ossu alius eo in quo est ut in Lo proprio situm proprium Locum deserit, sic corpus in minis. teriae visceribus deliteicens, si terra extra aerem deserretur, aut aer cum terra viata coe ἀ- . Sobnetur eisferri extra Locum communem , non extra pro- .P-m, meri radhuc retineret aut etiam corpus illud , quia est pars te xeant velini pars illius consideratur . non diceretur Moveri per se , sed ut Pars cain coeo , ut loquites Aristoteles Sic qui navi vehitur dicitur moveri mom conismini, non proprio ... Moveri ut pars cum suo toto, quia coasi

140쪽

h. rem Mimi partes materiis alui ab aliis Quin- Atein ejus

inodi corpus dicitur unum, si fuerit continuum , nec enim non potest non Maum corpus, quod est continuum Deindesumam licui jus partes , licession suu eontinuae rurutae sunt tamen ceri nodo inserue, sic vas linvivae aliquo plenum potesttanquam unum corpus ex vaseaestio re com- flatuin aquae moles, quia illius partes speciali convenientia facilius inter se Oh .aerent quam cum alias, consideratur tanqua uni orpus.

His ita osti, non erit dimiseri late clasturionem Motus localis i de illius maturali ericiis emicet conini eruci sententiae Aristotelis circa Motum in

genere.

Dicen him est Motum Latialem itaque Fina mentem Aristotalis esse emia vionem unius corporis. vitisiacorporum immediaia arisientinis in tan Eriquiescentia spectanNir, is visiniam alios ei, quae eruta tanqualm lineam a

considerantur.

Uri Paucioribus tradi posset ista definitio , dicem o Motum esse transtitionem ζ Iunius corporis ab uno eo in alium Aioeo immam proprio, quibus vocibiae

Σ - - designantur ec Moreis propriae , coimum ambientium corpus locatum im- mobilitas , aut saltem quies perabstructionem iamri aliqui ouoaransiatior ponunt, in definitione Morus applicationem sis in in activan Verum tra clationis nomen non modo significae corporis applicationem .coessivam, quae est de conceptu omnis latinius , sed etiam vim activam corporis quod propria transsatione mecessuὸ applicatur,x moristis interiectis inper terminos quo Se M ue Transseruntur enim ami-1-pria -- paelia quae Me senter vi impulsionis constiruta sunt in actu agendi ac xanservandi statum vi impulsi vis acceptum, ut stillae mis vovearmaris endant ad eam versu quem propolia fiant terminum , quod fieri nequit, quin ea, quae oceurrunt corpora, lepellanes via , qua se mor, ac conseciuenter quin in ilia agant iuxta lines ἐDeo constitutas de quibus dicetur inserias. Cum transsatis importet se einuam lmlicationem avt Loci mutationem mntinuam intuli itur corpus quod Acin 'vetur tota sinia supersu te aliis Hiisomoribus uincessive, continuo areiacar, hoc est enim homε - , -tinuo Locum mutare. Consistit amemiscinalis itio Motus in transsationequam riuit activitas amne ei resta In hac delitatione --or Raecoasideranda teranimas a quo seu tacus ain Hida corpora. quae desulitur a Terminus ad minin seu Locus qui acquiri L

Pastes

SEARCH

MENU NAVIGATION